Ο εκβαρβαρισμός της Ευρώπης και η αμνησία των νεοελλήνων ιστορικών…
Μ’ αφορμή ένα συνέδριο που διοργανώθηκε στην Θεσσαλονίκη από το τμήμα του Γιώργου Μαργαρίτη -και έτυχε για κακή του τύχη να συμπέσει με τα 100 χρόνια από την καταστροφή της ιωνικής Φώκαιας από τις νεοτουρκικές παρακρατικές συμμορίες- έγραψα ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε στις 22-6-2014 στην εφημερίδα ‘Αγγελιοφόρος της Κυριακής» (που εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη).
Ο εκβαρβαρισμός της Ευρώπης και τα 100 χρόνια από το πογκρόμ
και τη σφαγή της Φώκαιας (13-6-1914)
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Διαβάζοντας τους θεματικούς άξονες του συνεδρίου που διοργάνωσε το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ με θέμα «Ο Εκβαρβαρισμός της Ευρώπης: από τον Αύγουστο του 1914 στη Shoah» σκέφτηκα ότι όταν ο Γιώργος Ιωάννου χρησιμοποιούσε τον χαρακτηρισμό «πόλη των προσφύγων» για τη Θεσσαλονίκη ή είχε βαθύτατο χιούμορ ή δεν μπορούσε να φανταστεί την αλλαγή που θα συνέβαινε στην πόλη λίγες δεκαετίες μετά.
Ότι στην πόλη αυτή, η πραγματική ιστορία των προσφύγων δεν είναι κάτι που εκτιμάται ιδιαίτερα. Ότι, για παράδειγμα, η επέτειος των 100 χρόνων από τη έναρξη των σκληρών εθνικών εκκαθαρίσεων που αποφάσισε η Νεοτουρκική εξουσία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά των χριστιανικών κοινοτήτων, ήταν τεχνηέντως άγνωστη και αμελητέα στην πόλη όπου κατέφυγαν τα θύματα εκείνης της φοβερής καταστροφής.
Η καταστροφή της ιωνικής Φώκαιας (13 Ιουνίου 1914) από τις παρακρατικές νεοτουρκικές συμμορίες, σηματοδοτεί αυτή τη νέα πρακτική που έδινε μια άλλη ποιότητα στην εξουσιαστική βία: υπήρχε πλέον η μεθόδευση, η στοχοποίηση, η περιθωριοποίηση, η οργάνωση του εγκλήματος. Και όλα αυτά που έφεραν για πρώτη φορά στην ιστορία της νεωτερικότητας οι Νεότουρκοι θα τα εξελίξουν στο έπακρο λίγες μόλις δεκαετίες μετά οι Ναζί. Και ίσως τονίζει περισσότερο την αλλοτρίωση, ότι ένα από τα βασικά πρόσωπα του εργατικού κινήματος της Θεσσαλονίκης, ο φωκιανός Γιάννης Ταμτάκος, υπήρξε θύμα εκείνων των πολιτικών «εθνικής τακτοποίησης» που επέλεξαν οι ισχυροί και δύο φορές πρόσφυγας (1914, 1922).
Τα ερωτήματα
Η απουσία βασικών θεμάτων και σημαντικών εκφράσεων του εκβαρβαρισμού ανέδειξε για άλλη μια φορά ερωτήματα που απασχολούν όσους ασχολούνται με τον τραγικό 20ο αιώνα:
–Έχουν άραγε θέση στην αντίληψη του παρελθόντος χρόνου σελίδες της ιστορίας που σχετίζονται με την καταλυτική επιρροή των φυλετικών ρατσιστικών ιδεολογιών στην ιστορία του 20ου αιώνα;
–Μπορούμε να μιλήσουμε για την καταλυτική επιρροή των ιδεών που παρήγαγε ο γερμανικός ρομαντισμός στην Ανατολή, αλλά και η πολιτική του γερμανικού, κυρίως, ιμπεριαλισμού;
–Μπορούμε να αναγνωρίσουμε την πρωτοναζιστική πρακτική που εξέφρασε η ακροδεξιά του νεοτουρκικού κινήματος (Τζεμάλ, Ενβέρ, Ταλαάτ) καθώς και ο κεμαλισμός λίγο αργότερα, και οδήγησε στις τρομακτικές ανθρωποσφαγές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία;
–Μπορούμε να διατυπώσουμε ξεκάθαρα τη θέση ότι σ’ αυτήν την πόλη αυτό το ακροδεξιό ρεύμα άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου στην πολύπαθη Εγγύς Ανατολή, σε μια προσπάθεια τακτοποίησης των συμφερόντων των προαστικών στρωμάτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;
–Μπορούμε παράλληλα να προσεγγίσουμε το ζήτημα των αντιμαχόμενων βαλκανικών εθνικισμών χωρίς να αποκρύπτουμε και να απομειώνουμε κάποιες ενοχλητικές παραμέτρους;
-Μπορούμε να πούμε ξεκάθαρα ότι η πρόβα τζενεράλε του Ολοκαυτώματος (της Shoa) πραγματοποιήθηκε στην Ανατολή από τους Νεότουρκους ομοϊδεάτες και πρόδρομους των Nαζί, κατά των Αρμενίων, των Ελλήνων της Ανατολής και των Ασσυροχαλδαίων από το 1914;
Παράλληλα, μιλώντας για τον εκβαρβαρισμό της Ευρώπης, μπορούμε να σταθούμε ψύχραιμα απέναντι στο σοβιετικό πείραμα και τη σταλινική του στρέβλωση; Να ερευνήσουμε τις συνθήκες που μια μεγαλειώδης Επανάσταση κατάληξε στα σταλινικά γκουλάγκ και στην κυριαρχία επί της κοινωνίας μιας νέας απονομιμοποιημενης γραφειοκρατικής τάξης ;
Υπάρχει αντικειμενική ιστορία;
Για άλλη μια φορά βρισκόμαστε μπροστά στο υπαρξιακό δίλημμα των ιστορικών: Μπορεί να υπάρξει αντικειμενική ιστορία; Τουλάχιστον προσπάθεια παρουσίασης όλων των παραγόντων που διαμορφώνουν ένα ιστορικό γεγονός; Η απάντηση βεβαίως είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει κάτι τέτοιο, ειδικά όταν στην αφετηρία της διαπραγμάτευσης υπάρχει μια διαμορφωμένη ιδεολογική κατεύθυνση και ακόμα χειρότερα όταν υπάρχει η κομματική δέσμευση που επιβάλλει τον τελικό πολιτικό στόχο. Κατά συνέπεια η απόκρυψη γεγονότων ή η στρεβλή και προκατειλημμένη ανάλυσή τους απορρέουν από το βαθμό της ιδεολογικής αλλοτρίωσης και της ηθικής επιλογής για ανάδειξη μιας συγκεκριμένης ματιάς. Οι σημασίες των γεγονότων δεν δίνονται αυτόνομα και αυτόματα, αλλά επιλέγονται και η ακρίβειά τους καθορίζεται από τη διαλεκτική σχέση που αναπτύσσει ο ιστορικός με το αντικείμενο που καλείται να διερευνήσει. Όλο αυτό το σχήμα το διατυπώνει εξαιρετικά ο Ρολάν Μπαρτ λέγοντας ότι έχει μεγαλύτερη σημασία αυτός που μιλά για το γεγονός, παρά το ίδιο το γεγονός.
————————————————–
(*) Ο Βλάσης Αγτζίδης είναι διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός, https://kars1918.wordpress.com/
Η καταστροφή της Φώκαιας στην Ιωνία
«Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά, χωρίς μίσος, κατά μια έννοια μεθοδικά. Επικεφαλής τους είναι δύο άτομα που πολλοί γνωρίζουν στην περιοχή ως ενεργά μέλη της τοπικής Επιτροπής «Ενωση και Πρόοδος». Εφαρμόζουν πρόγραμμα, που τους έχουν σχεδιάσει στο όνομα των ανώτερων συμφερόντων της Αυτοκρατορίας και της θρησκείας. Η λεηλασία, οι προσωπικές εκδικήσεις, ο βιασμός είναι ο μισθός τους». (Φελίξ Σαρτιό, «Le sac de Phocee et l’ expulsion des Grecs ottomans d’ Asie Mineure», Ιούνιος 1914)
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=435173
https://www.youtube.com/watch?list=UUrOUQ24z4Y5V3pxQk8XBeLA&v=yJfYIkZ_lqc
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
[…] https://kars1918.wordpress.com/2014/06/22/wild-neo-greeks/ […]
. Ο Γάλλος αρχαιολόγος Felix Sariaux που ήταν αυτόπτης μάρτυρας του πογκρόμ και της σφαγής της ιωνικής Φώκαιας τον Ιούνιο του 1914, γράφει:
«Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά, χωρίς μίσος, κατά μια έννοια μεθοδικά. Επικεφαλής τους είναι δύο άτομα που πολλοί τα γνωρίζουν στην περιοχή ως ενεργά μέλη της τοπικής Επιτροπής Ένωση και Πρόοδος. Εφαρμόζουν πρόγραμμα, που τους το έχουν σχεδιάσει στο όνομα των ανώτερων συμφερόντων της αυτοκρατορίας και της θρησκείας. Η λεηλασία, οι προσωπικές εκδικήσεις, ο βιασμός είναι ο μισθός τους.Ποιο χέρι τους κατευθύνει; Τα όπλα που κρατούν είναι του κράτους, ντουφέκια Μαρτίνι και βραχύκαννα μουσκέτα πυροβολικού. Ποιος τους εξόπλισε με τόσα όπλα και κανονικά πολεμοφόδια; Οι τοπικές αρχές είναι μιλημένες, αφού δεν πάρθηκε κανένα μέτρο προστασίας….
Τα ίδια γεγονότα παρατηρήθηκαν σε όλες τις παράκτιες περιοχές από την Προύσσα μέχρι τα νότια της Σμύρνης. Όταν έφυγα από την Ανατολή τον Ιούλιο του 1914, ο αριθμός των εκδιωγμένων ανερχόταν σε εκατόν είκοσι περίπου χιλιάδες. Υπολόγιζα ότι τα κέρδη από την όλη επιχείρηση, όσον αφορά τα ιδιόκτητα κτίρια και τα κοπάδια μόνο, ανέρχονταν σε πέντε εκατομμύρια. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι άρπαγες και οι σφαγείς ικανοποίησαν πλήρως και με τρόπο αριστοτεχνικό τα άγρια ένστικτά τους.»
Felix Sartiaux, «Le sac de Phocee et l’ expulsion des Grecs ottomans d’ Asie Mineure», Ιούνιος 1914
Φελίξ Σαρτιώ
Le sac de Phocée et l’expulsion des Grecs ottomans d’Asie Mineure Ιούνιος 1914
Σάββατο 05 Ιούλιος 2014 | Πολιτισμός
Share
Η έκδοση του Φελίξ Σαρτιώ για τη Φώκαια
«… Οι πόρτες και τα παραθυρόφυλλα, που είχαν φροντίσει να τα κλείσουν, έχουν παραβιαστεί».
Πολιτισμός
3η Θερινή Ακαδημία Κιθάρας
Το «ΙΙ» στο 37ο Φεστιβάλ Δράμας
Αντάμωμα παραδοσιακών χορών Λέσβου
«H παράσταση σατιρίζει τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα»
Έκθεση Μάριου Πελώνη στη Μύρινα
Ουρλιαχτά ακούγονται, αλαλιασμένοι άνθρωποι φεύγουν τρέχοντας με τα ρούχα σκισμένα και το πρόσωπο ματωμένο, ενώ οι πληγωμένοι σέρνονται στο κατώφλι. Όσοι επιτιθέμενοι είχαν μπει με τη βία στα σπίτια, βγαίνουν με τις αγκαλιές φορτωμένες μπόγους, που τους στοιβάζουν βιαστικά μέσα σε μεγάλα κοφίνια πάνω στα ζώα τους. Ένας φίλος μας, ο Παναγιώτης Παναγιωτάκου, είναι στο σπίτι του, πολύ κοντά μας, μαζί με την αδελφή και την κόρη του. Σαρικοφόροι Τούρκοι εισβάλλουν. Βλέπω την ψηλή κορμοστασιά του να ορθώνεται μπροστά στις δυο γυναίκες. Εκτείνει τα χέρια για να τις προστατεύσει. Του ρίχνουν στην κοιλιά, και αρχίζει να παραπαίει πηγαίνοντας προς τη θάλασσα. Δεν έχει προλάβει να κάνει λίγα βήματα, και δεύτερος πυροβολισμός στην πλάτη τον ξαπλώνει καταγής. Η αδελφή του το βάζει στα πόδια, την παίρνουν στο κατόπι, ο ένας την πνίγει στη θάλασσα. Η κόρη του τρέχει προς εμάς, ουρλιάζοντας φοβισμένη. Για να την προστατεύσουμε, την μπάζουμε σε ένα από τα σπίτια μας.
Επικρατεί τέτοιος πανικός ώστε άλλη γυναίκα πνίγεται μπροστά στα μάτια μας, σε σημείο της ακτής όπου το νερό δεν ξεπερνάει τους 60 πόντους. Το πλήθος ορμάει προς τις προκυμαίες, αναζητώντας με το βλέμμα πλεούμενα για να φύγει. Όλα σχεδόν τα πλεούμενα έχουν εξαφανιστεί από την προηγουμένη. Φωνές φρίκης απαντούν στους πυροβολισμούς. Εγκαταλείπω την ιδέα να περιγράψω όλες τις σκηνές που διαδραματίζονται μπροστά μας. Η συνοικία μας βρίσκεται στην άκρη της θάλασσας, τα σπίτια είναι αραιά χτισμένα, με κήπους γύρω. Η περιοχή είναι ανοιχτή και σχετικά εύκολα μπορείς να φύγεις και να ξεφύγεις από τους φονιάδες. Τι να έγινε στα λαβυρινθώδη σοκάκια, όπου είναι κρυμμένος ο όγκος του πληθυσμού; Τι φρικαλεότητες να έγιναν στη σκιά, μακριά από το επικριτικό μας βλέμμα; Δε θα το μάθουμε ποτέ.
Οι θύτες
Σύντομα καταφέρνω να ελέγξω τη συγκίνησή μου και παρατηρώ αυτούς που μας επιτίθενται. Πολλοί με πλησιάζουν και μου απλώνουν το χέρι. Αναγνωρίζω μερικούς. Ένας από τους συντρόφους μας, που κατοικεί στην περιοχή από πολλά χρόνια, αναγνωρίζει περισσότερους. Είναι όλοι χωρικοί από τα γύρω τούρκικα χωριά, το Ουλουμπουνάρ, το Κοζμπεαλί, το Ισικκιεβέ, το Γενίκιοϊ, που τα επισκέφθηκα για καιρό αναζητώντας αρχαιότητες. Δεν είναι ούτε έποικοι από τη Μακεδονία ούτε επαγγελματίες ληστές. Είναι οι συνήθως τόσο πράοι, τόσο ειρηνικοί και τίμιοι άνθρωποι, με ηρεμία και γλύκα παροιμιώδη, όπως έγραφε πολύ σωστά η Αυτού Εξοχότητα ο Σαΐντ Χαλίμ πασάς. Με έχουν φιλοξενήσει επανειλημμένα. Είναι προφανές ότι δεν ενεργούν αυτοβούλως. Μας το λένε οι ίδιοι: «Λάβαμε διαταγές, τις εκτελούμε, απλώς αποδίδουμε δικαιοσύνη».
Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά, χωρίς μίσος, κατά μια έννοια μεθοδικά. Επικεφαλής τους είναι δύο άτομα που πολλοί τα γνωρίζουν στην περιοχή ως ενεργά μέλη της Τοπικής Επιτροπής «Ένωση και Πρόοδος». Εφαρμόζουν πρόγραμμα που τους το έχουν σχεδιάσει, στο όνομα των ανώτερων συμφερόντων της Αυτοκρατορίας και της θρησκείας. Η λεηλασία, οι προσωπικές εκδικήσεις, ο βιασμός είναι ο μισθός τους.
Ο αρχαιολόγος, Φελίξ Σαρτιώ
Ποιο χέρι κατευθύνει αυτούς τους άμοιρους; Τα όπλα που κρατούν, είναι του κράτους, ντουφέκια Μαρτίνι και βραχύκαννα μουσκέτα πυροβολικού. Ποιος τους εξόπλισε με τόσα όπλα και κανονικά πολεμοφόδια; Οι τοπικές αρχές είναι μιλημένες, αφού δεν πάρθηκε κανένα μέτρο προστασίας και, εκτός από τους τέσσερις δικούς μας χωροφύλακες, κανένας άνδρας της τριανταμελούς φρουράς, κανένας αξιωματικός δεν έκανε έστω μια κίνηση για να εμποδίσει φόνο ή λεηλασία. Ο γενικός κυβερνήτης Ραχμί Μπέης είχε προειδοποιηθεί εν ευθέτω χρόνω. Καμμιά πενηνταριά άνδρες και μαζί οι τριάντα χωροφύλακες της Φώκαιας θα είχαν σταματήσει την κίνηση. Τι λέω, ένας μονάχα απεσταλμένος, με διαταγή ανωτέρου, θα αρκούσε. Οι κινήσεις των τεσσάρων χωροφυλάκων προστάτευσαν πλήρως τα σπίτια μας. Ο Ραχμί Μπέης δεν είναι ο μόνος υπεύθυνος. Ολόκληρη η ακτή, από το Ισμίντ, στα ανατολικά της θάλασσας του Μαρμαρά, μέχρι τον Τσεσμέ, στα νότια της Σμύρνης, έχει υποστεί παρόμοιες καταστροφές.
Ο βαλής της Προύσσας, ο μουττεσαρίφ (έπαρχος) των Δαρδανελλίων είναι επίσης ανακατεμένοι, όπως ανακατεύτηκε, μερικές εβδομάδες πριν, ο βαλής της Αδριανούπολης.
Η οργάνωση δίνει, άρα, διαταγές στους γενικούς κυβερνήτες των επαρχιών. Είναι δεν είναι πέντε χρόνια που η κυβέρνηση Νεοτούρκων εγκαινίαζε το Σύνταγμα με τη σφαγή 25.000 Αρμενίων στα Άδανα και την Ταρσό, παρουσία των καταδρομικών των Μεγάλων Δυνάμεων. Το 1895, 150.000 Αρμένιοι σφαγιάστηκαν στην αυτοκρατορία και πολλοί μπροστά στα μάτια των πρεσβευτών στην Κωνσταντινούπολη. Μπορούμε άραγε να ελπίζουμε ότι η Ευρώπη θα ενδιαφερθεί για την τύχη του δύστυχου αυτού πληθυσμού της Μικράς Ασίας, που τα δικαιώματά του στη χώρα και οι παλιές παραδόσεις, αν εξαιρέσουμε το αίσθημα της ανθρωπιάς, μετρούν δυστυχώς ελάχιστα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με καλοσύνη και έλεος, μπροστά στα μεγάλα συμφέροντα που διαιρούν τις Δυνάμεις;
Ο Φελίξ Σαρτιώ με Έλληνες στη Φώκαια
Η εθνική εκκαθάριση
Όλη τη μέρα του Σαββάτου 13 Ιουνίου, μέχρι τις επτά περίπου το βράδυ, εκτυλίσσονται ταυτόχρονα οι σκηνές των δυο μεγάλων πράξεων του δράματος: η οικτρή έξοδος και η αναίσχυντη λεηλασία. Τρεις χιλιάδες οκτακόσιοι Έλληνες Οθωμανοί έφυγαν για τη Θεσσαλονίκη με το πρώτο πλοίο και δυο χιλιάδες περίπου με το δεύτερο για τον Πειραιά. Τηλεγράφησα ήδη από το πρωί στη Σμύρνη για να μας στείλουν κι άλλα πλοία. Υπάρχουν επτά χιλιάδες Έλληνες στην Παλαιά Φώκαια (7.077, σύμφωνα με την επίσημη τουρκική στατιστική τού 1913). Πρόσφυγες από τα γύρω χωριά ενώθηκαν μαζί τους. Τα δυο πρώτα πλοία δεν μπορούσαν να τους χωρέσουν. Δυο ρυμουλκά που έστειλε αμέσως ένας γενναιόδωρος Γάλλος της Σμύρνης, ο κ. Γκυφραί, φτάνουν υπό τη σημαία μας το απόγευμα και ξαναφεύγουν φορτωμένα για τη Μυτιλήνη.
Καθώς τα σπίτια μας αδειάζουν από τους πρόσφυγες της προηγουμένης, γεμίζουν ξανά από νεοφερμένους, που ασφαλείς απέναντι στις βιαιότητες αισθάνονται μόνον κάτω από τη δική μας στέγη. Τη ζωή τους την οφείλουν αποκλειστικά στο ότι παράτησαν τα πάντα. Οι περισσότεροι φορούν σκισμένα ρούχα, πολλοί είναι μέσα στα αίματα. Με την ορμή που είχε η επίθεση και ο διωγμός, δεν μπόρεσαν να πάρουν ούτε ψωμί για το δρόμο.
Πλούσιοι προύχοντες της περιοχής φεύγουν ξυπόλυτοι, τους έχουν πάρει μέχρι και τα παπούτσια τους. Τα παιδιά κλαίνε ψάχνοντας τους γονείς τους. Δεν αποκαλύπτουμε σε μια μητέρα ότι τα δυο μωρά της δολοφονήθηκαν. Περιμαζεύουμε στο δρόμο αρτιγέννητο βρέφος, δεν καταφέρνουμε όμως να βρούμε τη μάνα του και το αναθέτουμε σε άλλη γυναίκα που θηλάζει το δικό της. Γυναίκες ρίχνονται στο λαιμό μας, μας ικετεύουν να βρούμε τον άντρα ή τον πατέρα τους, τις κόρες τους, που τις βίασαν ή τις απήγαγαν. Οι πιο συγκινητικές σκηνές είναι ο αποχαιρετισμός των παλιών και καλών μας φίλων.
Άλλοι με αγκαλιάζουν και με λυγμούς μού εκφράζουν την αιώνια ευγνωμοσύνη τους. Άλλοι καταφέρνουν και ελέγχουν τον πόνο τους, μου απλώνουν τα δυο χέρια, ενώ με τα γλυκά και αγαθά βλέμματά τους καρφωμένα για ώρα στο δικό μου, βουτούν μέχρι τα βάθη της ψυχής μου σε ένα τελευταίο και βουβό «αντίο»…
Στις 13, όλη τη μέρα, με βάρκες να πηγαινοέρχονται ανάμεσα στην ακτή και με τα ρυμουλκά τα οποία ζήτησα να έρθουν από τη Σμύρνη, οργανώνουμε την έξοδο των άμοιρων ανθρώπων, που είχαν συγκεντρώσει εδώ, στην προγονική τους γη, τους καρπούς της δουλειάς τους, τις αποταμιεύσεις, τις μνήμες τους. Έφυγαν χωρίς το παραμικρό, αφού τους άρπαξαν ό,τι είχαν και δεν είχαν. Μαζί τους πήραν μονάχα ό,τι ρούχα φορούσαν πάνω τους, αφού από ορισμένους άρπαξαν ακόμα και τα παπούτσια. Στην προκυμαία, όπου τους επιβιβάζουμε στα πλεούμενα, τους ταλαιπωρούν και πάλι, αρπάζοντας οι άπληστοι από τις γυναίκες δέματα με κουρέλια και υποβάλλοντας σε σωματική έρευνα άντρες, γυναίκες και παιδιά για να τους πάρουν τα πουγκιά τους και ό,τι μικροαντικείμενα μπορεί να έκρυβαν πάνω τους.
Φωκιανοί πρόσφυγες στη Μυτιλήνη
Στις επτά το βράδυ, όλα έχουν τελειώσει. Η καταστροφή έχει συντελεστεί. Σιωπή και ερείπια στην ερημωμένη πολίχνη όπου μόλις την προηγουμένη έθαλλε ειρηνική και ευτυχισμένη η ζωή, η χαρά και η εργασία, κάτω από τον κατακάθαρο ουρανό, μέσα στο φως του ήλιου της Ανατολής.
Τα ίδια γεγονότα παρατηρήθηκαν σε όλες τις παράκτιες περιοχές από την Προύσσα μέχρι τα νότια της Σμύρνης. Όταν έφυγα από την Ανατολή τον Ιούλιο του 1914, ο αριθμός των εκδιωγμένων ανερχόταν σε εκατόν είκοσι περίπου χιλιάδες. Υπολόγιζα ότι τα κέρδη από την όλη επιχείρηση, όσον αφορά τα ιδιόκτητα κτήρια και τα κοπάδια μόνο, ανέρχονταν σε πέντε εκατομμύρια. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι άρπαγες και οι σφαγείς ικανοποίησαν πλήρως και με τρόπο αριστοτεχνικό τα άγρια ένστικτά τους…
(Το κείμενο αυτό του Φελίξ Σαρτιώ μεταφράστηκε από το Χάρη Γιακουμή και δημοσιεύτηκε στο δίγλωσσο λεύκωμα «Phocée 1913 – 1914. Le témoignage de Félix Sartiaux», εκδ. Kallimages, Παρίσι, 2008)
http://www.emprosnet.gr/article/61060-le-sac-de-phocee-et-lexpulsion-des-grecs-ottomans-dasie-mineure-ioynios-1914
ΕΝΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΠΙΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΑΝΑΛΥΣΗ:
«…To say that the roots of the Third Reich’s rise have been thoroughly examined would be an understatement. Yet one element of Hitler’s power grab has largely been neglected—the importance of Turkey and Mustafa Kemal Atatürk (or as Hitler called him, his “shining star”) on the Führer’s thinking….»
http://www.thedailybeast.com/articles/2014/11/24/the-20th-century-dictator-most-idolized-by-hitler.html
————————————————————-
From the abode of Islam to the Turkish vatan
William ARMSTRONG –
http://www.frontpagemag.com/2014/david-mikics/the-nazi-romance-with-islam-has-some-lessons-for-the-united-states/
……………….
Ihrig argues that the Turkish treatment of minorities, both under Atatürk and earlier, was the true precursor for Hitler’s murderous policy in the East. Those “bloodsuckers and parasites,” the Greeks and Armenians, had been “eradicated” by the Turks, Tröbst explained in Heimatland. “Gentle measures—that history has always shown—will not do in such cases.” The Turks had achieved “the purification of a nation of its foreign elements on a grand scale.” He added that “Almost all of those of foreign background in the area of combat had to die; their number is not put too low with 500,000.” Here was a chilling endorsement of genocide, and one that surely did not escape Hitler’s eye. Shortly after his articles appeared, Hitler invited Tröbst to give a speech on Turkey to the SA.
From 1923 on, Hitler consistently praised Atatürk in his own speeches as well. Berlin, like Istanbul, was cosmopolitan and decadent. Munich, site of Hitler’s beer-hall putsch, was the place for a German “Ankara government.” When Hitler seized power in 1933 his Völkischer Beobachter cited Atatürk’s victory as the “star in the darkness” that had shone for the beleaguered Nazis in 1923, after the putsch’s failure. Turkey was “proof of what a real man could do”—a man like Atatürk, or Hitler.
The Third Reich produced many idolizing biographies of Atatürk. Six years after the Turkish leader’s death, in late 1944, a delusional Hitler was still dreaming of a postwar alliance between Turkey and Germany. He never got his wish. During the war, Turkey, as a neutral power, kept its distance from the Nazis until it finally declared war against Germany in February 1945.
In Turkey, criticizing Atatürk can still get you three years in jail, though the country’s increasingly unhinged President Recep Tayyip Erdogan broke the law himself last year when he called Atatürk a drunkard. While Erdogan wants to reverse his predecessor’s program for secularizing Turkey, he appears to be imitating Atatürk’s extravagant cult of personality along with his habit of demonizing his enemies. But while Atatürk disdained Hitler’s anti-Semitism, Erdogan is obsessed with Jews. The 2014 Gaza operation, he has remarked , was worse than anything Hitler ever did, and the Israelis have been committing “systematic genocide every day” since 1948. Perhaps if Erdogan had been in power in the 1940s, the Nazis would have found the Muslim ally they so desperately sought.
………….
…………..
Η εικόνα που είχε ο Χίτλερ για τον Μουσταφά Κεμάλ είναι γνωστή από παλιά και κυρίως μέσα από το έργο του κεμαλικού δημοσιογράφου και συγγραφέα Falih Rıfkı Atay όπου στο βιβλίο του «Cankaya» γράφε ότι με τουρκική αντιπροσωπεία επισκέφτηκαν τον Χίτλερ για το 50κοστά του γενέθλια. Ο Χίτλερ απευθυνόμενος προς αυτούς ανάφερε τον Μουσταφά Κεμάλ ως δάσκαλό τους : «…ο Mουσολίνι ήταν ο πρώτος του μαθητής κι εγώ (δηλ. ο Χίτλερ) είμαι ο δεύτερος μαθητής του».
Στο ίδιο βιβλίο (αλλά μόνο στην α’ έκδοση υπάρχει το απόσπασμα) ο Atay παραδέχεται ότι την Σμύρνη την έκαψαν συνειδητά οι νικητές ως μέσο και ολοκλήρωση της εθνικής εκκαθάρισης: https://kars1918.wordpress.com/2013/09/23/who-burned-down-izmir/
Η λατρεία που έχουν οι ακροδεξιοί προς το πρόσωπο του Μουσταφά Κεμάλ-Ατατούρκ, αποδεικνύεται σήμερα και από την ηρωοποίηση που του έχουν κάνει οι ακραίοι νεοναζί του ουγγρικού κόμματος Jobbik:
http://www.theoccidentalobserver.net/2013/11/jobbiks-unholy-alliance/
http://www.jobbik.com/heroes_canakkale_are_eternal_examples_hungarians
Οι εντολές για την έναρξη των διώξεων δόθηκαν με τη μορφή απορρήτων τηλεγραφημάτων προς όλους τους πολιτικούς και στρατιωτικούς διοικητές των διαφόρων νομών, έπειτα από μια σύσκεψη που είχε ο Ταλαάτ στις 8 Μαΐου του 1914 με τους συνεργάτες του, Εμβέρ, Τζεμάλ, Νουρεντίν και άλλους ηγέτες των Νεότουρκων.
Ένα απ’ αυτά τα τηλεγραφήματα κατόρθωσε να το αποκτήσει έπειτα από δυο χρόνια η γαλλική εφημερίδα «Le Temps» και το δημοσίευσε στις 29 Ιουλίου 1916. Έλεγε τα εξής:
«Γιλντίζ 14-5-1914.
Προς τον διοικητή της Σμύρνης Ραχμή μπέη. Οι Έλληνες Οθωμανοί υπήκοοι της περιφέρειας σας αποτελούν πλειονότητα, η οποία δυνατόν να αποβεί επικίνδυνη. Γενικότερα, όλοι όσοι ζουν στα παράλια της Μικρασίας συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Νομαρχίας σας πρέπει να εξαναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να μεταφερθούν στους νομούς Ερζερούμ, Ερζιγκιάν και αλλού. Τούτο επιβάλλουν πολιτικοί και στρατιωτικοί λόγοι. Αν αρνηθούν να εκκενώσουν τις περιοχές τους, δώστε οδηγίες στους Μουσουλμάνους αδελφούς μας να τους εξαναγκάσουν μεταχειριζόμενοι προς τούτο κάθε μέσον και κάθε είδους έκτροπα. Οι Έλληνες πρέπει ακόμα να υποχρεωθούν να υπογράψουν βεβαίωση, στην οποία να δηλώνουν ότι φεύγουν και εγκαταλείπουν τις εστίες τους με δική τους θέληση και πρωτοβουλία. Η βεβαίωση αυτή είναι αναγκαία για να μη δημιουργηθούν αργότερα πολιτικά ζητήματα. Υπογραφές: Υπουργός Εσωτερικών Ταλαάτ, Διευθυντής υπουργείου Εσωτερικών Χιλμή».
Απάντηση
Σχολιάστε
Αναζήτηση για:
ο Τζ. Χόρτον Αμερικανός Πρόξενος στην Σμύρνη το ’22, όπου γράφει ο ίδιος (Κεφ. Ε) :
» Στα 1911 μετατέθηκα στη Σμύρνη, όπου και έμεινα μέχρι τον Μάιο του 1917 (…) Τους Ραγιάδες όμως, δηλ. τους Έλληνες Οθωμανούς υπηκόους, τους εκακομεταχειρίζοντο απαίσια (…)Εναντίον τους είχε κηρυχθεί γενικός αποκλεισμός και τοιχοκολλήσεις στα τζαμιά και στα σχολεία καλούσαν τους Μουσουλμάνους να τους εξοντώσουν. Οι Τουρκικές εφημερίδες δημοσίευαν επίσης βίαια άρθρα με τα οποία παρακινούσαν τους αναγνώστες τους για διωγμούς και σφαγές. Το προξενικό σώμα είχε μια συνεδρίαση και έλαβε την απόφαση να γίνει μια επίσκεψη στον Βαλή και να επιστηθεί η προσοχή της εξοχότητάς του σχετικά με τον κίνδυνο ότι τα άρθρα αυτά και η παρακίνηση αυτή θα μπορούσαν να διαταράξουν την ησυχία μιας ειρηνικής επαρχίας.
Οι πρόξενοι επισκέφθηκαν τον Βαλή, με εξαίρεση τον Γερμανό αντιπρόσωπο, που προφασίσθηκε πως δεν μπορούσε να συμπράξει σε ένα τέτοιο διάβημα χωρίς τη ρητή εξουσιοδότηση της κυβερνήσεώς του. Η στάση αυτή του Γερμανού διπλωμάτη σχετικά με το ζήτημα αυτό αποτελεί μια ακόμα επιβεβαίωση της εκδοχής ότι η Γερμανία ήταν σε μεγάλο βαθμό συνένοχος της συμμάχου της Τουρκίας στην υπόθεση των εκτοπίσεων και των σφαγών των Χριστιανών. Πράγματι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Γερμανία ενέπνευσε την εκδίωξη των Ελλήνων Οθωμανών υπηκόων της Μικράς Ασίας την εποχή εκείνη, σαν ένα απ’ τα προκαταρκτικά μέτρα για τον πόλεμο που προετοίμαζε. Η θηριώδης
εκδίωξη και η τρομοκράτηση με βιαιότητες και δολοφονίες των ραγιάδων κατά μήκος των παραλίων της Μικράς Ασίας, οι όποιες δεν έλκυσαν την προσοχή που άξιζαν, έχουν την καθαρή σφραγίδα ενός πολεμικού μέτρου που επέβαλε δήθεν η «πολεμική ανάγκη» και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι Τούρκοι και Γερμανοί ήταν σύμμαχοι σ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου και βρίσκονταν σε πλήρη συνεργασία μεταξύ τους. Μια έρευνα του ζητήματος αυτού μπορεί να βρει κανείς στο υπ’ αριθμ. 3 δημοσίευμα της Ελληνοαμερικανικής Ενώσεως του 1918, μέσα στο οποίο αναφέρεται ότι ενάμισυ εκατομμύριο Έλληνες εκδιώχθηκαν απ’ τις εστίες τους στη Θράκη και Μικρά Ασία και ότι το μισό απ’ τους πληθυσμούς των περιοχών αυτών εξοντώθηκε απ’ τις εκτοπίσεις, τις βιαιοπραγίες και την πείνα.
Τα βίαια και εμπρηστικά άρθρα των Τουρκικών εφημερίδων, που αναφέραμε παραπάνω, δημοσιεύτηκαν απροσδόκητα και χωρίς καμμιά αιτία. Είχαν «εμπνευστεί» τόσο πρόδηλα από τις Τουρκικές Αρχές ώστε είναι ν’ απορεί κανείς πώς ακόμα και οι αμαθείς Τούρκοι δεν το κατάλαβαν αυτό. Είχαν κυκλοφορήσει και φτηνές λιθογραφικές εικόνες ακόμα που είχαν γίνει με τον πιο αδέξιο και πρωτόγονο τρόπο και αποτελούσαν προφανώς τοπικά προϊόντα. Οι εικόνες αυτές παρίσταναν Έλληνες που κατατεμάχιζαν βρέφη Τούρκων ή έσχιζαν τις κοιλιές εγκύων γυναικών Μουσουλμανίδων και διάφορες άλλες εντελώς φανταστικές σκηνές που δεν στηρίζονταν σε κανένα πραγματικό γεγονός ή έστω σε οιαδήποτε κατηγορία. Οι εικόνες αυτές αναρτήθηκαν στα τζαμιά και στα σχολεία. Η εκστρατεία αυτή έφερε αμέσως τους καρπούς της και ώθησε τους Τούρκους σε σφαγές, πράγμα που δεν τους ήταν καθόλου δύσκολο να το κάμουν.
Αμέσως άρχισαν να γίνωνται πολλές σποραδικές δολοφονίες στη Σμύρνη και στη Θεσ/νίκη».
13 Ιουνίου 2020
«106 χρόνια μας χωρίζουν από το πρώτο μεγάλο πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που έγινε στη Φώκαια, λίγο βορειότερα της Σμύρνης. Το πογκρόμ το εξαπέλυσαν οι παρακρατικές εθνικιστικές ομάδες της Teskilat-i- mahsusa υπό την καθοδήγηση της Νεοτουρκικής ηγεσίας..
Το ενδιαφέρον για μας είναι ότι 106 χρόνια μετά και ακόμα δεν έχουμε συμφωνία για το ιστορικό πλαίσιο. Η πλειονότητα των πολιτικών απογόνων εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που ενεπλάκησαν, όπως και η πλειονότητα των ιστορικών θεωρούν ως ημερομηνία έναρξης του ζητήματος το 1919, αγνοώντας όλη την περίοδο που ξεκίνησε με την άνοδο των ακραίων εθνικιστών στην εξουσία το 1908 και την οργάνωση των Γενοκτονιών των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων…
-Οι Δεξιοί δεν έχουν ακόμα ξεπεράσει τον Εθνικό Διχασμό. Λειτουργούν με έναν ιδιαιτέρως θρασύ και προκλητικό τρόπο αποσιώπησης των αιτίων της ήττας, αθώωσης των ενόχων και μετάθεσης των ευθυνών αλλού. Μοιάζουν πολύ με τους αντίστοιχους πολιτικούς τους «αντιπάλους», εκκινώντας με το παραπειστικό ερώτημα «Τι δουλειά είχαμε στη Σμύρνη»
-Οι περισσότεροι των Αριστερών θεωρούν ακόμα ότι «κακώς μπλέξαμε με τη Μικρασιατική Εκστρατεία» και ελάχιστοι κάνουν κριτική στην τότε πολιτική του ΣΕΚΕ-ΚΚΕ που συμπορεύτηκε αρκετά με τους μοναρχικούς σε μια αντιπολεμική (και άρα αντιμικρασιατική) πλατφόρμα
– Οι απόγονοι του βενιζελισμού έχουν μια πολύ περιορισμένη αντίληψη και αρκούνται στην καταγγελία των μοναρχικών. Αντιμετωπίζουν τα γεγονότα του μετασχηματισμού στην Οθωμανική Αυτοκρατορίας ως μέρος της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης και δεν συνειδητοποιούν την αυτονομία του φαινομένου και τη σημαντικότητα του γεωπολιτικού μετασχηματισμού της Εγγύς Ανατολής.»
Ο Φελίξ Σαρτιώ (Felix Sartiaux, 1876-1944) Γάλλος μηχανικός και αρχαιολόγος, ήταν ο πρώτος που οργάνωσε αρχαιολογικές ανασκαφές στην αρχαία Φώκαια της Μικράς Ασίας το “1913”, “1914” και “1920”.
Όταν ξέσπασε ο διωγμός της Φώκαιας στις 12 Ιουνίου “1914” (30 Μαΐου με το παλαιό ημερολόγιο) βρέθηκε εκεί για δεύτερη φορά και οι διωκόμενοι Φωκιανοί βρήκαν προστασία κοντά του, αφού ο επιφανής φιλέλληνας κατόρθωσε με την βοήθεια των συνεργατών του, να υψώσει τη σημαία της Γαλλικής Δημοκρατίας σε τέσσερα σπίτια και έτσι να σώσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού από τη μανία των Τσετών.
Στις 13 Ιουνίου 1914 καταστράφηκε η Φώκαια της Ιωνίας (βόρεια της Σμύρνης) από τις παρακρατικές συμμορίες των Νεότουρκων στο πλαίσιο ενός οργανωμένου σχεδίου εθνικής εκκαθάρισης. Άρχισε να υλοποιείται το εθνικιστικό πρόγραμμα που ο Taner Aksam περιγράφει ως εξής: «Η δράση της (σημ. »Επιτροπή Ένωση και Πρόοδος») εναντίον του “εσωτερικού εχθρού” είχε αρχίσει πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εκτόπιση του ελληνικού πληθυσμού του Αιγαίου, μέσω τρομοκρατίας και απαλλοτρίωσης των ιδιοκτησιών του, είχε πραγματοποιηθεί ως μέρος του σχεδίου για την ομογενοποίηση της Ανατολίας».
Για το πογκρόμ και τη σφαγή της Φώκαιας, ο Γάλλος αρχαιολόγος Felix Sartiaux, ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυρας γράφει:
«Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά, χωρίς μίσος, κατά μια έννοια μεθοδικά. Επικεφαλής τους είναι δύο άτομα που πολλοί γνωρίζουν στην περιοχή ως ενεργά μέλη της τοπικής Επιτροπής ‘’Ένωση και Πρόοδος’’. Εφαρμόζουν πρόγραμμα, που τους έχουν σχεδιάσει στο όνομα των ανώτερων συμφερόντων της Αυτοκρατορίας και της θρησκείας. Η λεηλασία, οι προσωπικές εκδικήσεις, ο βιασμός είναι ο μισθός τους» (Φελίξ Σαρτιώ, «Le sac de Phocee et l’ expulsion des Grecs ottomans d’ Asie Mineure», Ιούνιος 1914)
Είναι εντυπωσιακή η ομοιότητα αυτής της περιγραφής με την ναζιστική βία. Ο Enzo Traverso στο «Οι ρίζες στης ναζιστικής βίας» γράφει: «Η ιουδαιοκτονία…, δεν ήταν απλώς η έκρηξη ωμής βίας αλλά κι ένας σκοτωμός που εκτελέστηκε ‘’δίχως μίσος’’, χάρι σ’ ένα σχεδιοποιημένο σύστημα βιομηχανικής παραγωγής του θανάτου, ένα μηχανισμό που δημιουργήθηκε από μια μειοψηφία αρχιτεκτόνων του εγκλήματος και μπήκε σε λειτουργία από μια μάζα, άλλοτε ένθερμων και άλλοτε ασυνείδητων εκτελεστών μέσα στη σιωπηρή αδιαφορία της μεγάλης πλειοψηφίας του γερμανικού πληθυσμού, με τη συνενοχή της Ευρώπης και την παθητικότητα του κόσμου».