Τουρκία: Για το πραξικόπημα και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Για το πραξικόπημα στην Τουρκία και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσει κάποιος τη σημασία των εξελίξεων στη γειτονική μας χώρα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος των κεμαλιστών σίγουρα αποτελεί θετικό γεγονός, μιας και ο φορέας της στρατοκρατικής, επεκτατικής πολιτικής εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου υπήρξε η στρατιωτική ελίτ. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο τουρκικός στρατός δεν αποτελεί ένα θεσμό δυτικού τύπου, αλλά το δημιουργό και θεματοφύλακα της εθνικιστικής-κοσμικής 
Τουρκίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την συντριπτική νίκη που κατήγαγε κατά των Ελλήνων την περίοδο 1919-1922.
Το επόμενο θύμα του τουρκικού εθνικισμού, μετά από τις χριστιανικές κοινότητες που εξόντωσε συστηματικά από το 1914, υπήρξε το Ισλάμ. Η συστηματική και σκληρή καταστολή βιώθηκε ως τραύμα που μεταφέρεται έως σήμερα στους πολιτικούς απογόνους του οθωμανικού Ισλάμ.
Αυτή η ιστορική παράδοση και αυτό το τραύμα αποτελούν τη βάση της σύγχρονης διαίρεσης της τουρκικής κοινωνίας και ενός εμφύλιου διχασμού που φαίνεται ότι οδηγείται στα άκρα.
Κλείνει ο κύκλος: 1908-2016
Έτσι, με την αποτυχία του πραξικοπήματος και το ξήλωμα κάθε μορφής κεμαλικής-κοσμικής έκφρασης από τον Ερντογάν φαίνεται να κλείνει ο ιστορικός κύκλος 100 και πλέον ετών. 
Ένας κύκλος που άνοιξε το 1908 με την άνοδο των εθνικιστών στην εξουσία (Νεότουρκοι) που πολιτεύτηκαν κατά των Οθωμανών (αλλά και κατά των φιλελεύθερων Τούρκων+μειονότητες) και κορυφώθηκε με την επικράτηση του Μουσταφά Κεμάλ. Στο τέλος αυτού του κύκλου, σήμερα, οι μεταμοντέρνοι απόγονοι των παλιών Οθωμανών επιχειρούν να πάρουν -και την παίρνουν όπως φαίνεται- τη ρεβάνς…
Ας θυμηθούμε σε αυτή την πρώτη ανάρτηση κάποια στοιχεία του μεγάλου ηττημένου, του τουρκικού εθνικισμού, γνωρίζοντας παράλληλα ότι σημαντικά στοιχεία του έχουν ενσωματωθεί πλέον και στην κοσμοαντίληψη των ισλαμιστών, που φαίνεται να κυριαρχούν πλήρως στην Τουρκία. Τα παρακάτω στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο μου που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος υπό τον τίτλο «Μικρά Ασία. Ένας οδυνηρός μετασχηματισμός (1908-1923»:
Η εμφάνιση του τουρκικού εθνικισμού και η απόφαση για τις γενοκτονίες των χριστιανικών λαών
Η εμφάνιση του επαναστατικού κινήματος στην Κρήτη απ’ τα τέλη του 19ου αιώνα και η αυτονόμηση του νησιού, όπως επίσης οι ελληνικές και βουλγαρικές επαναστάσεις στη Μακεδονία, θα ευνοήσουν την ισχυροποίηση των εθνικιστικών απόψεων στο εσωτερικό του οθωμανικού στρατού.
Παράλληλα, η κοινωνική θέση των αστών των ραγιάδων στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θα τροφοδοτήσει με ανασφάλεια και μίσος τα παραδοσιακά μουσουλμανικά κυρίαρχα στρώματα της. Έτσι θα εμφανιστεί ο ακραίος τουρκικός εθνικισμός στο πρόσωπο των Νεότουρκων στρατιωτικών. Το ενδιαφέρον στην τουρκική περίπτωση είναι ότι εξ αιτίας της απουσίας μουσουλμανικών αστικών στρωμάτων, οι στρατιωτικοί επιφορτίστηκαν το ρόλο της αστικής τάξης. Η διεκδίκηση της οικονομικής ισχύος από τους αστούς των ραγιάδων ήταν μια από τις βασικές αιτίες της στρατιωτικής παρέμβασης στην πολιτική ζωή της Αυτοκρατορίας.
Ο τουρκικός εθνικισμός υπήρξε ο καταλύτης των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της Εγγύς Ανατολής. Ήταν ο κύριος παράγοντας που εμπόδισε την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και απόδοσης ίσων δικαιωμάτων σ’ όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως θρησκεύματος και εθνικής καταγωγής. Με την εμφάνισή του ο όρος «Τούρκος» άρχισε να αποκτά θετική σήμανση, ενώ για πρώτη φορά ο χώρος που καταλάμβανε η Οθωμανική Αυτοκρατορία αρχίζει να περιγράφεται ώς «Τουρκία». Ο νέες εθνικιστικές απόψεις που εμφανίζονται καθορίζουν ως εθνικό χώρο των Τούρκων μια εκτεταμένη περιοχή από το Αιγαίο έως τη θάλασσα της Κίνας. Το παντουρκιστικό κίνημα στοχεύει ακριβώς στη δημιουργία αυτής της νέας τουρκικής αυτοκρατορίας, όπου δεν θα υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος, εκτός απ’ αυτό των Τούρκων.
Ένας από τους πατέρες του παντουρκισμού, ο Ζιγιά Γκιοκάλπ (Ziya Gökalp) πρότεινε ανοιχτά την υπέρβαση της χαλαρής, πολυεθνικής και θρησκευτικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη μετατροπή των ομάδων που ζούσαν σ’ αυτήν σ’ ένα συμπαγές ομοιόμορφο τουρκικό σώμα (compact body).] Ο Τούρκος ιστορικός Taner Aksam στο βιβλίο του A Shameful Act, υποστηρίζει ότι ο Gökalp, επηρεασμένος από τον γερμανικό εθνικισμό, διαμόρφωσε ένα θεωρητικό πλαίσιο, το οποίο παρείχε την ιδεολογική βάση για την επίδειξη της συγκεκριμένης βίαιης πολιτικής συμπεριφοράς. Στόχος του Gökalp ήταν η διαμόρφωση «εθνικής οικονομίας», η οποία θα μπορούσε να δημιουργηθεί μόνο με την «εθνική ομοιογένεια».
Tις απόψεις αυτές υλοποίησαν οι Οθωμανοί αξιωματικοί που είχαν βρεθεί στη Γαλλία, και προσπάθησαν να ντύσουν με τις αξίες του διαφωτισμού τις ρατσιστικές επιδιώξεις του παντουρκισμού. Ο Τζελάλ Μπαγιάρ (Celal Bayar) αναφέρει ότι οι Νεότουρκοι αντιμετώπιζαν τους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως «εσωτερικά καρκινώματα». Το αντιχριστιανικό κλίμα και η τάση για ισλαμικό Τζιχάντ (Ιερό πόλεμο κατά των μη μουσουλμάνων) που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται, επηρεάζει και τις συνθήκες στον Πόντο. Στο άρθρο με τίτλο «Οθωμανοί εις τα όπλα» που δημοσιεύτηκε στις 13 Οκτωβρίου 1911 στην τουρκική εφημερίδα της Σαμψούντας Ηχώ διακηρύσσεται : «Ο ιερός πόλεμος είναι θεία εντολή, της οποίας η εγκατάλειψις εις τοιαύτην εποχήν είναι αδύνατος… Εμπρός αδελφοί, ας ετοιμασθώμεν από σήμερον να συγκρουσθώμεν μετά των εχθρών, να πίωμεν το αίμα των.»
Τον Οκτώβριο του 1911 αποφασίστηκε και επισήμως, σε συνέδριο των Νεότουρκων που έγινε στην οθωμανική Θεσσαλονίκη, η εξόντωση των μη τουρκικών εθνοτήτων. Σε μια ανταπόκριση του περιοδικού «The Times of London» με τίτλο «Οι Νεότουρκοι και το πρόγραμμά τους», παρακολουθούμε την επικράτηση των ακραίων σωβινιστικών επιλογών στο συνέδριο του κομιτάτου «Ένωση και Πρόοδος» που βρισκόταν ήδη στην εξουσία. Η αφομοίωση δια της βίας όλων των κατοίκων, αποφασίζεται τελεσίδικα. Το μέσο θα ήταν οι εξοπλισμένοι Μουσουλμάνοι. Την κατάσταση που επικρατούσε στη Μικρά Ασία περιγράφει γλαφυρά το 1909 η σοσιαλιστική εφημερίδα «Ο Λαός», που εκδιδόταν στην Κωνσταντινούπολη.
Λούξεμπουργκ VS Λένιν
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντιμετώπιση του τουρκικού εθνικισμού από το σοσιαλδημοκρατικό (κομμουνιστικό) κίνημα και τους πολιτικούς του ηγέτες. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ υποστήριζε ότι η «Τουρκία» δεν μπορούσε να αναγεννηθεί σαν σύνολο γιατί αποτελούνταν από διαφορετικές χώρες. Η Λούξεμπουργκ κατέληγε με τη διαπίστωση: «Η κρίση της ιστορίας για την Τουρκία είχε βγει: βάδιζε πια προς τη διάλυση…» Καλούσε τους σοσιαλιστές να υποστηρίξουν τα χριστιανικά κινήματα που διεκδικούσαν την πολιτική τους χειραφέτηση με την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Όσον αφορά τους Νεότουρκους, η Λούξεμπουργκ -σε αντίθεση με τον Βλαδίμηρο Ίλιτς Λένιν που τους θεωρούσε υπόδειγμα επαναστατών– είχε καταγγείλει «την εσωτερική κοινωνική ανωριμότητα της νεοτουρκικής κυβέρνησης και τον αντεπαναστατικό της χαρακτήρα.» Αλλά και οι σοβιετικοί θα αλλάξουν αργότερα άποψη. Στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια θα καταχωρηθούν, μερικές δεκαετίες αργότερα, ως «πλαστογράφοι της ιστορίας» και εμπνευστές του «σωβινιστικού δόγματος» του παντουρκισμού.
Μια απολύτως συμβολική φωτογραφία που δικαιώνει για άλλη
μια φορά τη Ρόζα Λούξεμπουργκ:
Τούρκοι στρατιώτες-πραξικοπηματίες μπροστά στο Μνημείο της Ανεξαρτησίας στην Πλατεία Ταξίμ με οπαδούς του Ερντογάν που απ’ ότι φαίνεται τους υπερφαλάγγισαν. Στις φιγούρες του μνημείου, που αναγέρθηκε μετά τη νίκη των Τούρκων εθνικιστών το 1922 και την ολοκληρωτική εξόντωση των ανεπιθύμητων μειονοτήτων («Επιτέλους τους ξεριζώσαμε» δήλωσε στο Κοινοβούλιο ο Μουσταφά Κεμάλ τον Αύγουστο του ’23), συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των νικητών-ηγετών του κεμαλικού κινήματος και οι δύο σοβιετικοί αντιπρόσωποι (Φρούνζε+Βοροσίλοφ) που έστειλε ο Λένιν να τους βοηθήσουν στον πόλεμο κατά των Ελλήνων και των Αρμενίων
Η σκλήρυνση της πολιτικής των Νεοτούρκων εξαφάνισε κάθε αυταπάτη για δυνατότητα ειρηνικής μετεξέλιξης σ’ ένα νέο δημοκρατικό κράτος. Η συνεννόηση των βαλκανικών λαών και η καλή πολεμική προετοιμασία της Ελλάδας -λόγω της ανάληψης της εξουσίας από τον Βενιζέλο, που ερχόταν από τον επαναστατημένο εξωελλαδικό ελληνισμό- θα οδηγήσει στη συντριπτική ήττα των Νεοτούρκων, οι οποίοι θα επιχειρήσουν να πάρουν τη ρεβάνς με τη συμμετοχή τους στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων. Πίστεψαν ότι με την τουρκογερμανική συμμαχία ήρθε η ώρα για την υλοποίηση των παντουρανικών τους σχεδίων. Ενδιαφέρον έχουν οι γαλλικές εκτιμήσεις για τη συμμαχία αυτή και για τις αιτίες της γενοκτονίας: «…το κυριότερο κίνητρο που η Τουρκία βγήκε στον πόλεμο είναι ότι η Γερμανία της υποσχέθηκε να επανακτήσει Αίγυπτο, Λιβύη και Σουδάν. Όταν οι πολεμικές επιχειρήσεις δεν ήταν ευνοϊκές, κυρίως λόγω της ρωσικής προέλασης στην Τουρκία, τότε οι Γερμανοί, για να συγκρατήσουν την τουρκική αγανάκτηση, τους έστρεψαν εναντίον των Αρμενίων και Ελλήνων, των οποίων άρχισαν τη συστηματική εξόντωση με κατασχέσεις, βιασμούς, εξορίες, σφαγές…»
Εσωτερική καταστολή και εθνικές εκκαθαρίσεις
Mετά τους Βαλκανικούς Πολέμους η γραμμή του 1911 εκφράστηκε με τη δημιουργία συγκεκριμένων θεσμών, όπως το Γραφείο Εγκατάστασης Φυλών και Μεταναστών. Ο Taner Aksam γράφει: «Υπάρχουν αποδείξεις ότι ο Gökalp συνέταξε ειδικές μελέτες για τις μειονότητες της αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένων και των Αρμενίων. Αυτές ήταν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου να συγκεντρωθεί λεπτομερής γνώση για την εθνικοθρησκευτική δομή της Ανατολίας. Ενα ειδικό τμήμα, το Γραφείο Εγκατάστασης Φυλών και Μεταναστών, το οποίο συστάθηκε το 1913, ασχολούνταν ειδικά με ζητήματα διασκορπισμού και επανεγκατάστασης πληθυσμών».
Για την υλοποίηση των σχεδιασμών είχε δημιουργηθεί μια παρακρατική οργάνωση με την επονομασία Ειδική Επιτροπή (Teskilat i Mahsusa), για να φέρει εις πέρας τις εκτοπίσεις. Η δράση της Επιτροπής θα ξεκινήσει τη δράση της με τους Ελληνες της Ιωνίας. Ο Taner Aksam γράφει: «Η δράση της εναντίον του “εσωτερικού εχθρού” είχε αρχίσει πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εκτόπιση του ελληνικού πληθυσμού του Αιγαίου, μέσω τρομοκρατίας και απαλλοτρίωσης των ιδιοκτησιών του, είχε πραγματοποιηθεί ως μέρος του σχεδίου για την ομογενοποίηση της Ανατολίας».
Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου άρχισε η «εκκαθάριση θυλάκων μη τουρκικών πληθυσμών που είχαν συγκεντρωθεί σε στρατηγικά σημεία» (Celal Bayar, “Ben Yazdim”). Το σχέδιο είχε την απόλυτη υποστήριξη των Γερμανών συμμάχων των Νεότουρκων και κάποια σημεία του υλοποιήθηκαν από κοινού. O Taner Aksam αναφέρει: «Συντάχθηκαν λεπτομερή σχέδια για τον εκτουρκισμό της Ανατολίας μέσω της εκκαθάρισης των χριστιανικών πληθυσμών. Τα ίδια μέτρα εφαρμόστηκαν στην περιοχή του Αιγαίου από την άνοιξη του 1914. Η Επιτροπή Ενωση και Πρόοδος πήρε μια ξεκάθαρη απόφαση. Η πηγή των προβλημάτων στη δυτική Ανατολία θα απομακρυνόταν, οι Ελληνες θα εκδιώκονταν με πολιτικά και οικονομικά μέτρα. Πριν από οτιδήποτε άλλο ήταν ανάγκη να αποδυναμωθούν οι οικονομικά ισχυροί Ελληνες…. Αποφασίστηκε να επικεντρωθούν οι δραστηριότητες γύρω από τη Σμύρνη που θεωρείτο κέντρο της υπονομευτικής δραστηριότητας».
Από το 1916 η πολιτική αυτή θα εφαρμοστεί με ιδιαίτερη ένταση στον Δυτικό Πόντο. Ήταν τέτοια η ένταση και η έκταση των διωγμών, ώστε ακόμη και οι σύμμαχοι των Τούρκων διατύπωσαν εγγράφως τις αντιρρήσεις τους. Ο μαρκήσιος Pallavicini (Παλαβιτσίνι) έγραφε τον Ιανουάριο του 1918: «Είναι σαφές ότι οι εκτοπισμοί του ελληνικού στοιχείου δεν υπαγορεύονται ουδαμώς από στρατιωτικούς λόγους και επιδιώκουν κακώς εννοουμένως πολιτικούς σκοπούς.» Την ίδια άποψη εξέφραζαν και σώφρονες Τούρκοι, όπως ο Βεχίπ πασά (Vehib pacha), ο οποίος υποστήριζε ότι ο εκτοπισμός των Ελλήνων ήταν περιττός από στρατιωτικής άποψης. Σχεδόν συγχρόνως ο Αυστριακός πρόξενος της Αμισού Κβιατόφσκι (Kwiatkowski) ανέφερε σε υπηρεσιακή επιστολή του ότι ο εκτοπισμός των Ελλήνων της ποντιακής παραλίας βρισκόταν στο πλαίσιο του προγράμματος των Νεοτούρκων, με το οποίο επιδιωκόταν η εξασθένηση του χριστιανικού στοιχείου. Θεωρούσε ο ίδιος ότι η καταστροφή αυτή θα είχε μεγαλύτερη απήχηση στην Ευρώπη απ’ ότι οι σφαγές που είχαν διαπράξει κατά των Αρμενίων.
Oι φόβοι του Κβιατόφσκι εδράζονταν στη διαπίστωσή του ότι η καθολική εξόντωση του ελληνικού στοιχείου ήταν επιθυμία του τουρκικού λαού. Εξάλλου του είχε ειπωθεί από υψηλόβαθμους αξιωματούχους ότι: «Τελικά πρέπει να κάνουμε με τους Έλληνες ό,τι κάναμε με τους Αρμένιους… Πρέπει με τους Έλληνες, τώρα να τελειώνουμε.» Και ο ίδιος ο Tαλαάτ (ο οποίος είχε λάβει τους τίτλους του πασά και του μεγάλου βεζύρη) είχε αναφέρει ότι: «βλέπει να πλησιάζει η αναγκαιότητα, να ξοφλήσει με τους Έλληνες, ακριβώς όπως παλαιότερα και με τους Αρμένιους.» Οι Αυστρογερμανοί διαπίστωναν ότι η πολιτική της γενικευμένης εθνικής εκκαθάρισης υπαγορεύτηκε από την παντουρκιστική ιδεολογία που τότε κυριαρχούσε στους τουρκικούς πληθυσμούς, καθώς και από «… τη βουλιμία των Τούρκων για την πλούσια ελληνική περιουσία.»
Έτσι θα πραγματοποιηθεί η πρώτη φάση της γενοκτονίας. Στο τέλος του Πολέμου θα επιχειρηθεί η καταγραφή των αποτελεσμάτων αυτής της πολιτικής. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα εκδώσει το 1919 τον απολογισμό με τίτλο «Μαύρη Βίβλος διωγμών και μαρτυριών του εν Τουρκία Ελληνισμού (1914-1918)». Η «Μαύρη Βίβλος», συντάχθηκε από την Κεντρική Επιτροπή υπέρ των Μετατοπισθέντων Ελληνικών Πληθυσμών. Εκδόθηκε στα ελληνικά και στα γαλλικά.
Η συνέχεια θα καθοριστεί στα Συνέδρια Ειρήνης των νικητών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και στις εσωτερικές αντιδικίες της Αθήνας. Η εμπλοκή της Ελλάδας με την Μικρασιατική Εκστρατεία θα διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο. Με τη Συνθήκη των Σεβρών στους Έλληνες -που το 1914 το ποσοστό τους με τις διάφορες εκτιμήσεις κυμαινόταν από το 13% έως 25% – θα αποδοθεί το 6% περίπου του πάλαι ποτέ κοινού οθωμανικού εδάφους. Σημαντικά εδάφη της Ανατολίας θα αποδοθούν στους Αρμένιους, ενώ θα υπάρξει και κουρδική αυτονομία. Οι Τούρκοι διατηρούσαν την κυριαρχία τους στο μεγαλύτερο μέρος του παλιού οθωμανικού εδάφους, καθώς και στην έδρα του ισλαμικού Χαλιφάτου, την Κωσταντινούπολη. Με τον τρόπο αυτό διαμορφωνόταν ο γεωπολιτικός χάρης της επόμενης μέρας και στη θέση της πολυεθνικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που πλέον διαλυόταν οριστικά, δημιουργούνταν εθνικά κράτη με τη γνωστή επώδυνη διαδικασία που είχε γνωρίσει η Ανατολή από το 1821 και εντεύθεν.
Επίλογος
Η περίοδος που ακολούθησε την ήττα των Κεντρικών Δυνάμεων ήταν η πλέον αποφασιστική ιστορική στιγμή για τη διαμόρφωση του μεταοθωμανικού γεωπολιτικού κόσμου.
Όμως ο ελληνικός Διχασμός, η αντίδραση και το αντιμικρασιατικό πνεύμα που κυριαρχούσαν στο Λαϊκό Κόμμα και τη φιλομοναρική παράταξη, μαζί με την ασυνέπεια του βενιζελισμού που προκήρυξε εκλογές εν μέσω του μικρασιατικού πολέμου και τη διαμόρφωσης μιας μικρής ντεφετιστικής Αριστεράς (ΣΕΚΕ) που συνεργάστηκε με τους μοναρχικούς σε μια αντιμικρασιατική πλατφόρμα, οδήγησε στη Μικρασιατική Καταστροφή και την κυριαρχία του τουρκικού εθνικισμού στο σύνολο των παλιών οθωμανικών πολυεθνικών εδαφών.
————————————————–
(*) διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας-μαθηματικός, https://kars1918.wordpress.com/
Διαβάστε:
Μουσταφά Κεμάλ: Οδηγώντας τον Αδόλφο Χίτλερ
«Ατατούρκ και Ναζί», ένα σημαντικό βιβλίο
https://kars1918.wordpress.com/2016/06/04/ataturk-in-the-nazi-imagination/
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
Ό,τι συμβαίνει μετά από ένα πραξικόπημα, αυτό γίνεται και τώρα
ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ, 20.07.2016 0
Ο,τι συμβαίνει μετά από ένα πετυχημένο πραξικόπημα, αυτό γίνεται και τώρα στην Τουρκία. Ακόμα και από αυτό μήπως δεν γίνεται αντιληπτό ποιος έκανε στην ουσία το πραξικόπημα; Ε εσείς που ακόμα ελπίζετε σε αυτή τη φανατική κυβέρνηση. Που βάζετε την ουρά στα σκέλια και εκθειάζετε με ωδές τους φέροντες σαρίκια. Τι κάνουν οι χουντικοί σε ένα πετυχημένο πραξικόπημα; Μαζικές συλλήψεις. Βασανιστήρια.
Απαγορεύσεις ταξιδιών στο εξωτερικό. Λογοκρισία στα μέσα επικοινωνίας. Κυνήγι μαγισσών. Αφαιρέσεις υπηκοότητας. Αυτά κάνουν τώρα εκείνοι που λένε ότι κατέπνιξαν το πραξικόπημα. Οι άνθρωποι ανασαίνουν. Βγαίνουν ήσυχοι στους δρόμους. Όμως μετά την κατάπνιξη του πραξικοπήματος αυτού όλοι φοβούνται πιο πολύ από προηγουμένως. Φοβούνται να βγουν στους δρόμους. Φοβούνται να μιλήσουν στο τηλέφωνο. Φοβούνται να επιστρέψουν αργά στο σπίτι. Φοβούνται να αλληλογραφήσουν στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Τώρα φοβούνται περισσότερο όλα αυτά τα οποία θα φοβούνταν αν πετύχαινε το πραξικόπημα. Πραξικόπημα σημαίνει φόβος σε κάθε σπίτι, σε κάθε σοκάκι. Η κατάπνιξη του πραξικοπήματος δεν φέρνει περισσότερη ελευθερία και δημοκρατία στη χώρα. Παλιά στήνονταν και ικριώματα μετά από τα πραξικοπήματα. Τώρα λυπούνται που έχει καταργηθεί η θανατική ποινή και επιθυμούν διακαώς να την επαναφέρουν. Μάλιστα εξοπλίζουν και τους φανατικούς οπαδούς τους που έβγαλαν στους δρόμους. Ιδού, αυτό είναι το πραγματικό πραξικόπημα. Και εσείς ακόμα ελπίζετε δημοκρατία από αυτούς τους πραξικοπηματίες; Μήπως αυτήν τη δημοκρατία θα σας την προσφέρουν εκείνοι που ούτως ή άλλως είχαν δολοφονήσει τη δημοκρατία πριν το πραξικόπημα; Είστε εναντίον των πραξικοπημάτων, αλλά σίγουρα δεν αντιλαμβάνεστε ότι χειροκροτείτε τους πραγματικούς πραξικοπηματίες…
Και εσύ κύριε Αντώνη. Αγαπητέ συμπατριώτη που πιστεύεις ότι το να μοιράζεσαι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα φύλλο ελιάς, ένα γλυκό καρυδάκι και ένα μαχαλλεπί σημαίνει αγάπη και προστασία της Κύπρου. Με ρωτάς αν είμαι κεμαλιστής. Καμία σχέση. Έστω και αν δεν περνούσε καθόλου από αυτή τη ζωή ο Μουσταφά Κεμάλ, δεν θα ήμουν διαφορετικός από ό,τι είμαι τώρα. Μήπως πρέπει σώνει και καλά να είναι κανείς κεμαλιστής για να αντιτίθεται σε ένα φανατισμό, σε ένα κακό; Κοίτα, ακόμα και εσύ δεν αντιτίθεσαι όσο εγώ στα στρατιωτικά πραξικοπήματα και καθεστώτα. Αλλά νομίζεις ότι τώρα επιδεικνύεις μια τρομερή αντίθεση στον στρατό άμα συμπαρατάσσεσαι με τον Ερντογάν. Τα μυαλά του Ερντογάν είναι μυαλά των μουλάδων! Μυαλά αγιατολάδων! Μυαλά Ισλαμικού Κράτους! Αυτός είναι ο πραγματικός πραξικοπηματίας. Αντίθετα, εγώ δεν σε ρωτώ αν συμπαρατάσσεσαι με τους πραξικοπηματίες που έχουν μυαλά του Ισλαμικού Κράτους. Ρωτάει αν είμαι κεμαλιστής, λέει. Κοίτα πράγματα! Μήπως επειδή αντιτάχθηκα στο πραξικόπημα των μουλάδων;
Κοίτα τι λέει ο ιμάμης ενώπιον του Ταγίπ: «Ο Αλλάχ να μας φυλάει από το κακό αυτών των διαβασμένων»! Δεν θέλουν ανθρώπους που έχουν διαβάσει, που έχουν φάει τα βιβλία με το κουταλάκι. Θέλουν αγράμματους, αμόρφωτους. Χρειάζονται αμόρφωτους για να συνεχίσουν το καθεστώς των μουλάδων. Άτομα που δεν πιστεύουν ότι η Γη είναι στρογγυλή. Άτομα που πιστεύουν ότι ο Σαίξπηρ ήταν μουσουλμάνος που ονομαζόταν «Σεΐχ Πιρ». Άτομα που δεν αμφιβάλλουν ότι οι Τούρκοι είναι αυτοί που ανακάλυψαν την Αμερική. Και τώρα χρειάζονται άτομα που είναι βέβαια ότι εβδομήντα ουρί θα υποδεχθούν τους πεσόντες που πάνε στον παράδεισο. Ένας κύριος από την κοινότητα του αθλητισμού έχει μια λαμπρή ιδέα. Τι λέει; Οι γυναίκες και οι περιουσίες των πραξικοπηματιών να θεωρηθούν λάφυρα!
Άσε με εμένα κύριε Αντώνη Κωνσταντινίδη. Κοίτα πώς θα σωθείς από αυτόν τον μαύρο όχλο, από αυτούς τους φανατικούς στο μέλλον. Δέχτηκες εκατό χιλιάδες; Κοίτα να δούμε, πόσοι ανάμεσά τους πιστεύουν ότι στον παράδεισο θα τους υποδεχτούν εβδομήντα ουρί; Άραγε ανάμεσά τους βρίσκεται και εκείνος ο ηρωικός στρατιώτης ο οποίος έκοψε τα αφτιά των Ελληνοκυπρίων τους οποίους σκότωσε το 1974 και τα πήρε στη μάνα του; Άσε αυτόν τον ανόητο κυπριωτισμό. Δεν γίνεται κανείς πατριώτης άμα μοιράζεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα εκμέκ κανταΐφι. Μήπως είναι τόσο απλό να είναι κανείς οπαδός της ειρήνης; Μήπως δεν έχουμε πιο σοβαρή δουλειά να κάνουμε, αν η κατεχόμενη μοιρασμένη πατρίδα μας έχει περάσει στα χέρια των αγιατολάχ εδώ και 42 χρόνια;
Πηγή: http://politis.com.cy/article/oti-simveni-meta-apo-ena-praxikopima-afto-ginete-ke-tora
[…] Η συνέχεια εδώ: https://kars1918.wordpress.com/2016/07/20/turkey-coup/ […]
Εξαιρετη ανάλυση – με την οποία συμφωνώ απόλυτα. Μακάρι να την διαβασουν όλοι..
Εκεί όπου η σφαίρα του στρατιώτη στην καρδιά του άοπλου συμπολίτη του δεν έχει μεγάλη σημασία!
22 Ιουλίου 2016 | 22.7.16
Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος *
Τα υλικά γεγονότα στην Ελλάδα, αυτά δηλαδή που συμβαίνουν επηρεάζοντας καθοριστικά τη ζωή των ελλήνων, μπορούν να γίνουν αντιληπτά μόνον στο βαθμό που προσεγγίσουμε απροκατάληπτα τον συμβολικό μηχανισμό της τρέχουσας κουλτούρας μας. Μόνον αν δεις πώς συμβάντα μετατρέπονται δια του τρέχοντα κώδικα συμβολισμού των ΜΜΕ σε γεγονότα, δομώντας το συναίσθημα και την λογική διάρθρωσης του γνωστικού μοντέλου ημών των ελλήνων, είναι δυνατόν να καταλάβεις το πολιτικό περιεχόμενο της συνείδησης και του ασυνειδήτου (μας). Μόνον έτσι μπορείς να εκτιμήσεις πώς υλικές καταστάσεις στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό προκαλούν την δυναμική της υλικής εξέλιξης της κοινωνίας μας, πράγμα που διαλογικώς πλέον συνυφαίνεται με την αντίληψη και αίσθηση του εθνικού και κοινωνικού συμφέροντος και των αντίστοιχων ταυτοτήτων.
Αυτή είναι η θεωρία. Η πράξη είναι πως τα κυρίαρχα ΜΜΕ στην Ελλάδα, αλλά και τα νέα ΜΜΕ του διαδικτύου που αναπαράγουν και θεμελιώνουν βαθύτερα στην ελληνική κοινωνία τον κώδικα στον οποίο αναφέρθηκα, διαπράττουν σε ο, τι αφορά στην κρίση της Τουρκίας με σαφείς διαστάσεις εμφυλίου σπαραγμού, το ίδιο ακριβώς που έκαναν κατά την περίοδο πολιτικής νομιμοποίησης της τρόικας, που κατέληξε πολύ φυσιολογικά σε σοβαρό πλήγμα κατά της δημοκρατίας στην Ελλάδα στο όνομα μιας κάποιας οικονομικής διάσωσης. Παραβλέπουν την υλική διάσταση του νεκρού πράγματος (σφαίρα ή χρήμα) που σκοτώνει ζωντανούς και ζωντανά, για να αναπαραστήσουν το «σοκ και δέος» που αφορά σε μία θεσμική μεταβολή με την μορφή κάποιου πραξικοπήματος, κάποιας αυταρχικής μεταρρύθμισης ή κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
Κάπως έτσι φτάσαμε η σφαίρα του τούρκου στρατιώτη στην καρδιά του άοπλου συμπολίτη του να μην σοκάρει, αλλά να σοκάρει το ότι ο Ερντογάν ως απάντηση στο αποτυχημένο πραξικόπημα, ήρε την ισχύ της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως συμβαίνει εκεί όπου το κράτος κηρύσσεται σε «κατάσταση πολιορκίας» κατά εφαρμογή του άρθρου 15 της ίδιας της Ευρωπαϊκής Σύμβασης που προβλέπει πως ένα κράτος μπορεί να παρεκκλίνει από τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη Σύμβαση, σε περιπτώσεις «πολέμου ή άλλου δημόσιου κινδύνου».
Σύμφωνα με τον αντιτουρκικό σημειολογικό κώδικα που κυριαρχεί στην Ελλάδα – στο πλαίσιο ασφαλώς της ανάπτυξης ενός χυδαίου και υποκριτικού ως ηλιθιότητας εθνικισμού, που διατρέχει τόσο την δεξιά, όσο και την αριστερά στην πατρίδα μας – το υλικό συμβάν της μαζικής δολοφονίας άοπλων διαδηλωτών ή πολιτών που βρίσκονταν τυχαία ή έκαναν την δουλειά τους σε περιοχές που «χτυπήθηκαν» από αέρος ή εδάφους, αξιολογείται μικρότερης σπουδαιότητας, κατά την δόμηση του γνωστικού μοντέλου μας, σε σχέση με τις μαζικές φυλακίσεις και εκκαθαρίσεις στον στρατό και στη δημόσια διοίκηση που επακολούθησαν και συνεχίζονται από το καθεστώς του Ερντογάν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, με έναν απολύτως διαστρεβλωτικό τρόπο η επιχείρηση αστικής αναδιάρθρωσης του πολιτικού Ισλάμ με αποκλεισμό των φονταμενταλιστών, αναπαρίσταται στα ελληνικά ΜΜΕ – στην γραμμή των πλέον αντιδραστικών καί ως προς την ελληνική οικονομική κρίση, λεγόμενων διεθνών ΜΜΕ – ως ισλαμοποίηση!
Το τελευταίο είναι προφανώς ένα διαστροφικό πολιτικώς αφήγημα που έρχεται να αποσυμβολίσει στην συνείδηση του έλληνα ένα έγκλημα, που τόσο για τους δημοκράτες, όσο και για τους φιλελεύθερους αποτελούσε τουλάχιστον κατά τις τελευταίες δεκαετίες, το πλέον αποκρουστικό συμβάν βίας: τα όπλα τα οποία εμπιστεύεται ένας λαός στα χέρια του στρατού του, στο πλαίσιο μιας κοινά ή λιγότερο κοινά αποδεκτής πολιτικής αντίληψης απειλών, όχι απλώς να στρέφονται απειλητικά εναντίον του σε μαζικό επίπεδο, αλλά να εκπυρσοκροτούν και να σκοτώνουν αδιακρίτως όποιον βρίσκεται μπροστά τους ή από κάτω τους!
Η συμβολική λειτουργία των ελληνικών ΜΜΕ έρχεται εμμέσως και επίτρεψέ μου, αναγνώστη μου, υπογείως, να ανατρέψει τον συμβολικό κώδικα που χαρακτήριζε την κουλτούρα της πλειονότητας του ελληνικού λαού. Μια νέα μηχανή παραγωγής συμβόλων αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια και συνεχίζει να αναπτύσσεται στην Ελλάδα, που διαστρέφει τις βασικές σχέσεις πάνω στις οποίες δομήθηκε το δημοκρατικό και φιλελεύθερο φαινόμενο στην χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτής της επικίνδυνης για την ελληνική κοινωνία διαστροφής – τα ίδια τα σύμβολα είναι πανίσχυρες κοινωνικές δυνάμεις – το βίντεο που δείχνει πολυβόλα και κανόνια των τανκ να σκοτώνουν πολίτες τη νύχτα του πραξικοπήματος στη γέφυρα του Βοσπόρου, την στιγμή που ένα πλήθος άοπλων διαδηλωτών κινείται προς τα άρματα μάχης, προφανώς επηρεάζει την δόμηση του γνωστικού μοντέλου των ελλήνων και τον ψυχισμό μας λιγότερο από την αυταρχική έως φασισμού συμπεριφορά των πολιτικών και αστυνομικών δυνάμεων του καθεστώτος Ερντογάν. Σε πολύ λίγο εικόνες σαν κι αυτές στην γέφυρα του Βοσπόρου, θα αναμιχθούν με αναπαραστάσεις αντεκδίκησης και κόντρα «θηριωδιών» από την πλευρά του καθεστώτος που αγωνίζεται αυτή την στιγμή να επιβάλλει ένα μονοπώλιο εξουσίας στην Τουρκία, ταυτίζοντας τον ίδιο τον Ερντογάν με το έγκλημα που αναπαριστά το συγκεκριμένο βίντεο. Θα είναι σαν ο ίδιος ο Ερντογάν να έδωσε το σύνθημα για χρήση πυρών εναντίον άοπλων τούρκων!
Μόνον που κάπως έτσι η ελληνική κοινωνία λειτουργεί πλέον πάνω σε μία μηχανή που βάζει σε κυκλοφορία σύμβολα τα οποία αποσυμβολίζουν τις βασικές αξίες και δημοκρατικά δόγματα πάνω στα οποία κτίστηκε η σύγχρονη Ελληνική Δημοκρατία και κοινωνία μετά την χούντα – ως αντιχουντικό ιδεολόγημα κατά το οποίο η χρήση όπλων στρατιωτών εναντίον αντιτιθέμενων στο πραξικόπημά τους πολιτών, θεωρείτο το μέγιστο και πλέον αποκρουστικό έγκλημα.
* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.
http://www.activistis.gr/2016/07/blog-post_48.html#.V5IGiqDca5M.facebook
http://efxinospontos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1120:vlasis-agtzidis-gia-to-praksikopima-stin-tourkia-kai-tis-kosmoistorikes-ekselikseis&catid=11:omogeneia&Itemid=122
http://www.kilkis24.gr/%CF%84%CE%BF-%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1/
http://www.huffingtonpost.gr/vlasis-agtzidis/-19082016_b_11080714.html?utm_hp_ref=greece
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΓΚΙΟΥΛΕΝ;
————————————————
Το κίνημα Γκιουλέν, ένα τουρκικό αίνιγμα
Επιμέλεια: Βασίλης Παπακριβόπουλος
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει εμπλακεί σε πλήθος σκανδάλων διαφθοράς, επιδείνωσε ακόμα περισσότερο την πτώση της δημοτικότητάς του προωθώντας νόμο για τον έλεγχο του Διαδικτύου, απόλυτα αντίθετο με την ελευθερία της ενημέρωσης. Επιπλέον, η θέση του καθίσταται ακόμα δυσχερέστερη από το γεγονός ότι έχει χάσει έναν ιδιαίτερα σημαντικό σύμμαχο: τον Φετουλάχ Γκιουλέν, ιδρυτή ενός κινήματος που αντλεί την έμπνευσή του από τον σουφισμό και ασκεί επιρροή που υπερβαίνει τα σύνορα της χώρας.
Του Ali Karancigil*
Τα μέλη του το αποκαλούν Χιζμέτ (Hizmet, «Υπηρεσία»), τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης Κεμάτ (Cemaat, «Κοινότητα»). Το κίνημα Γκιουλέν (Gülen) αποτελεί μια ευρύτατη και ισχυρή κοινωνική ομάδα με θρησκευτική βάση, η οποία ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1970 από τον Φετουλάχ Γκιουλέν, έναν σημαντικό μυστικιστή διανοητή, ο οποίος ακολουθεί την παράδοση του σουφισμού1 και κατοικεί σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου είναι αναγνωρισμένος. Το 2008, η αμερικανική επιθεώρηση Foreign Policy τον συμπεριέλαβε στους «διανοούμενους με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως».
Στην Τουρκία, η κοινή γνώμη είναι διχασμένη όσον αφορά τη φύση και τους στόχους του κινήματος. Οι οπαδοί του το δοξάζουν όσο οι αντίπαλοί του το δαιμονοποιούν. Βέβαια, είναι αλήθεια ότι λειτουργεί εξαιρετικά διακριτικά, πράγμα που ενδέχεται να αποτελεί εκούσια επιλογή ή να οφείλεται επίσης και σε άλλους παράγοντες. Από τη στιγμή της ίδρυσής του, βρέθηκε αντιμέτωπο με την καταστολή του κεμαλικού κράτους και ιδιαίτερα του στρατού. Για να αποφύγει τη φυλακή, ο Γκιουλέν υποχρεώθηκε, το 1999, να εγκατασταθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εξάλλου, το κίνημα αποτελείται από ένα σύνολο αποκεντρωμένων και υπερεθνικών δικτύων, δίχως ιεραρχική δομή. Αυτό που συνδέει κι εμπνέει τα μέλη του, είναι η σκέψη του Γκιουλέν, όπως αυτή εκφράζεται στα βιβλία του και στις σπάνιες δημόσιες δηλώσεις ή εμφανίσεις του. Οι οπαδοί του παρομοιάζονται συχνά με τους Ιησουίτες (με τους οποίους διατηρούν εξαιρετικά καλές σχέσεις), αλλά και με τους προτεστάντες ιεραπόστολους, με το Opus Dei, ακόμα και με τους μασόνους.
Πρόκειται, άραγε, μονάχα για έναν κοινωνικό φορέα; Μπορεί, άραγε, να ενταχθεί το κίνημα Γκιουλέν στην «ιδιωτικοκοινωνική θρησκεία» (civil religion), τον όρο που επινόησε και χρησιμοποιεί η αμερικανική κοινωνιολογία για να υποδηλώσει τα κινήματα με θρησκευτική βάση, τα οποία αφιερώνονται σε κοσμικές δραστηριότητες στους κόλπους της κοινωνίας;2 Ή μήπως έχει κρυφούς σκοπούς; Αν και δεν ασκεί άμεσες πολιτικές δραστηριότητες, λόγω της ισχύος του και των οικονομικών μέσων που διαθέτει διατηρεί υπαρκτή επιρροή, κυρίως όταν πρόκειται για την υπεράσπιση των συμφερόντων του.
Ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, του οποίου ο Γκιουλέν υπήρξε σύμμαχος την περίοδο 2002-2011, εκμεταλλεύτηκε δίχως ενδοιασμό την επιρροή του κινήματος: χρησιμοποίησε τους δικαστικούς και τους αστυνομικούς που ανήκουν στο κίνημα του Γκιουλέν, για να βάλει τέλος στην κηδεμονία του στρατού στην πολιτική ζωή. Βέβαια, στη συνέχεια, όταν τον Δεκέμβριο του 2013 ξέσπασε η κρίση, κατηγόρησε το κίνημα ότι έχει διαβρώσει την αστυνομία και τη Δικαιοσύνη. Όταν βρέθηκαν αντιμέτωπα με αυτές τις κατηγορίες, ορισμένα από τα γκιουλενικά δίκτυα ρίχτηκαν στη μάχη, με κίνδυνο να βλάψουν την εικόνα του αρχηγού τους, η οποία είναι επικεντρωμένη στην πνευματικότητα. Τα δύο επεισόδια αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα της εξουσίας που διαθέτει η οργάνωση. Αφού συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην εκδίωξη από το προσκήνιο του ιστορικού της αντιπάλου, του στρατού, στη συνέχεια αποσταθεροποίησε τον ισχυρό άνδρα που κυβερνάει τη χώρα, τον Ερντογάν: οι δικαστικοί που πρόσκεινται στην οργάνωση είναι εκείνοι που άσκησαν τις διώξεις για διαφθορά στα ανώτερα κλιμάκια της εξουσίας.
Όμως, το κίνημα πραγματοποίησε παρέμβαση και στον δημόσιο διάλογο για τη δημοκρατία στην Τουρκία και ιδιαίτερα στο ζήτημα του νέου Συντάγματος. Αντίθετα με τον Ερντογάν, που επιθυμεί την εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος στο οποίο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, ελπίζοντας ότι θα εκλεγεί σε αυτό το αξίωμα στις εκλογές του Ιουλίου 2014, ο Γκιουλέν έχει μεν ταχθεί υπέρ της διατήρησης του υπάρχοντος κοινοβουλευτικού καθεστώτος, αλλά με ενίσχυση και αυστηροποίηση της διάκρισης των εξουσιών.
Σύμφωνα με ορισμένες πρόσφατες εκτιμήσεις, το κίνημα, το οποίο δίνει προτεραιότητα στην εκπαίδευση -«πρώτα το σχολείο, μετά το τζαμί», όπως αρέσκεται να επαναλαμβάνει ο Γκιουλέν- διαθέτει 2.000 εκπαιδευτικά ιδρύματα (κυρίως λύκεια υψηλού επιπέδου) σε 140 χώρες. Οργανώνει πλατφόρμες, όπως η «πλατφόρμα του Παρισιού», η οποία προτείνει συναντήσεις και συζητήσεις αφιερωμένες στον διάλογο ανάμεσα στις θρησκείες και στους πολιτισμούς ή στα κοινωνικά ζητήματα (απασχόληση, διακρίσεις, φτώχεια), ενώ αναπτύσσει και φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Οι οικονομικοί πόροι του ανέρχονται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, στα 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων προέρχεται από τη «νέα ισλαμική αστική τάξη»,3 τους συντηρητικούς και θεοσεβούμενους επιχειρηματίες της Ανατολίας.4 Από τη δεκαετία του 1980 έχουν αποκτήσει σημαντική ισχύ και εκτιμούν τον σύγχρονο χαρακτήρα των ιδεών του Γκιουλέν, ο οποίος προτείνει τον συνδυασμό της μουσουλμανικής ηθικής και της οικονομίας της αγοράς με ένα Ισλάμ ανοιχτό στον κόσμο και στο πνεύμα των καιρών.5 Το δόγμα του αποσκοπεί στη συμφιλίωση της αυστηρής τήρησης των θρησκευτικών κανόνων με την εκκοσμικευμένη κοινωνική δράση,6 ενώ ταυτόχρονα αντιτίθεται στη συγχώνευση αυτών των δύο, αντίθετα απ’ ό,τι προτείνει το πολιτικό Ισλάμ.
Είτε πρόκειται για την τουρκική κοινωνία είτε για την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία ή τα Βαλκάνια, η σκέψη αυτή ασκεί μεγάλη επιρροή στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς, οι οποίοι επιθυμούν ένα Ισλάμ συμφιλιωμένο με τη νεωτερικότητα. Διαδίδεται δε από τα μέσα ενημέρωσης που ανήκουν στο κίνημα: τη Zaman («Καιροί»), τη μεγαλύτερη ημερήσια εφημερίδα της Τουρκίας με ένα εκατομμύριο αντίτυπα και αγγλική έκδοση (Today’s Zaman), αλλά και γαλλική έκδοση στο Διαδίκτυο (Zaman France), καθώς επίσης και ιστοσελίδες σε πολλές γλώσσες και τηλεοπτικά κανάλια, όπως το Samanyolou («Γαλαξίας»). Εξάλλου, τα υπερεθνικά δίκτυα του Γκιουλέν αποτελούν σημαντικό ατού για την τουρκική διπλωματία και τις εξαγωγές της χώρας.
Δεδομένου ότι η σκέψη του αποκλείει την ανάμειξη του πολιτικού και του θρησκευτικού στοιχείου, δεν παρεξέκλινε ποτέ από την υπεράσπιση της δημοκρατίας, ούτε από την αδιαπραγμάτευτη αντίθεσή του με το τουρκικό πολιτικό Ισλάμ και την ιδεολογία του περί «εθνικού οράματος» (milli görüs), δηλαδή της σύνθεσης ενός Ισλάμ που δίνει έμφαση στο τελετουργικό της θρησκείας και είναι στενά συνδεδεμένο με το τουρκικό κράτος και τον τουρκικό εθνικισμό, της οποίας εμπνευστής υπήρξε ο Νεσμετίν Ερμπακάν, πρωθυπουργός την περίοδο 1996-1997. Ωστόσο, η σκέψη του Γκιουλέν δεν είναι εντελώς απαλλαγμένη από έναν «τουρκισμό», ο οποίος οφείλεται πιθανότατα στο γεγονός ότι το μήνυμά του εμπνέεται από τον τουρκικό σουφισμό. Έτσι, παρά το γεγονός ότι τάσσεται υπέρ της ειρήνης, το κίνημα Γκιουλέν αντιμετώπισε με μεγάλη επιφυλακτικότητα την αναγγελία του Ερντογάν για έναρξη διαπραγματεύσεων με τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν, τον ιστορικό ηγέτη των Κούρδων της Τουρκίας.7
Μεταξύ 2002 και 2011, ο Γκιουλέν υποστήριξε την κυβέρνηση του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ), επειδή οι ηγέτες του, παρά το γεγονός ότι προέρχονται από το πολιτικό Ισλάμ, παρουσιάζονταν ως «συντηρητικοί-δημοκράτες»: ο πολιτικός αυτός ορισμός ταίριαζε με το όραμα του Γκιουλέν. Επιπλέον, στο καταστατικό του ΑΚΡ δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στο Ισλάμ. Η συνεργασία ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πολύ ισχυρούς φορείς -τον πολιτικό και τον κοινωνικό- διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην αλλαγή της χώρας και στην άνοδο της οικονομικής και της διπλωματικής ισχύος της. Μαζί, κατόρθωσαν να εκδιώξουν τον στρατό από την εξουσία. Ωστόσο, μετά το 2010, ο Γκιουλέν άρχισε να ασκεί κριτική στις επιλογές του Ερντογάν, όσον αφορά τόσο τις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας, όσο και τις διπλωματικές. Αμφισβήτησε κυρίως την ολοένα σφοδρότερη ρητορική του Ερντογάν εναντίον του Ισραήλ. Απομακρύνθηκε δε ακόμα περισσότερο, μετά την αυταρχική και έντονα ισλαμική στροφή στην οποία προέβη το 2011 ο Τούρκος πρωθυπουργός. Έτσι, οι σχέσεις τους εντάθηκαν, για να οδηγηθούν τελικά σε ρήξη, στα τέλη του 2013.
Μπορεί, άραγε, ένα θρησκευτικό κίνημα να μετατραπεί σε φορέα της νεωτερικότητας; Για τους Τούρκους που θεωρούν ότι η νεωτερικότητα και ο εκσυγχρονισμός δεν μπορεί παρά να έχουν δημοκρατικό και ουδετερόθρησκο, κοσμικό χαρακτήρα, που θα εμπνέεται από το γαλλικό παράδειγμα, παρόμοια υπόθεση θεωρείται βλακώδης. Ωστόσο, αυτό ακριβώς συμβαίνει, καθώς η τουρκική κοινωνία έχει υποστεί βαθύτατες αλλαγές. Η μεσαία τάξη έχει δυναμώσει και αποτελεί πλέον την πλειονότητα. Επιπλέον, στην Ανατολία -παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να παραμένει συντηρητική- παρατηρούνται βαθύτατες, δομικές αλλαγές. Η τουρκική κοινωνία γίνεται πιο ατομικιστική -ακόμα και στη σχέση της με το Ισλάμ- και πιο κοσμική, όπως αποδείχθηκε και από τον «τουρκικό Μάη του ’68» όπως αποκλήθηκαν οι διαδηλώσεις του Μαΐου-Ιουνίου 2013 στην Κωνσταντινούπολη και στις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις. Η αυταρχική κεμαλική νεωτερικότητα είχε αποτύχει να ενσωματώσει τους συντηρητικούς και θρησκόληπτους πληθυσμούς της Ανατολίας, ενώ αυτή τη στιγμή γινόμαστε μάρτυρες της ανάδυσης μιας νεωτερικότητας «από τα κάτω», η οποία περιλαμβάνει και κοινωνικά στρώματα τα οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα αντιμετωπίζονταν με περιφρόνηση.
Οι οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που επιχειρήθηκαν τη δεκαετία του ’80 από τον Τουργούτ Οζάλ -τον σημαντικότερο Τούρκο πολιτικό μετά τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ- προσέδωσαν δυναμισμό σε ολόκληρη τη χώρα. Ωστόσο, στο εξής, στην Ανατολία, ο συντηρητισμός και η σχέση της μεσαίας τάξης και των επιχειρηματιών με το Ισλάμ αλλάζουν κάτω από την επιρροή του ορθολογισμού που είναι σύμφυτος με τον καπιταλισμό. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι επιπτώσεις του οικονομικού και κοινωνικού ορθολογισμού θα οδηγήσουν στη σταδιακή υποχώρηση του ατομικού και συλλογικού συντηρητισμού. Και το κίνημα Γκιουλέν αποτελεί έναν από τους βασικούς φορείς αυτών των αλλαγών.
Μπορούμε να κατανοήσουμε τον εκσυγχρονισμό και τις αλλαγές που επήλθαν στη σχέση με το Ισλάμ εξετάζοντάς την από τη σκοπιά της κοινωνιολογίας των θρησκειών του Μαξ Βέμπερ.8 Πράγματι, το έργο του Γερμανού κοινωνιολόγου, που κατέδειξε ότι οι κοινωνικές διαδικασίες είναι εκείνες που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για τις κατευθύνσεις στις οποίες θα στραφούν οι θεσμοί, τα δόγματα και τα θρησκευτικά σύμβολα, επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις που παρατηρήθηκαν στην τουρκική κοινωνία.
Στο επίπεδο της πνευματικότητας και της διανόησης, ο Γκιουλέν εμφανίζεται ως ο κληρονόμος του Σαΐντ Νουρσί (1876-1960), του ιδρυτή της αδελφότητας σούφι Nurcu. Ερμήνευσε και επικαιροποίησε τη διδασκαλία του Νουρσί για τη σημασία που έχουν οι σχέσεις ανάμεσα στο Ισλάμ και στη νεωτερικότητα (δηλαδή τον ορθό λόγο και την επιστήμη). Σε αυτήν τη διαδικασία, ενσωμάτωσε επίσης τη δημοκρατική διάσταση, καθώς και μια εντονότερη παρέμβαση στους κόλπους της κοινωνίας, κυρίως στον τομέα της εκπαίδευσης.9 Ο Σερίφ Μαρντίν, κοινωνιολόγος που ασχολήθηκε πολύ νωρίς με τον Νουρσί, ανέλυσε σε βιβλίο του10 το βάθος και την πρωτοτυπία της σκέψης του, την εποχή που το έργο του μυστικιστή ήταν παραγνωρισμένο και ο ίδιος θεωρούνταν από το κράτος και τις ελίτ των αστικών κέντρων φανατικός και επικίνδυνος αντιδραστικός. Ο Μαρντίν απέδειξε ότι η σκέψη του περιλάμβανε μια διάσταση που εντασσόταν σε αυτό που αποκάλεσε «προσωπισμό», ο οποίος ενθάρρυνε τον ατομικισμό των πιστών. Υπογράμμισε επίσης τη διαφορά που υπήρχε ανάμεσα στις δύο αντιλήψεις για το Ισλάμ: Η πρώτη δογματική και επικεντρωμένη στην πάση θυσία τήρηση της νομιμότητας, στηριζόταν στον «λαό των χαντίθ».11 Αντίθετα, εκείνη που προωθούσαν οι μυστικιστές σούφι, όπως ο Νουρσί και ο Γκιουλέν, έδινε προτεραιότητα στην πνευματικότητα και ενσάρκωνε την ανθρωπιστική πλευρά της θρησκείας.
Το κίνημα Γκιουλέν αποτελεί άραγε κίνδυνο ή ατού για τη δημοκρατία και την τουρκική κοινωνία; Όσον καιρό θα διατηρείται η επιρροή της σκέψης και της προσωπικότητας του Γκιουλέν, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι θα ισχύσει η δεύτερη υπόθεση. Αντίθετα, ο θάνατος του εβδομηντάχρονου ηγέτη του κινήματος με την εύθραυστη υγεία ενδέχεται να αλλάξει την κατάσταση. Στους κόλπους της τουρκικής κοινωνίας δεν υπάρχει αριστερό κοινωνικό κίνημα, το οποίο να είναι τόσο ισχυρό ώστε να αποτελέσει αντίβαρο στους γκιουλενιστές, όπως εξάλλου δεν υπάρχει αριστερό κόμμα σε θέση να αμφισβητήσει την ηγεμονία του ΑΚΡ ή του κινήματος Γκιουλέν στη μετά τον ιδρυτή του εποχή, το οποίο ενδεχομένως θα επιχειρήσει τότε να κάνει αισθητή την παρουσία του και στην πολιτική σκηνή.
* Ο Ali Karancigil είναι πολιτικός επιστήμονας, συνδιευθυντής της γεωπολιτικής επιθεώρησης Anatoli, CNRS, Παρίσι.
1 Helen Rose Ebaugh, «The Gülen Movement: A Sociological Analysis of a Civic Movement Rooted in Moderate Islam», Springer, Ντόρντρεχτ, 2010.
2 Robert N. Bellah, «La religion civile aux Etats-Unis», Le Débat, n°30, Παρίσι, 1984.
3 «Les calvinistes islamiques: changement et conservatisme en Anatolie centrale», European Stability Initiative, Βερολίνο – Κωνσταντινούπολη, 2005.
4 Βλέπε Wendy Kristianasen, «Activisme patronal», Le Monde Diplomatique, Μάιος 2011.
5 Dileck Yankaya, «La Nouvelle bourgeoisie islamique: le modèle turc», Presses Universitaires de France (PUF), Παρίσι, 2013.
6 Louis-Marie Bureau, «La Pensée de Fethullah Gülen. Aux sources de l ‘islamisme modéré’», L’ Harmattan, Παρίσι, 2012.
7 βλέπε Vicken Cheterian, «Chance historique pour les kurdes», Le Μonde diplomatique, Μάιος 2013.
8 Μαξ Βέμπερ, «Κοινωνιολογία των θρησκειών», Gallimard, συλ. «Tel», Παρίσι, 2006.
9 Erkan Toguslu (υπό τη διεύθυνσή του), «Société civile, démocratie et islam perspectives du mouvement Gülen», L’ Harmattan, Παρίσι, 2012.
10 Sarif Mardin, «Religion and Social change in Modern Turkey: The Case of Bediüzzaman Said Nursi», State University of New York Press, συλλογή «SUNY Series in Near Eastern Studies», Όλμπανι, 1989.
11 Τα χαντίθ είναι τα λόγια που φέρεται να έχουν πει ο προφήτης Μωάμεθ και οι κυριότεροι σύντροφοί του.
http://www.avgi.gr/article/10807/2324362/to-kinema-nkioulen-ena-tourkiko-ainigma
http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=818273
Η κατάρρευση του «τουρκικού μοντέλου»
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται από την τουρκική ηγεσία οι αναπροσαρμογές στην εξωτερική πολιτική της χώρας εκτιμά ο διδάκτωρ ανθρωπολογίας του Princeton Νίκος Μιχαηλίδης
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 08:49
Η κατάρρευση του «τουρκικού μοντέλου»
11
emailεκτύπωση
Δεν είναι σαφές πως θα εξελιχθούν τα πράγματα τους επόμενους μήνες στη γειτονική Τουρκία. Πάντως το ισλαμικό καθεστώς, κατά την πάγια, προσφιλή και λαϊκιστική τακτική του, αναζητά εξωτερικούς εχθρούς και κατηγορεί ευθέως τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ ως υποκινητές των πρόσφατων γεγονότων. Όποια εξέλιξη και αν υπάρξει, είναι βέβαιο πως το περιβόητο «τουρκικό μοντέλο» έχει χρεωκοπήσει. Τι ήταν όμως αυτό το «τουρκικό μοντέλο;» Για να το κατανοήσουμε πρέπει να ανατρέξουμε στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν.
Η ανεξαρτητοποίηση των κρατών του Καυκάσου και της κεντρικής Ασίας μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ στις αρχές του 1990, οδήγησε την τουρκική κρατική ηγεσία της εποχής, με την ενθάρρυνση και ενίσχυση Δυτικών κρατών, να πιστέψει ότι μπορεί να ενώσει αυτές τις χώρες κάτω από τουρκική ηγεμονία, να τις απομακρύνει από την ρωσική σφαίρα επιρροής και να τις φέρει εγγύτερα στην φιλελεύθερη Δύση. Επρόκειτο για μια νέα αναβίωση του οράματος του παντουρκισμού που εύκολα το διέκρινε κανείς στη δημόσια ρητορική της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας και των δυτικών και τουρκικών ΜΜΕ αλλά και σε ακαδημαϊκές μελέτες καθώς και στις δραστηριότητες των τουρκικών δικτύων επιρροής σε αυτές τις κοινωνίες. Οι τουρκικές γραφειοκρατικές και πολιτικές ελίτ θεώρησαν ότι με αυτό τον τρόπο η χώρα τους θα κατάφερνε να αναδειχθεί σε γέφυρα μεταξύ Δύσης και Ασίας, ενισχύοντας τον ρόλο της ως ενός αυτόνομου διεθνούς πόλου εξουσίας και οικονομίας που όμως συνεργάζεται με την Δύση.
Κεντρικό στοιχείο αυτής της πολιτικής στρατηγικής υπήρξε η καλλιέργεια και η διασπορά του μύθου περί ενός υποτιθέμενου «τουρκικού μοντέλου» διακυβέρνησης και οικονομίας το οποίο θα αποτελούσε πρότυπο για τις πρόσφατα ανεξαρτητοποιημένες χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ. Ο μύθος του τουρκικού μοντέλου, αποκρύπτοντας τον μιλιταριστικό χαρακτήρα του καθεστώτος της Τουρκίας, παρουσίαζε την χώρα αυτή ως εκκοσμικευμένη, δημοκρατική και φιλελεύθερη! Επιπλέον τονιζόταν η υποτιθέμενα «κοινή καταγωγή» των κατοίκων της Τουρκίας με αυτούς των χωρών της κεντρικής Ασίας. Σε τμήματα της ελίτ και του πληθυσμού των χωρών αυτών καλλιεργήθηκε επίσης η προσδοκία ότι το μέλλον τους βρίσκεται στην περαιτέρω απομάκρυνση από την ρωσική επιρροή και στην ένταξη τους σε αυτόν τον παντουρκικό συνασπισμό.
Παρά τα τεράστια ποσά και την ενέργεια που επενδύθηκε, αυτό το γεωπολιτικό project απέτυχε παταγωδώς. Οι ιδιαιτερότητες των κοινωνιών της περιοχής από την μια και οι σοβαρές εγγενείς αδυναμίες της Τουρκίας από την άλλη, τις οποίες οι αρμόδιοι σε χώρες του δυτικού κόσμου απέτυχαν να κατανοήσουν, δεν ευνόησαν την επιτυχή έκβαση αυτής της στρατηγικής. Η Ρωσία επέστρεψε δυναμικά στις χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ και τις ενέταξε στη νέα σφαίρα επιρροής της. Η δε μεγαλοιδεατική τουρκική ηγεσία και οι επιχειρηματίες της αρκέστηκαν σε μερικά συμβόλαια, κυρίως στον κλάδο των κατασκευών. Η Δύση είχε επενδύσει σε ένα κουτσό και αλαζονικό άλογο. Το τουρκικό μοντέλο απέτυχε παταγωδώς στην κεντρική Ασία και στον Καύκασο.
Μερικά χρόνια αργότερα ο μύθος περί τουρκικού μοντέλου, ελαφρώς τροποποιημένος, επανήλθε στη διεθνή συζήτηση με την άνοδο του ισλαμικού ΑΚΡ στην εξουσία το 2002. Οι New York Times εκθείαζαν τον Ρ.Τ Ερντογάν και το κόμμα του ως το ιδανικό πολιτικό μοντέλο που συνδυάζει το Ισλάμ με την φιλελεύθερη δημοκρατία και την ελεύθερη αγορά. Διεθνή think tanks, δημοσιογράφοι, αναλυτές και κάθε είδους δημοσιολογούντες προπαγάνδιζαν υπέρ του τουρκικού μοντέλου του «σουνιτικού ισλαμικού φιλελευθερισμού» προωθώντας το παράλληλα προς τις Αραβικές κοινωνίες ως πρότυπο προς μίμηση.
Η Τουρκία υπό τον Ερντογάν ανέπτυξε εκτεταμένα δίκτυα συνεργασίας και επιρροής στα κατά τόπους σουνιτικά κοινωνικά και πολιτικά κινήματα επιχειρώντας να τα θέσει υπό την ηγεμονία και τον έλεγχό της. Στρατηγική της επιδίωξη ήταν η δημιουργία μιας δικής της αυτόνομης σφαίρας επιρροής στον σουνιτικό ισλαμικό κόσμο. Το ιδεολόγημα του τουρκικού ισλαμικού φιλελευθερισμού επιχειρήθηκε επίσης να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την αποριζοσπαστικοποίηση των διαφόρων αντιδυτικών ισλαμικών κινημάτων στη βόρεια Αφρική και στην Μέση Ανατολή αλλά και ως αντίβαρο στην επιρροή του σιιτικού Ιρανικού μοντέλου που συνδύαζε τον κορπορατισμό με την ισλαμική επανάσταση και την αντιδυτική ρητορική.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, στο εσωτερικό μέτωπο, η ισλαμική ηγεσία του ΑΚΡ επιχείρησε να κάνει ελεγχόμενα ανοίγματα προς το κουρδικό κίνημα προκειμένου να το ενσωματώσει διά του Ισλάμ, να δαμάσει και να εξουδετερώσει τον κίνδυνο περαιτέρω ενίσχυσης του εθνοτικού αποσχιστικού του χαρακτήρα. Επιπλέον περιθωριοποίησε εκείνες τις ομάδες εντός του στρατεύματος που αντιτάσσονταν σε αυτή την νέα πολιτική στρατηγική του ενιαίου Ισλάμ υπό τουρκική ηγεμονία. Τα οικονομικά ανοίγματα και η έστω και με δανεικά ευμάρεια που δημιούργησε το ΑΚΡ ενίσχυσαν σημαντικά τα κοινωνικά του ερείσματα σε ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας και ενδυνάμωσαν την πολιτική του ηγεμονία. Έτσι πιστωτικές κάρτες, Αλλάχ και υποσχέσεις εκδημοκρατισμού είχαν καταστήσει τον Ρ.Τ Ερντογάν αδιαφιλονίκητο ηγέτη.
Πολλοί, ακόμα και στην Ελλάδα, έχουν αφελώς χαρακτηρίσει τον ισλαμιστή πολιτικό και το κόμμα του ως δύναμη μεταρρύθμισης και εκδημοκρατισμού, υιοθετώντας άκριτα την επίσημη τουρκική προπαγάνδα και την αγγλόφωνη βιβλιογραφία για το θέμα. Δεν έλαβαν όμως υπόψη τους ότι στα δεκατέσσερα χρόνια της παραμονής του στην εξουσία το ΑΚΡ απέφυγε επιμελώς και με πολλαπλές δικαιολογίες και καθυστερήσεις να προβεί σε ουσιαστική συνταγματική μεταρρύθμιση. Έτσι η υποτιθέμενα δημοκρατική κυβέρνηση Ερντογάν κυβερνούσε χωρίς ενδοιασμούς την χώρα με το σύνταγμα που επέβαλλε ο δικτάτορας στρατηγός Κενάν Εβρέν στις αρχές του 1980. Ενώ υπήρχε μια πλειοδοσία δημοκρατικής και μεταρρυθμιστικής ρητορικής όλα αυτά τα χρόνια, λίγα έγιναν στην πράξη. Ακόμα και τα περιβόητα δημοκρατικά ανοίγματα που κατά καιρούς πομπωδώς ανακοινώνονταν προς τους ετερόδοξους πολυάριθμους αλεβιτικούς πληθυσμούς της χώρας αλλά και προς τους Κούρδους και κάθε είδους μειονότητα, απεδείχθησαν πολιτικοί τακτικισμοί του ΑΚΡ που στόχευαν στο να αποδυναμώσει την δημοκρατική αντιπολίτευση.
Ουσιαστικά το ισλαμικό ΑΚΡ σε σημαντικό βαθμό οικειοποιήθηκε τα αιτήματα και την ρητορική των δημοκρατικών και φιλελεύθερων δυνάμεων της χώρας προκειμένου να εδραιώσει την δική του ηγεμονία και ισλαμική ατζέντα, να εμφανιστεί ως η μόνη ρεαλιστική μεταρρυθμιστική δύναμη και να αποδυναμώσει τα κοινωνικά και πολιτικά δίκτυα που επεδίωκαν τον ουσιαστικό εκδημοκρατισμό. Η καλά σχεδιασμένη αυτή οικειοποίηση της μεταρρυθμιστικής ατζέντας και των σχετικών εννοιών οδήγησε τις δημοκρατικές και φιλελεύθερες δυνάμεις σε προσωρινό αδιέξοδο.
Τουρκικό πολιτικό Ισλάμ
Σημαντικό κανάλι εφαρμογής όλων αυτών των πολιτικών υπήρξε και το εκτεταμένο εσωτερικό και διεθνές δίκτυο του Τούρκου θρησκευτικού ηγέτη Φετουλάχ Γκιουλέν που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται πριν από δεκαετίες, αλλά ενδυναμώθηκε κυρίως από την στρατιωτική δικτατορία του Εβρέν το 1980. Εκείνη την περίοδο το στρατιωτικό καθεστώς, θορυβημένο από την άνοδο της επιρροής της Αριστεράς, κυρίως στη νεολαία, άρχισε να χρησιμοποιεί το Ισλάμ ως αντίδοτο κατά του μαρξισμού. Έτσι οι στρατιωτικοί αύξησαν κατακόρυφα τις δαπάνες για την κατασκευή ισλαμικών τεμενών ενώ επιπλέον διευκόλυναν και ενίσχυσαν την δραστηριότητα διαφόρων ισλαμιστικών δικτύων εντός της χώρας, ένα εκ των οποίων υπήρξε και το κίνημα του Φετουλάχ Γκιουλέν.
Ο Γκιουλέν εξέφραζε μια περισσότερο ήπια ερμηνεία και εφαρμογή του Ισλάμ, ανοιχτή στη φιλελεύθερη οικονομία και στη συνεργασία με την Δύση. Από την άλλη οι ιδεολογικές ρίζες του Ρ.Τ. Ερντογάν βρίσκονται στο σκληρά αντιδυτικό Ισλάμ που εκφράζεται στην Τουρκία μέσα από την οργάνωση Milli Görüş (Εθνική Οπτική) και τον ιστορικό της ηγέτη Νετζμεντίν Ερμπακάν ο οποίος υποστήριζε την ανεξαρτησία του Ισλαμικού κόσμου υπό τουρκική ηγεσία και τον σφοδρό ανταγωνισμό με την Δύση.
Οι δύο σχολές κατανόησης και βίωσης της ισλαμικής θρησκείας και τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα που ενέπνευσαν στην Τουρκία, είχαν πολύ συχνά ανταγωνιστικές σχέσεις. Ενώ το Γκιουλενικό Ισλάμ συντάχθηκε αρκετές φορές με τους κατά καιρούς πραξικοπηματίες του στρατού, το ρεύμα που εξέφραζε ο Νετζμεντίν Ερμπακάν βρέθηκε υπό πίεση και ενίοτε υπό διωγμό.
Ήταν άλλωστε ο Ερμπακάν ο πρώτος ισλαμιστής ηγέτης που έγινε πρωθυπουργός και τον οποίο οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας αποκαθήλωσαν από την εξουσία το 1997. Η απόσχιση του Ερντογάν και μιας ηγετικής ομάδας από την επιρροή και το κόμμα Ερμπακάν και η ίδρυση του ΑΚΡ άνοιξαν μια καινούργια σελίδα στην ιστορία του πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία που το οδήγησαν στην εξουσία. Σε αυτό το πλαίσιο, η συμμαχία Γκιουλέν-Ερντογάν γέννησε το υποτιθέμενο «ήπιο Ισλάμ» ευνοώντας και τους δύο προσωπικά, ενώ υπήρξε ζημιογόνα για τις φιλελεύθερες δημοκρατικές δυνάμεις της χώρας.
Όμως παρά τις προσπάθειες των σχεδιαστών και υποστηρικτών του νέου τουρκικού «ισλαμικού φιλελευθερισμού» και την αρχική σύμπνοια και συνεργασία, μια σειρά από εξελίξεις οδήγησαν στο σπάσιμο αυτής της εσωτερικής συμμαχίας και στην αποδόμηση του τουρκικού ισλαμικού μοντέλου.
Οι αλλαγές στον διεθνή περίγυρο της Τουρκίας, ειδικά η κατάρρευση των Ισλαμικών κυβερνήσεων που είχαν ανέλθει στην εξουσία μετά την λεγόμενη Αραβική άνοιξη, κατέστησαν το τουρκικό σουνιτικό μοντέλο άνευ νοήματος και ξεπερασμένο, γεγονός που συνέβαλε στην απώλεια της τουρκικής ηγεμονίας σε αυτές τις χώρες.
Επιπλέον η αυτονόμηση των Κούρδων της Συρίας, η αυξανόμενη νομιμοποίηση του ΡΚΚ λόγω του αγώνα εναντίον του ΙΣΙΣ, η τάση απομάκρυνσης τμημάτων της νεολαίας του Αλεβιτικού πληθυσμού από τα συστημικά κόμματα και η προσέγγιση τους με το αντισυστημικό και φιλοκουρδικό HDP, καθώς και οι σοβαρές ενδοσουνιτικές τριβές, ανταγωνισμοί, φαινόμενα διαφθοράς και διάσταση απόψεων που δημιούργησαν κρίση νομιμοποίησης του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ, προκάλεσαν πανικό στα ηγετικά κλιμάκια του κράτους και της γραφειοκρατίας που θεώρησαν ότι μπορεί να χαθεί ο έλεγχος της χώρας.
Έτσι από το καλοκαίρι του 2015 άρχισε να γίνεται ξεκάθαρα πλέον ορατή μια πολιτική συμμαχία που περιλαμβάνει το εθνικιστικό Ισλάμ του Ρ.Τ Ερντογάν, τους κεμαλιστές στρατηγούς, την εθνικιστική κεμαλική αριστερά και τμήματα της ακροδεξιάς.
Μετά και την πρόσφατη, αποτυχημένη, απόπειρα ανατροπής του, ο Ρ.Τ.Ερντογάν απάντησε με λιγότερη δημοκρατία. Κήρυξε την χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και άρχισε να εκκαθαρίζει στο εσωτερικό όλα τα δίκτυα του Φετουλάχ Γκιουλέν ενώ εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για να αποδυναμώσει κάθε αντισυστημική φωνή της κουρδικής και φιλελεύθερης αντιπολίτευσης την οποία επίσης κατηγορεί ως συνεργάτη της Δύσης.
Επιπλέον αναβαπτίζεται στα μάτια κυρίως των οπαδών του ως «υπερασπιστής της δημοκρατίας» πράγμα ιδιαίτερα προβληματικό και επικίνδυνο. Η αντιδυτική δημόσια ρητορική και προπαγάνδα έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της, αποκαλύπτοντας το αληθινό πρόσωπο του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ αλλά και του «συστήματος Τουρκία» γενικότερα.
Φιλοκυβερνητικός δημοσιογράφος αποκάλυψε μάλιστα πρόσφατα, σε μεγάλη τουρκική εφημερίδα, πως η Τουρκική κρατική ηγεσία επεδίωξε την ένταξη και συνεργασία της χώρας με δυτικούς θεσμούς τύπου ΝΑΤΟ και ΕΕ προκειμένου να αποφύγει επιθέσεις από την Δύση και να κερδίσει χρόνο ώστε να ανασυνταχθεί και στη συνέχεια να ακολουθήσει αυτόνομη πορεία στις διεθνείς της σχέσεις.
Τι είδους αναπροσαρμογές στην εξωτερική πολιτική της χώρας θα κάνει η τουρκική ηγεσία είναι κάτι που αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Είναι πάντως βέβαιο ότι τους τελευταίους μήνες η Τουρκία απώλεσε το μεγάλο συμβολικό κεφάλαιο που διέθετε ως χώρα που υποτίθεται ότι συνδύαζε το λεγόμενο ήπιο Ισλάμ με την ελεύθερη οικονομία και το δημοκρατικό καθεστώς. Εκεί που ηγεμονικά επεδίωκε συμφέρουσες για αυτήν λύσεις σε μεγάλα διεθνή προβλήματα στην ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία μετατράπηκε σε μέρος του προβλήματος.
*Ο Νίκος Μιχαηλίδης είναι διδάκτωρ ανθρωπολογίας του Princeton και έχει διεξάγει πολυετή επιτόπια έρευνα στην Τουρκία.
Γιατί τα F-16 δεν κατέρριψαν το αεροσκάφος του Ερντογάν
Posted on Αυγούστου 5, 2016 by Δ.-Ι.
Η κατάρριψη του αεροσκάφους που επέβαινε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια εκδήλωσης της απόπειρας πραξικοπήματος απέτυχε γιατί τα F-16 με τους πραξικοπηματίες ξέμειναν από καύσιμα, αναφέρει σε δημοσίευμα της η τουρκική εφημερίδα Yeni Safak, το οποίο επικαλείται η Hurriyet.
Συγκεκριμένα μετά την έκκληση του Ερντογάν στους Τούρκους πολίτες να κατέβουν στους δρόμους για να αποφευχθεί το πραξικόπημα επιβιβάστηκε σε αεροσκάφος με σκοπό να πάει στην Κωνσταντινούπολη.
Ο διοικητής Murat Selçuk Çol ετοίμασε το αεροσκάφος του Τούρκου Προέδρου υπό άκρα μυστικότητα, ενώ οι πιλότοι απέτρεψαν τη διαρροή πληροφοριών της πτήσης του Ερντογάν στους πραξικοπηματίες.
Όταν το πλήρωμα του αεροσκάφους του Ερντογάν ενημερώθηκε για την απογείωση των F-16 άλλαξε πορεία και έκανε προληπτικά κύκλους για περίπου μισή ώρα πάνω από την περιοχή Πάνορμο.
Σύμφωνα με την φιλοκυβερνητική Yeni Safak, τα F-16 μη έχοντας επάρκεια καυσίμων αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη βάση για ανεφοδιασμό.
[…] […]
[…] Ερντογάν έρχεται τώρα -μετά την αποτυχία του κεμαλικού πραξικοπήματος– να αμφισβητήσει τη Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία […]
Το άγρυπνο Ισλάμ της Τουρκίας – με αφορμή το Δημοψήφισμα του Ερντογάν
Από τον Τουρκολόγο Νικόλα – Νταμόν Παπαδημητρίου
Θυμάμαι πως τα χρόνια που έκανα τουρκικές και οθωμανικές σπουδές ήταν διαδεδομένη η τάση να προσεγγίζουμε την πολιτική φυσιογνωμία του Ερντογάν και το πολιτικό Ισλάμ στην Τουρκία, πάντα σε αντιδιαστολή με το επίσημο δόγμα της κεμαλικής ιδεολογίας, μέσω της οδού του ετεροπροσδιορισμού. Η ηγεμονία του κεμαλικού αυταρχισμού και τα εγκλήματα που διέπραξε, σαν να ήταν η μοναδική πηγή όλων των δεινών της Τουρκίας που αυτομάτως λύτρωνε όλους τους υπόλοιπους ή τους δικαιολογούσε κιόλας.
Με τις εξελίξεις που ακολούθησαν στην Τουρκία τα επόμενα χρόνια και αναλογιζόμενος την κρισιμότητα που συνεπάγεται το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου για τη συνταγματική αναθεώρηση, αναγνωρίζω χίλια δίκια σε εκείνους τους τούρκους φίλους που όχι απλώς δεν εκθείαζαν τον Ερντογάν αλλά προειδοποιούσαν για τις πραγματικές του βλέψεις. Ήταν η εποχή που μόλις είχε αποκαλυφθεί το σχέδιο Βαριοπούλα και η υπόθεση Ergenekon βρισκόταν σε εξέλιξη. Οι περισσότεροι φιλοκοσμικοί τούρκοι φίλοι, κεμαλιστές και μη, κατηγορούσαν τον Ερντογάν πως έχει κρυφή ισλαμική ατζέντα με απώτερο στόχο να καταλύσει τον κοσμικό χαρακτήρα της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Εμείς αποκλείαμε τις ανησυχίες τους ως υπερβολικές, αντίστοιχες των συνωμοσιολόγων και άλλων γραφικών. Κι όμως, αν ο Ερντογάν επικρατήσει στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου, το πιο πιθανόν είναι οι ΄΄υπερβολικές΄΄ ανησυχίες των φίλων μας να αποδειχθούν αληθινές. Οι Τούρκοι δεν παύουν ποτέ να εκπλήσσουν ευχάριστα ή δυσάρεστα τους εαυτούς τους και όλους τους υπόλοιπους. Συνεχώς αλλάζουν περιτύλιγμα αλλά στην ουσία το περιεχόμενο έχει σχεδόν την ίδια οσμή, εντονότερη ή ηπιότερη. Για αυτόν τον λόγο, η Τουρκία παρόλο που αποτελεί το πεδίο της επιστημονικής μου κατάρτισης, πολύ συχνά με απογοητεύει και άλλοτε με χαροποιεί, ακόμη και αν αυτές οι χαρές είναι ελάχιστες. Πολύ φοβάμαι πως μια ενδεχόμενη νίκη του ΄΄ΝΑΙ΄΄ θα αλλοιώσει αισθητά την εικόνα της χώρας ακόμη και στους ελάχιστους εναπομείναντες φίλους της.
Πλέον έχει διαμορφωθεί μια ισχυρή επιχειρηματική τάξη που δραστηριοποιείται σε πολλές πόλεις της κεντρικής και ανατολικής Τουρκίας. Η μεσαία τάξη των ισλαμιστών είναι εξίσου δυναμική και οι ισλαμιστές αποκτούν μεγαλύτερο μερίδιο παρουσίας στα μεγάλα αστικά κέντρα μέσω της αυξανόμενης αστυφιλίας. Η συνταγματική αναθεώρηση θα ενισχύσει με περισσότερες νομοθετικές και εκτελεστικές εξουσίες το αξίωμα του Προέδρου, σε βαθμό που η Τουρκία θα κινδυνεύσει να μετατραπεί σε κράτος με απολυταρχικό πολίτευμα, παρόμοιο με εκείνο πολλών κρατών της Ευρασίας. Εκτός της καθιέρωσης ενός αυστηρά προσωποπαγούς καθεστώτος, η επαναφορά της θανατικής ποινής, η κατάλυση του κράτους δικαίου, οι διώξεις αντιφρονούντων και ο περιορισμός της ελευθερίας του λόγου θα στιγματίσουν ακόμη περισσότερο τη διεθνή εικόνα της Τουρκίας.
Εκτός όλων αυτών, επανέρχεται η αρχική ανησυχία πως ένας ακλόνητος και ισχυρός Ερντογάν θα κατέχει διευρυμένες εξουσίες σε βαθμό που να καθορίσει και να δρομολογήσει ένα νέο κοινωνικό μετασχηματισμό, στηρίζοντας τον εξισλαμισμό του δημόσιου βίου και καταργώντας τα διαχωριστικά όρια μεταξύ πολιτείας και Ισλάμ. Στην παρούσα δημοσίευση θα επικεντρωθώ στην καθόλου αβάσιμη προοπτική η Τουρκία να μετατραπεί σε κράτος που το σουνιτικό Ισλάμ θα ανακαταλάβει τη δεσπόζουσα θέση που διεκδικεί για το ίδιο, στις κρατικές δομές, τη δικαιοσύνη, τον πολιτισμό και την κοινωνική συμπεριφορά. Από το 1923, όταν ιδρύθηκε η Τουρκική Δημοκρατία και μέχρι τις μέρες μας, το Ισλάμ στην Τουρκία χάραξε πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους μονοπάτια. Απομονώθηκε από τον δημόσιο βίο, κατηγορήθηκε και εκδιώχθηκε ως αναχρονιστικό και μεσαιωνικό, επανήλθε στη δημόσια σφαίρα, αργότερα κεμαλοποιήθηκε, συνδέθηκε με την τουρκική εθνική ταυτότητα στενότερα, συνεργάστηκε με την πραιτοριανή κοινωνία του Στρατού για να παταχθεί ο κομμουνιστικός κίνδυνος, εισέβαλλε στην πολιτική ζωή μέσω κεντροδεξιών κομμάτων και του πολιτικού Ισλάμ, επιβίωσε από εμφύλιες διενέξεις ισλαμικών αδελφοτήτων και τελικά στις μέρες μας, χαίρεται πανηγυρικά και χαιρέκακα για την αυξανόμενη παγίωση του χάρη στη χαρισματική αλλά και προβληματική προσωπικότητα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Παρόλο που το θετικιστικό πνεύμα και η συμπόρευση με τη Δύση μονοπώλησαν στην Τουρκία τις πρώτες δεκαετίες μετά το 1923, η ορθολογιστική αναδιαμόρφωση της τουρκικής κοινωνίας από μια εκσυγχρονιστική ελίτ απέτυχε σε σημαντικό βαθμό. Τόσο επειδή οι παραδοσιακές τάξεις των πόλεων και της υπαίθρου είχαν ριζωμένες τις αξίες του Ισλάμ, όσο και επειδή το ύφος των επιβαλλόμενων εκ των άνω μεταρρυθμίσεων, ήταν αυταρχικό και υποτιμητικό. Θεωρώ εξαιρετικής σημασίας την παρατήρηση πως ο κεμαλισμός έσφαλε δραματικά στην απόφασή του να εξαλείψει το λαϊκότροπο Ισλάμ. Εκτός του επίσημου Ισλάμ που εκφράζεται από την τάξη των νομομαθών θεολόγων Ουλεμά, στις λαϊκές τάξεις των πόλεων και κυρίως της υπαίθρου ήταν διάχυτο ένα ετερόδοξο Ισλάμ που συγκρουόταν σθεναρά με εκείνο των Ουλεμά. Αποτελεί ένα συνονθύλευμα λαϊκών δοξασιών, κατάλοιπων της προϊσλαμικής πίστης των τουρκικών φυλών, σαμανισμού, σουφισμού, αιρετικής προσέγγισης του Θείου και ισλαμοφανούς πίστεως.
Η εμμονή του κεμαλισμού να εξαφανίσει το λαϊκότροπο Ισλάμ είχε τελικώς δυσμενέστερες συνέπειες για την ομαλή συνύπαρξη του με τις μεγάλες πληθυσμιακές μάζες, από ότι ο κρατικός έλεγχος επί της επίσημης εκδοχής του Ισλάμ. Απλούστατα διότι ο κόσμος εξέλαβε ως προσωπική επίθεση την κατάργηση μακραίωνων πρακτικών έκστασης, το κλείσιμο προσκυνηματικών τάφων σοφών αγίων της περιοχής τους και την απαγόρευση των φυλαχτών και άλλων μαγικών συμβόλων. Μια σειρά σημαντικών παραγόντων κάλεσαν το Ισλάμ να πρωτοστατήσει στη δημόσια ζωή τις επόμενες δεκαετίες. Η κατάργηση του μονοκομματισμού επανέφερε το Ισλάμ καθώς τα πολιτικά κόμματα ανέπτυξαν έντονη ρητορική υπέρ της θρησκευτικής ταυτότητας για λόγους ψηφοθηρικούς. Η πρόσδεση της Τουρκίας στη Δύση και η συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ υπερτόνισαν τον ρόλο της στην καταπολέμηση του κομμουνισμού και το Ισλάμ διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην εξέλιξη αυτή. Για να αποφευχθεί η διαρροή της νεολαίας προς την κομμουνιστική πτέρυγα, το Ισλάμ εργαλειοποιήθηκε και απέκτησε επίσημο ρόλο συμπαρασύροντας στις δικές του πτέρυγες τους νέους της Τουρκίας.
Με το πραξικόπημα του 1980, η αποστολή αυτή έλαβε ακόμη ισχυρότερο τόνο μέσω της τουρκοϊσλαμικής συνθέσεως, ιδεολογίας που προώθησαν οι πραξικοπηματίες θέτοντας το τουρκικό Ισλάμ στην υπηρεσία του κεμαλισμού για την ενδυνάμωση του έθνους κατά του κομμουνισμού. Ακολούθως, ο κατακερματισμός των φιλοκοσμικών, κεμαλικών κομμάτων, η επιδείνωση της οικονομίας, η διαπλοκή και η τεράστια διαφθορά της πολιτικής τάξης επέτρεψαν στο πολιτικό Ισλάμ να διακριθεί μεταξύ όλων των άλλων και να στηρίξει κυβερνήσεις συνεργασίας μιας και το μίσος ανάμεσα στα πολυδιασπασμένα κοσμικά κόμματα ήταν άσβεστο. Γιατί όμως οι Τούρκοι πολίτες να ψηφίσουν υπέρ μιας συνταγματικής αναθεώρησης που θα μετατρέψει τη χώρα τους σε δικτατορία; Εκείνοι που θα στηρίξουν τον Ερντογάν δεν ξεχνούν τα πολιτικά του επιτεύγματα των πρώτων θητειών που ομολογουμένως είναι σπουδαία.
Ο Ερντογάν εργάστηκε πολύ σκληρά και αποτελεσματικά για την οικονομική άνθηση δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα σε κέντρα της Ανατολίας που οι Κεμαλιστές απεχθάνονταν. Βελτίωσε κατά πολύ το βιοτικό επίπεδο των πληθυσμών αυτών και κατασκεύασε σημαντικά δημόσια έργα. Ο κόσμος ένιωσε πως ένας πολιτικός αναγνωρίζει την αξία τους καθώς δημιουργεί καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για αυτούς . Εκείνοι με τη σειρά τους, έγιναν θαυμαστές του. Το νέο νοσοκομειακό συγκρότημα στην πόλη Mersin, (Μυρσίνη), νότια της Τουρκίας, στις ακτές της Μεσογείου. Ο Ερντογάν λοιπόν μπορεί να βασίζεται σε ένα τμήμα της τουρκικής κοινωνίας που αποτελεί όμως διαφορετική κοινωνία καθώς οι καταβολές και τα σημεία αναφοράς της διαφέρουν από κείνα των Κεμαλιστών της Άγκυρας, Κωνσταντινούπολης και των παράκτιων επαρχιών στο Αιγαίο. Πλέον έχει διαμορφωθεί μια ισχυρή επιχειρηματική τάξη που δραστηριοποιείται σε πολλές πόλεις της κεντρικής και ανατολικής Τουρκίας.
Η μεσαία τάξη των ισλαμιστών είναι εξίσου δυναμική και οι ισλαμιστές αποκτούν μεγαλύτερο μερίδιο παρουσίας στα μεγάλα αστικά κέντρα μέσω της αυξανόμενης αστυφιλίας. Η διείσδυση των ισλαμιστών στα ΜΜΕ και στα έντυπα τους επέτρεψε να δημιουργήσουν και να προβάλλουν ένα νέο πρότυπο γυναίκας που καλύπτει τα μαλλιά της αλλά συγχρόνως παρακολουθεί τις τάσεις της μόδας. Το πρότυπο αυτό λειτουργεί δελεαστικά για πολλές νέες κοπέλες και εμφανίζει μεγάλη απήχηση. Για τη συγκεκριμένη τουρκάλα γυναίκα, η μαντήλα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εξωτερικής της εμφάνισης, την οποία φοράει ακόμη και ως νύφη αλλά και στις αθλητικές της δραστηριότητες, π.χ. κολύμβηση με μπουργκίνι. Κι όμως προμαχώνας του σταδιακού εξισλαμισμού της δημόσιας ζωής στην Τουρκία δεν ήταν άλλος από τον παραπλανητικό χαρακτηρισμό ΄΄μετριοπαθές΄΄ πολιτικό Ισλάμ. Όταν το ΄΄μετριοπαθές΄΄ Ισλάμ στην Τουρκία αντίκρισε τις κατάλληλες συνθήκες για να καταπολεμήσει τη διαφορετική γνώμη και να εξασφαλίσει το μονοπώλιο παρουσίας στα δημόσια δρώμενα, απέδειξε πόσο αδιάλλακτο και αλαζονικό είναι στην ουσία του. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο κίνδυνος ενός ισλαμικού ολοκληρωτισμού έστω και με πολύχρωμες μαντήλες, είναι τόσο πιθανός την επομένη επικράτησης του Ερντογάν στο δημοψήφισμα.
Είχαν παρουσιάσει παρόμοια δείγματα αυταρχικής συμπεριφοράς οι ισλαμιστές στο παρελθόν; Φυσικά, αλλά όπως προανέφερα, οι καταγγελίες προέρχονταν από κοσμικούς κεμαλιστές που είχαν ήδη αμαυρώσει την εικόνα τους και για αυτό κανείς δεν τους έπαιρνε στα σοβαρά. Στο σημείο αυτό, δεν μπορώ παρά να θίξω τον ρόλο των ΄΄Δεύτερων Δημοκρατικών΄΄ (İkinci Cumhurriyetçiler). Πρόκειται για μια μεγάλη ομάδα τούρκων διανοουμένων που ήταν ήδη πολύ ενεργοί από την εποχή του Πραξικοπήματος του 1997. Διανοούμενοι, δημοσιογράφοι και κεντρώοι ισλαμιστές θεωρούσαν πως είναι εφικτή η μετριοπαθής σύνδεση του Ισλάμ και της σύγχρονης ζωής, πιστεύοντας πως η σύνδεση αυτή εμποδίζεται από το καταπιεστικό, κοσμικό καθεστώς. Στην ίδια πτέρυγα είχαν προσχωρήσει αρκετοί εξωτερικοί αναλυτές, ξένοι δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί, διπλωμάτες και αξιωματούχοι της Ε.Ε..
Με την πραξικοπηματική ανατροπή της κυβέρνησης Ερμπακάν – Τσιλέρ το 1997, αποκήρυξαν τη βία και απάντησαν στους φιλοκοσμικούς πως δεν θα ήταν ανησυχητική η εξέλιξη η Τουρκία να μετατραπεί σε ένα μετριοπαθές ισλαμικό κράτος. Η άποψή τους αυτή βασιζόταν στη θέση ότι η αρχική επιβολή των κεμαλικών μεταρρυθμίσεων ήταν αυταρχική, επομένως η μαζική και ειρηνική ανατροπή τους θα ήταν ωφέλιμη για την τουρκική κοινωνία. Πέραν όμως του υποχθόνιου ρόλου των Δεύτερων Δημοκρατικών που λειτούργησαν ως Δούρειος Ίππος για τους ισλαμιστές, οι ίδιοι οι ισλαμιστές είχαν εκδηλώσει πολλές φορές τις αληθινές τους προθέσεις. Στις 6 Οκτωβρίου 1979, το Κόμμα Εθνικής Σωτηρίας του Νετζμεττίν Ερμπακάν πραγματοποίησε μεγάλη διαδήλωση στο Ικόνιο ζητώντας την επιστροφή στη σαρία και αρνήθηκαν να απαγγείλουν τον τουρκικό εθνικό ύμνο. Το 1990 δύο επιφανή στελέχη του κοσμικού κράτους, ο Μουαμέρ Ακσοΰ (Πρόεδρος του τουρκικού δικαστικού συλλόγου) και η Μπαχριέ Ουτσόκ (Καθηγήτρια στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας και Βουλευτής) δολοφονήθηκαν από ισλαμιστές. Το 1993, ο διασημότερος δημοσιογράφος της Τουρκίας Ουούρ Μουμτζού δολοφονήθηκε από έκρηξη παγιδευμένης βόμβας στο αυτοκίνητό του. Ο ίδιος είχε αποκαλύψει με εκτενή ρεπορτάζ και αδιάσειστα στοιχεία τις διασυνδέσεις των τούρκων ισλαμιστών με το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Τον ίδιο χρόνο, οι ισλαμιστές ξέσπασαν στο Φεστιβάλ των Αλεβιτών της Σεβάστειας. Σε ξενοδοχείο της πόλης πραγματοποιούταν εκδήλωση λαογραφικού ενδιαφέροντος και είχε προσκληθεί σε αυτήν ο άθεος συγγραφέας Αζίζ Νεσίν που είχε μεταφράσει μέρος του βιβλίου ΄΄Σατανικοί Στίχοι΄΄ του Σαλμάν Ρουσντί. Οι ισλαμιστές της πόλης έβαλαν φωτιά στο ξενοδοχείο καίγοντας ζωντανούς 37 ανθρώπους
Η απροκάλυπτη πεποίθηση των ισλαμιστών να κυριαρχήσει το Ισλάμ σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου έγινε ισχυρότερη με την έλευση στην εξουσία του Κόμματος Ευημερίας του Νετζμεττίν Ερμπακάν το 1995. Το Κόμμα της Ευημερίας ίδρυσε 70 νέα ιεροδιδασκαλεία τη διετία 1996-97, πολλά μέλη του κόμματος εκφωνούσαν πύρινους λόγους δημοσίως κατηγορώντας ως αμαρτωλές τις γυναίκες που δεν φορούσαν μαντήλα και ζητώντας κυρώσεις κατά αυτών. Ο ισλαμιστής δήμαρχος του Ικονίου επέβαλε τη ξεχωριστή χρήση σχολικών λεωφορείων για τους μαθητές και τις μαθήτριες, κατασκεύασε νοσοκομειακή μονάδα όπου οι εργαζόμενοι και οι ασθενείς ήταν αποκλειστικά γυναίκες και έκλεισε όλους τους νόμιμους οίκους ανοχής στα περίχωρα της πόλης, θέτοντας την πορνεία υπό τον έλεγχο της κουρδικής μαφίας. Αντιστοίχως, αποκρουστικές απόψεις ακούστηκαν και από άλλα στελέχη της κυβέρνησης όπως από κορυφαίο βουλευτή του Κόμματος Ευημερίας που πρότεινε την κατεδάφιση των βυζαντινών τειχών της Κωνσταντινούπολης και τη μετατροπή της ιστορικής δεξαμενής Yerebatan σε υπόγειο χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων.
Ως συμπέρασμα εννοώ την προϊστορία που διαθέτει σε επικίνδυνες για τη δημοκρατία και την ελευθερία δράσεις ο ισλαμιστικός χώρος στην Τουρκία. Η εμφάνιση του πολιτικού Ισλάμ δεν λειτούργησε ευνοϊκά για τον θρησκευτικό πλουραλισμό της Τουρκίας, ούτε για τον αναγκαίο διαχωρισμό πολιτείας – θρησκείας. Τουναντίον, απειλεί τον πολυσύνθετο χαρακτήρα της τουρκικής κοινωνίας και ζητά από τον Ερντογάν ως νέο Ατατούρκ την αναβίωση και ισχυροποίηση της μουσουλμανικής κοινότητας, Umma, της αδιαίρετης Πολιτείας, Θρησκείας και Εξουσίας. Πηγή: http://www.lifo.gr
AA: Erdogan compares the victory over the attempted military coup in Turkey with the victory of the Seljuks over the Byzantines nine centuries ago
26 August 2017 | 18:37 | FOCUS News Agency
AA: Erdogan compares the victory over the attempted military coup in Turkey with the victory of the Seljuks over the Byzantines nine centuries ago
Addressing thousands of people in eastern Mus province during a ceremony to mark the 946th anniversary of Battle of Malazgirt, Erdogan called on Turkish people to better understand the meaning of their key historic victories, particularly the Malazgirt victory.
The Battle of Malazgirt, also known as Battle of Manzikert, of Aug. 26, 1071 saw Seljuk Turks led by Sultan Alparslan defeat a Byzantine army and open up Anatolia for Turkish domination.
“With whom Sultan Alparslan and [Seljuk] Sultan Kilijarslan had struggled, we also struggled with them on July 15 [during last year’s defeated coup],” the president said.»With whom Osmangazi [founder of the Ottoman Empire], Fatih Sultan Mehmet Khan [7th Sultan of Ottoman Empire who conquered Istanbul], Sultan Abdulhamid Khan [34th Ottoman Sultan] and veteran Mustafa Kemal Ataturk [founder of Republic of Turkey] had struggled, we also struggled with them on July 15.
“The game is the same. The target is the same. The scenarios and actors are only different.»
http://www.focus-fen.net/news/2017/08/26/422386/aa-erdogan-compares-the-victory-over-the-attempted-military-coup-in-turkey-with-the-victory-of-the-seljuks-over-the-byzantines-nine-centuries-ago.html
Τούρκος Ιστορικός «Μακάρι να είχαν νικήσει οι Έλληνες»
28/10/2017
O πρόεδρος του ΜΗΡ Ντεβλέτ Μπαχτσελί στην ομιλία που έκανε στην κοινοβουλευτική του ομάδα, προέβη σε σημαντικές δηλώσεις σχετικά με την επικαιρότητα. Ο Μπαχτσελί αντιδρώντας στις δηλώσεις του Καντίρ Μισίρογλου δήλωσε: ¨Είναι ντροπιαστικό να υπάρχουν κάποιοι που για να κακολογήσουν τον εθνικό αγώνα, δηλώνουν «Μακάρι να είχαν νικήσει οι Έλληνες». Aυτοί έχουν ως επάγγελμα να βρίζουν τον Ατατούρκ.
O ιστορικός Καντίρ Μισίρογλου σε ομιλία του ανέφερε: ¨Με κοροϊδεύουν αλλά μακάρι να είχαν νικήσει οι Έλληνες. Ούτε το χαλιφάτο θα είχε καταστραφεί. Ούτε η σαρία θα είχε καταργηθεί. Ούτε οι μεντρεσέδες θα διαλύονταν. Ούτε θα κρεμούσαν χοτζάδες. Τίποτε δεν θα συνέβαινε¨.
http://gorganews.gr/tourkos-istorikos-makari-na-ichan-nikisi-ellines/
[…] μαζί με το αίσθημα επιβίωσης που αναπτύχθηκε μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα οδήγησαν τον Ερντογάν σε μια αυταρχικοποίηση της […]
FETHULLAH GULEN – WIELDING POWER AND INFLUENCE FROM THE SHADOWS
This analysis was originally released by SouthFront in August, 2017
Fethullah Gulen, an imam of Turkish origin currently residing in the US, has officially been accused by Turkish authorities of organizing the July 16 military coup in Turkey. Even though an extradition treaty exists between Turkey and the US, the State Department cited the absence of clear evidence of Gulen’s complicity in the coups preparation and refused to turn him over to Turkish authorities. Over a year has passed since the original accusations were made; however, Gulen’s name has practically vanished from Turkish and US media. But what about his influence? Who is he, and what does the shadowy global organization he created represent?
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
July 16, 2016
Gulen’s adherents declare him none other than a 21st century humanitarian who opposes the clash of civilizations theory with practicing dialogue and mutual understanding among them. Gulen’s critics claim he is yet another populist attempting to establish a personal following by destroying the foundations of Islam. Others assuredly assert he’s an agent of the world government working to strengthen US and Israeli dominance in the world order.
“US is the captain of the ship, none of the organizations attempting to oppose it can hope to succeed” –Fethullah Gulen
Many believe that Gulen, being a follower of Said Nusri, a contemporary of Ataturk and his main political foe, is against Ataturk’s idea of a secular Turkey. At the same time he is representing a modernist faction of Islam which opposes the radicals.
“I said it before and will say it again: republican form of government and secularism which serve good purposes, have God’s blessing.” – Fethullah Gulen
It would appear that these assessments are polar opposites when attempting to deal with the Gulenist idea of building “a new world” in peace and in a symbiotic relationship with Islam. The Gulenist concept actively and successfully works with the changed learning style of youth in the Global Era. The concept effectively exploits both modern and traditional trends.
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
A man holds a placard reading, “Take your hands of Turkish democracy” with Gulen’s portrait, in Istanbul on July 20. (Berk Ozkan/Anadolu Agency/Getty Images)
The word “effectiveness” is at the center of Gulen’s practices, while surrounded by a multitude of lovely words dear to Eastern thought. Gulen’s movement is called “Hizmet”, which can be translated loosely in English as “attendance” or “service”, but the actual meaning of this word best conveys the word “allegiance”, or more accurately, allegiance to the effectiveness of the Movement through the personal effectiveness and success of each member of the Movement.
Interestingly, it is the Hizmet movement which facilitated the current Turkish leader Erdogan’s career, his victories over opponents.
Gulen’s organization (FETO, Fethullahçı Terör Örgütü, as it is called by official Ankara) has no formal structure, cells, or written rules.
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
Turkey’s President Recep Tayyip Erdoğan. Source: AP Photo
The organizational structure has often been described as a “flexible organizational network.” Membership is not clearly defined. It exists on the boundary between education, economic relations, and religious doctrine. The organization is a huge network of large and small structures, firms, and civil initiatives, which are not formally tied to one another, but in actuality are part of the same “pyramid.” The pyramid’s foundations are education, economy, and religion. Due to the specific approaches and methods used by FETO, some experts refer to it as “Islamic freemasonry.”
Gulenists themselves claim they number 5 million members all over the world.
EDUCATION
Gulen’s adherents place a major emphasis on education. Gulen made it a priority to raise what he describes as a “new golden generation”. In the 1960s he opened his first schools in Izmir, beginning an educational network that would expand rapidly over the next 40 years. The organization’s foundation is anchored by the thousands of schools scattered around the world, mainly in countries with a strong Islamic tradition and sizable proportion of Muslims. In most cases, these schools are not formally subordinated to Gulen and not connected to each other in any clear way.
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
Click to see the full-size image
These schools are usually opened in underprivileged areas or neighborhoods, where they attract the most gifted children. Countries of Central Asia and the Trans-Caucasus with a predominantly Turkic language—speaking population are a particular focus. Gulen exported his idea of private education to Azerbaijan, Kazakhstan, Tajikistan, Kyrgyzstan, Mongolia, Moldova, Russia, and Ukraine. Such schools also exist in Kenya where they are called the Academy of Light, in Pakistan—Pak-Turk, and in Kyrgyzstan—Sebat. There are 25 such schools with 12.5 thousand students in Kyrgyzstan, which has a total population of 6 million. Schools of this kind, until recently, operated in 164 countries scattered across the globe.
By some estimates, Gulen’s educational empire is estimated at between $20 billion and $30 billion.
Parents prefer to send their kids to Gulenist schools with new computers and classrooms which offer free trips to Turkey and instruction in several foreign languages, rather than normal schools which are in a terrible state of underfunding and mismanagement. Gulenist schools are boarding schools. Students become drawn to the teachers who influence their charges using a variety of means. These means include joint picnics, talks, and family visits.
Many people believe that the teachers write classified evaluations of students and put together dossiers in the interests of Gulen’s organization. The students are later aided in getting accepted into good universities. Some of them go to Turkey, often to the Gazi University, while others remain in their native countries.
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
Gazi University
Those who leave for Turkey represent part of the “brain drain”, and are pressured to return back home. Those who remain in their home countries are “raw material” for preparing a lobby within that country. They are the subject of intensive work. Often the graduates are not aware of the attention and help, and therefore are unaware of being part of a huge “pyramid” of Gulen’s influence.
“Don’t hurry to take power. We’ll wait, and will gather ripe fruit in 20 years. You should move through the system’s arteries so that nobody notices we exist until you reach all the centers of power. You should wait until you take the whole world on your shoulders and carry it. Until then, each step would be premature—you will simply break the egg, before the chick is hatched after 40 days.” – Fethullah Gulen
ECONOMY
As far as economy is concerned, organizations and companies which are part of Gulen’s network get help in opening or developing their businesses, receive interest-free loans, and assistance in securing investments or contracts, but with the condition that the recipients of such assistance will help with educational or other Gulen-linked projects. Many members of that structure often are not even aware of their membership. They have links to only one layer of the pyramid and don’t suspect others exist.
RELIGION
With religion the situation is more complex. Gulenism is a branch of Nursism, whose aim is to change the society’s consciousness. It is also permissible to segment one’s followers and offer each group a different explanation of religious norms, and to demand different standards of discipline when practicing religion. Gulenist ideologues don’t really work on “peaceful coexistence of religions and their adherents” but rather re-interpenetration and creating a new religion for a new era.
In practice, many become part of the organization thanks to economic and educational prospects combined with liberal views and the general spirit of freedom. Gulen, after all, publicly defends Israel, allows women not to cover their heads and wear short skirts, and allows men to drink alcohol. But Gulen’s structures also actively work with another segment of society, a more conservative one, which is attracted by what they view as Gulen’s “correct” interpretation of Islam.
“Those who reject religion gradually lose respect for such values and concepts as honor, family, nation.” –Fethullah Gulen
The most staunchly believing children are segregated into separate groups, often with their own dormitories, where they receive special attention. The graduates of such dormitories often appear among the ranks of various extremist groups. This seemingly contradictory nature of means and methods leads the critics of Gulenism to believe that “Gulenism is not really a religious movement but rather something akin to a Masonic lodge, a chameleonic movement with changing interests and flexible means of reaching its aim.”
POLITICS
Concerning Gulen himself, he is a very clever individual. He spells everything out, while leaving things unsaid. For example, when Gulen was accused of organizing the latest coup in Turkey, he responded that he has never supported military coups. Is that true? Yes, it is apparently true that Gulen never supported coups in the past, having always opposed them, and fought against the secular regime. But, he also tried hard not to call the events of the summer of 2016 a coup. Gulen called it all manner of things including national anger, but not a coup. These details are worthy of attention.
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
Turkish soldiers secure the area as supporters of Turkey’s President Recep Tayyip Erdogan protest in Istanbul’s Taksim square, early Saturday, July 16, 2016. (AP Photo/Emrah Gurel)
Gulen categorically denies any political ambitions, always speaks of himself as a religious and civic leader, even though it’s clear he’s a political player. Considering his active ties to various US groups of influence, and the fact that he does enjoy political asylum in the US, which was obtained after his prosecution was launched in Turkey, his ability to influence the political and social situation in Turkey are irrefutable.
“No citizen or civic group can be fully isolated from politics, because political decisions impact their lives. Civic organizations having a specific role in politics is a norm in democratic societies, but that doesn’t make Hizmet a political movement.” – Fethullah Gulen
Interestingly, immediately following the Turkey coup attempt, a theory surfaced stating that the Russian SU-24 shot down over Syria was not downed on Turkish government orders, but by Gulenist pilots acting independently. “It was the ‘parallel state’ that damaged our relations with Russia. It was an incident in which one of the pilots of that structure was a participant. We did not reveal it before, we kept it to ourselves. But I, Melikh Gekcek, am saying that our relations were damaged by these evildoers,” said the mayor of Ankara.
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
A protest banner shows President Recep Tayyip Erdogan (centre) and cleric Fethullah Gulen (R) at a demonstration on December 30, 2013 in Istanbul (AFP Photo/Ozan Kose)
In addition, there exists an opinion that was outlined by several US authors, that Gulen was one of the founders of the currently ruling Party of Justice and Welfare, and that Erdogan and Gulen were unwilling to share power within it. Indeed, initially the party was a collection of political, moderate Islamic, and conservative groups. In 2012 Erdogan called Gulen a “teacher” and even called on him to return to Turkey stating, “Being abroad causes yearning which is hard to cope with. The separation should come to an end. Your current attitude shows that you, like everyone, want that yearning to end. I understand it. Let the yearning end.”
ORGANIZATION SPECIFICS AND LOBBYING
Organizations tied to Gulen are most dangerous, because they are difficult to identify as such, exercise their influence indirectly, and their actions cannot be easily anticipated. Gulen is at the very top. Immediately under him are subordinated the so-called Council of Seven, which deals with all the organizational matters, including the spreading of Gulenism. Each country has imams of various levels. They are responsible for contacts with the police, state institutions, and ensuring that the organization’s members are embedded in these governmental and civic structures. There is also a strict administrative hierarchy: city imams, who answer to the country imam, but exert power over district imams.
Fethullah Gulen – Wielding Power and Influence from the Shadows
Hizmet supporters in Istanbul protesting the government’s harassment of journalists. (Photo Credit: Sedat Suna/European Pressphoto Agency)
The formation of parallel state and lobby groups gradually spread to other countries, post-Soviet states being first among them. At first these were de-facto Turkish lobby groups, because Gulen had active ties to Erdogan, but then they became his private empire which has links to the US, pan-Turkists, and Turkish nationalists. For example, after some negative incidents involving Gulen school graduates, Uzbekistan fully forbade them on its territory; however, Uzbekistan is an exception, because Gulenist graduates are free to operate in Kyrgyzstan and Kazakhstan. Most of Gulen’s schools have been closed in Russia. Azerbaijan has also begun initiating active countermeasures against Gulen’s structures.
FUTURE PROSPECTS
In spite of Gulen’s advanced age, he has many followers who will seek to lead this post-modern empire or divide it into parts. These people will have colossal influence, given their ties in business and politics, and also their ability to influence national institutions. It’s quite apparent that Gulen is seeking his ideology’s dominance on the territory of Turkey at a minimum, on the territory of Turkic-language states and parts of Russia as preferable, and even on a more global scale if possible. He and his organization are taking measures to ensure these aims are being fulfilled. There are certain results being achieved, not only in the post-Soviet space. Most of the Turkology in Europe, the discipline of humanities sciences focused on the study of Turkey, is one way or another tied to the Gulen organization. There is a similar situation in the US, where most of the graduates of the so-called Gulen schools already work within US governmental structures, and where most research on Turkey is being conducted by people close to or linked to Gulen organizations.
https://southfront.org/fethullah-gulen-wielding-power-influence-shadows-2/
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
Επικίνδυνος σπινθήρας
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 03.01.2018 :
Ο χειρισμός των θεμάτων εθνικής ασφάλειας πρέπει πάντοτε να μένει μακριά από συνθήματα και παρορμήσεις. Η υπόθεση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών είναι πάρα πολύ σοβαρή. Για κάποιον, ανεξήγητο, λόγο ο Τούρκος πρόεδρος την έχει πάρει πολύ προσωπικά. Εμπειροι παρατηρητές των ελληνοτουρκικών σχέσεων θεωρούν ότι πρόκειται για «σπινθήρα» που μπορεί πραγματικά να οδηγήσει τις δύο χώρες σε σύγκρουση.
Με βάση τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, οι οκτώ δεν έπρεπε να είχαν πατήσει ποτέ το πόδι τους σε ελληνικό έδαφος. Οσο σκληρό και αν ακούγεται, η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να είχε λάβει τα μέτρα της από την πρώτη στιγμή για να αποτραπεί κάτι τέτοιο.
Τώρα η κυβέρνηση έχει μπλέξει άσχημα. Προσπαθεί να ηρεμήσει την Αγκυρα γνωρίζοντας πως δεν έχει πολλές επιλογές, γιατί η ελληνική Δικαιοσύνη δεν είναι η τουρκική και η Ελλάδα οφείλει να σεβαστεί ευρωπαϊκούς κανόνες.
Καταλαβαίνει τώρα η κυβέρνηση από πρώτο χέρι πόσο επικίνδυνη και αδιέξοδη ήταν η αντιπολίτευση που έκανε σε ανάλογα ζητήματα. Είναι πολύ εύκολο να
είσαι ανθρωπιστής, δικαιωματιστής ή οτιδήποτε άλλο όταν είσαι έξω από τον χορό. Οταν αντιλαμβάνεσαι ότι παίζεις με την τύχη της χώρας, τα πράγματα σοβαρεύουν.
Σημαντικό θα ήταν όμως να κατεβάσουμε όλοι τους τόνους σε αυτό το ζήτημα. Οι κατηγορίες περί «προδοσίας» ουδέποτε έβγαλαν σε καλό. Αντιθέτως, βάζουν τη χώρα στη γωνία και της στερούν τη δυνατότητα λεπτών χειρισμών.
Ολα δείχνουν ότι το 2018 θα είναι μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Στην Τουρκία έχουν καταστεί αντικείμενο εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης, γεγονός πάντοτε επικίνδυνο. Οι γκρίζες ζώνες ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια. Θα χρειαστεί σύνεση και νηφαλιότητα για να αποφύγουμε αρνητικά σενάρια σε ένα σκηνικό διεθνούς αβεβαιότητας, όπου είναι δύσκολο να ξέρει κανείς ποιος θα του σταθεί και ποιος όχι.
http://www.kathimerini.gr./941658/opinion/epikairothta/politikh/epikindynos-spin8hras
09-Ιαν-2018 22:32
Με εισβολή στα νησιά του Αιγαίου απειλεί ο Κιλιτσντάρογλου
Απάντηση από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τα νησιά του Αιγαίου που βρίσκονται υπό την …»κατοχή” της Ελλάδας ζητεί, επιμόνως, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Τουρκία, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, όπως μεταδίδει η ανταποκρίτρια του ΑΝΤ1, Μαρία Ζαχαχαράκη..
Απευθυνόμενος, εξάλλου, νοερά, για άλλη μια φορά, στον υπουργό Άμυνας, Πάνο Καμμένο, απείλησε ότι θα έρθει να πάρει τα νησιά του Αιγαίου, όπως ο Ετζεβίτ πήρε την Κύπρο.
Ακολουθεί το… παραλήρημα του Κιλιτσντάρογλου:
«Νησιά του Αιγαίου κάτω από τη μύτη μας είναι υπό την κατοχή του ελληνικού στρατού. Ναι, αγαπητοί σύντροφοι. Το τελευταίο ήταν να πάνε ακόμη και στην Ψέριμο. 4 μίλια από την Τουρκία, μόνο 4 μίλια. Πολλές φορές έχω ρωτήσει τον Ερντογάν. ‘Σε αυτά τα νησιά έχουμε δικαιώματα’; Κιχ δεν έχει βγάλει. Μιλάει για όλα, αλλά γι’ αυτό δεν λέει κουβέντα. Πήγαν και στην Ψέριμο τώρα. Και ξαναθέτω το ερώτημα στον Ερντογάν με γλώσσα κατανοητή από τον καθένα. ‘Τίνος είναι αδελφέ, η Ψέριμος;’ ‘Αν δεν είναι δικό μας, τίνος είναι;’. Αν είναι δικό μας πες είναι, αν δεν είναι πες δεν είναι. Ή αν δεν είναι ούτε δικό μας, ούτε της Ελλάδας, πες έστω αυτό. Αλλά ούτε κιχ πάλι. Αναρωτιέμαι… Αυτά τα νησιά εσείς μήπως τους τα πουλήσατε ή τους τα δώσατε πεσκέσι; Τί έχει γίνει; Τί έχει γίνει με αυτά τα νησιά;
Τα χάρισες εσύ αυτά τα νησιά. Εγώ είπα ότι αυτά τα νησιά είναι δικά μας και ο Έλληνας υπουργός Άμυνας βγήκε και είπε ‘μολών λαβέ’. Και εγώ του είπα ότι ‘ναι, θα έρθω το 2019 και θα τα πάρω. Όπως πήρε ο Ετζεβίτ την Κύπρο, έτσι θα πάρουμε κι εμείς αυτά τα νησιά.
Κι εγώ περίμενα. Κι εγώ περίμενα να βγει κάποιος από την κυβέρνηση και να πει ‘ναι, αδελφέ θα τα πάρουμε’. Πού να βρεθούν πατριώτες; Αυτοί δεν είναι πατριώτες, είναι μη πατριώτες. Μη πατριώτες! Όποιος δεν διεκδικεί τα ίδια του τα εδάφη, πατριώτης δεν είναι! Είναι μη πατριώτης! Μόνο στα λόγια βρίσκεται ο πατριωτισμός τους. Κάτω από τη μύτη μας, έρχονται 4 χλμ. κάτω από τη μύτη μας οι Έλληνες στρατιώτες και εμείς ρωτάμε, αλλά απάντηση καμία! Καμία! Γιατί μιλάς για όλα τα άλλα θέματα κι όχι γι’ αυτό; Έδωσες μήπως πουθενά το λόγο σου; Χάρισες μήπως πουθενά αυτά τα νησιά; Ερωτώ! Και περιμένω απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Για να δούμε, θα απαντήσει; Μπα, κιχ δεν θα βγάλει. Εκείνος μόνο τα πράσινα δολάρια κοιτάζει, πώς θα βγάλουμε χρήμα, κοιτάζει…»
http://www.capital.gr/epikairotita/3265536/me-eisboli-sta-nisia-tou-aigaiou-apeilei-o-kilitsntaroglou?utm_source=projectagora&utm_medium=contentdiscovery
Η “αραβοποίηση” της Κωνσταντινούπολης! Πως το καθεστώς Ερντογάν καταστρέφει την Πόλη
Της ΛΙΑΝΑΣ ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ
Τις μέρες που πλησιάζει η επέτειος των Σεπτεμβριανών και ξυπνούν εφιαλτικές μνήμες, αλλά και νοσταλγικές εικόνες του χθες, ο Ορχάν Αϊντίν με άρθρο τους μας προσγειώνει σε μια ζοφερή πραγματικότητα.
Το κοσμοπολίτικο Πέρα, η κοιτίδα του Ελληνισμού , με τους θρύλους, την ιστορία και τη διεθνή ακτινοβολία του , το οποίο υπέστη κατά κύριο λόγο το Πογκρόμ του 1955, υπήρξε πάντα η προβολή της φυσιογνωμίας της Πόλης.
Ο Αϊντίν με τον πιο δεικτικό τρόπο περιγράφει την σημερινή κατάσταση του Πέρα. Ο έγκριτος συνάδελφος γράφει μεταξύ άλλων: “Το Πέρα είναι το ορατό πρόσωπο του τι είδους χώρα θα είναι η νέα Τουρκία. Κλαδεύονται ένα προς ένα όλα τα πεδία της κοινής συμβίωσης και αφανίζεται η πολιτιστική ζωή. Η πλατεία του Ταξίμ έχασε την ιδιότητα της πλατείας κι έγινε ένα πραγματικό εβραϊκό παζάρι.
Τις νύχτες μεταμορφώνεται σε ανθρώπινο παζάρι.
Οι έμποροι φεύγουν από την οδό Ιστικλάλ (Grand Rue du Pera).
Ο αριθμός των καταστημάτων που πωλούνται ή ενοικιάζονται είναι 351.
Στη λεωφόρο και στα πέριξ στενά άνοιξαν μαγαζιά οι παράνομοι μετανάστες από το Ιράκ- Ιράν-Συρία-Αφγανιστάν-Κατάρ που πωλούν λαθραία εμπορεύματα χωρία να πληρώνουν φόρους.
Υπάρχουν δεκάδες καταστήματα με αραβικές πινακίδες.
Η λεωφόρος από την πλατεία Ταξίμ μέχρι το Τουνέλ κλυδωνίζεται με αραβική μουσική.
Δεν υπάρχουν πια τα κέντρα διασκέδασης, τα μπαράκια και τα καφέ που λειτουργούσαν πριν από δυο χρόνια.
Άδεια τα ουζερί.
Κλείνουν τα θέατρα, οι κινηματόγραφοι, οι γκαλερί και τα βιβλιοπωλεία γίνονται κεμπαπτσίδικα.
Δέκα χρόνια πριν λειτουργούσαν 14 κινηματόγραφοι, 7 θέατρα . Σήμερα απέμειναν 2 θέατρα, ένας κινηματογράφος με τέσσερις αίθουσες και μόνο 5 βιβλιοπωλεία.
Ορφάνεψαν οι βιβλιοπώλες των παλαιοβιβλιοπωλείων στη στοά Ασλιχάν που θεωρούσα πάντα ότι ήταν ένα καταφύγιο.
Πέρα από τις τρεις ιδιωτικές γκαλερί δεν υπάρχει τίποτα άλλο και αυτές δεν έχουν επισκέπτες.
Υπάρχει ένα Μουσείο , οι επισκέπτες του οποίου δεν ξεπερνούν τους πέντε ημερησίως.
Οι δυο από τους τρεις που κυκλοφορούν στο Πέρα είναι Άραβες. Οι Άραβες δεν βλέπουν ταινίες, δεν διαβάζουν βιβλία και δεν επισκέπτονται μουσεία.
Το παλαιότερο και σοβαρότερο Θέατρο SES παραμένει όρθιο χάρη στην προσπάθεια του Φερχάν Σένσοϊ. Η Μικρή Σκηνή του Πέρα (Kucuk Sahne Tiyatrosu) , η οποία φιλοξένησε σπουδαίους ηθοποιούς όπως τον Μουχσίν Ερτουγρούλ λέγεται ότι θα γίνει θεατρικό μουσείο , λες και δεν υπάρχει άλλος χώρος για αυτό.
Λεηλατούνται πολιτιστικά μνημεία οικουμενικής αξίας που υπάρχουν από την εποχή των Γενοβεζων. Τα κτίσματα αυτά είναι πραγματικά ερείπια.
Αξιοθρήνητο το μασκαραλίκι που έκαναν στη Στοά Ναρμανλί με την δήθεν ανακαίνιση. Οι καταστηματάρχες της περιοχής υποστηρίζουν ότι θέλουν να την μετατρέψουν σε ιεροσπουδαστήριο.
Ψυχορραγεί η στοά της Συρίας (Suriye pasaji) με την επιβλητική αρχιτεκτονική της. Ενώ το γειτονικό της ζαχαροπλαστείο Μαρκίζ δολοφονήθηκε.
Το θέατρο Μουαμμέρ Καρατζά θρηνείς εδώ και 8 χρόνια σαν ένα παράδειγμα της μεγαλύτερης εχθρότητας του ΑΚΡ στην τέχνη.
Το θέατρο Ελχάμρα ερείπιο, παραμένει κλειστή ακόμα και η στοά του.
Νεκρό το θέατρο Ναούμ.
Το Γαλλικό θέατρο δεν υπάρχει πια παραμένει όμως η πινακίδα του. Η ιστορική σκηνή Beyoglu στην οδό Kallavi έγινε νυχτερινό κέντρο.
Το Cicek Pasaj έχασε την ευθυμία του. Σε λίγο, όταν θα απαγορεύσουν την πώληση οινοπνευματωδών θα ανήκει στην ιστορία μαζί με το γειτονικό Μπαλίκ Παζάρ.
Το Χάνι Τοκατιγιάν που ήταν το ξενοδοχείο των Τραπεζιτών του Γαλατά δεν μπορεί πια να αναπνεύσει.
Τα λόγια μου για τον Κινηματογράφο Emek θα είναι υβριστικά.
Το φρικιό που κατασκευάστηκε στη θέση του, το διπλανό παράνομο κτήριο Demiroren είναι άδεια και σκοτώνεται το θέατρο-σινεμά Alkatraz που βρίσκεται απέναντι του.
Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι μοναδικός λόγος που γίνεται αυτός ο αφανισμός με την πρόφαση του “μετασχηματισμού”, είναι το “νέο” πρόσωπο της Τουρκίας που οραματίζεται το ΑΚΡ.
Αυτή είναι μια εχθρότητα που διαγράφει, μειώνοντας την αξία τους όλους όσους έζησαν στο παρελθόν. Είναι μια προσπάθεια πολιτιστικού αφανισμού , λεηλασίας της ύπαρξης , της παρουσίας των άλλων που επιχειρείται με πλύση εγκεφάλου, καταστροφή, λεηλασία και ψεύδη.
Δεν υπάρχει σε αυτά ειρήνη, ισότητα, αδελφοσύνη και ελευθερία.
Είναι μάταιο να τα αναζητά κανείς εκεί που αφανίζεται και καταστρέφεται η τέχνη και ο πολιτισμός.
Αυτά που συμβαίνουν στο ξακουστό Πέρα λαμβάνουν χώρα σε ολόκληρη τη χώρα.
Σφαγιάζονται όλοι οι τομείς της κοινής μας συμβίωσης.
Η Μικρά Ασία τείνει να μετατραπεί σε μια έρημο.
Ιδιωτικοποιήθηκαν οι ακτές, τα δάση, τα ποτάμια, οι λίμνες, τα πάρκα.
Όλα τα πολιτιστικά μνημεία ορφάνεψαν και εγκαταλείφθηκαν για να πεθάνουν.
To μεγαλύτερο Μουσείο της ιστορίας της ανθρωπότητας η Μικρά Ασία εγκαταλείφθηκε στην εξουσία των κλεπτών.
Το Πέρα είναι η απεικόνιση αυτής της λεηλασίας.
Είχα πει ότι θέλω να κάνω μια ζωντανή συζήτηση με κάποιον αρμόδιο του ΑΚΡ μέσω των κοινωνικών δικτύων για αυτό τον μετασχηματισμό , για την κατάληψη του Πέρα.
Το μετάνιωσα.
Δεν μπορούν να έρθουν, δεν θα έρθουν.
Επαίρονται με αυθάδεια ότι οι Άραβες αφήνουν χρήματα.
Θα κατηγορηθώ στα μάτια των οπαδών τους , όπως κάνουν πάντα ως ¨τρομοκράτης¨ ή ¨προδότης¨.
Συζητώ μαζί σας αξιότιμοι αναγνώστες μου.
Πόσο ακόμα θα υπομένετε αυτή την οπισθοδρόμηση, αυτή τη λεηλασία, αυτό το ψεύδος, αυτή τη ληστεία;
Πόσο καιρό ακόμα θα σιωπάτε;
Πότε θα αντιληφθείτε ότι κλέβουν και μαυρίζουν το μέλλον των παιδιών μας;
Πότε;
Τι περιμένετε, να έρθουν μια μέρα και να σας πουν δεν μένετε εδώ ή να βρέξει κόκκινο χιόνι;¨
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι αυτή είναι η νέμεσις για το κακό που έγινε τότε. Μπορεί κάποιοι να νιώθουν ακόμα και χαρά για το κατάντημα. Προσωπικά θλίβομαι και πονώ για την Πόλη μου, για την πόλη όλων μας…
https://www.militaire.gr/i-quot-aravopoiisi-quot-tis-konstantinoypolis-pos-to-kathestos-erntogan-katastrefei-tin-poli/
Ο χρήστης Panayiotis Ifestos κοινοποίησε μια δημοσίευση.
6 Μαΐου
ΣΥΝΑΦΗΣ ΜΕ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΡΕΠΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.
Εισ. σημ. Δύο λόγια για τα δύο βιβλία του Νταβούτογλου που κυκλοφόρησαν στα Ελληνικά.
Πρώτον, το σημαντικότερο είναι το «Εναλλακτικές κοσμοθεωρίες» γιατί εκεί καταδύεται στα βάθη της ισλαμικής κοσμοθεωρίας και των νεοοθωμανικών συναρτήσεων. Το βιβλίο αυτό, εκτιμώ ότι περιέχει πολλά και σημαντικά συγκριτικά στοιχεία μεταξύ της ισλαμικής κοσμοθεωρίας και οντολογίας και των δυτικών μεταφυσικών και πολιτικών παραδοχών.
Δεύτερον, στο Στρατηγικό Βάθος έκανε ένα μεγάλο άλμα για να καταστήσει, βασικά, το τουρκικό κράτος (τους κεμαλικούς θεσμούς του οποίου οικειοποιήθηκαν οι νεοοθωμανοί) ηγεμονικό περιφερειακά και στην συνέχεια, εάν το πετύχαιναν, πλανητικά.
Αχμέτ Νταβούτογλου, «Το Στρατηγικό Βάθος της Τουρκίας».
Αποσπάσματα https://wp.me/p3OlPy-1UQ
Αιγαίο Ο ζωτικός χώρος και το Αιγαίο.
Το Αιγαίο αποτελεί το σημαντικότερο θαλάσσιο κομβικό σημείο της ευρασιατικής παγκόσμιας ηπείρου στην κατεύθυνση Βορρά-Νότου.
268 (…) Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των νησιών του Αιγαίου βρίσκεται υπό ελληνική κυριαρχία αποτελεί το σημαντικότερο αδιέξοδο της πολιτικής της εγγύς θαλάσσιας περιοχής της Τουρκίας. Η βασική πηγή προβλήματος στο Αιγαίο είναι η αγεφύρωτη αντίφαση μεταξύ της γεωλογικής και γεωπολιτικής πραγματικότητας και του ισχύοντος καθεστώτος. Το γεγονός ότι τα νησιά του Αιγαίου είναι φυσική προέκταση της γεωλογικής δομής της χερσονήσου της Μικράς Ασίας και το ότι ο πολιτικός διαχωρισμός που έχει προκύψει, σε αντίθεση με τις γεωπολιτικές αναγκαιότητες, με τις διεθνείς συνθήκες έχει επικυρωθεί υπέρ της Ελλάδας παρέχουν το κατάλληλο έδαφος, για να αναφύονται διάφορα ζητήματα, όπως η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, ο εναέριος χώρος, η ζώνη FIR, τα πεδία διοίκησης και ελέγχου και ο εξοπλισμός των νησιών. Η εγγύτητα ενός σημαντικού μέρους των ελληνικών νησιών στη μικρασιατική ακτή σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιχειρησιακή βάση εναντίον της Μικράς Ασίας, και η περικύκλωση των υδάτινων διαδρόμων, που εξασφαλίζουν το πέρασμα από την Προποντίδα στη Μεσόγειο, από αυτά τα νησιά, αξιολογούνται από την Τουρκία ως ένα πολύ σοβαρό κενό ασφάλειας.
…Στην περίπτωση που ισχύσει η εφαρμογή των 12 ν.μ., …
Ο ρόλος της οικονομίας
269 Στην περίπτωση που η ελληνική θέση αποκτήσει ισχύ, η Τουρκία θα βρεθεί αντιμέτωπη με μία στρατηγική πολιορκία, αλλά θα επηρεαστεί απευθείας και στις οικονομικές της δραστηριότητες.
…Οι εντάσεις που υφίστανται στις σχέσεις με την Ελλάδα πρέπει να αξιολογηθούν εκ νέου στο πλαίσιο μιας γενικής θαλάσσιας στρατηγικής στο Αιγαίο, δεδομένου ότι η χώρα αυτή, θεωρώντας ως μη ικανοποιητικό το ισχύον καθεστώς που περιορίζει τον ζωτικό χώρο της Τουρκίας, ακολουθεί μία επεκτατική πολιτική. Και το σημαντικότερο μέσο, για να επιτευχθεί αυτό, είναι η απόκτηση από μέρους της Τουρκίας ενός ισχυρού εμπορικού στόλου που θα της επιτρέπει να χρησιμοποιεί με πιο δραστήριο τρόπο τα διεθνή ύδατα στο Αιγαίο. Η υπεροχή της Ελλάδας σε αυτό το θέμα πηγάζει όχι μόνο από το εύρος της περιοχής που κατέχει στο Αιγαίο αλλά και από την ικανότητα που διαθέτει στις θαλάσσιες μεταφορές.
…Η προσέγγιση του ζητήματος δεν πρέπει να γίνεται ωσάν να πρόκειται για μία οποιαδήποτε τυχαία βραχονησίδα. Η Τουρκία, εξαιτίας των προηγούμενων σοβαρών διπλωματικών παραλείψεων, έχει ήδη φτάσει στο ύστατο σημείο υποχωρήσεων στο Αιγαίο.
Μετά από αυτό, κάθε συμβιβασμός που θα γίνει μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες που ενδέχεται να φθάσουν ακόμη και ως την εξαφάνιση του ζωτικού χώρου της Τουρκίας στο Αιγαίο και κατ’ επέκταση του χώρου που κινείται στον άξονα Μεσόγειος-Εύξεινος Πόντος.
Για την Κύπρο
Λόγω της γεωγραφικής της θέσης δεν θα μέναμε ποτέ αδιάφοροι
298 Στο πλαίσιο αυτό το Κυπριακό δεν είναι ούτε ένα συνηθισμένο τουρκοελληνικό εθνοτικό ζήτημα ούτε απλώς μια χρονίζουσα τουρκοελληνική ένταση. Η Τουρκία, που κατέχει μία θέση που επηρεάζεται άμεσα από όλες αυτές τις ισορροπίες, είναι υποχρεωμένη να αξιολογήσει την επί του Κυπριακού πολιτική της έξω από το περιορισμένο πλαίσιο των τουρκοελληνικών σχέσεων. Το Κυπριακό μετατρέπεται με μία συνεχώς και αυξανόμενη ταχύτητα σε ένα ζήτημα Ευρασίας και Μέσης Ανατολής-Βαλκανίων (Δυτικής Ασίας-Ανατολικής Ευρώπης). Η πολιτική επί του Κυπριακού πρέπει να τεθεί σε ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο, σύμφωνο προς το ήδη διαμορφωμένο νέο (διεθνές) στρατηγικό πλαίσιο.
Η σημασία του Κυπριακού από την οπτική της Τουρκίας μπορεί να μελετηθεί κατά βάση σε δύο κύριους άξονες.
Ο πρώτος προκύπτει από την ιστορική ευθύνη της Τουρκίας για την εμπέδωση της ασφάλειας της μουσουλμανικής τουρκικής κοινότητας της νήσου και είναι ένας άξονας που έχει κοινωνικό χαρακτήρα. Με τη μείωση των εδαφών του Οθωμανικού κράτους, πάντα μία από τις βασικές παραμέτρους της οθωμανοτουρκικής εξωτερικής πολιτικής υπήρξε η ασφάλεια και η συνέχεια των μουσουλμανικών στοιχείων που παρέμειναν στα εγκαταλειφθέντα εδάφη.
Το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός κύματος που θα ξεκινήσει από μία περιοχή λόγω ανικανότητας ή αδυναμίας της Τουρκίας και θα επεκταθεί σε άλλες καθιστά αναγκαία μια κατάσταση γενικότερης επιφυλακής και επαγρύπνησης.
Μια ενδεχόμενη αδυναμία, που θα μπορούσε να ανακύψει αναφορικά προς την ασφάλεια και την προστασία της τουρκικής κοινότητας της Κύπρου, εμπεριέχει τον κίνδυνο να εξαπλωθεί κατά κύματα στη Δυτική Θράκη και στη Βουλγαρία – και ακόμη και στο Αζερμπαϊτζάν και στη Βοσνία.
Ο ζωτικός χώρος
279 Γι’ αυτόν τον λόγο η προστασία της τουρκικής κοινότητας της Κύπρου έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο από την άποψη της εν λόγω κοινότητας αλλά και από την άποψη του μέλλοντος των λοιπών κοινοτήτων, οι οποίες συνιστούν οθωμανικά κατάλοιπα.
Ο δεύτερος σημαντικός άξονας του Κυπριακού ζητήματος είναι η σημασία της γεωγραφικής θέσης του νησιού από γεωστρατηγική άποψη. Ο άξονας αυτός καθαυτός είναι ζωτικής σημασίας ανεξάρτητα από το ανθρώπινο στοιχείο που βρίσκεται εκεί. Ακόμη κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος Τούρκος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα κυπριακό ζήτημα. Καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη σε ένα τέτοιο νησί που βρίσκεται στην καρδιά του ζωτικού της χώρου.
Οπως τα Δωδεκάνησα, όπου δεν υπάρχει πλέον ένας επαρκής τουρκικός πληθυσμός, εξακολουθούν να διατηρούν τη σημασία τους για την Τουρκία και όπως οι ΗΠΑ, παρόλο που δεν έχουν καμία πληθυσμιακή προέκταση προς την Κούβα και τα υπόλοιπα νησιά της Καραϊβικής, ενδιαφέρονται άμεσα γι’ αυτά, έτσι και η Τουρκία είναι υποχρεωμένη από στρατηγική άποψη να ενδιαφέρεται για την Κύπρο πέραν του ανθρώπινου παράγοντα.
Για τα Δωδεκάνησα
Σφάλαμε και τα χάσαμε
243 Το 1944 οι Γερμανοί, που αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από τα Δωδεκάνησα, πρότειναν στην τουρκική κυβέρνηση την κατάληψή τους.
Το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση της εποχής, προτιμώντας να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της Αγγλίας, τήρησε στο θέμα των νησιών εξαιτίας της αγγλικής άρνησης μία αδιάφορη στάση συνιστά τον σημαντικότερο κρίκο στην αλυσίδα παραλείψεων που στέρησε από την Τουρκία την έξοδό της στο Αιγαίο.
200-1 «Οι δύο σημαντικοί βραχυπρόθεσμοι και μεσοπρόθεσμοι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στα Βαλκάνια είναι η ισχυροποίηση της Βοσνίας και της Αλβανίας μέσα σε ένα πλαίσιο σταθερότητας και η δημιουργία ενός διεθνούς νομικού πλαισίου που θα θέσει υπό την προστασία του τις εθνικές μειονότητες της περιοχής. Στο νομικό αυτό πλαίσιο η Τουρκία πρέπει να επιδιώκει συνεχώς την εξασφάλιση εγγυήσεων που θα της παρέχουν το δικαίωμα παρέμβασης στα ζητήματα που αφορούν τις μουσουλμανικές μειονότητες των Βαλκανίων. Η νομιμότητα της επέμβασης της Κύπρου, που αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα στη σύγχρονη εποχή, κατέστη δυνατή εντός ενός τέτοιου είδους νομικού πλαισίου.»
Η απόκτηση από την Τουρκία ενός τέτοιου δικαιώματος στα Βαλ¬κάνια μπορεί να γίνει εφικτή, μόνο αν η χώρα υιοθετήσει μία δραστή¬ρια και δυναμική βαλκανική πολιτική, η οποία θα λαμβάνει υπόψη συνεχώς τους πολιτισμικούς και ιστορικούς παράγοντες. Στην αντί¬θετη περίπτωση η Τουρκία όχι μόνο θα χάσει την επιρροή που ασκεί στα Βαλκάνια έναντι της Ελλάδας, η οποία μέσω του Πατριαρχείου του Φαναρίου* που με τη μικρή ρωμαίικη μειονότητα επιδιώκει να αποκτήσει οικουμενικό χαρακτήρα, και της Ρωσίας, η οποία επιχει¬ρεί να ασκήσει επιρροή στους ορθόδοξους Σλάβους στην περιοχή των Βαλκανίων και του Καυκάσου, αλλά θα μείνει και δίχως στή¬ριγμα ενόψει των ελληνικών και ρωσικών διεκδικήσεων στα Στενά. Με τον εξοπλισμό των νησιών του Αιγαίου αποδείχτηκε σε τι βαθμό υπήρξαν λειτουργικές οι εγγυήσεις τις οποίες παρείχε η συνθήκη της Λοζάνης ενόψει των πιέσεων που ασκούν οι καταστάσεις της ρεαλι¬στικής πολιτικής (Realpolitik).
Για να μην αντιμετωπίσει μία νέα βαλκανική καταστροφή, όπως εκείνη που εκτυλίχτηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, η Τουρκία, αφε¬νός, είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει μία δυναμική πολιτική στα θέματα που αφορούν το μέλλον των μουσουλμανικών κοινοτήτων οι οποίες αποτελούν τα οθωμανικά κατάλοιπα και, αφετέρου, να με¬ριμνήσει, ώστε αξιοποιώντας με κατάλληλο τρόπο τις ενδοπεριφε¬ρειακές ισορροπίες και τους εξωπεριφερειακούς παράγοντες να μην αναγκαστεί να αντιμετωπίσει μόνη ένα ενδεχόμενο Βαλκανικό συ¬νασπισμό.
[… https://wp.me/p3OlPy-1UQ ]
Το κίνημα που έχει «στοιχειώσει» τον Ερντογάν
Το κίνημα που έχει «στοιχειώσει» τον Ερντογάν 09:02 | 25 Μαρ. 2019 Τελευταία ανανέωση 17:19 | 26 Μαρ. 2019 Μοιραστείτε στο twitter
O πλέον σίγουρος και γρήγορος τρόπος να ξεφορτωθείς τον αχώνευτο γείτονα, συνάδελφο ή συγγενή στην Τουρκία, από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 και μετά, είναι να πας στις αρχές και να τον καταγγείλεις ότι είναι «γκιουλενιστής». Ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που την γλιτώσει, η ταλαιπωρία θα είναι τόσο μεγάλη που θα νιώσεις την αγαλλίαση που πάντα επιθυμούσες.
Αν και ακούγεται φαιδρό, ωστόσο αυτή είναι η, ταυτόχρονα τραγική, πραγματικότητα στην Τουρκία σήμερα. Το «φάντασμα» του Φετουλάχ Γκιουλέν, κληρικού, πρώην ιμάμη και νυν πολιτικού, ιδρυτή του ιδιότυπου πολιτικο-ιρλαμιστικού κινήματος που φέρει το όνομά του (αν και στην Τουρκία είναι περισσότερο γνωστό ως Χιζμέτ), στενού συμμάχου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέχρι και το 2013, νυν διαφυγόντα στις ΗΠΑ και προστατευόμενου από αυτήν και πάμπλουτου επικεφαλής εκατοντάδων «σχολών» σε όλο τον κόσμο – υπολογίζονται από 600 έως και 1.000 σε περίπου 100 χώρες συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ – τις οποίες υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της τουρκικής ΜΙΤ «δείχνουν» ως «βιτρίνα» της CIA, «πλανάται» πάνω από την Τουρκία, «στοιχειώνοντας» ακόμη περισσότερο την, ήδη αποδιαρθρωμένη, κοινωνική συνοχή.
Στην πραγματικότητα, το «κυνήγι μαγισσών» που έχει εξαπολύσει ο Ερντογάν με πρόσχημα την «διείσδυση» του «γκιουλενισμού» στην κρατική δομή και τον στρατό, συμπληρώνει το διαχρονικό πογκρόμ εναντίον της Αριστεράς, των κινημάτων και των Κούρδων. Η διαφορά είναι, ότι ο Ερντογάν, με το γκιουλενικό πρόσχημα, βρήκε μια καταπληκτική ευκαιρία να προχωρήσει σε ευρείας κλίμακας εκκαθαρίσεις όσων θεωρεί αντιπάλους του σε δομές – όπως το Δημόσιο και ο στρατός – που η Αριστερά και η κινηματική κουρδική αντίσταση έτσι κι αλλιώς δεν είχαν πρόσβαση.
‘Ετσι, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, οι τουρκικές φυλακές γέμισαν με δασκάλους, καθηγητές, αστυνομικούς, στρατιωτικούς, γιατρούς, δικαστικούς και κάθε λογής δημόσιο και κρατικό λειτουργό, αλλά και πολίτη, σε ένα άνευ προηγουμένου πογκρόμ συλλήψεων. Αυτή την περίοδο στην Τουρκία ολοκληρώνονται εκατοντάδες δίκες με την κατηγορία της συμμετοχής στην απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του Ερντογάν που εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 16ης Ιουλίου του 2016.
Η τουρκική κυβέρνηση, η οποία επέζησε του πραξικοπήματος εν πολλοίς άθικτη, κατηγόρησε τον Γκιουλέν ως τον αρχι-πραξικοπηματία και δεσμεύτηκε να «ξεριζώσει» το θρησκευτικό κίνημά του. Σύμφωνα με το Foreign Policy, αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, οι αρχές να βάλουν λουκέτο σε περίπου 800 επιχειρήσεις, 1.100 ιδιωτικά σχολεία, 850 φοιτητικές εστίες και 1.400 κοινωφελείς οργανώσεις. Έχει φυλακίσει πάνω από 38.000 ανθρώπους και απέλυσε πάνω από 100.000 δημόσιους λειτουργούς από την αστυνομίας, τη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και την υγεία. Οι εργαζόμενοι στον κόσμο των επιχειρήσεων, των χρηματοοικονομικών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης βρίσκονται επίσης εν μέσω ασφυκτικού κλοιού.
Η διείσδυση και η επέκταση
Το Foreign Policy σημειώνει, ότι όπως πολλά ισλαμικά κινήματα, έτσι και οι γκιουλενιστές κέρδισαν την υποστήριξη και την εμπιστοσύνη των πολιτών παρέχοντας υπηρεσίες. Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, οι έρευνες στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος έδειξαν ότι ο έλεγχος του κινήματος στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών ήταν αξιοσημείωτος, αν και διέφερε ανάλογα με την περιοχή.
Για να διαπιστώσει πόσο πραγματικά βαθιά ή όχι ήταν η επιρροή του κινήματος του Γκουλέν, το Foreign Policy μελέτησε τα δημοσιοποιημένα δεδομένα σχετικά με τις εκκαθαρίσεις για να χαρτογραφήσει και να μετρήσει το μέγεθος του Χιζμέτ σε όλη την τουρκική επικράτεια των 900 και πλέον περιφερειών. Χρησιμοποίησε επίσης δεδομένα από τις επίσημες κυβερνητικές ιστοσελίδες σχετικά με τις κατά τόπους δημόσιες επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης, της υγείας και της θρησκευτικής υποδομής, καθώς και στοιχεία σχετικά με τις επιχειρηματικές ενώσεις και τα θρησκευτικά – εκτός των γκιουλενικών – κληροδοτήματα, καθώς και πληροφορίες από την απογραφή και τις εκλογές.
Από αυτή την έρευνα προέκυψε, ότι η παρουσία των γκιουλενιστών σε διάφορους τομείς δημόσιων υπηρεσιών κυμάνθηκε από 1,5% έως 11,3% στο σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων. Η παρουσία τους στην εκπαίδευση ήταν περισσότερο εντυπωσιακή, με επιρροή στο 18% όλων των ιδιωτικών εστιών και στο 11% όλων των ιδιωτικών σχολείων. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που συνδέονται με το κίνημα γνώρισαν εντυπωσιακή ανάπτυξη με την πάροδο του χρόνου και απέκτησαν φήμη για την αποφοίτηση σπουδαστών με υψηλές επιδόσεις. Το κίνημα τόνισε κυρίως τον συνδυασμό θρησκευτικής και επιστημονικής κατάρτισης και ήταν γνωστό ότι χρησιμοποίησε τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ως τρόπο να κερδίσει την πίστη πολλών νέων ανθρώπων και να διαδώσει τις ιδέες του.
Μεταξύ των υψηλόβαθμων αξιωματούχων της κρατικής γραφειοκρατίας, οι γκιουλενιστές φαίνεται να έφτασαν το 30% του δικαστικού σώματος και το 50% της αστυνομίας, καθιστώντας αυτούς τους δύο τομείς ως, κατά τα φαινόμενα, τους περισσότερο διαβρωμένος από το γκιουλενικό δίκτυο.
Όσον αφορά τις γεωγραφικές επεκτάσεις, η παρουσία του κινήματος ήταν υψηλότερη στην Ανατολία και στην περιοχή του Αιγαίου. Αυτό αποτέλεσε έκπληξη για τους συντάκτες της μελέτης, αφού μέχρι την εκπόνησή της θεωρούνταν ότι οι συντηρητικές περιοχές ήταν πιο ευνοϊκά διατεθειμένες στην παροχή υπηρεσιών από ισλαμιστές.
Ωστόσο, όπως σημειώνει το δημοσίευμα, οι διαφορές στην γεωγραφική επιρροή του κινήματος δεν σχετίζονται με το επίπεδο και την ποιότητα της κρατικής παρουσίας ή απουσίας. Δηλαδή, το κίνημα δεν φαίνεται να αναπτύσσεται «αναγκαστικά» εκεί που θα περίμενε λογικά κανείς, δηλαδή όπου απουσιάζουν οι κρατικές κοινωνικές υπηρεσίες καλύπτοντας το κενό τους, αλλά η διασπορά του φαίνεται να συνδέεται με την παρουσία επιχειρηματικών ελίτ που ήταν ενεργά συνδεδεμένες με το κίνημα. Αυτό έχει νόημα, διότι πολλά στοιχεία πριν από το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 δείχνουν ότι ο Γκιουλέν, από τα πρώτα χρόνια του κινήματός του, υποστήριξε την καπιταλιστική, ελεύθερη οικονομία της αγοράς ως τρόπο να παράγει πλούτο που θα μπορούσε να διοχετευθεί στην παροχή υπηρεσιών, μέσω του κινήματός του φυσικά.
Καπιταλισμός… αλα Ισλάμ
Η μετριοπαθής εκδοχή του γκιουλενικού Ισλάμ, με την ανοχή έναντι των άλλων θρησκειών και τον διάλογο με την Δύση, αλλά και οι απόψεις του ίδιου του Γκιουλέν – ειδικά από την στιγμή της διαφυγής του στις ΗΠΑ – οι οποίες, στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής ταυτίζονται ουσιαστικά με αυτές της Ουάσιγκτον, προσδίδουν στο κίνημα μια εκπληκτική πολιτική, θρησκευτική και οικονομική ικανότητα ευελιξίας. Ως εκ τούτου, σημειώνει το Foreign Policy, το κίνημα του Γκιουλέν είχε ως στόχο τη δημιουργία ενός χώρου συνύπαρξης του καπιταλισμού με τη θρησκευτική ευσέβεια. Οι επιχειρηματίες θα μπορούσαν να είναι ταυτόχρονα ευλαβείς και προσεκτικοί, αλλά και να επωφεληθούν επίσης από την οικονομική απελευθέρωση της Τουρκίας στη δεκαετία του 1980, η οποία προώθησε την επιχειρηματικότητα. Μελετητές όπως ο Γκάμπριελ Πίρικι, συνέκριναν τον ρόλο του κινήματος στην κινητοποίηση ευσεβών επιχειρηματιών, με το ρόλο που διαδραμάτισε ο Προτεσταντισμός στην επικράτηση του καπιταλισμού στον χριστιανικό κόσμο.
Από νωρίς, το κίνημα του Γκιουλέν χρησιμοποίησε προϋπάρχοντες θρησκευτικούς κύκλους διαλόγου, γνωστούς ως «σοχμπέτ», ως μέσο για να φέρει σε επαφή μεταξύ τους θρησκευόμενους επιχειρηματίες, με στόχο να κλείσουν εμπορικές συμφωνίες και να προωθηθούν επιχειρηματικές συνεργασίες. Σε αντάλλαγμα, το κίνημα λάμβανε γαλαντόμες δωρεές, οι οποίες ουσιαστικά λειτουργούσαν ως ένα είδος πριμοδότησης που επέτρεπε στους επιχειρηματίες να επωφεληθούν από τα δίκτυα του κινήματος, τα οποία, εκ των πραγμάτων, λειτουργούσαν και ως δίκτυα επιχειρηματικής προώθησης. Ταυτόχρονα, οι επιχειρηματικές ενώσεις προσέφεραν στο κίνημα ένα θεσμοθετημένο περιβάλλον για τη συνέχιση αυτών των συναντήσεων και λειτουργούσαν ως σημεία επαφής για εν δυνάμει μέλη.
Το Foreign Policy σχολιάζει, πως οποιαδήποτε κυβέρνηση θα είχε λόγο ανησυχίας εάν μια ομάδα με μη δημοκρατικά κίνητρα, όπως το κίνημα του Γιουλέν, έφτασε σε τέτοια τεράστια ικανότητα οργάνωσης και παροχής κοινωνικών υπηρεσιών. Η περίπτωση του κινήματος Γκιουλέν δείχνει επίσης ότι η διασφάλιση της πολιτικής ελευθερίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων από το κράτος, η εξάλειψη των διακρίσεων στην επιχειρηματικότητα και τη δημόσια διοίκηση είναι πολύ σημαντική προκειμένου να διασφαλιστεί ότι κανένα τέτοιο κίνημα δεν θα αποκτήσει τον έλεγχο αυτών των τομέων.
Η Τουρκία θα πρέπει να το έχει αυτό κατά νου δεδομένου ότι αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών αναταραχών από μια εξασθενημένη λίρα και απειλές για την ασφάλεια από τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Συρία και το Ιράκ.
https://tvxs.gr/news/kosmos/poioi-einai-oi-gkioylenistes-poy-exoyn-stoixeiosei-ton-erntogan