-To περί Γενοκτονίας διακύβευμα

Η συζήτηση για τη γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού, αλλά και ευρύτερα του ελληνισμού της Ανατολής, κατά το πέρασμα στην εποχή των εθνών-κρατών, άρχισε πριν από μια εικοσαετία περίπου και εξελίχθηκε μ’ έναν εξαιρετικά ιδιόρρυθμο τρόπο. Η πλειονότητα των παραδοσιακών και «νέων» ιστορικών, ποικίλης πολιτικής προέλευσης, κινήθηκε μεταξύ ουδέτερης και  απορριπτικής στάσης. Η μελέτη της σκοτεινής αυτής σελίδας της νεοελληνικής ιστορίας έμεινε τελικά ως αποκλειστικό αντικείμενο των ιστορικών που προέρχονταν από τους πρόσφυγες του ’22. Μ’ έναν περίεργο τρόπο, μια πολύ σημαντική σελίδα της ιστορίας μελετήθηκε μόνο από τους προσφυγικής καταγωγής Έλληνες ιστορικούς και από τους αντιεθνικιστές νέους Τούρκους ιστορικούς σαν τον Taner Aksam, τον Fouat Dudar, τη  Dilek Guven, τον Hamit Bozarslan κ.ά. 

Η εξήγηση αυτής της παράδοξης κατάστασης αποτελεί πρόκληση. Μια υπόθεση που θα μπορούσε να συζητηθεί και ίσως ερμηνεύει την όλη σύγχυση, τη δαιμονοποίηση και την εύκολη απόρριψη της άποψης των προσφυγικών οργανώσεων συνδέεται με την ύπαρξη μιας ελλαδοκεντρικής ιστοριογραφικής ματιάς. Μιας ματιάς που αντιμετωπίζει τις εξελίξεις στο εσωτερικό της οθωμανικής κοινωνίας τις εποχές της μετάβασής της σε εθνικά κράτη, αποκλειστικά μέσα από την πολιτική, τα συμφέροντα και τη στάση του κράτους της Ελλάδας. 

-Οι (προσωπικές) εκδηλώσεις του Μάη

Ο Μάιος είναι ένας ιδιαίτερος μήνας. Πραγματοποιούνται πολλές και ποικίλες εκδηλώσεις που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την Επέτειο της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού. Για να πάρετε μια γεύση της πίεσης αυτών των ημερών, παραθέτω τις εκδηλώσεις όπου συμμετέχω ως ομιλητής ή σύνεδρος:

……….

-3 Μαϊου 2009, Λαμία, εκδήλωση για τη γενοκτονία από το Σύλλογο Ποντίων 

–4 Μαϊου 2009, Αθήνα, παρουσίαση του επιστημονικού περιοδικού «Μικρασιατικά Χρονικά» στα γραφεία της Ένωσης Σμυρναίων 

–8 Μαϊου, Κατερίνη, ομιλία σε μαθητές του 5^ου Λυκείου 

–9 Μαϊου (πρωί), Κατερίνη, εισήγηση στο Συνέδριο για την Ποντιακή Διάλεκτο που διοργανώνει η Ένωση Ποντίων Εκπαιδευτικών. Τίτλος εισήγησης: «Ποντιακή VS δημοτική. Μια άγνωστη σελίδα στη Σοβιετική Ένωση του Μεσοπολέμου»,

–9 Μαϊου (βράδι) Αθήνα, παρουσίαση του Πόντου  στο «Μπαράκι του Βασίλη» σε μια ποντιακή μουσική βραδιά με τους Γ. Σαββίδη, Α. Ταπαξίδη, Χ. Αθανασιάδη, Μ. Κυριλλίδη.

–10 Μαίου, Μαρούσι, Αθήνα, συμμετοχή στο επιστημονικό συμπόσιο που διοργανώνουν τα εκπαιδευτήρια «Ελληνική Παιδεία». Συμμετέχουν επίσης: Χάρης Τσιρκινίδης-Χαρά Γαλανού. 

-Μια συνέντευξη μ’ αφορμή το «νεο-οθωμανισμό»

H εμφάνιση των τουρκικών ομάδων στον ελληνικό χώρο από τον 11^ο μ.Χ. αιώνα, εγκαινίασε μια μακρά περίοδο συνάντησης, επικοινωνίας και ώσμωσης. Είτε ως Σελτζούκοι, είτε ως Οθωμανοί θα διαμορφώσουν τελικά τη φυσιογνωμία ολόκληρης της περιοχής μας. Το ερώτημα που αντιμετώπιζαν οι επιστήμονες ήταν το πώς ένας πληθυσμός εισβολέων που δεν ξεπέρασε τις 400.000 άτομα, κατάφερε να κυριαρχήσει σ’ ένα ελληνόφωνο  κόσμο 8 εκατομμυρίων. Πώς οι «ολίγοι» Τουρκομάνοι κατάφεραν να μεταστρέψουν ένα μεγάλο πληθυσμό ελληνοφώνων, χριστιανών μαζί με τους οποίους στη συνέχεια, θα αποτελέσουν τους Οθωμανούς πολίτες της νέας αυτοκρατορίας τους.

 

Πώς εξηγείται το οτι οι ελληνόφωνοι χριστιανοί πληθυσμοί αλλαξοπίστησαν; οφείλεται στο ότι η νέα θρησκεία ήταν περισσότερο δελεαστική, ή στο ότι οι Σελτζούκοι έδιναν μέσα από αυτή άλλες δυνατότητες;

Ο κύριος όρος στον εξισλαμισμό δεν ήταν η πειθώ της νέας θρησκείας, αλλά η απαλλαγή των Ελλήνων από τα φορολογικά βάρη του Ισλάμ. Αποδέχονταν τους λαούς της Βίβλου, χριστιανούς και εβραίους, και δεν τους αντιμετώπιζαν  όπως τους παγανιστές, τους οποίους καταδίκαζαν σε θάνατο ως ειδωλολάτρες. Τους «λαούς της Βίβλου» τους ανέχονταν, ως έχοντες κοινή θεολογική μήτρα, αλλά τους επιβάρυναν με δύο ειδικούς φόρους. Από τις αρχές του 11^ου αιώνα, που οι τουρκικές ομάδες εισβάλουν στη Μικρά Ασία, οι πρώτες ελληνόφωνες ομάδες που εξισλαμίζονται είναι αυτές των κατεχόντων εδαφών, οι οποίες εξισλαμίσθηκαν για να διασώσουν τα προνόμια τους. Απ΄αυτούς θα προέλθει και νέα ελίτ των τουρκομανικών ομάδων.