Η Τουρκία διέρχεται μια περίοδο γιγαντιαίων μετασχηματισμών σε όλα τα επίπεδα. Με τις πρωτοβουλίες στα χέρια του Ερντογάν, η Τουρκία πορεύεται σε νέους δρόμους. Αυτοί οι νέοι δρόμοι, όταν πρωτοεμφανίστηκαν ως φιλελεύθερη προοπτική με την ήττα των κεμαλιστών, ήταν ελπιδοφόροι για τους από πάντα απόκληρους αυτού του σκληρού κράτους. Όμως, τα πράγματα στράβωσαν στο πολιτικό πεδίο από την εποχή που ξεκίνησε ο ισλαμικός εμφύλιος το 2013.
Archive for the ‘Τουρκία’ Category
Πώλησαν για λίπασμα οστά των πεσόντων. Αφιέρωμα στην «Καθημερινή»…
Μια άγνωστη, φρικτή πτυχή της Καταστροφής του ’22
Ηλίας Μαγκλίνης12.02.2024 •
https://www.kathimerini.gr/culture/562875589/polisan-gia-lipasma-osta-ton-pesonton/
Πορεία Ελλήνων στρατιωτών προς τον Σαγγάριο. Το εμπόριο οστών των πεσόντων Ελλήνων, που ακολούθησε της Συνθήκης της Λωζάννης, είναι μία από τις ελάχιστα προβεβλημένες πτυχές της μικρασιατικής τραγωδίας.
«Μεταξύ Σεβρών και Λωζάννης» τιτλοφορείται το νέο βιβλίο του ιστορικού Βλάση Αγτζίδη. Καλύπτει όλη τη δραματική περίοδο από το 1920, με την υπεγράφη της Συνθήκης των Σεβρών, έως το 1923, οπότε και υπογράφηκε η Συνθήκη της Λωζάννης, με την οποία κλείνει επίσημα το χρονικό της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν μένει εκεί. Το βιβλίο του φέρει τον υπότιτλο «Πλευρές της μικρασιατικής τραγωδίας» και πράγματι ρίχνει φως σε λιγότερο προβεβλημένες πτυχές, όπως το εμπόριο οστών των πεσόντων Ελλήνων της Μικράς Ασίας που ακολούθησε της Λωζάννης. Η «Κ» προδημοσιεύει σήμερα απόσπασμα από το σχετικό κεφάλαιο. Το βιβλίο κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες από τις εκδόσεις Πατάκη.
Η. Μ.
Συνέχεια
Μια τουρκική έκδοση και μια πρόταση προς το ελληνικό ΥΠ.ΕΞ.
Του Βλάση Αγτζίδη
Όλοι γνωρίζουμε την τύχη των εκατοντάδων ελληνικών εκκλησιών που δημιούργησαν οι πρόγονοί μας στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη. Οι πιο τυχερές μετατράπηκαν σε ευκτήριους οίκους του Ισλάμ και διασώθηκαν, κάποιες συντηρήθηκαν για τουριστικούς λόγους και πολλές καταστράφηκαν ως θύματα εκείνου του σκληρού πολέμου που έληξε δραματικά το 1922.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε μια τρίτομη έκδοση του Μehmet Emin Yılmaz με τίτλο «Τουρκικά Μνημεία που μεταμορφώθηκαν σε Εκκλησίες» και περιλαμβάνει ισλαμικά τεμένη που μετατράπηκαν σε εκκλησίες από την Πελοπόννησο (Ναύπλιο, Άργος, Τρίπολη) έως την Ήπειρο (Άρτα..) ή τη Μακεδονία (Δράμα, Σέρρες, Κιλκίς κ.ά.).
ΣυνέχειαΜικρασιατική Καταστροφή και δεξιός αναθεωρητισμός
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Εκατό χρόνια μας χωρίζουν από τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική και γεωπολιτική καταστροφή που συνέβη στην Εγγύς Ανατολή μετά το συμβολικό 1453. Μια Καταστροφή που σηματοδοτήθηκε με την ανώμαλη επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος, αναντίστοιχη των πραγματικών πληθυσμιακών ισορροπιών και με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς Ρωμιούς, Αρμένιους και Ασσυροχαλδαίους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στο βωμό του τουρκικού εθνικιστικού Μολώχ.
Για τη δραματική αυτή εξέλιξη, που συνέβη μετά το τέλος (και ως συνέχεια) του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, υπεύθυνη στο μεγαλύτερο βαθμό ήταν η μοναρχική Δεξιά, η οποία διαχειρίστηκε την μεταπολεμική πρόκληση με τον πλέον ανορθολογικό τρόπο. Η τιμωρία των πραγματικών υπεύθυνων της Μικρασιατικής Καταστροφής με την Δίκη των Εξ σε περιβάλλον Καταστροφής και κοινωνικής κατάρρευσης, βιώθηκε ως το υπερμέγιστο τραύμα για τη συντηρητική παράταξη, η οποία επανήλθε δυναμικά και ρεβανσιστικά στην ελλαδική εξουσία από το 1933 και σφράγισε -σχεδόν έως σήμερα- την ιστορική μνήμη των Νεοελλήνων με τη δική της εκδοχή (βοηθούσης και της παραδοσιακής σοβιετόφιλης Αριστεράς, στην οποία επιβλήθηκε η κυνική και αντιμαρξιστική-φιλοκεμαλική αντίληψη της Κομιντέρν). Το κύριο «θύμα» αυτής της στάσης ήταν η απόλυτη υποβάθμιση του μικρασιατικού δράματος, η διαστρέβλωση του περιεχομένου εκείνου του ιστορικού μεταίχμιου, η απόκρυψη του τεράστιου αριθμού νεκρών και προσφύγων, καθώς και οι συνέπειες της ήττας έως σήμερα.
ΣυνέχειαΤα Rafale , η ΛΜΑΤ και ο αταβιστικός πασιφισμός
Ένα κείμενό μου με αφορμή την έλευση των Rafale και τις διαμαρτυρίες που ακούστηκαν
Όποιος θυμάται τις προκηρύξεις της αλήστου μνήμης 17Νοέμβρη, θα θυμάται την εμβληματική βραχυγραφία ΛΜΑΤ, ήτοι Λούμπεν Μεγαλοαστική Τάξη, με την οποία περιέγραφε με ακρίβεια το έλλειμα μιας καίριας κοινωνικής ομάδας στην δομή της χώρας. Σαφέστατα η απουσία μιας σοβαρής αστικής τάξης από τη στιγμή που γεννήθηκε το νεαρό ελληνικό κράτος στις καθυστερημένες παρυφές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οδήγησε σε όλες τις κοινωνικές δυσπλασίες που επιβιώνουν έως σήμερα, και κυρίως στη διαμόρφωση ενός συστήματος εξουσίας που βασίζεται στη νομή του κράτους.
Ίσως η μοναδική φορά που επιχειρήθηκε η αναίρεση αυτής της αντίφασης ήταν όταν μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επιχειρήθηκε η ενσωμάτωση των ακμαίων ελληνικών αστικών περιοχών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία έτσι κι αλλιώς αποχωρούσε από την Ιστορία. Αλλά και τότε, τα στέρεα δομημένα συμφέροντα των παλαιοκομματικών ελίτ της «Μικράς πλην Εντίμου Ελλάδος», οδήγησαν μεθοδικά στη Μικρασιατική Καταστροφή και στη μετατροπή των δραστήριων Μικρασιατών, Ποντίων και Ανατολικοθρακών (όσων επέζησαν βέβαια από μια διαδικασία Γενοκτονίας που άρχισε το 1914) σε ανεπιθύμητους «τουρκόσπορους».
ΣυνέχειαΜια συνέντευξη στη «Μακεδονία»
Μια σειρά ερωτημάτων μου έθεσε ο καλός Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης, που τελικά πήραν τη μορφή συνέντευξης η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 9 Ιανουαρίου 2022.
Ο τίτλος που επιλέχθηκε ήταν ο εξής: «Να κηρυχθεί το 2022 επετειακό έτος για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή«
Η εισαγωγή του Νίκου Ασλανίδη ήταν η εξής:
Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη μεγαλύτερη εθνική συμφορά που έζησε ο ελληνισμός στη νεότερη ιστορία του: τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πως φτάσαμε όμως από το θρίαμβο της μικρασιατικής εκστρατείας σε αυτή την καταστροφή; Γιατί τελικά μας εγκατέλειψαν οι σύμμαχοί μας; Έναν αιώνα μετά, ο διδάκτορας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ Βλάσης Αγτζίδης, μιλάει στη «Μακεδονία» και τονίζει ότι το 2022 έπρεπε να κηρυχθεί ως επετειακό έτος έτσι ώστε η χρονιά αυτή να γίνει μια τεράστια γιορτή γνώσης και στοχασμού για τον ελληνισμό της καθ’ ημάς Ανατολής…
Περί της σημερινής Τουρκίας
Στον Αμπντουλχαμίτ και στους Νεότουρκους οι ρίζες του Ερντογάν
Ερντογάν: απατεωνιές και ψέματα….
Οι απατεωνιές και τα ψέματα του κ. Ερντογάν
.
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Ο Ταγίπ Ερντογάν –καταγόμενος από την Ποταμιά της Ριζούντας του ανατολικού Πόντου- αποτελεί ένα πραγματικό δείγμα-δώρο σε ιστορικούς, ψυχολόγους, θρησκειολόγους, οικονομολόγους. Όπως βεβαίως και όλη η ακραία εθνικιστική τουρκική ηγεσία.
Και αυτό δεν προκύπτει μόνο από τη μοναδική και παρα φύσιν σύνθεση του ισλάμ με τον εθνικισμό. Oύτε μόνο από το μουσολινικό καθεστώς που έχει εγκαθιδρύσει. Aλλά και από τις συνεχείς προσπάθειες εφεύρεσης επιχειρημάτων για να αιτιολογηθούν ανορθολογικές πολιτικές αποφάσεις που οδηγούν σε εξτρεμιστικές συμπεριφορές και αναπόφευκτα προκαλούν ήττες.
Το τελευταίο παράδειγμα καταφυγής σε επιχειρήματα που ουδεμία σχέση έχουν με την ιστορική πραγματικότητα είναι τα όσα είπε πρόσφατα, απευθυνόμενος στους βουλευτές του Κόμματός του, του AKP.
Σκίτσο του 1942 με μολύβι του λοχαγού Σταυρουλακη από τις φυλακές της Νίγδης, όπου έκλεισαν οι τουρκικές αρχές τους φυγάδες από την κατεχόμενη Ελλάδα (αρχείο Λάμπρου Βαζαίου)
Για την επέτειο του Εθνικού ΔΙΧΑΣΜΟΥ
105 χρόνια από την έναρξη του μοιραίου ΕΘΝΙΚΟΎ ΔΙΧΑΣΜΟΥ (21-2-1915)……
Το κείμενο του Πίτερ Μακρίτζ για το Λεξικό του Βαχίτ Τουρσούν
Αναδημοσιεύεται μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση του ελληνοτουρκικού λεξικού του Vahit Tursun που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τις εκδόσεις Eyiamola του πολύ γνωστού συγγραφέα Omer Asan
———————————————————————————–
Το λεξικό των Ρωμέικων, του Βαχίτ Τουρσούν
Αλλά πλατειάζω. Το λεξικό του τίτλου δεν αφορά τη γλώσσα στην οποία γράφεται το ιστολόγιο, αλλά μιαν άλλη γλωσσική ποικιλία (γλώσσα; διάλεκτο; μην κολλήσουμε εκεί), που μιλιέται στην Τουρκία, στον Πόντο, και που λέγεται Romeika. Στο ιστολόγιο έχουμε αναφερθεί ξανά σε αυτή τη γλωσσική ποικιλία, πριν από αρκετά χρόνια, όταν είχε ανακοινωθεί, με κάπως κωμικές τυμπανοκρουσίες, από τον Τύπο η ύπαρξη μιας διαλέκτου που είναι πολύ κοντά στα αρχαία ελληνικά. Τότε την ποικιλία αυτή την είχαμε πει και «οφίτικα» διότι μιλιούνται στην περιοχή του ποταμού Όφη, στον Πόντο.
Mια συνέντευξη για όλα τα θεματα
Με πρωτοβουλία της Λένας Ζάχαρη και τις εύστοχες ερωτήσεις, προέκυψε μια συνέντευξη στο πολύ καλό ηλεκτρονικό περιοδική με τίτλο «Περί ου». Η συνέντευξη αναρτήθηκε στη στήλη «Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ» που διατηρεί .
Τα θέματα της συνέντευξης αφορούσαν
–τα σοβιετικά κατά την περίοδο της εμφάνισης του νέου προσφυγικού κύματος των ομογενών με την κατάρρευση,
–τα μικρασιατικά και ποντιακά και τις ευθύνες της μεγάλης Μικρασιατικής Κατστροφής καθώς και
–κάποιες σύντομες εκτιμήσεις για τα σύγχρονα ζητήματα που άπτονται των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του συριακού δράματος
Λένη Ζάχαρη: Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ – Συνέντευξη με τον Βλάση Αγτζίδη
Έκθεση για την Καταστροφή της Σμύρνης
Τρίτη 10 Σεπτεμβριου 7.30 μμ στην Βίλα Κώστα (Λουκή Ακρίτα 4)στο Καστρί Νέας Ερυθραιας (δήμος Κηφισιας):
–εγκαίνια έκθεσης για την Καταστροφή της Σμύρνης και
–παρουσίαση της «Μαύρης Βίβλου»….
Ο Λαζαρος Ζαχαριαδης και η στιγμή της σύλληψής του
Μια έκθεση του Βλάση Αγτζίδη για την Καταστροφή της Σμύρνης
Από τις 10 Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί στη Βίλα Κώστα στο Καστρί της Νέας Ερυθραίας-Κηφισιάς , μια έκθεση αφιερωμένη στην επέτειο της Καταστροφής της Σμύρνης. Θα γίνει στο πλαίσιο της ετήσιας επετειακής οργάνωσης εκδηλώσεων Μνήμης υπό τον τίτλο «Αλλοτινές Πατρίδες» που οργανώνεται από το ΚΕΜΜΕ του Δήμου Κηφισιάς.
Η έκθεση θα διαρκέσει πέντε ημέρες και τα εγκαίνιά της θα συμπέσουν με την παρουσίαση της επανέκδοσης της «Μαύρης Βίβλου» που εξέδωσε το 1919 το Οικουμενικό Πατριαρχείο και επανεκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Αρσενίδη (19.30 στο Πνευματικό Κέντρρο Ν. Ερυθραίας-ΚΕΜΜΕ, βίλα Κώστα). Στην επανέκδοση του σημαντικού αυτού ντοκουμέντου και στη σημασία του θα αναφερθεί ο Βλάσης Αγτζίδης με την ιδιότητα του ιστορικού. Στη «Μαύρη Βίβλο» αποτυπώνεται όλη η φρίκη των διώξεων από τους Νεότουρκους, που βίωσαν οι ελληνορθόδοξες κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τα διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η δομή της έκθεσης
Η έκθεση δομείται με πυρήνα πέντε εικαστικά έργα του Αγτζίδη, που αφαιρετικά παριστούν την τραγωδία. Αξιοποιούν παράλληλα την τεχνική των ψηφιδωτών, πετυχαίνοντας μια σύνθεση μεταξύ της μοντέρνας τέχνης και της παράδοσης. Τα έργα αυτά βασίζονται στην αίσθηση της αντανάκλασης, ως μια αμοιβαία διαδικασία μεταμόρφωσης. Δεν θα μπορούσε να είναι κεντρική φιγούρα των έργων, άλλος από τον Άγγελο του Θανάτου, που για ένα μήνα κατέστρεψε οριστικά και αμετάκλητα την «γκιαούρ Ιζμίρ». Η Καταστροφή της Σμύρνης με την απόλυτη εικόνα της πυρκαγιάς, ανακλάται στην επιφάνεια του έργου και αλλοιώνεται ως αποτέλεσμα της διάδρασης που δημιουργεί η κύρια κατάσταση στον κόσμο μας. Δηλαδή η συνεχής συνδιαλλαγή στο υλικό, ψυχικό και νοητικό πεδίο. Αν η Καταστροφή είναι ο πομπός, το βλέμμα του δημιουργού λειτουργεί ως ο δέκτης.
Παράλληλα και γύρω από τα έργα αυτά, αναπτύσσονται περίπου 30 φωτογραφίες με πρόσωπα που βίωσαν το ιστορικό γεγονός, καθώς και με τα μοιραία έγγραφα της τότε ελληνικής κυβέρνησης που απαγόρευσαν την έξοδο των ελληνικών πληθυσμών. Όλες οι εικόνες πλαισιώνονται από πλήρεις περιγραφές, τόσο των εγγράφων, όσο και της ιστορίας και της πορείας των προσώπων. Οι φωτογραφίες είναι τυπωμένες σε καμβά σε μέση διάσταση 40-50 εκ. Οι φωτογραφίες των «ηρώων» της Καταστροφής συνδυάζονται με ιστορικές φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν σε έντυπα της εποχής, όπως το National Geographic (N.G.) Χαρακτηριστική είναι η παρουσίαση των δύο πολύ σημαντικών φωτογραφιών που διέσωσε ο ρεπόρτερ των N.G. από τη σύλληψη των ανδρών στην προκυμαία της Σμύρνης.
Συνδυαστικά με τις δύο αυτές φωτογραφίες παρουσιάζονται τέσσερα υπαρκτά πρόσωπα που είτε δολοφονήθηκαν αμέσως μετά από τους Κεμαλιστές, είτε επέζησαν και μετά από δίχρονη κράτηση έφτασαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα. Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τον Βρετανό ιστορικό Richard Clogg, τα θύματα εκείνης της σφαγής υπολογίζονται σε 30.000. Στην έκθεση, χαρακτηριστική είναι η μορφή του Θεόδωρου Αϊβάζογλου που έχασε τη ζωή του μαζί με άλλα είκοσι μέλη της οικογένειάς του. Όπως και του Λάζαρου Ζαχαριάδη από την περιοχή της Μαγνησίας ο οποίος διασώθηκε και έφτασε στην Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε τελικά στο Κιλκίς, όπου φύτεψε την πρώτη ελιά και κατάφερε να στεριώσει η άγνωστη τότε για την περιοχή ελαιοκαλλιέργεια.
Για τις εικαστικές δημιουργίες
«Aρμενικά»: Για τα γενέθλια ενός σημαντικού περιοδικού
Το 100ο τεύχος του καλού περιοδικού «Αρμενικά» είναι πλέον γεγονός. Γιατί τα «Αρμενικά» δεν είναι ένα κοινό περιοδικό. Αποτελεί την έντυπη έκφραση ενός ολόκληρου προσφυγικού κόσμου, που βρίσκεται σε παράλληλη πορεία με εμάς και ενέπνευσε από τη δεκαετία του ’80 τις προσπάθειες για ανάδειξη και αναγνώριση της Γενοκτονίας που υπέστησαν και οι ελληνικοί πληθυσμοί στην υπό νεοτουρκικό έλεγχο Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Όπως γράφουν οι εκδότες για την ταυτότητα του περιοδικού: «Ο αριθμός εκατό είναι συμβολικός, αλλά δεν παύει να έχει τη σημασία του…. Πρόκειται για την κορύφωση και επιβράβευση είκοσι ενός ετών συλλογικού έργου… Τα «Αρμενικά» δεν είναι μονο ένα έντυπο. Είναι επίσης χώρος με ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως η συλλογή ιστορικών ντοκουμ΄ντων, εκτύπωση βιβλίων, οργάνωση θεματικών βραδιών, πηγή για μελετητές αρμενικών θεμάτων και προπαντός , ανάδειξη της ζωής των Αρμενίων στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο».
Η κοινή μοίρα
H λανθασμένη χρήση ιστορικών φωτογραφιών
Ένα από τα προβλήματα που εμφανίστηκαν μετά την ανάδειξη του ζητήματος της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ήταν το φωτογραφικό τεκμηριωτικό υλικό. Ελάχιστες ήταν οι φωτογραφίες από εκείνη τη μεγάλη τραγωδία.
Είναι γνωστό ότι οι Νεότουρκοι μετά το 1915 υπήρξαν ιδιαίτερα προσεκτικοί στην αποτύπωση των φρικαλεοτήτων που διέπρατταν. Ο λόγος ήταν ότι η ύπαρξη πολλών φωτογραφιών από τη Γενοκτονία των Αρμενίων που είχε προηγηθεί, τους έκανε ιδιαίτερα προσεκτικούς στις επόμενες φάσεις της εθνοκάθαρσης που είχαν ήδη ξεκινήσει κατά των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων.
Έτσι, λόγω τοπικισμού και ημιμάθειας, άρχισε η άκριτη χρήση φωτογραφιών από παράλληλες τραγωδίες, όπως αυτή των Αρμενίων ή της σφαγής και πυρπόλησης της Σμύρνης.
Η πιο ακραία όμως περίπτωση υπήρξε η χρησιμοποίηση της παρακάτω φωτογραφίας με την εντελώς άσχετη και ανιστορική επισήμανση: «A very sad photo from 1922 showing a group of Pontian refugees arriving on Lesbos Island in Greece. During this Pascha season, let us remember all our Christian ancestors who suffered the brutal genocide and exile«
Είναι προφανές από την ενδυμασία ότι πρόκειται για μουσουλμάνες γυναίκες. Αυτό εξαρχής ήταν ξεκάθαρο στους ιστορικούς. Μια υπόθεση που παλιότερα κατατέθηκε ήταν ότι επρόκειτο για μουσουλμάνους Τουρκοκρήτες Ανταλλάξιμους που αναχωρούσαν για την Τουρκία. Θα μπορούσε να αφορά οποιονδήποτε μουσουλμανικό πληθυσμό που εγκατέλειψε την Ελλάδα ως αποτέλεσμα της Συνθήκης της Λωζάννης και αναχωρούσε από κάποιο μεγάλο λιμάνι, είτε της Κρήτης, είτε της Θεσσαλονίκης ή της Καβάλας.
Τελικά όμως η αλήθεια της φωτογραφίας ήταν εντελώς διαφορετική.
Κατ’ αρχάς προέρχεται απο το αρχειο του Ερυθρου Σταυρου και έχει ως τίτλο Samanli Dagh: https://avarchives.icrc.org/Picture/8996 Στην πραγματικότητα, αφορά μουσουλμάνους πρόσφυγες από τη Βιθυνία (μικρασιατική περιοχή απέναντι από την Κωνσταντινούπολη) το 1921.
Το νέο βιβλίο: Ερμηνεύοντας τη Μικρασιατική Καταστροφή
Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Historical Quest το νέο μου βιβλίο που στον υπότιτλό του γράφει: «Προσεγγίζοντας την ιστορία μέσα από τις θέσεις της Ρόζας Λούξεμπουργκ, του Δημήτρη Γληνού, του Ίωνα Δραγούμη, του Γεωργίου Σκληρού, του Αβραάμ Μπεναρόγια…«
Παρατίθεται στη συνέχεια ο πίνακας περιεχομένων:
Εισαγωγή
Όταν ο Γληνός ‘συνάντησε’ τη Λούξεμπουργκ: Προσεγγίζοντας το Ζήτημα της Ανατολής και το κίνημα των Νεότουρκων
Ο Δημήτρης Γληνός
Η Λούξεμπουργκ για το εθνικό ζήτημα, το δικαίωμα απόσχισης και το Ανατολικό Ζήτημα
Η δομή της οθωμανικής κοινωνίας
Για το κίνημα των Νεότουρκων και το γερμανικό ιμπεριαλισμό
Οι θέσεις των Γληνού και Σκληρού
Η Λούξεμπουργκ για τη Ρωσική Επανάσταση
Λένιν VS Λούξεμπουργκ;
Δύο γραμμές για το Ανατολικό Ζήτημα
Από τον Δραγούμη στον Μπεναρόγια : Το αντιπολεμικό –αντιμικρασιατικό συναίσθημα στην Ελλάδα και η συμβολή του στη Μικρασιατική Καταστροφή Συνέχεια
Για το νεοναζιστικό εξτρεμισμό με αφορμή τη σφαγή στη Νέα Ζηλανδία
«Eφυγε» ο κορυφαίος βυζαντινολόγος Σπύρος Βρυώνης
Ο θάνατος του ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου Σπύρου Βρυώνη είναι μια μεγάλη απώλεια για την ελληνική επιστημονική κοινότητα. Η μακρόχρονη ταλαιπωρία της υγείας του τα τελευταία χρόνια, τον είχε υποχρεώσει να απέχει από τις δημόσιες δράσεις…
To απόλυτο έγκλημα κατά του ελληνισμού της Ανατολής….
https://kars1918.wordpress.com/2018/11/26/asia-minor-huff/
εξέδωσαν και διαταγή για βύθιση των πλοίων που θα μετέφεραν προσφυγες…
Ένα άγνωστο έγκλημα: Η απαγόρευση εξόδου των ελληνικών πληθυσμών από τη Μικρά Ασία….
…και η παράδοσή τους στους κεμαλικούς
.
To Aρμενικό Ζήτημα (Β’ μέρος)
TO ARMENIKO ZHTHMA ΣΤΟΝ 19Ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΥΠΟ
Με αφορμή την έκδοση από το περιοδικό Αρμενικά της μελέτης του Ιωάννη Ασπροποταμίτη για την παρουσίαση του Αρμενικού Ζητήματος μέσα από τον ελληνικό Τύπο κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, αναρτώ το δεύτερο μέρος της βιβλιοκρισίας.
Το Α’ Μέρος μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: https://kars1918.wordpress.com/2018/10/23/armenian-issue-and-greek-press/
Το Αρμενικό Ζήτημα
Η μελέτη καλύπτει την περίοδο 1894-1896, οπότε υπήρξε η κορύφωση μιας διαδικασίας η οποία ξεκίνησε από το Συνέδριο του Βερολίνου (1878). Τότε ουσιαστικά εμφανίζεται το Αρμενικό Ζήτημα ως διεθνές ζήτημα στο πλαίσιο του Ανατολικού. Η αρμενική αφύπνιση υπήρξε απόρροια του διαφωτισμού και των νέων ιδεών που ήρθαν από τη Δύση. Συνέχεια
Το «zafer Bayrami» των Τούρκων εθνικιστών και η αποκατάσταση της ιστορίας
Κάθε χρόνο οι Τούρκοι εθνικιστές, κεμαλιστές, ισλαμιστές, ψευτο-κομμουνιστές γιορτάζουν την «εθνική τους νίκη» κατά των Ελλήνων το 1922 κάτω από τον όρο «zafer Bayrami» …
Εμείς από την άλλη θυμόμαστε τη «μεγάλη εικόνα». Το πραγματικό ιστορικό διακύβευμα εκείνης της εποχής… αλλά και τους ενόχους της τότε κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος (Γούναρης-Πρωτοπαδάκης...) που απαγόρευσαν την έξοδο των Μικρασιατικών πληθυσμών και τους παρέδωσαν κυνικά στο μαχαίρι των νικητών….
Το παρακάτω κείμενο είχε δημοσιευτεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πριν από κάποιους μήνες:
ΒΛ. ΑΓΤΖΙΔΗΣ – Β. ΜΕΪΧΑΝΕΤΣΙΔΗΣ: Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ «ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ» ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
Από συνταρακτικά, τραγικά, γεγονότα σημαδεύτηκε η Ανατολή της πρώτης εικοσιπενταετίας του 20ου αιώνα στην επικράτεια της τότε καταρρέουσας και αποσυντιθέμενης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι ιστορικές εξελίξεις που οδήγησαν στην τελική διαμόρφωση των σύγχρονων εθνικών κρατών της περιοχής υπήρξαν, αναμφισβήτητα, από τις πιο βίαιες στην ιστορία.
Στη δεκαετή αυτή διαδικασία (1912-22) κατά τη διάρκεια μιας αλληλουχίας πολέμων, εξεγέρσεων, κινημάτων, εσωτερικών και εξωτερικών κοινωνικοπολιτικών διεργασιών συντελέστηκαν στυγερά εγκλήματα και σε βάρος αθώων, αμάχων, μειονοτήτων, πολιτών της αυτοκρατορίας, με κριτήριο την εθνική και θρησκευτική τους ταυτότητα.
Τα θύματα αυτών των βιαιοτήτων ήταν εκατοντάδες χιλιάδες. Οι ιστορικοί τα προσδιορίζουν συνολικά ακόμη και σε παραπάνω από δύο εκατομμύρια ανθρώπων, που υπέστησαν φυσική εξόντωση, βίαιες εκτοπίσεις, προσφυγιά. Διώξεις, σφαγές, εκτελέσεις, πυρπολήσεις χωριών, εξαντλητικές πορείες θανάτου..
Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών Τομ. 9, 1992
Mια από τις πρώτες εισηγήσεις μου (1992) για ζητήματα που σχετίζονται με την πολιτική ιστορία του ποντιακού και του ‘σοβιετικού’ ελληνισμού, είναι ήδη αναρτημένη στο διαδίκτυο και μπορείτε να την κατεβάσετε.
Η εισήγησή συμπεριελήφθη στην έκδοση Πρακτικών του συνεδρίου, που εντάχθηκε στη σειρά του Δελτίου του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών (Τομ. 9, 1992): Αγτζίδης, Β. (1992). Το κίνημα ανεξαρτησίας του Πόντου και οι αυτόνομες Ελληνικές περιοχές στη Σοβιετική Ένωση του μεσοπολέμου. Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, 9, 157-196.
.
ΓΙΑΤΙ ΕΜΠΛΕΞΕ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ
Κάποιες σκέψεις και μια υπόθεση εργασίας…
———————————————————–
Η πρόσφατη αναστολή της συμφωνίας του 2001 με την Ελλάδα για την επανεισδοχή προσφύγων που προχώρησε η Τουρκία μετά την απελευθέρωση από των Άρειο Πάγο και των 8 Τούρκων αξιωματικών -που κατηγορούνται για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα κατά της εκλεγμένης δημοκρατικής κυβέρνησης- η παράταση της σύλληψης των δύο Ελλήνων αξιωματικών, η έντεχνη όξυνση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων στο Αιγαίο, ξαναφέρνουν και πάλι επί τάπητος το ζήτημα της έμμεσης ελληνικής εμπλοκής στο πραξικόπημα και στις ενδοτουρκικές αντιπαραθέσεις.
Σεμινάριο Ιστορίας 20-4-2018: Το Αρμενικό Ζήτημα
Στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας που λαμβάνει χώρα στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς («Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού, Κηφισιά) ο ιστορικός Ιωάννης Ασπροποταμίτης, θα παρουσιάσει την Παρασκευή 20 Απριλίου, 7.00 μ.μ. το θέμα: «Το Αρμενικό Ζήτημα και οι απαρχές της εμφάνισής του«.
.
Στο τέλος του 19ου αιώνα οι Αρμένιοι διεκδίκησαν την εθνική τους απελευθέρωση με μια σειρά δυναμικών κινητοποιήσεων που έφταναν έως και την εξέγερση. Το Αρμενικό Ζήτημα ως διεθνές ζήτημα -στο πλαίσιο του Ανατολικού Ζητήματος- εμφανίστηκε από το Συνέδριο του Βερολίνου (1878). Είχε προηγηθεί η αρμενική αφύπνιση ως απόρροια του διαφωτισμού και των νέων ιδεών που ήρθαν από τη Δύση. Παράλληλα, επηρέασαν τους Αρμένιους δύο πράγματα:
Ένα σχόλιο για την επίσκεψη Ερντογάν
Ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα θέματα της περιόδου που πέρασε υπήρξε η επίσκεψη Ερντογάν. Μια επίσκεψη που έγινε σε ένα διεθνές πλαίσιο που ταχύτατα αλλάζει και μια Ελλάδα που αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα που σχετίζονται τόσο με την οικονομική κρίση όσο και με το προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Παράλληλα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις για πολύ καιρό είναι παγωμένες, ενώ η Τουρκία αποτελεί έναν εν δυνάμει στρατηγικό εχθρό για την ελληνική πλευρά. Η οικονομική ισχύς της Τουρκίας, η εμφάνιση μιας εξωστρεφούς αστικής τάξης μαζί με την ύπαρξη ενός πολιτικού σκηνικού που βασίζεται σε δύο σκληρά ανταγωνιζόμενους πόλους (ισλαμιστές και κεμαλικούς), δημιουργεί ένα περιβάλλον αρνητικό για τα ελληνικά συμφέροντα. Συνέχεια
Τι σημαίνει η επίσκεψη Ερντογάν;
Ο Ερντογάν στην Αθήνα
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Κάτι που διαφοροποιούσε τον Ταγίπ Ερντογάν και το κίνημά του από τους κεμαλιστές κατά την εποχή της ανόδου στην εξουσία, ήταν ο φιλελεύθερος χαρακτήρας των μεταρρυθμίσεών του και η αλλαγή προς το θετικότερο της στάσης προς τις μειονότητες.
Από τότε πέρασε πολύς καιρός. Η διαφορά του Ερντογάν από τους παραδοσιακούς κεμαλιστές παραμένει ακόμα σαφής. Όμως το καθεστωτικό σύμπλεγμα, μαζί με το αίσθημα επιβίωσης που αναπτύχθηκε μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα οδήγησαν τον Ερντογάν σε μια αυταρχικοποίηση της εσωτερικής του πολιτικής.
Οι Θρησκευτικές Ταυτότητες και το τζιχάντ στις Ελληνοτουρκικές Σχέσεις
Το παρακάτω κείμενο προέρχεται από το υπό έκδοση βιβλίο μου Εμείς και το Ισλάμ, εκδ. Πατάκη…
—————————–
Το φαινόμενο του Ιερού Ισλαμικού Πολέμου -δηλαδή του «τζιχάντ»- επέστρεψε δυναμικά στον κόσμο με το σύγχρονο ισλαμιστικό κίνημα. Όμως το φαινόμενο αυτό δεν είναι άγνωστο στον ελληνικό κόσμο, εφόσον δύο φορές εμφανίστηκε στην Εγγύς Ανατολή κατά τη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα.
To Νεοτουρκικό τζιχάντ
Ένα εξαιρετικό συνέδριο που γίνεται «για πρώτη φορά»
Το ΚεΜιΠο που εδρεύει στη Νέα Ιωνία εξελίσσεται στον σημαντικότερο πνευματικό φορέα του προσφυγικού ελληνισμού. Απόδειξη αποτελεί το συνέδριο που οργανώνεται από τις 24 έως τις 26 Νοεμβρίου 2017, όπου ΟΛΕΣ οι τάσεις που προσπαθούν να ερμηνεύσουν εκείνο το ιστορικό μεταίχμιο (1914-1923) βρίσκονται παρούσες και καλούνται να καταθέσουν την ιδιαίτερη άποψή τους. Στο συνέδριο αυτό θα δούμε ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ φορά να κάθονται στο ίδιο τραπέζι ιστορικοί που εκφράζουν την προσφυγική ιστοριογραφία, «αρνητές της Γενοκτονίας«, εθνοκεντρικοί ιστορικοί, στρατευμένοι ιστορικοί κ.λπ.
Στό Κόκκινο: «…ένα κομμάτι της τουρκικής αριστεράς έχει κότσια»
Ένα περσινό κείμενο για μια εκπομπή (την οποία μπορείτε να ακούσετε) εντόπισε μια καλή φίλη στην ιστοσελίδα του ρ/σ «Το Κόκκινο».
Το παραθέτω για αρχειακούς λόγους:
Βλ.Αγτζίδης: «Ευτυχώς ένα κομμάτι της τουρκικής αριστεράς έχει κότσια»
Ποιοί είναι οι Τουρκοκύπριοι;
Με αφορμή την εκ νέου έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στο Κράν-Μοντανά, κοντά στη Γενεύη, αναρτώ ένα παλιό μου κείμενο (δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 26.01.2003) για το ποιοί είναι οι Τουρκοκύπριοι. Είχε γραφτεί μετά τις πρώτες μαχητικές αντικατοχικές διαδηλώσεις που είχαν οργανωθεί στο κατεχόμενο τμήμα της Μεγαλονήσου.
.
Τουρκοκύπριοι: μια ομάδα ελληνόφωνων μουσουλμάνων
H πρόσφατη (σ.τ.σ 2003) εκδήλωση των συναισθημάτων των Τουρκοκυπρίων με τις μεγάλες μαχητικές τους διαδηλώσεις προκάλεσε κατάπληξη στην ελληνική πλευρά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Ιδιαίτερη κατάπληξη προκάλεσαν στοιχεία, όπως η εμφάνιση της κυπριακής ταυτότητας σε αντιπαράθεση με την τουρκική και η -δειλή σε πρώτη φάση- αμφισβήτηση της κατοχής της Κύπρου. Μπορεί ο καταλύτης που οδήγησε στις κινητοποιήσεις να ήταν η διεκδίκηση της ευρωπαϊκής προοπτικής. Ομως, εκδηλώσεις τέτοιου τύπου δεν ερμηνεύονται εύκολα με τα παραδοσιακά αναλυτικά εργαλεία.
Η τουρκοκυπριακή ταυτότητα
Ελληνόφωνες ομάδες στην Τουρκία
Mε αφορμή μια πρόσφατη δήλωση του Ερντογάν, όπου μεταξύ άλλων τα εδάφη της Ελλάδας τα ανάφερε ως «εδάφη γκιαούρηδων«, ας θυμηθούμε ένα παλιό άρθρο του Vahit Tursun. Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι μια από τις καταγωγές του Ερντογάν είναι ρωμαίικη και ότι ουδεμία φυλετική προέλευση έχει από τις τουρκικές εθνοτικές ομάδες. Αυτή ακριβώς είναι και η εξήγηση της ακραίας ισλαμικής του καθήλωσης. Το Ισλάμ για τον Ερντογάν λειτουργεί ως ένα σημείο αναπλήρωσης της ταυτότητας. Μιας ανάγκης για αναπλήρωση που προκύπτει από τη γνώση της δικιάς του εθνοτικής προέλευσης.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» το 2007 με δικό μου εισαγωγικό σημείωμα.
Από τον Φρύνιχο στον Κούνδουρο
Με αφορμή το θάνατο του μεγάλου σκηνοθέτη Νίκου Κούνδουρου θυμήθηκα ένα περιστατικό που μου είχε αφηγηθεί ο ίδιος, κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Είχαμε βρεθεί σε μια ταβέρνα στους Θρακομακεδόνες μετά από κάποιες εκδηλώσεις ενός Πολιτιστικού Συλλόγου της περιοχής, στον οποίο σύλλογο πρωτοστατούσε τότε η σύζυγος του ζωγράφου Κώστα Τσόκλη. Στην παρέα μας, εκτός από τον Κούνδουρο βρισκόταν και η Αρβελέρ με τον σύζυγό της.
Το περιστατικό που μου αφηγήθηκε ο Κούνδουρος το ενσωμάτωσα σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε κατά τα τέλη της δεκαετίας του ’90 στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», στο πλαίσιο ενός αφιερώματος για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Το παραθέτω όπως το δημοσίευσα:
Σεμινάριο Ιστορίας: Από που έρχεται και που πηγαίνει η Τουρκία
Την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2017 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ. [«Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού] στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστήμιου του δήμου Κηφισιάς, θα παρουσιαστεί το θέμα «Από που έρχεται και που πηγαίνει η Τουρκία« από τον πρέσβη επί τιμή Βασίλη Μούτσογλου, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του με τίτλο «Τουρκία: Η ανέλιξη της προσωπικότητας του κράτους (εκδ. Bookstars – Γιωγγαράς, 2016).
Ο Βασίλης Μούτσογλου είναι διπλωματικός (Πληρεξούσιος Υπουργός Α΄ ε.τ.), πολιτικός επιστήμων (πτυχιούχος της ΠΑΣΠΕ). Γεννήθηκε και σπούδασε στην Πόλη, πέραν της Παντείου είναι και απόφοιτος του Πολυτεχνείου Κωνσταντινουπόλεως.
O εισηγητής στο βιβλίο του εξετάζει την ιστορία της Τουρκίας από την ίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι την σύγχρονη εποχή, με πύκνωση της ανάλυσης όσο πλησιάζει τον 19ο αιώνα και μέχρι το τέλος του 2015, ενώ σε ορισμένες περιόδους η διήγηση και ανάλυση γίνεται πιο διεξοδική. Στο Επίμετρο, γίνεται αναφορά στους παράγοντες που συνέβαλαν στον σχηματισμό της προσωπικότητας της Τουρκίας καθώς και στα στοιχεία που επηρεάζουν την έκφραση της.
Για το Σεμινάριο δείτε: https://kars1918.wordpress.com/2016/10/05/seminario-de-la-historia-moderna-2016-2017/
Οι οκτώ Τούρκοι, η Δικαιοσύνη και οι αλληλέγγυοι
Mε αφορμή το αίτημα ασύλου που κατέθεσαν οι οκτώ Τούρκοι πραξικοπηματίες που κατέφυγαν στην Ελλάδα και την εμφάνιση ενός κινήματος αλληλέγγυων με κάποια παράξενα επιχειρήματα -εκτός των γενικών που άπτονται του διεθνούς δικαίου- έγραψα το παρακάτω κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» (20-1-2017)
Οι Οκτώ Τούρκοι, η ελληνική Δικαιοσύνη και το κίνημα των αλληλέγγυων
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Ένα μεγάλο ζήτημα βασανίζει τη νεοελληνική κοινή γνώμη: Να εκδοθούν ή όχι οι οκτώ Τούρκοι στρατιωτικοί που ενεπλάκησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο αιματηρό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Ένα πραξικόπημα που μπορεί να απέτυχε, αλλά κόστισε περί τους 300 νεκρούς στον τουρκικό λαό και επιπλέον διευκόλυνε τον Ερντογάν στο να επιτύχει τους στόχους του.
«Niko’nun kemençesi»
Μετά τις επιτυχημένες παρουσιάσεις του βιβλίου του Ομέρ Ασάν στην Αθήνα και στην Πάτρα ήρθε η σειρά της Μακεδονίας, με ένα σύνολο εκδηλώσεων.
Διαβάστε κατ’ αρχάς:
Omer Asan: Greek-speaking writer from Turkey
Αναδημοσιεύουμε:
Ο Τραπεζούντος Ομέρ Άσαν έρχεται στην Ελλάδα για να πραγματοποιηθεί την συνάντηση που ονειρευόταν να γίνει εδώ και πολλά χρόνια.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΚΟΖΑΝΗ, ΞΑΝΘΗ , ΚΑΤΕΡΙΝΗ
Κιλκίς, Καβάλα, Πτολεμαΐδα, Ωραιόκαστρο, Χρυσούπολη
Η Λωζάννη, ο Κεμάλ και οι μικροαπατεωνιές των κεμαλιστών
Δεν είναι πολύ εύκολο να αποκωδικοποιηθεί πλήρως η πρόσφατη εξέλιξη της ρητορικής του Ερντογάν, που φαίνεται να ασκεί κριτική και να προσπαθεί να αποδομήσει ιδεολογικά μια από τις ισχυρότερες διεθνείς συνθήκες, τη Συνθήκη της Λωζάννης. [Ένα μέρος της αφορούσε την ελληνοτουρκική ανταλλαγή των πληθυσμών και των καθορισμό των ελληνοτουρκικών συνόρων]. Εάν συμβαίνει αυτό τελικά, η Τουρκία και ο εθνικισμός της είτε στην κεμαλική είτε στην ισλαμιστική του εκδοχή, θα έχουν κερδίσει την παγκόσμια πρωτοτυπία αμφισβητώντας για δεύτερη φορά μια από τις μεταπολεμικές συνθήκες που πάνω της βασίστηκε η γεωπολιτική ισορροπία.
2 Οκτωβρίου. Μια πρωτότυπη Ημερίδα στη Νέα Σμύρνη
2 Οκτωβρίου 2016, Εστία Νέας Σμύρνης
H πρωτοβουλία για την Ημερίδα αυτή ανήκει στην Ντόρα Βακιρτζή, εγγονή του Θανάση Μαστροπαναγιώτη από τα Μοσχονήσια -στον οποίο ανήκε το θαυμάσιο καφέ «Ο Ερμής» στην παραλία της πόλης- την τραγική ιστορία του οποίου παρουσιάσαμε σε προηγούμενες αναρτήσεις…
Παρουσιάζoντας το βιβλίο του Omer Asan
Δύο παρουσιάσεις του νέου βιβλίου του Ομέρ Ασάν, που μεταφράστηκε στα ελληνικά, θα γίνουν στην Αθήνα:
14-9-2016: Εκδήλωση-συζήτηση για το 1922 στην Αργυρούπολη
Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με συζήτηση θα γίνει στην Αργυρούπολη Αττικής στις 14 Σεπτεμβρίου 1922. Στην ανακοίνωση των οργανωτών αναγράφεται:
Omer Asan: Greek-speaking writer from Turkey
Πριν από αρκετά χρόνια, όταν είχε μεταφραστεί το βιβλίο του Omer Asan «Pontos Kulturu« στα ελληνικά με τίτλο: «Ο Πολιτισμός του Πόντου», είχα επιμεληθεί kαι προλογίσει μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του συγγραφέα, η οποία δημοσιεύτηκε στην «Kαθημερινή» στις 30 Iανουαρίου 2000 με τον τίτλο «Tουρκία: 300.000 ελληνόφωνοι ζητούν ταυτότητα».
H ίδια συνέντευξη με τον τίτλο «Omer Asan: Greek-speaking writer from Turkey and a guide to the Pontian culture», δημοσιεύτηκε λίγο αργότερα στο αγγλόφωνο ένθετο της «Kαθημερινής» στην εφημ. «Herald Tribune». Όταν ξεκίνησε η δικαστική περιπέτεια του Asan, δύο χρόνια αργότερα, η συγκεκριμένη συνέντευξη συμπεριλήφθηκε, στα «τεκμήρια ενοχής» που οδήγησαν στην παραπομπή του συγγραφέα με την κατηγορία της διαμελιστικής προπαγάνδας κατά του τουρκικού κράτους. Εκείνη την εποχή είχε τεθεί σε εφαρμογή η κατασταλτική πολιτική των τουρκικών αρχών κατά των ελληνοφώνων, κάτι που οδήγησε εκτός από τις διώξεις, σε εκφασισμό της περιοχής του Πόντου με την ανάπτυξη μαζικών οργανώσεων Γκρίζων Λύκων και προσπάθεια εκρίζωσης της ελληνοφωνίας.
Περιμένoντας τον Omer Asan
Η πρόσφατη έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου «Niko’nun Kemençesi» του Ομέρ Ασάν υπό τον τίτλο «Η κεμεντζέ του Νίκου« (δηλαδή «Η λύρα του Νίκου») και οι παρουσιάσεις του βιβλίου στην Αθήνα (15/9 στη Μεταμόρφωση Αττικής και στις 16/9 στο Polis Art Cafe) και στην Πάτρα μας θύμισε ξανά τη μεγάλη προσφορά του συγγραφέα στην ανάδειξη του ελληνόφωνου ποντιακού πολιτισμού που επιβιώνει έως σήμερα στην βορειοανατολική Τουρκία.
Toυρκία: Κοράνι εναντίον εκκοσμίκευσης
.
Toυρκία: Κοράνι εναντίον εκκοσμίκευσης
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*
.
Η προσπάθεια αποτίμησης των πρόσφατων δραματικών γεγονότων στην Τουρκία οδηγεί αναπόφευκτα στη μελέτη της περιόδου κατά την οποία η ισλαμική, αλλά και πολυεθνική, Οθωμανική Αυτοκρατορία μετεξελίχθηκε σε έθνος-κράτος και έλαβε το όνομα Τουρκική Δημοκρατία (Türkiye Cumhuriyeti). Η απαρχή της θανάσιμης σχέσης μεταξύ ισλαμιστών και εθνικιστών, οπαδών της εκκοσμίκευσης, εντοπίζεται σ’ αυτό ακριβώς το ιστορικό μεταίχμιο. Τμήμα αυτής της αντιπαράθεσης μπορεί να θεωρηθεί και η σύγκρουση του Ερντογάν με τον Γκιουλέν. Εφόσον ο δεύτερος εκφράζει τη σχετικά ανεκτική παράδοση του σουφισμού και υπήρξε η τελευταία προσπάθεια σύνθεσης της εκκοσμίκευσης με το Ισλάμ, ενάντια στο ορθόδοξο σουνιτικό Ισλάμ.
Μοσχονήσια 1922: Η ιστορία βρίσκεται μπροστά μας
Τα Μοσχονήσια, το Νησί όπως τα αποκαλούν οι νέοι τουρκο-Κρήτες κάτοικοί τους, ή η Cunta (Τζούντα) των Τούρκων, υπήρξε μια ελληνική πόλη των 8.000 περίπου κατοίκων, λίγο βορειότερα του Αϊβαλιού. Είναι το μεγαλύτερο νησί από τα 22 νησιά του σύμπλεγματος, τα οποία ανήκουν στην πόλη Αϊβαλί.
Εκεί βρέθηκα δύο φορές πριν από λίγα χρόνια: Έφαγα και χόρεψα (ποντιακά, όλως τυχαίως χάρις σ’ ένα Τραπεζούντιο μέτοικο στην περιοχή) στη κεντρική ταβέρνα της Gunta που έφερε το όνομα «Lyra» (Λύρα). Kαι κάποια χρόνια αργότερα, παρέα με μια ντόπια Κρητικιά φίλη, ήπια τον καφέ στον περίφημο πέτρινο καφενέ της παραλίας, που πριν την Καταστροφή ανήκε στον Θανάση Μαστροπαναγιώτη, και ονομαζόταν «Ερμής» σύμφωνα με τη Μ. Μαστροσταμάτη. Εκεί, το 1999, άκουσα τον νυν ιδιοκτήτη του καφενέ (τρίτης γενιάς ανταλλάξιμο) να μας μιλά σε άψογα κρητικά.
Το πρώτο μου ταξίδι στα Μοσχονήσια έγινε το 1997 με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου για τα 75 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το δεύτερο έγινε το 1999 και είχε ως στόχο την επίσκεψη στο Βαϊνδίρι και το Μουραντιέ της Μαγνησίας (Ιωνία), παρέα με την καλή μας Τανζού από τα Μοσχονήσια.
Τουρκία: Για το πραξικόπημα και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Για το πραξικόπημα στην Τουρκία και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσει κάποιος τη σημασία των εξελίξεων στη γειτονική μας χώρα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος των κεμαλιστών σίγουρα αποτελεί θετικό γεγονός, μιας και ο φορέας της στρατοκρατικής, επεκτατικής πολιτικής εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου υπήρξε η στρατιωτική ελίτ. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο τουρκικός στρατός δεν αποτελεί ένα θεσμό δυτικού τύπου, αλλά το δημιουργό και θεματοφύλακα της εθνικιστικής-κοσμικής Τουρκίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την συντριπτική νίκη που κατήγαγε κατά των Ελλήνων την περίοδο 1919-1922.
Ένα πρόσφατο επετειακό κείμενο, ένα Χρονολόγιο και μια αναφορά στο Συνέδριο της Άγκυρας
Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*
Ελληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι της Συρίας το 1923. Πολλοί από όσους επιβίωσαν των μαζικών βίαιων μετακινήσεων του πληθυσμού του Πόντου κατέληξαν στην υπό γαλλικό έλεγχο Συρία (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου).
Το 1994 η Βουλή των Ελλήνων έλαβε ομοφώνως την απόφαση να ορίσει τη 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στον μικρασιατικό Πόντο.
«Ατατούρκ και Ναζί», ένα σημαντικό βιβλίο
Με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου
του Stefan Ihring
με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination»
του Κώστα Μαρδά από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
(Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρ. Ειδήσεων)
Ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο γεννήτορας της σύγχρονης Τουρκίας, ηγέτης ενός κινήματος που χαρακτηρίζεται από τους πολιτικούς αναλυτές Δεξιάς και Αριστεράς ως φιλελεύθερο, αντιιμπεριαλιστικό, μεταρρυθμιστικό, είχε έναν θαυμαστή που αιματοκύλησε τον κόσμο. Ποιον; Τον Αδόλφο Χίτλερ! Το υποστηρίζει ο Βρετανός ιστορικός Στέφαν ‘Αιριγκ, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Κουίν Μέρι του Λονδίνου, με διδακτορική διατριβή στο Κέιμπρτζ που έχει θέμα τις σχέσεις Ναζί- Κεμάλ.
Στο βιβλίο του «Ατατούρκ και Ναζί», που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, βασιζόμενος σε γερμανοβρετανικές πηγές που πιάνουν 100 σελίδες- ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο των 447 σελίδων – παραθέτει στοιχεία ότι ο Ατατούρκ ήταν ο δάσκαλος και ο Χίτλερ ο μαθητής! Μαθητής στον εθνικισμό, στον ρατσισμό, στην αντιθρησκευτικότητα, στον ολοκληρωτισμό και πάνω απ΄όλα στη γενοκτονία παίρνοντας το κεμαλικό πρότυπο εξόντωσης Αρμενίων και Ελληνοποντίων.
Mικρασιάτες πρόσφυγες του 1922 στη Συρία
Mικρασιάτες πρόσφυγες του 1922 στη Συρία
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗ*
Ελληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι της Συρίας το 1923 (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, εντοπίστηκε από τον δημοσιογράφο των «Irish Times» Μακόν Ουλάντ).
Μία από τις πλέον άγνωστες πλευρές της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι το πέρασμα των Ελλήνων προσφύγων από τη Συρία, η παραμονή τους εκεί και η επιβίωσή τους χάρις στη βοήθεια που τους παρείχε ο ντόπιος πληθυσμός.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα πραγματοποιείται στην Άγκυρα με θέμα :
«Ο Νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα Στον 1ο
Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά»
στις 9 Απριλίου 2016.
Την διοργανώνει η «Πρωτοβουλία για την Ελευθερία Σκέψης της Άγκυρας» (Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi) και η εφημερίδα «Newroz» .
Το μεγάλο ενδιαφέρον της ημερίδας έγκειται στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες είναι από Τουρκία και Ελλάδα. Γίνεται έτσι μια ενδιαφέρουσα και ιδιαιτέρως πρωτότυπη συνάντηση της προοδευτικής τουρκικής ιστοριογραφίας με την πολύμρφη ελληνική προσφυγική, που εμφανίστηκε αρκετά δυναμικά από τη δεκαετία του ΄80 και επιχειρεί την επαναδιατύπωση των κριτηρίων με τα οποία προσεγγίζεται η ιστορία της κατάρρευσης και του μετασχηματισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το εξαιρετικά ενδιαφέρον φαινόμενο είναι ότι σε αντίστοιχους δρόμους πορεύονται και σημαντικοί αριστεροί Τούρκοι ιστορικοί και κοινωνικοί επιστήμονες.
Ποιοι Νεότουρκοι;
Στην εφημ. «Αυγή» (9-10-2015) δημοσιεύτηκε το άρθρο μου για τους Νεότουρκους. Ο τίτλος του άρθρου είναι: «ΠΟΙΟΙ ΝΕΌΤΟΥΡΚΟΙ; Ένα θέμα που παραμένει ασαφές«
Είναι μια έμμεση απάντηση σ’ ένα περίεργο, αντιϊστορικό και εν τέλει ηλίθιο κείμενο του Αντώνη Λιάκου στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Xronos» της Χαρτουλάρη….
Το κείμενο του Λιάκου αξίζει να σχολιαστεί, γιατί είναι από τα πλέον χαρακτηριστικά δείγματα μιας μεταμοντέρνας ιστοριογραφίας που…. έχει μπερδέψει τα μπούτια της (κυριολεκτικά) και φαντάζεται τους πλέον αντιδραστικούς και αιμοβόρους της Ιστορίας ως το εκσυγχρονιστικό πρότυπο.
Το ιστορικό βάθος της ρωσοτουρκικής αντιπαράθεσης
Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στο ειδησεογραφικό σάιτ Huffington Post (02/12/2015)
————————————————-
Το ιστορικό βάθος της ρωσο-τουρκικής αντιπαράθεσης
.
Η κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού στη Βόρεια Συρία, με αφορμή την για 17» παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου, έχει μεγάλη συμβολική σημασία. Πρωτίστως γιατί είναι η πρώτη πολεμική πράξη που σημειώνεται μεταξύ των δύο χωρών από τον Νοέμβριο του 1916 και τις μάχες του Καυκάσου. Επίσης, γιατί συνδέεται με τις προσπάθειες επιστροφής της μετακεμαλικής Τουρκίας ως σημαντικής στρατιωτικής δύναμης. Θα προσπαθήσουμε στο κείμενο αυτό να διερευνήσουμε το ιστορικό βάθος της σύγκρουσης.
Ένα μεθοδολογικό πρόβλημα
Για την διευκόλυνση της ιστορικής αφήγησης θα κάνουμε μια αυθαίρετη παραδοχή,ταυτίζοντας τους παλιούς προνεωτερικούς Οθωμανούς με το σύγχρονο νεωτερικό τουρκικό έθνος. Η ταύτιση αυτή δεν είναι σωστή, ούτε η ύπαρξη συνέχειας μεταξύ των δύο οντοτήτων είναι αυταπόδεικτη. Οι εθνικιστές που ίδρυσαν και διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία εμφορούνταν από αντιοθωμανικά συναισθήματα. Χαρακτηριστική είναι η εκτίμηση του ιδεολογικού πατέρα του παντουρκισμού, του Ζιγιά Γκιοκάλπ, ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν περισσότερο ρωμαίικη παρά τουρκική και ότι γι’ αυτό έπρεπε να την καταστρέψουν και στη θέση της να δημιουργήσουν ένα αυθεντικό τουρκικό κράτος. Μόνο με την άνοδο των ισλαμιστών στην πολιτική εξουσία της Τουρκίας, άρχισε να εμφανίζεται η αντίληψη ότι η σύγχρονη Τουρκία αποτελεί την κληρόνομο της παλιάς ισλαμικής Αυτοκρατορίας, διαμορφώνοντας έναν εντελώς νέο εθνικό μύθο στη γείτονα χώρα.