-Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας

Μ’ αφορμή τη συμπληρωση των 800 χρόνων απ’ την ίδρυση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, στις 16-05-04  είχα δημοσιεύσει το παρακάτω κείμενο στην εφημερίδα Καθημερινή  :

 H ελληνική αυτοκρατορία του Πόντου

H άνοιξη του 1204 μ.X. υπήρξε μοιραία για τον Eλληνισμό. Στις 13 Aπριλίου οι Σταυροφόροι είχαν εκπορθήσει την Kωνσταντινούπολη και είχαν καταλύσει την ελληνική Aυτοκρατορία του Bυζαντίου. Διέλυσαν έτσι τον κεντρικό ιστό του μοναδικού χριστιανικού κράτους της Aνατολής, που θα μπορούσε να αποτελέσει ουσιαστικό εμπόδιο στο επεκτατικό Iσλάμ, αραβικό και τουρκικό.

-Για τις αγροτικές κινητοποιήσεις.

Από τον Μπουχάριν στην…. Παπαρήγα! (Ένα άρθρο του ’96)

Οι φετινές, όπως και οι περσινές, αγροτικές κινητοποιήσεις έχουν διαφορετικό χαρακτήρα από εκείνες του 1996, όταν αγροτοσυνδικαλιστές του ΚΚΕ  ξεσήκωσαν τους αγρότες σε μεγάλης έκτασης κινητοποιήσεις με μπλόκα στις εθνικές οδούς. Έκτοτε το μοντέλο αυτό θα επεκταθεί και στους υπόλοιπους πολιτικούς χώρους, με αποτέλεσμα τη συνηθισμένη εικόνα της παράλυσης της Ελλάδας και της ελληνικής οικονομίας τονίζοντας παραστατικότατα την νεοελληνική παθογένεια. Οι επικεφαλής των κινητοποιήσεων θα αμειφθούν με ικανοποιητική πολιτική καριέρα, με τον ίδιο τρόπο που και το κυβερνόν κόμμα μετέτρεπε τα συνδικαλιστικά του στελέχη σε βουλευτές.

Η αναγκαιότητα για αγροτικό εκσυγχρονισμό θα ακυρωθεί μεταξύ των κομματικών επιδιώξεων των κομμάτων εξουσίας, των πελατειακών σχέσεων, του λαϊκισμού και της χαλιναγώγησης του αγροτικού κινήματος από μια καλοπληρωμένη συνδικαλιστική και ταξική «αγροτική αριστοκρατία». Έτσι θα υποβαθμιστούν οι συνεταιριστικές ενώσεις, που θα μπορούσαν σήμερα να αποτρέψουν την άγρια εκμετάλλευση της αγροτικής τάξης από τους μεσάζοντες.

Υπάρχουν υπεύθυνοι με ονοματεπώνυμο, που ανήκουν τόσο στα κόμματα εξουσίας, όσο και στους «εκπροσώπους» των αγροτών,  για το γεγονός ότι ξανάγινε επίκαιρο  το παλιό ποντιακό τραγούδι, που διεκτραγωδούσε αυτή την εκμετάλλευση:  Έρθαν οι εμπόρ΄ να παίρνε τσάμπα τον καπνόν/ τον χωρέτε ‘κι ερωτούνε σο λογαριασμόν/ Ο καημένον ο χωρέτες πανταλόν πα ‘κι εχ’ / κι ασ’ σην εντροπήν ατ’ κείται σο κρεβάτ’ απές… / Εχολιάστεν κι η γαρία τ’, με τ’ άτον μαλών’/ «Σκύλ’ υιέ, γιατί εδέκες τσάμπα τον καπνόν;«

-Κατασκευάζοντας χάρτες

Οι διαφόρων ειδών «κατασκευές» -που ξεκινούν από τη ζωγραφική και επεκτείνονται σ’ ένα ευρύ φάσμα-  αποτελούν μια από τις αγαπημένες μου απασχολήσεις. Σ’ αυτές τις κατασκευές περιλαμβάνονται και κάποιοι χάρτες του Πόντου και των περιοχών εγκατάστασης των Ελλήνων στην πρώην Σοβιετική Ένωση.

Ο πρώτος, εμπνευσμένος από τις βυζαντινές μινιατούρες, ζωγραφίστηκε με τις αγιογραφικές τεχνικές (αυγοτέμπερα, επιχρύσωση) πάνω σε τεχνητό πάπυρο γύρω στο 1986 και είναι ο παρακάτω:

Το 1987, ζωγράφισα την επόμενη σύνθεση για να αποτελέσει το βασικό θέμα σε μια αφίσα για τη γενοκτονία που εξέδωσε ένας σημαντικός (τότε)ποντιακός σύλλογος, που δραστηριοποιούταν  στην Καλλιθέα Αττικής και τον αποκαλούμε σήμερα η «παλιά Αργώ» :

-Οι Ελληνες στη FYROM (Π.Γ.Δ.Μακεδονίας)

 

Στο συλλογικό έργο «Οι δρόμοι των Ελλήνων» συνέγραψα το κείμενο για τους Έλληνες στην Π.Γ.Δ.Μακεδονίας.

Η ένταση μεταξύ των δύο χωρών και το ανεπίλυτο πρόβλημα με την οριστική ονομασία της νέας αυτής χώρας, δημιούργησαν εντάσεις και αύξησαν τις προκαταλήψεις και στις δύο πλευρές των συνόρων. Η υποχώρηση του σλαβομακεδονικού εθνικισμού, που εκτιμώ ότι είναι η κύρια πηγή έντασης, και ο έντιμος συμβιβασμός ανάμεσα στις δύο χώρες,  θα επιτρέψει την ψύχραιμη αποτίμηση του παρελθόντος. Παράλληλα, θα κατευνάσει τα πνεύματα, θα περιορίσει τον  ένθεν κακείθεν εθνικιστικό εξτρεμισμό,  θα επιδράσει ευνοϊκά στις  ανθρώπινες κοινότητες που παραμένουν μέχρι σήμερα και   διεκδικούν και στις δύο χώρες τα στοιχειώδη δικαιώματα, όσον αφορά το σεβασμό της ταυτότητάς τους. Παρακάτω παραθέτω το πλήρες κείμενο όπως το κατέθεσα στους εκδότες.

-Αυτοί έσωσαν την τιμή του προσφυγικού ελληνισμού

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Εύξεινος Πόντος», στο φύλλο του Δεκεμβρίου. Παρουσιάζονται οι ανακοινώσεις των προσφυγικών οργανώσεων πριν την συζήτηση του αιτήματος  στην Ολομέλεια του Άρειου Πάγου. Το άρθρο δημοσιεύτηκε πριν το θέμα εισαχθεί στην Ολομέλεια…

«…φοβάμαι ότι τα ποντιακά σωματεία κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου. Ο Άρειος Πάγος αποφασίζει με την υποστήριξη πολύ κόσμου την αναθεώρηση της δίκης των έξι. Μπορείτε να διανοηθείτε τι σημαίνει αυτό αν το εντάξετε στην σημερινή εποχή; Όλο το ζήτημα εγγράφεται στη λογική της αναθεώρησης της ιστορίας, της απόσεισης του εθνικού βάρους, ώστε να παιχθεί  το παιχνίδι χωρίς κοινωνικές δεσμεύσεις από τους φορείς του κράτους και τους περί αυτού. Όπως ισχυρίζονται, η εγκατάλειψη του μικρασιατικού ελληνισμού, κατά την αποχώρηση του στρατού, αλλά και όλη η υπόθεση της μικράς πλην εντίμου Ελλάδος, έγινε από πατριωτικό καθήκον και όχι για λόγους προδοσίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί η δικαιοσύνη να αναθεωρεί την ιστορία, αυτό είναι έργο της επιστήμης.
Μου προκαλεί όμως εντύπωση η σιωπή των μικρασιατών και ιδίως των ποντίων. Δεν αισθάνονται οτι τους αφορά; Και τότε πως γίνεται να μιλάνε για γενοκτονία;»

Οι Έλληνες στη Βουλγαρία

Ένα από τα θέματα που διαπραγματεύτηκα στη συλλογική έκδοση Οι δρόμοι των Ελλήνων, αφορούσε  την ελληνική ιστορική παρουσία στα σημερινά βουλγαρικά εδάφη. Η σύγκρουση του ελληνικού, του βουλγαρικού και του σερβικού εθνικισμού για την «επόμενη ημέρα» των οθωμανικών εδαφών που σήμερα βρίσκονται στη  Βόρεια Ελλάδα, τη Νότια Βουλγαρία και την ΠΓΔΜακεδονίας,  υπήρξε η κύρια σύγκρουση στην περιοχή της Βαλκανικής στις αρχές του 20ου αιώνα. Η υπέρβαση αυτών των διαφορών και η δυνατότητα ειρηνικής συνύπαρξης και διαλόγου των σύγχρονων Ελλήνων, Βουλγάρων και Σέρβων επιτρέπει να  προσεγγίζεται η ιστορία των εθνικών κοινοτήτων ως ιστορικό αποκλειστικά φαινόμενο, χωρίς αυτό να προκαλεί θετικά ή αρνητικά εθνικιστικά αντανακλαστικά. Νομίζω ότι η εξέλιξη αυτή είναι μια πολύτιμη κατάκτηση της εποχής μας.  Το παρακάτω κείμενο, χωρίς τις φωτογραφίες που συνοδεύουν την εδώ ανάρτηση, αποτελεί την πλήρη μορφή, όπως παραδόθηκε στους εκδότες.

Οι Έλληνες της Βουλγαρίας

Η ελληνική παρουσία στα εδάφη της αρχαίας Μοισίας, που σήμερα περιλαμβάνονται στη Βουλγαρία, αρχίζει από τον 8^ο π.χ. αιώνα. Από τον 8^ο έως τον 6^ο αιώνα π.χ., τα δυτικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας αποικίστηκαν  από τους Ίωνες της μικρασιατικής Μιλήτου.  Οι σημαντικότερες ελληνικές πόλεις  ήταν η Απολλωνία που ιδρύθηκε το 609 π.χ. και αργότερα ονομάστηκε Σωζόπολη και η Οδησσός (μέσα του 6^ου π.χ. αιώνα), που αργότερα μετονομάσθηκε Βάρνα.  Οι ελληνικές πόλεις δημιούργησαν συμμαχίες με στόχο την εξασφάλιση καλύτερης άμυνας. Το Κοινό της Πενταπόλεως ή Εξαπόλεως, περιλάμβανε τις πόλεις Τόμοι, Οδησσός, Κάλλατις, Διονυσούπολις και Ίστρος.