Νότης Μαυρουδής 1945-2023

Εντελώς απρόσμενα έφυγε μετά από ατύχημα ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κιθαρωδούς και συνθέτες, που διακρινόταν για τη σεμνότητά του.

Αμετανόητος Αριστερός και ανθρωπιστής, ποντιακής καταγωγής, έζησε τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του στη φυλακή, όπου βρέθηκε η μητέρα του κρατούμενη από τους νικητές των Δεκεμβριανών του 1944…

Οι γονείς του είχαν εγκατασταθεί στο Σοχούμι του Καυκάσου και από εκεί ήρθαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, για να ζήσουν σε ένα ποντιακό προσφυγικό συνοικισμό της Καλλιθέας Αττικής.

Ένα από τα πολλά όμορφα τραγούδια που έγραψε ήταν αφιερωμένο στην Κωνσταντινούπολη:

Πόλη Κωνσταντινούπολη/
πατρίδα μου χαμένη/
βασίλισσα των πόλεων/
χιλιοτραγουδισμενη.

Είσαι στον κόσμο ξακουστή/
από την ομορφιά σου/
για του Βοσπόρου τα νερά/
και την Αγιά Σοφιά σου….

……………

……………

Advertisement

Έφυγε και ο π. Γεώργιος Μεταλληνός…

Έφυγε σε ηλικία 79 ετών ο π. Γεώργιος Μεταλληνός, ένας σπάνιος θεολόγος,  ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών.

Ήταν μια από τις εξαιρετικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας, με ξεκάθαρη ματιά και αυτόνομο λόγο…

 

Τον πατέρα Γεώργιο τον γνώρισα κάπου γύρω στο 1987, όταν με πρωτοβουλία της συζύγου του Βαρβάρας -καθηγήτριας στα Αρσάκεια Τοσίτσεια Σχολεία- και άλλων άξιων καθηγητριών, οργανώθηκε μια πρώτη και πολύ συγκινητική εκδήλωση για τον ελληνισμό της Σοβιετικής Ένωσης και την τραγική ιστορία του Πόντου, που μόλις τότε άρχιζε να γίνεται γνωστή μέσα από τα πρώτα δημοσιεύματα.

 

Την εποχή εκείνη η Ελλάδα -όπως και οι ελλαδίτες Πόντιοι- κοιμόταν «τον ύπνο του δικαίου», όσον αφορά τα ζητήματα του Πόντου και της Γενοκτονίας. Πόσο μάλλον για την ιστορία των Ελλήνων της ΕΣΣΔ και τις σταλινικές διώξεις. Το μεγάλο προσφυγικό κύμα των ομογενών της σοβιετικής κατάρρευσης, που λειτούργησε ως καταλύτης συνειδήσεων, δεν είχε ακόμα ξεκινήσει……

 

Εκατό χρόνια από το θάνατο του Γεωργίου ΣΚΛΗΡΟΥ… Ένα επιστημονικό συνέδριο

Ο πατέρας της Νεοελληνικής κοινωνιολογίας και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοούμενους που εισήγαγε την ελληνική σκέψη στα πλέον προχωρημένα ρεύματα επιστημονικής σκέψης της Ευρώπης, υπήρξε ο Τραπεζούντιος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο «Σκληρός¨…

Με αφορμή τα εκατό χρόνια από το θάνατό του στο Κάϊρο της, Αιγύπτου η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών διοργανώνει συνέδριο την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 2019, στο συνεδριακό χώρο της, Αγνώστων Μαρτύρων 75. άνω Νέα Σμύρνη…

Συμμετέχουν οι επιστήμονες: Μιχ. Μερακλής, Π. Νούτσος, Γ. Μπουμπούς, Λ. Αξελός, Βλ. Αγτζίδης, Αλ. Δεληγιώργη…

Για την ελευθερία της σκέψης: Από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ στον Αντρέϊ Ζαχάροφ

Διαβάζοντας αυτές τις μέρες τη βιογραφία του σοβιετικού αντικαθεστωτικού ανθρωπιστή ΑΝΤΡΕΪ ΖΑΧΑΡΟΦ, συνάντησα τη θέση του: «η ελευθερία της σκέψης είναι η μόνη εγγύηση ότι μια επιστημονική και δημοκρατική προσέγγιση στην πολιτική, την οικονομία και τον πολιτισμό είναι δυνατή».

In memoriam

Με αφορμή το θάνατο του πατέρα μου ο καλός δημοσιογράφος Σταύρος Φάσσος έγραψε το εξής κείμενο στην τοπική εφημερίδα «Μαχητής» (13-2-2018) 

 

«Έφυγε στα 92 του ο καλός δάσκαλος, αρθρογράφος και ενεργός πολίτης στα κοινά του Κιλκίς

Την «μακαρία» την «οδό» πορεύεται ο Α.Αγτζίδης

του Σταύρου Φάσσου

Ένα ακόμη σημαντικό «κεφάλαιο» της ζωής του Κιλκίς στους τομείς της εκπαίδευσης, του πνεύματος, των κοινών και της αρθρογραφίας «έκλεισε» την Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου 2018, με την εκδημία του καλού δασκάλου και ενεργού πολίτη τούτου του τόπου Ανδρέα Αγτζίδη. Συγχρόνως με την «αναχώρησή» του για το «δίχως γυρισμό ταξίδι» αραίωσαν σε πολύ μεγάλο πλέον βαθμό οι τάξεις των Κιλκισιωτών εκείνων της πρώτης γενιάς του ελεύθερου μετά το Β΄Βαλκανικό Πόλεμο Κιλκίς,  που συνέβαλαν στο «κτίσιμο», «στερέωμα» και κατόπιν προκοπή της κοινωνίας του, με άλλα λόγια στο να αποκτήσει τούτος ο ακριτικός τόπος την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ταυτότητά του.

Τρίτη, 13 Φεβρουαρίου 2018

 

Kαφέ «Ερμής» στο Μοσχονήσι

Μια εξαιρετική φωτογραφία ανακάλυψε και μου έστειλε ο καλός φίλος Stratis Balaskas… Πρόκειται για το καφενείο ΕΡΜΗΣ στο Μοσχονήσι (Αϊβαλί, Δυτική Μικρά Ασία) όταν φτιαχνόταν.

Tην ιστορία του άτυχου ιδιοκτήτη του Θανάση Μαστροπαναγιώτη δημoσιεύσαμε λίγες μέρες πριν εδώ: 

https://kars1918.wordpress.com/2016/07/29/cunta-moshonissia/  

 

Σήμερα…

Tα εγγόνια των θυμάτων των σταλινικών διώξεων ΔΕΝ ξεχνούν…

Σε μια Ελλάδα της αμνημοσύνης, όπου ολόκληρες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας παραμένουν είτε άγραφες είτε στο περιθώριο της επίσημης αφήγησης (δεξιών τε και αριστερών), κάποιοι κρατούν αναμμένο το κεράκι της Μνήμης….

Αυτή η εικόνα -λίγο ρομαντική είναι αλήθεια για ένα θετικό επιστήμονα- μου ήρθε αυτόματα στο νου όταν είδα την ανάρτηση που ακολουθεί.

Δύο εγγόνια των θυμάτων των σταλινικών διώξεων, ο μαθηματικός Γιάννης Απλακίδης και ο καλός ερευνητής Βιτάλης Καϊσίδης, συγκόλλησαν τα κομμάτια ενός ποντιακού θρήνου για τις διώξεις του 1937-’38 και του έδωσαν και πάλι υπόσταση. Την ιστορία του παππού-Απλακίδη την είχα παρουσιάσει αρκετά χρόνια πριν στο κείμενο «Για τις σταλινικές διώξεις… και μια Μαρτυρία«, που είχε δημοσιευτεί στην εφημ. Εύξεινος Πόντος. [Το σύνολο των δημοσιεύσεών μου στο μπλογκ για το θέμα αυτό μπορείτε να το δείτε πατώντας ΕΔΩ]

Ακούστε και διαβάστε (την ιστορία αλλά και τους στίχους του θρήνου που είναι μετεγγραμμένοι και στη δημοτική γλώσσα): 

http://www.arive.gr/subs/ve_projects/the_works/mertsan-rosias/mertsan-rosias.html 

Ο θρήνος εδώ: https://vimeo.com/153156488

—————————————————————————–

Βέροια, 77 χρόνια μετά…

Μια μουσική συνάντηση, γεμάτη αναμνήσεις

Είναι επίκαιρος ο Καρλ Μαρξ;

• Ο θεμελιωτής της κοσμοαντίληψης του «επιστημονικού σοσιαλισμού», 130 χρόνια μετά το θάνατό του, συνεχίζει να επηρεάζει, να εμπνέει, να γοητεύει.
  Αλλωστε το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα παράγει νέες,
  οξυμένες, κοινωνικές συγκρούσεις και
  ταξικές αντιθέσεις.

  Η μαρξιστική θεωρία μπορεί να διακριθεί σε δύο μέρη. Αυτό που αφορά ιστορικά και πολιτικά γεγονότα και το δεύτερο, που αφορά την οικονομική θεώρηση. Οι απόψεις του Μαρξ ήταν αυτές που καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την ευρωπαϊκή σκέψη του 20ού αιώνα και σφράγισαν τις πολιτικές εξελίξεις στη Γηραιά Ηπειρο. Μέχρι σήμερα, το έργο του προκαλεί την αντίδραση των αυταρχικών αντιλαϊκών καθεστώτων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το «Κομμουνιστικό μανιφέστο» παραμένει απαγορευμένο στην Τουρκία, ως κατάλοιπο-επιβίωση της εθνικιστικής αντικομμουνιστικής κληρονομιάς του κεμαλισμού.

  Δημόκριτος και Επίκουρος

Από το «Μπαράκι του Βασίλη» στη γειτονιά των αγγέλων……

Μ’ αφορμή το θάνατο ενός καλού φίλου   

To Σάββατο 20 Ιουλίου (2013), έφυγε ξαφνικά από κοντά μας ένας φίλος, ο Βασίλης Τσιπίδης.  Μιας και τίποτα δεν προοιώνιζε το θλιβερό αυτό γεγονός, το άγγελμα του θανάτου του γεμισε με θλίψη τους πολλούς φίλους που είχε ο πολυτάλαντος αυτός άνθρωπος.

 Ο Βασίλης Τσιπίδης, ηθοποιός στο επάγγελμα, γεννήθηκε στο Βατούμι του Καυκάσου το 1946 από Πόντιους πρόσφυγες γονείς, φυγάδες εκεί από το μικρασιατικό Πόντο λόγω της Γενοκτονίας και της Μικρασιατικής Καταστροφής. 

Ο στρατηγός Παπάγος και η εξυπηρέτηση του τουρκικού εθνικισμού

Με αφορμή μια συζήτηση στο HEC (Hellenic Electronic Center) έκανα την παρακάτω παρέμβαση σε σχόλιο ενός συναδέλφου όπου εγκωμιαζόταν ο στρατηγός Παπάγος, προς τιμήν του οποίου έλαβε την ονομασία η συνοικία όπου κυρίως εγκαταστάθηκαν αξιωματικοί, οι περήφανοι γόνοι των οποίων έστησαν στη είσοδο της πόλης τους, απέναντι από το Πεντάγωνο, ένα άγαλμα με τον έφιππο Παπάγο:

«Η Μορφωτική Συμφωνία του 1951 υπεγράφη πρωθυπουργεύοντος του Ν. Πλαστήρα.  …………..την οποία μπορείτε να δείτε στο παρακάτω λινκ http://invenio.lib.auth.gr/record/123843/files/koud.pdf?version=1 και η οποία θεσπίζει ένα μάλλον λογικό πλαίσιο σε μια εποχή που υπάρχει ακόμα ακμαία η ελληνική μειονότητα σε Κωσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο.

Φιλολογικό Μνημόσυνο για τον ΝΙΚΟ ΠΕΤΣΑΛΗ-ΔΙΟΜΗΔΗ

Φιλολογικό  Μνημόσυνο  για  τον
ΝΙΚΟ ΠΕΤΣΑΛΗ-ΔΙΟΜΗΔΗ

Την Πέμπτη, 28-2-213, 6-7.30 μ.μ στην «Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου Κηφισιάς, (Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού) θα γίνει φιλολογικό μνημόσυνο για τον ιστορικό και τεχνοκριτικό Νίκο Πετσάλη Διομήδη. Στην εκδήλωση θα μιλησει η φιλόλογος Λία Βαλάτα-Τσιάμα, ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης, ο τ. πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Κωσταντίνος Σβολόπουλος, ο Χρήστος Γαλανίδης, ο Αντ. Κρίνος-Ροδοκανάκης κ.ά.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΙΟΣ (1395 – 1472)

O Γεώργιος Τραπεζούντιος αποτελεί μια από τις πολύ γοητευτικές παρουσίες του μεσαιωνικού ελληνισμού.  Παρότι δεν είχε την εμβέλεια του Βησσαρίωνα, εν τούτοις συγκέντρωσε χαρακτηριστικά που τον καθιστούν ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα. Η ελληνική εθνική συνείδηση σε ένα προνεωτερικό περιβάλλον -που είχε ως χαρακτηριστικά την ηττημένη Ρωμιοσύνη από το Ισλάμ, την παρουσία του λατινικού κόσμου στη Δύση και του Οθωμανικού στη καθ΄ ημάς Ανατολή- του επέτρεψε να συγκρίνει τους διαφορετικούς κόσμους.

Απογοητευμένος από την κυνικότητα των Λατίνων καταθέτει ακόμα και στο Μωάμεθ μια πρόταση συγκριτισμού και υπέρβασης των θρησκευτικών διαχωρισμών του ενιαίου χώρου της Ανατολής.  Για να γνωρίσουμε καλύτερα αυτόν τον διανοούμενο του Μεσαίωνα σας προτείνουμε την εργοβιογραφία του Γεωργίου Τραπεζούντιου, γραμμένη από τον Πέτσιο Κωνσταντῖνο, Ἀναπλ. Καθηγητὴ Ιστορίας τῆς Φιλοσοφίας (Τομέας Φιλοσοφίας Τμῆμα Φ.Π.Ψ. Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων)

ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τραπεζούντιος (1395 – 1472) γεννήθηκε στὸν Χάνδακα τῆς Κρήτης στὶς 3 Ἀπριλίου 1395 ἀπὸ γονεῖς ποὺ κατάγονταν ἀπὸ τὴν Τραπεζοῦντα, ὅπως ὁ ἴδιος σημειώνει (Comparationes Philosophorum Aristotelis et Platonis, σ. 266): «audivi ego a parente meo proavum suum, ex Trapezunta, nescio qua ponti urbe in Cretam migrasse»). Ἔμαθε τὰ ἐγκύκλια γράμματα στὸν κύκλο τοῦ πρωτοπαπᾶ τοῦ Χάνδακα Ἰωάννη Συμεωνάκη καὶ τὸ 1416 μετέβη στὴν Ἰταλία, ὅπου προσελήφθη ἀπὸ τὸν οὐμανιστὴ Βενετὸ Γερουσιαστὴ Francesco Barbaro ὡς ἀντιγραφέας κωδίκων. Ἀπὸ τὸν Guarino Veronese καὶ τὸν Vittorino da Feltre (ca. 1379-1447) διδάχθηκε τὴ λατινικὴ γλῶσσα, παρακολούθησε τὶς διαλέξεις τοῦ κορυφαίου λατινιστῆ Gasparino Barzizza, ὁ ὁποῖος μαθήτευσε πλησίον του Μανουὴλ Χρυσολωρᾶ καὶ ἀπὸ τὸ 1407 κατεῖχε τὴν ἕδρα τῆς Ρητορικῆς στὴν Πάδοβα, καὶ τὸ 1420 ὁ Νεοέλληνας λόγιος ἀπέκτησε τὴ βενετικὴ ὑπηκοότητα. Ἡ ἐμβριθὴς γνώση τῆς λατινικῆς γλώσσας («τὸν λατινικὸν λόγον ἤσκημαι ὡς οὐδεὶς ἄλλος τῶν σήμερον», ἐπισημαίνει στὸ ἔργο του Περὶ τῆς ἀληθείας τῆς τῶν Χριστιανῶν πίστεως, σ. 94) τοῦ ἐπέτρεψε νὰ διορισθεῖ τὸ 1426 στὴν ἕδρα τῶν Λατινικῶν τῆς Ἀκαδημίας τῆς Βιτσένζα.

‘Οταν γνώρισα τον υπαρξιστή Σίμο Τσαπνίδη

«Αν απελπιστείς, μην απελπίζεσαι»

Τον Σίμο Τσαπνίδη, τον “πρωτοπόρο των Ελλήνων υπαρξιστών”  τον γνώρισα πριν από 25 και περισσότερα χρόνια κάπου γύρω απ’ τη Νομική.  Τότε μου αφηγήθηκε και έμαθα για τους Έλληνες υπαρξιστές και τη δράση τους.

Στη συνέχεια τον έβλεπα –με ένα κόκκινο φουλάρι– εκτός από διάφορες πολιτικές εκδηλώσεις και σε εκδηλώσεις με καθαρά ποντιακό περιεχόμενο. O Σίμος γεννήθηκε το 1909 στη Σινώπη του Πόντου. Γι αυτό και ονόμασε “Διογένη (Σινωπέα)” το Σύλλογο Ελλήνων Υπαρξιστών. Στην οικογένεια του είχαν θύματα -μεταξύ αυτών και ο πατέρας του–  από  την εποχή των σκληρών διώξεων που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι εθνικιστές κατά των “μη αφομοιώσιμων” λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…  Μιλούσαμε πολύ για διάφορα θέματα. Τότε πρωτάκουσα για την περίφημη Παράγκα αλλά και διάφορα ανορθόδοξα που έκαναν και σόκαραν μάλλον τη συντηρητική μετεμφυλιακή Ελλάδα. Διάβαινα και ‘γω την μετα Σαρτρ εποχή μου, οπότε άκουγα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την εμπειρία του Σίμου. 

Συνέχεια μου ζητούσε να περάσω απ’ το σπίτι του, κάπου μεταξύ Μοναστηρακίου και Ψυρρή. Ήθελε να μου δείξει το αρχείο του. Δυστυχώς δεν βρήκα το χρόνο να πάω τότε.

Τελικά το αρχείο το έδωσε –απ’ ότι έμαθα– στον Γιώργο Βιδάλη της Ελευθεροτυπίας, ο οποίος του έκανε και ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα στην εφημερίδα.

Το αφιέρωμα που κάνω εγώ στο Σίμο, δε γίνεται μόνο για τη Μνήμη ενός απλού αλλά ιδιαιτέρως ενδιαφέροντος ανθρώπου που γνώρισα, αλλά και γιατί ακόμα με σιγοτρώνε οι ενοχές που δεν βρήκα τότε το χρόνο να ανταποκριθώ στα  καλέσματά του.  

Παρακάτω αναρτιούνται δύο κείμενα, ένα από το “Mediasoup“ και το άλλο του Γ. Βιδάλη:

——————————————

Από την Ελασσόνα στη Λεπτοκαρυά…. Ένα μάθημα πολιτικής ιστορίας

…και μια διαδρομή γεμάτη φυσική ομορφιά 

Μετά την πολύ πετυχημένη εκδήλωση που έγινε στην Ελασσόνα (Σάββατο 12-11-2011), αποφάσισα να επιστρέψω μέσω Ολύμπου, μιας και ήθελα απαραίτητα να περάσω από την Ολυμπιάδα για να φωτογραφίσω την προτομή του Χριστόφορου Τσέρτικ.

Ήταν μια εξαιρετική απόφαση, γιατί  η διαδρομή μέσα από τον Όλυμπο κυριολεκτικά με αποζημίωσε. Θεωρώ ότι θα έπρεπε να μοιραστώ μαζί σας τις εικόνες αυτής της διαδρομής. Αρχίζω με αυτά που εντάσσονται στο «μάθημα πολιτικής ιστορίας» και στην επόμενη ανάρτηση θα ανέβουν οι φωτογραφίες που «αιχμαλώτισαν» μέρος του φυσικού κάλους της περιοχής. Στο χάρτη της διαδρομής που θα βρείτε στο τέλος του κειμένου, σημειώνονται με κόκκινο τα σημεία απ’ όπου πάρθηκαν οι φωτογραφίες  :

Η προτομή του Χριστόφορου Τσέρτικ (Τσερτικίδης), στην Ολυμπιάδα Ελασσόνας: