-Συνέντευξη στο ‘Βορειοηπειρωτικό Βήμα»

1. Πρόσφατα, οἱ Ἀλβανοὶ  τοῦ Κοσσυφοπεδίου ἀπέκτησαν τὴν Ἀνεξαρτησία τους. Πιστεύετε ὅτι αὐτὸ μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει τὴν ἀφετηρία γιὰ γενικότερες ἐξελίξεις στὶς μειονότητες τῆς Βαλκανικῆς;  

–Ο παλιός κομμουνιστικός κόσμος αυτή τη στιγμή περνά τη φάση διαμόρφωσης εθνών-κρατών, σε αντίθεση με το λεγόμενο δυτικό κόσμο, που βρίσκεται στο τέλος της συγκεκριμένης ιστορικής φάσης και επιζητεί τη δημιουργία νέων μεταεθνικών κρατικών μορφωμάτων, τύπου Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ιστορική αυτή διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλη την έκταση του παλιού κομμουνιστικού κόσμου. Αυτό που συνέβη εκεί είναι ότι διαιωνίστηκε, με νέα μορφή, η παλιά φεουδαρχική δομή. Μόνο που στη θέση των παλιών φεουδαρχών εγκαταστάθηκε πλέον το κόμμα, ως συλλογικός ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής. Δηλαδή, δομικά μέσω των «κομμουνιστικών» κρατών μεταφέρθηκαν μέχρι τις μέρες μας οι φεουδαρχικές κοινωνικές δομές με ό,τι αυτό σημαίνει στο επίπεδο των κοινωνικών αντιθέσεων και των πολιτικών προτεραιοτήτων.

Στην περιοχή μας υπήρχε ένα ανεπίλυτο εθνικό αλβανικό ζήτημα, κάτι που υποδειγματικά ανέλυσε ο καθηγητής Ευ. Κωφός. Το Κόσοβο ήταν για τους Αλβανούς, όπως ήταν για μας η Μικρά Ασία στις αρχές του 20^ου αιώνα. Όμως η αναμενόμενη ανεξαρτητοποίηση των Αλβανών του Κοσόβου προκάλεσε πικρία και στην ίδια την Ελλάδα. Πικρία συνδυασμένη με εκδήλωση συναισθημάτων φόβου και ανασφάλειας. Παρατηρούμε, όμως, ότι η κατά πολύ πιο παράλογη ανεξαρτητοποίηση του Μαυροβουνίου –που απέκοβε τη Σερβία από τη θάλασσα– ουδόλως ενόχλησε. Ενώ η φυσική τάση μιας μη σλαβικής εθνότητας για πολιτικό αυτοκαθορισμό, μέσα στη γενική διαδικασία εθνογένεσης και χειραφέτησης, φαίνεται ότι ενοχλεί υπερβολικά.

Εν κατακλείδι μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι αναταράξεις, που προκαλούνται αυτή τη στιγμή από τη μεγάλη ιστορική διεργασία που βλέπουμε να εξελίσσεται, αφορούν τον παλιό κομμουνιστικό κόσμο από την Αλβανία και την πρώην Γιουγκοσλαβία έως τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία. Απλώς τα «απόνερα» της διαδικασίας αγγίζουν και την Ελλάδα.