Η γενοκτονία και η άρνησή της

Η γενοκτονία των χριστιανικών κοινοτήτων από τον τουρκικό εθνικισμό (1914-1923) και ειδικώτερα αυτή του ελληνικού πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αντιμετωπίστηκε με επιφυλακτικό έως και αρνητικό τρόπο. 

Διαπραγματεύτηκα το φαινόμενο αυτό στο συλλογικό έργο: «Το Τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης¨, στις σελίδες 260-285.

            ………..Η πρώτη ουσιαστική διαφοροποίηση του προσφυγικού λόγου, η ρήξη με το κλίμα συναίνεσης που είχε δημιουργηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες και η αμφισβήτηση της επικυριαρχίας των κυρίαρχων ερμηνειών -τόσο των καθεστωτικών όσο και αυτών της Αριστεράς- θα εμφανιστεί στα μέσα της δεκαετίας του ’80 και θα οδηγήσει στη διατύπωση του αιτήματος για την αναγνώριση της γενοκτονίας που υπέστησαν οι Πόντιοι από τον τουρκικό εθνικισμό.[1]

Advertisement

Για το Ποντιακό Αντάρτικο

Ένα πολύ ενδιαφέρον ένθετο περιοδικό αφιερωμένο στο αντάρτικο κίνημα που εμφανίστηκε στις περιοχές του μικρασιατικού Πόντου κατά την περίοδο 1916-1923, συνόδευε την εφημερίδα ‘Έθνος» του Σαββάτου, 14-5-2011.  Το αφιέρωμα αυτό, στο οποίο συμμετείχα με κείμενα, είχε μια πρωτοτυπία. Δημοσιεύτηκαν καινούργιες πληροφορίες, ανέκδοτες μαρτυρίες, εντυπωσιακές φωτογραφίες.  

Τα κείμενά μου θα αναρτηθούν στο μπλογκ, ξεκινώντας σήμερα από το Editorial του αφιερώματος:

“… αδίστακτες κατασχέσεις, καταπιέσεις του ελληνικού πληθυσμού της υπαίθρου από πλευράς χωροφυλακής, καθώς και η σκληρή μεταχείριση στη στρατιωτική θητεία προκάλεσαν μεταξύ των Ελλήνων εσωτερική οργή και πίκρα. Στα περίχωρα της πόλης σχηματίστηκαν αντάρτικες ομάδες που συνδέθηκαν με το ρωσικό στόλο και την Τραπεζούντα (σ.τ.μ. που ήταν υπό ρωσική κατοχή) και έκαναν επιθέσεις εναντίον ταχυδρομείων, στρατιωτικών τμημάτων και τουρκικών οικισμών. Η Τουρκία… απάντησε σε όλα αυτά με πολυάριθμες εκτελέσεις έγκριτων πολιτών, με λεηλασίες και αποτέφρωση ελληνικών χωριών των περιχώρων της Σαμψούντας, εκτοπισμούς των κατοίκων τους (1916-1918). Επειδή τα μέτρα των εκτοπισμών εφαρμόστηκαν κατά ένα βάρβαρο τρόπο στη διάρκεια του χειμώνα, εξοντώθηκε ένα μεγάλο μέρος των εκτοπισμένων.»

Έτσι περιγράφεται η κατάσταση στον Δυτικό Πόντο σε διπλωματικό έγγραφο που απεστάλη στον υπουργό Εξωτερικών της Αυστρο-ουγγρικής Αυτοκρατορίας την 1^η Οκτωβρίου 1918. Το έγγραφο στάλθηκε από την Τραπεζούντα, από το προξενείο της Αυστροουγγαρίας και υπογράφτηκε από τον «καισαροβασιλικό πρόξενο  Kwiatowski”.  

Στις «Ανιχνεύσεις» του Π. Σαββίδη

Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης

Μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες εκπομπές λόγου στη ελληνική τηλεόραση είναι οι «Ανιχνεύσεις» του Παντελή Σαββίδη στην ΕΡΤ-3.  Η εκπομπή λαμβάνει χώρα κάθε Τετάρτη στην 11 μ.μ. Η σημερινή εκπομπή θα είναι αφιερωμένη στο ιστορικό Τραύμα και τη διαχείριση της Μνήμης με αφορμή την έκδοση του σχετικού συλλογικού έργου με τον Γιώργο Κόκκινο και την Έλλη Λεμονίδου. Στο διαδικτυακό τόπο των «Ανιχνεύσεων» αναφέρονται τα εξής:

«Με αφορμή την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων (19 Μαίου), οι “Ανιχνεύσεις” θα παρουσιάσουν την Τετάρτη 18 Μαίου μια εκπομπή- συζήτηση γύρω απο το θέμα: Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης. Το θέμα της εκπομπής είναι ο τίτλος βιβλίου το οποίο συνέγραψαν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Γιώργος Κόκκινος, η κ. Έλλη Λεμονίδου λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας και ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης.» 

   

Οι εκδηλώσεις του Μάη…

Ο Μάιος, εκτός από μήνας της Εργατικής Πρωτομαγιάς, των λουλουδιών και της γιορτής της μητέρας,  είναι και μήνας που τιμάται η γενοκτονία που έγινε στον μικρασιατικό  Πόντο απ’ τους Νεότουρκους και τους κεμαλικούς. Δηλαδή το μέρος εκείνο ενός γιγαντιαίου σχεδίου εκκαθάρισης των χριστιανικών κυρίως εθνοτήτων που εμπνεύστηκαν οι Νεότουρκοι εθνικιστές, για να μετασχηματίσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία σε έθνος-κράτος.  

Το τμήμα αυτό της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής-που με τη σειρά της αποτελεί μέρος του Χριστιανικού Ολοκαυτώματος- αναγνωρίστηκε επισήμως και ομοφώνως το Φεβρουάριο του 1994 από τη Βουλή των Ελλήνων και ορίστηκε η 19η Μαϊου (ημέρα που ο Μουσταφά Κεμάλ ως Οθωμανός αξιωματικός αποβιβάστηκε  στη Σαμψούντα) ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.» 

Όπως κάθε Μάϊο έτσι κι αυτόν παίρνω μέρος σε διάφορες επετειακές –και όχι μόνο- εκδηλώσεις, που παρατίθενται παρακάτω :  

Παρουσιάζοντας το ντοκιμαντέρ του Ömer Asan

…στην Μεταμόρφωση Αττικής στις 11 Μαϊου, 8.00 μ.μ., Κώστα Βάρναλη 12

————————————————————————————-

Ολοκληρώθηκε το εγχείρημα της δημιουργίας ενός ντοκιμαντέρ για την Ανταλλαγή των Πληθυσμών και τη Συνθήκη της Λωζάννης του «τ’εμέτερον» Ομέρ Ασάν, συγγραφέα και ερευνητή από την Τουρκία.  Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ,   είναι:  «Πού πάς αδελφέ: Μια Ιστορία Αποχωρισμού.  Κardeş Nereye : Bir Ayrilik Oykusu».  Η ιδέα για μια τέτοια τηλεοπτική παραγωγή παρουσιάστηκε παλιότερα υπό τον τίτλο:  Ο Ömer Asan και oι καταραμένοι των Κοτυώρων (Ordu). 

Η επίσημη παρουσίαση θα γίνει στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, όπου ο εκδοτικός οίκος του Ομέρ Ασάν (Heyamola-Iason) συμμετέχει με δικό του περίπτερο. 

 Την Κυριακή 8 Μαϊου 2011, στο περίπτερο 15 (Ηellexpo–Αίθουσα Tιμώμενων Xωρών ) θα ξεκινήσει ως εξής η εκδήλωση με αφορμή το ντοκιμαντέρ:

1) Συζήτηση: 15.00

2) Προβολή   στις 17.00 

————————————————————————————————————-

Στη συνέχεια δημοσιεύεται η  ανακοίνωση των εκδόσεων HeyYiamola: