Και πάλι για το σταλινισμό, τις διώξεις και την Αριστερά
Το παρακάτω κείμενο με τίτλο «Και πάλι περί σταλινισμού, διώξεων, Ποντίων, και Αριστεράς», δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Εύξεινος Πόντος», αριθμ. φ. 182, Μάρτιος 2012, σελ. 8,9. Αφορμή υπήρξε η δημοσίευση στο προηγούμενο φύλλο της ίδιας εφημερίδας ενός προβοκατόρικου-συκοφαντικού άρθρου ενός μέλους του ΚΚΕ κατά των Ποντίων της πρώην ΕΣΣΔ. Στο επίμαχο αυτό κείμενο αναπαραγόταν η πλαστογραφημένη θέση που πρωτοδιατύπωσε ατεκμηρίωτα ο Ι. Χονδροματίδης και απορρίφθηκε πανηγυρικώς μετά από σχετική έρευνα. Πρέπει να παρατηρήσουμε ότι κάποια μέλη του ΚΚΕ, προσπαθώντας να ωραιοποιήσουν κάθε στιγμή του σοβιετικού παρελθόντος βασίζονται και αναπαράγουν χωρίς αιδώ ακόμα και τα μεγαλύτερα νεοναζιστικά ψεύδη. Το δημοσιευμένο κείμενο είναι το εξής:
«Από τότε που ο Στάλιν έγινε Γενικός Γραμματέας του Κόμματος,
συγκέντρωσε στα χέρια μία τεράστια δύναμη. Δεν είμαι εντελώς βέβαιος
πως κατορθώνει πάντοτε να χρησιμοποιεί τη δύναμη αυτή
με αρκετή σύνεση…. Γι’ αυτό, προτείνω στους
συντρόφους να βρούν ένα μέσο να βάλουν στη
θέση του κάποιον άλλο, ο οποίος σχετικά με τον Στάλιν
να έχει τούτο το χαρακτηριστικό, να είναι πιό
υπομονετικός, πιο ειλκρινής και πιο ευγενικός
απέναντι στους συντρόφους και να είναι λιγότερο δύστροπος.»
[Από την «Πολιτική Διαθήκη» του Β.Ι.Λένιν, που συντάχθηκε στο διάστημα
Δεκέμβρης του ‘22-Γενάρης του ’23 και πρωτοδημοσιεύτηκε στην
Komsomolkayia Parvda («Νεολαιίστικη Αλήθεια»), 13 Μαϊου 1956].
Ένα από τα θεωρητικά ζητήματα που φαίνονται ανεξάντλητα στη ενδοελλαδική μας αναζήτηση είναι αυτό του σταλινισμού:
–Είτε ως αμφισβήτηση της ύπαρξης μιας ιδιαίτερης απολυταρχικής πολιτικής διαχείρισης της σοβιετικής εξουσίας, που βασιζόταν στην περιθωριοποίηση του εργατικού ελέγχου και στην καταξίωση μιας νέας κυρίαρχης τάξης γραφειοκρατών που εξασφάλιζε μέσω της γενικευμένης τρομοκρατίας τη συλλογική της ιδιοκτησία επί των μέσων παραγωγής,
–είτε για το ιστορικό γεγονός των σταλινικών διώξεων με τη σύγκρουση με τους πλέον ημιμαθείς και ιδεοληπτικούς. Ενώ την πρώτη περίπτωση η συζήτηση έχει κάποια ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά, εφόσον η διαπραγμάτευση αφορά θεωρητικά ζητήματα πολιτικής οικονομίας, στη δεύτερη περίπτωση έχει έντονα θεολογικά χαρακτηριστικά, που βασίζονται σε αυθαίρετα αξιώματα και πάνω απ’ όλα στη βαθύτατη πίστη που είχε δημιουργήσει η σοβιετική προσωπολατρεία έως και το 1953 και έχει επανέλθει με σφοδρότατα τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
Οι συνέπειες του σταλινισμού
Είναι μάλλον απογοητευτικό το γεγονός ότι η συζήτηση αυτή συνεχίζεται ακόμα στην Ελλάδα, ενώ ολοκληρώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη πριν από πολλές δεκαετίες και έδωσε την ευκαιρία στα κόμματα της ευρωπαϊκής Αριστεράς να έχουν μια πραγματική αντίληψη των ιστορικών γεγονότων και των δυσπλασιών που εμφανίστηκαν κατά την προσπάθεια δημιουργίας σοσιαλιστικών δομών στη Ρωσία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917.
Στους πιο αναπτυγμένους διανοητικά χώρους, είναι κοινός τόπος το γεγονός ότι ο σταλινισμός κατέστρεψε την «αδελφοσύνη των λαών και τη σοσιαλιστική νομιμότητα», δημιούργησε τις συνθήκες της διάλυσης της κοινωνικής δομής με την καταστροφή της αγροτικής τάξης (με τη βίαιη κολεκτιβοποίηση) και έθεσε τους λαούς της ΕΣΣΔ στο έλεος των οιωνδήποτε ανεξέλεγκτων αποφάσεων της αυτονομημένης από κάθε κοινωνικό έλεγχο κομματικής ηγεσίας.
Γνωρίζουμε πλέον μέσα από τα σοβιετικά αρχεία ότι η καταστροφή του σοβιετικού ελληνισμού, όπως και πολλών μικρών εθνικών μειονοτήτων, υπήρξε συνειδητή πράξη της σταλινικής ηγεσίας. Οι Έλληνες της ΕΣΣΔ υπέστησαν από το 1937 πολιτιστική γενοκτονία. Οι φυσικοί τους ηγέτες εκτελέστηκαν ή πέθαναν στα γκουλάγκ και μεγάλο μέρος των σοβιετικών Ελλήνων υπέστη την υποχρεωτική μαζική μετεγκατάσταση κατά τη δεκαετία του ’40 στις στέπες της Κεντρικής Ασίας – με την ανοχή της ίδιας της Ελλάδας. Τη δραματική τύχη των σοβιετικών Ελλήνων μοιράστηκαν και τα μέλη του ΚΚΕ που είχαν καταφύγει στην ΕΣΣΔ για να αποφύγουν τις διώξεις στην Ελλάδα, ειδικά μετά το 1928, όταν ποινικοποιήθηκε η κομμουνιστική ιδεολογία.
Η αντιλαϊκή και τρομοκρατική συμπεριφορά του σταλινισμού κατάστρεψε έναν μεγαλειώδη σοβιετικό ελληνικό πολιτισμό που άνθισε τον Μεσοπόλεμο και μαζί μ’ αυτόν και την τελευταία ελπίδα των Ποντίων που παρέμειναν στη Μαύρη Θάλασσα να συγκροτηθούν και να αναπτυχθούν μαζί με τους σύνοικους λαούς σε μια αυτόνομη ελληνική συνιστώσα. (1)
Η άποψη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ)
Η λειτουργία του σταλινισμού στη σοβιετική κοινωνία περιγράφηκε ικανοποιητικά το 1956 στη «Μυστική έκθεση» της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ). (2) Η ανάμνηση της «Διαθήκης και των αρχών του Λένιν» χρησιμοποιήθηκε για την καταδίκη της σταλινικής πολιτικής, η οποία, όπως υποστήριζαν, «κατάφερε ένα πλήγμα στην αδελφοσύνη των λαών, στη σοσιαλιστική νομιμότητα». Στη «Μυστική έκθεση» αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα εξής αποκαλυπτικά στοιχεία για τον τρόπο λειτουργίας της μυστικής αστυνομίας και των σταλινικών διώξεων:
«….Η τακτική της NKVD (3) ήταν να προετοιμάζει λίστες που οι κατηγόριες και οι ποινές της ήταν σχεδιασμένες από πριν. Ο Γιέζοφ έστελνε αυτές τις λίστες προσωπικά στον Στάλιν για να εγκρίνει τις τιμωρίες. Το 1937-38, 383 τέτοιες λίστες που περιείχαν τα ονόματα χιλιάδων μελών του Κόμματος, των Σοβιέτ, της Κομσομόλ, του Στρατού στάλθηκαν για έγκριση στον Στάλιν. Τις ενέκρινε όλες», (σελ. 26).
«…..Ο Γιέζοφ δεν θα μπορούσε να δράσει χωρίς διαταγές του Στάλιν. Ο ίδιος ο Στάλιν έστειλε τηλεγράφημα στο Λαϊκό Κομισάριο Εσωτερικών και στους επικεφαλής της ΝΚVD, ότι στο όνομα της Κ.Ε. του Μπολσεβίκικου Κόμματος, επιτρέπεται η χρήση μεθόδων φυσικής πίεσης και μάλιστα η χρήση τους να είναι υποχρεωτική στους αμετανόητους», (σελ. 27).
«Και πως είναι δυνατό να ομολογούν άνθρωποι εγκλήματα που δεν είχαν κάνει; Με ένα και μόνον τρόπο: με τη χρησιμοποίηση μεθόδων φυσικής πίεσης, βασανισμού, με το να φέρνουν τους ανθρώπους στο σημείο να χάνουν τις αισθήσεις τους, να σταματάει η λειτουργία της σκέψης τους, να χάνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια τους. Μ’ αυτό τον τρόπο εξασφαλίζονταν οι «ομολογίες» (σελ. 27).
Σταλινικές διώξεις κατά του ΚΚΕ και η «Ιερή Υποχρέωση»
Στο τελευταίο γράμμα-διαθήκη του Νίκου Ζαχαριάδη -ιστορικού ηγέτη του ΚΚΕ αλλά εξόριστου στο Σουργκούτ της Σιβηρίας μετά την αποσταλινοποίηση- εμπεριέχεται η σαφής εντολή προς τους επιγόνους του στο Κόμμα: “Κάποτε θα πρέπει να ζητήσετε -ακόμα και με απόφαση συνεδρίου- όλα τα χαρτιά της Κομμουνιστικής Διεθνούς, της Κ.Ε. του ΚΚΣΕ, της Κα-Γκε-Μπε, που αφορούν το ΚΚΕ και το κίνημα, τους αγωνιστές μας που χάθηκαν εδώ στη Σιβηρία (σαν τον Κλειδωνάρη, Φλαράκο, Χαϊτά και άλλους πολλούς). Αυτή είναι ιερή υποχρέωσή μας. Το 1947 εγώ ζωντανούς βρήκα μονάχα δύο».(4)
Ήδη κατά τη 10 Ολομέλεια του ΚΚΕ (Γενάρης 1967) είχε ληφθεί η απόφαση της κομματικής αποκατάστασης για τα υψηλόβαθμα στελέχη του ΚΚΕ που δολοφονήθηκαν από τους σταλινικούς στην ΕΣΣΔ:
«Η 10η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ, παίρνοντας υπόψη τα στοιχεία που υπάρχουν για τους παρακάτω συντρόφους-θύματα της προσωπολατρίας και μέλη και στελέχη του ΚΚΕ:
1. Κλειδωνάρη Απόστολο 2. Μαρκοβίτη Μάρκο 3. Χαϊτά Ανδρόνικο 4. Ευτυχιάδη Κώστα 5. Πηλιώτη Διονύσιο 6. Ντούβα Γεώργιο (Βορεινό) 7. Τσαγκαράκη Γιάννη (Τόμωφ) 8. Γιαννοκούτση Γιάννη 9. Δημάκο Νικόλαο (Γρηγόριεφ) 10. Δουλούδη Βασίλη (Ταμπακώφ) 11. Χριστοδουλίδη Χριστόδουλο (Αλέξη) 12. Κολοζώφ Γεώργιο (Λεωνίδα) 13. Χαραμή Στάθη (Ασάνωφ)
Αποφασίζει:
1) Αποκαθιστά ηθικά και κομματικά τους συντρόφους αυτούς που πέθαναν, σαν μέλη και στελέχη του ΚΚΕ
2) Η απόφαση αυτή ν’ ανακοινωθεί εσωκομματικά και να μη δημοσιευτεί στον κομματικό Τύπο. Το Π.Γ. να πάρει μέτρα ώστε στον κατάλληλο χρόνο και τρόπο (επέτειοι, ιστορικές αναμνήσεις και άλλες δημοσιεύσεις) ν’ αποκαταστήσει δημόσια τη μνήμη των παραπάνω συντρόφων.
3) ) Η Κ.Ε. εξουσιοδοτεί το Π.Γ. ν’ ανακοινώσει κατάλληλα την απόφασή της στην οικογένεια, αν έχει, του κάθε συντρόφου και ταυτόχρονα να εξετάσει την περίπτωση ηθικής και υλικής βοήθειάς της.» (5)
Γνωρίζουμε ότι από τα μέλη που αναφέρονται στην απόφαση ο Ανδρόνικος Χαϊτάς υπήρξε γενικός γραμματέας του Κόμματος (1928-1931), οι Γιώργος Κολοζώφ και Γιώργος Ντούβας, γραμματείς της ΟΚΝΕ (1928-1931) και (1925-1928), ο Κώστας Ευτυχιάδης, μέλος του Π.Γ. (1928-1931), ο Χριστόδουλος Χριστοδουλίδης, διευθυντής του «Ριζοσπάστη» (1928-1931). Οι Πόντιοι Χαϊτάς και Ευτυχιάδης, μαζί με άλλους πρόσφυγες ενταγμένους στην Αριστερά, βρέθηκαν στην κορυφή του Κόμματος από το 1928, αποδεικνύοντας ότι η κοινωνική σύνθεση του ΚΚΕ είχε αλλάξει πλέον και ότι οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής αποτελούσαν τη βασική του συνιστώσα.(6)
Η παραπάνω απόφαση αναφέρεται σε ένα μικρό τμήμα από το σύνολο των δολοφονημένων μελών και των φίλων του ΚΚΕ που είχαν καταφύγει στην ΕΣΣΔ μετά την ψήφιση του Ιδιώνυμου στην Ελλάδα το 1928.
Απαξιώνοντας την «Ιερή Υποχρέωση»
Μετά την αποσταλινοποίηση στην ΕΣΣΔ και την καταδίκη της «προσωπολατρίας», η απαξίωση του σταλινισμού υπήρξε κοινός τόπος. Το ίδιο το ΚΚΕ εγκατέλειψε τη ζαχαριαδική πολιτική του «όπλου παρά πόδα» και ενστερνίστηκε με την 6η Ολομέλεια τις νέες προσεγγίσεις που κυριαρχούσαν πλέον στη Μέκκα του σοσιαλιστικού κόσμου.
Όμως η πολιτική αυτή τελείωσε το 2009, με το 18ο Συνέδριο και την παλινόρθωση του Στάλιν και της πολιτικής του. Εφεξής το ΚΚΕ αποφάσισε την οριστική εγκατάλειψη των θέσεων που επισήμως είχε από το 1956 και την επιστροφή στην προγενέστερη ιδεολογική κατάσταση της λατρείας του Στάλιν και του υπερθεματισμού των πρακτικών του. Η διαμόρφωση ενός περιχαρακωμένου κόμματος, που θα κινιόταν στη γραμμή του «όπλου παρά πόδα», προϋπέθετε δύο πράγματα: τη διαμόρφωση μιας νέας πνευματικής ηγεσίας, αμόλυντης από το κριτικό προς το σταλινισμό πνεύμα, και την εξαφάνιση κάθε προσπάθειας ανάμνησης των αποτελεσμάτων της σταλινικής τρομοκρατίας. (7)
Το πρώτο επιτεύχθηκε ήδη με τη διαμόρφωση εντός του Περισσού κάποιων νέων «ιστορικών» ή «κοινωνικών επιστημόνων», οι οποίοι προσπαθούν να καθάρουν με κάθε μέσο τη σταλινική πολιτική και να αποδώσουν στη νέα κομματική γενιά μια στέρεη ιδεολογική βάση, η οποία θα έχει ως επίκεντρο την ανάμνηση μιας «τέλειας εργατικής σοβιετικής κοινωνίας, την οποία κατάστρεψε ο κακός ιμπεριαλισμός».
Το δεύτερο επιχειρείται με την επίθεση κατά όσων τολμούν να θυμούνται και να τιμούν τα θύματα της σταλινικής πολιτικής. Ένας από τους βασικούς τους στόχους είναι οι Πόντιοι, οι οποίοι από το 1987 οργανώνουν εκδηλώσεις μνήμης και από το 1997 έχουν ορίσει τη 13η Ιουνίου ως «…Ημέρα Μνήμης για τα θύματα των σταλινικών διώξεων στην πρώην Σοβιετική Ένωση, εφόσον τη μέρα αυτή, το 1949, πραγματοποιήθηκε η βίαιη εκτόπιση των ποντιακών πληθυσμών από τον Καύκασο στην Κεντρική Ασία».
Είναι θλιβερό ότι ένα κομμάτι της αριστεράς παλινδρομεί και με τελείως μεταφυσικές σωτηριολογικές διεργασίες κρύβεται πίσω από μια σκοτεινή εποχή που την εξιδανικεύει. Προσπαθώντας να καλύψει το γεγονός ότι δεν μπορεί να αρθρώσει έναν πειστικό λόγο, καταφεύγει στην εύκολη λύση της ωραιοποίησης της παλιάς φρίκης, αναπαράγοντας ως φάρσα πολιτικές του «όπλου παρά πόδα». Η πρόσφατη αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη δε φαίνεται ότι συνοδεύεται και από σεβασμό της τελευταίας του επιθυμίας που την διατύπωσε με εξαιρετική σαφήνεια: «“Κάποτε θα πρέπει να ζητήσετε -ακόμα και με απόφαση συνεδρίου- όλα τα χαρτιά της Κομμουνιστικής Διεθνούς, της Κ.Ε. του ΚΚΣΕ, της Κα-Γκε-Μπε, που αφορούν το ΚΚΕ και το κίνημα, τους αγωνιστές μας που χάθηκαν εδώ στη Σιβηρία (σαν τον Κλειδωνάρη, Φλαράκο, Χαϊτά και άλλους πολλούς). Αυτή είναι ιερή υποχρέωσή μας…»
Σταλινικές και νεοναζιστικές συνοδοιπορίες και μύθοι
Στην εφαρμογή της φιλοσταλινικής στροφής του ΚΚΕ, όπως περιγράφηκε παραπάνω, ακολουθούνται μέθοδοι παράδοξοι που βασίζονται μεταξύ άλλων στη δυσφήμηση των Ελλήνων της ΕΣΣΔ και την προσπάθεια ενοχοποίησής τους με τη χρήση χαλκευμένων στοιχείων, στην ιδεολογική τρομοκράτηση των ερευνητών αυτής της σκοτεινής εποχής, στον πειθαναγκασμό των οπαδών τους, στη δημιουργία της εντύπωσης ότι ο σοβιετικός ελληνισμός συγκροτεί ένα ασαφές ιστορικό, μάλλον αντιδραστικό, ιστορικό φαινόμενο.
Η πλέον κραυγαλέα τέτοια προσπάθεια είναι η συστηματική αναφορά ότι «20.000 Ελληνοπόντιοι στη Σοβιετική Ένωση» εντάχθηκαν ως εθελοντές στα φιλοναζιστικά εθελοντικά στρατεύματα (ΡΟΑ-Ρωσικός Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός) (8). Μέσω της συγκεκριμένης αναφοράς, οι φιλοσταλινικοί συγγραφείς επιδιώκουν να αιτιολογήσουν τις σκληρές σταλινικές διώξεις και την ολοκληρωτική καταστροφή όλων των κοινωνικών και ιδεολογικών (σοβιετικών) δομών του σοβιετικού ελληνισμού που είχαν δημιουργηθεί κατά το Μεσοπόλεμο. Οι οποίες διώξεις, βέβαια, άρχισαν το 1937, δηλαδή 4 χρόνια πριν την επίθεση των Ναζί κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Επίσης, για να κατανοηθεί περισσότερο η υπερβολή, πρέπει να σημειωθεί ότι οι μεραρχίες του Ρώσου στρατηγού Βλασόφ (Wlassow) που πολέμησε μαζί με τους Ναζί κατά των σοβιετικών στρατευμάτων θεωρείται ότι δεν ξεπέρασαν τα 10.000 άτομα, αποτελούμενες κυρίως από Ρώσους και Ουκρανούς αντικαθεστωτικούς. (9)
Ο μύθος αυτός -καθώς και μικρότεροι όπως η αναφορά ότι στους Πόντιους της ΕΣΣΔ ανήκαν οι Φουλίδης και Κρωμιάδης- ξεκίνησε από πλαστογραφημένα αναπόδεικτα στοιχεία που παράθεσε ο εθνικοσοσιαλιστικών απόψεων Ιάκωβος Χονδροματίδης («ιστορικός στρατιωτικής Ιστορίας» κατά δήλωσή του) σε ένα βιβλίο –τύπου περιοδικού- της κατηγορίας αυτών που μαζικά κυκλοφορούν για πώληση στα περίπτερα.(10) Ο μύθος αναπαράχθηκε χωρίς διασταύρωση των συγκεκριμένων στοιχείων, τόσο από ιστορικούς αλλά και οπαδούς του ΚΚΕ (11) και του αντιεξουσιαστικού χώρου, όσο και από ακροδεξιούς ακόμα και από το Bulgarmak.(12) Στο φαινόμενο της άκριτης αναπαραγωγής της σχετικής μυθολογίας αναφέρθηκα στο κείμενό μου «Mνήμη, ταυτότητα και ιδεολογία στον ποντιακό ελληνισμό», που βρίσκεται στο συλλογικό έργο «Tο τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης. Ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη»:
«….Στο σημείο αυτό παρατηρείται η χρήση ίδιων επιχειρημάτων από νεοναζί και σταλινικούς – ο καθένας για δικούς του λόγους. Οι Έλληνες εθνικοσοσιαλιστές, νεοναζί, προσπαθώντας να αποδείξουν ότι το κίνημά τους ιστορικά διέθετε κοινωνική βάση αξιοποιούν δύο περιπτώσεις συνεργασίας με τους Ναζί και κατασκευάζουν κυριολεκτικά μια ψεύτικη ιστορία χρησιμοποιώντας τις περιπτώσεις του Σεβαστιανού Φουλίδη και του Κωσταντίνου Κρωμιάδη. Σε μια ελληνική νεοναζιστική σελίδα, αναφέρεται ότι ο Φουλίδης κατοικούσε στην Ελλάδα, όπου και στρατολογήθηκε από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Ανήκε δηλαδή στην κατηγορία των δωσίλογων της Ελλάδας και όχι των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης. Εντάχθηκε στις γερμανικές Ειδικές Δυνάμεις (Μεραρχία Bradenbourg). Η νεοναζιστική σελίδα μας ενημερώνει για τη δράση του: «…οι επιτυχίες του Φουλίδη, ιδιαίτερα στον Καύκασο, ξεπέρασαν και την πιο τολμηρή φαντασία, “αφού υπερέβη σε κατορθώματα και τη δράση του θρυλικού Άγγλου πράκτορα Λόρενς της Αραβίας”, όπως έγραψε ο Ζάιτς. Με τα κηρύγματα και την προπαγάνδα του δαιμόνιου Έλληνα εξεγέρθηκαν χιλιάδες Πόντιοι, Γεωργιανοί και Αρμένιοι εναντίον των Σοβιετικών».[13]
Μόνο που αυτή η φανταστική εξέγερση δε συνέβη ποτέ, ενώ οι Γερμανοί ποτέ δεν έφτασαν στον Καύκασο, μιας και το πολεμικό μέτωπο σταθεροποιήθηκε λίγο έξω απ’ το Νοβοροσίσκ (Νότια Ρωσία). Διάφοροι επίσης νεοναζί αναφέρουν ότι είχαν ενταχθεί 1000 Έλληνες εθελοντές στα Waffen SS, στην ΡΟΑ, στα Ostlegionen Ostrupen (Ανατολικά Στρατεύματα-Λεγεώνες της Ανατολής) ή στις Μονάδες Εθελοντών (Freiwilligen). Όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σε κανένα από τα σοβαρά κείμενα που μελετούν το φαινόμενο του φιλοναζιστικού εθελοντισμού δεν αναφέρονται Έλληνες. Στο ‘Foreign Volunteers of the Wehrmacht 1941-1945′ αναφέρονται αναλυτικά με στοιχεία (ονόματα, αριθμούς μονάδων, εθνολογική σύνθεση, φωτογραφίες) Ρώσοι, Γεωργιανοί, Αζέροι, Τουρκμένιοι, Αρμένιοι, Κοζάκοι του Ντον, Τάταροι του Βόλγα, Καλμίκοι, Ινδοί, Άραβες. Αναφέρονται ακόμα και οι 20 συνολικά Bρετανοί που εντάχθηκαν στο ”Britisches freikorps”.[14]
Πουθενά όμως δεν αναφέρονται ονόματα Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης. Ένα άλλο πολύ σημαντικό έργο που διαπραγματεύεται το ζήτημα των ξένων εθελοντών στις δυνάμεις του Γ’ Ράιχ, είναι το τετράτομο έργο ‘Foreign Legions of the Third Reich. Σε αυτό υπάρχουν μόνο τέσσερις σελίδες, αφιερωμένες σε προσπάθειες συγκρότησης εθελοντικών φιλοναζιστικών τμημάτων στην Ελλάδα, όπως αυτή της ΕΣΠΟ.[15] Τελικά στην ελληνική νεοναζιστική σελίδα που τιτλοφορείται «Φαιοκόκκινο Μέτωπο» αναφέρεται ότι όταν αναφέρονται σε Έλληνες που πολέμησαν στο πλευρό των Ναζί, εννοούν: «…τους νεκρούς της ΕΣΠΟ και αυτούς που πολέμησαν για την Ευρωπαϊκή Ιδέα στις ρωσικές στέπες όπως ο ταγματάρχης των Μπραντεμπούργκεν Έλληνας από τον Πόντο Σεβαστιανός Φουλίδης.»[16]… και όχι στους Πόντιους της Σοβιετικής Ένωσης.
Συμπερασματικά
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία καταρρίπτεται η ψευδαίσθηση ότι υπήρξε τέτοιας έκτασης ιστορικό γεγονός. Όμως δυστυχώς αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει κάποιους κύκλους, που πιστεύουν ότι μόνο με τη χρήση γκεμπελικών πρακτικών και την κατασυκοφάντηση των Ποντίων της Σοβιετικής Ένωσης θα απαλλαγεί ο ιδεολογικός τους χώρος από το άγος των σταλινικών διώξεων και της καταστροφής του εντυπωσιακού ελληνικού σοβιετικού πολιτισμού που άνθισε το Μεσοπόλεμο. Και γι αυτό, αντίθετα απ’ τους Νεοναζί -οι οποίοι φαίνεται ότι κατανόησαν ότι δεν υπάρχει δυνατότητα εκμετάλλευσης προς όφελος των απόψεων τους του μύθου περί της μαζικής συνεργασίας των Ποντίων της ΕΣΣΔ με τους Γερμανούς κατακτητές- οι σταλινικοί δεν φαίνεται να εμποδίζονται από την πραγματικότητα. Η συχνή επαναφορά του μύθου δηλοί ότι δεν έχει καμιά σημασία εάν καταπατηθεί βάναυσα η αλήθεια για την υπεράσπιση του ιδεολογήματος και εάν ο ορθός λόγος παραχωρήσει τη θέση του στον παραλογισμό….
—–
(1) Για τους Πόντιους της ΕΣΣΔ και τη διαμόρφωση ενός σοβιετικού ελληνισμού κατά το Μεσοπόλεμο δες:
-Βλάσης Αγτζίδης, Παρευξείνιος Διασπορά, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1997,
-του ιδίου, Ο Κόκινος Καπνας και ο ελληνισμός του Καυκάσου, εκδ. Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα, 2010.
(2) Στα ελληνικά πρωτοεκδόθηκε ως: Απόφασις της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενώσεως, «Η προσωπολατρεία», Αθήνα, εκδόσεις Φλόγα, 1956. Οι εκδόσεις αυτές ελέγχονταν από τον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ. Η συγκεκριμένη έκδοση είχε ως στόχο την πληροφόρηση των μελών του Κόμματος για τα τεκταινόμενα στη Σοβιετική Ένωση. Μια πιο πρόσφατη έκδοση είναι: Νικήτα Χρουστσόφ, «Η ‘μυστική έκθεση’ στο 20ο συνέδριο του ΚΚΣΕ. Η προσωπολατρία και οι επιζήμιες συνέπειές της», Θεμέλιο, Αθήνα 1989.
(3) Η NKVD ήταν η Μυστική Αστυνομία της ΕΣΣΔ αντίστοιχη της δικής μας «Ασφάλειας». Ο πλήρης τίτλος της ήταν «Народный комиссариат внутренних дел СССР – НКВД» δηλαδή «Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων». Υπήρξε συνέχεια της Ο.G.P.U. (Γκεπεού, Gosudarstvennoe Politicheskoe Upravlenie, δηλ. Κρατική Πολιτική Διοίκηση), η οποία προήλθε από την πρώτη μετεπαναστική ΜυστικήΑστυνομία που δημιούργησαν οι μπολσεβίκοι για την εσωτερική καταστολή, την TseKa (Τσέκα, Tsrezvitsainayia Kommisia, δηλ. Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης).
(4) Πέτρος Ανταίος, Νίκος Ζαχαριάδης θύτης και θύμα, εκδόσεις Φυτράκη 1991, σελίδα 511, Φοίβος Οικονομίδης, “Ο Στάλιν και ο Ζαχαριάδης” , Ελευθεροτυπία,…
http://archive.enet.gr/online/online_text/c=113,id=3783220 )
(5) Αρχείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ «Η 10η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ» Εκδόσεις της Κ.Ε. του ΚΚΕ, 1971, σελ. 702.
(6) Για την πολιτική συμπεριφορά στην Ελλάδα των Ποντίων προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής βλέπε στο συλλογικό: Γιώργος Κόκκινος – Έλλη Λεμονίδου – Βλάσης Αγτζίδης, Tο τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης«. Ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη, εκδ. Ταξιδευτής, Αθήνα, 2010.
(7) Βλάσης Αγτζίδης, «Τα παιδιά του Κολιγιάννη ποιον είχανε πατέρα; Η αντιποντιακή στροφή κάποιων κύκλων του ΚΚΕ», περ. Άρδην, τεύχ 62, 2006.
(8) Κώστας Χάρης, «Προτιμώ την αλήθεια, παρά την χειραγώγιση της συνείδησης που θέτει τους Πόντιους εναντίον Ποντίων», εφημ. Εύξεινος Πόντος, αριθ.181, Φεβρουάριος 2012, σελ 20.
(9) Τα εθελοντικά στρατιωτικά τμήματα που συγκρότησε ο στρατηγός Βλασόφ ονομαζόταν Russische Befreiungsarmee (ΡΟΑ-Ρωσικός Απελευθερωτικός Στρατός) ή και Wlassow-Armee (Στρατός του Βλασόφ). Ο Βλασόφ υπήρξε αρχικά αιχμάλωτος πολέμου των Ναζί και στη συνέχεια προσχώρησε στο καθεστώς.
(10) Ιάκωβος Χονδροματίδης, «Η μαύρη σκια στην Ελλάδα. Εθνικοσοσιαλιστικές και φασιστικές οργανώσεις στηνΕλλάδα του Μεσοπολέμου και της γερμανικής Κατοχής (1941-1944)», εκδ. Πανέλη, Αθήνα, 2001. Ο Χονδροματίδης γράφει: «Περισσότεροι από 20.000 Ελληνοπόντιοι κατατάχθηκαν στον ΡΟΑ.» Περισσότερο περιγραφικός είναι ο Κώστας Χάρης, ο οποίος αποδεικνύεται βασιλικώτερος του Χονδροματίδη –παρότι βασίζεται σ’ αυτόν- και αυξάνει «γεωμετρικά» τον αριθμό των φιλοναζί Ποντίων της ΕΣΣΔ γράφοντας: «…είναι γνωστά τα εγκλήματα που διέπραξε η Ρωσική εθνικιστική φασιστική οργάνωση (ΡΟΑ), στην οποία πάνω από 20 χιλιάδες οργανωμένοι ελληνοπόντιοι στη Σοβιετική Ένωση (που με τις επιρροές τους ο αριθμός αυξάνει γεωμετρικά), που πολεμούσαν το ρωσικό στρατό και το σοβιετικό λαό…» (Κώστας Χάρης,ό.π.)
(11) Aναστάσιος Γκίκας, «Οι Έλληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ», εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2008, ,
http://erodotos.wordpress.com/2011/07/12/ellada-fasismos-4/
Το κείμενο αυτό αναπαράγεται ακόμα κι από αντεξουσιαστικά ιστολόγια, π.χ. http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&…, http://eleftheriakos.blogspot.com/
(12) Το Bulgarmak ήταν ένας ακροδεξιός βουλγαρομακεδονικός ιστότοπος που είχε δημιουργηθεί από τον Νίκο Στοϊδη (Στογιάννοφ) στην Έδεσσα. Χαρακτηριστικό του ιστότοπου αυτού ήταν η προβολή των θέσεων του ακραίου τουρκικού εθνικισμού και η προφανής διασύνδεσή του με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες. Η λειτουργία του σταμάτησε την επαύριο της εξάρθρωσης της παρακρατικής οργάνωσης Ergenekon στην Τουρκία.
[13] http://www.nazi-lauck-nsdapao.com/griechenland/ell…
[14] Carlos C. Jurado, «Forereign Volunteers of the Werhmacht 1941-1945», εκδ. Osprey, Essex, x.x Οι εθελοντές αυτοί αποτέλεσαν περίπου το 5 % της Βέρμαχτ.
[15] Βλάσης Αγτζίδης, «Η αντιναζιστική πάλη του σοβιετικού ελληνισμού και τα εγκλήματα του σταλινισμού», εφημ. Αυγή, 27/12/2009, το ίδιο κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημ. «Εύξεινος Πόντος», αριθ. φ. 153, Οκτώβριος 2009, σελ. 14-15.
[16] http://faiokokkinometwpo.blogspot.com/2007/09/4.ht… (22-2-2010)
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
Επέσατε θύματα
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 15/07/2001, 00:00
Τα παράνομα κομμουνιστικά κόμματα υπήρξαν παραδόξως τα βασικά θύματα των μεγάλων διωγμών της δεκαετίας του ’30 στην ΕΣΣΔ. Ενας μεγάλος αριθμός των ηγετών και των στελεχών τους, που δούλευαν στον μηχανισμό της Κομμουνιστικής Διεθνούς ή ήταν υπάλληλοι σε διάφορους οργανισμούς και θεσμούς του σοβιετικού κράτους, εκτελέστηκαν από την Γκεπεού ή εκτοπίστηκαν στα γκουλάγκ. Το ΚΚΕ πλήρωσε κι αυτό με πολλά θύματα. Τα μέλη του που στέλνονταν από την Ελλάδα στην ΕΣΣΔ ήταν ιδιαίτερα «ευάλωτα». Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν εγκαταλείψει παράνομα την Ελλάδα. Μια και ο χρυσός κανόνας του κόμματος ήταν να μη ρωτάει ποτέ για την τύχη των συντρόφων που υποτίθεται ότι βρίσκονταν σε «αποστολή», η εξαφάνισή τους στην καταβόθρα της Γκεπεού δεν ανησυχούσε τους συγγενείς τους. Τα μέλη του ΚΚΕ που διέμεναν στην ΕΣΣΔ απασχολούνταν στον μηχανισμό της Κομιντέρν σε δευτερεύουσες βαθμίδες, άλλοι παρακολουθούσαν σεμινάρια στην ΚΟΥΤΒ, μερικοί στέλνονταν από τη Μόσχα σε περιοχές κατοικημένες από Ελληνες για να αναλάβουν διάφορες υπεύθυνες θέσεις. Οι Μεγάλοι Διωγμοί της δεκαετίας του ’30 προκάλεσαν πολλά θύματα μεταξύ τους. Ο αριθμός όμως των κομμουνιστών που εξαφανίστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή εκτελέστηκαν δεν μπορεί να καθοριστεί με βεβαιότητα. Σήμερα γνωρίζουμε την ταυτότητα των περισσοτέρων αλλά εξακολουθούμε να αγνοούμε τις συνθήκες θανάτου τους.
Οι δραπέτες των Φυλακών Συγγρού
Τον Απρίλιο του 1931 οκτώ κομματικά στελέχη πρώτης γραμμής δραπετεύουν από τις Φυλακές Συγγρού. Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο από τους ηγέτες του ΚΚΕ, παλιά μέλη του Πολιτικού Γραφείου, ο Ανδρόνικος Χαϊτάς και ο Κώστας Ευτυχιάδης (πραγματικό του όνομα Καρακόζοφ), Ελληνορώσος του Καυκάσου, απεσταλμένος της Μόσχας τη δεκαετία του ’20. Οι οκτώ δραπέτες και ο στρατιώτης Γρηγόρης Γρηγοριάδης, συνένοχος στη δραπέτευση, επιβιβάζονται κρυφά σε ένα σοβιετικό πλοίο και φεύγουν για την ΕΣΣΔ.
Στη Ρωσία ο Α. Χαϊτάς αναλαμβάνει να δώσει μαθήματα για το εργατικό κίνημα στους έλληνες φοιτητές του Κομμουνιστικού Πανεπιστημίου των Εθνικών Μειονοτήτων της Δύσης. Συλλαμβάνεται το 1936 ή το 1937 και εκτελείται ως «εχθρός του λαού». Η ακριβής ημερομηνία σύλληψής του και οι συνθήκες του θανάτου του αγνοούνται.
Περίπου την ίδια εποχή δύο άλλοι δραπέτες των Φυλακών Συγγρού, ο Κώστας Ευτυχιάδης και ο Μάρκος Μαρκοβίτσης, συλλαμβάνονται και εκτελούνται. Ο στρατιώτης Γρ. Γρηγοριάδης, που διορίζεται δάσκαλος σε ένα ελληνικό σχολείο, συλλαμβάνεται με τη σειρά του το 1937. Αποφυλακίζεται ύστερα από κάμποσα χρόνια αλλά του είναι αδύνατον να γυρίσει στην Ελλάδα μένει στην ΕΣΣΔ ως τον θάνατό του. Ο Δεσποτόπουλος, ο Χαλκογιάννης, ο Τσαουσίδης συλλαμβάνονται στο Σοχούμ και εξαφανίζονται για πάντα στα υπόγεια της Γκεπεού.
Ο παλιός γενικός γραμματέας της ΟΚΝΕ, ο Γιώργος Κολοζώφ, εκτελείται την ίδια εποχή. Λίγο καιρό πριν είχε καταφέρει να στείλει παράνομα στη γυναίκα του Δόμνα ένα γράμμα όπου εξέφραζε την απελπισία του και την απογοήτευσή του από την ΕΣΣΔ. Εγραφε, μεταξύ άλλων, ότι θα προτιμούσε να καταδικαστεί και να φυλακιστεί στην Ελλάδα παρά να φυτοζωεί άθλια στο Νοβοροσίσκ.
Ο Αλέξης Πηλιώτης, μέλος της κεντρικής επιτροπής του ΚΚΕ, εκτελέστηκε επίσης ως «εχθρός του λαού». Ενας άλλος δραπέτης από την Ελλάδα, πρόσφυγας στην ΕΣΣΔ, ο Απόστολος Κλειδωνάρης, παλιός «Κούτβης» συνελήφθη το 1937. Πέθανε στη φυλακή μερικά χρόνια αργότερα.
Ο Γιάννης Τσαγκαράκης, στέλεχος της ΟΚΝΕ, ο Γιάννης Γιαννακούτσος, συντάκτης του «Ριζοσπάστη», ο Γιώργος Δούβας, γραμματέας της ΟΚΝΕ, οι Φλαράκος, Κουρούλης, Σακαρέλλος, Μπεζεντάκος εξαφανίζονται στην ΕΣΣΔ. Ο δάσκαλος Ι. Ιορδανίδης θα εκτελεστεί το 1938. Και άλλοι κομμουνιστές, επιστρέφοντας από τον ισπανικό εμφύλιο, συλλαμβάνονται και εκτελούνται. Σύμφωνα με τα αρχεία της Ασφάλειας της Ουκρανίας, από τους 77 Ελληνες που εκτελέστηκαν στην περιοχή του Ντονιέτσκ το 1937-1938, 11 ήταν μέλη του ΚΚΕ. Ανάμεσά τους βρισκόταν και ένας κύπριος κομμουνιστής.
Περισσότεροι από 300 έλληνες κομμουνιστές εξοντώθηκαν στην ΕΣΣΔ, σύμφωνα με τις εκμυστηρεύσεις του Β. Μπαρτζώτα. Το ΚΚΕ, για πολλές δεκαετίες, κράτησε μια ένοχη σιωπή για τις εκτελέσεις των ίδιων του των μελών από τους Σοβιετικούς.
Τα όργανα καταστολής του ΚΚΕ
Οπως και τα άλλα κομμουνιστικά κόμματα, το ΚΚΕ προικίστηκε με τα δικά του «όργανα καταστολής». Τη δεκαετία του ’20 η «υπηρεσία αντικατασκοπίας», που διευθυνόταν από ένα μέλος του Πολιτικού Γραφείου και στελέχη διαλεγμένα ένα προς ένα, ήταν επιφορτισμένη με την «εποπτεία» των κομματικών μελών που ήταν ύποπτα προδοσίας ή «φραξιονισμού».
Αργότερα το κόμμα δημιούργησε την ΟΠΛΑ. Επισήμως ήταν μια υπηρεσία τάξης που είχε αποστολή την πλαισίωση και την προστασία των διαδηλωτών. Στην πραγματικότητα η ΟΠΛΑ διεκπεραίωνε τις βρώμικες δουλειές, όπως την εκτέλεση αντιπάλων της άκρας Αριστεράς, ιδίως τροτσκιστών και «αποστατών». Εκτιμάται ότι η ΟΠΛΑ εξόντωσε 1.200 οπαδούς της άκρας Αριστεράς. Είναι επίσης υπεύθυνη για χιλιάδες συνοπτικών εκτελέσεων το 1944-1945. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, υπό το καθεστώς του Μεταξά, η ηγεσία του ΚΚΕ είχε τη δική της «αστυνομία» που συντηρούσε ένα κλίμα τρομοκρατίας ανάμεσα στα μέλη του κόμματος, τα οποία υπόκειντο σε αυστηρή και αυθαίρετη πειθαρχία.
Από το 1945, στο ελληνικό κομμουνιστικό «μίνι-κράτος» του Μπούλκες, έλυνε κι έδενε η ΥΤΟ (Υπηρεσία Τάξης Ομάδας), που έδινε λογαριασμό για τις πράξεις της μόνο στη στενή ηγετική ομάδα του ΚΚΕ. Αυτή η αστυνομία είχε το πάνω χέρι στις φυλακές και στο περίφημο στρατόπεδο συγκέντρωσης που ήταν εγκατεστημένο σ’ ένα νησάκι του Δούναβη εκεί όπου χάθηκαν με φριχτό τρόπο τόσοι αθώοι.
Στον Δημοκρατικό Στρατό, η Υπηρεσία Στρατιωτικής Ασφάλειας έπαιζε τον ρόλο της πολιτικής αστυνομίας και εξαρτιόταν από την ηγεσία του ΚΚΕ. Δεκάδες απλοί μαχητές και αξιωματικοί εκτελέστηκαν από την ΥΣΑ. Εκατοντάδες άλλοι υπέστησαν αυθαίρετες διώξεις. Μαχητές του ΔΣ που είχαν συλληφθεί σε ελληνικό έδαφος μεταφέρθηκαν στη Βουλγαρία και βασανίστηκαν στις εγκαταστάσεις της βουλγαρικής πολιτικής αστυνομίας στη Σόφια από τους μπράβους της ΥΣΑ. Εκατοντάδες συνοπτικών εκτελέσεων έλαβαν χώρα στις τάξεις του ΔΣ στη διάρκεια του Εμφυλίου.
Μετά την ήττα του 1949 το ΚΚΕ εγκαθιστά τα κεντρικά του γραφεία στο Βουκουρέστι. Στο υπόγειο διαρρυθμίζονται κελιά όπου φυλακίζονται τα «ύποπτα» μέλη, τα οποία υποβάλλονται σε αυστηρές ανακρίσεις. Ωστόσο σε καμία άλλη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης το ΚΚΕ δεν διαθέτει δικές του εγκαταστάσεις κράτησης. Δεν έχει άλλωστε την εξουσία να συλλαμβάνει τους «αντιπάλους» της πολιτικής του.
Σύμφωνα με ένα απόρρητο έγγραφο της Κρατικής Ασφάλειας της Τσεχοσλοβακίας (STB), το ΚΚΕ επιθυμούσε το 1950 να συστήσει ομάδες μελών σύμφωνα με το μοντέλο της ΟΠΛΑ. Οι τσεχοσλοβακικές αρχές τού το απαγόρευσαν. Μονάχα τα «αδελφά» κομμουνιστικά κόμματα, ύστερα από αίτηση του ΚΚΕ, μπορούσαν να διατάξουν τα «όργανα» της κρατικής ασφάλειας της εκάστοτε χώρας να προχωρήσουν στην κλήση και στη φυλάκιση Ελλήνων.
Ενα ντοκουμέντο με τον χαρακτηρισμό «άκρως εμπιστευτικό», το οποίο φέρει τη σφραγίδα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας, ρίχνει φως σε αυτή τη διαδικασία. Με ημερομηνία 4 Ιουλίου 1952, απευθύνεται στον υπουργό της Κρατικής Ασφάλειας, τον Κάρολ Μπασίλεκ: «[…] Λάβαμε μια αναφορά των υπευθύνων για τους Ελληνες πρόσφυγες στην Τσεχοσλοβακία με την οποία πληροφορηθήκαμε ότι οι αιχμάλωτοι μοναρχοφασίστες 119 ετοιμάζουν προβοκατόρικη διαδήλωση μπροστά από την ελληνική πρεσβεία για να ζητήσουν την επιστροφή τους στην Ελλάδα. Το κέντρο προετοιμασίας αυτής της διαδήλωσης βρίσκεται στο Βύρυ. Οι αιχμάλωτοι σκοπεύουν να μεταβούν σε μικρές ομάδες στην Πράγα και να συναντηθούν σε ένα μέρος που δεν γνωρίζουμε ακόμη. Με συντροφικούς χαιρετισμούς, Μπαραμόβα».
Επιστρέφοντας ο ειδικός γραμματέας του υπουργείου της Κρατικής Ασφαλείας πληροφορεί το ΚΚ της Τσεχοσλοβακίας για τα αυστηρά μέτρα που ελήφθησαν αναφορικά με τους αιχμαλώτους του ελληνικού κυβερνητικού στρατού: «Δόθηκαν οι σχετικές οδηγίες στις υπηρεσίες της Κρατικής Ασφάλειας στις περιοχές όπου βρίσκονται οι Έλληνες μοναρχοφασίστες […] ώστε να υπάρξει αυξημένη επαγρύπνηση! Πάντως, δεν έχουμε παρατηρήσει καμιά απόπειρα για διαδήλωση ή για αναχώρηση για την Πράγα. Η Κρατική Ασφάλεια ετοίμασε καλού-κακού ένα σχέδιο συγκέντρωσης των αιχμαλώτων μοναρχοφασιστών και σαν πιο κατάλληλο μέρος επιλέχτηκαν τα λατομεία του Γιακουμπσοβίτσε, στα περίχωρα της Οπάβα. […] Οι σύντροφοι του ΚΚΕ θα αναλάβουν καθήκοντα μεταφραστών και διαχείρισης του στρατοπέδου […] και σε συνεργασία με τα όργανα της διοίκησης των φυλακών του υπουργείου της Κρατικής Ασφάλειας θα διενεργούν κατασκοπία μεταξύ των μοναρχοφασιστών».
Μερικούς μήνες αργότερα, οι έλληνες αιχμάλωτοι φυλακίστηκαν σε μια φυλακή της Οπάβα, σε αναμονή της μεταφοράς τους στο Γιαχίμοβ, το φοβερό κάτεργο των ορυχείων ουρανίου. Τρεις Ελληνίδες είχαν επίσης συλληφθεί στο πλαίσιο αυτής της «επιχείρησης» και είχαν φυλακιστεί στην πόλη του Παρντουμπίτσε.
Το ΚΚΕ όμως διέθετε και άλλα «όργανα» καταστολής προκειμένου να εξασκεί την ολοκληρωτική του εξουσία στους έλληνες μετανάστες: ένα ολόκληρο δίκτυο «κομματικών χαφιέδων», που φυτεύονταν ανάμεσα στις μάζες των προσφύγων, πληροφορούσε την ηγεσία για τη συμπεριφορά και τις απόψεις τους. Διέθετε, επιπλέον, εκτελεστές οι οποίοι με διαταγές του κόμματος ρύθμιζαν με τρόπο «φυσικό» τους ανοιχτούς λογαριασμούς με αυτούς που «σκέφτονταν λάθος».
http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=135193#ixzz0sSydGibZ
[…] Γρηγοριάδης, πρόεδρος των Ελλήνων του Σοχούμι και ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης. Αργότερα θα αναρτήσουμε και το κείμνο του […]
[…] με αριστερό μανδύα. Η έρευνα του ιστορικού Βλάση Αγτζίδη αποτελεί χαστούκι στην καπηλεία του πατριωτισμού από […]
[…] συγκρούσεις για το ιστορικό αυτό γεγονός βλέπε: https://kars1918.wordpress.com/2012/05/01/stalinism-again/ Like this:LikeBe the first to like this post. « Η εκδίκηση […]
[…] Για τις σύγχρονες ιδεολογικές συγκρούσεις για το ιστορικό αυτό γεγονός βλέπε: https://kars1918.wordpress.com/2012/05/01/stalinism-again/ […]
[…] Για τις σύγχρονες ιδεολογικές συγκρούσεις για το ιστορικό αυτό γεγονός βλέπε: https://kars1918.wordpress.com/2012/05/01/stalinism-again/ […]
[…] Για τις σύγχρονες ιδεολογικές συγκρούσεις για το ιστορικό αυτό γεγονός βλέπε: https://kars1918.wordpress.com/2012/05/01/stalinism-again/ […]
[…] εντυπωσιακό στοιχείο, που αποκρύπτεται συστηματικά στην Ελλάδα και από το ΚΚΕ –διευκολύνοντας την πλαστογραφία που επιχειρεί η […]
[…] του Μεσοπολέμου. Το εντυπωσιακό στοιχείο, πουαποκρύπτεται συστηματικά στην Ελλάδα και από το ΚΚΕ –διευκολύνοντας την πλαστογραφία που επιχειρεί […]
[…] εντυπωσιακό στοιχείο, πουαποκρύπτεται συστηματικά στην Ελλάδα και από το ΚΚΕ –διευκολύνοντας την πλαστογραφία που επιχειρεί […]
Η ‘Πολιτική Διαθήκη’ του Λένιν και ο σταλινισμός
27 Φεβ 11 – 23:45
Μισό αιώνα περίπου μετά το ξεκίνημα της αποσταλινοποίησης και της αποκατάστασης ορισμένων κρίσιμων ιστορικών αληθειών για την εξέλιξη της Οκτωβριανής επανάστασης, του ‘υπαρκτού σοσιαλισμού’ και της αριστερής ιδεολογίας και πολιτικής, ο σταλινισμός παραμένει ζωντανός.
Γιατί μπορεί τα κομμουνιστικά κόμματα στην Ευρώπη να εξαφανίσθηκαν από το πολιτικό προσκήνιο ιδίως μετά την κατάρρευση των ανατολικοευρωπαϊκών γραφειοκρατικών καθεστώτων το 1989 και μπορεί να ποδοπατήθηκαν τα εικονίσματα του Στάλιν σε μία εμφανή απάρνηση της προσωπολατρείας γενικά και του ‘πατερούλη των λαών’ ειδικότερα, όμως αμαυρώθηκε συγχρόνως και η ιδέα του σοσιαλισμού.
Γεγονός που δηλώνει ότι ο Στάλιν και ο σταλινισμός ως πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό φαινόμενο παρέμειναν ταυτισμένοι με τον σοσιαλισμό στην συνείδηση του κόσμου. Με άλλα λόγια στις πλατιές μάζες του κόσμου ουδέποτε έγινε κατανοητή η κόκκινη διαχωριστική γραμμή – κόκκινη γιατί βαμμένη με αίμα – μεταξύ σταλινισμού και μαρξισμού ή επιστημονικού σοσιαλισμού.
Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στη χώρα μας όπου το ΚΚΕ, το μοναδικό ουσιαστικά κομμουνιστικό κόμμα της Ευρώπης με μαζική επιρροή και απήχηση, παραμένει δυστυχώς δέσμιο του σταλινικού παρελθόντος του αποφεύγοντας έστω και τυπικά να απαρνηθεί τον ιστορικό ηγέτη του Στάλιν. Ο σταλινισμός, λοιπόν, στην Ελλάδα ζει και βασιλεύει σαν πολιτική και ιδεολογία παρά το ναυάγιο του ‘υπαρκτού’ και τον αφανισμό των ΚΚ διεθνώς.
Ως φαινόμενο, δε, που εμφανίστηκε σε συνθήκες πολλαπλής υπανάπτυξης της μετεπαναστατικής σοβιετικής κοινωνίας, επέζησε επί μακρόν των συνθηκών της εμφάνισής του, εδραιώθηκε σαν «δρόμος οικοδόμησης του σοσιαλισμού» και ταυτίστηκε στη θεωρία με τον ίδιο τον σοσιαλισμό εφαρμοσμένο στην πράξη, οφείλει μερικώς την ιδεολογική του αντοχή στην θεώρηση και προβολή του ως συνέχεια του λενινισμού.
Μόνο που αυτή η σύνδεση με τον λενινισμό είναι τόσο φανταστική και πλασματική, όσο πραγματική είναι από την άλλη πλευρά η πάλη που διεξήγαγε ο Λένιν τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής του – όντας σοβαρά άρρωστος – κατά του Στάλιν και της ανερχόμενης γραφειοκρατικής κάστας μέσα στο μπολσεβίκικο κόμμα. Μίας πάλης που αποσιωπήθηκε από το σταλινικό καθεστώς και πλαστογραφήθηκε μέχρις ότου με το θάνατο του Στάλιν το 1956 και την έναρξη της αποσταλινοποίησης άρχισαν να δημοσιεύονται οι έως τότε άγνωστες επιστολές του Λένιν προς τα στελέχη του κόμματος, όπου γίνεται φανερή η απόλυτη ρήξη με τον Στάλιν και ότι αυτό αντιπροσώπευε.
Οι επιστολές αυτές ονοματίσθηκαν «Πολιτική Διαθήκη» του Λένιν και τις αναδημοσιεύουμε εδώ προκειμένου να συζητηθεί η σχέση Λένιν-Στάλιν-Τρότσκι στα πλαίσια τόσο του αγώνα για τη διαδοχή στην ηγεσία του ΚΚΡ και της διατήρησης της ενότητας του κόμματος, όσο και της συνακόλουθης απαρέγκλιτης συνέχισης της επαναστατικής σοσιαλιστικής προοπτικής.
Αξίζει να τονισθεί πως αφορμή για τη παρούσα ανάρτηση ήταν ο ενδιαφέρων διάλογος και διαφωνία που είχαμε με τον ΜΑΚ στο πρόσφατο κείμενο του Τάκη Αθανασόπουλου ‘Η έκθεση του μαθητή Στάλιν’. Συνοπτικά αναφέρω ότι ο ΜΑΚ υποστήριξε πως στόχος της παρέμβασης του Λένιν στην ‘Πολιτική Διαθήκη’ ήταν να διατηρήσει την ενότητα του κόμματος διευρύνοντας την Κεντρική Επιτροπή και να κρατήσει τις ισορροπίες εντός αυτής ασκώντας ισότιμη κριτική σε Στάλιν και Τρότσκι και όχι να υποδείξει ή να διευκολύνει την επιλογή κάποιου νέου ηγέτη. Άποψη δική μου ήταν ότι ο Λένιν επιχείρησε να περιορίσει τον Στάλιν (βλέποντας στο πρόσωπό του τον κίνδυνο της γραφειοκρατικοποίησης του κόμματος και του κράτους) και να στηρίξει εμμέσως τον Τρότσκι ως δυνητικό διάδοχό του χωρίς να διαρραγεί η ενότητα της ΚΕ και του κόμματος (βλ διεύρυνση και εμπλουτισμό ΚΕ με νέα στελέχη).
Το πρόβλημα ήταν ότι η μεταξύ μας διαφωνία βασίστηκε σε μία παράγραφο της ‘Διαθήκης’ και όχι στο σύνολό της το οποίο τώρα επιτρέπει μία σε βάθος συζήτηση. Παραθέτω το κείμενο του Λένιν με ένα εισαγωγικό σχόλιο (του Βαγγέλη Σακκάτου, 1956) .
Από http://marxists.anu.edu.au/ellinika/archive/lenin/works/1922/testamen/in…
Αντί για πρόλογο
________________________________________
Στο 20ό συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ η Ιστοριογράφος Πανκράτοβα ζήτησε τη δημοσίευση ακόμη ανέκδοτων κειμένων του Λένιν. Στο ίδιο συνέδριο ο Μικογιάν, στο τέλος της έκθεσής του αναφέρθηκε στους φόβους του Λένιν, λίγο πρίν πεθάνει, για ένα ενδεχόμενο σχίσμα στο Κόμμα. Αυτές οι δύο απόψεις έχουν το εξής χαρακτηριστικό, οτι αναφέρονται στο ντοκουμέντο του 1923 που είναι γνωστό στην ιστορία του εργατικού κινήματος με το όνομα «Διαθήκη του Λένιν». στις 13 του Μάη 1956 η «Κομσομόλσκαγια Πράβδα» («Νεολαιίστικη Αλήθεια») δημοσίευσε μερικά αποσπάσματα της Διαθήκης αυτής – ότι αναφερότανε στον Στάλιν – παραλείποντας τα σχετικά με τον Τρότσκι και τους άλλους ηγέτες του Μπολσεβίκικου Κόμματος. Έτσι η «Διαθήκη του Λένιν», στο πλήρες της κείμενο, είναι άγνωστη μέχρι σήμερα στο σοβιετικό λαό και τους οπαδούς των Κ.Κ. σε ολόκληρο τον κόσμο.*
Η Διαθήκη αποτελείται από δύο κείμενα, ένα χρονολογούμενο από το Δεκέμβρη του 1922 και ένα υστερόγραφο γραμμένο τον Γενάρη του 1923. Αυτό το ντοκουμέντο λοιπόν υπαγορεύτηκε λίγο μετά τη δεύτερη προσβολή της αρρώστιας που επρόκειτο από τότε να εμποδίσει το Λένιν να ξαναβρεί την πολιτική του δραστηριότητα ως το θάνατό του που επήλθε ένα χρόνο αργότερα (στις 21 του Γενάρη 1924). Από την εποχή εκείνη ο Λένιν υπαγόρεψε ακόμα μερικές σημειώσεις και το άρθρο «Καλύτερα λιγότερα και καλύτερα» που στρεφότανε εναντίον της ανερχόμενης γραφειοκρατίας και της Εργατικής και Αγροτικής Επιθεώρησης, επιτροπάτου που διήυθυνε ο Στάλιν
Η Διαθήκη αναφέρεται προπάντων στις προσωπικές σχέσεις των κυριότερων ηγετών της εποχής εκείνης και στον κίνδυνο του σχίσματος στο Κ.Κ. Διαφυλάχθηκε από τη γυναίκα του Λένιν και τις γραμματείς του μέχρι το θάνατό του. Για πρώτη φορά το γράμμα αυτό έγινε γνωστό στην ολομέλεια της Κ.Ε. το Μάη του 1924. Μα από τα τέλη του 1922 στην Κ.Ε. κυριαρχούσε πιά η «τρόϊκα» Ζηνόβιεφ-Κάμενεφ-Στάλιν. Αυτή αποφάσισε να κρατήσει το Στάλιν στο πόστο του και να μην ανακοινώσει το ντοκουμέντο στο προσεχές συνέδριο του Κ.Κ. Η «Διαθήκη» δεν άργησε να κυκλοφορήσει παράνομα στην ΕΣΣΔ από την αριστερή αντιπολίτευση του Τρότσκι. Στο εξωτερικό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από τον Μάξ Ήστμαν στα 1925-26 με πρωτοβουλία του.
Ο Στάλιν δεν αμφισβήτησε ποτέ την ύπαρξη της «Διαθήκης» και σε μερικές περιπτώσεις χρησιμοποίησε ορισμένες φράσεις της στην κατοπινή του πάλη εναντίον του Ζηνόβιεφ και του Μπουχάριν. Ωστόσο απαγόρευσε αυστηρά την κυκλοφορία του εγγράφου αυτού στην ΕΣΣΔ, όσοι δε από τους αντιπολιτευόμενους της αριστεράς (τροτσκιστές) συλλαμβάνονταν πάνω στην κυκλοφορία του, εκτοπίζονταν στη Σιβηρία ή και τουφεκίζονταν.
Δίνοντας σήμερα στη δημοσιότητα ολόκληρο το κείμενο της Διαθήκης του Λένιν, νομίζουμε ότι βοηθάμε στην αποκατάσταση της τόσο ταλαιπωρημένης αλήθειας μέσα στο εργατικό κίνημα
*Σύμφωνα με νεώτερες πληροφορίες δημοσιεύτηκε ολόκληρη στο σοβιετικό περιοδικό «Κομμουνιστής» στις 30-6-1956
Βαγγέλης Σακκάτος
1956
I Γράμμα προς το συνέδριο
(Η Διαθήκη)
Ι.Β.Λένιν
[23/12/1922]
Θα πρότεινα να γίνουν μία σειρά αλλαγές στην πολιτική μας δομή σε αυτό το συνέδριο
Θέλω να σας μιλήσω για τα θέματα στα οποία δίνω την μεγαλύτερη σημασία.
Στην κορφή της λίστας βάζω μία αύξηση του αριθμού των μελών της Κεντρικής Επιτροπής σε μερικές δωδεκάδες, η ακόμη και εκατό. Η γνώμη μου είναι ότι χωρίς αυτή τη μεταρρύθμιση η Κεντρική μας Επιτροπή θα διέτρεχε μεγάλο κίνδυνο αν η πορεία των γεγονότων δεν είναι ευνοϊκή για μάς (και αυτό είναι κάτι στο οποίο δεν μπορούμε να βασιζόμαστε)
Ύστερα, σκοπεύω να προτείνω το συνέδριο να δώσει σε μερικές απο της αποφάσεις της Κρατικής Επιτροπής Σχεδίου νομοθετική ισχύ, συμφωνώντας από αυτή την άποψη τις επιθυμίες του σύντροφου Τρότσκυ – ως ένα βαθμό και υπο ορισμένες συνθήκες
Όσο αφορά το πρώτο σημείο, δηλ. την αύξηση του αριθμού των μελών της Κ.Ε., πιστεύω ότι πρέπει να γίνει για να αυξήσει το κύρος της Κεντρικής Επιτροπής, να γίνει μία σε βάθος δουλειά βελτίωσης του διοικητικού μας μηχανισμού και να εμποδίσει να αποκτήσουν υπερβολική σημασία για το μέλλον του Κόμματος συγκρούσεις ανάμεσα σε μικρές ομάδες της Κεντρικής Επιτροπής.
Μου φαίνεται ότι το Κόμμα μας έχει κάθε δικαίωμα να ζητήσει από την εργατική τάξη 50 με 100 μέλη της Κ.Ε. και ότι μπορεί να της τα πάρει χωρίς να κάνει κατάχρηση των πόρων της τάξης αυτής.
Μία τέτοια μεταρρύθμιση θα αύξανε σημαντικά τη σταθερότητα του Κόμματός μας και θα βοηθούσε τον αγώνα του ενάντια στην περικύκλωση από εχθρικά κράτη ο οποίος κατα την γνώμη μου πρέπει, και κατα πάσαν πιθανότητα πρόκειται, να ενταθεί σημαντικά στα αμέσως επερχόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι η σταθερότητα του Κόμματός μας θα γινόταν χίλιες φορές μεγαλύτερη από ένα τέτοιο μέτρο.
________________________________________
II
[24/12/1922]
Όταν λέω σταθερότητα της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος, εννοώ οτι πρέπει να πάρουμε μέτρα για να αποφύγουμε ένα σχίσμα, όσο είναι δυνατό να παρθούνε τέτοια μέτρα. Είχε, φυσικά, πολύ δίκιο ο αντεπαναστάτης αρθρογράφος της «Ρούσκαγια Μίσλ» – φαντάζομαι οτι είναι ο Σ. Ε. Όλντενμπουργκ – όταν στον πόλεμό του ενάντια στη Σοβιετική κυβέρνηση έβαζε τις ελπίδες του πρώτα πρώτα σε ένα σχίσμα του Κόμματός μας, και ύστερα κερδοσκοπούσε επάνω σε σοβαρές διχογνωμίες μέσα στο Κόμμα μας για να σπρώξει σε σχίσμα.
Το Κόμμα μας στηρίζεται σε δύο τάξεις. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο είναι δυνατό να κλονιστεί η σταθερότητά του και, άν δεν μπορέσει να υπάρξει καμμιά συμφωνία ανάμεσα στις δύο αυτές τάξεις, η κατάρρευση του Κόμματος είναι αναπότρεπτη. Σε μιά τέτοια περίπτωση θα ήταν άσκοπο να πάρουμε οποιαδήποτε μέτρα ή καν να εξετάσουμε γενικά τη σταθερότητα της Κεντρικής Επιτροπής μας. Σε μιά τέτοια περίπτωση κανένα μέτρο δεν θα ήταν ικανό να μας προφυλάξει από ένα σχίσμα. Ελπίζω όμως σταθερά πως τούτο είναι τόσο πολύ μακρυνό ενδεχόμενο, πως είναι τόσο απίθανο να συμβεί, ωστε να μην είναι ανάγκη να κάνουμε λόγο γι’ αυτό. Εκείνο που με απασχολεί είναι η σταθερότητα σαν μιά εγγύηση από ένα σχίσμα στο κοντινό μέλλον και επιθυμώ να εκθέσω εδώ μερικές παρατηρήσεις που έχουνε καθαρά προσωπικό χαρακτήρα.
Πιστεύω οτι ένας βασικός συντελεστής στο ζήτημα της σταθερότητας από την άποψη αυτή είναι η προσωπικότητα δύο μελών της Κεντρικής Επιτροπής, του Στάλιν και του Τρότσκι. Οι σχέσεις ανάμεσα σ’ αυτούς τους δύο ισοδυναμούν κατά τη γνώμη μου με κάτι παραπάνω από το μισό του κινδύνου ενός σχίσματος, ο οποίος είναι δυνατό να αποτραπεί. Φρονώ οτι θα μπορούσαν να αυξηθούν οι πιθανότητες αποφυγής του σχίσματος, αν ο αριθμός των μελών της Κεντρικής Επιτροπής αυξηθεί από 50 σε 100.
Από τότε που ο Στάλιν έγινε Γενικός Γραμματέας του Κόμματος, συγκέντρωσε στα χέρια μία τεράστια δύναμη. Δεν είμαι εντελώς βέβαιος πως κατορθώνει πάντοτε να χρησιμοποιεί τη δύναμη αυτή με αρκετή σύνεση. Από το άλλο μέρος ο Τρότσκι, όπως το απόδειξε στον αγώνα του ενάντια στην Κεντρική Επιτροπή απ’ αφορμή του ζητήματος του Επιτροπάτου της Συγκοινωνίας, διακρίνεται όχι μόνο για τις εξαιρετικές ικανότητές του – ως πρόσωπο είναι το δίχως άλλο ο πιό ικανός σύντροφος μέσα στη σημερινή Κεντρική Επιτροπή – αλλα διακρίνεται επίσης και για την πάρα πολύ μεγάλη αυτοπεποίθησή του καθώς και για την τάση του να τραβιέται πολύ από τη διοικητική όψη των ζητημάτων. Οι ιδιότητες αυτές των δύο ικανώτερων μελών της σημερινής Κεντρικής Επιτροπής θα μπορούσε, χωρίς αυτοί να φταίνε, να οδηγήσουνε σε σχίσμα, και, αν το Κόμμα μας δεν πάρει κανένα μέτρο για να αποφύγει το σχίσμα, αυτό θα μπορούσε να επέλθει αναπάντεχα.
Δεν θέλω να χαρακτηρίσω τις προσωπικές ιδιότητες και των άλλων μελών της Κεντρικής Επιτροπής. Υπενθυμίζω μόνο οτι το επεισόδιο Ζηνόβιεφ-Κάμενεφ τον Οκτώβρη δεν ήτανε τυχαίο. Δεν έπρεπε όμως να γίνει εκμετάλλευση του επεισοδίου εκείνου ενάντια στους δύο αυτούς, παρόμοια όπως δεν πρέπει να γίνει ενάντια στον Τρότσκι εκμετάλλευση του μή μπολσεβικισμού του (δηλαδή του γεγονότος οτι ο Τρότσκι ίσαμε το καλοκαίρι του 1917 βρισκότανε έξω από το Μπολσεβίκικο Κόμμα – σ.τ.μ)
Από τα πιό νέα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, θα ήθελα να πώ λίγα λόγια για τον Μπουχάριν και τον Πιατάκωφ. Κατά τη γνώμη μου είναι οι πιό ικανοί ανάμεσα στους νέους, και σχετικά με αυτούς πρέπει να έχουμε υπόψη οτι ο Μπουχάριν όχι μόνο είναι ο πολυτιμότατος και σημαντικότατος θεωρητικός του Κόμματος, αλλα και σωστά μπορεί να θεωρείται σαν το αγαπημένο παιδί όλου του Κόμματος. Μολοντούτο οι αντιλήψεις του με πολύ μεγάλες αμφιβολίες μπορούνε να χαρακτηριστούν ως εντελώς μαρξιστικές. Έχει κάτι το σχολαστικό επάνω του, δεν έμαθε ποτέ την διαλεκτική και ακόμη πιστεύω ότι ποτέ δεν την κατάλαβε εντελώς.
[Συνέχεια, 25/12/22]
Ο Πιατάκωφ δίχως αμφιβολία διακρίνεται για τη δύναμη της θέλησής του, και για την ικανότητά του, αποκλίνει όμως πάρα πολύ στη διοικητική όψη των πραγμάτων, ωστε να μη μπορεί κανείς να τον εμπιστεύεται σ’ ένα σοβαρό πολιτικό ζήτημα. Τις παρατηρήσεις αυτές τισ κάνω με την προϋπόθεση πως οι προαναφερόμενοι ικανοί και πιστοί σύντροφοι μπορούνε να βρούνε την ευκαιρία να συμπληρώσουνε τις γνώσεις τους και να διορθώσουνε τις μονομέρειές τους.
[προσθήκη, 4/1/1923]
Ο Στάλιν είναι πολύ απότομος και το ελάττωμα αυτό, που είναι εντελώς ανεκτό στις προσωπικές σχέσεις κομμουνιστών αναμεταξύ τους, δεν είναι ανεκτό για κείνον που κατέχει τη θέση του Γενικού Γραμματέα. Γι’ αυτό, προτείνω στους συντρόφους να βρούν ένα μέσο να βάλουν στη θέση του κάποιον άλλο, ο οποίος σχετικά με τον Στάλιν να έχει τούτο το χαρακτηριστικό, να είναι πιό υπομονετικός, πιο ανοιχτόκαρδος [1] και πιο ευγενικός απέναντι στους συντρόφους και να είναι λιγότερο δύστροπος. Το ζήτημα αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μικρολογία. Μα πιστεύω πως άμα το ιδούμε από την άποψη της αποφυγής ενός σχίσματος και από την άποψη των σχέσεων Στάλιν και Τρότσκι, δεν είναι καθόλου μικρό, ή καλύτερα είναι ένα τέτοιας λογής μικρό πράγμα που αργότερα μπορεί να έχει αποφασιστική σπουδαιότητα.
________________________________________
III
[Συνέχεια, 26/12/1922]
Η αύξηση των μελών της Κ. Ε. στα 50 ή ακόμη και τα 100 πρέπει κατα τη γνώμη μου να εξυπηρετήσει διπλό ή και τριπλό σκοπό: Όσο περισσότερα μέλη έχει η Κ.Ε. τόσο περισσότεροι θα εκπαιδευτούν στη δουλειά της και τόσο θα ελαττωθεί ο κίνδυνος σχίσματος εξαιτίας κάποιας αδιακρισίας. Η ένταξη πολλών εργατών στην Κ.Ε. θα βοηθήσει τους εργάτες να βελτιώσουν τον διοικητικό μας μηχανισμό, που είναι πολύ κακός.
Στην ουσία τον κληρονομήσαμε από το παλιό καθεστώς, γιατί ήταν απολύτως αδύνατον να τον αναδιοργανώσουμε σε τόσο μικρό διάστημα, ειδικά σε σύνθήκες πολέμου, λιμού κλπ. Γιαυτό σε αυτούς τους «κριτικούς» που δείχνουν τα ελλατώματα του διοικητικού μας μηχανισμού ειρωνικά ή με κακοήθεια, μπορούμε με ηρεμία να απαντήσουμε οτι δεν καταλαβαίνουν γρύ από τις σημερινές συνθήκες της επανάστασης. Είναι παντελώς αδύνατο μέσα σε πέντε χρόνια να αναδιοργανωθεί κατάλληλα ο μηχανισμός, ειδικά κάτω από τις συνθήκες που έγινε η επανάστασή μας. Είναι αρκετό ότι μέσα σε πέντε χρόνια δημιουργήσαμε έναν νέο τύπο κράτους, στον οποίο οι εργάτες ηγούνται των αγροτών ενάντια στην αστική τάξη. Και σ’ ένα εχθρικό διεθνές περιβάλλον, αυτό από μόνο του είναι ένα γιγαντιαίο κατόρθωμα.
Αλλα η γνώση αυτού σε καμμιά περίπτωση δεν πρέπει να μας τυφλώνει στο γεγονός ότι, στην πραγματικότητα πήραμε τον παλιό κρατικό μηχανισμό από τον τσάρο και την αστική τάξη και ότι τώρα, με την έλευση της ειρήνης και την ικανοποίηση των στοιχειωδών αναγκών απέναντι στο λιμό, όλη μας η ενέργεια πρέπει να στραφεί στην βελτίωση του διοικητικού μηχανισμού.
Πιστεύω ότι μερικές δωδεκάδες εργατών, όντας μέλη της Κεντρικής Επιτροπής μας, μπορούν καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο να αναλάβουν το έργο του ελέγχου, της βελτίωσης και της αναδιοργάνωσης του κρατικού μας μηχανισμού. Η εργατοαγροτική επιθεώρηση, στην οποία ανατέθηκε αρχικά αυτή η λειτουργία, αποδείχτηκε ανίκανη να την φέρει σε πέρας, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνον σαν «παράρτημα» ή, κάτω από ορισμένες συνθήκες, σαν βοηθός αυτών των μελών της Κεντρικής Επιτροπής.
Κατά τη γνώμη μου, οι εργάτες που θα γίνουν δεκτοί στην Κ.Ε. θα πρέπει να προέρχονται κατά προτίμηση, όχι από αυτούς που έχουν μακρά θητεία στα όργανα των σοβιέτ, (σ΄ αυτό το κομμάτι του γράμματός μου, όπου λέω εργάτες συμπεριλαμβάνω και τους αγρότες), γιατί αυτοί οι εργάτες έχουν ήδη αποκτήσει τις παραδόσεις και τις προκαταλήψεις αυτές, ενάντια ακριβώς στις οποίες είναι επιθυμητό να παλέψουμε.
Τα μέλη της Κ.Ε. που προέρχονται από την εργατική τάξη, πρέπει να προέρχονται κυρίως απο ένα στρώμα κατώτερο από αυτό που στην τελευταία πενταετία έχει προαχθεί στην δουλειά στα όργανα των σοβιέτ. Πρέπει να είναι πιό κοντά στους εργάτες και τους αγρότες της βάσης, που όμως να μήν πέφτουν στην κατηγορία των έμμεσων ή άμεσων εκμεταλλευτών. Πιστεύω ότι παρακολουθώντας όλες τις συνεδριάσεις της Κ.Ε. και του Πολιτικού Γραφείου, και διαβάζοντας όλα τα ντοκουμέντα της Κ.Ε., τέτοιοι εργάτες μπορούν να αποτελέσουν ένα επιτελείο αφωσιωμένων οπαδών του σοβιετικού συστήματος, ικανό πρώτον, να δώσει σταθερότητα στην ίδια την Κ.Ε. και, δεύτερον, να δουλέψει αποτελεσματικά για την ανανέωση και τη βελτίωση του κρατικού μηχανισμού
________________________________________
. . .
________________________________________
VII
[Συνέχεια, 29/12/1922]
Αυξάνοντας τον αριθμό των μελών της Κ.Ε. πιστεύω ότι πρέπει επίσης, ή ίσως κυρίως, να αφιερώσουμε την προσοχη μας στο πώς θα ελέγξουμε και θα βελτιώσουμε τον διοικητικό μας μηχανισμό, ο οποίος δεν αξίζει τίποτα. Γι΄αυτό πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις υπηρεσίες καλά καταρτισμένων ειδικών, και το καθήκον της ανεύρεσης αυτών των ειδικών πρέπει να ανατεθεί στην εργατοαγροτική επιθεώρηση.
Πώς θα συνδυάσουμε αυτούς τους ειδικούς, άνθρωπους με κατάλληλη μόρφωση, με τα νέα μέλη της Κ.Ε.; Αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί στην πράξη. Μου φαίνεται ότι η εργατοαγροτική επιθεώρηση, (σαν αποτέλεσμα της εξέλιξής της και της έκπληξής μας για την εξέλιξή της), οδήγησε γενικά στην κατάσταση που βλέπουμε τώρα, δηλαδή σε μία μεσοβέζικη κατάσταση ανάμεσα σε ένα ξεχωριστό επιτροπάτο και μία ειδική λειτουργία των μελών της Κ.Ε., ανάμεσα σε ένα όργανο που εποπτεύει τα πάντα και ένα ολιγάριθμο σώμα πρώτης τάξεως ελεγκτών, που πρέπει να είναι καλοπληρωμένοι (αυτό είναι ιδιαίτερα απαραίτητο στην εποχή μας που το κάθε τί πρέπει να πληρώνεται και οι ελεγκτές απασχολούνται άμεσα στα όργανα οπου πληρώνονται καλύτερα).
Αν ο αριθμός των μελών της Κ.Ε. αυξηθεί με τον κατάλληλο τρόπο, και αν περάσουν από εκπαίδευση στην κρατική διοίκηση, χρόνο μετά τον χρόνο, με την βοήθεια ειδικών με υψηλό επίπεδο κατάρτισης και μελών της εργατοαγροτικής επιθεώρησης με μεγάλο κύρος σε κάθε τομέα, τότε πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να λύσουμε με επιτυχία αυτό το πρόβλημα, πράγμα που δεν έχουμε μπορέσει να κάνουμε για τόσο μεγάλο διάστημα.
Για να συνοψίσω, το πολύ 100 μέλη της Κ.Ε. και όχι πάνω από 400-500 βοηθοί, μέλη της εργατοαγροτικής επιθεώρησης, με καθήκον να επιθεωρούν κάτω από τη διεύθυνσή τους.
________________________________________
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Στις μεταφράσεις του Σπάρτακου και της Σύγχρονης Εποχής χρησιμοποιείται εδώ η λεξη «ανοιχτόκαρδος». Η μετάφραση του Β. Σακκάτου του ’56 χρησιμοποιεί τον όρο «ειλικρινής» που είναι πιό κοντά στο πρωτότυπο. Στην αγγλική μετάφραση χρησιμοποιείται ο όρος «loyal» που σημαίνει πιστός, αφοσιωμένος.
http://dialogoi.enet.gr/post/%CE%B7-%E2%80%98%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7%E2%80%99-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
[…] […]
[…] […]
[…] εντυπωσιακό στοιχείο, πουαποκρύπτεται συστηματικά στην Ελλάδα και από το ΚΚΕ –διευκολύνοντας την πλαστογραφία που επιχειρεί […]
[…] […]
[…] εντυπωσιακό στοιχείο, που αποκρύπτεται συστηματικά στην Ελλάδα και από το ΚΚΕ –διευκολύνοντας την πλαστογραφία που επιχειρεί η […]
[…] […]
[…] ποντιακός δωσιλογισμός”, μαζί με του Ιστορικού Βλάση Αγτζίδη για τα στοιχειά που παραθέτει ο Χονδροματίδης, το […]
[…] εντυπωσιακό στοιχείο, που αποκρύπτεται συστηματικά στην Ελλάδα και από το ΚΚΕ –διευκολύνοντας την πλαστογραφία που επιχειρεί η […]