Γιατί είπε το «ΟΧΙ» ο Μεταξάς;
Ένας από τους κυρίαρχους μύθους που καλλιεργείται είτε από άγνοια είτε εν πλήρει συνειδήσει, είναι ότι ο Μεταξάς είπε το ‘ΟΧΙ» στη φασιστική Ιταλία γιατί ήταν «πατριώτης» και «μεγάλος ηγέτης», που έβαζε τα συμφέροντα του λαού του πάνω από την ιδεολογία του και τους φίλους του. Το δε παράδειγμά του προτείνεται ως πρότυπο ηγετικής συμπεριφοράς….
Είναι όμως έτσι;
Άλλαξε τόσο πολύ ο Μεταξάς από το 1915, το 1922, το 1936 και το 1938;
–το 1915 είχε καταθέσει ένα Υπόμνημα προς τον φίλο του, μονάρχη της Ελλάδας Κωσταντίνο, με το οποίο εν μέσω Α΄Παγκοσμίου Πολέμου -και ως άνθρωπος των Γερμανών στην Ελλάδα- πρότεινε την φιλογερμανική ουδετερότητα με το επιχείρημα ότι η τελική νίκη θα ήταν των Κεντρικών Δυνάμεων, δηλαδή των Γερμανών και των συμμάχων τους (Νεότουρκοι, Αυστριακοί, Βούλγαροι κ.λπ.) Στο ίδιο Υπόμνημα -με το οποίο ξεκινά ουσιαστικά ο μοιραίος Διχασμός- ανάφερε ότι οποιαδήποτε ελληνική παρέμβαση ή και σκέψη για ενσωμάτωση της Μικράς Ασίας θα συνιστούσε «αποικιοκρατική πράξη« και η Ελλάδα θα μετατρεπόταν σε «αποικιοκρατική χώρα». Την ίδια άποψη θα ενστερνιστεί για δικούς του λόγους το ΣΕΚΕ-ΚΚΕ το 1919 και θα επαναλαμβάνεται έως σήμερα ως μέγα επιχείρημα από διάφορους σταλινικ0ύς και όχι μόνο, θαυμαστές του νεοτουρκικού εθνικισμού και της κεμαλικής μιλιταριστικής Τουρκίας.
–το 1922, την Άνοιξη, δεν είχε δεχτεί την αρχιστρατηγεία του Μικρασιατικού Μετώπου μετά την αποπομπή του Παπούλα. Η ανάληψη της αρχιστρατηγείας από τον Μεταξά θα εξασφάλιζε την ύψιστη αμυντική δυνατότητα της ελληνικής πλευράς και θα απέτρεπε την τραγική κατάρευση που επέφερε η διοίκηση Χατζηανέστη. Η τελική Καταστροφή του Αυγούστου του ’22 και η τρομακτική σφαγή του χριστιανικού πληθυσμού που ακολούθησε από το νικητή Μουσταφά Κεμάλ, φέρει ΚΑΙ την σφραγίδα του Ιωάννη Μεταξά.
Η στάση του κρίθηκε ως αντεθνική από τους ιδεολογικούς του φίλους. Ο Γεώργιος Βλάχος, εκδότης της Καθημερινής είχε αμφισβητήσει πλήρως τον πατριωτισμό του Μεταξά, γράφοντας στην στήλη του (25-8-22): «Ενας ”κύριος” εισέρχεται εις την Σχολήν των Ευελπίδων, τρέφεται εκεί και εκπαιδεύεται δι’ εξόδων του Κράτους ……….» και καταλήγει ο Γεώργιος Βλάχος «– Είμαι ο κ. Αντιστράτηγος. Θέλω να γίνω πρωθυπουργός… Έχω τα χαρτιά μου εντάξει : ”Τα έχω ειπή” Αλλά η Ελλάς έχει εργασίαν μαζεύει τα τέκνα της. Αν δεν είχε θα έπαιρνε την σκούπαν και θα του έλεγε εκεί , εις την Οδόν:
– Φύγε απ’ εδώ, Άνθρωπε μικρέ, που περίμενες να κατασκευάσης πρωθυπουργικόν φράκον από τα Ράκη. Φύγε από εδώ, ανυπότακτε στρατιώτα των αναγκών μου, αυτόκλητε κηδεμόνα της ατυχίας μου, τέκνον άχρηστον, άνθρωπε μηδέν. Αυτό θα έλεγε είς τον Αντιστράτηγον κ. Μεταξαν, δακρύουσα η Ελλάς, αν έστρεφε ποτέ προς τον κ. Μεταξάν η Ελλάς τα βλέμματα .”
–το 1936, στις 4 Αυγούστου, κηρύσσει πραξικόπημα. Στην Ελλάδα επικρατεί για πρώτη φορά ο ολοκληρωτισμός και ο ελληνικός λαός αντιμετωπίζεται ως «εχθρός» και τίθεται στο περιθώριο των εξελίξεων.
–το 1938, με αφορμή το θάνατο του Μουσταφά Κεμάλ, μετονόμαζε προς τιμήν του Τούρκου δικτάτορα την Οδό Αποστόλου Παύλου στη Θεσσαλονίκη σε Οδό Κεμάλ Ατατούρκ και με το ελληνικό δημόσιο χρήμα αγόραζε από τον ιδιώτη που το κατείχε το σπίτι όπου υποτίθεται ότι γεννήθηκε ο Κεμάλ και το χάριζε στο τουρκικό κράτος.
Πέρα απ’ όλα αυτά, την καλύτερη απάντηση στο ερώτημα γιατί είπε ΟΧΙ την έδωσε ο ίδιος ο Μεταξάς στις 30 Οκτωβρίου, όταν μίλησε στους συντάκτες του αθηναϊκού Τύπου. Τι ήταν αυτό λοιπόν που έκανε τον Μεταξά να πει το «ΟΧΙ» στους Ιταλούς φασίστες ομοίδεάτες του; Γιατί ο Μεταξάς ιδεολογικά ήταν ομόφρων του φασισμού και του ναζισμού. Και επιπλέον ο ίδιος στο Ημερολόγιό του αυτοπροβάλλεται ως ο υπέρτατος κάτοχος της ναζιστικής αλήθειας: «η Ελλάς εγινε απο της 4ης Αυγουστου Κρατος αντικομμουνιστικό. Κρατος αντικοινοβουλευτικό. Κρατος ολοκληρωτικό……. Επομένως , αν ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι αγωνίζονταν πραγματικά για την ιδεολογία που υψώσανε για σημαία έπρεπε να υποστηρίζουν παντού την Ελλάδα με όλη τους την δύναμη…” (Προσωπικό Ημερολογιο του Ι. Μεταξα . Τομ Δ .σελ 553).
Σύμφωνα με την άποψη του ιδίου το ΟΧΙ ήταν επιβεβλημένος μονόδρομος, εφόσον ο Χίτλερ του είχε δηλώσει σαφώς ότι ουδετερότητα της Ελλάδας, δηλαδή συμμαχία με τον Άξονα, θα σήμαινε ότι παραχωρείται η Ήπειρος έως και την Πρεβεζα στους Ιταλούς και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στους Βουλγάρους.
Ανακοίνωσις του Πρωθυπουργού Ι. Μεταξά προς τους ιδιοκτήτας και αρχισυντάκτας του Αθηναϊκού Τύπου εις το Γενικόν Στρατηγείον (ξενοδοχείον “Μεγάλη Βρεταννία”) εις τας 30 Οκτωβρίου 1940
Κύριοι,
Έχω λογοκρισίαν [1] και ημπορώ να σας υποχρεώσω να γράφετε μόνον ό,τι θέλω. Aυτήν την ώραν όμως δεν θέλω μόνον την πέννα σας. Θέλω και την ψυχήν σας. Γι’ αυτό σας εκάλεσα σήμερα για να σας μιλήσω με χαρτιά ανοιχτά. Θα σας ειπώ τα πάντα. Θα σας ειπώ ακόμη και τα μεγάλα μου πολιτικά μυστικά. Θέλω vα ξέρετε και σεις όλα τα σχετικά με την εθνικήν μας περιπέτεια ώστε να γράφετε, όχι συμμορφούμενοι προς τας οδηγίας μου, αλλά εμπνεόμενοι εις την προσωπική σας πίστιν από την γνώσιν των πραγμάτων.
Σας απαγορεύω να ανακοινώσητε σχετικά το παραμικρόν σ’ οποιονδήποτε. Απολύτως και γιά οιονδήποτε λόγον. Κάθε παράβασις αυτής της εντολής μου θα έχη δια τον υπεύθυνον -και να είσθε βέβαιοι ότι θα ευρεθή ο υπεύθυνος- τας συνεπείας τας οποίας πρέπει να έχη σε πόλεμο ζωής ή θανάτου του Έθνους η προδοσία ενός μεγάλου μυστικού, έστω και αυτό αν έγινε από αφέλεια, χωρίς την παραμικρή κακή πρόθεσι. Φυσικά έχω τον λόγον σας…
Mη νομίσητε ότι η απόφασις του ΟΧΙ πάρθηκε έτσι, σε μια στιγμή. Μην φαντασθήτε ότι εμπήκαμε στον πόλεμο αιφνιδιαστικά. Ή ότι δεν έγινε παν ό,τι επετρέπετο και μπορούσε να γίνει δια να τον αποφύγωμε.
Από την εποχήν της καταλήψεως της Αλβανίας το Πάσχα πέρυσι το πράγμα άρχισε να φαίνεται. Από τον περασμένο Μάιο είπα καθαρά στον κ. Γκράτσι [2] ότι αν προσεβαλλόμεθα εις τα εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα, θα ανθιστάμεθα αντί πάσης θυσίας και δι’ όλων των μέσων. Συγχρόνως όμως μου ήρχοντο από την Ρώμην, από την Βουδαπέστην, από τα Τίρανα, από παντού πληροφορίαι αντίθετοι [3].
Εις τας 15 Αυγούστου έγινεν ο τορπιλλισμός της ΕΛΛΗΣ. Γνωρίζετε ότι από την πρώτην στιγμήν διεπιστώθη ότι το έγκλημα ήτο Ιταλικόν. Εν τούτοις δεν επετρέψαμεν να γνωσθή ότι είχομεν και τας υλικάς πλέον αποδείξεις περί της εθνικότητος του εγκληματίου [4]. Συγχρόνως όμως διέταξα τα αντιτορπιλικά τα οποία συνώδευον τα πλοία που μετέφερον τους προσκηνητάς από την Τήνον μετά το έγκλημα, άν προσβληθούν από αεροπλάνα ή οπωσδήποτε άλλως να κάμουν αμέσως χρήσιν των όπλων των.
Θα σας αποκαλύψω τώρα, ότι τότε διέταξα να βολιδοσκοπηθή καταλλήλως το Βερολίνον. Μου διεμηνύθη εκ μέρους τον Χίτλερ, η σύστασις να αποφύγω οιονδήποτε μέτρον δυνάμενον να θεωρηθή από την Ιταλίαν πρόκλησις. Έκαμα το πάν δια να μη μπορούν οι Ιταλοί να εμφανισθούν ως δυνάμενοι να έχουν όχι αφορμάς ευλόγους, αλλ’ ούτε ευλογοφανές παράπονον εκ μέρους μας, αν και από την πρώτην στιγμήν αντελήφθην τι πράγματι εσήμαινεν η όλως αόριστος σύστασις του Βερολίνου. Σεις καλύτερον παντος άλλου γνωρίζετε ότι έκαμα το πάν δια να μη δώσωμεν αφορμήν εμφανίσεως της Ιταλίας ως δυναμένης να έχη ευλογοφανείς καν αφορμάς αιτιάσεων. Λόγω του επαγγέλματός σας έχετε παρακολουθήσει εις όλες τις λεπτομέρειες την ιστορίαν των ατελειώτων ιταλικών προκλήσεων δημοσιογραφικών και άλλων, αλλά και την χριστιανικήν υπομονήν την οποίαν ετηρίσαμεν, προσποιούμενοι ότι δεν τις καταλαβαίνουμε, περιοριζόμενοι μόνον σε δημοσιογραφικάς ανασκευάς των ιταλικών εναντίον μας κατηγοριών [5].
Ομολογώ ότι εμπρός εις την φοβεράν ευθύνην της αναμίξεως της Ελλάδος εις τέτοιον μάλιστα πόλεμον, έκρινα πώς καθήκον μου ήτο να δω εάν θα ήτο δυνατόν να προφυλάξω τοv τόπον από αυτόν έστω και δια παντός τρόπου, ο οποίος όμως θα συμβιβάζετο με τα γενικώτερα συμφέροντα του Έθνους. Εις σχετικάς βολιδοσκοπήσεις προς την κατευθυνσιν τον Άξονος μου έδόθη να εννοήσω σαφώς ότι μόνη λύσις θα μπορουσε να είναι μία εκουσία προσχώρησιν της Ελλάδος εις την “Νέαν Τάξιν” [6]. Προσχώρησις που θα εγένετο όλως ευχαρίστως δεκτή από τον Χίτλερ “ως εραστήν του Ελληνικού πνεύματος”.
Συγχρόνως όμως μου εδόθη να εννοήσω ότι η ένταξις εις την Νέαν Τάξιν προϋποθέτει προκαταρκτικήν άρσιν όλων των παλαιών διαφορών με τους γείτονάς μας, και ναι μεν αυτό θα συνεπήγετο φυσικά θυσίας τινάς δια την Ελλάδα, αλλά αι θυσίαι θα έπρεπε να θεωρηθούν απολύτως “ασήμαντοι” εμπρός εις τα “οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα” τα οποία θα είχεν δια την Ελλάδα ή Νέα Τάξις εις την Ευρώπην και εις την Βαλκανικήν. Φυσικά με πάσαν περίσκεψιν και ανεπισήμως επεδίωξα δι’ όλων των μέσων να κατατοπισθώ συγκεκριμένως ποίαι θα ήσαν αι θυσίαι αυταί, με τας οποίας η Ελλάς θα έπρεπε να πληρώση την ατίμωσιν της εξ ιδίας θελήσεως προσφοράς της να υπαχθή υπό την Νέαν Τάξιν.
Με καταφανή προσπάθειαν αποφυγής σαφούς καθορισμού μου εδόθη να καταλάβω ότι η προς τους Έλληνας στοργή του Χίτλερ ήτο οι εγγυήσεις oτι αι θυσίαι αυταί θα περιορίζοντο “εις το ελάχιστον δυνατόν”. Όταν επέμεινα να κατατοπισθώ, πόσον επί τέλους θα μπορουσε να είναι αύτο το έλάχιστον τελικώς, μάς εδόθη να καταλάβωμεν ότι τούτο συνίστατο εις μερικάς ικανοποιήσεις προς την Ιταλίαν δυτικώς μέχρι Πρεβέζης, ίσως και προς την Βουλγαρίαν ανατολικώς μέχρι Δεδεαγάτς [7].
Δηλαδή θα έπρεπε:
δια να αποφύγωμεν τov πόλεμον, να γίνωμεν εθελονταί δούλοι και να πληρώσωμεν αυτήν την τιμήν… με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν και του αριστερού προς ακρωτηριασμόν από την Βουλγαρίαν. Φυσικά δεν ήτo δύσκολον να προβλέψη κανείς ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί τα πόδια της Ελλάδος. Και με το δίκαιόν των.
Δεν δύναμαι αφ’ ετέρου να μη παραδεχθώ ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν το δίκαιον δεν θα ευρίσκετο με το μέρος της Κυβερνήσεως των Αθηνών και να μην αναγνωρίσω, ότι όταν ένας λαός, όπως ο αγγλικός, αμύνεται δια την ζωήν του, θα ήτο πλήρως δικαιολογημένος να κάνη τα ανωτέρω. Αλλά τότε ο Ελληνικός λαός δικαίως θα ετάσσετο εναντίον της κυβερνήσεως η οποία δια vα τον προφυλάξη από τον πόλεμον θα τον κατεδίκαζε εις εθελουσίαν υποδούλωσιν μετ’ εθνικού ακρωτηριασμού. Αυτή η δήθεν προφύλαξις θα ήτο δια την τύχην της εις το μέλλον Ελληνικής φυλής, πλέον ολεθρία και από τας χειροτέρας έστω συνεπείας οποιουδήποτε πολέμου. Το δίκαιον λοιπόν, δεν θα ήτο με το μέρος της Κυβερνήσεως των Αθηνών, εάν η τελευταία ενήργει κατά τας υποδείξεις του Βερολίνου που ανέφερα. Το δίκαιον θα ήτο με το μέρος του Ελληνικού Λαού, ο οποίος θα κατεδίκαζεν αυτήν, και των Άγγλων οι οποίοι υπερασπίζοντες την ύπαρξίν των επίσης δικαίως θα ελάμβανον τα μέτρα που εφέροντο έχοντες μελετήσει, εισακούοντες άλλωστε τας δικαίας αιτιάσεις των Ελλήνων, οίαι θα προέκυπτον εν καιρώ εάν εδίδετο ή εύλογος αυτή αφορμή.Κυρίαρχοι πάντοτε της θαλάσσης δεν θα παρέλειπον, υπερασπίζοντες πλέον τον εαυτόν των, έπειτα από μίαν τοιαύτην αυτοδούλωσιν της Ελλάδος εις τους εχθρούς των να καταλάβουν την Κρήτην και τας άλλας νήσους μας τουλάχιστον. Το συμπέρασμα αυτό δεν προέκυψεν μόνον από την πλέον απλήν λογικήν, άλλά και από ασφαλείς και βεβαίας πληροφορίας εξ Αιγύπτου, καθ’ ας ειχεν ήδη προμελετηθή και αντιμετωπισθή ή ενέργεια που θα έπρεπε να γίνη ως φυσικόν επακόλουθον πάσης τυχόv εκουσίας ή ακουσίας συνεργασίας της Ελλάδος με τον Άξονα, εις τας ελληνικάς νήσους και προς παρεμπόδισιν εν περιπτώσει της δυνατότητος δια τόν Άξονα να τας χρησιμοποιήση.
Θα εδημιουργούντο έτσι όχι δύο, όπως το 1916, άλλά τρείς αυτήν την φοράν Ελλάδες………….
Διαβάστε το αφιέρωμα στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 που έγινε στην »Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» (4 Αυγούστου 2013)
και είχε τα εξής θέματα:
«Κάποια συμπεράσματα για τη δικτατορία» του Γιώργου Κόκκινου
«Από το ξίφος του ευγενή και τον εθνικισμό, στη σημαία των φασιστικών ιδανικών«, του Βασίλη Μπογιατζή και
«Μεταξάς: Ο δικτάτορας είναι γυμνός» (δικό μου)
Πατήστε ΚΛΙΚ επί των ηλ-διευθύνσεων για να εμφανιστούν οι σελίδες του αφιερώματος:
1) Δικτατορία 4ης Αυγούστου 1936 -04082013 1
2) Δικτατορία 4ης Αυγούστου 1936 -04082013 2
Επίσης δείτε:
28η Οκτωβρίου 1940. Το ιστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο του “Όχι”
https://kars1918.wordpress.com/2013/10/27/no/
Το αφιέρωμα σε PDF
28 Oktovriou 1940 KYT_2710_024_CMYK
28 Oktovriou 1940 KYT_2710_025_CMYK
-
ΤΟΥ ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ
4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: Ο δικτάτορας είναι γυμνός
«Φύγε απ’ εδώ, Ανθρωπε μικρέ, που περίμενες να κατασκευάσης πρωθυπουργικόν φράκον από τα ράκη. Φύγε από εδώ, ανυπότακτε στρατιώτα των αναγκών μου, αυτόκλητε κηδεμόνα της ατυχίας μου, τέκνον άχρηστον, άνθρωπε μηδέν. Αυτό θα έλεγε εις τον Αντιστράτηγον κ. Μεταξάν, δακρύουσα η Ελλάς, αν έστρεφε ποτέ προς τον κ. Μεταξάν η Ελλάς τα βλέμματα».
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ, εφημ. «Καθημερινή», 25 Αυγούστου 1922
Ο Ιωάννης Μεταξάς με το βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο Β’ κατά τη διάρκεια παρέλασης το 1939 (φωτ. Αρχείο «Ε») -
Εβδομήντα επτά χρόνια πριν, για πρώτη φορά στην ιστορία της ως εθνικού κράτους η Ελλάδα θα βρεθεί υπό τη δικτατορική διακυβέρνηση ενός αμφιλεγόμενου προσώπου, του Ιωάννη Μεταξά – εξαιτίας μιας συνειδητής επιλογής της μοναρχίας. Η παραπάνω οργισμένη αναφορά του εκδότη της «Καθημερινής» Γεωργίου Βλάχου είναι αποκαλυπτική αυτού του σκοτεινού παρελθόντος του ανθρώπου που προσπάθησε να επιβάλει στην Ελλάδα ένα ολοκληρωτικό, φασιστικό καθεστώς. Παρ’ ότι ο Βλάχος υπήρξε ιδεολογικός σύντροφος του Ιωάννη Μεταξά στη φιλομοναρχική παράταξη, θα σχολιάσει με αυτόν τον έντονο τρόπο την ηττοπαθή και αρνητική στάση του Μεταξά στη Μικρασιατική Εκστρατεία.
Ως γνωστόν, ο Μεταξάς δεν είχε αποδεχτεί την πρόταση της φιλομοναρχικής κυβέρνησης να αναλάβει την αρχιστρατηγία του Μικρασιατικού Μετώπου μετά την αποπομπή του Αν. Παπούλα την άνοιξη του 1922.
Η ανάληψη της αρχιστρατηγίας από τον Μεταξά θα εξασφάλιζε την ύψιστη αμυντική δυνατότητα της ελληνικής πλευράς και θα απέτρεπε την τραγική κατάρρευση που επέφερε η προβληματική και ελλειμματική διοίκηση Χατζανέστη. Με μια έννοια ο Ιωάννης Μεταξάς υπήρξε συνένοχος στην τελική καταστροφή του Αυγούστου του ’22 και στην αναμενόμενη σφαγή του χριστιανικού πληθυσμού που ακολούθησε από το νικητή Μουσταφά Κεμάλ. Και ακριβώς η άρνηση του Μεταξά να πάρει μέρος στην πανεθνική προσπάθεια οδήγησε τον Γεώργιο Βλάχο να κρίνει τη στάση του ως αντεθνική.
Ο υπεύθυνος του Διχασμού
Αυτή ήταν η δεύτερη φορά στην πολιτική και στρατιωτική του θητεία που είχε καταφέρει να κερδίσει με τη στάση του το χαρακτηρισμό της «εθνικής προδοσίας». Η πρώτη φορά που χαρακτηρίστηκε ως «αρχιπροδότης» από τους πολιτικούς του αντιπάλους ήταν όταν έδωσε την εντολή, ως υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, να παραδοθεί αμαχητί το οχυρό Ρούπελ στους Βούλγαρους και στους Γερμανούς στις 26 Μαΐου 1916. Ηδη είχε ξεκινήσει ο Εθνικός Διχασμός, όταν ο ίδιος, ως ο άνθρωπος των Γερμανών στο Παλάτι και μυστικοσύμβουλος του μονάρχη Κωνσταντίνου, άλλαξε την απόφασή του για συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ και τον οδήγησε στην απόφαση για πραξικοπηματική αποπομπή του Ελ. Βενιζέλου από τη θέση του πρωθυπουργού (Οκτώβριος 1915).
Τα γερμανικά συμφέροντα
Η στάση του Μεταξά υπαγορευόταν από τα συμφέροντα των Γερμανών και της γερμανικής κατασκοπίας που δρούσε στο ελληνικό έδαφος. Ετσι, από το 1915 είχε καταθέσει ένα υπόμνημα προς το φίλο του, μονάρχη της Ελλάδας Κωνσταντίνο, με το οποίο, εν μέσω Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, πρότεινε τη φιλογερμανική ουδετερότητα με το επιχείρημα ότι η τελική νίκη θα ήταν των κεντρικών δυνάμεων, δηλαδή των Γερμανών και των συμμάχων τους (Νεότουρκοι, Αυστριακοί, Βούλγαροι κ.λπ.).
Στο ίδιο υπόμνημα -με το οποίο ξεκινά ουσιαστικά ο μοιραίος Διχασμός- ανέφερε ότι οποιαδήποτε ελληνική παρέμβαση ή και σκέψη για ενσωμάτωση της Μικράς Ασίας θα συνιστούσε «αποικιοκρατική πράξη» και η Ελλάδα θα μετατρεπόταν σε «αποικιοκρατική χώρα».
Ο ρόλος του Μεταξά μπορεί να χαρακτηριστεί μοιραίος για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και ειδικότερα για τον Ελληνισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Ελληνες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, όπως και οι Αρμένιοι και οι Ασσυροχαλδαίοι, είχαν ήδη από το 1914 βρεθεί στο στόχαστρο ενός ακραίου ρατσιστικού τουρκικού εθνικισμού που είχε καταλάβει από το 1908 με πραξικόπημα την εξουσία.
Φιλοκεμαλισμός
Ως συμβολικό επιστέγασμα της συνενοχής του Ιωάννη Μεταξά στη Μικρασιατική Καταστροφή μπορεί να θεωρηθεί η ευγενική χειρονομία που έκανε με αφορμή το θάνατο του Τούρκου δικτάτορα το 1938. Με αφορμή το θάνατο του Μουσταφά Κεμάλ -που ήδη είχε πάρει το προσωνύμιο «Ατατούρκ», δηλαδή «γεννήτορας του τουρκικού έθνους»- μετονόμαζε προς τιμήν του την οδό Αποστόλου Παύλου στη Θεσσαλονίκη σε οδό Κεμάλ Ατατούρκ. Παράλληλα, με το ελληνικό δημόσιο χρήμα αγόραζε από τον ιδιώτη που το κατείχε το σπίτι όπου υποτίθεται ότι γεννήθηκε ο Κεμάλ και το χάριζε στο τουρκικό κράτος. Αυτό που σήμερα είναι το τουρκικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη.
Τη μετονομασία αυτή αποδέχτηκαν και σεβάστηκαν όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις, εμφυλιακές και μετεμφυλιακές. Η οδός Κεμάλ Ατατούρκ θα ξαναπάρει το παλιό της όνομα μετά τα Σεπτεμβριανά του ’55, δηλαδή μετά το πογκρόμ που οργανώθηκε κατά της ελληνικής μειονότητας της Κωνσταντινούπολης από το τουρκικό Βαθύ Κράτος.
* Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός,https://kars1918.wordpress.com/
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
Ένα πολύ καλό κείμενο για της 28η Οκτωβρίου, για σχολική χρήση, έγραψε ο ιστορικός Νίκος Ποταμιάνος
————————————————-
Για την 28η Οκτωβρίου
Περίληψη:
Η Ιταλία ήταν φασιστική και γι’ αυτό επιτέθηκε στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου: ο επιθετικός εθνικισμός/ιμπεριαλισμός είναι βασικό χαρακτηριστικό του φασισμού. Ο πόλεμος του ’40 αποτέλεσε κομμάτι ενός ευρύτερου πολέμου, του Β΄ παγκόσμιου, ο οποίος σταδιακά απέκτησε έναν ρητό αντιφασιστικό χαρακτήρα και οδήγησε στην καταστροφή του φασισμού ως πολιτικού ρεύματος. Πώς θα ήταν ο κόσμος αν είχε νικήσει ο φασισμός στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο; Απαντήσεις με βάση τα πεπραγμένα των φασιστικών καθεστώτων: Πιο βάρβαρος-σκληρός-απάνθρωπος, λιγότερο δίκαιος, λιγότερο ελεύθερος και δημοκρατικός, πιο υποταγμένος, λιγότερο ορθολογικός/διαφωτισμένος. Έχουν οι Έλληνες ανοσία στον φασισμό;
Την 28η Οκτωβρίου 1940 η Ελλάδα είπε όχι στις απαιτήσεις της Ιταλίας και ο ιταλικός στρατός εισέβαλε από τα βουνά της (περίπου κατεχόμενης από τους Ιταλούς) Αλβανίας. Η Ιταλία ήταν φασιστική, η πρώτη χώρα στην οποία επικράτησε ο φασισμός, αλλά και στην Ελλάδα υπήρχε δικτατορία υπό τον Μεταξά, η οποία μάλιστα είχε εμφανίσει κάποιες τάσεις μίμησης των φασιστικών καθεστώτων. Ο Μεταξάς λειτούργησε με βάση όχι την ιδεολογική του συγγένεια με τον φασισμό αλλά με βάση τους διεθνείς προσανατολισμούς της χώρας στο πλευρό της Αγγλίας. Σε κάθε περίπτωση, ήταν η πρώτη ίσως φορά που σε ενέργειά του ο Μεταξάς είχε τη σαφή συναίνεση του ελληνικού λαού, ο οποίος κινητοποιήθηκε με ενθουσιασμό για να πολεμήσει τους εισβολείς.
Αν όμως ο πόλεμος του ’40 έγινε ανάμεσα σε δύο αντιδημοκρατικά καθεστώτα, τότε με ποια έννοια είχε κι ένα αντιφασιστικό περιεχόμενο, και πώς μας δίνει την ευκαιρία να μιλήσουμε για τον φασισμό; Για δύο λόγους.
Πρώτον, ας αναρωτηθούμε, γιατί η Ιταλία είχε «απαιτήσεις» από την Ελλάδα; Ο φασισμός ήταν εγγενώς επιθετικός και ιμπεριαλιστικός, φυσικά συνεχίζοντας τάσεις που είχαν αναπτυχθεί στη φιλελεύθερη Ευρώπη ήδη από τον 19ο αιώνα. Στην Ιταλία οι πρώτοι που έσπευσαν να προσχωρήσουν στο φασιστικό κόμμα όταν πήρε την εξουσία ήταν οι βουλευτές της Εθνικιστικής Ένωσης που επιδίωκε τη δημιουργία μιας ιταλικής μεσογειακής αυτοκρατορίας. Ο Μουσολίνι αναφερόταν στη Μεσόγειο ως Mare nostrum, «η θάλασσά μας», και επί των ημερών του η Ιταλία πρόσθεσε στα Δωδεκάνησα (που κατείχε από το 1911) τη Λιβύη, την Αιθιοπία ως αποικίες και την Αλβανία ως προτεκτοράτο.
Στη Γερμανία, αντίστοιχα, βασική στη σκέψη των εθνικοσοσιαλιστών ήταν η έννοια του ζωτικού χώρου που είχε ανάγκη η φυλή/έθνος και τον οποίο θα κέρδιζε εις βάρος άλλων φυλών/εθνών. Θυμίζουμε ότι ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος είχε ξεκάθαρα ως αιτία του την επιθετικότητα της ναζιστικής Γερμανίας, η οποία ξεκίνησε να εκδηλώνεται ενάντια στους αδύναμους γείτονές της και έφτασε μέχρι την επίθεση στη Σοβιετική Ένωση με στόχο να γίνει η σλαβική Ανατολική Ευρώπη μια αποικία που θα προμήθευε τους Γερμανούς με δουλική εργασία και της οποίας εδάφη θα αποικίζονταν από μέλη της «γερμανικής φυλής».
Δεύτερον, ο ελληνοϊταλικός πόλεμος αποτελεί ένα επεισόδιο του Β΄ παγκοσμίου πολέμου: σε μια στιγμή που οι Γερμανοί έχουν καταλάβει τη Γαλλία και μοιάζουν ανίκητοι, οι Ιταλοί θέλουν κι αυτοί να επωφεληθούν και να πάρουν το μερίδιό τους από τις ευρύτερες ανακατατάξεις. Ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος, βέβαια, ήταν ένας πόλεμος μεταξύ εθνών/κρατών, ήταν όμως κι ένας πόλεμος με πολύ έντονη την ιδεολογική/πολιτική διάσταση. Για τους ναζί ήταν βασικά πόλεμος ενάντια στους υπάνθρωπους των κατώτερων φυλών με στόχο την κατάκτηση ζωτικού χώρου για το γερμανικό έθνος και την καταστροφή του κομμουνισμού. Για την ΕΣΣΔ, τις ΗΠΑ, την Αγγλία κλπ ήταν (ή έγινε) πόλεμος αντιφασιστικός: η συμμαχία τους απέκτησε ρητά αυτόν τον χαρακτήρα.
Το σημαντικότερο αποτέλεσμα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ήταν η καταστροφή του φασισμού ως πολιτικής δύναμης. Μετά τον Β΄ παγκόσμιο υπήρξε μια εμβάθυνση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων στις περισσότερες χώρες, στη βάση ακριβώς των ιδεών στις οποίες αναφερόταν η αντιφασιστική συμμαχία, ενώ ο φασισμός έπαψε να υπάρχει ως αξιόλογο πολιτικό ρεύμα μέχρι πρόσφατα. (Φυσικά εμφανίστηκαν διάφορες εκδοχές της ακροδεξιάς, αν και παρέμειναν εκτός κυβερνήσεων και γενικά χωρίς σπουδαίες εκλογικές επιδόσεις).
Πώς θα πρέπει να αξιολογήσουμε, θετικά ή αρνητικά, αυτή την καταστροφή του φασισμού που επιτεύχθηκε με ασύλληπτα βαρύ τίμημα (55 εκατομμύρια νεκροί και τεράστιες καταστροφές); Ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε πώς θα ήταν ο κόσμος σήμερα αν στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο είχαν νικήσει η ναζιστική Γερμανία και η φασιστική Ιταλία. Ας πάρουμε, γι’ αυτό, τον φασισμό στην πιο καθαρή μορφή του, εκεί όπου υπήρξε με τους λιγότερους συμβιβασμούς με τις παραδοσιακές συντηρητικές ελίτ, τη ναζιστική Γερμανία.
Πρώτα πρώτα, θα ήταν ένας κόσμος πιο βάρβαρος και βίαιος, ακόμα πιο βάρβαρος απ’ αυτόν που υπάρχει σήμερα. Ας σκεφτούμε πώς φέρονταν οι ναζί στις χώρες που βρίσκονταν υπό την κατοχή τους. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε από το Δίστομο ούτε από τη Βιάννο για να έχει ακούσει ιστορίες φρίκης από την Κατοχή. Δείτε έναν χάρτη με τα καμένα από τους ναζί ελληνικά χωριά. Από εδώ, με τη μάχη της Κρήτης, ξεκίνησαν οι ναζί να προβαίνουν σε βαρβαρότητες κατά αμάχων: στα χωριά που τους αντιστάθηκαν, σε αντίποινα, εκτελούσαν όλους τους άντρες. Τέτοιες θηριωδίες γενικεύτηκαν στη συνέχεια στο Ανατολικό μέτωπο. Από τα 5 εκατομμύρια αιχμαλώτους Ρώσους που συνέλαβαν οι Γερμανοί, επέζησαν μόνο τα 2 εκατομμύρια.
Ίσως να πει κανείς ότι πόλεμος ήταν, θα γίνονταν και βαρβαρότητες και εγκλήματα. Οι φασίστες, όμως, λάτρευαν τον πόλεμο, βρίσκονταν στο στοιχείο τους, αποθέωναν τη βία, και επιπλέον τα εγκλήματά τους δεν ήταν κοινά. Πέρα από το ότι υπήρξαν πάμπολλοι Γερμανοί εγκληματίες πολέμου, ειδικά για τους ναζί δημιουργήθηκε μια νέα νομική κατηγορία, το «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» που αφορούσε τη δολοφονία και την υποδούλωση άμαχων πληθυσμών και μάλιστα για πολιτικούς και «φυλετικούς»/θρησκευτικούς λόγους. Για πρώτη φορά στην ιστορία επιχειρήθηκε συνειδητά η εξόντωση ενός ολόκληρου λαού, εκατομμυρίων ανθρώπων απλώς και μόνο επειδή ήταν Εβραίοι. Ακόμα πιο ανατριχιαστικό είναι ότι οι μαζικές αυτές δολοφονίες δεν έγιναν σε μια έκρηξη μίσους, δεν ήταν ένα πογκρόμ που ξεκίνησε με κάποια (έστω ψεύτικη) αφορμή: εν πλήρη ηρεμία, με κανονικές γραφειοκρατικές διαδικασίες και με βιομηχανική οργάνωση, εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώνονταν επειδή οι ναζί είχαν αποφασίσει ότι δεν είχαν δικαίωμα να ζουν. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, γιατί η ναζιστική ιδεολογία έχει αποκληθεί εγκληματική.
Αν είχε νικήσει ο φασισμός, ο κόσμος θα ήταν πιο σκληρός, ακόμα πιο σκληρός απ’ ό,τι σήμερα, θα επικρατούσε ο νόμος της ζούγκλας, το δίκαιο του ισχυρότερου, χωρίς τους μετριασμούς του που έχουν εφεύρει οι ανθρώπινες κοινωνίες. Οι φασίστες λάτρευαν τη δύναμη, αυτό που ήθελαν ήταν να τους φοβούνται. Οι αδύναμοι προορίζονταν για τον Καιάδα: στη ναζιστική Γερμανία δεν υπήρχε θέση για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, στειρώνονταν ή εξοντώνονταν (το 1939-41 ευθανασία εφαρμόστηκε σε 70.000 Γερμανούς με ανίατες ασθένειες ή φρενοβλαβείς). Αυτή η απουσία ελέους έφερνε τους ναζί κάποτε σε ψυχρότητα ή και σε σύγκρουση με την Εκκλησία: στα στρατόπεδα συγκέντρωσης το 1937 στάλθηκαν και 700 ιερείς. Ο γραμματέας του ναζιστικού κόμματος Μ. Μπόρμαν δήλωνε ότι «ο εθνικοσοσιαλισμός και ο χριστιανισμός είναι δύο ασύμβατες έννοιες».
Θα ήταν ένας κόσμος πιο απάνθρωπος, αν είχαν νικήσει οι ναζί . άλλωστε γι’ αυτούς δεν υπήρχε η έννοια της ανθρωπότητας: υπήρχαν μόνο φυλές, ανώτερες και κατώτερες, σε αιώνια πάλη μεταξύ τους, και είναι απολύτως θεμιτό οι ανώτερες να υποδουλώσουν ή να εξοντώσουν τις κατώτερες φυλές. Θα ήταν λοιπόν ένας κόσμος λιγότερο ηθικός: οι στοιχειώδεις ηθικοί φραγμοί απέναντι στον συνάνθρωπο δεν ισχύουν για όσους δεν ανήκουν στη σωστή φυλή.
Θεωρητικά οι ναζί είχαν τους Έλληνες ψηλά στην ιεραρχία των εθνών, ως απογόνους των αρχαίων Σπαρτιατών κλπ. Κατά την κατοχή όμως τους άφησαν να πεθαίνουν κατά χιλιάδες από την πείνα, μεριμνώντας μόνο για τον εφοδιασμό των δικών τους στρατευμάτων κατοχής. Σημειωτέον ότι οι Γερμανοί δεν πείνασαν κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου (παρά μόνο από το 1945 κ.ε., οπότε και κατάλαβαν από πρώτο χέρι τι είχαν κάνει στους άλλους τόσα χρόνια). Αν το έκαναν αυτό σ’ ένα έθνος που υποτίθεται ότι σέβονταν, φανταστείτε τι μπορούσαν να κάνουν στα άλλα.
Αν είχε νικήσει ο φασισμός, ο κόσμος μας θα ήταν πιο δίκαιος; Όχι. Εξ ορισμού οι άνθρωποι δεν θα θεωρούνταν ίσοι μεταξύ τους, η ισότητα κατηγορούνταν από τους φασίστες ως αξία της δημοκρατίας (όπως και είναι), δεν θα υπήρχε κράτος δικαίου και ίση μεταχείριση των πολιτών. Τα μέλη των εθνικών μειονοτήτων δεν θα είχαν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους πολίτες. Η ανισότητα στις σχέσεις των δύο φύλων προωθήθηκε από τους ναζί: θα ζούσαμε σ’ έναν κόσμο πιο πατριαρχικό, η αντρική εξουσία θα ενισχυόταν, οι γυναίκες θα όφειλαν να περιορίσουν την κοινωνική τους ζωή και να αποσυρθούν στο σπίτι.
Σ’ έναν φασιστικό κόσμο η δουλεία θα επανερχόταν, επίσημα ή ανεπίσημα. Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου για την εντατική λειτουργία της πολεμικής της βιομηχανίας η ναζιστική Γερμανία χρησιμοποίησε κυριολεκτικά δουλική εργασία, αιχμαλώτων ή αμάχων από κατεχόμενες χώρες που δούλευαν επί τόπου ή αναγκάζονταν να μεταφερθούν στη Γερμανία για να εργαστούν.
Τουλάχιστον στο εσωτερικό της εθνικής κοινότητας θα υπήρχε μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη, θα ήταν μικρότερες οι διαφορές μεταξύ φτωχών και πλουσίων; Στο κάτω κάτω ναζί σημαίνει «εθνικοσοσιαλιστής» (Nazional Sozialistische) και οι σοσιαλιστές είναι ευαίσθητοι σε τέτοια ζητήματα. Η απάντηση είναι όχι: στη ναζιστική Γερμανία τα κέρδη των επιχειρηματιών αυξήθηκαν και οι μισθοί των εργαζομένων μειώθηκαν. Παρ’ όλες τις αντιπλουτοκρατικές τους φανφάρες οι φασίστες λειτούργησαν σαφώς υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου, όπως τους κατηγορούσαν από την αρχή οι αντίπαλοί τους που έβλεπαν Γερμανούς επιχειρηματίες να πληρώνουν το αεροπλάνο με το οποίο ο Χίτλερ έκανε τις προεκλογικές του περιοδείες και να καταβάλουν τα έξοδα συντήρησης των ναζιστικών ταγμάτων εφόδου.
Στην Ιταλία οι φασίστες ξεκίνησαν την άνοδό τους ως μπράβοι στην υπηρεσία των γαιοκτημόνων, που έβλεπαν τους χωρικούς να ζητάνε την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών τους και να τα καταλαμβάνουν, και των βιομηχάνων που αντιμετώπιζαν μετά τον πόλεμο τη ριζοσπαστικοποίηση των εργατών τους. Ο Μουσολίνι όταν πήρε την εξουσία ακολούθησε μια ορθόδοξη φιλελεύθερη οικονομική πολιτική, για να υιοθετήσει τη δεκαετία του ’30 μεγαλύτερες δόσεις κρατικού παρεμβατισμού, ανταποκρινόμενος στις τάσεις και τις ανάγκες της εποχής, πάντα σε αγαστή συνεργασία με τον ιταλικό ΣΕΒ.
Στη Γερμανία η αντικαπιταλιστική ρητορεία ήταν ισχυρότερη, άλλωστε η εξουσία παραδόθηκε στους φασίστες σε εποχής μαζικής ανεργίας μετά την οικονομική κρίση του 1929. Γρήγορα όμως εξοντώθηκαν τα μέλη των ναζί που έπαιρναν στα σοβαρά τον όρο (εθνικο)«σοσιαλιστής», όπως φυσικά καταδιώχθηκαν αμέσως οι κομμουνιστές και οι σοσιαλδημοκράτες: η μεγαλύτερη υπηρεσία του φασισμού προς το μεγάλο κεφάλαιο ήταν το χτύπημα όσων αμφισβητούσαν την κυριαρχία του, καθώς και η διάλυση των ανεξάρτητων συνδικάτων.
Βεβαίως αυτό που διαφημίζεται ως το μεγάλο επίτευγμα των ναζί είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία το 1932 είχε πάρει τεράστιες διαστάσεις. Αυτό επιτεύχθηκε με την απασχόληση εκατομμυρίων ανέργων σε δημόσια έργα και άλλες δουλειές ανά τη Γερμανία με μοναδική αμοιβή ένα πιάτο φαΐ και ένα κοτέτσι για να κοιμηθούν. Η αμοιβή ήταν ελάχιστη και οι πρώην άνεργοι δεν είχαν ούτε δικαιώματα ούτε δυνατότητες διαπραγμάτευσης, παρ’ όλ’ αυτά ήταν μια δουλειά.
Η ανάληψη οικονομικής δραστηριότητας από το κράτος σε μεγάλη έκταση ήταν μια συνταγή που δοκιμάστηκε και σ’ άλλες καπιταλιστικές χώρες μετά την κρίση του 1929 (πχ ΗΠΑ), στη Γερμανία όμως υπήρξε πιο αποτελεσματική για την εξάλειψη της ανεργίας. Σ’ αυτό έπαιξε ίσως ρόλο το ότι το ναζιστικό κράτος έδινε πιο λίγα, καταργώντας στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα (για παράδειγμα δεν είχες απόλυτο δικαίωμα να διαλέξεις ούτε τον τόπο όπου θα δούλευες ούτε τον εργοδότη σου). Αλλά το κυριότερο είναι ότι οι ναζί προώθησαν την εμπλοκή του κράτους στην οικονομία περισσότερο απ’ ό,τι σε άλλες χώρες επειδή ήθελαν να προετοιμαστούν για πόλεμο.
Η οικονομική ανάπτυξη που προέκυπτε έτσι, με αυτές τις προτεραιότητες, δεν μπορεί να αποτελέσει μοντέλο που μπορεί να εφαρμοστεί παντού: εκτός κι αν μας ικανοποιεί το να ζούμε σ’ έναν κόσμο όπου κάθε λίγο θα πρέπει να γίνεται ένας μεγάλος πόλεμος στον οποίο (μαζί με όλες τις άλλες καταστροφές) θα καταστρέφονται όσα έχει φτιάξει η πολεμική βιομηχανία κάθε χώρας και μετά θ’ αρχίζει ένας νέος κύκλος παραγωγής και καταστροφής. Η σχεδόν πλήρης απασχόληση που πέτυχε η ναζιστική Γερμανία είναι αδιαχώριστη από την επιθετικότητά της και τον πόλεμο που ακολούθησε: όταν όλα υποτάσσονται στην προετοιμασία για πόλεμο, κάποια στιγμή ο πόλεμος θα πρέπει να γίνει (και να ξαναγίνει, σ’ έναν κύκλο που μπορεί να τελειώσει μόνο με την ήττα του φασισμού).
Ένας κόσμος στον οποίο θα είχαν νικήσει οι φασίστες θα ήταν λιγότερο ελεύθερος, λιγότερο ανεκτικός, πιο μισαλλόδοξος. Πόσο ελεύθερος είσαι όταν φοβάσαι ανά πάσα στιγμή για τη σωματική σου ακεραιότητα; Πόσο ελεύθερα μπορείς να σκέφτεσαι σε καθεστώς «υποχρεωτικής εθνικής ενότητας»; Πόσο ελεύθερος είσαι όταν δεν μπορείς να μιλήσεις γιατί ό,τι πεις θα φτάσει στα αυτιά της μυστικής αστυνομίας, της Γκεστάπο, και θα σε κλείσουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης; Πόσο ελεύθερος είναι ένας κόσμος στον οποίο έχει επιστρέψει η δουλεία ως θεσμός, η σκλαβιά; Στον οποίο θα κυριαρχούσαν η ρουφιανιά, η καχυποψία, ο φόβος; Στον οποίο θα διώκονταν οι ιδέες και όχι μόνο οι πράξεις; Στον οποίο με συνοπτικές διαδικασίες θα κλείνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης κομμουνιστές και σοσιαλιστές, Εβραίοι και Τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι και απεργοί; Στον οποίο η προσωπική και η συλλογική αυτονομία δεν θα υφίστατο μπροστά στις επιθυμίες ενός κράτους που θα αυτοαποκαλούνταν «ολοκληρωτικό»; Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του Γραφείου εργασίας των ναζί, ο μόνος ιδιωτικός χρόνος του ατόμου θα έπρεπε να είναι η ώρα που κοιμάται.
Θα ήταν τουλάχιστον ένας κόσμος πιο πειθαρχημένος; Σίγουρα όχι με τον τρόπο που εννοούσε ο Περικλής/Θουκυδίδης στον «Επιτάφιο», όχι με μια εσωτερική πειθαρχία που πηγάζει μεταξύ άλλων από τη συμμετοχή των ανθρώπων στη θέσπιση των κανόνων. Θα ήταν ένας κόσμος πιο υποταγμένος, όπου οι απλοί άνθρωποι θα έπρεπε να υπακούουν σε κανόνες που θα είχαν οριστεί χωρίς τη συμμετοχή τους. Τυφλή υπακοή σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι αποποιείσαι την ευθύνη για τις πράξεις σου: μετά τον πόλεμο όλοι οι ναζί ισχυρίζονταν ότι εκτελούσαν εντολές, οπότε δεν ευθύνονταν για τα εγκλήματα που είχαν κάνει. Και δείτε ταινίες όπως «Το Πείραμα»: όταν οι κανόνες είναι σκληροί και παράλογοι και οι άνθρωποι υποχρεώνονται να υποτάσσονται σ’ αυτούς, η πειθαρχία οδηγεί σε μια κόλαση.
Θα ήταν, λοιπόν, ένας κόσμος λιγότερο δημοκρατικός, όπου οι άνθρωποι θα έλεγχαν λιγότερο τη ζωή τους και δεν θα προβλέπονταν διαδικασίες μέσω των οποίων θα μπορούσαν να επηρεάζουν την πολιτική του κράτους. Ο φασισμός προήλθε από τάσεις που αναπτύχθηκαν μετά το 1789 κατά των αρχών της Γαλλικής Επανάστασης, κατά του δημοκρατικού κινήματος που διεκδικούσε το δικαίωμα ψήφου για όλους, και αργότερα κατά του μαρξισμού και του σοσιαλιστικού κινήματος που ζητούσαν τη δημιουργία μιας κοινωνίας ίσων ανθρώπων.
Ένας φασιστικός κόσμος, τέλος, θα ήταν ένας κόσμος λιγότερο ορθολογικός, λιγότερο διαφωτισμένος. Θα έχετε ακούσει για το κάψιμο από τους ναζί των βιβλίων που δεν τους άρεσαν. Γι’ αυτούς η εθνικότητα του επιστήμονα ήταν πιο σημαντική από το αν είχε δίκιο: φιλοδοξούσαν να δημιουργήσουν μια «γερμανική φυσική» που θα αντικαθιστούσε την «εβραϊκή φυσική» του Αϊνστάιν. Οι άνθρωποι θα μάθαιναν όχι να αναζητούν τα αίτια των προβλημάτων τους και λύσεις γι’ αυτά, αλλά αποδιοπομπαίους τράγους, κάποιον να του φορτώσουν τη δυστυχία τους και να ξεσπάσουν πάνω του, όπως έκανε ο Χίτλερ με τους Εβραίους. Αντί να κρίνουν τους ηγέτες τους, θα καλούνταν να τους λατρεύουν (Fuhrerprinzip). Αντί να διερωτούνται για την ορθότητα των εντολών, θα έπρεπε να τις υπακούν.
Θα έχετε ακούσει ότι εμείς οι Έλληνες δεν μπορούμε να είμαστε φασίστες, ότι έχουμε ανοσία στο μικρόβιο του φασισμού, αφού έχουμε ζήσει Κατοχή και έχουμε υποφέρει τόσο από τη φασιστική βία. Να μην ξεχνάμε, όμως, ότι στην Κατοχή ήταν χιλιάδες και οι Έλληνες που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή. Ας θυμηθούμε τον όρκο των διαβόητων Ταγμάτων Ασφαλείας, που πολεμούσαν πλάι στους Γερμανούς ενάντια στους αντάρτες της Αντίστασης φορώντας γερμανικές στολές και που χαρακτηρίστηκαν προδότες απ’ όλες τις πολιτικές δυνάμεις και από τους Άγγλους μετά την απελευθέρωση:
«Ορκίζομαι εις τον Θεόν, τον άγιον τούτον όρκον, ότι θα υπακούω απολύτως εις τας διαταγάς του ανωτάτου αρχηγού του γερμανικού στρατού Αδόλφου Χίτλερ. Θα εκτελώ πιστώς απάσας τας ανατεθεισόμενας μου υπηρεσίας και θα υπακούω άνευ όρων εις τας διαταγάς των ανωτέρων μου. Γνωρίζω καλώς ότι δια μίαν αντίρρησιν εναντίον των υποχρεώσεων μου, τας οποίας δια του παρόντος αναλαμβάνω, θέλω τιμωρηθεί παρά των γερμανικών στρατιωτικών νόμων»
[[Σε αντιδιαστολή, ας θυμηθούμε τον όρκο του αντάρτη του ΕΛΑΣ, της σημαντικότερης δύναμης της Αντίστασης: «Ορκίζομαι ότι θα αγωνιστώ έως την τελευταία σταγόνα του αίματός μου για την πλήρη απελευθέρωση, ακεραιότητα και ανεξαρτησία της πατρίδας. Για την περιφρούρηση των συμφερόντων του ελληνικού λαού και την αποκατάσταση και κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του. Για τον σκοπό αυτό θα υπακούω στις πράξεις και αποφάσεις της ΠΕΕΑ και θα εκτελώ ευσυνείδητα και πειθαρχικά τις εντολές και οδηγίες των ανωτέρων μου και θα αποφεύγω κάθε πράξη που θα με ατιμάζει σαν άτομο και σαν αγωνιστή του ελληνικού λαού» ]]
Οι Έλληνες, λοιπόν, δεν έχουμε ανοσία στον φασισμό. Κανείς δεν έχει. Γι’ αυτό έχει σημασία να λέγονται όλα αυτά τα πράγματα, γι’ αυτό έχει σημασία να γιορτάζουμε μ’ αυτό το πνεύμα την 28η Οκτωβρίου.
Βιβλιογραφία στα ελληνικά:
Γιώργος Μαργαρίτης, «Ο πόλεμος της Αλβανίας 1940-41: ο χώρος και οι άνθρωποι», στο Επιστημονικό συμπόσιο Η Ελλάδα του ’40, Εταιρεία Σπουδών 1993, σ.25-52
Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα τον Μουσολίνι! Τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού, Βιβλιόραμα 2006
Στάνλεϊ Πέιν, Μια ιστορία του φασισμού 1914-1945, Φιλίστωρ 2000
Χρήστος Χατζηιωσήφ, «Το “Όχι” του Μεταξά: βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι παράγοντες μιας απόφασης», στο Επιστημονικό συμπόσιο Η Ελλάδα του ’40, Εταιρεία Σπουδών 1993, σ.233-248
Χρήστος Χατζηιωσήφ, «Η πορεία της Ευρώπης προς τον πόλεμο», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ και Προκόπης Παπαστράτης (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, τ.Γ1, Βιβλιόραμα 2007, σ.9-47
Ian Kershaw, Χίτλερ, 2 τόμοι, Scripta 2000
Mark Mazower, Στην Ελλάδα του Χίτλερ, Αλεξάνδρεια 1994
Mark Mazower, Η αυτοκρατορία του Χίτλερ. Ναζιστική εξουσία στην κατοχική Ευρώπη, Αλεξάνδρεια 2009
Robert Paxton, Η ανατομία του φασισμού, Κέδρος 2006
Davide Rodogno, «Το “Spazio vitale” του φασισμού και η είσοδος της Ιταλίας στον πόλεμο», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ και Προκόπης Παπαστράτης (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, τ.Γ1, Βιβλιόραμα 2007, σ.49-67
Συλλογικό: Άουσβιτς. Το Γεγονός και η Μνήμη του, Καστανιώτης 2007
Σχόλιο είπαμε να γράψεις, όχι πραγματεία μεγαλύτερη από το σχολιαζόμενο άρθρο!
«Η Ιταλία ήταν φασιστική και γι’ αυτό επιτέθηκε στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου»
Βαρέθηκα την κλισαρισμένη πολιτικοποίηση της Ιστορίας, κάτι που κατάφερε να περάσει η Αριστερά μετά την δικτατορία. Εάν η Ιταλία επετέθη στην Ελλάδα, επειδή ήταν φασιστική, τότε η ΕΣΣΔ γιατί εισέβαλε στο Αφγανιστάν, για να μην αναφέρω τις «σωτήριες» παρεμβάσεις στο Βερολίνο, την Ουγγαρία και την Τσεχοσλοβακία;
Καιρός πια να πάψει αυτό το παραμύθι ότι η Ελλάδα αγωνίστηκε κατά του φασισμού (λες και η 4η Αυγούστου ήταν υπόδειγμα δημοκρατίας!) και του ναζισμού. Ας αποκατασταθούν ξανά οι έννοιες στην πρωτότυπη, σωστή τους θέση: Η Ελλάδα αγωνίστηκε κατά των εισβολέων Ιταλών, Γερμανών και των τσιρακιών των Αλβανών και Βουλγάρων και όχι κατά των πολιτευμάτων τους! Αυτό θα έκανε με οποιονδήποτε εισβολέα. Διαφορετικά, η ΕΟΚΑ δεν αγωνίστηκε κατά των Βρετανών, αλλά της βασιλευομένης δημοκρατίας!!
Έχει και η ανοησία τα όρια της, ή τουλάχιστον πρέπει να τα έχει. Έλεος!
πολυ σωστος ο Επισκεπτης…
Πραγματικά διαφωτιστική αναφορά σε μία σκοτεινή πτυχή της Ιστορίας μας
Το βαρύ τίμημα του φασισμού
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=481388
—————————————————–
Κουλούρη Χριστίνα
Το βαρύ τίμημα του φασισμού
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 27/10/2012 05:45
Ο εορτασμός ιστορικών επετείων συνδέεται ευθέως και με σαφήνεια με ένα καθήκον μνήμης, την ανάγκη υπενθύμισης στην κοινωνία, και κυρίως στις νεότερες γενιές, ενός κοινού παρελθόντος, με διδακτικούς στόχους. «Να μην ξεχάσουμε» είναι η προτροπή που διατυπώνεται σταθερά σε κάθε επέτειο, όπως τον περασμένο μήνα για τα ενενήντα χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής, με την υπενθύμιση ότι η μνήμη αποτελεί συστατικό της ταυτότητας και επομένως της επιβίωσης μιας ομάδας ή ενός έθνους.
Αραγε όμως εφαρμόζεται αυτό στην περίπτωση της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου; Τι θυμόμαστε και, κυρίως, τι υπενθυμίζουμε με τον εορτασμό της επετείου; Τι διδάσκεται στο σχολείο; Ποια είναι η επικαιρότητα του ιστορικού μαθήματος για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Κατοχή και την Αντίσταση στην Ελλάδα σήμερα;
Η πρώτη διαπίστωση που σχετικά εύκολα θα έκανε ένας εξωτερικός παρατηρητής είναι ότι η επέτειος αυτή έχει περιοριστεί στον εορτασμό του «ΟΧΙ» απέναντι στην ιταλική επίθεση, ως μιας πράξης εθνικής αξιοπρέπειας που προσιδιάζει στον χαρακτήρα των Ελλήνων ανά τους αιώνες, αποκομμένη από τα ιστορικά της συμφραζόμενα. Πρόκειται για την επέτειο ενός ιστορικού γεγονότος που έχει χάσει την ιστορικότητά του. Για λόγους που έχουν αναλυθεί αλλού, η Ελλάδα επέλεξε, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, να εορτάζει την έναρξη του πολέμου και όχι τη λήξη του. Η αυτολογοκρισία που επιβλήθηκε στην επίσημη Ιστορία με τη λήξη του Εμφυλίου, σε συνδυασμό με μια παράδοση σιωπών και λευκών σελίδων που χαρακτηρίζει εν γένει την εθνική Ιστορία, οδήγησε σε μια στρογγυλεμένη ερμηνεία της 28ης Οκτωβρίου. Οχι μόνο γιατί η Ομοσπονδιακή Γερμανία ήταν σύμμαχος στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και γιατί οι ιδεολογικοί συγγενείς και οι συνεργάτες των κατακτητών απολάμβαναν ασυλία.
Το γεγονός ότι η περίοδος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για την Ελλάδα δεν διδασκόταν (και κατά κανόνα δεν διδάσκεται ούτε σήμερα) και ότι η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου αποϊδεολογικοποιήθηκε για να προβάλλει μόνο την εθνική και όχι την πολιτική σύγκρουση εξηγεί γιατί σήμερα η ιδεολογία του φασισμού και του ναζισμού με την οποία συγκρούστηκε η Ελλάδα του 1940 έχει απήχηση στην Ελλάδα του 2012 μέσω της Χρυσής Αυγής. Εμφανίζεται έτσι το οξύμωρο σχήμα να προβάλλεται ως «πατριωτική» η ιδεολογία που χαρακτήριζε τους γερμανούς κατακτητές και στην οποία στηρίχθηκε η αιματηρή βία της Κατοχής. Η κατάκτηση της Ελλάδας, οι εκτελέσεις και οι δολοφονίες αμάχων, η λεηλασία της παραγωγής και οι εκτοπισμοί, ήταν αποτέλεσμα μιας ιδεολογίας φυλετικής ανωτερότητας και καθαρότητας. Η πρωτοφανής άνοδος αυτής της ιδεολογίας στη σημερινή Ελλάδα καθιστά το καθήκον μνήμης επιβεβλημένο στη φετινή επέτειο.
Η Κατοχή υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή για τον ελληνικό λαό: μέτρα καταστολής, αντίποινα, μαζικές εκτελέσεις, φυσική καταστροφή, πληθωρισμός, μαύρη αγορά, λεηλασία των οικονομικών πόρων της χώρας, κατάρρευση της εθνικής οικονομίας και φοβερός λιμός. Τον χειμώνα 1941-1942 υπολογίζεται ότι μόνο στην Αθήνα πέθαιναν κάθε μέρα 300 άνθρωποι. Ολέθρια υπήρξε η Κατοχή και για την τύχη των εβραίων της Ελλάδας. Μόνο το 17% των εβραίων που ζούσαν στην Ελλάδα πριν από τον πόλεμο επιβίωσε από τη ναζιστική κατοχή. Τον Οκτώβριο του 1944 ο γερμανικός στρατός θα εγκαταλείψει την Αθήνα, αφήνοντας πίσω του μια χώρα κατεστραμμένη και στα πρόθυρα εμφύλιας σύγκρουσης.
Παρά την ήττα του Χίτλερ και των συμμάχων του, ιδεολογίες που συνδέονται μαζί τους, όπως ο φασισμός, ο ρατσισμός και αντισημιτισμός, δεν πέθαναν το 1945, με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εξακολουθούν να επιβιώνουν και να αναβιώνουν σε διαφορετικά σημεία της ευρωπαϊκής ηπείρου, ιδιαίτερα μάλιστα σε μια συγκυρία σαν τη σημερινή, που πολλές χώρες δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση. Η Ελλάδα, περισσότερο από όλες. Ωστόσο οι ιδεολογικοί απόγονοι του ναζισμού άλλοτε προβάλλουν και άλλοτε αποκρύπτουν τους δεσμούς τους με το Γ’ Ράιχ και την πολιτική του.
Σε κάποιες περιπτώσεις λοιπόν, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, αποσυνδέονται τα συστατικά στοιχεία της ναζιστικής ιδεολογίας – σοβινισμός, φυλετισμός, βία, αντικοινοβουλευτισμός, αυταρχισμός, μιλιταρισμός, ολοκληρωτισμός – από το όνομά της, ώστε να μη συνδεθούν οι ιδεολογικοί της απόγονοι με την ιστορική τους μήτρα. Αυτή είναι και η τακτική της Χρυσής Αυγής. Επιχειρεί την ιδεολογική της νομιμοποίηση μέσω της επίκλησης της ελληνικής αρχαιότητας, αποσιωπώντας την πραγματική της προέλευση. Ο λόγος είναι προφανής: η Ελλάδα πολέμησε εναντίον της φασιστικής Ιταλίας, αντιστάθηκε εναντίον της ναζιστικής κατοχής και πλήρωσε βαρύ τίμημα σε υλικές απώλειες και ανθρώπινα θύματα. Δεν είναι πολιτικά επωφελές να παραδεχθεί κάποιος ότι συντάσσεται ιδεολογικά με τους κατακτητές της χώρας του, ιδιαιτέρως μάλιστα όταν προβάλλει «πατριωτικό» προφίλ.
Για τους λόγους αυτούς, το μάθημα Ιστορίας που προσφέρει η 28η Οκτωβρίου είναι κρίσιμο. Δάσκαλοι και καθηγητές έχουν σήμερα την ευκαιρία να εξηγήσουν στα παιδιά για ποια ιδανικά και εναντίον ποιας ιδεολογίας οι παππούδες τους έδωσαν τη ζωή τους, να τους δείξουν το αποτρόπαιο πρόσωπο του ναζισμού στα Καλάβρυτα και στο Δίστομο, καθώς και στα στρατόπεδα θανάτου του Αουσβιτς και της Τρεμπλίνκα, και να κάνουν τους μαθητές τους να αντιληφθούν ότι η χώρα τους υπήρξε ένα από τα τραγικά θύματα αυτής της ιδεολογίας που σήμερα αυτοπροβάλλεται ως «αντισυστημική» και ριζοσπαστική.
Η κυρία Χριστίνα Κουλούρη είναι καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Αντιγράφω σχόλιο από στο παραπάνω άρθρο της Κουλούρη, το οποίο με βρίσκει σύμφωνο:
ΤΟ ΒΑΡΥ ΨΕΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ | 29/10/2012 11:58
Μυρηκάζοντας αφόρητες κοινοτοπίες, η κ. καθηγήτρια παραθεωρεί γιά προφανείς λόγους το σπουδαιότερο. Τον ιταλικό φασισμό και τον γερμανικό ναζισμό τον πολέμησε η φασιστική Έλλάδα. Η άθλια δημοκρατική Ελλάδα (ιδιαιτέρως η βενιζελογενής, Πλαστήρας, Πάγκαλος) συνιστούσε συνεργασία. Η δε κομμουνιστική, προδοσία. Επειδή η ιστορική προφάνεια είναι συντριπτική, γι’ αυτό 70 χρόνια οι διανοούμενοι και ιστορικοί της Αριστεράς αποχρωματίζουν λυσσαλέα τη δόξα του «ΟΧΙ» του 40 και επιμένουν στην δήθεν ασντιστασιακή δράση τους το 41-45. Εν τέλει, είναι γελοιωδώς ανιστόρητο και βαθειά υποκριτικό, η εκ πεποιθήσεως ελέω ταξικής συνείδησης αρνησίπατρις Αριστερά να εγκαλεί τον φασισμό για δήθεν αντιπατριωτισμό.
ΙΩΝ ΦΙΛΙΠΠΟΥ
Γράφετε:
«Το δε παράδειγμά του προτείνεται ως πρότυπο ηγετικής συμπεριφοράς….»
Ακριβώς αυτό έλaβε χώρα σήμερα το πρωί στο mega όταν οι δύο πρωινοί παρουσιαστές ( Μανώλης Αναγνωστάκης και Ιορδάνης Χασαπόπουλος) είχαν καλεσμένο επί πολύ ώρα τον «όλα τα σφάζει όλα τα μαχαιρώνει» Στέλιο Ραάμφο.
Αφού ο κύριος Ράμφος επί πολύ ώρα παρουσίαζε τον Μεταξά σχεδόν ως άγιο πατριώτη, οι συντελεστές της εκπομπής έβαλαν ως μοτο κάτω από κάτω από την τηλεοπτική εικόνα το κείμενο-διαπίστωση: ‘Ηγέτες σαν τον Μεταξά έχει ανάγκη η πατρίδα μας σήμερα»
Τι να πει κανείς; Νάναι μόνο ανόητοι εκεί στο «προοδευτικό » megaλο κανάλι ;
To ακριβές κείμενο που αναγράφτηκε στην οθόνη του MEGA 9.30 π.μ. ήταν:
«Το παράδειγμα του Μεταξά ως ηγέτη είναι επίκαιρο σήμερα»
Ας χαιρόμαστε λοιπόν τα δημοκρατικά κριτήρια των σούπερ-ντούπερ δημοσιογραφίσκων και υπευθύνων της εκπομπής!
Όταν ο Μεταξάς αποφάσισε να πει ΝΑΙ το έκανε…
Για όλους τους «ανιστόρητους» που θα επικαλούνταν τον ηρωισμό των Σπαρτιατών για να σκιάσουν την αφροσύνη των Μηλίων!
http://nontobenews.com/2012/02/20/metaxas-gr/
Διαβάστε ένα απίστευτο άρθρο γραμμένο από έναν απίστευτο τύπο:
28η Οκτωβρίου: Ο πόλεμος που τελικά δεν ήταν «τρικούβερτο γλέντι»
Ημερομηνία δημοσίευσης: 27/10/2009
Του Νάσου Θεοδωρίδη*
69 χρόνια μετά την τραγωδία του θανάτου και της αναπηρίας δεκάδων χιλιάδων φαντάρων, έχει έρθει η ώρα για μια ψύχραιμη ιστορική αποτίμηση που να απαντάει στο ερώτημα αν τελικά βγήκε κερδισμένη η ελληνική κοινωνία από μια εξ αντικειμένου σύμπλευση με το φασιστικό καθεστώς Μεταξά στην οποία οδηγήθηκε από τον εθνικιστικό παροξυσμό της εποχής, προκειμένου να αποτραπεί η απλή διέλευση ενός άλλου φασιστικού στρατού, με μόνο επιχείρημα ότι ο δεύτερος στρατός ήταν «ξένος» (αλλά εξίσου φασιστικός). Υποστηρίζω ότι η εμπλοκή της Ελλάδας σε αυτό το σφαγείο θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η 28η Οκτωβρίου δεν σήμαινε ούτε την «ενότητα» ούτε «το μεγαλείο του έθνους», αλλά την είσοδο της Ελλάδας σε ένα παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο.
Η άγρια σύγκρουση που ξετυλίχτηκε πάνω στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας έδειξε ανάγλυφα την ταξική της φύση. Στις πρώτες γραμμές φτωχοί άνθρωποι, πέθαιναν από τη γάγγραινα, έλιωναν από την ψείρα, περίμεναν απελπισμένα τροφή. Πιο πίσω οι αξιωματικοί με τις ορντινάντσες τους έδιναν τις διαταγές. Και ακόμα πιο πίσω, στα πολυτελή ξενοδοχεία της Αθήνας, ο αρχιστράτηγος Παπάγος και το επιτελείο της «Αυτού Μεγαλειότητας»…
Υπάρχουν πολλοί μύθοι για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Ο πρώτος είναι ότι οι φαντάροι μας με εφ’ όπλου λόγχη στείλανε τους δειλούς εχθρούς στα βάθη της Αλβανίας. Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Ο ελληνικός στρατός ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτή τη σύγκρουση. Ήδη από την άνοιξη1939 το Γενικό Επιτελείο Στρατού είχε καταστρώσει ανάλογα σχέδια. Και από τον Ιούνη 1940 ο ελληνικός στρατός βρισκόταν ουσιαστικά σε κατάσταση «μυστικής επιστράτευσης». Στα σχολικά βιβλία και στα πατριωτικά αφιερώματα η «θέληση» και το «φρόνημα» ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας για το «έπος της Αλβανίας». Η αλήθεια είναι ότι ήταν η μορφολογία του εδάφους, το βεβιασμένο της ιταλικής επίθεσης -με όλες τις δυσκολίες ανεφοδιασμού από τα ακατάλληλα λιμάνια της Αλβανίας- και μια πολύ ισχυρή ελληνική στρατιωτική μηχανή.
Επίσης αποκρύπτεται ότι υπήρχαν πολλοί που αρνούνταν να υποταχτούν σε αυτήν τη χαρούμενη εικόνα της “εθνικής πανστρατιάς”. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Θ. Χατζής, μετέπειτα γραμματέας του ΕΑΜ αναφέρει στις αναμνήσεις του ότι στις αρχές Νοέμβρη εκτελέστηκαν επί λιποταξία τέσσερις φαντάροι του συντάγματός του, επειδή είχαν λείψει μόνο μια μέρα και ξαναγύρισαν: «Απογοήτευση και πένθος έπεσε στο Σύνταγμα. Στην πορεία μάθαμε πως και σε άλλα Συντάγματα έγιναν παρόμοιες δίκες για μικρές πειθαρχικές παραβάσεις και επακολούθησαν διαδοχικές εκτελέσεις, κατά περίεργη ‘συγκυρία’ μόνο Μακεδόνων που μιλούσαν τη σλαβική γλώσσα και όλοι τους σχεδόν ήταν χαρακτηρισμένοι ‘βουλγαροκομμουνιστές’”.
Ήταν και κάτι άλλο που ερέθιζε τους φαντάρους. Οι καλαμαράδες της Αθήνας παρουσίαζαν τον πόλεμο σαν τρικούβερτο γλέντι με χαρές και τραγούδια για τους Έλληνες φαντάρους. Κρύβανε την πραγματικότητα. Συνήθως στα αφιερώματα για την 28η Οκτωβρίου, βλέπουμε επίκαιρα της εποχής με τα πλήθη ενθουσιασμένα να χαιρετάνε εκείνους που φεύγουν για το μέτωπο. Πράγματι, κάθε φορά που αρχίζει ένας τέτοιος πόλεμος, η πλειοψηφία παρασύρεται από ένα κύμα εθνικισμού και πολεμόχαρων αισθημάτων. Όμως, καθώς περνούν οι μέρες, φανερώνεται όχι μόνο η φρίκη του πολέμου αλλά και ποιος την πληρώνει, οπότε οι διαθέσεις αλλάζουν.
Ο Δ. Λουκάτος καταγράφει αυτή την αλλαγή στο ημερολόγιο που κρατούσε και έχει δημοσιευτεί με τίτλο «Οπλίτης στο Αλβανικό Μέτωπο Ημερολογιακές Σημειώσεις 1940-’41»: «Ένα περίεργοπράγμα. Κανείς απ΄ όλους τους ‘Εμπέδους’ δεν θέλει να φύγει για το Μέτωπο. Όλοι θα ‘τανε ευτυχείς αν τους κρατούσανε εδώ. Πού είναι λοιπόν τα φανταχτερά λόγια ‘οι φαντάροι μας αδημονούν να μεταβούν εις την πρώτην γραμμήν;’».
* Ο Νάσος Θεοδωρίδης είναι μέλος του ΣΥΝ και της Αντιεθνικιστικής Κίνησης
http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=500456
Μιλάμε για μεγάλο νούμερο! Πριν δύο χρόνια είχε πάλι γράψει και κατηγορήσει την κυβέρνηση Μεταξά για το άσκοπο «ΟΧΙ», που στοίχισε ανθρώπινες ζωές και θυσίες, αντί του πολύ «λογικότερου» «ΝΑΙ». Φαιδρό υποκείμενο είναι ο τύπος, τι περιμένεις;
Το πρόβλημα με το άρθρο του Θεοδωρίδη βρίσκεται στην πρώτη παράγραφο, το ιδεολογικό-πολιτικό δια ταύτα. Γιατί δεν νομίζω ότι έχει κανείς να προσάψει κάτι στο πραγματολογικό υλικό και στο πώς το ερμηνεύει. Απλώς το ότι ο ελληνοϊταλικός πόλεμος δεν ήταν Βέμπο και πάρτι για τους φαντάρους και ότι το ημι-φασιστικό καθεστώς Μεταξα δεν είχε κανένα πρόβλημα να εκτελέσει Σλαβομακεδόνες που λείψανε μια μέρα, δεν οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα έπρεπε να επιτραπεί «η απλή διέλευση ενός άλλου στρατού»
Noμίζω ότι ο Θεοδωρίδης με την παρακάτω πρόταση ορίζει το πλαίσιο και το σύστημα ξιών με το οποίο κρίνει εκείνη την εποχή:
«…έχει έρθει η ώρα για μια ψύχραιμη ιστορική αποτίμηση που να απαντάει στο ερώτημα αν τελικά βγήκε κερδισμένη η ελληνική κοινωνία από μια εξ αντικειμένου σύμπλευση με το φασιστικό καθεστώς Μεταξά στην οποία οδηγήθηκε από τον εθνικιστικό παροξυσμό της εποχής, προκειμένου να αποτραπεί η απλή διέλευση ενός άλλου φασιστικού στρατού, με μόνο επιχείρημα ότι ο δεύτερος στρατός ήταν «ξένος» (αλλά εξίσου φασιστικός)…»
Αφενός δείχνει να αγνοεί σημαντικές πλευρές του διπλωματικού παρασκηνίου. Πλευρές οι οποίες υποχρέωσαν το Μεταξά να πει «όχι», όπως αποδεικνύεται από την δική του ομολοία που παρατίθεται στην ανάρτηση.
Επιπλέον η «απλή διέλευση» σήμαινε τεμαχισμό της Ελλάδας και παράδοση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, βορά στους Ιταλούς και στους Βούλγαρους φασίστες, με βάση την αντίληψη του Ν. Θεοδωρίδη αυτό είναι αμελητέο, εφόσον όλοι είμαστε άνθρωποι 🙂
Η προσέγγιση αυτή θα ήταν συζητήσιμη -και γιατί όχι;- εάν δεν συμπλήρωνε μια ιδιαίτερη αντίληψη που εκφράστηκε και παλιότερα σε ζητήματα που σχετίζονται με τις Γενοκτονίες στην Ανατολή, την αντιπαράθεση επί του Μακεδονικού, το ζήτημα του Αιγαίου και τα διάκια της Τουρκίας, το Κυπριακό…. Δεν γίνεσαι αντιεθνικιστής υιοθετώντας τις απόψεις των άλλων εθνικισμών, όπως πράττει τελικά ο Νάσος Θεοδωρίδης.
Μια προσπάθεια ερμηνείας του ρεύματος αυτού, που στο όνομα της απαξίωσης και της αντίθεσης στον ελληνικό εθνικισμό υιοθετεί άκριτα τις αναλύσεις, αλλά και τους στρατηγικούς στόχους, των αντίπαλων εθνικισμών (τουρκικού, σλαβομακεδονικού, βουλγαρικού), εγινε σε ένα κείμενο :
Η περίπτωση Νακρατζά και η είσοδος ακροδεξιών τουρκικών απόψεων σε μέρος της Αριστεράς
Εμείς πάντως προσέγγισαμε με τον τρόπο μας το φαινόμενο και προτείναμε και ένα κείμενο δικό σας για όποιον θέλει να πληροφορηθεί περισσότερα για το τι σημαίνει ‘Αντιεθνικιστική Κίνηση» και ο γκουρού τους, ο Γεώργιος Νακρατζάς.
–”Αυγή”: προβοκάροντας τον ΣύΡιζΑ
Διαβάστε το παλιότερο αφιέρωμά μας για τον ανεκδιήγητο αυτό τύπο και τις ρατσιστικές του εμμονές :
–Της κοντής ψωλής οι τρίχες της φταίνε..
[…] να δώσω άλλη εξήγηση στις προσπάθειες ηρωοποίησης του Ιωάννη Μεταξά ή αθώωσης της Χούντας ή -από την άλλη πλευρά- […]
[…] να παρουσιάσει το μοναδικό πατριωτικό φρόνημα. Ότι ο Μεταξάς είπε το ‘ΟΧΙ” στη φασιστική Ιταλία γιατί ήταν “πατριώτης” και […]
[…] να παρουσιάσει το μοναδικό πατριωτικό φρόνημα. Ότι ο Μεταξάς είπε το ‘ΟΧΙ” στη φασιστική Ιταλία γιατί ήταν “πατριώτης” και […]
[…] https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
[…] https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
[…] https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
[…] https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
[…] https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
[…] https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
χαιρετίστηκε από τον ελληνικό Τύπο με πρωτοσέλιδα αφιερώματα.
Παρακάτω ακολουθεί άρθρο του Ιακώβου Χονδροματίδη, στη Μονογραφία “Γκαίμπελς – Ο Μάγος της Προπαγάνδας” του Περιοδικού “Στρατιωτική Ιστορία”, που περιγράφει αναλυτικά την επίσκεψη του Γκαίμπελς στην Ελλάδα.
[…]
Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΓΚΑΙΜΠΕΛΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στις 20 Σεπτεμβρίου 1936, ο Γκαίμπελς, συνοδευόμενος από τη σύζυγο του Μάγδα, επισκέφθηκε την Ελλάδα. Οι ελληνικές Αρχές τον υποδέχθηκαν με μεγάλες τιμές, πρωτοστατούντος του δημάρχου Αθηναίων Κωνσταντίνου Κοτζιά. Ο ενθουσιασμός του Γερμανού υπουργού Προπαγάνδας ήταν διάχυτος στις σημειώσεις του:
«23.9.1936. (…χθες)… Ένα από τα ωραιότερα πρωινά της ζωής μου. Πάνω στην Ακρόπολη… Τα Προπύλαια, ο Παρθενών και το Ερέχθειο. Είμαι συνεπαρμένος. Και ψηλά, αυτός ο βαθύς, γαλάζιος, αττικός ουρανός. Μια συμφωνία ομορφιάς, χρωμάτων και παραστάσεων… Στο θέατρο του Διονύσου γεννήθηκε η αττική τραγωδία… Είμαι ευτυχισμένος και χαρούμενος που μπορώ και τα βλέπω. Μετά, κάτω στην πόλη. Έκανα διάφορες αγορές. Οι άνθρωποι φιλόξενοι. Οι Αρχές, ο Τύπος, όλοι είναι φιλικοί μαζί μας. Το μεσημέρι ξεκουραστήκαμε στο ξενοδοχείο. Η ψυχή μου έχει γεμίσει από ομορφιά και αγαλλίαση. Ευτυχισμένη αρχαιότητα!… Το βράδυ ο Κοτζιάς με κάλεσε σε μια ελληνική ταβέρνα. Φανταστικά τα εδέσματα, η μουσική. Προσκάλεσα τη νεαρή τραγουδίστρια στο Βερολίνο…».
Η Μάγδα δεν συμμερίστηκε τον ενθουσιασμό του συζύγου της. Ταλαιπωρήθηκε, όπως διηγήθηκε αργότερα στη φίλη και κουνιάδα της, Ελλο Κβαντ, από τη ζέστη και τον ήλιο, ωστόσο θεώρησε ότι εντυπωσίασε τους Έλληνες οικοδεσπότες της με τις γνώσεις και την ευφυΐα της .
«Δουλειά και ψωμί».
Αφίσα του Ε9νικοσοσιαλιστικού
κόμματος για τις εκλογές του
Νοεμβρίου του 1932.
Η κυβέρνηση Μεταξά και ο ελληνικός Τύπος έδωσαν μεγάλη δημοσιότητα στο γεγονός, καθώς ήταν η πρώτη επίσκεψη ενός Γερμανού ανώτατου αξιωματούχου αμέσως μετά τη μεταβολή της 4ης Αυγούστου.
Η ανταπόκριση της εφημ. «Βραδυνή» της 21-9- 1936 είναι χαρακτηριστική: «Χθες την 7 μ.μ. ακριβώς προσεγειώθη εις το αεροδρόμιον του Τατοΐου το αεροπλάνο, εις το οποίο επέβαινεν ο Γερμανός υπουργός της Προπαγάνδας δρ Γκαίμπελς μετά της συζύγου. Τον δρα Γκαίμπελς κατά την αποβίβασίν του υπεδέχθησαν και του ηυχήθησαν το ως “ευ παρέστη” ο Γερμανός επιτετραμμένος κ. Κοτ, το προσωπικόν της Πρεσβείας, εκ μέρους δε της ελληνικής κυβερνήσεως ο κ. Δ. Βικέλας, διευθυντής της Εθιμοτυπίας του υπουργείου των Εξωτερικών, ο Παπάς, όστις ωρίσθη ξεναγός του, καθώς και ο ανώτερος διοικητής των αεροπορικών σχολών, υποστράτηγος κ. Αποστολόπουλος, μετά του επιτελάρχου του κ. Μυτιληναίου. Εις την κ. Γκαίμπελς προσφέρθηκαν άνθη. Οι επίσημοι ξένοι κατηυθύνθησαν κατόπιν δι’ αυτοκινήτων εις την Κηφιοιάν και κατέλυσαν εις το ξενοδοχείο ν “Σέσιλ”… Τον Γερμανόν υπουργόν συνοδεύουν ο υπουργικός σύμβουλος του υπουργείου Προπαγάνδας κ. Χάνκε, ο υπασπιστής του κ. Βέντελ, ο ιατρός δρ Μπράντ, ο επίσημος φωτογράφος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος κ. Χόφφμαν, καθώς και ο βαρώνος Βάισσενχαφ, διευθυντής του υπουργείου Προπαγάνδας, ο οποίος είχεν ορισθή και ξεναγός των Ελλήνων δημοσιογράφων εις την Γερμανίαν κατά τη διάρκεια της Ολυμπιάδος…».
Ο «εγκέφαλος» του Γ’ Ράιχ,
Γιόζεφ Γκαίμπελς.
Το πρωί της 21ης Σεπτεμβρίου ο Γκαίμπελς επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά. Οπως δήλωσε ο Μεταξάς στους Ελληνες δημοσιογράφους: «Ο δρ Γκαίμπελς από της εποχής των σπουδών του ησχολήθη πολύ με την αρχαίαν Ελλάδα, γνωρίζει καλώς τον αρχαίον πολιτισμόν, ήλθε να επισκεφθή τας αρχαιότητας της χώρας και θεωρεί εαυτόν ευτυχή διότι του εδόθη η ευκαιρία να ίδη εκ του πλησίον την χώραν αυτή, την οποία εγνώριζε μόνον εκ των σπουδών του» (βλ. Εφημ . « Βραδυνή » 21-9-1936).
Το βράδυ της ίδιας ημέρας ο υφυπουργός Τύπου και Τουρισμού Νικολούδης παρέθεσε γεύμα στον Γερμανό προσκεκλημένο του στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Την επόμενη μέρα ο Γκαίμπελς επισκέφθηκε την Ακρόπολη, τον Κεραμεικό, την Ακαδημία, την Εθνική Βιβλιοθήκη και το Πανεπιστήμιο. Η παρουσία του ζεύγους Γκαίμπελς στο Παναθηναϊκό Στάδιο για τους Βαλκανικούς Αγώνες «ξεσήκωσε», σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του αθηναϊκού Τύπου, τους 60.000 θεατές. Ο Ολυμπιονίκης του 1896, Σπύρος Λούης, ανέβηκε στις κερκίδες των επισήμων και «εχαιρέτισε διά χειραψίας, αρχίζων από τον Μακαριώτατον και συνεχίζων διά του πρωθυπουργού κ. Μεταξά και του κ. Γκαίμπελς, όλους ανεξαιρέτως τους εις την πρώτην σειράν της κερκίδος των επισήμων» (βλ. «Βραδυνή» 28-9- 1936).
Η επίσκεψη του αρχαιολάτρη Γκαίμπελς στους Δελφούς ήταν «όνειρο ζωής» για τον ίδιο. Περιηγήθηκε, φωτογραφήθηκε με τους ντόπιους και δοκίμασε τις τοπικές λιχουδιές. Στη συνέχεια αναχώρησε με τη συνοδεία του για την Ολυμπία και τις Μυκήνες, όπου επισκέφθηκε τους αρχαιολογικούς χώρους. Το Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου επέστρεψε στην Αθήνα, όπου μίλησε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» στους Έλληνες δημοσιογράφους. Το ίδιο βράδυ εκφώνησε λόγο στα μέλη της γερμανικής παροικίας στη Γερμανική Σχολή Αθηνών. Το πρωί της Δευτέρας 28 Σεπτεμβρίου 1936 έφυγε αεροπορικώς για το Βερολίνο, αφού παρέδωσε πρώτα μια επιταγή 150.000 δραχμών στον διπλωμάτη Δ.Βικέλλα για τους άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας που όλες εκείνες τις ημέρες τον φρόντισαν με τον καλύτερο τρόπο. Μερικές ημέρες αργότερα θα σημείωνε στο ημερολόγιο του: «5 Οκτωβρίου 1936…Δεν βρέχει αλλά κάνει κρύο… Στην ειδική αμαξοστοιχία του Φύρερ. Χαίρομαι που τον ξαναβλέπω. Την ίδια χαρά νιώθει κι αυτός. Αμέσως του αναφέρω τις εντυπώσεις μου από την Ελλάδα. Δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον».
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τη συνέντευξη που έδωσε ο Γκαίμπελς στον διευθυντή της «Βραδυνής» στις 27Σεπτεμβρίου, στο μικρό σαλόνι του ξενοδοχείου της «Μεγάλης Βρετανίας». Απαλλαγμένος από τα εθιμοτυπικά και το πρωτόκολλο, ο μικρόσωμος Γερμανός «εκμυστηρεύτηκε» τις σκέψεις του στο ελληνικό κοινό:
«…Ο κ. Μεταξάς, διά τον οποίον τρέφω έναν ειλικρινή θαυμασμόν, παρέσχεν εις την Ελλάδα μια τεράστιαν υπηρεσίαν, την οποία όσοι δεν αντελήφθησαν ακόμη, θα το αντιληφθούν αργότερα. Ο κ. Μεταξάς έκα- μεν αυτό που έπρεπε. Διότι το καθήκον ενός πολιτικού ηγέτου είναι να προβλέπη κάθε κίνδυνον και να παρεμβαίνη εις την κατάλληλον στιγμήν, να μη περιμέ- νη δε τας παραμονάς της εκρήξεως ενός κινδύνου. Εσωσε την Ελλάδα από τον κομμουνισμόν και παρέσχε και εις την επίλοιπον Ευρώπην μίαν υπηρεσίαν. Αν η Ισπανία είχε προς διετίας έναν Μεταξά, δεν θα είχε φθάσει εις την σημερινήν καταστροφήν, δεν θα είχαν εξολοθρευθή αι αναντικατάστατοι αξίαι της, τα θαύματα της τέχνης θα υπήρχαν ακόμη…».
Στην ερώτηση του διευθυντή της «Βραδυνής» αν ο κομμουνιστικός κίνδυνος στην Ελλάδα ήταν όντως υπαρκτός, ο Γκαίμπελς έδωσε την απάντηση: «Είχα περί τούτου τας πληροφορίας μου. Σήμερα δε, αφού ωμί- λησα σχετικώς με διάφορους παράγοντας εδώ, είμαι ακόμη περισσότερον πεπεισμένος ότι αι πληροφορίαι μου ήσαν ακριβείς. Ολα τα σημεία ήσαν έκδηλα, κατά την γνωστήν συνταγήν των κομμουνιστών: Πολεμική του Τύπου, απόρριψις όλων των ευεργετικών μέτρων του κράτους υπέρ της εργατικής τάξεως, υποβολή αξιώσεων διά τα οποίας υπήρχεν εκ των προτέρων η βεβαιότης ότι δεν ήτο δυνατόν να γίνουν δεκταί συνεχείς απεργίαι και προπαρασκευή μίας γενικής απεργίας με όλα τα σχετικά της επακόλουθα. Οτι οι κομμουνισταί ήσαν ολίγοι εις την Ελλάδα και είχαν μόλις 15 βουλευτάς εις την Βουλήν δεν έχει καμμίαν σημα- αίαν, δεδομένου ότι ένας αποφασισμένος κομμουνιστής αξίζει δέκα αναποφάσιστους αστούς. Η βιαιότης και η αποφασιστικότης υπερισχύουν πάντοτε, όχι ο αριθμός. Αυτά τα γνωρίζομεν ημείς εις την Γερμανίαν από καιρού…».
• Πώς βλέπετε την εν Ισπανία κατάστασιν;
– Εις το τέλος θα νικήσουν οι Λευκοί. Πόσον όμως αίμα da χυ9ή ακόμη, πόση δυστυχία 9α επέλ&η, πόσαι αξίαι θα καταστραφούν εισέτι, χάρις εις τα Σοβιέτ! Διότι πρέπει να γνωρίζετε ότι η Ρωσία κάμνει ιμπεριαλιστικήν πολιτικήν πλέον έντονον τώρα παρά ποτέ, πα- ρασκευάζουσα την επανάστασιν όλης της υφηλίου. Μεταξύ του Κρεμλίνου αφ’ ενός, τον οποίον τόσας κα- ταατροφάς έργων πολιτισμού εδημιούργησε γύρω του, και της Ακροπόλεως αφ’ ετέρου, ανοίγεται ένα τεράστιον χάος που δεν μπορεί να γεφυρω9ή ποτέ. Ο,τι γίνεται εις το εσωτερικόν της Ρωσίας δεν μας ενδιαφέρει. Αλλά η Ρωσία δεν πρέπει να σκεφθή ν’ αποπειρα- &ή να μας δηλητηρίαση, ή να μας επιτεθεί , διότι θα κτυπήση επάνω εις ένα ακλόνητον τείχος. Δεν 9α της επιτρέψωμεν να διατάραξη την παγκόσμιον ειρήνη, η οποία διασφαλίζεται διά του γεγονότος ότι ημείς έχομεν τόσο προχωρήσει, ώστε να μη φοβούμεθα πλέον μίαν επίθεσιν κατά της χώρας μας. Πράγματι, δε, η μέχρι τούδε αδυναμία της Γερμανίας απετέλη έναν κίν- δυνον διά την ειρήνην. Διότι καθένας εσκέπτετο ότι ίσως κάποτε θα ήτο εις θέσιν να εκμεταλλευθή την αδυναμίαν μας εκείνην. Ο κόσμος κατενόηαεν επί τέλους ότι μόνο η δική μας ισχύς θέτει φραγμόν εις τον εκ του κομμουνισμού κίνδυνον. Διότι σήμερον δεν πρόκειται πλέον διά τα καθ’ έκαστον κράτη αλλά διά δύο κατά βάσιν διαφέροντος αλλήλων και αντιτιθεμένους τον ένα προς τον άλλον κόσμους, από τους οποίους ο πρώτος σημαίνει πολιτισμόν, ο δε δεύτερος α- φανισμόν κάθε πολιτισμού. Ο κ. Μεταξάς επροστάτευσε την Ελλάδα από τον κίνδυνο να παρασυρθή εις το στρατόπεδον του δευτέρου αυτού κόσμου.
• Και αι εντυπώσεις διά την Ελλάδαν και τους Ελληνας;
– Είμαι ενθουσιασμένος. Εγνώριζα βεβαίως εκ των μελετών μου ό,τι θα έβλεπα εις την χώραν σας. Αλλά ποτέ δεν ημπορούσα να φαντασθώ ότι τα πράγματα αυτά θα μου έκαμναν τόσον τεραστίαν εντύπωσιν, η οποία μερικός φοράς με συνεκλόνισε μέχρι βάθους. Οσο διά τον ελληνικόν λαόν, είναι τόσο απλός, τόσον ανοικτόκαρδος, τόσον φιλόξενος, ώστε δεν ημπορεί κανείς παρά να τον αγαπήση. Είμαι εις θέσιν, ως υπουργός της Προπαγάνδας, να διακρίνω τον ειλικρινή από τον “παρασκευασμένον” ενθουσιαομόν. Δύναμαι, δε, να διαβεβαιώσω ότι παντού, μέχρι και του τελευταίου ελληνικού χωριού, ήτο απολύτως ειλικρινής η ενθουσιώδης υποδοχή που μου έγινε και η οποία δεν απετείνετο μόνον προς την Γερμανίαν γενικώς, αλλά κατά ένα μέγα μέρος και προς το σημερινό καθεστώς. Γνωρίζει άραγε και ο τελευταίος Ελλην χωρικός πόσον ημείς οι Γερμανοί ήμεθα από νεαρός ηλικίας εμποτισμένοι από τον ελληνικόν πολιτισμόν και γεμάτοι θαυμασμόν προς την ελληνικήν αρχαιότητα;».
Μια από τις πιο γνωστές φωτογραφίες
του «μύστη» του Γ Ράιχ. Ο Γκαίμπελς
μιλά στο Μερκετάγκ του Μπερνάου
τον Μάρτιο του 1928.Το πά&ος και η
αποφασιστικότητα του είναι ορατά.
ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΘΑΥΜΑΣΤΗΣ ΤΟΥ ΓΚΑΙΜΠΕΛΣ
Ο Νικόλας Κουλαπίδης από τον Βόλο ανήκε στον μακρύ κατάλογο των Ελλήνων εθνικοσοσιαλιστών που υπηρέτησαν το Γ Ράιχ με συνέπεια και φανατισμό. Σε μια έκδοση που κυκλοφόρησε με φροντίδα της Γερμανικής Πρεσβείας, λίγο πριν από τον πόλεμο, έγραφε για τον Γιόζεφ Γκαίμπελς:
«Δρ ΙΩΣΗΦ ΓΚΑΙΜΠΕΛΣ Υπουργός της Προπαγάνδας και της διαφωτίσεως του λαού.
Ο δρ Γκαίμπελς είναι ο «κήρυξ» του Χίτλερ. Ας μην ξενίση η επωνυμία αυτή διό τον Υπουργόν της Προπαγάνδας του Ράιχ. Η άφθαστος ευφράδεια του Γκαίμπελς, διά της οποίας συναρπάζει και μαγεύει τα πλήθη, τον έκαμαν να φέρη δικαίως τον τίτλο αυτόν. Ο Γκαίμπελς εχρησιμοπο’ιησεν επαξίως το θείον αυτό δώρον, τον λόγον, διό την εξάπλωσιν του Εθνικοσοσιαλισμού. Και το επέτυχε πλήρως. Οι λόγοι τους οποίους εκφωνεί χαρακτηρίζονται από την επαγωγότητα του ύφους και την γλαφυρότητα του λεκτικού του. Γνωρίζει να συναρπάζη τα πλήθη, ομιλεί προς την ψυχήν των. Εκείνοι οι οποίοι τον ακούουν κρέμονται κυριολεκτικώς από τα χείλη του και έχουν ένα μύχιον πόθον, να τον ίδουν να συνέχιση.
Διά τον δρα Γκαίμπελς έγραψα επανειλημμένως εις προγενέστερα άρθρα μου εις τα ελληνικός εφημερίδας, ως και εις τα τελευταίως εκδοθέντα βιβλία μου. Η προσωπικότητης του Γκαίμπελς κατέκτησε τον Χίτλερ, ο οποίος ίδρυσε χάριν αυτού το υπουργείον της Προπαγάνδας. Και ο Γκαίμπελς, αναλαμβάνων το υπουργείον αυτό, έθεσεν όλην του την προσωπικότητα εις την υ- πηρεσίαν της διαφωτίσεως του γερμανικού λαού. Επέδειξε θαύματα δραστηριότητος, αντοχής και ενεργείας. Ετρεξε παντού, από τα μεγαλύτερα κέντρα της Γερμανίας, μέχρι των μικρότερων χωρίων, προπαγανδίζων, διαφωτίζων, νουθετών, συμβουλεύων. Αψηφών τας κακοκαιρίας, την βροχήν, τας χιόνας, ένα μόνον σκοπό είχε: να φέρη εις πέρας το έργον του.
Η απαραίτητος διά την ιδέαν του Εθνικοσοσιαλισμού διαφώ- τισις του γερμανικού λαού εύρεν εν τω προσώπω του Γκαίμπελς τον απόστολόν της. Και η διαφώτισις αυτή έφερε τα αποτελέσματα της, εις τοιούτον βαθμό, ώστε χάρις εις τον Γκαίμπελς, ο γερμανικός λαός ολόκληρος να είναι ηνωμένος εις μίαν μάζαν, συσπειρωμένος γύρω από την ιδέαν του Εθνικοσοσιαλισμού.
Ο δρ Γκαίμπελς, υιός ενός δημοδιδασκάλου, εγεννήθη το 1897 εις την πάλιν Ράιτ του Ρήνου. Από μικρός ήδη εξέπληξε τους καθηγητάς του, διά την ευφυϊαν του. Ητο χαρακτηριστική η αγάπη του προς την ρητορικήν, διά τον σκοπόν δε αυτόν ενέκυψεν εις την Λατινικήν γλώσσαν, διό να δυνηθή να μελετήση τους Ρωμαίους ρήτορας. Ο Γκαίμπελς αναγινώσκων και μελετών τους μεγάλους ομιλητάς της αρχαιότητος, συνήγαγε το συμπέρασμα, ότι περιασότερον από το βιβλίον, περισσότερον από την εφημερίδα, ο «λόγος» δύναται να επηρεάση τα πλήθη. Και από αυτό το συμπέρασμα ορμώμενος, ο Γκαίμπελς έκαμε τον λόγον ως το ισχυρότερον όπλον του.
Κατά την εποχήν του Μεγάλου Πολέμου ο δρ Γκαίμπελς ήτο ακόμη έφηβος. Αλλα ήδη εις την ψυχήν του εφήβου αυτού έσχε τεράστιαν επίδρασιν η αυταπάρνησις των Γζρμανών, προκειμένου να εξυπηρετήσουν το μεγαλείον της χώρας. Και η νοοτροπία αυτή του γερμανικού λαού τον έκαμε να αντιληφθή ότι ο Γερμανός είναι πατριώτης πρωτίστως, δυνάμενος να θυσιάση τα πάντα χάριν της ιδέας της Πατρίδος.
Παρά την δυσχερή οικονομικήν κατάστασιν της οικογενείας του -είπομεν ότι ο πατήρ του ήτο απλούς διδάσκαλος και ημείβετο με γλίσχρον μισθόν- ο Γκαίμπελς εφοίτησεν εις το Πανεπιστήμιον της Βιέννης, όπου εσπούδασε φιλοσοφίαν και ιστορίαν των τεχνών.
Το 1918, το έτος της καταστροφής, έβλεπε να καταρρέουν όλα τα ιδανικό του γερμανικού λαού και να συσσωρεύωνται τα ερείπια επί της πατρίδος του. Με την πικρίαν εις την ψυχήν συνέχισε τας σπουδός του. Εις τας εξετάσεις εις το Πανεπιστήμιον της Χαϊδελβέργης ηρίστευσε, λαβών και τον τίτλον του δόκτορος.
Μέσα εις την αβεβαιότητα, η οποία επεκράτει τότε εν Γερμανία, ο Χίτλερ μίαν ημέραν ακούει εις μίαν συγκέντρωση, ένα άνθρωπον, ο οποίος προσπαθεί να έμπνευση εις τους παρευρισκομένους το θάρρος και να τους κάμη να επανακτήσουν την υπερη- φάνειαν και την πεποίθησιν προς τα υψηλά πεπρωμένα της γερμανικής πατρίδος. Ο Γκαίμπελς κατανοεί ορμεμφύτως ότι ο άνθρωπος αυτός θα είναι μίαν ημέραν εκείνος ο οποίος θα σώση τη Γερμανίαν. Και σπεύδει να τον ακολουθήσει εις τας ιδέας του και να εγκολπωθή τον Εθνικοσοσιαλισμόν, γενόμενος ένθερμος απόστολος αυτού.
Από τότε, στενώτατα εργαζόμενος με τον Χίτλερ, ο οποίος τον περιβάλλει με την αμέριστον εμπιστοσύνην του, ο δρ Γκαίμπελς κατέστη εις από τους κυριωτέρους στυλοβάτας του Εθνικοσοσιαλισμού. Εργάζεται διά τον Εθνικοσοσιαλισμόν και το γερ- μανικόν έθνος, ευλόγως δε δικαιούται της εμπιστοσύνης του, διότι υπήρξε, είναι και θα είναι εις από τους πρωτεργάτας του μεγαλείου της Γερμανίας.
Και μια χαρακτηριστική λεπτομέρεια: Ο Γκαίμπελς κατώρθωσε, χάρις εις την αδιόκοπον εργασίαν του, να εκκαθάριση το Βερολίνον, την εστίαν του κομμουνισμού, από τους κομμουνιστάς και να την καταστήση ανταξίαν πρωτεύουσαν του γερμανικού έθνους ».[…]
Πηγή
Μονογραφία “Γκαίμπελς – Ο Μάγος της Προπαγάνδας” του Περιοδικού “Στρατιωτική Ιστορία”
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger…
[…] https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ %5Bvia%5D […]
Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ-Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΥ (1919-1939)
Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ (1919-1939)
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 30
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 30
ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΗΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΥΤΑΡΧΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΣΤΗ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ
Τα αυταρχικά καθεστώτα εμφορούνταν από αντιφιλελευθερισμό, φανατικό αντικομουνισμό & ακραίο εθνικισμό.
Στις πρακτικές τους εντάσσονταν η βίαιη καταστολή & ο μιλιταρισμός.
Διατράνωναν την πίστη τους στις παραδοσιακές αξίες της θρησκείας, της έννομης τάξης & της οικογένειας.
ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΥΤΑΡΧΙΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ.
Η μετατροπή των ακροδεξιών κινημάτων σε κινήματα εξουσίας οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην κατάρρευση των παλαιών αυτοκρατορικών καθεστώτων, στην οικονομική & πολιτική εξασθένιση των κυρίαρχων κοινωνικών τάξεων, στην ευρεία υποστήριξη & αποδοχή από τα ανασφαλή μικροαστικά & μεσοαστικά στρώματα, που έβλεπαν την οικονομική τους κατάσταση & την κοινωνική τους θέση να κλονίζεται.
Επίσης οι βιομήχανοι είχαν κάθε λόγο να επιζητούν τη διάλυση των συνδικάτων & την εργασιακή πειθαρχία που ευαγγελίζονταν οι ακροδεξιοί, ενώ η εύνοια της εκκλησίας κερδήθηκε, λόγω του τρόμου που ένιωθε στο άκουσμα του κομμουνισμού. Εξάλλου, η οικονομική κρίση, υπονόμευσε την πίστη στον κοινοβουλευτισμό & το φιλελεύθερο καπιταλιστικό σύστημα. Ειδικότερα οι χώρες με έλλειψη κοινοβουλευτικών & φιλελεύθερων παραδόσεων αποδείχτηκαν οι πιο ευάλωτες.
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ & ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ: ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΕΞΕΘΡΕΨΑΝ – ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΝΟΔΟΥ ΧΙΤΛΕΡ & ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ – ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΑ ΓΝΩΡΊΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΥΤΑΡΧΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΑΝ
ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ: Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ
ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ: Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ
ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Οι δυσχερείς οικονομικές & κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στις δύο χώρες, αποτέλεσαν μέχρι ενός σημείου, ευνοϊκό πεδίο για την διάδοση των ακραίων ιδεών τους. Κοινά σημεία αποτελούν η λαϊκή απήχηση που κέρδισαν από τα ανασφαλή μικρομεσαία αστικά στρώματα αλλά & η συναίνεση των αρχουσών τάξεων που ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τα 2 κόμματα ως αντικομουνιστικό ανάχωμα και να εξασφαλίσουν την εργασιακή πειθαρχία. Τέλος, δεν είναι τυχαίο πως και δύο χώρες, διαφορετικό βέβαια βαθμό, πίστευαν πως είχαν αδικηθεί από τις ειρηνευτικές συνθήκες που ακολούθησαν τον Μεγάλο Πόλεμο, έτσι εκμεταλλεύτηκαν το κλίμα δυσαρέσκειας, τη διάθεση ρεβανσισμού (στη Γερμανία) και τις ελπίδες επέκτασης
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΟΔΟΥ
Και στις δύο περιπτώσεις η αρχική αντικαπιταλιστική ρητορική εξαλείφθηκε, στην προσπάθεια ανόδου στην εξουσία, ενώ χρησιμοποιήθηκαν τόσο τα μέσα προπαγάνδας όσο και τη δράση παράνομων παραστρατιωτικών ομάδων για την διάλυση, τον εκφοβισμό, την εξόντωση των αντιπάλων τους
ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΓΝΩΡΊΣΜΑΤΑ ΑΥΤΑΡΧΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
ΧΙΤΛΕΡ: Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ (ΝΑΖΙ)
ΧΙΤΛΕΡ: Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ (ΝΑΖΙ)
Υπόσχεση εθνικού μεγαλείου και ανελέητη δίωξη του κομμουνισμού και κάθε πολιτικού αντιπάλου. Ίδρυσαν μονοκομματικά καθεστώτα με γνωρίσματα: αυταρχισμό, τη λογοκρισία, ανελευθερία, τον εθνικισμό, τον μιλιταρισμό, την υποχρεωτική οργάνωση στα κρατικά ελεγχόμενα συλλογικά όργανα.
Σημαντική διαφορά ωστόσο, εντοπίζεται στο ιδεολογικό πεδίο, με την έντονη ρατσιστική και αντισημιτική εθνοσοσιαλιστική πρακτική. Ενώ στον ιταλικό φασισμό δεν παρατηρήθηκε παρόμοια τάση.
ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΠΙΒΛΗΘΗΚΑΝ ΑΥΤΑΡΧΙΚΑ ΑΝΤΙΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, πως παρά την εντύπωση ότι νικήτριες του Μεγάλου Πολέμου ήταν οι δημοκρατικές δυνάμεις, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 30, κυριαρχούν φασιστικές, βασιλικές ή εθνικιστικές δικτατορίες, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες:
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ:
Ουγγαρία (1919), Πολωνία (Συνταγματάρχες) (1926), Αυστρία, Γερμανία (Χίτλερ) (1933)
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ: ΔΙΚΤΑΤΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ: ΔΙΚΤΑΤΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ
Ισπανία (1923), Ιταλία (Μουσολίνι), Πορτογαλία (1926), Αλβανία (1928), Γιουγκοσλαβία (1929), Ελλάδα, Βουλγαρία (1936), Ρουμανία (1938)
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ
Λιθουανία (1929), Εσθονία (1933), Λετονία (1934)
ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΑΝ ΤΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ & ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
Κλίμα πόλωσης αντιμετώπισαν και οι 2 νικήτριες του Μεγάλου Πολέμου. Για να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος στις παγκόσμιες αγορές και για να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό με Η.Π.Α. & Ιαπωνία, οι κυβερνήσεις σε Λονδίνο & Παρίσι υιοθέτησαν αντιπληθωριστική πολιτική, η οποία θα διατηρούσε τα βιομηχανικά προϊόντα σε χαμηλές τιμές και θα τα καθιστούσε ανταγωνιστικά. Όμως συνέπεια υπήρξε η καθήλωση των ημερομισθίων και χειροτέρευση του ήδη άθλιου βιοτικού επιπέδου της βρετανικής & γαλλικής εργατικής τάξης.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ:
Συνεχείς απεργίες & εργατικές αναταραχές με κορύφωση στην πανεθνική απεργία των συνδικάτων του 1925. Η άνοδος του Εργατικού Κόμματος στην εξουσία το 1924 & 1929 δεν άλλαξε πολλά πράγματα, αφού στηρίχθηκε σε κοινοβουλευτική μειοψηφία και δεν κατόρθωσε να εφαρμόσει την φιλεργατική πολιτική της.
ΓΑΛΛΙΑ:
Λ. ΜΠΛΟΥΜ: ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
Λ. ΜΠΛΟΥΜ: ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
Οι διώξεις συνδικαλιστικές και ηγετών του εργατικού κινήματος, επέφερε σχετική ηρεμία τη δεκαετία του 1920, δίχως όμως να αμβλύνει τις διαφορές. Η οικονομική κρίση του 30 εξέθρεψε ισχυρό φασιστικό κίνημα. Για να προλάβουν εξελίξεις παρόμοιες με της Ιταλίας & της Γερμανίας, οι σοσιαλιστές, οι ριζοσπάστες & οι κομμουνιστές συγκρότησαν το 1936 το «Λαϊκό Μέτωπο». Τις συμμαχίες κομμουνιστών με προοδευτικά αστικά κομμάτια και σοσιαλιστές είχε εγκρίνει και η Κομιντέρν ως μέσου αναχαίτισης του φασισμού. Η βραχύβια κυβέρνηση του Μπλουμ με τα φιλεργατικά & φιλολαϊκά μέτρα, μετέδωσε ενθουσιασμό στους εργαζομένους αλλά εξόργισε το οικονομικό κατεστημένο & τους συντηρητικούς. Η άνοδος του πληθωρισμού ως συνέπεια του προγράμματος παροχών προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης Λαϊκού Μετώπου το 1937.
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ 1919-1923, 1924-1929, 1933-1938
1919-1923:
Οι Γερμανοί δεν αναγνώριζαν τις ταπεινωτικές & άδικες Συνθήκες του Παρισιού και προσπάθησαν με κάθε τρόπο να αναθεωρήσουν τους όρους τους.
Το 1923 προκλήθηκε η πρώτη σοβαρή κρίση με εισβολή των γαλλοβελγικών στρατευμάτων στη Ρηνανία για να εκβιάσουν την καταβολή επανορθώσεων. Η λύση ήρθε από τα αμερικάνικα δάνεια και τη συμβιβαστική πολιτική Βρετανίας & Η.Π.Α., ως αποτέλεσμα φόβου για την προσέγγιση Ρωσίας & Γερμανίας.
Η Γαλλία απογοητευμένη από τη στάση των πρώην συμμάχων της, αναζήτησε επιτυχημένα συμμαχίες με χώρες της ανατολικής Ευρώπης το διάστημα 1921-1926. Έτσι σύναψε συμφωνίες & συμμαχίες με Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Πολωνία & Τσεχοσλοβακία.
1924-1929:
Η διευθέτηση του ακανθώδους ζητήματος των επανορθώσεων, η απαρχή δυναμικής ανάπτυξης της γερμανικής βιομηχανίας & οικονομίας, η ευνοϊκή πολιτική συγκυρία και η προσωπική συμβολή των υπουργών εξωτερικών: Βρετανίας, Γαλλία, Γερμανίας, διαμόρφωσαν από το 1924 ένα τυπικό πλαίσιο ειρήνης. Κορυφαίο διπλωματικό γεγονός της εποχής – που δημιούργησε υπερβολική αισιοδοξία – αποτέλεσε η Συνθήκη του Λοκάρνο το 1925 στην Ελβετία, η οποία επισφράγισε τη γαλλο-γερμανική προσέγγιση. Η αναγνώριση των μεταπολεμικών συνόρων από τη Γερμανία καθησύχασε τη Γαλλία, ενώ άνοιξε ο δρόμος για την άρση της διπλωματικής απομόνωσης της Γερμανίας αφού το 1926 έγινε δεκτή στην Κοινωνία των Εθνών.
1933-1938:
Με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία τα δεδομένα ανατράπηκαν:
Το 1933 η Γερμανία αποχώρησε από την Κοινωνία των Εθνών, το 1934 οι ναζί υποκίνησαν πραξικόπημα στην Αυστρία, το 1935 οι όροι αποστρατικοποίησης παραβιάστηκαν κατάφωρα, με την υποχρεωτική θητεία & την στρατικοποίηση της Ρηνανίας. Το 1936 υπογράφτηκε πρωτόκολλο συνεργασίας Γερμανίας – Ιταλίας. Το 1937 ξεκινά η συγκρότηση της «Μεγάλης Γερμανίας», με προσαρτήσεις γερμανικών κοινοτήτων της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης. Το 1938 τα γερμανικά στρατεύματα προσαρτούν την Αυστρία & τον ίδιο χρόνο προσαρτούν – με συγκατάθεση της Γαλλίας & Βρετανίας – τη Σουδητία από την Τσεχοσλοβακία.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ:
Αντίδραση στον Ορθολογισμό: Φρόιντ & ψυχανάλυση – Φιλοσοφία Χαΐντεγκερ – Φ. Κάφκα
Προυστ – Τζόυς – Β. Γουλφ – Τ. Μαν / Λουί Αραγκόν – Τζ Όργουελ.
Φωβισμός – Γαλλία
Εξπρεσιονισμός – Ιταλία
Φουτουρισμός – Ιταλία
Κυβισμός – Πικάσο
Ντα- Ντα- Σουρεαλισμός
Ρώσικη Πρωτοπορία – Καντίνσκι/ Σοσιαλιστικός ρεαλισμός
ΠΗΓΕΣ
Αρβελέρ Ελένη και Aymard Maurice (επιμ.), Β’ Έκδοση, τ Β, Σαββάλας, Αθήνα 2003 (Les Europeens, 2000)
Hobsbawm Eric, Για την Ιστορία, Α’ Έκδοση Θεμέλιο, Αθήνα 1998 (On History, 1997)
Ράπτης Κώστας, Γενική Ιστορία της Ευρώπης κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα, Εκδόσεις ΕΑΠ, Πάτρα 2000
Η Μεγάλη Ιστορία του 20ου αιώνα, Μεσοπόλεμος-Δημοκρατίες και Ολοκληρωτισμοί, Αποστολοπούλου Μ.-Σφυρόερα Σ. (επιμ.), Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2002
ιστορίες – μαρτυρίες 1940-1944
από το ημερολόγιο του Άγγελου Τερζάκη:
18/11/1940
Φεύγουμε για το Μέτωπο. Κυριακή απόγευμα ώρα 4.40΄. Όλη η κακομοίρα η Ρωμιοσύνη μας χαιρέτησε στο πέρασμά μας. Νέοι, γέροι, γυναίκες, παιδιά. Μας στέλνουν φιλιά. Κάνανε το σταυρό τους κι ύστερα σηκώνανε στον ουρανό τα χέρια. Λυπάμαι τους συναδέλφους μου που δεν γνώρισαν τέτοιες στιγμές. Τα δάκρυα σούρχονται στα μάτια. Οι συνάδελφοι πρόσφεραν καραμέλες, τσιγάρα.
19/11/1940
Συναντήσαμε πρωί-πρωί ένα τραίνο με τραυματίες. Τα παιδιά γίνονται μελαγχολικά. Οι ελαφρά τραυματισμένοι είναι όρθιοι και μας χαιρετούνε γελώντας. Ρωτούν τι σύνταγμα είμαστε. Ένας τους φωνάζει: “Τους φάγαμε”. Μας δίνουνε οι αξιωματικοί τη διαταγή να έχουμε τα όπλα μας γεμάτα (ίσως, μη φανεί αεροπλάνο).
20//11/1940
Όλα τα πράγματα γίνονται πολύτιμα: Ένα κομμάτι σπάγγου, ένα κομμάτι εφημερίδα, ένα σπίρτο. Καπνίζουμε το τσιγάρο ώσπου να κάψει το δάχτυλο.
Στρατόπεδο κοντά στον Άραχθο.
Βρέχει. Κλεισμένοι στ’ αντίσκηνο τρώμε καρύδια και κουραμάνα. Οι αρβύλες μας έχουν οκάδες τη λάσπη.
Την ώρα του προσκλητηρίου πέρασε ένα αυτοκίνητο με τέσσερις Ιταλούς αιχμαλώτους. Ο ένας, ο ταγματάρχης είναι ευδιάθετος, μασουλάει. Οι φαντάροι τούς προσφέρουν καρύδια, τσιγάρα. Είναι οι τρεις αχώριστοι. Όλοι αξιωματικοί. Ο ένας νέος, λιγνός, με ακαλλιέργητο γενάκι σκύβει το κεφάλι και δεν κοιτάζει γύρω, δεν μιλάει. Είναι ντροπιασμένος, αποφεύγει τα βλέμματά μας. Του προσφέρουν τσιγάρο και αρνείται ευγενικά.
Τα γράμματα του νεκρού. Τον βρήκανε νεκρό, έξω από το Καλπάκι. Ήτανε λέει, πεσμένος, ανάσκελα, ως 25 χρονών. Αντόνιο Τσεκκαρέλι τον έλεγαν. Του γράφει η μάνα του και ο θειος του με τη θεία νουνά του.
Λίγες λέξεις, τυπικές σχεδόν. Η μάνα: “Χαίρομαι που είσαι καλά. Μια mamma δεν μπορεί παρά να εύχεται το γρήγορο γυρισμό του γιου της. Τη φωτογραφία σου τη λάβαμε. Δε σου στείλαμε δικές μας, όχι γιατί δεν φροντίσαμε αλλά γιατί ο καιρός ήταν, αυτές τις μέρες συννεφιασμένος. Ο πατέρας σου κι οι αδερφάδες σου, σε χαιρετούν και προσμένουν να γυρίσεις. Απρίλης 1940″.
Οι φαντάροι γελούνε χοντρά.
7/1/1941
Ποιος θα μου δώσει ποτέ πίσω τους μήνες αυτούς, τους μοναδικούς, που το παιδάκι μου μεγαλώνει, που κάθε μέρα του, κάθε στιγμή του είναι και μια καινούργια λέξη, μια καινούργια νόηση, μια καινούργια χαρά, και που εγώ δεν θα την ξαναβρώ ποτέ, δεν θα τις χαρώ ποτέ μου;
19/1/1941
Από το πρωί σήμερα βροντάει το κανόνι. Σαν βροντή. Ένας αυτόμολος που παρουσιάστηκε εδώ είπε πως οι Ιταλοί θάκαναν σήμερα γενική επίθεση. Λοιπόν αυτό είναι.
Η πρώτη και τελευταία ίσως προσπάθεια του Καμπαλέρο. Πίσω της -λέει το δελτίο του Στρατηγείου- κρύβεται τέλεια αποσύνθεση. Βλέπει τον κλοιό που περισφίγγεται γύρω από το Τεπελένι και αγωνίζεται να τον σπάσει.
-Τι μέρα είναι σήμερα;
-Στην κοινωνία των ανθρώπων Πέμπτη. Σ’ εμάς τίποτα.
ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ”
Εκδόσεις ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ/ΕΥΘΥΝΗ
από το ημερολόγιο του Γεωργίου Ρούσσου:
Ο Μελάς με τσατίζει. Πηγαίνει στην πρώτη γραμμή και κάνει τάχα επιτόπιο ρεπορτάζ. Μπαρούφες. Δημοσιογραφία εντυπώσεων. Ύμνοι και κόντρα ύμνοι. Πώς είναι δυνατόν να γράψεις για το τι συμβαίνει όταν έχεις από πάνω σου δυο λογοκρισίες; Τη μια, του μικρού Επιτελείου που εδρεύει στα Γιάννινα, και την άλλη, του μεγάλου Επιτελείου στην Αθήνα; Εγώ προτίμησα μια άλλη γραμμή. Πηγαίνω κάθε μεσημέρι στα νοσοκομεία και κουβεντιάζω με τους τραυματίες, φαντάρους και αξιωματικούς. Μου λένε τα πάντα. Εντυπωσιακό στοιχείο: Κανείς δεν γκρινιάζει. Για τίποτα! Κι ας είναι όλοι με κρυοπαγήματα, με σφαίρες στα πλευρά, με κομμένα άλλος χέρια, άλλος πόδια.
Ο Μανιαδάκης έστειλε έναν ταγματάρχη της Ειδικής Ασφάλειας, τον Πολιτόπουλο, στον Παπακωνσταντίνου και σ’ εμένα για να του πούμε τι βλέπουμε στο Μέτωπο, επειδή είμαστε γνωστοί αντικαθεστωτικοί. (…) Του τα ‘πα χύμα. Και κυρίως του μίλησα για τους μόνιμους αξιωματικούς, πολλοί από τους οποίους κάνουν το παν για να μην προωθηθούν στη ζώνη των επιχειρήσεων, αλλά να μείνουν στις μεγάλες πόλεις – κυρίως στα Γιάννινα.
Κρυώνω πολύ και φοβάμαι. Γίνονται δυο βομβαρδισμοί τη μέρα. Κι έχουμε κι έξι εφτά συναγερμούς. Τρέχω συνεχώς. Για ν’ αποφύγω τις βόμβες αλλά και για να ζεσταίνομαι. Τα καταφύγια πάντως μάπα. Έτσι και πέσει βόμβα, ούτε κοκαλάκι δεν θα μείνει.
Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις, όχι μόνο σε πολεμοφόδια, αλλά και σε τρόφιμα και σε φάρμακα. Και οι μετακινήσεις δράμα. Πολλοί αεροκοπάνε. Φλεβάρης, τώρα, και σε μια αποθήκη βρέθηκαν κουραμπιέδες που έπρεπε να έχουν διανεμηθεί στους φαντάρους από τα Χριστούγεννα! Καταλαβαίνεις τι λούστροι υπάρχουνε;
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ από το βιβλίο του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ “ΖΩ ΑΠΟ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ” Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
από το βιβλίο του Κώστα Χατζηχρήστου:
Αυτό που δε θα ξεχάσω ποτέ είναι ένα απόγευμα, μόλις άρχιζε να σουρουπώνει. Είχαμε βγει περίπολο. Σε κάποια στιγμή είδα κάτι να σαλεύει σε κάτι θάμνους. Αλτ! φωνάζω, και ξεπετάγονται δυο Ιταλοί φωνάζοντας ΦΡΑΤΕΛΟ – ΦΡΑΤΕΛΟ. Ρίχτους, ακούω τη φωνή του λοχαγού πίσω μου. Έντρομοι οι Ιταλοί μου φωνάζουν ΦΡΑΤΕΛΟ – ΦΡΑΤΕΛΟ. Τι να κάνω τώρα; Βλέπεις υποχωρούσαμε τότε, γιατί είχαν μπει οι Γερμανοί. Τους σημαδεύω, αλλά βλέπω ότι είχα να κάνω με δυο αμούστακα παιδιά, σχεδόν στην ηλικία μου. Αϊ στο διάολο λέω, και τους πάω πίσω ζωντανούς.
Τους βλέπει ο λοχαγός, θεριό σωστό, λύκος σκέτος. “Τι είν’ αυτούνοι;” μου λέει άγρια! “Ιταλοί”, του λέω εγώ. “Και γιατί τους έφερες εδώ, δεν σου είπα ρίχτους;” Τσατίζομαι εγώ, παιδί τότε και το αίμα μου έβραζε. Του δίνω το όπλο και του λέω: “Ρίχτους εσύ που είσαι και ζόρικος!” Ο λοχαγός με κοίταξε λιγάκι και μετά μου λέει: “Πώς σε λένε ρε;” “Κώστα Χατζηχρήστο” του λέω. Αυτός χαμογέλασε και μου λέει μαλακά, πάρτους, δέστους σε κανένα δένδρο, άστους και ψωμί και θα τους βρούνε οι δικοί τους. Εμείς σε μια ώρα φεύγουμε και οι Ιταλοί θάναι εδώ σε δυο, τρεις ώρες. Κι έτσι γλίτωσαν οι δυο κοκορόφτεροι Ιταλοί.
από το βιβλίο του Πέτρου Γεωργιόπουλου “Ο ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ ΤΑ ΛΕΕΙ …ΟΛΑ”
Εκδόσεις ΣΜΠΙΛΙΑΣ
“Ο Τσόγτσιλ και η καγαβάνα”
Ο Λυκούργος Καλλέργης θυμάται μια συνομιλία του με τον Τσαρούχη κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου 1940-41, όταν και οι δύο υπηρετούσαν ως στρατιώτες:
Ο Τσαρούχης όμως ήταν απόμακρος, δεν πίστευε τίποτε απ’ όλα αυτά. Κρυφογελούσε σαρκάζοντας. Δεν πίστευε καθόλου πως η ζωή θ’ αλλάξει, ότι οι άνθρωποι θα γίνουν καλύτεροι, ότι θα σταματήσουν οι πόλεμοι.
“Μα είναι δυνατό, Γιάννη”, του ‘λεγα εγώ, “είναι δυνατό να μην πιστεύεις ότι ο κόσμος θ’ αλλάξει ύστερα απ’ αυτό τον ολέθριο πόλεμο, ύστερα απ’ αυτόν το χαλασμό και την κοσμογονία; Δεν πιστεύεις ότι η ζωή θα γίνει καλύτερη, ότι οι σύμμαχοι θα συνεργαστούν για ν’ απαλλάξουν την ανθρωπότητα από την αθλιότητα, τη δυστυχία, την κοινωνική ανισότητα και τα δεινά των πολέμων;”
“Μα για ποιους συμμάχους μου μιλάς, Λυκούγο; Ποιοι είναι αυτοί οι καλοθελητές και ομοφγονούντες σύμμαχοι, που θ’ απαλλάξουν την ανθγωπότητα από τα δεινά, για τα οποία και αυτοί οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι;”
“Μα είναι οι σύμμαχοί μας, Γιάννη μου”, του λέω εγώ. “Οι σύμμαχοί μας ενάντια στο φασισμό!”
“Ποιοι είναι αυτοί οι σύμμαχοι; Ονόμασέ τους”.
“Μα ο Τσόρτσιλ, ο Ρούζβελτ και ο Στάλιν”, του απαντώ.
“Αχ, Καλλέγη, πόσο είσαι αφελής”, μου λέει. “Μου μιλάς για τον Τσόγτσιλ! Μα αγαπητέ μου, αν ο Τσόγτσιλ ήτανε τώγα εδώ κοντά μας και ετούτος ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει, ξέγεις τι θα σου ‘λεγε;”
“Τι θα μου ‘λεγε;”
“Θα σου ‘λεγε: Βγε Καλλέγη, δώσε μου την καγαβάνα σου να φάω για να μη λεγώσω τη δικιά μου. Κι ούτε καν θα σε παγακαλούσε. Και θα σου άνοιγε στα γήγογα ένα καινούγιο μέτωπο, κι εσύ θα ήσουν πάλι στην πγώτη γαμμή να πολεμάς, ενώ ο Τσόγτσιλ, αφού θα είχε ντεγλικώσει με την καγαβάνα σου, θα κάπνιζε μακάγια το πούγο του σε κάποιο παλάτι στο Λονδίνο. Κάτι ανάλογο θα μπογούσαν να σου ζητήσουν και οι άλλοι σύμμαχοι, και ο Γούζβελτ και ο Στάλιν. Όλοι αυτοί, κατά κανόνα, την καγαβάνα τους ποτέ δεν τη λεγώνουν”.
Αυτός ήταν ο Τσαρούχης. Με μια αλληγορία και δυο καυτά λόγια ξόφλησε τη μεγάλη και τρανή συμμαχία των Μεγάλων, που τόσες και τόσες προσδοκίες κι ελπίδες στήριξε σ’ αυτήν η ανθρωπότητα και ιδιαίτερα η χώρα μας. Αυτή είναι μια από τις πιο ζωντανές μνήμες που μου έμειναν από το έπος της Αλβανίας. Το δυστύχημα είναι ότι ο Τσαρούχης βγήκε δικαιωμένος.
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ “ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ” Εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ
από το Χρονικό 1940-1944 των Α. και Κ. Κύρου:
Το παρακάτω περιστατικό έγινε στις 29 Οκτωβρίου 1941:
Πενήντα ή εξήντα ανάπηροι, με τα πόδια ή τα χέρια κομμένα, άλλοι με τα καροτσάκια των και άλλοι με τις πατερίτσες των, ενεφανίσθησαν εμπρός εις το Μνημείον του Αγνώστου Στρατιώτου. Οι καραμπινιέροι, οι οποίοι εφρουρούσαν ακόμη εκεί, απεπειράθησαν εις την αρχήν να τους εμποδίσουν. Αλλ’ ήτο τόσον επιτακτική και περιφρονητική η χειρονομία, με την οποίαν οι επικεφαλής ανάπηροι τους διέταξαν -ναι, τους διέταξαν!- να παραμερίσουν, ώστε υπεχώρησαν και τους άφησαν να περάσουν. Οι ανάπηροι εσχημάτισαν ημικύκλιον γύρω από το Μνημείον και τρεις επροχώρησαν διά να καταθέσουν ένα απέριττον δάφνινον στέφανον. Ο ένας εκ των τριών αναπήρων, που μόλις κατώρθωνε να βαδίση με τα “ξυλοπόδαρά” του, εστάθη εις προσοχήν και είπε:
“Νεκροί ήρωες, αδέλφια μας,
Έχουμε πολλά να σας πούμε. Αλλά καταλαβαίνετε ότι, με τις σημερινές συνθήκες, αυτά που θέλουμε να σας πούμε δεν μπορούμε να τα πούμε δυνατά. Εσείς, όμως, δεν έχετε ανάγκη από φωνές και λόγια για να μας καταλάβετε… Ακούστε τι έχουμε να σας πούμε:…”
Εδώ εσώπασε διά δύο λεπτά. Και μία νεκρική σιγή επεκράτησε κατά την συνταρακτικήν αυτήν σκηνήν.
Έπειτα, κατέληξεν απλά:
“Τώρα, σας είπαμε ό,τι θέλαμε να μάθετε. Είμαστε βέβαιοι, ότι μας νοιώσατε”.
Ποτέ άλλοτε δεν ελέχθησαν ωραιότερα λόγια ενώπιον του Εθνικού Μνημείου, από εκείνα που δεν ήκουσαν αυτιά θνητών το πρωινό της 29ης Οκτωβρίου 1941…
από το βιβλίο “ΧΡΟΝΙΚΟΝ 1940-1944, ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΤΙΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΙΟΔΟΣΙΑ”
“από τις προσωπικές σημειώσεις των δημοσιογράφων Αχιλλέως και Κύρου Αδ. Κύρου”
”25η Μαρτίου 1942″ από τον Γ. Καφταντζή
Ο Γιώργος Καφταντζής διηγείται τι συνέβη στη δοξολογία που έγινε στην Αγία Σοφία της Θεσσαλονίκης στις 25 Μαρτίου του 1942:
Η 25 Μαρτίου 1942 ήταν μια παγωμένη μέρα με δυνατό βαρδάρη. Αποβραδίς πολλά συνεργεία του ΕΑΜΝ έγραψαν συνθήματα στους τοίχους και κατέθεσαν λουλούδια στα ηρώα της Θεσσαλονίκης. Και την άλλη μέρα το πρωί οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στην Αγια Σοφιά, που οι πληγές της απ’ το βομβαρδισμό των Ιταλών ήταν ανοιχτές ακόμα. Στη δοξολογία χοροστατούσε ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος, μα δεν είπε λέξη ως το τέλος για τη μεγαλύτερη εθνική γιορτή του σύγχρονου ελληνισμού. Μόλις όμως ειπώθηκε το “δι’ ευχών” της απολύσεως, ένας φοιτητής φώναξε δυνατά μέσα απ’ το πλήθος: “Ζήτω η Ελλάδα!” Η συγκλονιστική εντύπωση της κραυγής εκείνης κάτω απ’ τους αυστηρούς θόλους της αρχαίας εκκλησίας ήταν σαν αστραπόβροντο σε αίθριο ουρανό. Αμέσως μια δεύτερη φοιτητική φωνή ακούστηκε το ίδιο καθάρια και ζεστή: “Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα!” και τότε όλο το εκκλησίασμα σαν ηλεκτρισμένο επανέλαβε ένα μυριόστομο “Ζήτω!” που έκανε να ταραχτεί παράξενα η εκκλησία. Πολλοί κλαίγανε, άλλοι δάγκαναν τα χείλια να μη δακρύσουν, μερικοί σφίγγανε τις γροθιές.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ “ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ” Εκδόσεις ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ
από τα Τετράδια Ημερολογίου του Γιώργου Θεοτοκά:
22 Νοεμβρίου 1941
Το θέαμα ανθρώπων που πέφτουν στο δρόμο από την πείνα έχει γίνει κάτι απλό, καθημερινό. Μερικοί στέκουνται, προσπαθούν να βοηθήσουν με κάτι φαγώσιμα ή με λίγα χρήματα, ξέροντας πόσο ασήμαντη είναι η βοήθειά τους. Οι περισσότεροι κάνουν πως δε βλέπουν. Με τι εκπληκτική ευκολία γίναμε αναίσθητοι!
Σε ορισμένες στιγμές νιώθω τόση ντροπή, σα να ήμουνα εγώ ο υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει.
4 Δεκεμβρίου 1941
Χειμώνας δυνατός και πρόωρος.
Η πείνα έχει απλώσει τη φοβερή σκιά της παντού.
Η Αθήνα γίνεται ένας τόπος φρίκης.
Στην οδό Κηφισίας, στην οδό Σταδίου, στην οδό Πανεπιστημίου άνθρωποι πέφτουν αναίσθητοι από την πείνα.
Το κάρο που κουβαλά τους πεθαμένους.
1943
Γενικά το πλήθος έδειξε συμπόνια και συμπάθεια στους Ιταλούς και προσπάθησε να τους βοηθήσεις, δίνοντάς τους ρούχα πολιτικά και, σε πολλές περιπτώσεις, κρύβοντάς τους όπως έκρυβε στα 1941 τους Άγγλους για να μην τους πιάσουν οι Γερμανοί. Είναι παράξενος λαός οι συμπατριώτες μου, με αντιδράσεις απροσδόκητες και, όπως είδαμε τόσες φορές τα τελευταία χρόνια, μ’ ένα βάθος ανθρωπισμού εξαιρετικού. Ενώ, δυο χρόνια τώρα, όλος ο πληθυσμός βυσσοδομούσε εναντίον των Ιταλών και απειλούσε πως, όταν θα φεύγουν θα τους κάνει και θα τους δείξει, ξαφνικά, μόλις τους είδε πεσμένους, τους λυπήθηκε. Κανέναν δεν πείραξε και ίσια – ίσια τους βοηθεί με κάθε τρόπο, θαρρείς πως μόλις καταθέσανε τα όπλα και διαλύθηκε ανάμεσα σ’ αυτούς και σ’ εμάς η ατμόσφαιρα του πολέμου, ξαναήρθε αυτόματα στην επιφάνεια κάποια κρυμμένη αλληλεγγύη προς τους “ανθρώπους που μας μοιάζουν”.
Ίσως πάλι, κατά πρώτο λόγο, είναι η απλή αλληλεγγύη ανθρώπου προς άνθρωπο, προς τον εχθρό που, πέφτοντας, ξαφνικά ξαναγίνεται “άνθρωπος”.
Χαίρουμαι γι’ αυτό που σημειώνω. Είναι κάτι πολύτιμο. Φανερώνει πως η ηθική ζωή αυτού του λαού έχει ορισμένες γερές βάσεις, πως τα βαθύτερα ένστικτά του είναι καλά.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ “ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ”
Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ
από διήγηση του Φοίβου Τσέκερη:
Θα ‘θελα να περιγράψω ένα περιστατικό που συνέβη μια σκοτεινή, όπως όλες τότε, νύχτα χειμωνιάτικη. Πρωταγωνιστής ήτανε ο Νείλος Μαστραντώνης, σπουδαστής του Πολυτεχνείου, που κάποτε ο λαός μας θα τον τοποθετήσει πλάι στις μεγάλες μορφές του Εθνικοαπελευθερωτικού μας Αγώνα.
Κατεβαίναμε την οδό Τοσίτσα μια ομάδα σπουδαστών του Πολυτεχνείου. Είχαμε σκοπό να γράψουμε συνθήματα στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Συναντήσαμε στη γωνία Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας ένα συνεργείο από μαθητές του 5ου Γυμνασίου να γράφει ΕΠΟΝίτικα συνθήματα στον τοίχο του Πολυτεχνείου. Τους είπαμε να τον περιποιηθούν καλά τον τοίχο του σχολείου μας. “Καλλιγραφικά γράμματα, συναγωνιστές, και προπάντων όχι ανορθογραφίες!” Απομακρυνθήκαμε προς την Πατησίων. Σε λίγα λεπτά ακούσαμε απ’ το μέρος που γράφανε οι μαθητές πυροβολισμούς, ριπές αυτομάτων, τρεχαλητά και φωνές γερμανικές και μετά απόλυτη ησυχία. Τρυπώσαμε στο αλσύλλιο, που είναι μπροστά στο Μουσείο, και περιμέναμε. Σε λίγο ο Νείλος, που ήταν επικεφαλής του συνεργείου μας, μας είπε: “Περιμένετε. Πάω να δω τι έγινε”. Πράγματι, σε λίγο γύρισε και μας είπε: “Όλα εντάξει. Τα παιδιά το σκάσανε”.
Συνεχίσαμε με κέφι και βάψαμε ένα μεγάλο μέρος της 3ης Σεπτεμβρίου. Όταν τελειώσαμε και χωριζόμαστε, ο Νείλος μας λέει: “Τώρα θα σας αποκαλύψω κάτι που δε θέλησα να σας το πω πιο πριν, για να μη δειλιάσετε. Προηγουμένως που πλησίασα στο σημείο που γράφανε τα παιδιά, είδα στο πεζοδρόμιο της οδού Μπουμπουλίνας το σώμα του μαθητή που έγραφε. Τον σκότωσαν οι Γερμανοί”.
από το βιβλίο του ΧΑΡΗ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ “Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ”
Εκδόσεις ΦΙΛΙΠΟΤΤΗ
από τα Φύλλα Κατοχής της Ιωάννας Τσάτσου:
21 Δεκέμβρη 1943. Σήμερα μέσα στις άλλες μια γυναίκα ήρθε στο Γραφείο. Γλυκειά, δειλή, με πλησίασε και μου είπε σιγά: “Έχω το γιο μου φυλακισμένο στο Χαϊδάρι. Μέρες τώρα προσπαθώ να τον δω και δεν μπορώ. Τον λένε Δεϊμέζη. Μήπως ξέρετε τίποτα; Μήπως έγινε κανένα κακό;” Μόλις άκουσα το όνομα, πάγωσα. Το θυμόμουνα. Το είχα δει μέσα στους τελευταίους καταλόγους των σκοτωμένων ομήρων… Δεν είχα τη δύναμη να πω την αλήθεια, μα πάλι ούτε ψέματα στα γαλανά μάτια που με κοίταζαν με απόλυτη εμπιστοσύνη… Με κοίταζε και περίμενε με υπομονή… “Τον έχουν πάρει από το Χαϊδάρι”, είπα σιγά. “Δεν τον βρίσκω πουθενά”. Για λίγα λεπτά έμεινε σιωπηλή. Ένας σπασμός στο λαιμό έδειχνε όλη της τη συγκίνηση. Έπειτα με κόπο απάντησε: “Ίσως να τον έχουν σκοτώσει”. Της πήρα το χέρι. Το στομάχι μου και το κεφάλι μου πονούσαν φριχτά… “Κατεβαίνομε μαζί;” ρώτησα δειλά. Και σηκωθήκαμε. Προχωρήσαμε στο δρόμο. Ούτε ο καλός ήλιος του χειμωνιάτικου μεσημεριού, ο ζεστός, ο μαγικός ήλιος μπόρεσε να βοηθήσει. Έμοιαζε σαν ψεύτικο σκηνικό και μας άφησε παγωμένες και τις δύο. Στο σπίτι κάθησα μηχανικά στο τραπέζι… Ένιωσα όλα να γυρίζουν γύρω μου. Σηκώθηκα, πήγα με κόπο στο κρεβάτι μου, ξέσπασα σ’ ατέλειωτο αναφυλλητό. Έχω τσακίσει, δεν κυβερνώ τα νεύρα μου πια.
22 Δεκέμβρη 1943. Το πρωί στο γραφείο, μέσα στα άπειρα πρόσωπα ήταν πάλι το πρόσωπό της. “Αφήστε με να καθίσω, αφήστε με να έρχομαι” μου είπε. Και στο σπίτι ακόμα, όπου γυρίσω, βλέπω τα μάτια της να με κοιτάζουν. Νιώθω το χάος κάτω από τα πόδια μου.
ΙΩΑΝΝΑ ΤΣΑΤΣΟΥ “ΦΥΛΛΑ ΚΑΤΟΧΗΣ”
Η Ιωάννα Τσάτσου για τον Χρήστο Καρβούνη:
Αντιγράφω πάλι από τη Ημερολόγιό μου:
27 Νοέμβρη 1943
Όλη τη νύχτα κατακλυσμός η βροχή, δεν μ’ άφηνε να κοιμηθώ. Μα το πρωί άνοιξα το παράθυρο στην πιο λαμπρή χειμωνιάτικη μέρα. Η γη ήταν πλυμένη, πεντακάθαρη. Ο ήλιος φωτεινός και ζεστός, σαν ήλιος Αυγούστου. Χτύπησε το τηλέφωνο. Σήκωσα η ίδια το ακουστικό και άκουσα την είδηση:
“Στη Σπάρτη, στο Μονοδένδρι τουφέκισαν χτες οι Γερμανοί εκατόν δέκα εφτά, όλο τον ανθό της πόλης και μέσα σ’ αυτούς το Χρήστο Καρβούνη”. Έμεινα σαν απολιθωμένη. Δεν καταλάβαινα. Δεν ήθελα να καταλάβω. Ο άνθρωπος ξαναείπε τα ίδια λόγια, τον ακούω ακόμα. Χτες το πρωί στο Μονοδένδρι τουφέκισαν εκατόν δέκα εφτά. Τέσσερα παιδιά του Τζιβανόπουλου και τον γιατρό Καρβούνη. Κάθε σπίτι κι ένας νεκρός. Όλη η Σπάρτη μοιρολογάει. Αν είχε καεί ολόκληρη, θάταν λιγότερο το κακό.
-Μα γιατί; μπόρεσα να ρωτήσω.
-Σκότωσαν ένα γερμανό στρατιώτη στο Μονοδένδρι, μου είπε πάλι ο άνθρωπος από την άλλη μεριά του ακουστικού.
Πήγα στο γραφείο για την ημερήσια δουλειά. Σαν αυτόματο άκουα τα προβλήματα του κόσμου. Και το πρωί, και τώρα το βράδυ, μια σκέψη είναι πάντα εκεί και δεν μ’ αφήνει να ησυχάσω:
“Ο Χρήστος Καρβούνης δεν θα δει ζωντανός ελεύθερη την Ελλάδα”. Αυτή η μεγάλη του λαχτάρα που τον έκανε να κινεί γη και ουρανό, να ζει και να πεθαίνει κάθε στιγμή, βούλιαζε μες στο χάος των ανεκπλήρωτων.
Προσπαθώ να θυμηθώ το Μονοδένδρι. Είχα περάσει από κει πηγαίνοντας προς τη Σπάρτη. Με είχαν ζαλίσει οι γυμνές κορδέλλες.
28 Νοέμβρη 1943
Ήρθε κάποιος από τη Σπάρτη. Τον άκουσα ώρες να μιλάει για τον θάνατο του Ανθρώπου. Οι θρύλοι γεμίζουν την ατμόσφαιρα. Τούτο όμως είναι ιστορία. Οι Γερμανοί την τελευταία στιγμή σεβάστηκαν τον εξαιρετικό επιστήμονα και τούδωσαν χάρη. Ο Καρβούνης παρακάλεσε να δοθεί η δική του χάρη σ’ ένα από τους τέσσερις Τζιβανόπουλους. Να μη κλάψει η μάνα τέσσερις γιους μαζί. (Για πολύ καιρό η κυρία Τζιβανοπούλου έστρωνε το πρωί τα κρεβάτια των γιων της και τα ξέστρωνε το βράδυ). Ο γερμανός αρνήθηκε. Τότε ο Καρβούνης επαναστάτησε.
-Είστε ένας λαός βάρβαρος, είπε στον αξιωματικό, σε τέλεια γερμανικά. Ντρέπομαι που σπατάλησα οχτώ χρόνια στον τόπο σας. Οχτώ χρόνια πεταμένα, χαμένα.
Ο γερμανός θύμωσε, κοκκίνισε και με όλη τη δύναμή του τον χτύπησε με το κοντάκι του όπλου του στο μπράτσο.
Όταν μάζεψαν τους νεκρούς στο Μονοδένδρι, ο Χρήστος Καρβούνης είχε το μπράτσο σπασμένο”.
ΙΩΑΝΝΑ ΤΣΑΤΣΟΥ “ΚΥΔΑΘΗΝΑΙΩΝ 9″ Εκδόσεις ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ / ΕΥΘΥΝΗ
από τις μνήμες κατοχής του Τάκη Μπενά:
Ο Τζέμος. Δωδεκανήσιος, το ‘χε σκάσει από τα σκλαβωμένα νησιά και στον πόλεμο του ‘40 βρέθηκε εθελοντής στο Αλβανικό. Γύρισε ανάπηρος στο πόδι, περπατούσε με μπαστούνι. Γενναίος άνθρωπος το ‘χε δείξει, μα προπαντός όμορφη ψυχή. Γλύκα, όλο με το γέλιο ήτανε. Και αγωνιστής πρώτος. Βγήκε Πρόεδρος της τάξης μας, σχεδόν παμψηφεί. Κύλησε το ‘42 και το μισό ‘43, με τον Τζέμο Πρόεδρο των πρωτοετών και πρώτο στις διαδηλώσεις, στο ξύλο με τους Ιταλούς και στις μεγάλες φασαρίες για το φοιτητικό συσσίτιο. Μπροστά πάντοτε. Ψηλός, λιγνός, με το αναπηρικό σήμα στο πέτο και το μπαστουνάκι του, είχε γίνει το πιο αξιαγάπητο παιδί στο Πανεπιστήμιο. Και οι καθηγητές τον εκτιμούσαν. Τον άκουγαν που πήγαινε και τους τα ‘λεγε, αιτήματα, προβλήματα, ακόμα και απαιτήσεις καθαρά αγωνιστικές, για κάποιους συναδέλφους τους, που είχαν ορκιστεί υπουργοί του Λογοθετόπουλου και του Ράλλη. Από τότες -εδώ και σαράντα πέντε χρόνια- περάσανε αμέτρητοι συνδικαλιστές φοιτητές κι έτυχε να γνωρίσω πολλούς, πάρα πολλούς. Σαν τον Τζέμο, κανένα. Με απέραντο κύρος, γνήσιος και προπαντός άξιος αντιπρόσωπος μιας γενιάς, που δεν έπασχε από έλλειψη ψυχωμένων παιδιών. Αυτός ήτανε ο Τζέμος, το καμάρι μας. Τον σφάξανε σαν πρόβατο με μαχαίρι, μέσα στο Πανεπιστήμιο. Πάνω στο χαλί του Πρύτανη, το Σεπτέμβρη του 1943, οι τσολιάδες. (…) Οι Ιταλοί δεν τα κατάφεραν να τον φάνε, εκεί πάνω στο Πόγραδετς, τον λαβώσανε μονάχα κι έτσι καθώς έμεινε κουτσός δεν μπόρεσε να τρέξει, να ξεφύγει από τους τσολιάδες της Κατοχής. Άξιος ο μισθός τους τότε και η σύνταξη που τους έδωσε μετά, το ελεύθερο ελληνικό κράτος. Άξιο και το Πανεπιστήμιο, που δεν έστησε το άγαλμά του στο προαύλιο, να το βλέπουν οι γενιές των Ελλήνων φοιτητών. Φρόντισαν όμως να πλύνουν το χαλί του Πρύτανη. Οι Πόντιοι Πιλάτοι.
ΤΑΚΗΣ ΜΠΕΝΑΣ “ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΜΝΗΜΕΣ ΜΙΚΡΕΣ ΣΑΝ ΧΡΕΟΣ” Εκδόσεις ΘΕΜΕΛΙΟ
“Ανάστασι δίχως σταυρό τίποτα δεν λογίζει”
Μαρτυρίες για τον Ρούσο Κούνδουρο:
Μιχάλης Κοκολάκης: (Ο Ρ. Κούνδουρος) πήγε στις αρχές Μαΐου 1944 στην Παγκρήτια σύσκεψη της επιτροπής του ΕΑΜ στα Χανιά και γύρισε ενθουσιασμένος από τη δράση του ΕΑΜ στην Κρήτη. Μετά τη σύλληψή του είπε σ’ εκείνους που τον επισκέφθηκαν στις επανορθωτικές κάτω φυλακές του Ηρακλείου ότι τον κατηγορούν ως κομμουνιστή και οργανωτή ανταρτών, κυρίως ο Δεσπότης και κύκλοι “λογίων” γύρω απ’ αυτόν. Παρά τις κινητοποιήσεις φίλων, συγγενών και συναδέλφων του προς το Δεσπότη να διαψεύσει και να ανακαλέσει τα όσα είχε πει και κάνει για τον Ρούσο Κούνδουρο, ειδεμή θα τον εκτελούσαν, όχι μόνο δεν έκαμε τίποτε, αλλά συνέχισε τα από άμβωνος κηρύγματα κατά των ΕΑΜοκομμουνιστών και των αρχηγών τους, αφήνοντας να εννοηθεί η ενοχή του Κούνδουρου.
Μάρκος Ζουριδάκις: Μου εκμυστηρεύθηκε ότι δεν ήταν κομμουνιστής αλλά συνεργαζόταν με όλους τους πατριώτες για να κτυπηθούν οι κατακτητές. Πιστεύω ότι σ’ αυτόν κυρίως οφείλεται η εξάπλωση της οργανωμένης αντίστασης στο Λασίθι.
Εμμ. Μ. Τσιριμονάκης: Όταν το γερμανικό αυτοκίνητο που τον μετέφερε μαζί με άλλους στα Χανιά, σταμάτησε στο Ρέθυμνο πλησίον καφενείου, φίλοι του προσωπικοί, διαπιστώνοντες τη χαλαρότητα της φρουρήσεως από τους Γερμανούς, του επρότειναν να δραπετεύσει υπό την προστασίαν των. Αυτός όμως απάντησε: “Και οι άλλοι που θα μείνουν τι θα πούν; Δεν αναλογίζεσθε τι μπορούν να πάθουν από τους Γερμανούς, αυτοί, η οικογένειά μου, σεις και άλλοι εδώ; Όχι! Δεν φεύγω, ευχαριστώ. Αντιμετωπίζω με ψυχραιμία τα πάντα…”
Μια ώρα πριν εκτελεστεί έγραψε στον τοίχο του κελιού του: Ανάστασι δίχως σταυρό, τίποτα δεν λογίζει, και λευτεριά δίχως σκλαβιά, τίποτα δεν αξίζει.
από το βιβλίο του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΥΛΑΚΗ “ΡΟΥΣΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ 1891-1944″ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
“Οι Γερμανοί έμειναν κοκαλωμένοι, κατακίτρινοι” από τον Γ. Καζάκο
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής οι κομμουνιστές κρατούμενοι στον Αη Στράτη -εξόριστοι εκεί από τη δικτατορία του Μεταξά- αφέθηκαν από τους Έλληνες δεσμοφύλακές τους να πεθάνουν από την πείνα. (Στο θέαμα των ετοιμοθάνατων κρατουμένων λύγισαν ακόμα κι οι Γερμανοί όταν επισκέφθηκαν τον Αη-Στράτη):
Μπροστά τους τέσσερις νεκροί περίμεναν άταφοι. Όλοι οι άλλοι, ξαπλωμένοι στα κρεβάτια τους, ζωντανά πτώματα, αποσκελετωμένα, άπνοα. Δεν ήταν εύκολο να ξεχωρίσεις αν ήταν ακόμα ζωντανοί ή αν ήταν πεθαμένοι από μέρες. Οι Γερμανοί έμειναν κοκαλωμένοι, κατακίτρινοι και τελικά ο πιο ανώτερος φώναξε: -Μα τι είναι, τέλος πάντων, εδώ μέσα;… (…) Σε λίγο έφτασε κι ο Βουδικλάρης. Με την εμφάνισή του ακούστηκε ένα ομαδικό μούγκρισμα διαμαρτυρίας απ’ τους κατάκοιτους συντρόφους. Ο Βουδικλάρης είχε αρχίσει να τρέμει. Ο Γερμανός αξιωματικός τον ρώτησε να του πει, ποιος του έδωσε διαταγή γι’ αυτά τα μέτρα που είχε πάρει. Ο Βουδικλάρης, αφού ξεροκατάπιε μερικές φορές, έντονα ταραγμένος, βρήκε τη δύναμη να πει πως ήταν διαταγή της Γερμανικής Διοίκησης της Λήμνου. Οι Γερμανοί του ζήτησαν τη διαταγή κι αυτός, μουδιασμένος, τους είπε πως ήταν προφορική η διαταγή. Οι Γερμανοί φαίνεται πως είχαν αντίρρηση κι έβαλαν τις φωνές, σα να τον έβριζαν. Εκείνη τη στιγμή μπήκαν δυο Γερμανοί στρατιώτες με τρόφιμα μέσα σε σακιά κι άρχισαν να τα μοιράζουν στα κρεβάτια των αρρώστων, δίπλα στο προσκέφαλό τους. Κανείς όμως δεν είχε τη δύναμη ν’ απλώσει το χέρι του για να πάρει απ’ αυτά που τόσο είχε ανάγκη. Οι Γερμανοί απόρησαν και ρώτησαν το σύντροφο Λαζανά που τους εξήγησε πως δεν έχουν τη δύναμη ν’ απλώσουν το χέρι τους απ’ την εξάντληση. Για λίγο στάθηκαν παρατηρώντας ένα γύρω το θάλαμο με τους ετοιμοθάνατους ακίνητους, σα νεκρούς, χωρίς να βγάλουν λέξη. Μας χαιρέτησαν κι έφυγαν.
ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΑΖΑΚΟΣ “ΑΗ ΣΤΡΑΤΗΣ” Εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
……………………….
……………………….
28η Οκτωβρίου 1940 – Ι. Μεταξάς: ΓΙΑΤΙ ΕΙΠΑ ΤΟ «ΟΧΙ»
….Στις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού I. Μεταξά προς ιδιοκτήτες και αρχισυντάκτες του αθηναϊκού τύπου την 30η Οκτωβρίου 1940, μεταξύ άλλων, εξήγησε και γιατί είπε το ΟΧΙ:
(διαβάζω στο «Στη κορυφή της Δόξας» του Γ. Κωστή, Εκδ. Δρόμων)
«… Μετά τον τορπιλισμό της «Έλλης» στις 15 Αυγούστου, διέταξα να βολιδοσκοπηθή το Βερολίνο. Μου διεμηνύθη εκ μέρους του Χίτλερ η σύστασις να αποφύγω οιονδήποτε μέτρον δυνάμενον να θεωρηθή από την Ιταλίαν πρόκλησις. Έκανα το παν.
Εις σχετικός βολιδοσκοπήσεις προς την κατεύθυνση του Άξονος μου εδόθη να εννοήσω σαφώς ότι η μόνη λύσις θα ημπορούσε να είναι μία εκούσια παραχώρησις της Ελλάδος εις την «Νέαν Τάξιν»…
Όταν επέμεινα να κατατοπισθώ ποία θα είναι η παραχώρηση, μου εδόθη να καταλάβω, ότι τούτο συνίστατο εις μερικάς ικανοποιήσεις προς την Ιταλίαν δυτικώς μέχρι Πρεβέζης, ίσως και προς την Βουλγαρία ανατολικώς μέχρι Δεδεαγάτς (Αλεξανδρούπολις).
Δηλαδή δια να αποφύγωμεν τον πόλεμον να γίνωμεν εθελονταί δούλοι και να πληρώσωμεν αυτήν την τιμήν με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν και του αριστερού από την Βουλγαρίαν.
Φυσικά δεν ήτο δύσκολον να πρόβλεψη κανείς ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί τα πόδια της Ελλάδος…
Αυτή η δήθεν προφύλαξις θα ήτο δια την τύχην της εις το μέλλον Ελληνικής φυλής πλέον ολέθρια και από τας χειροτέρας έστω συνεπείας οποιουδήποτε πολέμου. Το δίκαιον λοιπόν δεν θα ήτο με το μέρος της Κυβερνήσεως των Αθηνών, εάν η τελευταία ενήργει κατά τας υποδείξεις του Βερολίνου, που ανέφερα. Το δίκαιον θα ήτο με το μέρος του Ελληνικού Λαού, ο οποίος δικαίως θα κατεδίκαζεν αυτήν και των Άγγλων οι οποίοι, υπερασπίζοντες την ύπαρξίν των, επίσης δικαίως θα ελάμβαναν τα μέτρα που εφέροντο έχοντες μελετήσει, εισακούοντες άλλωστε τας δικαίας αιτιάσεις των Ελλήνων, οίαι θα προέκυπταν εν καιρώ, αν εδίδετο η εύλογος αυτή αφορμή.
Θα εδημιουργούντο έτσι όχι δύο, όπως το 1916, αλλά τρεις αυτήν την φοράν Ελλάδες.
Πρώτη θα ήτο η «επίσημος των Αθηνών», η οποία θα είχε φθάσει εις την πόρωσιν και το κατάντημα, δια να αποφυγή τον πόλεμον, να δεχθή να γίνη εθελοντής δούλος πληρώνουσα μάλιστα την τιμήν αυτήν και με την συγκατάθεσίν της να αυτοακρωτηριασθή τραγικώτατα, παραδίδουσα εις την δουλείαν πληθυσμούς αμιγώς Ελληνικούς και μάλιστα δύναμαι να είπω τους Ελληνικωτέρους των Ελληνικών τοιούτους.
Δευτέρα θα ήτο η πραγματική Ελλάς. Δηλαδή η παμψηφία της κοινής γνώμης του Εθνους, το οποίον ποτέ δεν θα απεδέχετο την εκουσίαν του υποδούλωσιν πληρωνομένην μάλιστα με εθνικόν ακρωτηριασμόν αφόρητον και ισοδυναμούσαν με την οριστικήν ατίμωσιν και μελλοντικήν βεβαί-αν εκμηδένισιν του Ελληνισμού ως εννοίας και οντότητος, εκμηδέ-νισιν πρώτον ηθικήν, και δεύτερον, εν συνεχεία της ηθικής και υλικήν. Το Έθνος ουδέποτε θα συνεχώρει εις τον Βασιλέα και την Εθνικήν Κυβέρνησιν της 4ης Αυγούστου τοιαύτην πολιτικήν.
Τρίτη, τέλος, θα προέκυπτε μία ακόμη Ελλάς, η Ελλάς την οποίαν δεν θα παρέλειπαν να δημιουργήσουν, φυσικά με την επίκλησιν του δημοκρατισμού, οι δημοκρατικοί Έλληνες υπό την κάλυψιν του βρεττανικού στόλου εις τας νήσους Κρήτην και τας άλλας. Η τρίτη Ελλάς, η «δημοκρατική», θα είχε με το μέρος της όχι μόνον την πρόθυμον υποστήριξιν της Αγγλίας, εις την οποίαν θα έδιδε το δικαίωμα να καλύψη τας νήσους μας, καλυπτόμενη και η ίδια εις την Βόρειον Αφρικήν, αλλά θα είχε με το μέρος της και το Εθνικόν δίκαιον. Η ηθική της δύναμις λοιπόν θα απερρόφα μοιραίως την επίσημον Ελλάδα, διότι θα διέθετεν η τρίτη αυτή Ελλάς την ανεπιφύλακτον έγκρισιν και ενίσχυσιν της ανεπισήμου, της «Δευτέρας Ελλάδος», της Εθνικής δημοσίας γνώμης εν τη παμψηφία της.
Έζησα, κύριοι, την περίοδον του Εθνικού Διχασμού, που εδημιουργήθη το 1916, όταν από την κατάστασιν εκείνην προέκυψαν δύο Ελλάδες, η των Αθηνών, και η της Θεσσαλονίκης. Τον κίνδυνον απο μίαν διαίρεσιν της Ελλάδος προκύπτουσαν συνεπεία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όπως η διαίρεσις του 1916 προέκυψε συνεπεία του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μίαν νέαν διαίρεσιν μάλιστα πολύ τραγικωτέραν, διότι όπως την εσκιαγράφησα δεν θα ήτο καν διχασμός αλλά τριχοτομισμός, τον κίνδυνον αυτόν θεωρώ, κύριοι, δια το Έθνος και το μέλλον του ασυγκρίτωςχειρότερον από τον πόλεμον, έστω και αυτόν τον πόλεμον από τον οποίον είναι δυνατόν και δουλωμένη να βγη προσωρινώς η Ελλάς. Λέγω, προσωρινώς, διότι πιστεύω ακράδαντα, ότι τελικώς η νίκη θα είναι με το μέρος μας.
Γιατί οι Γερμανοί δεν θα νικήσουν. Δεν μπορούν να νικήσουν. Υπάρχουν πολλά εμπόδια.
Η Ελλάς είναι αποφασισμένη να μη προκαλέση μεν με κανένα τρόπο κανένα, αλλά και με κανένα τρόπο να μην υποκύψη. Προπαντός είναι αποφασισμένη να υπεράσπιση τα εδάφη της, έστω και αν πρόκειται να πέση. Ήδη δε η απόφασίς της αυτή και η πολιτική της αυτή, χάρις εις την οποίαν απρόκλητα προσεβλήθη, χάρισαν εις τον τόπον και τον Λαόν μας το πλέον ανεκτίμητον των αγαθών και το μεγαλύτερον στοιχείον της δυνάμεως του. Αυτή η πολιτική έδωσεν εις τον Λαόν την απόλυτη ψυχική και πανεθνική ένωση του.
Σήμερα όμως επί πλέον υπάρχουν και μερικοί άλλοι παράγοντες που προδικάζουν την τελική μας νίκη. Η Τουρκία δεν είναι όπως το 1916 σύμμαχος των Γερμανών, είναι σύμμαχος των Άγγλων. Η Βουλγαρία βέβαια ενεδρεύει και τώρα όπως και τότε, αλλά εν πάση περιπτώσει, αυτήν την εποχήν, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν τολμά. Ο καιρός όμως δεν δουλεύει δια τον Άξονα. Δουλεύει για τους αντιπάλους του. Τέλος, δια την Γερμανίαν η νίκη θα ήτο εν πάση περιπτώσει δυνατή μόνον με κοσμοκρατορίαν.
Αλλά η κοσμοκρατορία δια την Γερμανίαν κατέστη οριστικά αδύνατος στην Δουγκέρκη. Ο πόλεμος δια τον Άξονα έχει χαθή από την στιγμήν που η Αγγλία διεκήρυξε: «θα πολεμήσωμεν έστω και μόνοι εις το νησί μας και πέραν των θαλασσών, θα πολεμήσωμεν μέχρι της νίκης».
Αλλά επί πλέον και ημείς οι Ελληνες πρέπει να γνωρίζωμεν ότι δεν πολεμούμεν μόνον δια την νίκην, αλλά και δια την δόξαν.
Λοιπόν ακούστε για να συνεννοηθούμε. Εγώ, κύριοι, όπως επαρκώς σας εξήγησα, ετήρησα μέχρι σήμερον την πολιτικήν του αειμνήστου Βασιλέως Κωνσταντίνου, δηλαδή την πολιτικήν της αυστηράς ουδετερότητος.
Έκανα το παν δια να κρατήσω την Ελλάδα μακράν της συγκρούσεως των μεγάλων κολοσσών.
Ήδη, μετά την άδικον επίθεσιν της Ιταλίας η πολιτική την οποίαν ακολουθώ είναι η πολιτική του αειμνήστου Βενιζέλου. Διότι είναι η πολιτική τού συνταυτισμού της Ελλάδος με την τύχην της Δυνάμεως δια την οποίαν η θάλασσα είναι ανέκαθεν όπως είναι και δια την Ελλάδα, όχι το εμπόδιον που χωρίζει αλλά η υγρά λεωφόρος που συνδέει.
Βέβαια εις την ιστορίαν μας την νεωτέραν δεν είχαμεν μόνον ευγνωμοσύνης λόγους και αφορμάς δια την Αγγλίαν, της οποίας άλλωστε η μεταπολεμική πολιτική των τελευταίων ιδίως ετών είναι πολιτική μεγίστων και ιστορικών Αγγλικών ευθυνών. Αλλά τας ευθύνας της τας αποδίδει η Αγγλία σήμερον με την υπερήφανον αποφασιστικότητα λαού μεγάλου, σώζοντος την ελευθερίαν του κόσμου και του πολιτισμού. Δια την Ελλάδα η Αγγλία είναι η φυσική φίλη και επανειλημμένα εδείχθη προστάτρια, ενίοτε δε η μόνη προστάτρια. Η νίκη θα είναι και δεν μπορεί παρά να είναι δική της. Θα είναι νίκη του Αγγλοσαξονικού κόσμου, απέναντι του οποίου η Γερμανία, αφού έως τώρα δεν ηδυνήθη να επιτυχή οριστικόν αποτέλεσμα, είναι καταδικασμένη να συντριβή. Διότι από τώρα και πλέον ο ορίζων δεν πρέπει να θεωρήται δια τον Αξονα ανέφελος ούτε προς ανατολάς και η Ανατολή είναι πάντοτε μυστηριώδης. Πάντοτε ήτο, αλλά σήμερον υπέρ ποτέ είναι γεμάτη απρόοπτα και μυστήρια. Τελικώς λοιπόν θα νικήσωμεν. Και θέλω, φεύγοντας από την αίθουσαν αυτήν, να πάρετε μαζί σας όλην την δική μου απόλυτη βεβαιότητα ότι θα νικήσωμεν. Εν τούτοις πρέπει να σας επαναλάβω ότι επισημότερον διεκήρυξα από την πρώτην στιγμήν: Η Ελλάς δεν πολεμά δια την νίκην. Πολεμά δια την Δόξαν. Και δια την τιμήν της.
Έχει υποχρέωσιν προς τον εαυτόν της να μείνη αξία της Ιστορίας της.
Η Ιταλία είναι μεγάλη δύναμις. Όταν δε προχθές έγινεν η πρώτη αεροπορική επιδρομή, ομολογώ ότι με έκπληξιν ήκουσα, εις σχετικήν ερώτησίν μου, την απάντησιν ότι τα επιδραμόντα αεροπλάνα ήσαν μόνον Ιταλικά. Αυτό φθάνει να σας δώση να καταλάβετε με ποιες ιδέες μπήκα στον πόλεμο.
Αλλά υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ένας λαός οφείλει, αν θέλη να μείνη μεγάλος να είναι ικανός να πολεμήση έστω και χωρίς καμιάν ελπίδα νίκης. Μόνον διότι πρέπει. Γνωρίζω ότι ο Ελληνικός Λαός δεν θα ήτο δυνατόν να δεχθή άλλο τι αυτήν την στιγμήν. Διότι είναι ελεύθερος και απερίσπαστος εις την φυσικήν ευθυκρισίαν και υπερηφάνειαν, εφ’ όσον δεν εδόθη ευκαιρία να θολωθή η κρίσις του δι’ αγοραίων θορύβων και παραπλανητικών εκστρατειών. Εκάμαμε ό,τι ήτο δυνατόν, δια να μη έχωμεν το παραμικρόν άδικον. Και θα εξακολουθήσω μεν την ιδίαν τακτικήν μέχρι τέλους. Σας έχω στο τραπέζι μερικά έγγραφα. Είναι όλαι αι αποδείξεις της Ιταλικής ενέδρας, εκ προμελέτης. Όταν τελειώσω, μπορείτε να τα δείτε. Περιττόν να πάρετε σημειώσεις. Συντομώτατα θα δημοσιευθούν εις την Λευκήν Βίβλον, η οποία διέταξα να εκδοθή το ταχύτερον.
Δεν σας κρύβω, κύριοι, ότι η κατάστασις είναι εξαιρετικά δύσκολη. Μας περιμένουν μάλιστα δοκιμασίαι μεγάλαι. Δια να μη δώσω ευκαιρίαν προς την επιζητουμένην δια παντός τρόπου αφορμήν κατασυκοφαντήσεώς μας ευρέθην υποχρεωμένος να πάρω μίαν απόφασιν εξόχως σοβαράν. Να μη κάνω την επιστράτευσιν, όταν προ καιρού την έζητησε και εξακολούθησεν επανειλημμένως να μου την ζητά το Επιτελείον.
Ο ιταλικός όγκος λοιπόν ευρήκεν απέναντι του δυνάμεις πολύ ασθενείς τουλάχιστον δια την κρούσιν των πρώτων ημερών. Ο ρόλος σας είναι σήμερον μεγάλος και επισημότατος. Μη χάνετε το θάρρος σας, οτιδήποτε και αν γίνη. Διότι άλλως είναι αδύνατον να φανήτε άξιοι του λαού σας και του καθήκοντος σας, το οποίον είναι να συντηρήσετε την ιερή φλόγα του Ελληνικού Λαού, να βοηθήσητε τον μαχόμενον στρατόν, να υπάρξητε συνεργάται της Κυβερνήσεως ό, τι και αν αισθάνεσθε δι’ αυτήν. Πρέπει να πιστεύσητε ‘σείς για να μπορέσητε να μεταδώσητε την πίστιν εις το κοινόν σας, μολονότι αυτήν την φοράν έχομεν όλοι μας να πάρωμεν από τον Ελληνικόν Λαόν, από το απερίγραπτον θάρρος του, και όχι να του δώσωμεν.
Θέλω ακόμη να σας ειπώ κάτι. Ξέρω με βεβαιότητα ότι από την φοβεράν αυτήν δοκιμασίαν η Ελλάς θα υποφέρη. Ξέρω όμως επίσης με βεβαιότητα ότι τελικώς θα εξέλθη όχι μόνον ένδοξος αλλά και μεγαλύτερη. Θα προσέξατε το τηλεγράφημα του κ. Τσώρτσιλ το οποίον εδημοσιεύθη σήμερον εις τας εφημερίδας, ανακοινωθέν από το Υπουργείον των Εξωτερικών. Λοιπόν επιθυμώ να σας τονίσω τούτο: Εκείνοι οι οποίοι εις το τηλεγράφημα αυτό δεν βλέπουν γραπτήν την επιβεβαίωσιν άγραφου συμφωνίας δια τα Δωδεκάνησα, δεν ξέρουν να διαβάζουν μέσα από τις γραμμές. Και κάτι άλλο ακόμη. Τα Δωδεκάνησα προδικάζουν…»
Γιατί ο Μεταξάς δεν είπε το ΟΧΙ (true story)
26
Παρασκευή
Οκτ 2012
Posted by 2310net in Διαλογοι ≈ 8 σχόλια
Εκείνο το βράδι που ο Μεταξάς δέχθηκε την επίσκεψη από τον Ιταλό πρέσβη της κυβέρνησης Μουσολίνι, φέρεται να είπε το περίφημο «ΟΧΙ» το οποίο έμεινε στην ιστορία και έκτοτε μνημονεύεται ως μεγάλη ιστορική πράξη του δικτάτορα Μεταξά.
Εδώ δεν θα κάνουμε ιστορική ανάλυση. Δεν θα μπούμε στην λογική να απαντήσουμε με τους συνηθισμένους τρόπους και να υποστηρίξουμε ότι δεν ήταν ο Μεταξάς που είπε το «ΟΧΙ» αλλά ο ελληνικός λαός. Δεν θα υπενθυμίσουμε το πόσο γερμανο-ιταλόφιλος ήταν ο δικτάτορας, ο οποίος όμως αναγκάστηκε να ταχθεί στο πλευρό των συμμάχων γιατί ο βασιλιάς ήταν αγγλόφιλος και ο συσχετισμός δύναμης έδειχνε, όπως και αποδείχτηκε, ότι ο φασιστικός άξονας θα έχανε τον πόλεμο.
Το πραγματικό ερώτημα είναι άλλο: Τι αλήθεια είπε ο Μεταξάς; Γιατί όπως λέει και η ιστορία δεν είπε «ΟΧΙ».
Στην ουσία όλο το βράδι ο Μεταξάς έψαχνε την κατάλληλη διατύπωση, όπως την ψάχνουν οι σύγχρονοι κατακτητές. Μόνο που σήμερα οι διατυπώσεις αυτές μπαίνουν σε κείμενα του Eurogroup. Τότε ο Μεταξάς είπε μια φράση που δεν περιείχε την λέξη «όχι»: Alors c’est la guerre. (Δηλαδή έχουμε πόλεμο).
Μπροστά δεν ήμασταν, όμως μαντεύουμε πως πρέπει να είχε προηγηθεί ο παρακάτω διάλογος:
Μεταξάς: Τα σέβη μου αγαπητέ πρέσβη
Πρέσβης: Τα σέβη μου αγαπητέ πρωθυπουργέ
Μ: Τι σας φέρνει τέτοια ώρα εδώ;
Π: Έχουμε εξελίξεις
Μ: Πες μου αγαπητέ, πως μπορώ να βοηθήσω;
Π: Θέλω να σου ζητήσω μια πολύ μεγάλη χάρη
Μ: Πιο μεγάλη από τότε που μου ζητήσατε να κάνω γαργάρα τον τορπιλισμό της Ελλης;
Π: Ναι, φοβάμαι πιο μεγάλη
Μ: Τι είναι αγαπητέ συμφασίστα; Θα κάνω ότι θέλετε
Π: Θέλουμε να ανοίξετε τα σύνορά σας να περάσουμε
Μ: Και πως θα γίνει αυτό;
Π: Απλά θα έρθετε με το μέρος μας. Ο Μπενίτο με τον Χίτλερ κάνουν πολύ καλή παρέα και θα εκτιμούσαν αν τους τιμούσατε με την δική σας συντροφιά.
Μ: Είναι πολύ τιμητικό δε λέω, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ
Π: Γιατί;
Μ: Να, ξέρετε, δεν μπορώ να ζητήσω από τον λαό να κάτσει να τον κατακτήσουν.
Π: Μα δεν θα σας κατακτήσουμε, θα σας απελευθερώσουμε
Μ: Έπειτα, είναι και εκείνος ο βασιλιάς που μου έχει ζαλίσει τα άντερα. Είναι με τους Άγγλους, και του χρωστάω μεγάλη χάρη. Με 4% με έκανε πρωθυπουργό.
Π: Ποιος τον χέζει κι αυτόν;
Μ: Ναι, αλλά ξέρετε, έχω κι ένα άλλο θέμα. Πιο προσωπικό
Π: Πείτε μου
Μ: Κάθε φορά που συναντιέμαι με τον Αδόλφο και τον Μπενίτο με κοροϊδεύουν γιατί είμαι κοντός.
Π: Αυτό είναι αλήθεια, σας κοροϊδεύουν, όχι μόνο γιατί είστε κοντός.
Μ: Καταλαβαίνετε επομένως ότι δεν μπορώ να συνεργαστώ μαζί τους.
Π: Κρίμα. Ίσως στο μέλλον, σε κάποιον άλλο πόλεμο.
Μ: Δηλαδή αυτό ήταν, δεν θα με παρακαλέσετε λίγο; Με την πρώτη κάνετε πίσω;
Π: Σιγά μην σε παρακαλέσουμε γελοίε, κοντέ, Έλληνα. Εμείς είμαστε ανώτερη φυλή, δεν παρακαλάμε εσάς τους υπάνθρωπους.
Μ: Α, έτσι έ;
Π: Έτσι.
Μ: Εντάξει λοιπόν. Και για να σου δείξω πόσο ανώτεροι και καλλιεργημένοι είμαστε θα στο πω στα γαλλικά: Alors, c’est la guerre!
Ας μου επιτραπεί ένα ..σύντομο copy-paste ^_^
Aλήθεια τώρα, αφού είχε κότσια & άρχεις ο τρισμέγιστος ηγέτης του Τρίτου Πολιτισμού (die Dritte Zivilisation, στο πρότυπο του ζοφερού III Reich), ΓΙΑΤΙ ΔΕΧΤΗΚΕ ΝΑ ΔΕΙ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΣΤΙΣ ..3 ΤΑ ΞΗΜΕΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ; Μήπως διαπραγματεύονταν και αυτός με τον γυμνό του κώλο, όπως οι Σημίτης, Καραμανλής, Παπανδρέου και Σαμαράς..?http://stavrochoros.pblogs.gr/2013/10/gia-ena-ohi-poy-telika-htan-nai-.html . Άλλωστε ο τορπιλισμός του καταδρομικού «Έλλη», δεν υπήρξε η μοναδική πρόκληση που είχε καταπιεί…!
Στην Ιταλία είχε ήδη ξεκινήσει από νωρίς επιχείρηση προπαγάνδας εις βάρος της Ελλάδας, ενώ παράλληλα είχε μπει σε εφαρμογή σχέδιο προκλητικών ενεργειών εναντίον της, όπως η πτήση μαχητικών αεροσκαφών εντός του ελληνικού εναερίου χώρου, στη συνέχεια επιθέσεις αεροσκαφών σε ελληνικά πλοία, με αποκορύφωμα μονάχα τον τορπιλισμό και βύθιση του καταδρομικού «Έλλη» στο λιμάνι της Τήνου, κατά τη διάρκεια του εορτασμού του Δεκαπενταύγουστου από ιταλικό υποβρύχιο.
Παρά την αδιαμφισβήτητη ενοχή των Ιταλών, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το πλοίο βυθίστηκε από πλοίο «αγνώστου εθνικότητας» (κοκοκό, από τους ημεδαπούς ομοϊδεάτες του Μπενίτο Μουσολίνι). Με αυτό τον τρόπο διατηρήθηκε η ουδετερότητα -τύποις. Εντούτοις ο ελληνικός Λαός γνώριζε ήδη τους πραγματικούς ενόχους του εξευτελισμού, εκτός -αλλά και εντός- των συνόρων της χώρας!
Aξίζει λοιπόν να σημειωθεί ότι ακόμα και η επίδοση του τελεσιγράφου δεν υπήρξε «αιφνίδια». Αναμενόταν ήδη από ημέρα σε ημέρα, η δε ημερομηνία αυτή της επίδοσης θεωρούνταν η πλέον πιθανή δεδομένου ότι η 28η Οκτωβρίου αποτελούσε εθνική επέτειο του Φασισμού στην Ιταλία από το 1925. Αλλά και από ένα δίκτυο πληροφοριών που είχε αναπτυχθεί τότε, σε συνδυασμό με διάφορα γεγονότα, προμηνύονταν με βεβαιότητα η επερχόμενη πολεμική σύγκρουση…
Τι λατρεία είναι αυτή που τρέφεται για το ολέθριο, το ανθρωπάκι!?
Η αντίσταση του Έθνους υπήρξε απρόσμενα αποτελεσματική, και υπήρξε δεδομένη παράμετρος για Ιταλία, Γερμανία και Βουλγαρία, μέχρι την 10η Απριλίου του 1941, όταν ο διοικητής του Ρούπελ (ο ταγματάρχης Γεώργιος Δουράτσος που μόλις την προηγουμένη ημέρα σε γερμανική απαίτηση για παράδοση, είχε απαντήσει απαξιωτικά ότι «τα οχυρά δεν παραδίδονται, καταλαμβάνονται»!) έλαβε διαταγή κατάπαυσης του πυρός από τους ελινοφασίστες προϊσταμένους του, του Γενικού Επιτελείου…
Το «ΟΧΙ» αποτελεί μονολεκτικόν εφεύρημα της εφημερίδος «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ», αρκετό καιρό ύστερα από την 28η Οκτωβρίου του 1940.. http://www.tragiko.net/2013/10/blog-post_9578.html
Είναι τραγικό το πως κατέστη «ιστορική αλήθεια», ότι δήθεν όρθωσε ανάστημα το ανθρωπάκι, και εκστόμισε την αυτήν λέξη.. . Θλίβομαι που το «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ» όντως καθόρισε τελικά το ελληνικό μέλλον… Sieg Heil..! http://ametroepeia.pblogs.gr/2013/04/oi-germanoi-einai-filoi-mas.html
Ουδέποτε ανέκραξε «OXI..!» ο Ιωάννης Μεταξάς προς τους ιδεολογικούς του μπαμπάδες, αλλά ένα «alors c’est guerre»! https://www.google.gr/search?q=Alors%2C+c%27est+la+guerre&oq=Alors%2C+c%27est+la+guerre&aqs=chrome..69i57.670j0j4&sourceid=chrome&es_sm=122&ie=UTF-8
Ήτοι, απλά ειπώθηκε ένα «αχ τι κρίμα, πόλεμος λοιπόν!», από τον πατριάρχη των ανόσιων ελινεθνικιστών.. https://www.google.gr/search?q=%CE%A6%CF%8D%CE%B3%CE%B5+%CE%B1%CF%80%27+%CE%B5%CE%B4%CF%8E+%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B5+%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%AD
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Το μοναδικό θετικό επίτευγμα του Ιωάννου Μεταξά, είναι η εισήγησή του για άμεση θωράκιση της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου το 1913, ιδέα που κατέστη πραγματικότητα με την ανέγερση του οχυρού Ρούπελ (1913-14 κι εξής). http://www.roupel.gr/construction.html Από εκεί και πέρα όμως, κατρακύλα…
https://sites.google.com/site/romeandromania/Home/20th-21st-c/disaster
Ως πατριάρχης των Ελλήνων εθνικιστών, ο Μεταξάς ουδόλως υπήρξε και επί της ουσίας ωφέλιμος για τον Ελληνισμό.. Μπαραμπάκος, ανθρωπάκι μιμητικό υπήρξε, και μάλιστα με ψευδαισθήσεις μεγαλείου
Το ό,τι εν έτει 1940, ο Ιωάννης Μεταξάς [αυτονόητα!] προέταξε το Εθνικό Συμφέρον, πάνω από οιανδήποτε ιδεολογία του και συμμαχία σου, μάλιστα πράττοντας το αδιανόητο, ήτοι προσκαλώντας τον αγγλικό στρατό να υπερασπίσει την χώρα, δεν αποτελεί πρωτοτυπία, ένεκα που την επεκτατική, νεοταξική και παράλογη ατζέντα του Τρίτου Ράιχ, την έγραψαν εκεί που δεν πιάνει μελάνι και άλλοι, κάμποσοι, όπως π.χ. οι ομόλογοι [φασίστες δικτάτορες] της Ισπανίας και της Πορτογαλίας http://en.wikipedia.org/wiki/Estado_Novo_(Portugal) , Φράνκο ([1936] 1939-75) και Καρμόνα ([1926] 1933-51). Ύστερα, σημειώθηκε και η έκκληση του Rundolf Hess προς τους εθνικιστές της Βρετανίας, για ειρηνική συμπόρευση, πάλι σε αντίθεση με τα κατακτητικά οράματα του Fuhrer. Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις φίλιων προς το Reich χωρών, που όμως προάσπισαν την μη-συμμετοχή τους στην πολεμική προσπάθεια των Γερμανών. Εκτός από την κεμαλική Τουρκία, την σοσιαλδημοκρατική Σουηδία, και λατιναμερικάνικες μπανανίες, έχουμε και την περίπτωση του ικανοτάτου εθνικοπατριώτη ηγέτη της Φιλανδίας, Mannerheim (1939-46, http://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Gustaf_Emil_Mannerheim http://www.astro.utu.fi/rr/Other/pic/Mannerheim.jpg ).
Ιδού ένα πολύ πολύ ενδιαφέρον βιντεάκι γυρισμένο με πρωτοβουλία του Μάνερχαϊμ: http://youtu.be/E8raDPASvq0 Τι ακριβώς κάνει εδώ ο Χιτλερ, εν έτει 1942, 4 Ιουνίου; Μάταιο ψηστήρι στον δικτάτορα της Φινλανδίας, Μάνερχαϊμ, για να τον πείσει να συνεισφέρει στον πόλεμο εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Είναι που ολόκληρο το Τρίτο Ράιχ είναι ανάστατο από την έκβαση θεαματικής αντεπίθεσης των Σοβιετικών ( 5 Δεκεμβρίου 1941 – 5 Μαΐου 1942: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Eastern_Front_1941-12_to_1942-05.png ), που έδειξε ότι κάθε άλλο από «τελειωμένοι» και «στα όρια τους» είναι! http://en.wikipedia.org/wiki/Hitler_and_Mannerheim_recording
Ο Μάνερχαϊμ υπήρξε ένας Κονδύλης, ένας Πλαστήρας, ευφυής, και κάθε άλλο από φασίστας, απλά το επέβαλλε η εποχή να φορά αυτόν τον μανδύα. Π.χ έγραφε εις τα παλαιοτέρα των υποδημάτων του τις φαυλότητες περί «φυλετικής καθαρότητας«. Εδώ ο Μάνερχαϊμ σε αποστολή στην Κίνα της μαντσουρίου δυναστείας Κιγκ: http://steppemagazine.com/wp-content/uploads/2011/11/Mannerheim_Secondary-919×550.jpg http://steppemagazine.com/articles/feature-a-secret-agent-on-the-silk-road/
Οσοι λοιπόν σύμμαχοι του Ράιχ παρέμεναν κάπως αυτόβουλοι, απείχαν από τα ρωσικά μέτωπα: η Φινλανδία, η Ιταλία (Φυσικά έχουμε και την πάγια τάση για αυθαιρεσία, αλλά και την εκνευριστικά προβλέψιμη ανεπάρκεια, της Ιταλίας και του Ντούτσε, 1922-43[1945]), ακόμα και η Ρουμανία με την επί της ουσίας απουσία της από τις πέραν του π. Μπουγκ (αρχ. π. Ύπανις) επιχειρήσεις.. Αντιθέτως άλλες [κρυφο]φασιστικές χώρες παραμένουν και εντελώς ουδέτερες (Ισπανία, Τουρκία, Σουηδία, Αργεντινή, Βραζιλία, Χιλή κ.ά), παρέχοντας μονάχα υλική υποστήριξη στη Γερμανία..!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Το τι έπραξε η Ελλαδίτσα την ίδια εποχή, ιδίως ύστερα από τους θανάτους των Μεταξά και Κορυζή, άσ’το.. Γνωρίζεις ότι απ’όλους τους Έλληνες αρμοδίους, μονάχα ο Παπάγος συμφωνούσε με την αγγλική πρόταση για αντιμετώπιση των Γερμανών στο Βορρά, πριν κατέβουν νοτίως της ..Μελούνας; Γιατί δυστυχώς, προδότης γερμανολάγνος που ανυπομονούσε να τεθεί υπό το πρόσταγμα του fϋhrer, δεν υπήρξε μονάχα ο Τσολάκογλου…
Μπροστά σε Per Albin Hansson (Σουηδία), C. G. E. Mannerheim (Φινλανδία), Ισμέτ Ινονού (Τουρκία), οι δικοί μας αποδείχτηκαν λίγοι και ανεπαρκείς,
είτε πατριώτες, θεωρούμενοι και «..άδολοι», όπως π.χ οι Μεταξάς, Κορυζής, Τσουδερός, Σοφ. Βενιζέλος, Γεωργ. Παπανδρέου, είτε ξεκάθαρα εμετικά γερμανόδουλοι όπως οι Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλος, Ράλλης, Γκοτζαμάνης. Οι ηγέτες της Ελλάδος ακολούθησαν ρότα γεωπολιτική, που εξευτέλισε και τότε την χώρα μας, και από την οπτική γωνία του Λονδίνου και από την οπτική γωνία του Βερολίνου..
Και το «..ευχαριστώ» της ναζιστικής Γερμανίας? Ούτε Waffen SS δεν σου έφτιαξε ο μπαμπάς Αδόλφος, παρά μονάχα –δίχως Hugo Boss στολές– ρεμπεσκέδες και άτιμους αδελφοκτόνους γερμανοτσολιάδες, ως «Τάγματα [ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ] Ασφαλείας«…
.
28.10.2006
Ο ρόλος του Μεταξά στον πόλεμο του 40
Του Γεωργιου Π. Μαλουχου
Το καλοκαίρι του 1940 η Γερμανία είχε ήδη καταλάβει περίπου τη μισή Ευρώπη. Στη Ρώμη, o Μουσολίνι έβλεπε ότι ο Χίτλερ, παλιός φανατικός θαυμαστής και μαθητής του, έχτιζε τώρα στη θέση του τη φασιστική αυτοκρατορία που εκείνος είχε πρώτος ονειρευτεί. Κι αυτό ήταν ιδιαίτερα επώδυνο για τον Ντούτσε. Το καλοκαίρι του 1940, ο Ιταλός δικτάτορας μπορούσε πια να προβλέψει ότι δεν θα έμεναν και πολλά για τη δική του «νέα ρωμαϊκή αυτοκρατορία». Το μόνο που του έμενε, ήταν να προλάβει ν’ «αρπάξει» ό,τι μπορούσε απ’ τα Βαλκάνια. Ετσι, στις 15 Αυγούστου του 1940, οι Ιταλοί τορπιλίζουν την «Ελλη» στην Τήνο. Για την Ελλάδα, εκείνη ήταν η πρώτη ημέρα του πολέμου.
Οι ανταγωνισμοί εντός του Αξονα υπήρξαν καθοριστικοί και για την επίθεση και τη στιγμή στην οποία αυτή εκδηλώθηκε. Οπως προκύπτει από πηγές των ιταλικών επιτελείων και των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, οι Ιταλοί θα είχαν αρχίσει τον πόλεμο ήδη από την επομένη του τορπιλισμού της «Ελλης» αν δεν τους είχαν σταματήσει, σχεδόν διατάζοντάς τους, οι Γερμανοί. Αντιθέτως, όμως, ίσως δεν θα είχαν επιλέξει την 28η Οκτωβρίου για την επίθεση, αλλά πιθανότατα θα είχαν καθυστερήσει την επίθεση στην Ελλάδα, αν ο Μουσολίνι δεν είχε γίνει έξαλλος με τον Χίτλερ όταν έμαθε από τις εφημερίδες τη γερμανική εισβολή στη Ρουμανία, που τον φόβισε πως η Ρώμη θα μείνει τελικά δίχως «λάφυρα» πολέμου.
Το δόγμα Βενιζέλου
Στην Αθήνα, ελληνικά επιτελικά κείμενα της εποχής δείχνουν ότι η κύρια στρατηγική απόφαση του Μεταξά ήταν ότι δεν θα έκανε η Ελλάδα την πρώτη πράξη του πολέμου. Ο Μεταξάς είχε σπουδάσει τη στρατιωτική τέχνη στη Γερμανία, χώρα με την οποία είχε στενότατους δεσμούς. Ομως, το γεγονός αυτό δεν θόλωνε την πολιτική του κρίση. Κατ’ ουσίαν, ακολουθούσε πιστά το βασικό δόγμα της εξωτερικής πολιτικής του Ελευθερίου Βενιζέλου, που ήθελε την Ελλάδα σε συμμαχία με την Αγγλία ως μεγάλη θαλασσοκράτειρα δύναμη της εποχής.
Από την άλλη πλευρά, την ίδια στιγμή, ο Μεταξάς γνώριζε πολύ καλά ότι είτε με νίκη των Ιταλών είτε με ήττα τους, η εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο θα κατέβαζε αναγκαστικά γρήγορα και τους Γερμανούς στην Ελλάδα, κάτι που ήθελε πάση θυσία να αποφύγει. Κι αυτό, επειδή ήταν πεπεισμένος ότι η Αγγλία, η μοναδική άλλη χώρα που το καλοκαίρι του ’40 πολεμούσε τον Αξονα, πάλευε με όλη της τη δύναμη για την ίδια την ύπαρξή της και δεν θα ήταν σε θέση να βοηθήσει πραγματικά την Ελλάδα, την οποία ουδέποτε είδε ως κύριο μέτωπο αγώνα. Ετσι, αν και προετοίμαζε στρατιωτικά τη χώρα όσο πιο αποτελεσματικά μπορούσε, ταυτόχρονα, έκανε και ό,τι ήταν δυνατόν για να κρατήσει την ελληνική ουδετερότητα.
«Σιωπηρή επιστράτευση»
Για τις επόμενες 70 ημέρες από τον τορπιλισμό της «Ελλης», επικράτησε η «ηρεμία πριν από την καταιγίδα». Μ’ ένα πρωτοποριακό σύστημα «σιωπηρής επιστράτευσης» με ατομικές προσκλήσεις, ο Μεταξάς πρόλαβε να ετοιμάσει τον στρατό χωρίς να δώσει την αφορμή για πόλεμο. Μέχρι που, τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου, το αυτοκίνητο του Ιταλού πρέσβη έφτασε έξω από το σπίτι του στην Κηφισιά…
Πέρα από την καθαρά στρατιωτική προετοιμασία, ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα για την αποτελεσματική είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο ήταν η εθνική ομοψυχία. Κι αυτή συνδεόταν άρρηκτα με τη στάση της Αριστεράς. Από τη φυλακή, όπου βρισκόταν, ο γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Νίκος Ζαχαριάδης, με μια ιστορική επιστολή του, χάραξε από την πρώτη στιγμή τη στάση της «πατριωτικής αριστεράς». H συμβολή του αυτή υπήρξε καθοριστική για την ενότητα του ελληνικού λαού και τη νίκη.
Οι νίκες του ελληνικού στρατού οδήγησαν σε μια μοναδικότητα σε όλο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: ο ελληνικός ηρωισμός χαιρετίστηκε επίσημα και από τους δύο μεγάλους ηγέτες των δύο αντιπάλων στρατοπέδων· από τον Τσόρτσιλ στην αγγλική Βουλή και από τον Χίτλερ στο Ράιχσταγκ.
Νίκες μέχρι τέλους
Ομως, αυτή η νίκη των Ελλήνων επί των Ιταλών δεν έμελλε να φέρει και τους καρπούς της ελευθερίας. Μέσα σε έξι μήνες από τη μέρα που ο Μεταξάς είπε το «Οχι», οι Γερμανοί εισέβαλαν τελικά στην Ελλάδα. Ετσι, τον Απρίλιο του 1941, η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα όχι απλώς στην Ευρώπη αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο που πολεμούσε όχι με μία, αλλά ταυτόχρονα με δύο χώρες του Αξονα. Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι, ενώ στις 6 Απριλίου του 1941 εκδηλώθηκε η γερμανική επίθεση στη Μακεδονία, ακόμη και την επόμενη ημέρα, στις 7 Απριλίου, οι ελληνικές δυνάμεις καταλάμβαναν το «Υψωμα 1.116» και συνελάμβαναν αιχμαλώτους 20 Ιταλούς αξιωματικούς και 527 Ιταλούς οπλίτες στο αλβανικό μέτωπο…
Τα Ντοκουμέντα του ΣΚΑΪ
Το δίωρο ντοκιμαντέρ των Ντοκουμέντων του ΣΚΑΪ για την 28η Οκτωβρίου και τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κατωμερή, προβάλλεται την Κυριακή το βράδυ σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος, στις 11 μ.μ., πραγματεύεται τα γεγονότα από τη βύθιση της Ελλης μέχρι την κήρυξη του πολέμου και το «Οχι» του Ιωάννη Μεταξά. Το δεύτερο μέρος, που προβάλλεται αμέσως μετά, 15 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, πραγματεύεται τα όσα συνέβησαν από τις πρώτες νικηφόρες μάχες του ελληνικού στρατού μέχρι τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941 και τη συνθηκολόγηση. Για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ, τα Ντοκουμέντα ταξίδεψαν στην Ιταλία και την Αγγλία, καθώς και στα πεδία των μαχών του ελληνοϊταλικού πολέμου, ενώ προβάλλουν ιδιαίτερα σπάνιο κινηματογραφικό υλικό τόσο από τις πολεμικές επιχειρήσεις όσο και από τις διπλωματικές διεργασίες που προηγήθηκαν του πολέμου στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γερμανία και την Αγγλία.
Την πορεία των γεγονότων στους μήνες από τη βύθιση της Ελλης μέχρι και τη συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, συνθέτουν πολυάριθμες μαρτυρίες βετεράνων αλλά και αμάχων της εποχής, καθώς και αναλύσεις στρατιωτικών, ιστορικών και πολιτικών. Μεταξύ αυτών, η «Κ» δημοσιεύει σήμερα αποσπάσματα από θέσεις που αναπτύσσουν στα Ντοκουμέντα ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού αντιστράτηγος Δημ. Γράψας, ο τέως γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Γρηγόρης Φαράκος, ο Μίκης Θεοδωράκης, που έζησε νεαρός τα γεγονότα στην Τρίπολη και ο δρ Φραντσέσκο Ανγκελόνε από το Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών S. Pio V, της Ρώμης.
Η μυστηριώδης φωτογραφία
Η φωτογραφία αυτή αποτελεί τμήμα ενός σπανιότατου φιλμ το οποίο προβάλλεται στο πλαίσιο των Ντοκουμέντων του ΣΚΑΪ «Από την 4η Αυγούστου στην 28η Οκτωβρίου και το έπος του ’40», την Κυριακή στις 11 το βράδυ. Η φωτογραφία απεικονίζει τον Ιωάννη Μεταξά και τον Ιταλό πρέσβη Εμμανουέλε Γκράτσι, στο σπίτι του πρώτου στην Κηφισιά. Τα ερωτήματα που εγείρονται είναι πολλά. Ιστορικοί της περιόδου, που εξέτασαν το φιλμ και τη φωτογραφία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία, θεωρούν ότι πρόκειται πραγματικά για τους Μεταξά και Γκράτσι. Ομως, η εγγονή του Ιωάννη Μεταξά, αρχαιολόγος και ερευνήτρια Ιωάννα Φωκά, θεωρεί ότι πρόκειται για προϊόν μεταγενέστερης δραματοποίησης, με ηθοποιούς. Ωστόσο, το μυστήριο επιτείνεται, καθώς η κ. Φωκά παραδέχεται ότι, χωρίς αμφιβολία, πρόκειται πράγματι για το σπίτι της Κηφισιάς, αλλά δεν γνωρίζει από ποιους, γιατί, πότε και υπό ποίες συνθήκες μια τέτοια δραματοποίηση του «ΟΧΙ» θα μπορούσε να έχει γυριστεί…
Η προέλευση του φιλμ, που προβάλλεται ολόκληρο από τα Ντοκουμέντα και στο οποίο ο Γκράτσι δίνει ένα χαρτί στον Μεταξά και αυτός το διαβάζει σκεπτικός, παραμένει άγνωστη. Σε αυτό περιλαμβάνονται και πλάνα του Μεταξά να εγκαταλείπει το σπίτι και να μπαίνει στο αυτοκίνητό του. Τελικά, τα ενδεχόμενα είναι τα ακόλουθα:
– Πρόκειται πράγματι για δραματοποίηση, που όμως έγινε υπό άγνωστες συνθήκες και με άγνωστους ηθοποιούς που είναι… ίδιοι με τον Μεταξά και τον Γκράτσι και ξεγελούν ακόμα και σήμερα τους πάντες.
– Πρόκειται για πραγματικό φιλμ. Σε αυτή την περίπτωση, που από τους ειδικούς που το εξέτασαν θεωρείται σχεδόν βέβαιη, υπάρχουν πια τρία ενδεχόμενα:
1. Το πιθανότερο είναι ότι το φιλμ γυρίστηκε σε μία από τις (αρκετές) επισκέψεις του Γκράτσι στην Κηφισιά πριν από την 28η Οκτωβρίου, επισκέψεις που καταγράφονται και στο ημερολόγιο του Μεταξά – τότε, όμως, γιατί ο πρωθυπουργός να τον δεχθεί φορώντας τη ρόμπα του;
2. Η σκηνή δραματοποιήθηκε με εντολή του Μεταξά για την Ιστορία μετά την 28η Οκτωβρίου. Αυτό πρέπει να θεωρείται αδύνατον, καθώς θα έπρεπε να είναι παρών και ο Γκράτσι, ο οποίος πάντως έμεινε στην Αθήνα για περίπου ένα μήνα μετά την κήρυξη του πολέμου.
3. Πρόκειται για το ίδιο το βράδυ του «ΟΧΙ», στις 28 Οκτωβρίου 1940. Βέβαια, αν επρόκειτο για κάτι τέτοιο, θα άλλαζε δραματικά τα όσα γνωρίζουμε για το σημαντικότερο βράδυ της ελληνικής Ιστορίας του 20ού αιώνα.
Αντιστράτηγος Δημήτριος Γράψας *
Η Ελλάδα, εκείνη την περίοδο, πολεμούσε μόνη, χωρίς συμμάχους
«…Η Ελλάδα εκείνη την περίοδο πολεμούσε μόνη, χωρίς συμμάχους. Οι Βρετανοί έβλεπαν ως πιο στρατηγικό χώρο την Τουρκία και λιγότερο τον χώρο της Ελλάδος, τον οποίο αντιμετώπιζαν κυρίως ως αντιπερισπασμό ως προς τις επιχειρήσεις στη Βόρειο Αφρική. Γι’ αυτό και το 1939, είχαν υπογράψει με την Τουρκία το σύμφωνο αμοιβαίας βοήθειας. Βέβαια, με την εξέλιξη των γεγονότων, οι νίκες των Ελλήνων άρχισαν να επηρεάζουν στρατιωτικά την περιοχή. Και θα μπορούσα να πω, όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και ηθικά, διότι ήταν η πρώτη χώρα -και μάλιστα μικρή χώρα-, η οποία επέφερε νικηφόρο πλήγμα στον Αξονα και με αυτές τις νίκες της έδινε στους λαούς, στους χειμαζόμενους τότε κατεκτημένους λαούς από τον Αξονα μια νέα ελπίδα ότι ο αγώνας θα μπορούσε να είναι νικηφόρος. Ετσι και η Βρετανία άρχισε να βλέπει αυτό το μέτωπο με άλλο μάτι και προσπάθησε να το ενισχύσει…
…Το ΓΕΣ, αφού αντελήφθη ότι ο αγώνας στον παραλιακό τομέα δεν είχε αποτελέσματα για τους εχθρούς και ότι ο κίνδυνος προερχόταν από τη δευτερεύουσα προσπάθεια, συγκέντρωσε δυνάμεις με τις οποίες έπληξε την ιταλική μεραρχία Τζούλια στο πλευρό, με αποτέλεσμα να την καταστρέψει και να την αναγκάσει σε υποχώρηση. Ηταν ένας στρατηγικός αλλά και επιχειρησιακός ελιγμός, αφού με πολύ λιγότερες δυνάμεις και μέσα κατάφερε να διατηρήσει το μέτωπο Ελαίας – Καλαμά, αλλά και στη συνέχεια να προβεί σε ένα νικηφόρο αγώνα. Σημαντικό ρόλο στον αγώνα αυτό, μπορούμε να πούμε ότι έπαιξε η απόφαση του στρατηγού Κατσιμήτρου, διοικητού της 8ης Μεραρχίας πεζικού, ο οποίος επέμενε και έδωσε τον αγώνα σε αυτή τη γραμμή…
…Πιστεύω ότι ο λόγος της ήττας των Ιταλών ήταν η κακή εκτίμηση που είχαν για τις δυνατότητες του ελληνικού στρατού, η κακή εκτίμηση που είχαν για τη θέληση του ελληνικού στρατού, του ελληνικού έθνους να πολεμήσει. Είχαν προετοιμαστεί περισσότερο για ένα στρατιωτικό περίπατο, παρά για να δώσουνε σημαντικές, σκληρές μάχες, φονικές μάχες όπως αυτές που διεξήχθησαν στο μέτωπο της Βόρειας Ηπείρου…»
* Ο αντιστράτηγος Δημήτριος Γράψας είναι αρχηγός ΓΕΣ.
Μίκης Θεοδωράκης
Εκλαιγε όλη η πόλη για τον Μεταξά
«…Οταν έπεφτε μια πόλη, «έπεφτε» όλη η Ελλάδα: έβγαινε όλος ο κόσμος έξω, χτυπάγανε οι καμπάνες κι ο κόσμος τραγουδούσε, χόρευε, φίλαγε ο ένας τον άλλο… Κι αυτό γινότανε κάθε βδομάδα, διότι κάθε βδομάδα έπεφτε η μία αλβανική πόλη μετά την άλλη. Τέτοια έξαρση πατριωτισμού δεν νομίζω να την ξανάζησαν οι Ελληνες…
…Ο θάνατος του Μεταξά ήταν ένα μεγάλο σοκ. Ο Μεταξάς ήταν πολύ τυχερός διότι συνέδεσε το όνομά του με το «Οχι», συνέδεσε το όνομά του με τη νίκη και πέθανε σε μια κορύφωση νίκης. Στην Τρίπολη, πρέπει να σου πω ότι έγιναν μνημόσυνα σε διάφορες εκκλησίες. Κι εμείς πήγαμε σε μια εκκλησία, όχι στη μητρόπολη, σε μια άλλη, πιο μικρή. Την ώρα λοιπόν του μνημοσύνου, ο κόσμος έκλαιγε τόσο γοερά, ώστε από τη μία εκκλησία στην άλλη άκουγες τα κλάματα. Εκλαιγε όλη η πόλη για τον Μεταξά. Τόσο τυχερός ήταν δηλαδή, έτυχε η κατάλληλη στιγμή να πει το «Οχι» και μετά να πεθάνει… Και πίσω από το «Οχι» αυτό, δείχνει ότι ήταν ίσως ο μοναδικός πολιτικός στην Ευρώπη που δεν πίστευε στη νίκη του Χίτλερ. Πίστευε δηλαδή ότι θα νικήσουν οι Εγγλέζοι, κάτι που εκείνη τη στιγμή έμοιαζε παράλογο. Και, βεβαίως, ταίριαζε πολύ και με τη νοοτροπία του θρόνου, που ήταν αγγλόφιλος…».
Γρηγόρης Φαράκος*
Στην κηδεία του Μεταξά εγώ παρευρέθηκα
«…Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου το περίμενα γιατί θα είχα το πρώτο μου μάθημα στο πρώτο έτος του Πολυτεχνείου… Εκείνο που αισθάνομαι μέχρι τώρα -και πιστεύω το αισθάνεται και ο περισσότερος κόσμος από τότε- ήταν ότι η ζωή, γενικά η ζωή και της χώρας και του κάθε ατόμου, χωρίστηκε στα δύο. Στο πριν και το μετά. Κι αυτό κατά τη γνώμη μου καθόρισε και την εξέλιξη όλης της χώρας στα κατοπινά.
…Η στάση της Σοβιετικής Ενωσης στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ήταν διφορούμενη. Επιπλέον, το σοβιετογερμανικό Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπερντοφ δημιούργησε προβλήματα σε όλα τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης που είχαν ταχθεί κατά του Αξονα…
…Είναι γνωστό ότι κατοπινά έχει γίνει μια κριτική στο γράμμα του Ζαχαριάδη από τη φυλακή, ότι ήταν υπερπατριωτικό, ότι είχε και άλλες άστοχες εκφράσεις. Αν το προσέξεις δεν έχει ούτε άστοχες εκφράσεις ούτε τίποτα. Μακάρι τη γραμμή αυτή (την ακολούθησε βέβαια το ΚΚΕ στα χρόνια της Κατοχής), μακάρι να την ακολουθούσε ακόμα πιο σταθερά και μόνιμα. Οποια άλλη γνώμη κι αν έχει και ό,τι κι αν σκέφτεται κανείς για τον Ζαχαριάδη, οφείλει να του αναγνωρίσει αυτή τη μεγάλη υποθήκη που άφησε εκείνη τη στιγμή προς τον ελληνικό λαό και προς το κόμμα του…
…Ο,τι και να πεις για τον Μεταξά, το πρωί της 28ης Οκτωβρίου εξέφρασε το λαϊκό αίσθημα. Και βεβαίως, επειδή και το ΚΚΕ αυτή είχε ως μοναδική κατεύθυνση, με αυτή την έννοια ταυτίζονται… Βεβαίως, αρνιέμαι τους διθυράμβους που συνήθως ακούγονται υπέρ του Μεταξά που είπε το «Οχι», αλλά και από την άλλη μεριά, δεν μπορώ να δεχθώ αυτή τη συνεχή κριτική των αριστερών, οι οποίοι δεν είπαν ΠΟΤΕ ότι εν πάση περιπτώσει ο Μεταξάς εκείνο το πρωί είπε αυτό που αισθανόταν όλος ο ελληνικός λαός. Και θα πω και κάτι ακόμα: Στην κηδεία του Μεταξά εγώ παρευρέθηκα. Ημουν από εκείνους που με τίποτα δεν τον ήθελα, αλλά παρευρέθηκα. Και παρευρέθηκε πολύς τέτοιος κόσμος…».
* Ο κ. Γρηγόρης Φαράκος είναι τέως γ.γ. του ΚΚΕ.
Δρ Φραντσέσκο Ανγκελόνε*
Λάθος πληροφορίες για τον ελληνικό στρατό
«…Η αποτυχία οφείλεται και σε λάθος εκτιμήσεις εκ μέρους της ιταλικής κυβέρνησης. Οι εκτιμήσεις αυτές ήταν βασισμένες σε λανθασμένες πληροφορίες των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών από την Αθήνα και, συγκεκριμένα, σε μια αναφορά η οποία περιέγραφε μια καθόλου ρεαλιστική κατάσταση… Οι ιταλικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες χαρακτήριζαν τον ελληνικό στρατό ημιδιαλυμένο και κακώς εξοπλισμένο.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα όσα πίστευαν διάφοροι αξιωματούχοι του Ιταλικού Γενικού Επιτελείου Στρατού, οδήγησαν στο εσφαλμένο συμπέρασμα πως ο πόλεμος εναντίον της Ελλάδος θα τελείωνε εύκολα και γρήγορα. Προφανώς δεν έγινε έτσι. Δεν έγινε έτσι γιατί ο ελληνικός στρατός μόνο κακώς εξοπλισμένος δεν ήταν… Επιπλέον δεν χρησιμοποιήθηκε ικανός αριθμός μεραρχιών, όπως σημείωσαν άλλωστε και ορισμένοι στρατηγοί του ιταλικού Γενικού Επιτελείου.
Ενα σύνολο 19 – 20 μεραρχιών θεωρούνταν δυνάμεις ικανές να επιτεθούν και να καταλάβουν με επιτυχία την Ελλάδα. Τελικά χρησιμοποιήθηκαν πολύ λιγότερες μεραρχίες. Δεν κινητοποιήθηκαν οι ειδικές μονάδες για επιχειρήσεις σε ορεινές περιοχές και όλα αυτά οδήγησαν στην αποτυχία της επίθεσης…».
* Ο δρ Φραντσέσκο Ανγκελόνε είναι αναλυτής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών S. Pio V, Ρώμη.
http://www.kathimerini.gr/267011/article/epikairothta/ellada/o-rolos-toy-meta3a-ston-polemo-toy-40
Αθήνα, 1937, κάλυψη Ιλισού. Ο Διοικητής Πρωτευούσης (επί δικτατορίας Μεταξά) Κωνσταντίνος Κοτζιάς επισκέπτεται τα έργα της κάλυψης Ιλισού. Στις αρχές του 20ου αιώνα ολόκληρη η περιοχή μεταξύ Ιλισού και Υμηττού είχε κηρυχθεί αναδασωτέα και είχε φυτευτεί. Στη δεκαετία του ’50 ολοκληρώθηκε η κάλυψη της κοίτης του ποταμού και τη θέση του ποταμού πήραν οι οδοί Μιχαλακοπούλου, Βασιλέως Κωνσταντίνου και Καλλιρόης. Το έργο είχε ξεκινήσει το 1939 και το θεμελίωσε ο Μεταξάς με τη χαρακτηριστική φράση : «Θάπτομεν τον Ιλισόν». Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο
Καθίσταται, λοιπόν, σαφές, ότι τα πλημμυρικά φαινόμενα που συχνά – πυκνά σημειώνονται στο λεκανοπέδιο, δεν αποτελούν «κεραυνό εν αιθρία», αλλά είναι αποτέλεσμα των επιλογών μας και της στρεβλής ανάπτυξης που ακολουθήσαμε.
Και οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί: μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δομημένες επιφάνειες στην Αθήνα κάλυπταν το 25% του λεκανοπεδίου. Μετά το 1975, το 75% καλύφθηκε από δομημένες επιφάνειες και δρόμους δίκτυα, ενώ οι ελεύθεροι χώροι αποτελούν, μόλις, στο 4%.[…]
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΛΕΞΗΣ
«ΟΧΙ» Ποιος το είπε τελικά;
* Η διαδρομή του Ιωάννη Μεταξά από 14 χρόνων μέχρι το θάνατό του * Οι στενές σχέσεις του με τη βασιλική οικογένεια * Η φασιστική δικτατορία του με τις διώξεις, τις εξορίες, τα βασανιστήρια * Η στιγμή που υποδέχτηκε τον Ιταλό πρέσβη όταν το ημερολόγιο έδειχνε 28 Οκτωβρίου 1940
Του ΝΙΚΟΥ ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ο κόμης Ιωάννης Μεταξάς, απόγονος των Αντζουλακάτων, παλαιάς βυζαντινής οικογένειας, μπήκε στη Σχολή Ευελπίδων δεκατεσσάρων χρόνων κι έγινε πρώτης τάξεως λοχαγός. Εκεί γνώρισε το διάδοχο Κωνσταντίνο, τον πρίγκιπα Ανδρέα, αλλά και το μετέπειτα βασιλέα Γεώργιο, στον οποίο μάλιστα έκανε μαθήματα στρατιωτικής ιστορίας και τακτικής.
Ο Ιωάννης Μεταξάς με τον στενό συνεργάτη του, βασιλιά Γεώργιο Β’
Ο Ιωάννης Μεταξάς με τον στενό συνεργάτη του, βασιλιά Γεώργιο Β’
Ο «Γιαννάκης», όπως τον έλεγε η πριγκίπισσα Σοφία, θα γίνει, ως άνθρωπος του βασιλιά, υπασπιστής του Βενιζέλου, τέταρτος στην ιεραρχία στους Βαλκανικούς Πολέμους, θα διαπραγματευθεί την παράδοση της Θεσσαλονίκης και των Ιωαννίνων. Η ιστορία λέει ότι αυτός ήταν ο εμπνευστής της κατάληψης του Μπιζανίου με το μεγαλύτερο βομβαρδισμό στην Ιστορία και γι’ αυτό ο Βενιζέλος τον έκανε ταγματάρχη.
Το 1914 σχεδίαζε την κατάληψη των Στενών των Δαρδανελίων, όταν η απόφαση του Βενιζέλου να ταχθεί στο πλευρό της Αντάτ προκάλεσε τη ρήξη με τον Κωνσταντίνο και τον Εθνικό Διχασμό. Ο Βενιζέλος απέλυσε τον Μεταξά και ο βασιλιάς τον Βενιζέλο. Το 1916 βρίσκει ξανά τον «Γιαννάκη» να παραδίδει, κατ’ εντολήν του βασιλέως, το Ρούπελ στις γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις, χωρίς να πέσει τουφεκιά και… επιβραβεύεται για την πράξη του με το βαθμό του συνταγματάρχη. Το 1916 τον βρίσκει στου Φιλοπάππου, αρχηγό των εφέδρων «Επίστρατων», που ο ίδιος είχε δημιουργήσει, να πολεμά τους Αγγλογάλλους που είχαν αποβιβαστεί στο Φάληρο και βομβάρδιζαν το Θησείο.
Με τη Μικρασιατική Καταστροφή σε μια τελευταία κίνηση διάσωσής του ο βασιλεύς στέλνει νύχτα τον Ιωάννη Μεταξά στις φυλακές Συγγρού για να πείσει το φυλακισμένο γραμματέα του ΣΕΚΕ Γιάννη Κορδάτο να κάνουν κυβέρνηση εθνικής ενότητας! Εκείνος προτιμά το θάνατο. Η στρατιωτική προσωρινή κυβέρνηση συλλαμβάνει όσους θεωρεί πρωταίτιους της Καταστροφής. Οι έξι πρωταίτιοι της Καταστροφής εκτελούνται ξημερώματα στο Γουδί.
Την άνοιξη του 1924 θα έρθει στην Ελλάδα μια εποχή αβασίλευτης δημοκρατίας. Η Βουλή διώχνει τη βασιλική οικογένεια από το θρόνο, τους αφαιρεί την περιουσία τους και την ελληνική ιθαγένεια και απαγορεύει στην Ελλάδα τη διαμονή τους. Το δημοψήφισμα που ακολουθεί είναι 69,95% κατά της βασιλείας και 30,05% υπέρ. Η αντιπολίτευση θεωρεί το δημοψήφισμα νόθο. Μόνο ο αρχηγός του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων, Ιωάννης Μεταξάς, το αποδέχεται. «Δεν έγιναν νοθείες στα ΟΧΙ και είναι ουκ ολίγα».
«Θυμήθηκε» ότι ήταν μασόνος
Ο λαός στα όπλα για την υπεράσπιση της πατρίδας
Ο λαός στα όπλα για την υπεράσπιση της πατρίδας
Οταν ο βασιλιάς έχασε τη μάχη με τον Βενιζέλο, παρά το «Ανάθεμα» των δεσποτάδων, ο αντιστράτηγος, πλέον, «Γιαννάκης» παίρνει με τον Κωνσταντίνο, τον πρωθυπουργό Γούναρη και την οικογένειά του το ατμόπλοιο «Βασιλεύς Κωνσταντίνος» με προορισμό τον τόπο εξορίας τους, την Κορσική. Μαζί με τον Γούναρη και τον Γεώργιο Πεσμαζόγλου αποφασίζουν να δραπετεύσουν, μέσα στη νύχτα από το ξενοδοχείο, κλέβουν το αυτοκίνητο, φτάνουν στο λιμάνι κι από κει με ένα καΐκι φτάνουν στη Σαρδηνία. Θα περπατήσουν πολλές ώρες με τα πόδια, ώσπου θα καταλύσουν σε ένα ξενοδοχείο, όπου -στις οχτώ το βράδυ- τους συλλαμβάνει η τοπική αστυνομία. Την κρίσιμη εκείνη στιγμή ο «Γιαννάκης» θυμάται ότι είναι μασόνος. Με την παρέμβαση της πανίσχυρης ιταλικής μασονικής στοάς βρίσκει καταφύγιο με την οικογένειά του στη Σιένα, όπου μαθαίνει ότι έχει καταδικαστεί για εσχάτη προδοσία σε θάνατο.
Ο Μουσολίνι έχει δημοσιεύσει το «Μανιφέστο» του, κι ο βασιλιάς Αλέξανδρος έχει πέσει θύμα ενός πιθήκου. 0 Βενιζέλος χάνει τις εκλογές, με αποχή των βενιζελικών· ο Κωνσταντίνος επιστρέφει με δημοψήφισμα στην Ελλάδα. Φέρεται να έχει πάρει των 98% των ψηφοφόρων! Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος πέθανε από συγκοπή στο Παλέρμο, όπου ετάφη.
Το κόμμα του Μεταξά δύσκολα έμπαινε στη Βουλή κι αν έμπαινε ήταν με λίγες έδρες. Με τη δικτατορία του Πάγκαλου εξορίζεται κι όταν επιστρέφει παίρνει 151.044 ψήφους και πενήντα έδρες. Είναι υπουργός στην κυβέρνηση Ζαΐμη, όταν το κόμμα του διασπάται και φυλλορροεί. Το 1932, όταν ο Βενιζέλος θα κηρύξει την Ελλάδα σε πτώχευση, έχει μόνο τρεις έδρες. Το 1935 με 151.285 ψήφους θα πάρει επτά έδρες.
Στο ημερολόγιό του έγραψε: «Εκλογαί. Από χθες είχα την διαίσθησιν της αποτυχίας. Ερημιά σπιτιού. Κέντρον, χαλαρότης, μόνον οι πιστοί Κεφαλλήνες. Εις Κεφαλληνίαν η επιτυχία όχι πλήρης. Εις Αθήνας η αποτυχία οικτρά. Συμπέρασμα, ο αντιβενιζελισμός δεν με θέλει, με απέβαλεν εκ του μέσου του. Καλλίτερα».
Οι εκλογές του 1935 έγιναν με αποχή των φιλελεύθερων κομμάτων, αλλά παρ’ όλ’ αυτά το Εθνικό Ριζοσπαστικό Κόμμα του Κονδύλη πήρε μόνο 33 έδρες και η Ενωση Βασιλοφρόνων επτά. Το Λαϊκό πήρε 65% και 255 έδρες. Το ΚΚΕ με συνεργαζόμενα κόμματα 9,58%, αλλά καμία έδρα. Στο δημοψήφισμα της 3ης Νοεμβρίου σε πολλά τμήματα οι ψήφοι ξεπέρασαν σε αριθμό τους ψηφοφόρους. Ετσι ενώ οι ψηφοφόροι στις προηγούμενες εκλογές ήταν 1.278.085 και τα κόμματα κατά της βασιλείας απείχαν, υπέρ της βασιλείας τάχθηκαν 1.527.714 ψηφοφόροι (97,8%) και εναντίον 32.454 (2,12%). (Σύνολο χωρίς αποχές, που δεν ανακοινώθηκαν, 101%).
Υστερα από έντεκα χρόνια εξορίας, ο Γεώργιος Β’ έφτασε στο Φάληρο για να ορίσει έναν καθηγητή της Νομικής Σχολής πρωθυπουργό, τον Κωνσταντίνο Δεμερτζή. Η χώρα θα πάει για εκλογές στις 26 Ιανουαρίου 1936 με απλή αναλογική. Το Κόμμα Φιλελευθέρων, υπό τον Σοφούλη, θα πάρει 37,26% και 126 έδρες. Το Λαϊκό του Τσαλδάρη 22,1% και 72 έδρες. Οι Κονδύλης-Θεοτόκης-Ράλλης, όλοι μαζί 19,89%. Το ΚΚΕ ως Παλλαϊκό Μέτωπο θα μπει πρώτη φορά στη Βουλή και θα γίνει ρυθμιστής με 5,76% και δεκαπέντε έδρες. Ο Ιωάννης Μεταξάς θα πάρει 3,94% και επτά έδρες, αλλά θα είναι αυτός που θα γίνει πρωθυπουργός και δικτάτορας.
Δικτάτορας δίχως… αντιπάλους
Ο Μεταξάς σε εκδήλωση των Ταγμάτων Εργασίας. Ολοι οι παρευρισκόμενοι χαιρετούν φασιστικά
Ο Μεταξάς σε εκδήλωση των Ταγμάτων Εργασίας. Ολοι οι παρευρισκόμενοι χαιρετούν φασιστικά
Την επικράτηση του Μεταξά θα βοηθήσει ένα περίεργο φαινόμενο. Ολοι οι αντίπαλοι του δικτάτορα θα φύγουν από τη ζωή σε λίγους μήνες, σε μια χρονιά που θα πεθάνουν έξι πρώην πρωθυπουργοί, ανάμεσα στους οποίους ο Βενιζέλος, ο Κονδύλης, ο Παπαναστασίου, αλλά και ο εν ενεργεία πρωθυπουργός Δεμερτζής, ο οποίος είχε ορκιστεί στις 14 Μαρτίου και πέθανε από συγκοπή στις 13 Απριλίου για να αναλάβει ο μέχρι τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, ο Ιωάννης Μεταξάς!
Ο Ιωάννης Μεταξάς, την 4η Αυγούστου 1936, ανέστειλε τα βασικά άρθρα του Συντάγματος, λόγω της απειληθείσας δημόσιας τάξης, συνέλαβε, εκτόπισε, φυλάκισε και τους πολιτικούς του αντιπάλους και χωρίς αντίσταση -πλην βασιλόφρονα Τζον Θεοτόκη!- και επέβαλε μια δικτατορία, που δεν θα τελείωνε αν δεν ερχόταν ο Πόλεμος. Σε μια διακήρυξη των αστικών κομμάτων εναντίον της δικτατορίας το 1937, οι πολιτικοί αρχηγοί αποδέχονται να τεθούν εκτός νόμου κόμματα, να θεσπιστούν μέτρα κατά των απεργιών και τη μοναρχία. Απλώς προτείνουν κοινή κυβέρνηση με εκλογές με πλειοψηφικό σύστημα.
Ο Τζον Θεοτόκης εκτοπίστηκε στην Κέρκυρα. Ο Γεώργιος Παπανδρέου στα Κύθηρα και μετά στην Ανδρο. Ο Καφαντάρης στη Ζάκυνθο και ο Μυλωνάς στην Ικαρία. Περίπου εκατό χιλιάδες άτομα συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν, πεντακόσια βιβλία κάηκαν -κατά το πρότυπο του Γκέμπελς. Η Μακρόνησος ανοίγει και εγκαινιάζει τον Τρίτο Ελληνικό Πολιτισμό, με εμφανείς επιρροές από το ναζισμό με βασανιστήρια, όπως υποχρεωτική πόση ρετσινόλαδου, πάγος, φάλαγγα, κάψιμο δέρματος, γάτα στο τσουβάλι, σιδερένιο στεφάνι, τράβηγμα νυχιών, χτύπημα με σακούλες με άμμο στα πέλματα κ.ά.
Η ραγδαία εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας μετά τους πολέμους δεν σταματά με τη δικτατορία Μεταξά, μετά την πτώση της δημοκρατίας και την παλινόρθωση της μοναρχίας. Η βιομηχανική παραγωγή αυξάνεται κατά 70% μεταξύ 1928 και 1938. Οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία από 154 χιλ. το 1920 είναι 354 χιλιάδες το 1938. Τα ιδιωτικά κέρδη εκτινάσσονται -η Καταστροφή έφερε φτηνά εργατικά χέρια-, το εργατικό εισόδημα συμπιέζεται. Ο αγροτικός πληθυσμός μειώνεται, ο αστικός πληθυσμός αυξάνεται, ο ελληνικός καπιταλισμός συγκροτείται, μια μεγάλη μικροαστική τάξη δημιουργείται.
Οι απόψεις του Μεταξά είναι εναντίον της δημοκρατίας, αν και κοινοβουλευτικός. Ωστόσο ο φιλογερμανισμός του έχει υποχωρήσει όταν βλέπει ήδη από το 1939 ως προδοσία τις βλέψεις της Ιταλίας με την οποία είχε υπογράψει σύμφωνο ειρήνης ή την πρόταση του Χίτλερ για ακρωτηριασμό της Ελλάδας και μάλιστα, όπως θα πει στους εκδότες την επομένη της 28ης Οκτωβρίου 1940, σε τρία κομμάτια.
«Αν ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι αγωνίζονταν πραγματικά για την ιδεολογία που υψώσανε με τη σημαία», θα γράψει στο ημερολόγιό του το 1941, «έπρεπε να υποστηρίζουν την Ελλάδα με όλη τους τη δύναμη. Η Ελλάδα καμία βοήθεια ούτε έδωσε ούτε υπεσχέθη εις την Αγγλίαν. Επομένως η Ιταλία, που αναγνώριζε τη συγγένεια με το δικό της καθεστώς, έπρεπε να είναι φιλικώτατη προς την Ελλάδα».
Ο φασίστας ηγεμόνας είναι ήδη δυσαρεστημένος με τον Χίτλερ που «πούλησε ως άψυχο πράγμα» την Ελλάδα στον Μουσολίνι, όταν υποδέχεται τον Ιταλό πρέσβη στο σπίτι του τρεις το πρωί. Το «Οχι» το είχε αποστηθίσει. Ο πραγματικός ηγεμόνας είναι ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, ο οποίος έχει παραχωρήσει τα πάντα στους Αγγλους χωρίς να διασφαλίσει τίποτα, εκτός από το θρόνο του. Η Ελλάδα βγήκε από τον πόλεμο στον πλευρό των νικητών, αλλά χαμένη.
Πολιτικοί εξόριστοι στην Ανάφη στη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας, μαζεύουν αγκαθωτά προσα-νάμματα, για το μαγείρεμα
Πολιτικοί εξόριστοι στην Ανάφη στη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας, μαζεύουν αγκαθωτά προσα-νάμματα, για το μαγείρεμα
Η κατάργηση της 4ης Αυγούστου
Ο Γιώργος Σεφέρης, που υπηρετεί στο υφυπουργείο Τύπου, είναι αυτός που θα γράψει το διάγγελμα του βασιλιά και θα σημειώσει στο δικό του ημερολόγιο:
«Οταν ήρθε η 28η, δεν μπόρεσε να ιδεί ότι τότε μόνο, και όχι στις εορτές του Σταδίου, ολόκληρος ο λαός ήταν μαζί του, μαζί με την απάντηση που έδωσε στον Grazzi την αυγή. Δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι η ημέρα εκείνη δεν επικύρωνε αλλά καταργούσε την 4η Αυγούστου».
Κι ο ίδιος στο ημερολόγιό του σημειώνει στις 18 Νοεμβρίου 1940 για την αγγλική κυβέρνηση:
«Θέλουν να προκαλέσουν πόλεμον Γερμανίας; Εάν το θέλουν το κάνω, αλλά και αυτοί υπεύθυνοι -και αφού δεν μπορούν να μας δώσουν αεροπορίαν κατά των Ιταλών, τι θα γίνη όταν προστεθούν και Γερμανοί; (Θα έχω άραγε πάλιν γερμανοφιλίες;)…».
Στις 17 Ιανουαρίου ο Μεταξάς αισθάνθηκε μία ελαφρά αδιαθεσία. Οι γιατροί διέγνωσαν παραμυγδαλιτικό απόστημα και τον χειρουργούν στις 19 Ιανουαρίου. Το ιατρικό ανακοινωθέν που εξεδόθη με το θάνατό του αναφέρει:
«Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κυβερνήσεως ενεφάνισε προ δέκα ημερών, ήτοι το προπαρελθόν Σάββατον, φλεγμονήν του φάρυγγος, ήτις κατέληξεν εις απόστημα παραμυγδαλικόν. Παρά την έγκαιρον διάνοιξίν του ως και την μετεγχειρητικήν κατάλληλον θεραπείαν, παρουσίασεν εν συνεχεία τοξιναιμικά φαινόμενα και επιπλοκάς, ως γαστρορραγίαν και ουρίαν, και απέθανε σήμερον, 6 π.μ – Εν Αθήναις τη 29η Ιανουαρίου 1941».
Οταν το μέτωπο κατέρρευσε και ήρθε η συνθηκολόγηση, ο στρατηγός Τσολάκογλου, παλιός υπουργός του Λαϊκού Κόμματος, υποδέχτηκε το γερμανικό στρατό, που παρήλασε από τη νεκρωμένη πόλη και ύψωσε τη σημαία με τη σβάστικα στην Ακρόπολη.
«Ευρέθην αντιμέτωπος ιστορικού διλήμματος: Ή ν’ αφήσω να συνεχισθή ο αγών και να γίνη ολοκαύτωμα ή υπείκων εις τας παρακλήσεις όλων των ηγητόρων του στρατού ν’ αναλάβω την πρωτοβουλίαν της συνθηκολογήσεως. Τολμήσας δεν υπελόγισα ευθύνας. Μέχρι σήμερον δεν μετενόησα διά το τόλμημά μου. Τουναντίον, αισθάνομαι υπερηφάνειαν».
Το πολιτικό προσωπικό της δικτατορίας Μεταξά συνεργάστηκε με τους κατακτητές, ανδρώθηκε στον πόλεμο και θα βρεθεί τώρα παντοδύναμο με τα όπλα που παρέδωσαν οι ΕΛΑΣίτες στα χέρια του και τα χρήματα της Μαύρης Αγοράς. Οταν τα κανόνια του Σκόμπι φτάνουν στην Ελλάδα και φέρνουν πίσω με τα όπλα τους το βασιλιά, γίνεται σαφές πως το «Οχι» του 1940 δεν το είχε πει ο Μεταξάς.
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=454114
Αλληλογραφία Χίμλερ – Μανιαδάκη για τον αγώνα εναντίον του κομμουνισμού.
( περιοδικό «Αντί», τεύχος 4, 19 Οκτωβρίου 1974, Σελ.11)…
«Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ,
Είχον ανέκαθεν σκοπόν να ζητήσω από όλας τα δυνάμεις, που έως σήμερα εφάνησαν πρόθυμοι να συνενωθούν και να πολεμήσουν τον κομμουνισμόν, να αποστείλουν αντιπροσώπους των Αστυνομιών των εις το Βερολίνον κατά το τρέχον έτος δι’ ένα Συνέδριον εργασίας.
Η ανταλλαγή πείρας και γνώσεων που συνεκεντρώθη έως τώρα κατά τον αγώνα εναντίον του κομμουνισμού, και με την στενήν συνεργασίαν των διαφόρων Αστυνομιών, θα έχη ως συνέπειαν αναμφιβόλως, την εις σημαντικόν βαθμόν αύξησιν της αποτελεσματικότητός των εις αυτόν τον αγώνα και την στενωτέραν συνεργασία των. Είναι περιττόν να τονίσω ότι το Συνέδριον αυτό πρέπει να τηρηθή μυστικόν, εις ό,τι αφορά το ουσιαστικόν του αντικείμενον και τον χαρακτήρα του, χάριν του κοινού σκοπού, που είναι η άμυνα.
Αποτελεί ιδιαιτέρα τιμή δι’ εμέ να προσκαλέσω έναν αντιπρόσωπον της Αστυνομίας της Χώρας Σας εις το Συνέδριον, και ζητώ να με πληροφορήσετε εάν δύναμαι να υπολογίσω εις την υποστήριξίν Σας. Διά τας λεπτομερείας του προγράμματος θα σας ενημερώσω αργότερον. Έχω επιλέξει την 30ην Αυγούστου ως ημέραν ενάρξεως των εργασιών του Συνεδρίου.
Η ημέρα αυτή δίδει εις εμέ την ευκαιρίαν να προσκαλέσω τον αντιπρόσωπον της Χώρας Σας ως φιλοξενούμενόν μου, και να συνεχίσωμε τας συνεννοήσεις μας εις το Εθνικοσοσιαλιστικόν Συνέδριον της Νυρεμβέργης, το οποίον θα λάβη χώραν από 7 έως 13-9-1937.
Πρέπει να προσθέσω ότι η αποδοχή της προτάσεως αυτής θα έδιδε εις εμέ ιδιαιτέραν χαράν. Επί τη ευκαιρία σας διαβεβαιώ διά την ιδιαιτέραν μου εκτίμησιν».
Θα ήθελα τώρα να προσθέσω πως η αλληλογραφία αυτή (Χίμλερ-Μανιαδάκη) έχει αντληθεί από τα αρχεία του Φόρεϊν Όφφις…
Κώστας Π. Παντελόγλου
http://www.kosmosnf.gr/2015/03/%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1-%CF%87%CE%AF%CE%BC%CE%BB%CE%B5%CF%81-%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%AC%CE%BA%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF/?utm_source=%CE%9F+%CE%9A%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%9D.+%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%AD%CE%BB%CF%86%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82&utm_campaign=3ea687b427-mar183_18_2015&utm_medium=email&utm_term=0_d74fbab33a-3ea687b427-415251477
Ο ρόλος του Μεταξά στον πόλεμο του 40
Του Γεωργιου Π. Μαλουχου
Το καλοκαίρι του 1940 η Γερμανία είχε ήδη καταλάβει περίπου τη μισή Ευρώπη. Στη Ρώμη, o Μουσολίνι έβλεπε ότι ο Χίτλερ, παλιός φανατικός θαυμαστής και μαθητής του, έχτιζε τώρα στη θέση του τη φασιστική αυτοκρατορία που εκείνος είχε πρώτος ονειρευτεί. Κι αυτό ήταν ιδιαίτερα επώδυνο για τον Ντούτσε. Το καλοκαίρι του 1940, ο Ιταλός δικτάτορας μπορούσε πια να προβλέψει ότι δεν θα έμεναν και πολλά για τη δική του «νέα ρωμαϊκή αυτοκρατορία». Το μόνο που του έμενε, ήταν να προλάβει ν’ «αρπάξει» ό,τι μπορούσε απ’ τα Βαλκάνια. Ετσι, στις 15 Αυγούστου του 1940, οι Ιταλοί τορπιλίζουν την «Ελλη» στην Τήνο. Για την Ελλάδα, εκείνη ήταν η πρώτη ημέρα του πολέμου.
Οι ανταγωνισμοί εντός του Αξονα υπήρξαν καθοριστικοί και για την επίθεση και τη στιγμή στην οποία αυτή εκδηλώθηκε. Οπως προκύπτει από πηγές των ιταλικών επιτελείων και των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, οι Ιταλοί θα είχαν αρχίσει τον πόλεμο ήδη από την επομένη του τορπιλισμού της «Ελλης» αν δεν τους είχαν σταματήσει, σχεδόν διατάζοντάς τους, οι Γερμανοί. Αντιθέτως, όμως, ίσως δεν θα είχαν επιλέξει την 28η Οκτωβρίου για την επίθεση, αλλά πιθανότατα θα είχαν καθυστερήσει την επίθεση στην Ελλάδα, αν ο Μουσολίνι δεν είχε γίνει έξαλλος με τον Χίτλερ όταν έμαθε από τις εφημερίδες τη γερμανική εισβολή στη Ρουμανία, που τον φόβισε πως η Ρώμη θα μείνει τελικά δίχως «λάφυρα» πολέμου.
Το δόγμα Βενιζέλου
Στην Αθήνα, ελληνικά επιτελικά κείμενα της εποχής δείχνουν ότι η κύρια στρατηγική απόφαση του Μεταξά ήταν ότι δεν θα έκανε η Ελλάδα την πρώτη πράξη του πολέμου. Ο Μεταξάς είχε σπουδάσει τη στρατιωτική τέχνη στη Γερμανία, χώρα με την οποία είχε στενότατους δεσμούς. Ομως, το γεγονός αυτό δεν θόλωνε την πολιτική του κρίση. Κατ’ ουσίαν, ακολουθούσε πιστά το βασικό δόγμα της εξωτερικής πολιτικής του Ελευθερίου Βενιζέλου, που ήθελε την Ελλάδα σε συμμαχία με την Αγγλία ως μεγάλη θαλασσοκράτειρα δύναμη της εποχής.
Από την άλλη πλευρά, την ίδια στιγμή, ο Μεταξάς γνώριζε πολύ καλά ότι είτε με νίκη των Ιταλών είτε με ήττα τους, η εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο θα κατέβαζε αναγκαστικά γρήγορα και τους Γερμανούς στην Ελλάδα, κάτι που ήθελε πάση θυσία να αποφύγει. Κι αυτό, επειδή ήταν πεπεισμένος ότι η Αγγλία, η μοναδική άλλη χώρα που το καλοκαίρι του ’40 πολεμούσε τον Αξονα, πάλευε με όλη της τη δύναμη για την ίδια την ύπαρξή της και δεν θα ήταν σε θέση να βοηθήσει πραγματικά την Ελλάδα, την οποία ουδέποτε είδε ως κύριο μέτωπο αγώνα. Ετσι, αν και προετοίμαζε στρατιωτικά τη χώρα όσο πιο αποτελεσματικά μπορούσε, ταυτόχρονα, έκανε και ό,τι ήταν δυνατόν για να κρατήσει την ελληνική ουδετερότητα.
«Σιωπηρή επιστράτευση»
Για τις επόμενες 70 ημέρες από τον τορπιλισμό της «Ελλης», επικράτησε η «ηρεμία πριν από την καταιγίδα». Μ’ ένα πρωτοποριακό σύστημα «σιωπηρής επιστράτευσης» με ατομικές προσκλήσεις, ο Μεταξάς πρόλαβε να ετοιμάσει τον στρατό χωρίς να δώσει την αφορμή για πόλεμο. Μέχρι που, τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου, το αυτοκίνητο του Ιταλού πρέσβη έφτασε έξω από το σπίτι του στην Κηφισιά…
Πέρα από την καθαρά στρατιωτική προετοιμασία, ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα για την αποτελεσματική είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο ήταν η εθνική ομοψυχία. Κι αυτή συνδεόταν άρρηκτα με τη στάση της Αριστεράς. Από τη φυλακή, όπου βρισκόταν, ο γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Νίκος Ζαχαριάδης, με μια ιστορική επιστολή του, χάραξε από την πρώτη στιγμή τη στάση της «πατριωτικής αριστεράς». H συμβολή του αυτή υπήρξε καθοριστική για την ενότητα του ελληνικού λαού και τη νίκη.
Οι νίκες του ελληνικού στρατού οδήγησαν σε μια μοναδικότητα σε όλο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: ο ελληνικός ηρωισμός χαιρετίστηκε επίσημα και από τους δύο μεγάλους ηγέτες των δύο αντιπάλων στρατοπέδων· από τον Τσόρτσιλ στην αγγλική Βουλή και από τον Χίτλερ στο Ράιχσταγκ.
Νίκες μέχρι τέλους
Ομως, αυτή η νίκη των Ελλήνων επί των Ιταλών δεν έμελλε να φέρει και τους καρπούς της ελευθερίας. Μέσα σε έξι μήνες από τη μέρα που ο Μεταξάς είπε το «Οχι», οι Γερμανοί εισέβαλαν τελικά στην Ελλάδα. Ετσι, τον Απρίλιο του 1941, η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα όχι απλώς στην Ευρώπη αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο που πολεμούσε όχι με μία, αλλά ταυτόχρονα με δύο χώρες του Αξονα. Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι, ενώ στις 6 Απριλίου του 1941 εκδηλώθηκε η γερμανική επίθεση στη Μακεδονία, ακόμη και την επόμενη ημέρα, στις 7 Απριλίου, οι ελληνικές δυνάμεις καταλάμβαναν το «Υψωμα 1.116» και συνελάμβαναν αιχμαλώτους 20 Ιταλούς αξιωματικούς και 527 Ιταλούς οπλίτες στο αλβανικό μέτωπο…
Τα Ντοκουμέντα του ΣΚΑΪ
Το δίωρο ντοκιμαντέρ των Ντοκουμέντων του ΣΚΑΪ για την 28η Οκτωβρίου και τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κατωμερή, προβάλλεται την Κυριακή το βράδυ σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος, στις 11 μ.μ., πραγματεύεται τα γεγονότα από τη βύθιση της Ελλης μέχρι την κήρυξη του πολέμου και το «Οχι» του Ιωάννη Μεταξά. Το δεύτερο μέρος, που προβάλλεται αμέσως μετά, 15 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, πραγματεύεται τα όσα συνέβησαν από τις πρώτες νικηφόρες μάχες του ελληνικού στρατού μέχρι τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941 και τη συνθηκολόγηση. Για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ, τα Ντοκουμέντα ταξίδεψαν στην Ιταλία και την Αγγλία, καθώς και στα πεδία των μαχών του ελληνοϊταλικού πολέμου, ενώ προβάλλουν ιδιαίτερα σπάνιο κινηματογραφικό υλικό τόσο από τις πολεμικές επιχειρήσεις όσο και από τις διπλωματικές διεργασίες που προηγήθηκαν του πολέμου στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γερμανία και την Αγγλία.
Την πορεία των γεγονότων στους μήνες από τη βύθιση της Ελλης μέχρι και τη συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, συνθέτουν πολυάριθμες μαρτυρίες βετεράνων αλλά και αμάχων της εποχής, καθώς και αναλύσεις στρατιωτικών, ιστορικών και πολιτικών. Μεταξύ αυτών, η «Κ» δημοσιεύει σήμερα αποσπάσματα από θέσεις που αναπτύσσουν στα Ντοκουμέντα ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού αντιστράτηγος Δημ. Γράψας, ο τέως γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Γρηγόρης Φαράκος, ο Μίκης Θεοδωράκης, που έζησε νεαρός τα γεγονότα στην Τρίπολη και ο δρ Φραντσέσκο Ανγκελόνε από το Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών S. Pio V, της Ρώμης.
Η μυστηριώδης φωτογραφία
Η φωτογραφία αυτή αποτελεί τμήμα ενός σπανιότατου φιλμ το οποίο προβάλλεται στο πλαίσιο των Ντοκουμέντων του ΣΚΑΪ «Από την 4η Αυγούστου στην 28η Οκτωβρίου και το έπος του ’40», την Κυριακή στις 11 το βράδυ. Η φωτογραφία απεικονίζει τον Ιωάννη Μεταξά και τον Ιταλό πρέσβη Εμμανουέλε Γκράτσι, στο σπίτι του πρώτου στην Κηφισιά. Τα ερωτήματα που εγείρονται είναι πολλά. Ιστορικοί της περιόδου, που εξέτασαν το φιλμ και τη φωτογραφία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία, θεωρούν ότι πρόκειται πραγματικά για τους Μεταξά και Γκράτσι. Ομως, η εγγονή του Ιωάννη Μεταξά, αρχαιολόγος και ερευνήτρια Ιωάννα Φωκά, θεωρεί ότι πρόκειται για προϊόν μεταγενέστερης δραματοποίησης, με ηθοποιούς. Ωστόσο, το μυστήριο επιτείνεται, καθώς η κ. Φωκά παραδέχεται ότι, χωρίς αμφιβολία, πρόκειται πράγματι για το σπίτι της Κηφισιάς, αλλά δεν γνωρίζει από ποιους, γιατί, πότε και υπό ποίες συνθήκες μια τέτοια δραματοποίηση του «ΟΧΙ» θα μπορούσε να έχει γυριστεί…
Η προέλευση του φιλμ, που προβάλλεται ολόκληρο από τα Ντοκουμέντα και στο οποίο ο Γκράτσι δίνει ένα χαρτί στον Μεταξά και αυτός το διαβάζει σκεπτικός, παραμένει άγνωστη. Σε αυτό περιλαμβάνονται και πλάνα του Μεταξά να εγκαταλείπει το σπίτι και να μπαίνει στο αυτοκίνητό του. Τελικά, τα ενδεχόμενα είναι τα ακόλουθα:
– Πρόκειται πράγματι για δραματοποίηση, που όμως έγινε υπό άγνωστες συνθήκες και με άγνωστους ηθοποιούς που είναι… ίδιοι με τον Μεταξά και τον Γκράτσι και ξεγελούν ακόμα και σήμερα τους πάντες.
– Πρόκειται για πραγματικό φιλμ. Σε αυτή την περίπτωση, που από τους ειδικούς που το εξέτασαν θεωρείται σχεδόν βέβαιη, υπάρχουν πια τρία ενδεχόμενα:
1. Το πιθανότερο είναι ότι το φιλμ γυρίστηκε σε μία από τις (αρκετές) επισκέψεις του Γκράτσι στην Κηφισιά πριν από την 28η Οκτωβρίου, επισκέψεις που καταγράφονται και στο ημερολόγιο του Μεταξά – τότε, όμως, γιατί ο πρωθυπουργός να τον δεχθεί φορώντας τη ρόμπα του;
2. Η σκηνή δραματοποιήθηκε με εντολή του Μεταξά για την Ιστορία μετά την 28η Οκτωβρίου. Αυτό πρέπει να θεωρείται αδύνατον, καθώς θα έπρεπε να είναι παρών και ο Γκράτσι, ο οποίος πάντως έμεινε στην Αθήνα για περίπου ένα μήνα μετά την κήρυξη του πολέμου.
3. Πρόκειται για το ίδιο το βράδυ του «ΟΧΙ», στις 28 Οκτωβρίου 1940. Βέβαια, αν επρόκειτο για κάτι τέτοιο, θα άλλαζε δραματικά τα όσα γνωρίζουμε για το σημαντικότερο βράδυ της ελληνικής Ιστορίας του 20ού αιώνα.
Αντιστράτηγος Δημήτριος Γράψας *
Η Ελλάδα, εκείνη την περίοδο, πολεμούσε μόνη, χωρίς συμμάχους
«…Η Ελλάδα εκείνη την περίοδο πολεμούσε μόνη, χωρίς συμμάχους. Οι Βρετανοί έβλεπαν ως πιο στρατηγικό χώρο την Τουρκία και λιγότερο τον χώρο της Ελλάδος, τον οποίο αντιμετώπιζαν κυρίως ως αντιπερισπασμό ως προς τις επιχειρήσεις στη Βόρειο Αφρική. Γι’ αυτό και το 1939, είχαν υπογράψει με την Τουρκία το σύμφωνο αμοιβαίας βοήθειας. Βέβαια, με την εξέλιξη των γεγονότων, οι νίκες των Ελλήνων άρχισαν να επηρεάζουν στρατιωτικά την περιοχή. Και θα μπορούσα να πω, όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και ηθικά, διότι ήταν η πρώτη χώρα -και μάλιστα μικρή χώρα-, η οποία επέφερε νικηφόρο πλήγμα στον Αξονα και με αυτές τις νίκες της έδινε στους λαούς, στους χειμαζόμενους τότε κατεκτημένους λαούς από τον Αξονα μια νέα ελπίδα ότι ο αγώνας θα μπορούσε να είναι νικηφόρος. Ετσι και η Βρετανία άρχισε να βλέπει αυτό το μέτωπο με άλλο μάτι και προσπάθησε να το ενισχύσει…
…Το ΓΕΣ, αφού αντελήφθη ότι ο αγώνας στον παραλιακό τομέα δεν είχε αποτελέσματα για τους εχθρούς και ότι ο κίνδυνος προερχόταν από τη δευτερεύουσα προσπάθεια, συγκέντρωσε δυνάμεις με τις οποίες έπληξε την ιταλική μεραρχία Τζούλια στο πλευρό, με αποτέλεσμα να την καταστρέψει και να την αναγκάσει σε υποχώρηση. Ηταν ένας στρατηγικός αλλά και επιχειρησιακός ελιγμός, αφού με πολύ λιγότερες δυνάμεις και μέσα κατάφερε να διατηρήσει το μέτωπο Ελαίας – Καλαμά, αλλά και στη συνέχεια να προβεί σε ένα νικηφόρο αγώνα. Σημαντικό ρόλο στον αγώνα αυτό, μπορούμε να πούμε ότι έπαιξε η απόφαση του στρατηγού Κατσιμήτρου, διοικητού της 8ης Μεραρχίας πεζικού, ο οποίος επέμενε και έδωσε τον αγώνα σε αυτή τη γραμμή…
…Πιστεύω ότι ο λόγος της ήττας των Ιταλών ήταν η κακή εκτίμηση που είχαν για τις δυνατότητες του ελληνικού στρατού, η κακή εκτίμηση που είχαν για τη θέληση του ελληνικού στρατού, του ελληνικού έθνους να πολεμήσει. Είχαν προετοιμαστεί περισσότερο για ένα στρατιωτικό περίπατο, παρά για να δώσουνε σημαντικές, σκληρές μάχες, φονικές μάχες όπως αυτές που διεξήχθησαν στο μέτωπο της Βόρειας Ηπείρου…»
* Ο αντιστράτηγος Δημήτριος Γράψας είναι αρχηγός ΓΕΣ.
Μίκης Θεοδωράκης
Εκλαιγε όλη η πόλη για τον Μεταξά
«…Οταν έπεφτε μια πόλη, «έπεφτε» όλη η Ελλάδα: έβγαινε όλος ο κόσμος έξω, χτυπάγανε οι καμπάνες κι ο κόσμος τραγουδούσε, χόρευε, φίλαγε ο ένας τον άλλο… Κι αυτό γινότανε κάθε βδομάδα, διότι κάθε βδομάδα έπεφτε η μία αλβανική πόλη μετά την άλλη. Τέτοια έξαρση πατριωτισμού δεν νομίζω να την ξανάζησαν οι Ελληνες…
…Ο θάνατος του Μεταξά ήταν ένα μεγάλο σοκ. Ο Μεταξάς ήταν πολύ τυχερός διότι συνέδεσε το όνομά του με το «Οχι», συνέδεσε το όνομά του με τη νίκη και πέθανε σε μια κορύφωση νίκης. Στην Τρίπολη, πρέπει να σου πω ότι έγιναν μνημόσυνα σε διάφορες εκκλησίες. Κι εμείς πήγαμε σε μια εκκλησία, όχι στη μητρόπολη, σε μια άλλη, πιο μικρή. Την ώρα λοιπόν του μνημοσύνου, ο κόσμος έκλαιγε τόσο γοερά, ώστε από τη μία εκκλησία στην άλλη άκουγες τα κλάματα. Εκλαιγε όλη η πόλη για τον Μεταξά. Τόσο τυχερός ήταν δηλαδή, έτυχε η κατάλληλη στιγμή να πει το «Οχι» και μετά να πεθάνει… Και πίσω από το «Οχι» αυτό, δείχνει ότι ήταν ίσως ο μοναδικός πολιτικός στην Ευρώπη που δεν πίστευε στη νίκη του Χίτλερ. Πίστευε δηλαδή ότι θα νικήσουν οι Εγγλέζοι, κάτι που εκείνη τη στιγμή έμοιαζε παράλογο. Και, βεβαίως, ταίριαζε πολύ και με τη νοοτροπία του θρόνου, που ήταν αγγλόφιλος…».
Γρηγόρης Φαράκος*
Στην κηδεία του Μεταξά εγώ παρευρέθηκα
«…Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου το περίμενα γιατί θα είχα το πρώτο μου μάθημα στο πρώτο έτος του Πολυτεχνείου… Εκείνο που αισθάνομαι μέχρι τώρα -και πιστεύω το αισθάνεται και ο περισσότερος κόσμος από τότε- ήταν ότι η ζωή, γενικά η ζωή και της χώρας και του κάθε ατόμου, χωρίστηκε στα δύο. Στο πριν και το μετά. Κι αυτό κατά τη γνώμη μου καθόρισε και την εξέλιξη όλης της χώρας στα κατοπινά.
…Η στάση της Σοβιετικής Ενωσης στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ήταν διφορούμενη. Επιπλέον, το σοβιετογερμανικό Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπερντοφ δημιούργησε προβλήματα σε όλα τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης που είχαν ταχθεί κατά του Αξονα…
…Είναι γνωστό ότι κατοπινά έχει γίνει μια κριτική στο γράμμα του Ζαχαριάδη από τη φυλακή, ότι ήταν υπερπατριωτικό, ότι είχε και άλλες άστοχες εκφράσεις. Αν το προσέξεις δεν έχει ούτε άστοχες εκφράσεις ούτε τίποτα. Μακάρι τη γραμμή αυτή (την ακολούθησε βέβαια το ΚΚΕ στα χρόνια της Κατοχής), μακάρι να την ακολουθούσε ακόμα πιο σταθερά και μόνιμα. Οποια άλλη γνώμη κι αν έχει και ό,τι κι αν σκέφτεται κανείς για τον Ζαχαριάδη, οφείλει να του αναγνωρίσει αυτή τη μεγάλη υποθήκη που άφησε εκείνη τη στιγμή προς τον ελληνικό λαό και προς το κόμμα του…
…Ο,τι και να πεις για τον Μεταξά, το πρωί της 28ης Οκτωβρίου εξέφρασε το λαϊκό αίσθημα. Και βεβαίως, επειδή και το ΚΚΕ αυτή είχε ως μοναδική κατεύθυνση, με αυτή την έννοια ταυτίζονται… Βεβαίως, αρνιέμαι τους διθυράμβους που συνήθως ακούγονται υπέρ του Μεταξά που είπε το «Οχι», αλλά και από την άλλη μεριά, δεν μπορώ να δεχθώ αυτή τη συνεχή κριτική των αριστερών, οι οποίοι δεν είπαν ΠΟΤΕ ότι εν πάση περιπτώσει ο Μεταξάς εκείνο το πρωί είπε αυτό που αισθανόταν όλος ο ελληνικός λαός. Και θα πω και κάτι ακόμα: Στην κηδεία του Μεταξά εγώ παρευρέθηκα. Ημουν από εκείνους που με τίποτα δεν τον ήθελα, αλλά παρευρέθηκα. Και παρευρέθηκε πολύς τέτοιος κόσμος…».
* Ο κ. Γρηγόρης Φαράκος είναι τέως γ.γ. του ΚΚΕ.
Δρ Φραντσέσκο Ανγκελόνε*
Λάθος πληροφορίες για τον ελληνικό στρατό
«…Η αποτυχία οφείλεται και σε λάθος εκτιμήσεις εκ μέρους της ιταλικής κυβέρνησης. Οι εκτιμήσεις αυτές ήταν βασισμένες σε λανθασμένες πληροφορίες των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών από την Αθήνα και, συγκεκριμένα, σε μια αναφορά η οποία περιέγραφε μια καθόλου ρεαλιστική κατάσταση… Οι ιταλικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες χαρακτήριζαν τον ελληνικό στρατό ημιδιαλυμένο και κακώς εξοπλισμένο.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα όσα πίστευαν διάφοροι αξιωματούχοι του Ιταλικού Γενικού Επιτελείου Στρατού, οδήγησαν στο εσφαλμένο συμπέρασμα πως ο πόλεμος εναντίον της Ελλάδος θα τελείωνε εύκολα και γρήγορα. Προφανώς δεν έγινε έτσι. Δεν έγινε έτσι γιατί ο ελληνικός στρατός μόνο κακώς εξοπλισμένος δεν ήταν… Επιπλέον δεν χρησιμοποιήθηκε ικανός αριθμός μεραρχιών, όπως σημείωσαν άλλωστε και ορισμένοι στρατηγοί του ιταλικού Γενικού Επιτελείου.
Ενα σύνολο 19 – 20 μεραρχιών θεωρούνταν δυνάμεις ικανές να επιτεθούν και να καταλάβουν με επιτυχία την Ελλάδα. Τελικά χρησιμοποιήθηκαν πολύ λιγότερες μεραρχίες. Δεν κινητοποιήθηκαν οι ειδικές μονάδες για επιχειρήσεις σε ορεινές περιοχές και όλα αυτά οδήγησαν στην αποτυχία της επίθεσης…».
* Ο δρ Φραντσέσκο Ανγκελόνε είναι αναλυτής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών S. Pio V, Ρώμη.
Ο Ιωάννης Μεταξάς, ο αυνανισμός και οι πατριδοκάπηλοι απατεώ
Δημοσίευση από Κιλκισιώτης » Ιανουάριος 30th, 2009,
Στο ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά βρίσκουμε την έκφραση «Αμάρτησα και πάλι». Ήταν μια από τις πλέον ανθρώπινες στιγμές του δικτάτορα, όταν ενέδιδε στις γεννετήσιες ορμές του και αφηνόταν να ολισθήσει στην ηδονή που προσέφερε ο αυνανισμός. Όμως αμέσως μετά το τέλος της πράξης, ο σκληρός δικτάτορας έβγαινε και πάλι στην επιφάνεια γεμίζοντας με τύψεις κι ενοχές την ανθρώπινη πλευρά του….
Ο Μεταξάς υπήρξε ένας ανθρωπάκος κατά τον Γεώργιο Βλάχο, που έβγαλε την ουρά του από τα δύσκολα του έθνους, που πρακτόρευε προς όφελος του Κάιζερ, που άφησε τους Μικρασιάτες στο έλεος των Τούρκων, που έτρεμε την ελεύθερη έκφραση.
Το παρακάτω κείμενο αναφέρετε στο χειρότερο είδος που υπάρχει σήμερα, στους εμποράκους της μνήμης του και στους πορτοφολάδες της ιστορίας. Ας το διαβάσουμε:
Οι πορτοφολάδες της ιστορίας
Είναι να γελά κανείς με τους πορτοφολάδες της Ιστορίας. Σε κάθε μεγάλο ιστορικό γεγονός σπεύδουν, σαν κοράκια, να τραβήξουν από την ιστορία, τσάμπα, την αφρόκρεμα των γεγονότων.
Πρώτοι και καλύτεροι οι πατριδοκάπηλοι απατεώνες και οι καθεστωτικοί σφετεριστές της ιστορίας: οι πολιτικοί έμποροι κάθε απόχρωσης και παντός καιρού.
Την ίδια καθεστωτική, σφετεριστική δημαγωγία ζούμε και σήμερα για την 28η Οκτωβρίου και το ηρωικό, αντιστασιακό έπος του ελληνικού λαού.
Αχαλίνωτος, δημαγωγικός σφετερισμός του «ΟΧΙ», ιδιαίτερα αποκρουστικός από την ακροδεξιά ρητορική: από τους «γόνους» των αποτρόπαιων δικτατορικών καθεστώτων, από τους υμνητές του Μεταξά, του Βασιλιά, των χουντικών και των λογής-λογής δικτατορικών καθεστώτων.
Οι ιδεολογικοί υμνητές και τα πολιτικά τέκνα των πιο αποτρόπαιων μορφών εξουσίας του κεφαλαίου, σπεύδουν σήμερα, σαν κοινοί «κλεφτοκοτάδες» να «κλέψουν» την αφρόκρεμα του «ΟΧΙ» που βροντοφάναξε ο ελληνικός λαός στο φασισμό: Στην αποτρόπαια αυτή γκριμάτσα της καπιταλιστικής εξουσίας που θαυμάζουν και υμνολογούν…
Και αυτός ο δημαγωγικός σφετερισμός, ο οποίος κυριολεκτικά αναποδογυρίζει τα πράγματα, ισοπεδώνει την ιστορία και εμφανίζει τους πατριδοκάπηλους σαν αγωνιστές των «εθνικών πεπρωμένων» επιτυγχάνεται με ένα διπλό δόλιο τέχνασμα:
α). Με την ηρωποίηση του Μεταξά, ο οποίος είπε το «ΟΧΙ» και την ολοκληρωτική παρασιώπηση του αγωνιστικού ΟΧΙ του ελληνικού λαού.
β). Με την αφηρημένη χρησιμοποίηση της έννοιας «πατριώτης» και «Έλληνας». Οι γενικεύσεις και οι απροσδιοριστίες συγχωρούν τις αμαρτίες. Θα εξηγήσουμε παρακάτω.
Το «ΟΧΙ» του Μεταξά
Αυτοί που έχουν, σήμερα, σαν ίνδαλμα το δικτάτορα, κερδοσκοπούν αγρίως πάνω στο «ΟΧΙ» του Μεταξά.
Αποκρύπτουν, δολίως, όμως, τούτα τα ουσιώδη:
α). Ο Μεταξάς, ως ο στυγνός, δικτατορικός εκφραστής του μεγάλου κεφαλαίου ήταν δεμένος με τον αγγλικό ιμπεριαλισμό. Το ελληνικό κεφάλαιο και η Ελλάδα ήταν αγγλικό φέουδο ΤΟΤΕ. Συνεπώς ο Μεταξάς, ως ο εκφραστής του κεφαλαίου, ήταν με το συνασπισμό του αγγλικού ιμπεριαλισμού και το «ΟΧΙ» του ήταν υπαγορευμένο από αυτή τη θέση.
Παρασιωπάτε, λοιπόν, δολίως, ότι τα συμφέροντά του οικονομικού, συνακόλουθα και πολιτικού κατεστημένου της Ελλάδας, ήταν συνυφασμένα μ’ αυτά του αγγλικού ιμπεριαλισμού, ενάντια στο γερμανοϊταλικό ιμπεριαλιστικό συνασπισμό, στον μεταξύ τους οξύτατο ανταγωνισμό, που οδήγησε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αποκρύπτετε, παντελώς, ότι το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά, παρά την ιδεολογική του συγγένεια, ιδιαίτερα με το γερμανικό ναζισμό, ουδέποτε τόλμησε να αμφισβητήσει τη διαπλοκή της άρχουσας τάξης με τον αγγλικό ιμπεριαλισμό.
β). Επίσης αποκρύπτετε εντελώς ότι το «ΟΧΙ», του Μεταξά ήταν εξαναγκαστικός μονόδρομος και από μια άλλη πλευρά.
Δεν ήταν μόνο το ελληνικό κεφάλαιο υπέρ του «ΟΧΙ», αλλά σύσσωμος και ο ελληνικός λαός. Ο Μεταξάς δεν είχε ΚΑΜΙΑ άλλη επιλογή.
Το να παρασιωπούμε αυτούς τους παράγοντες και να λέμε ότι ο Μεταξάς είπε το «ΟΧΙ», εξαπατούμε τον κόσμο και ηρωποιούμε ένα δικτάτορα «πιόνι» του αγγλικού ιμπεριαλισμού.
Οι αφαιρέσεις καλύπτουν τις αμαρτίες
Όταν δεν προσδιορίζεις συγκεκριμένα τις έννοιες «πατριώτης» και «Έλληνας» καταλήγεις στην απάτη και σε πολιτικά εκτρώματα, συνακόλουθα συγχωρείς τους προδότες και τους πατριδοκάπηλους.
Πατριώτης δεν μπορεί να είναι ΠΟΤΕ ο υπηρέτης των ξένων ιμπεριαλιστικών συμφερόντων. Γι’αυτό το κεφάλαιο εξ ορισμού δεν έχει πατρίδα και δεν είναι «πατριωτικό». Απλώς εκμεταλλεύεται τα πατριωτικά αισθήματα για τα συμφέροντά του και τα προδίδει, ανά πάσα στιγμή, όταν προστάζουν τα συμφέροντά του.
Το ελληνικό κεφάλαιο και οι πολιτικοί του υπηρέτες, ιδιαίτερα οι δικτάτορες, δεν υπήρξαν ΠΟΤΕ πατριώτες. Τα συμφέροντα των ξένων ιμπεριαλιστών υπηρετούσαν. Η ελληνική ιστορία είναι διδακτική…
Το να αποκαλούμε, συνεπώς, «πατριώτες» τους κεφαλαιοκράτες, μεταπράτες του διεθνούς ιμπεριαλισμού, τα πολιτικά τους φερέφωνα και τους «λακέδες» τους, σημαίνει ότι είμαστε απολογητές τους και «όργανά» τους. Με ένα σκοπό: Να διαστρεβλώνουμε και να αλλοιώνουμε την έννοια του πατριωτισμού…
Τέλος τι σημαίνει «Έλληνας». Έλληνες ήταν και οι γερμανοτσολιάδες και οι δωσίλογοι της κατοχής. Έλληνες είναι και οι οικονομικοί μας άρχοντες, και οι πολιτικοί τους που ξεπουλάνε την Ελλάδα στο πλανητικό κεφάλαιο. Από μόνη της η λέξη «Έλληνας» δεν λέει ΑΠΟΛΥΤΩΣ τίποτα. Είναι μια φρασούλα για να εξαπατά και να εξισώνει το λύκο με το αρνί, το θύμα με το θύτη, τους αγωνιστές με τους προδότες…
Και αυτό η ιστορία το έχει αποδείξει πολλές φορές. Και στο έπος του 1940 ήταν οι αγωνιστές «Έλληνες» που κρατήσανε το βάρος της ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (Έλληνες με χρώμα) και οι δωσίλογοι «Έλληνες» που συνεργάστηκαν με τους κατακτητές (και αυτοί με συγκεκριμένο χρώμα) και οι «ουδέτεροι», «Έλληνες» που συνεργαζόντουσαν με τους Άγγλους για να έρθουν να τρυγήσουν τους καρπούς των αγωνιστών «Ελλήνων». Και αυτοί με συγκεκριμένο ιδεολογικό και πολιτικό χρώμα.
Μιλάμε γενικά για «Έλληνες» και «Πατριώτες» για να συγκαλύψουμε το βρώμικό ρόλο και το χρώμα κάποιων «Ελλήνων» σφετεριστών του πατριωτισμού και των αγώνων του ελληνικού λαού.
Να γιατί οι αφαιρέσεις είναι δόλια τεχνάσματα απάτης που καλύπτουν τις αμαρτίες…
(από το περιοδικό “Ρεσάλτο”)
http://www.phorum.gr/viewtopic.php?f=51&t=143741
ΕΠΕΙΔΗ ΗΤΑΝ ΓΕΡΜΑΝΟΦΙΛΟΣ
Ας αφήσουμε στην άκρη συμπάθειες ή αντιπάθειες. Απέχω από τα πιστεύω και το ιδεολόγημα του Μεταξά. Αλλά αυτός είπε το οχι, είτε μας αρέσει είτε όχι. Και όπως φαίνεται και στο κείμενο του κ. Αγτζίδη, το έκανε για καθαρά πατριωτικούς λόγους. Δεν έχει σημασία αν το σκέφτηκε πριν απαντήσει. Εκπροσωπούσε μια χώρα, λογικό ήταν να ζυγίσει όλες τις παραμέτρους. Ο Φαράκος έβγαλε το καπέλο στον Μεταξά για το όχι (https://www.youtube.com/watch?v=UAsdmYz5Rjg).
Στο κάτω κάτω αυτός ο εθνικιστής είπε το ΟΧΙ. Δεν βάφτισε το ΟΧΙ, ΝΑΙ κύριε Αγτζίδη. Όπως έκανε ο Τσίπρας που δηλώνει και αριστερός και μας ντροπιάζει…
[…] να παρουσιάσει το μοναδικό πατριωτικό φρόνημα. Ότι ο Μεταξάς είπε το ‘ΟΧΙ” στη φασιστική Ιταλία γιατί ήταν “πατριώτης” και […]
Μάνος Χατζιδάκις: Γιατί είπε το «Όχι» ο Μεταξάς;
inred.gr 26 Οκτωβρίου 2015
Γιατί είπε το «Όχι» ο Μεταξάς, αφού θαύμαζε τον άξονα και κυβερνούσε με τον τρόπο του χιτλερικού εθνικοσοσιαλισμού;
Αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά… Oι πιέσεις, οι Άγγλοι, τα ανάκτορα κ.τ.λ. Μπορεί κανείς να ερωτηθεί και αν λέγαμε Ναί;
Πάλι στα ίδια θα ήμασταν. Ένα-δυο χρόνια υπό συμμαχική επιστασία –μήπως δεν είμαστε πέντε και δέκα χρόνια κάτω από αυτούς;– κι ύστερα μες στη συμμαχία και τέλος στην ευρωπαϊκή κοινότητα.
Άσε και εκείνη τη μεταπολεμική ψευδαίσθηση που μας την καλλιεργούσαν και οι πρώτες μεταπολεμικές κυβερνήσεις μας, ότι ήμασταν οι πρωταγωνιστές του πολέμου, οι περιούσιοι των συμμάχων. Πιστεύαμε στο τέλος, σαν τον Καραγκιόζη, πως εμείς σκοτώσαμε τον κατηραμένο όφι. Μεθύσαμε από δόξα, που μόνοι μας χαρίσαμε στους εαυτούς μας.
Για μια ακόμη φορά νικήσανε οι Χίτες, οι κουτσαβάκηδες, οι ταγματασφαλίτες, οι βασανιστές και οι μέλλοντες Μιχαλόπουλοι (εκδότης της Ελεύθερης Ωρας) και Κουρήδες.
Αυτή είναι η 28η Οκτωβρίου.
(Ραδιοφωνικό σχόλιο του Μάνου Χατζιδάκι για την 28 Οκτωβρίου)
Η ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ Ι. ΜΕΤΑΞΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ
——————————————————————————
Tην ίδια θετική άποψη του Χίτλερ για τον Ατατούρκ είχε και ο δικός μας δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς. Έγραψε: » «Η Ιταλία, η Γερμανία, η Πορτογαλία και η Τουρκία, απέκτησαν εθνική συνείδηση, οργανώθηκαν εσωτερικά, αναμορφώθηκαν κοινωνικά και ιστορικά. Η Ιταλία ίδρυσε μία Αυτοκρατορία. Η Γερμανία κατήργησε τις διατάξεις της συνθήκης των Βερσαλλιών και ανέκτησε την εθνική της αξιοπρέπεια και τη θέσι που της ανήκε στη χορεία των μεγάλων Εθνών. Η Πορτογαλία έγινε μία υπολογίσιμος δύναμις, ένα Έθνος που ευημερεί και που επιβάλλεται στην γενική εκτίμησι. Και στην Τουρκία, μέσα σε δεκαπέντε χρόνια, συνετελέσθη μια ριζική μεταβολή που κατέπληξε τον κόσμον».
Ένα τέτοιο κράτος είναι ενδεδειγμένο για τις ελληνικές περιστάσεις…»
από την ημιεπίσημη βιογραφία του «εθνικού κυβερνήτου» της 4ης Αυγούστου, γραμμένη από τον Δ. Καλλονά και τυπωμένη το 1938
« Τί έκαμε ο Βασιλεύς ; Αντέδρασε ; Τουναντίον, ήτο σύμφωνος με τον Μεταξά. Διότι άλλως δεν θα ετόλμα ο Μεταξάς να το κάνη, εάν ο Βασιλεύς εκηρύσσετο ενάντιος και επεκαλείτο την εναντίον του εκδήλωσιν του Στρατού.
Τώρα ο Βασιλεύς δεν είναι συνυπεύθυνος του Δικτάτορος ; […]
Εννοείται ότι τα επικεφαλής των Σωμάτων Στρατού ασήμαντα ανθρωπάκια έσπευσαν να τηλεγραφήσουν ότι τάσσονται παρά το πλευρόν του Βασιλέως και του Μεταξά.
Διπλούν έχω αίσθημα : Αηδία διά το κατάντημα αυτού του τόπου όπου, χωρίς ρανίς αίματος να χυθή, χωρίς αντίστασιν ούτε καν αντίρρησιν, επικάθηται εκάστοτε ο πρώτος τυχόν ως δικτάτωρ, αρκεί να έχη εξασφαλίσει εις μερικάς διοικήσεις πρόσωπα της εμπιστοσύνης του και να κηρύσση ότι όλα τα στραβά που έκαμαν οι άλλοι αυτός θα τα διορθώσει, ότι αρχίζει περίοδος αναγεννήσεως και ακμής κ.λπ. και μετ’ ολίγον καιρόν, όταν πέση, όλοι συμφωνούν ότι υπήρξε χειρότερος από όλους όσοι προηγήθησαν.
Αφ’ ετέρου αίσθημα βαθυτάτης περιφρονήσεως προς τον πολιτικόν κόσμον και τους αρχηγούς του, οι οποίοι ησχολούντο με πολύν ζήλον πώς θα μοιρασθούν τα κόλλυβα, πώς θα ερωτοτροπούν με τους κομμουνιστάς, πώς θα συζητούν ατελευτήτως τους όρους της συμπράξεώς των, όχι διά λόγους ιδεολογικούς αλλά μόνον προσωπικούς. Δεν λυπούμαι διόλου διά το κλείσιμο τοιαύτης Βουλής και την κατάργησιν τοιούτου νόθου και ψεύτικου κοινοβουλευτικού πολιτεύματος. […]
Λυπούμαι μόνον διότι δεν περιμένω από την δικτατορίαν καλύτερα, διότι τα πρόσωπα είναι τα ίδια, δεν εμπνεύουν εκ του παρελθόντος των καμμίαν αισιοδοξίαν. Η εντύπωσίς μου είναι ότι ο ελαφρός αυτός Λαός και ιδίως αι μορφωμέναι και εύποροι τάξεις είναι μάλλον συμπαθείς προς το νέον καθεστώς εξ’ αντιδράσεως προς τον κομμουνισμόν, το φάσμα του οποίου επέσεισεν ο Μεταξάς ως ωθήσαν αυτόν να αναλάβη την σωτηρίαν του αστικού καθεστώτος. Το επιχείρημα ήτο μόνον διά αφελείς, αλλά μήπως δεν πιάνουν μόνον τοιαύτα επιχειρήματα, αφού η μεγάλη πλειοψηφία αποτελείται από αφελείς ; »
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΑΖΑΡΑΚΗ – ΑΙΝΙΑΝΟΣ (1874 – 1943) ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΥ , ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ εκδ. ΙΚΑΡΟΣ 1948
469-470, απόσπασμα αναφερόμενο στην επ’ αφορμή της από 4ης Αυγούστου 1936 Μεταξικής Δικτατορίας
Αντιστράτηγος Μεταξάς. Ανυπότακτος εν καιρώ πολέμου
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» της 25 Αυγούστου 1922 και αναδημοσιεύτηκε στις 27 Νοεμβρίου 1934 στην εφημερίδα «Πατρίς» της Αθήνας. Γράφει ο Γεώργιος Βλάχος:
19046-004-4227691A[1]
Ένας κύριος εισέρχεται εις την Σχολήν των Ευελπίδων, τρέφεται εκεί και εκπαιδεύεται, όπως όλοι οι μαθηταί, δι’ εξόδων σχεδόν του Κράτους. Γίνεται ανθυπολοχαγός, φορεί γαλόνια, του κάμουν σχήματα οι στρατιώται, παραμερίζουν οι πολίται όταν περνά, είναι αξιωματικός, παίρνει μισθόν. Προάγεται. Σήμερον λοχαγός, αύριον ταγματάρχης, μεθαύριον συνταγματάρχης, έπειτα αντιστράτηγος. Και τα έτη αυτά πληρώνεται, είναι σεβαστός, είναι σπουδαίος.
Το Κράτος εις το οποίον εστοίχισε τόσα, γυρίζει τον βλέπει, τον καμαρώνει:
– Ιδού ένας κύριος, τον οποίον ανέθρεψα, εμεγάλωσα, ετίμησα, επλήρωσα, διά να τον έχω την στιγμήν της ανάγκης. Οιασδήποτε ανάγκης· αυτής την οποίαν κρίνω εγώ και υπέρ ης θα θυσιασθή ασυζητητί αυτός. Διότι θυσιάζονται άλλοι: χωρικοί, εργάται, άνθρωποι του γραφείου, πολίται και πολίται μηδεμίαν πραγματικήν έχοντες προς εμέ υποχρέωσιν, όταν εγώ το ζητήσω. Αυτά σκέπτεται το Κράτος.
Και η στιγμή έρχεται: Μία εκστρατεία και το Κράτος καλεί δεξιά και αριστερά τους Έλληνας· παιδιά δεκαοκτώ ετών, αφήνουν τα θρανία, άνθρωποι οικογενειάρχαι κλείνουν το σπίτι, το μαγαζί, ζώνονται τις παλάσκες, τον γυλιόν, τα φυσέκια, αποχαιρετούν άλλοι με ενθουσιασμόν, άλλοι με δάκρυα και στενοχώριαν, και τρέχουν εκεί που τους στέλλει το Κράτος. Πού πηγαίνουν; Δεν ερωτούν! Τι θα γίνει, δεν ξεύρουν. Εμπρός παιδιά! Και πηγαίνουν εμπρός. Σκοτωθήτε παιδιά! Και σκοτώνονται. Και όλοι είναι παιδιά; Όχι. Είναι και άνθρωποι προ πολλού καταθαλόντες θαρύν τον φόρον των θυσιών προς την πατρίδα, άνθρωποι κουρασθέντες από τα πολεμικά, άνθρωποι ξένοι και προς της νίκης τα αγαθά και προς της δόξης τα κέρδη. Εν τούτοις πηγαίνουν. Διότι έτσι είναι, διότι έτσι γίνεται. Διότι ο πολίτης δεν παζαρεύει με την Πατρίδα.
Τότε έρχεται και η σειρά του κ. Αντιστράτηγου:
– Περάστε, κ. Αντιστράτηγε. Σας χρειαζόμεθα. Αρχηγόν του στρατού. Αρχηγόν του Επιτελείου, αυτό ή εκείνο…, λέγει πνιγμένον από την ανάγκην το Κράτος.
– Δεν πάω, λέγει ο κ. Αντιστράτηγος.
– Διατί;
– Διότι η εκστρατεία αυτή δεν μου αρέσει. Διότι θα αποβή ολεθρία, διότι τα πράγματα θα πάνε έτσι κι έτσι… Και ο κ. Αντιστράτηγος προμαντεύει την καταστροφήν. Και το Κράτος; Το Κράτος το οποίον εφήρμοσε τον νόμον περί ληστείας διά να συλλάθει τους ανυποτάκτους της υπαίθρου της χώρας, το οποίον εφάνη αμείλικτον όταν κανείς τσοπάνης, πατήρ τεσσάρων ή πέντε τέκνων, δεν προσήλθεν εν καιρώ, κουνεί το κεφάλι του, μετρά τα έξοδα και τους μισθούς που επλήρωσε, καμαρώνει τα γαλόνια και τους βαθμούς και τον αφήνει και φεύγει.
Τότε εις την έξοδον τον συλλαμβάνει ένας δημοσιογράφος – ο δημοσιογράφος είναι εν ζωή και γράφει αυτήν την στιγμήν – και του λέγει:
– Κύριε Αντιστράτηγε, κάτι εκρυφάκουσα από την πόρτα: Θεωρείτε την εκστρατείαν καταστρεπτικήν; Έτσι την νομίζω και εγώ. Έρχεσθε σεις με το κύρος σας και εγώ με την πένναν μου, να το ειπούμε εις τον κόσμον; Διότι είναι φοβερόν, να ξέρετε ότι θα επέλθη μία καταστροφή και ούτε να πηγαίνετε να την καταστήσετε ίσως μικροτέραν, ούτε να επιχειρήτε να την σταματήσετε, εκ φόβου ότι θα χάσετε αγαθά της προφητείας.
Αλλ’ ο κ. Αντιστράτηγος θεωρεί τούτο καταστρεπτικόν. Και σιωπά και πηγαίνει εις το Φάληρον και κλειδώνεται και περιμένει. Τι περιμένει. Περιμένει ως κόραξ την καταστροφήν, τον θάνατον, από τον οποίον πρόκειται να τραφή η φιλοδοξία του. Κάτω εις τα πεδία των μαχών γίνονται λάθη. Ο Αντιστράτηγος τα γνωρίζει και σιωπά. Γίνονται επιχειρήσεις μέλλουσαι να φέρουν την προφητευθείσαν κατα στροφήν. Ο κ. Αντιστράτηγος τας γνωρίζει και σιωπά.
Και όταν η καταστροφή επήλθε, όταν κλαίουν όλα γύρω του όταν ο οίκος της Ελλάδος επληρώθη από τραυματίας, νεκρούς, πρόσφυγας, δυστυχίαν, ο κ. Αντιστράτηγος φορεί το φράκο του και της κτυπά την θύραν.
– Τι θέλετε;
– Είμαι ο κ. Αντιστράτηγος. Θέλω να γίνω πρωθυπουργός. Έχω τα χαρτιά μου εν τάξει: «Τα έχω ειπεί». Αλλ’ η Ελλάς έχει εργασίαν, μαζεύει τα τέκνα της. Αν δεν είχε, θα έπαιρνε την σκούπαν και θα του έλεγε εκεί, εις την οδόν:
– Φύγε, απ’ εδώ. Άνθρωπε μ ι κ ρ έ, που περίμενες να κατασκευάσης πρωθυπουργικόν φράκον από τα ράκη. Φυγ’ απ’ εδώ, α ν υ π ό τ α κ τ ε σ τ ρ α τ ι ώ τ α των αναγκών μου, αυτόκλητε κηδεμών της ατυχίας μου, τέκνον άχρηστον, άνθρωπε μηδέν. Αυτά θα έλεγε εις τον Αντιστράτηγον κ. Μεταξάν δακρύουσα η Ελλάς, αν έστρεφε ποτέ προς τον κ. Μεταξάν η Ελλάς τα βλέμματα.
Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας του Τάσου Βουρνά (τόμος 1909 – 1940) Εκδόσεις Τολίδη σελ 238
[…] Κωνσταντίνος ο Α’, συνεπικουρούμενος από τους Μεταξά, Στρέιτ και Δούσμανη, εξυπηρετώντας τα γερμανικά […]
[…] 17 https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
Αντίστοιχη με θετική άποψη του Χίτλερ για τον Ατατούρκ είχε και ο δικός μας δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς.
Έγραψε: » «Η Ιταλία, η Γερμανία, η Πορτογαλία και η Τουρκία, απέκτησαν εθνική συνείδηση, οργανώθηκαν εσωτερικά, αναμορφώθηκαν κοινωνικά και ιστορικά. Η Ιταλία ίδρυσε μία Αυτοκρατορία. Η Γερμανία κατήργησε τις διατάξεις της συνθήκης των Βερσαλλιών και ανέκτησε την εθνική της αξιοπρέπεια και τη θέσι που της ανήκε στη χορεία των μεγάλων Εθνών. Η Πορτογαλία έγινε μία υπολογίσιμος δύναμις, ένα Έθνος που ευημερεί και που επιβάλλεται στην γενική εκτίμησι. Και στην Τουρκία, μέσα σε δεκαπέντε χρόνια, συνετελέσθη μια ριζική μεταβολή που κατέπληξε τον κόσμον».
Ένα τέτοιο κράτος είναι ενδεδειγμένο για τις ελληνικές περιστάσεις…»
(από την ημιεπίσημη βιογραφία του «εθνικού κυβερνήτου» της 4ης Αυγούστου, γραμμένη από τον Δ. Καλλονά και τυπωμένη το 1938)
Ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς φιλοκεμαλικός;
http://antizitro.blogspot.gr/2017/07/blog-post_97.html
Ο Μεταξάς το 1940 την επομένη της ιταλικής επίθεσης, μιλώντας στους διευθυντές των Αθηναϊκών εφημερίδων, φαίνεται ότι είχε καταλάβει πλέον τις λάθος θέσεις τους κατά το 1ο Π.Π. όταν αποτελούσε το βασικό στήριγμα των θέσεων του Κωνσταντινισμού. Ακολουθεί ένα μικρό απόσπασμα από εκείνο τον λόγο του Μεταξά:
«Λοιπόν ακούστε δια να συνεννοηθούμε. Εγώ, κύριοι, όπως επαρκώς σας εξήγησα, ετήρησα μέχρι σήμερον την πολιτικήν του αειμνήστου Βασιλέως Κωνσταντίνου, δηλαδή την πολιτικήν της αυστηράς ουδετερότητος. Έκαμα το παν δια να κρατήσω την Ελλάδα μακράν της συγκρούσεως των μεγάλων κολοσσών. Ήδη μετά την άδικον επίθεσιν της Ιταλίας, η πολιτική την οποίαν ακολουθώ είναι η πολιτική του αειμνήστου Βενιζέλου. Διότι είναι η πολιτική του συνταυτισμού της Ελλάδος με την τύχην της δυνάμεως, δια την οποίαν η θάλασσα είναι ανέκαθεν όπως και δια την Ελλάδα, όχι το εμπόδιον που χωρίζει αλλά η υγρά λεωφόρος που συνδέει. Βέβαια εις την ιστορίαν μας την νεωτέραν δεν είχομεν μόνον ευγνωμοσύνης λόγους και αφορμάς δια την Αγγλίαν, της οποίας άλλως τε η μεταπολεμική, πολιτική των τελευταίων ιδίως ετών, είναι πολιτική μεγίστων και ιστορικών αγγλικών ευθυνών [15]. Αλλά τας ευθύνας της αυτάς η Αγγλία τας αποδίδει σήμερον με την υπερήφανον αποφαστικότητα λαού μεγάλου, σώζοντος την ελευθερίαν του κόσμου και του πολιτισμού. Δια την Ελλάδα η Αγγλία είναι η φυσική φίλη και επανειλημμένως εδείχθη προστάτρια, ενίοτε δε η μόνη προστάτρια. Η νίκη θα είναι και δεν μπορεί παρά να είναι δική της. Θα είναι νίκη του Αγγλοσαξωνικού κόσμου, απέναντι του οποίου η Γερμανία, η οποία αφού έως τώρα δεν ηδυνήθη να επιτύχη οριστικόν αποτέλεσμα, είναι καταδικασμένη να συντριβή.»
[…] Πηγές: http://pheidias.antibaro.gr/1940/metaxas.htm https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
[…] Πηγές: http://pheidias.antibaro.gr/1940/metaxas.htm https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
«Θα μας συγχωρήση ο Θεός το [δύο λέξεις σβησμένες] 1915; Φταίμε όλοι: Και ο Βενιζέλος ακόμα! Τώρα αισθάνομαι πόσο έφταιξα!».
[Ιωάννης Μεταξάς, Ημερολόγιο (5 Ιανουαρίου 1941), τόμ. Γ΄, Εκδόσεις Ικαρος, 1964]
[…] Πηγές: http://pheidias.antibaro.gr/1940/metaxas.htm https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]
ΜΙΑ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
———————
Konstantinos Karamanos
Υπήρξαν όντως αντιδράσεις. Μην ξεχνάμε ότι στην περιοχή που είναι το σπίτι του Κεμάλ και σε όλη σχεδόν την Άνω Πόλη κατοικούσαν Πρόσφυγες που μόλις πριν μια δεκαετία είχαν εγκατασταθεί. Ο παππούς μου είχε αγοράσει ένα καφενείο απέναντι το 1929 κι όταν αποφάσισαν να δωρήσουν το οικοδομικό τετράγωνο στο τουρκικό κράτος θέλησαν να απαλλοτριώσουν όλα τα κτίρια της Αποστόλου Παύλου και να κάνουν ένα πάρκο προς τιμή του Κεμάλ. Ο παππούς μου τότε συγκέντρωσε όλους τους πρόσφυγες που είχαν μαγαζιά στην αποστόλου Παύλου και κατοικούσαν και πίσω στο Ισλαχανέ και διαμαρτυρήθηκαν. Έλεγε ο πατέρας μου ότι πήγε και βρήκε τον ιδιοκτήτη του καφενείου Ντορέ στον Λευκό Πύργο, γιατί κι εκεί ήθελαν να κάνουν κάτι ανάλογο και οι διαμαρτυρίες το απέτρεψαν, όπως τελικά έγινε και στην Αποστόλου Παύλου.
https://www.facebook.com/groups/237418323075034/1704186459731539/?comment_id=1704219343061584&reply_comment_id=1704572116359640¬if_id=1593715852127399¬if_t=group_comment&ref=notif
[…] να παρουσιάσει το μοναδικό πατριωτικό φρόνημα. Ότι ο Μεταξάς είπε το ‘ΟΧΙ” στη φασιστική Ιταλία γιατί ήταν “πατριώτης” και […]
[…] Πηγές: http://pheidias.antibaro.gr/1940/metaxas.htm https://kars1918.wordpress.com/2012/10/28/oxi-metaxas/ […]