Κυκλοφόρησε το νέο μου βιβλίο

Τα γεγονότα που συνέβησαν κατά την περίοδο της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της διαδικασίας μετασχηματισμού της (1908-1923) προκαλούσαν πάντα μια αμφιθυμία. Η συνειδητή άρνηση και η επιλεγμένη σιωπή καθόρισαν τις προτεραιότητες της ιστορικής επιστήμης, ακόμα και της τέχνης. Ο ελληνισμός της Ανατολής και η καταστροφή του δεν αποτέλεσαν μέρος των νεοελληνικών επιστημονικών προτεραιοτήτων.

Το βιβλίο αυτό εκφράζει την ανάγκη να παρουσιαστεί η διαδικασία μετάβασης από την πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία στην εποχή του έθνους-κράτους και να αποσαφηνιστούν αδιερεύνητα στοιχεία της ιστορίας όπως είναι – μεταξύ άλλων – οι λόγοι που το μιλιταριστικό κίνημα των Νεότουρκων αποφάσισε και πραγματοποίησε τη Γενοκτονία των μη μουσουλμανικών πληθυσμών, καθώς και οι ευθύνες του ελληνικού πολιτικού συστήματος και των μεγάλων δυνάμεων της εποχής για την ελληνική ήττα.

Advertisement

Δύο εκδηλώσεις για τα Ολοκαυτώματα σε Μεσόβουνο και Καλογρέζα

Το περασμένο διάστημα συμμετείχα σε δύο πολύ σημαντικές εκδηλώσεις.

Από την εκδήλωση στο Μεσόβουνο

1.  Στην επετειακή εκδήλωση στις 24 Οκτωβρίου για τη σφαγή που προκάλεσαν οι Ναζί στο Μεσόβουνο της Εορδαίας, σ’ ένα από τα πρώτα χωριά που επαναστάτησαν κατά της γερμανικής Κατοχής από το καλοκαίρι ήδη του 1941. 

Εδώ μπορείτε να δείτε το χρονικό και η σημασία των γεγονότων, όπως παρουσιάστηκαν από το Kozan.TV:

2.  Στην παρουσίαση του βιβλίου του Κ. Χαλέμου «Σαν πουλιά τα τουφεκάν». 

Το βιβλίο  αναφέρεται στο Μπλόκο που έγινε στην Καλογρέζα τον Μάρτιο του 1944 από την δωσίλογη Ελληνική Χωροφυλακή:

Παρακάτω μπορείτε να δείτε την παρέμβασή μου στην εκδήλωση: 

 

Τι συνέβη στην Ανατολή…. και διχάζει έως σήμερα τους Νεοέλληνες!

Με αφορμή τη «συζήτηση»  για το άτοπο ερώτημα «Γενοκτονία ή Εθνοκάθαρση» έγραψα ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή», στο πλαίσιο ενός αφιερώματος στο επίμαχο θέμα!

 

Τι συνέβη στην οθωμανική Ανατολή;

ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*  08.11.2015

-Τ​​ι συνέβη στον χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά την περίοδο 1908-1923;
-Ποια ήταν η μοίρα των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων;
-Πώς εμπλέκεται η Ελλάδα ως έθνος-κράτος στις διεργασίες αυτές;

-Μπορούν οι διώξεις κατά των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να χαρακτηριστούν με τον νομικό όρο «Γενοκτονία»;
-Γιατί έως σήμερα είναι άγνωστες και αδιερεύνητες πολλές παράμετροι που συναρτώνται με τον μεγάλο γεωπολιτικό μετασχηματισμό της Εγγύς Ανατολής;

Τα παραπάνω ερωτήματα απασχολούν έως σήμερα τον δημόσιο βίο και δημιουργούν παρανοήσεις, συγκρούσεις και εντάσεις. Η απάντηση θα έπρεπε να έχει δοθεί εδώ και δεκαετίες μέσα από μια σοβαρή επιστημονική έρευνα και ψύχραιμη συζήτηση. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε και αναδεικνύει για άλλη μια φορά το έλλειμμα και τις προκαταλήψεις –ίσως και την υποκρισία– που υπάρχει τόσο στον χώρο της ακαδημαϊκής ιστοριογραφίας, όσο και σε αυτόν της πολιτικής διαβούλευσης.

Τι σημαίνει η μη κατάθεση στεφανιού στο Μαυσωλείο του Ατατούρκ;

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ:
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΕΘΕΣΕ ΣΤΕΦΑΝΙ ΣΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Ανεξάρτητα από τη διπλωματική αποτίμηση του ταξιδιού του Έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ένα γεγονός που έχει τεράστια συμβολική σημασία και ανατρέπει μια παράδοση της ελληνικής διπλωματίας που καλά κρατούσε από το 1922.

O Γιώργος Παπανδρέου, καταθέτει στεφάνι ως πρωθυπουργός της Ελλάδας στο μαυσωλείο του Ατατούρκ στην Άγκυρα

Και η παράδοση αυτή συνδέεται με την -αληθινή ή όχι- εκδήλωση σεβασμού προς το αμφιλεγόμενο πρόσωπο του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, του Μουσταφά Κεμάλ πασά, ο οποίος έλαβε το προσωνύμιο «Ατατούρκ», δηλαδή «πατέρας των Τούρκων».

Για τους σύγχρονους Τούρκους ο Μουσταφά Κεμάλ ήταν όντως Ατατούρκ, εφόσον συνεχίζοντας την πολιτική των Νεότουρκων εθνικιστών κατασκεύασε σχεδόν εκ του μηδενός ένα νέο έθνος. Όμως για τις μη μουσουλμανικές κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας  (Αρμένιους, Έλληνες, Ασσύριους) υπήρξε ο μοιραίος άνθρωπος, ο οποίος επέφερε το οριστικό τέλος στην ύπαρξή τους. Η καταστροφή και η πυρπόληση της Σμύρνης το Σεπτέμβρη του 1922 υπήρξε η τελευταία βίαιη πράξη που συνέβη συνειδητά από τον τουρκικό εθνικισμό υπό τα όμματα και την επιδοκιμασία του Κεμάλ.

Έλληνες και Οκτωβριανή Επανάσταση

H επέτειος της Οκτωβριανής Επανάστασης των μπολσεβίκων (1917) φέρνει πάντα στο νου το μεγαλύτερο κοινωνικό και πολιτικό πείραμα του 20ου αιώνα.

Η αποτίμηση αλλά και η καλή γνώση των διαφόρων πλευρών του πειράματος αυτού -δύο δεκαετίες μετά  το τέλος του- αποτελεί μια διαρκή πρόκληση προς τους ιστορικούς.

Έτσι, έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το τεύχος του περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες. Το αφιέρωμα (366 σελίδες) χωρίζεται σε δύο μέρη.

Το Α’ Μέρος (9-198 σελ.) περιλαμβάνει μαρτυρίες και πηγές. Δημοσιεύονται πολύ ενδιαφέροντα κείμενα των πρωταγωνιστών εκείνης της πρώτης περιόδου, όπως των Ρίκοφ, Γιόφε, Κάραχαν, Ρακόβσκι, Πρεομπραζένσκι, Λουνατσάρσκι, Κρούπσακαγια, Μπουχάριν, Τρότσκι κ.ά. Καθώς επίσης και ξεχωριστών λογοτεχνών και επιστημόνων, όπως του Βίκτορ Σερζ και Αλμπερτ Αϊνσταιν.

Το Β’ Μέρος  (199-351 σελ.) περιλαμβάνει αναλύσεις. Σ’ αυτή την ενότητα   συμμετέχω και εγώ με το άρθρο «Οι Έλληνες της Ρωσίας και του Πόντου στην Οκτωβριανή Επανάσταση«. Υπάρχουν επίσης κείμενα των Μαστρογιαννόπουλου, Μπελαντή, Καλτσώνη, Χρύση….

Γενοκτονία ή Εθνοκάθαρση; Δύο συνεντεύξεις για το «επίμαχο» ζήτημα

Διάφορες συνετεύξεις δημοσιεύτηκαν σε εντυπα και ηλεκτρονικά Μέσα. 

Στο  

δημοσιεύτηκε ως εξής, υπό τον τίτλο:

Γενοκτονία ή Εθνοκάθαρση; 9 ερωτήσεις …..

Γενοκτονία ή εθνοκάθαρση; Τα τελευταία 24ωρα στα… μαρμαρένια αλώνια των δηλώσεων του Νίκου Φίλη κονταροχτυπιούνται διεθνολόγοι, νομικοί, ιστορικοί. Ένα από τα επιχειρήματα των υπερασπιστών των απόψεων του υπουργού (και όχι κατ’ ανάγκη του ίδιου) λέει ότι τα όρια ανάμεσα στις δύο έννοιες είναι συγκεχυμένα. Άλλοι αναρωτιούνται αν οι Πόντιοι αποτελούν διακριτή εθνοτική ομάδα, ώστε να εμπίπτουν στην κατηγορία της «γενοκτονίας», ενώ πολλοί αμφισβητούν και το οργανωμένο σχέδιο εξόντωσής τους.

Ένας από τους ιστορικούς που έχουν ασχοληθεί με αυτό που αποκαλείται «προσφυγική ιστοριογραφία» είναι ο διδάκτορας Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ, Βλάσης Αγτζίδης. Αν και δηλώνει ότι το μεγαλύτερο ζήτημα με τις απόψεις Φίλη είναι ότι τις διατύπωσε όντας υπουργός, παραδέχεται ότι πρόκειται για ένα ιστορικό πεδίο-ταμπού για το οποίο η κοινότητα των νεοελλήνων ιστορικών δεν έχει πάρει θέση. Εξηγεί δε ότι «δεν έγινε Γενοκτονία κατά των Ποντίων, έγινε Γενοκτονία κατά των Ελλήνων της Ανατολής», και συνεπώς το ζήτημα πρέπει να εξεταστεί υπό ένα γενικό πλαίσιο.

Ο Βλάσης Αγτζίδης στην παρουσίαση του βιβλίου για την «Άννα Φρανκ των Ποντίων, Σάνο Χάλο», όπως είπε

Τελικά πρόκειται για γενοκτονία ή εθνοκάθαρση;

Η Μικρασία ως διαρκώς επανερχόμενη μνήμη

Παρασκευή, 13 Νοεμβρίου 2015, 18.00-20.00

-Το Ίδρυμα Θεοχαράκη (Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, Αθήνα),
-το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Ιστορική έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες» του Ιονίου Πανεπιστημίου,
-η Επιστημονική ‘Ενωση «Νέα Παιδεία»,
-τα Εκπαιδευτήρια «Νέα Γενιά Ζηρίδη» και
-το λογοτεχνικό περιοδικό «Φρέαρ» διοργανώνουν κύκλους συναντήσεων με τίτλο:

Η Ιστορία στην κόψη του λόγου

Τρεις οριακές στιγμές της ελληνικής ιστορίας μέσα από τη λογοτεχνία 

«Η Μικρασία ως διαρκώς επανερχόμενη μνήμη»  

Παρασκευή, 13 Νοεμβρίου 2015

18.00-20.00

Ομιλητές: Φίλιππος Δρακονταειδής, Δημοσθένης Παπαμάρκος, Soloúp | Βλάσης Αγτζίδης

Συντονιστής: Δημήτρης Αγγελής

———————————————————————-

Για να μπορέσετε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση πρέπει να το δηλώσετε στο εξής μέιλ:

κώστας Αγγελάκος <kostasaggelakos2003@yahoo.gr>

———————————————————————–

Σεμινάριο Ιστορίας (11 Νοεμβρίου): Από την Απελευθέρωση στα Δεκεμβριανά

….με τη Βασιλική Λάζου

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου, 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ.:   «Από την Απελευθέρωση (Οκτώβριος 1944) στα Δεκεμβριανά»

Το Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας, γίνεται στο πλαίσιο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Κηφισιάς.

Οι συναντήσεις γίνονται μια φορά το μήνα, ημέρα Τετάρτη, 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ.«Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού….

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ

(από εδώ:  https://kars1918.wordpress.com/2013/10/22/12-10-1944/ )

Στις 12 Οκτωβρίου του 1944 -ήταν Πέμπτη- απελευθερώθηκε η Αθήνα. Τα ναζιστικά στρατεύματα αποχώρησαν από το κέντρο της πόλης νωρίς το πρωί, έχοντας υποστείλει πρώτα από την Ακρόπολη τη σημαία του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού κράτους.

Η υποστολή της ναζιστικής σημαίας θα αναδειχθεί στο συμβολικό χρονικό σημείο της Απελευθέρωσης. Ομως η πραγματική αποχώρηση των Γερμανών από την πρωτεύουσα της Ελλάδας θα γίνει την επόμενη μέρα.

Μια ραδιοφωνική παρουσίαση της σύγκρουσης για τη Γενοκτονία

Τις ημέρες που ψηφίζονταν από τη Βουλή τα 2α προαπαιτούμενα του 3ου μνημονίου, η ελλαδική κοινή γνώμη είχε να ασχοληθεί με το ερώτημα που έξαφνα έθεσε ο κ. Φίλης, κατέχοντας τη θέση του υπουργού Παιδείας, «εθνοκάθαρση ή γενοκτονία;«.

Για άλλη μια φορά επιβεβαιώθηκε η διαπίστωση του Αιγύπτιου ιερέα προς τον Σόλωνα όπως μας την παραθέτει ο Πλάτων στον Τίμαιο 22b: «Eλληνες αεί παίδες εστέ, γέρων δε Eλλην ουκ έστι..  Οὐδεμίαν γάρ ἐν αὐταῖς (σ.τ.σ  ταις ψυχαίς)ἔχετε δι’ ἀρχαίαν ἀκοήν παλαιάν δόξαν οὐδέ μάθημα χρόνῳ πολιόν οὐδέν»…

Ο Αιγύπτιος ήθελε να πει ότι είστε επιπόλαιοι και μωρόπιστοι σαν τα μικρά παιδιά, χωρίς μια ουσιαστική συνείδηση για το ιστορικό βάθος… Και αυτό αφορά όχι μόνο τους ποντιοπατέρες -που βρήκαν τη μοναδική ευκαιρία να τονίσουν ότι δεν είναι ανύπαρκτοι- αλλά και τους αντιπάλους τους, που ανήκουν σε πολιτικο-ιδεολογικούς χώρους που περιγράφονται με τους τίτλους «μεταμοντέρνα αριστερά» ή «νεοφιλελεύθερη δεξιά»…

Mε αφορμή τα όσα διαδραματίστηκαν με αποκορύφωμα την καπηλεία της εκδήλωσης της ποντιακής ομοσπονδίας στο Σύνταγμα από τους χρυσαβγίτες, έγραψα  τα εξής στην παρουσίαση της εκπομπής  στον ρ/σ «Στο Κόκκινο»: http://www.stokokkino.gr/article/1000000000019530/Blasis-Agtzidis-didaktor-istorias-Ofeile-na-min-pesei-stin-pagida-o-k-Filis «

Ποια η ερμηνεία του όρου γενοκτονία;

Είναι άχαρο να βλέπεις να διαδραματίζονται στο δημόσιο βίο συγκρούσεις για ένα θέμα που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα και να εξευτελίζονται με πολιτικάντικο τρόπο μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Και εννοώ βέβαια τη σύγκρουση του N. Φίλη με τους αντιπάλους του για το ανύπαρκτο ερώτημα εάν τα όσα συνέβησαν στο μικρασιατικό Πόντο ήταν εθνοκάθαρση ή γενοκτονία. 

Το ερώτημα «γενοκτονία ή εθνοκάθαρση;» είναι άτοπο και δεν έχει τη παραμικρή σημασία, γιατί  ο όρος «γενοκτονία» είναι ένας νομικός όρος που δημιουργήθηκε μόλις το 1944 και εισήχθη στη διεθνή νομολογία το 1948, ενώ ο όρος «εθνοκάθαρση» είναι ένας κοινός όρος που περιγράφει συμπεριφορές και πρακτικές. Αυτό που φαίνεται είναι ότι τόσο ο Φίλης όσο και οι αντίπαλοί του αγνοούν αυτή τη βασική διαφορά των δύο αυτών πολύ συγκεκριμένων όρων.

Αυτά όλα τα είχα απαντήσει αρκετά παλιά σε μια συνέντευξη στο σάιτ «Πεμπτουσία», απ’ όπου προέρχεται και το παρακάτω απόσπασμα:

Ποια η ερμηνεία του όρου γενοκτονία;
.

Ο όρος «genocide» (γενοκτονία) αποτελεί ένα νέο όρο που δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου Πολέμου από τον πολωνοεβραίο Ραφαήλ Λέμκιν  (Raphael Lemkin) καθηγητή  του Πανεπιστημίου του Γέιλ για να περιγράψει το έγκλημα της μαζικής εξόντωσης των Εβραίων από τους Ναζί κατά τη διάρκεια του  πολέμου.  O όρος αναδείχθηκε και καθιερώθηκε λίγο πριν από τη Δίκη της Νυρεμβέργης. Αποτέλεσε ομόφωνη Σύμβαση ΟΗΕ του1948 «για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας» και από το 1951 τέθηκε σε ισχύ στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.