Ένα σημαντικό κείμενο: Narratives of Trauma Across Generations of Pontic Greeks and Their Impact on National Identity

«Αφηγήσεις τραύματος σε γενιές Ελλήνων του Πόντου και ο αντίκτυπός τους στην εθνική ταυτότητα«, είναι ο ελληνικός τίτλος του επιστημονικού άρθρου, το οποίο αποτελεί σημαντική συμβολή στους τρόπους με τους οποίους προσεγγίζουμε το ζήτημα της ποντιακής προσφυγικής ταυτότητας.

Το κείμενο αυτό της κοινωνιολόγου Γεωργίας Λαγουμιτζή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Αgency and Immigration Policy, που εκδίδεται από τις Transnational Press London

Μια περίληψη της μελέτης:

Το δοκίμιο του 1928 του Karl Mannheim «The Problem of Generations» εισήγαγε μια μοναδική προοπτική για τη δυναμική ανάπτυξη των κοινωνικών σχέσεων, της κοινωνικής γνώσης και της κοινωνικής δράσης. Σε αυτό το δοκίμιο, υποστήριξε ότι ο απλός διαχωρισμός των γενεών που έγινε από θετικιστές δημογράφους με βάση απλά βιολογικά δεδομένα δεν είχε νόημα. Αντίθετα, όρισε μια γενιά με όρους διακριτών συλλογικών εμπειριών συγκεκριμένων ηλικιακών ομάδων, που σφραγίζουν αυτές τις ηλικιακές ομάδες με μια μόνιμη ξεχωριστή ταυτότητα.

Advertisement

Ενα Στρογγυλό Τραπέζι που επιδιώκει την αλληλοκατανόηση

Η χρονιά που πέρασε (2022) χαρακτηρίστηκε από πλήθος εκδηλώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Εκδόσεις, εκδηλώσεις συλλόγων, επιστημονικά Συνέδρια. Αυτό όμως που βγήκε ως συμπέρασμα είναι ότι 100 χρόνια μετά το τέλος των γεγονότων εκείνων, ο σύγχρονος ελληνισμός δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει το τι συνέβη ακριβώς, ποιές ήταν οι κύριες παράμετροι των πολιτικών που ακολουθήθηκαν, γιατί υπήρξε η ήττα και η ολοκλήρωση της Μικρασιατικής Καταστροφής, ποιές οι ευθύνες των τότε πολιτικών δυνάμεων της εξουσίας αλλά και της όποιας αντιπολίτευσης, ποιο το ανθρώπινο κόστος εκείνης της Καταστροφής κλπ;

Ανδρέας Αγτζίδης: Η τελευταία μάχη της Κατοχής.

Μόλις κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του πατέρα μου. Το προηγούμενο, ένα σύνολο κειμένων για τα εκπαιδευτικά, τα παιδαγωγικά, το γλωσσικό ζήτημα, καθώς και άρθρων για κοινωνικά και ιστορικά ζητήματα εκδόθηκε πριν από δύο χρόνια από τον εκδοτικό οίκο Historical Quest.

Στο νέο βιβλίο αναδεικνύει μια από τις πλέον άγνωστες πλευρές της Κατοχής. Τη μάχη που έγινε στο Κιλκίς μεταξύ των δυνάμεων του ΕΛΑΣ και των δωσιλογικών ομάδων που οι Γερμανοί εγκατάλειψαν κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα. Η Μάχη του Κιλκίς της 4^ης Νοεμβρίου του 1944 υπήρξε μια από τις πλέον αιματηρές συγκρούσεις περί την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής και μια από τις πλέον άγνωστες και αδιερεύνητες. Άφησε ως κληρονομιά τον απόλυτο διχασμό, που σε τοπικό επίπεδο «ξεπεράστηκε» με τη σιωπή και τους μονολόγους των πολιτικών επιγόνων των πρωταγωνιστών….

100 χρόνια από το 1922: ένας πρώτος απολογισμός

 

Με το τέλος του έτους ολοκληρώθηκε μια σειρά πολύ σημαντικών συνεδρίων που οργανώθηκαν με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή…

Νομίζω όμως ότι δεν έχει εξαλειφθεί η σύγχυση:

• -για τα αίτια της ελληνικής ήττας, 
• -για τα όσα συνέβησαν από τους Νεότουρκους κατά των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων, 
• -για τον  χαρακτήρα της Μικρασιατικής Εκστρατείας και 
• -για την  αναγκαιότητα ή μη της προσπάθειας απελευθέρωσης των Ελλήνων της Ανατολής σε συνθήκες κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,
• -για το τι χάθηκε στην Ανατολή με την Έξοδο των Ελλήνων από Μικρά Ασία, Πόντο και Ανατολική Θράκη,
• -για το πόσο η Ήττα του 1922 σφράγισε το παρόν και το μέλλον του ελληνικού κόσμου και δημιούργησε τις προϋποθεσεις για να δημιουργηθούν όλα τα σύγχρονα ελληνο-τουρκικά προβλήματα και εμπλοκές. 

Και αιτία αυτού του φαινομένου της σύγχυσης  είναι η προσπάθεια των απογόνων των δύο αρνητικών πολιτικών δυνάμεων εκείνης της εποχής να θολώσουν την ιστορία. 

«Ενα (προσφυγικό) μήνυμα από το 1922». Άρθρο στο Euro2Day

Είναι αλήθεια ότι, παρότι μας χωρίζουν 100 χρόνια από την κορύφωση της Μικρασιατικής Καταστροφής, όπως βιώθηκε με τη σφαγή και την πυρπόληση της Σμύρνης, η αξιολόγησή της τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη υπολείπεται κατά πολύ της πραγματικής της σημασίας. Το 1922 υπήρξε το επιστέγασμα ενός ιστορικού μεταίχμιου που ξεκίνησε στην Εγγύς Ανατολή με το εθνικιστικό-μιλιταριστικό κίνημα των Νεότουρκων και στην υπόλοιπη Ευρώπη με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Υπάρχουν υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Τραγωδία;

Υπάρχουν υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Τραγωδία;

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

«Kάθε τραγωδία είναι μίξη σφαλμάτων και ατυχημάτων…
Ουδέποτε το φαινόμενο αυτό απεικονίστηκε εναργέστερα απ’ ό,τι 
στην ιστορία της ελληνικής αποτυχίας στον πόλεμο».

Λόιντ Τζορτζ (Βρετανός πρωθυπουργός)

Έτσι περιέγραψε ο Βρετανός πρωθυπουργός τη Μικρασιατική Τραγωδία. Δηλαδή την αιματηρή και αμετάκλητη κατάληξη της προσπάθειας του ελληνισμού αφενός να συμμετάσχει στις ευρωπαϊκές διεργασίες αναβαθμίζοντας τη χώρα και αφετέρου να διεκδικήσει την μερίδα που του αναλογούσε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τα εδάφη της ηττημένης προνεωτερικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που αποχωρούσε πλέον οριστικά από την Ιστορία και αντικαθίστατο από τη μορφή του έθνους-κράτους. Να σημειωθεί ότι στις παραμονές του πολέμου (1914) το ποσοστό των Ελλήνων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κυμαινόταν μεταξύ του 13 και του 20% του συνολικού οθωμανικού πληθυσμού, ενώ ήταν υποδιπλάσιο του ελληνικού πληθυσμού που κατοικούσε στο ελεύθερο κράτος.

Για τον αναθεωρητισμό και την κρατική πολιτική: Ένα κείμενο από το μακρινό 2001

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή το Σεπτέμβριο του 2001, την περίοδο της μεγάλης αντιπαράθεσης των μικρασιατικών οργανώσεων με την κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της, για τη χρήση του όρου «γενοκτονία» στο εφαρμοστικό διάταγμα που υλοποιούσε το νόμο του 1998. https://www.kathimerini.gr/society/100596/mikra-asia-kai-amfisvitisi-tis-istorias/?fbclid=IwAR18Lsv0yvwps3mikiAMH5kZiF1jBQHEhi73aEItKZOBa07ENwMlzt0c8OY

Η Βουλή των Ελλήνων είχε ομοφώνως ψηφίσει το 1998 την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας». Στην αναθεωρητική προσπάθεια της τότε κυβέρνησης είχαν συστρατευθεί και οι ερευνητές του ΚΜΣ.

Μικρά Ασία και αμφισβήτηση της Ιστορίας

Του Βλάση Αγτζίδη

16.09.2001 •

Η προσπάθεια αμφισβήτησης της γενοκτονίας των Ελλήνων στη Μικρά Ασία που έγινε πριν από λίγο καιρό και η εκκρεμότητα του προεδρικού διατάγματος που ενεργοποιούσε τον νόμο, που ομόφωνα ψήφισε η Βουλή των Ελληνων, ανέδειξε πλήθος προβλημάτων. Μερικά από τα προβλήματα αυτά συνδέονται με την έλλειψη σεβασμού προς το δημοκρατικό πολίτευμα και τις αποφάσεις της Βουλής, άλλα συνδέονται με τη δυνατότητα κύκλων, που λειτουργούν με παρακρατικούς όρους, να υπαγορεύουν τη συμπεριφορά της πολιτείας. Σημαντικά όμως είναι και τα προβλήματα που σχετίζονται με τη δυνατότητα της σύγχρονης Ελλάδας και της ιστοριογραφικής επιστήμης, να αντιμετωπίσει με υπευθυνότητα μεγάλα ζητήματα, όπως η γενοκτονία των Ελλήνων -αλλά και των υπόλοιπων χριστιανικών ομάδων της νεοτουρκικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- από τον τουρκικό εθνικισμό. Στην Ελλάδα φάνηκε να επικρατεί η τάση της άρνησης της Ιστορίας, η οποία τα τελευταία χρόνια συγκροτεί ένα ευρύτερο ρεύμα ιστορικών αναθεωρήσεων.

Η Ρωσο-ουκρανική αντιπαράθεση και οι επιπτώσεις της στους Έλληνες της Μαριούπολης

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Η όξυνση των σχέσεων «Δύσης» – Ρωσίας με αφορμή την Ουκρανία και την εν δυνάμει ένταξή της στο ΝΑΤΟ, κάνει επίκαιρο το ζήτημα των Ελλήνων της Μαριούπολης και των 25 ελληνικών χωριών της περιφέρειας του Ντονιέτσκ. Η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που διαθέτει αναγνωρισμένη εθνική μειονότητα στη ζώνη του πυρός. Κάτι που κάνει την ειρηνευτική εμπλοκή της απαραίτητη.

Με Έλληνες πολεμιστές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (φωτο Στ. Ελληνιάδης)

Μια συνέντευξη στη «Μακεδονία»

Μια σειρά ερωτημάτων μου έθεσε ο καλός Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης, που τελικά πήραν τη μορφή συνέντευξης η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 9 Ιανουαρίου 2022.

Ο τίτλος που επιλέχθηκε ήταν ο εξής: «Να κηρυχθεί το 2022 επετειακό έτος για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή«

Η εισαγωγή του Νίκου Ασλανίδη ήταν η εξής:
Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη μεγαλύτερη εθνική συμφορά που έζησε ο ελληνισμός στη νεότερη ιστορία του: τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πως φτάσαμε όμως από το θρίαμβο της μικρασιατικής εκστρατείας σε αυτή την καταστροφή; Γιατί τελικά μας εγκατέλειψαν οι σύμμαχοί μας; Έναν αιώνα μετά, ο διδάκτορας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ Βλάσης Αγτζίδης, μιλάει στη «Μακεδονία» και τονίζει ότι το 2022 έπρεπε να κηρυχθεί ως επετειακό έτος έτσι ώστε η χρονιά αυτή να γίνει μια τεράστια γιορτή γνώσης και στοχασμού για τον ελληνισμό της καθ’ ημάς Ανατολής…

Ποιός θυμάται τους δικούς μας πρόσφυγες στα λοιμοκαθαρτήρια της «μητέρας-πατρίδας»;

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΜΝΗΜΗΣ στην Καλαμαριά (19-6-2020)

Του Βλάση Αγτζίδη, ιστορικού

Μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια για την καταξίωση της προσφυγικής  μνήμης, είναι αυτή που πήραν το Μάϊο του  2019, ο Μανόλης Λαμτζίδης, ο Φόρης Πεταλίδης,  ο Θανάσης Στυλίδης, ο Κώστας Πασαλίδης, συγκροτώντας την  ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ για την ανάδειξη των «απολυμαντηρίων» της Αρετσούς στην Καλαμαριά σε τόπο Ιστορικής Μνήμης και την  ανέγερση Μνημείου μέσα σε αυτόν. Στην πρόσκληση για την εκδήλωση (19-6-2020)  αναγράφεται ότι αυτή είναι αφιερωμένη στους: ¨...22.000 πρόσφυγες Πόντιους, Καυκάσιους, Μικρασιάτες και Ανατολικοθρακιώτες  που έχασαν μεταξύ 1916-1924 τη ζωή τους στα «Απολυμαντήρια» της Καλαμαριάς και τους υπόλοιπους 355.000 που «φιλοξενήθηκαν» εκεί μέσα σε άθλιες συνθήκες μέχρι να διασπαρούν σε όλη την Ελληνική Επικράτεια και ειδικότερα στη Βόρεια Ελλάδα. »

«Άγνωστες πλευρές της Μικρασιατικής Kαταστροφής»

Στην παρακάτω ανάρτηση μπορείτε να ακούσετε την ομιλία μου, στο πλαίσιο της σχετικής βδομάδας, που διοργάνωσε ο Όμιλος Ιστορίας του ν. Κιλκίς:

 

Εκατό χρόνια από το 1919…

O Γιαννακός και η Μαρία Χατζηχριστοδούλου με την κόρη τους Ειρήνη στη Μαγνησία της Σμύρνης την εποχή της απελευθέρωσης

«Εκατό χρόνια από το 1919» ή
«Τι συνέβη στην οθωμανική Ανατολή κατά την περίοδο 1914-1923;»

 

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

 

Toν Μάϊο του 1919 ξεκινά μια από τις πλέον σημαντικές περιόδους στη ιστορία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Εγγύς Ανατολής, των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του ελληνισμού. Ως εξέλιξη του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου και ως προσπάθεια διαμόρφωσης του μεταπολεμικού γεωπολιτικού σκηνικού αποφασίστηκε ο μετασχηματισμός της Οθ. Αυτοκρατορίας σε έθνη-κράτη  με βάση την ύπαρξη και τα συμφέροντα των ξεχωριστών εθνικών ομάδων.  Επί της ουσίας οι μεταπολεμικές εξελίξεις ακολούθησαν, λόγω της αδήριτης πραγματικότητας, τις αναλύσεις της Ρόζας Λούξεμπουργκ. 

Η άρνηση της προσφυγικής μνήμης

Το παρακάτω κείμενο έχει ενταχθεί στο υπό έκδοση βιβλίο με τίτλο:
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΉ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΉ. Από τη Λουξεμπουργκ και τον ΓΛΗΝΟ, στη μνήμη και το τραύμα... 

(από τις εκδόσεις  HISTORICAL Quest).

Χωρίς τις υποσημειώσεις είχε δημοσιευτεί εδώ:
https://slpress.gr/idees/i-arnisi-tis-prosfygikis-mnimis/

Η άρνηση της προσφυγικής Μνήμης[1]

 

Η σχετικά πρόσφατη συζήτηση στο πλαίσιο της νεοελληνικής ιστοριογραφίας για τις διαδικασίες διαμόρφωσης της προσφυγικής Μνήμης ανοίγει το πεδίο συζήτησης για τα θέματα αυτά.

To απόλυτο έγκλημα κατά του ελληνισμού της Ανατολής….

Ειναι γνωστό ότι η κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος (Γούναρης, Πρωτοπαπαδάκης) είχαν απαγορεύσει την έξοδο των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία και τους παρέδωσαν -συνειδητά προς σφαγή- στους Κεμαλικους:
https://kars1918.wordpress.com/2018/11/26/asia-minor-huff/

.

 Όμως ξεπερνά κάθε αρρωστημένη φαντασία το γεγονός  ότι
εξέδωσαν και διαταγή για βύθιση των πλοίων που θα μετέφεραν προσφυγες…

…μιας και τα μόνα πλοία που θα έπλεαν χωρίς επίσημη άδεια στην εμπόλεμη περιοχή θα ήταν αυτά με πρόσφυγες από την ιωνική γη…

 

H Προσφυγική μνήμη και το τραύμα του ’22

Το Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας που λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Κηφισιάς ξεκινά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της χρονιάς 2018-2019 με την διαπραγμάτευση του θέματος «Η Προσφυγική μνήμη και το τραύμα του ’22» .

Η έναρξη του Σεμιναρίου θα γίνει στις 19 Οκτωβρίου, στις 7.15 μ.μ. στη Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη) Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού. 

Το ’22 και η νεοελληνική ιδεολογία

Πάνε 15 χρόνια που δημοσιεύτηκε το παρακάτω κείμενο στην εφημερίδα «Καθημερινή». Πολύ φοβάμαι ότι οι επισημάνσεις που έγιναν τότε παραμένουν σε ισχύ δεκαπέντε χρόνια μετά. Αυτό είναι το συμπέρασμά μου από μια διαρκώς επαναλαμβανόμενη συζήτηση τόσο σε διάφορα φόρα σαν το IHA-Professors & PhD, όσο και από διάφορες συζητήσεις στο διαδίκτυο. Ο παλαιοελλαδιτισμός που εκφράζει μια ανερχόμενη Δεξιά αντίληψη εμπεριέχει τα επιχειρήματα του Διχασμού, την έκσταση  μπροστά την προσωπικότητα ενός πραξικοπηματία (του Μεταξά), την αδυναμία διάκρισης ολοκληρωτισμού-δημοκρατίας καθώς και απολογητική διάθεση για τους πολιτικούς της «Μικράς πλην Εντίμου Ελλάδος», που τότε οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή….  Και δυστυχώς διαπίστωσα ότι τη στάση αυτή έχουν και κάποιοι απόγονοι των προσφύγων του ΄22. Κάτι που είναι εξόχως τραγικό

http://www.kathimerini.gr/167992/article/epikairothta/ellada/to-22-kai-h-neoellhnikh-ideologia

bty

Το ’22 και η νεοελληνική ιδεολογία

Του Βλάση Αγτζίδη (1)

Τα μικρασιατικά γεγονότα προκαλούσαν πάντα μια αμφιθυμία στους Ελληνες. H υποβάθμιση της σημασίας τους, η απόκρυψη του αριθμού των θυμάτων (τουλάχιστον 800.000 σύμφωνα με την εκτίμηση των ιστορικών Κιτρομηλίδη – Αλεξανδρή), η απενοχοποίηση του τουρκικού εθνικισμού, ακόμα και η αιτιολόγηση της γενοκτονίας των χριστιανικών πληθυσμών, υπήρξαν κοινός τόπος στη μετά το ’22 Ελλάδα.

Θεσσαλονίκη και πρόσφυγες

Αεροφωτογραφία της περιοχής ανατολικά των τειχών. Η Αγία Φωτεινή απλώνεται ανάμεσα στα δύο γήπεδα, του ΠΑΟΚ (δεύτερο από πάνω) και του Άρη (το πρώτο δεξιά κάτω).

Θεσσαλονίκη και πρόσφυγες

Του Βλάση Αγτζίδη

Η Θεσσαλονίκη υπήρξε ένας από τους βασικούς χώρους εγκατάστασης των αστών προσφύγων, μαζί με την Αθήνα και τον Πειραιά. Λίγους μήνες πριν την καταστροφή της Σμύρνης και το δραματικό τέλος της Μικρασιατικής εκστρατείας, οι πρόσφυγες στην πόλη ανέρχονταν σε 60.000 άτομα. Μεγάλο μέρος αυτού του προσφυγικού πληθυσμού προερχόταν από τον Πόντο και τον Καύκασο.

Με τη Μικρασιατική Καταστροφή δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από την Ιωνία θα κατακλύσουν τη Θεσσαλονίκη και λίγο αργότερα θα αρχίσουν να καταφθάνουν οι ανταλλάξιμοι ελληνικοί πληθυσμοί από Πόντο, Καππαδοκία καθώς και οι αιχμάλωτοι των κεμαλικών.

Η Μάχη της Κοκκινιάς στις 7 Μαρτίου του 1944

Στις 7 Μαρτίου 1944 έγινε η Μάχη της Κοκκινιάς.

74 χρόνια έχουν περάσει από τη μέρα που η Αντίσταση έδωσε τη μάχη κατά των κατοχικών στρατευμάτων και των συνεργατών τους.

Η απάντηση των Ναζιστών κατακτητών (και των ελληνόφωνων συνεργατών τους) ήταν η μαζική εκκαθάριση της προσφυγικής αυτής περιοχής με το μπλόκο. Ένα γεγονός που έμεινε στην ιστορία ως το Μπλόκο της Κοκκινιάς.

O Aντώνης Πολυχρονιάδης πρόσφυγας από το Βαϊνδίρι της Μικράς Ασίας -θείος της γυναίκας μου- συνελήφθη στο μπλόκο της Κοκκινιάς και πέθανε στο Μαουτχάουζεν, ένα από τα σκληρά στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία. Ένας άλλος θείος, ο Γιώργος Κούρτογλου, πρώτος ξάδελφος της γιαγιάς μου Ειρήνης από το Μουραντιέ Μαγνησίας Μικράς Ασίας συνελήφθη και αυτός και στάλθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης αλλά κατάφερε να επιστρέψει ζωντανός, Ο θείος-Γιώργος μου έδωσε την υπέρτατη χαρά να επισκεφτώ μαζί του το γενέθλιο μικρασιατικό τόπο.

Στη φωτογραφία ο Αντώνης Πολυχρονιάδης με την αδελφή του
Σεβαστή Πολυχρονιάδη-Τσιναροπούλου

Ας μην ξεχάσουμε ποτέ τα θύματα του ναζισμού καθώς και τη μεγαλειώδη Εθνική Αντίσταση και ας ορθώσουμε ένα τείχος μνήμης στους νοσταλγούς του ναζισμού.

H μικρασιατική μνήμη. Τρεις γενιές μετά την Καταστροφή

Μόλις εκδόθηκαν τα Πρακτικά με τις πολύ σημαντικές τοποθετήσεις των επιστημόνων που έλαβαν μέρος σε ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο έγινε το Νοέμβριο του 2016 στη Νέα Ερυθραία από το ΚΕΜΜΕ.

Θα άξιζε τα ερευνητικά ιδρύματα και οι μελετητές που ασχολούνται με ζητήματα μνήμης και ταυτότητας να έχουν στη βιβλιοθήκη τους την έκδοση αυτή. Όποιος ενδιαφέρεται ας επικοινωνήσει με το Κέντρο: τηλ. 2106206190,  pk_dne@otenet.gr. 

Δυστυχώς την έκδοση των Πρακτικών δεν πρόλαβε η εξαιρετική Λίμπυ Τατά-Αρσέλ, Ομότιμη Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κοπεγχάγης, η οποία διαπραγματεύτηκε: «Το Τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής στην δεύτερη και τρίτη γενιά  στην εποχή της παγκοσμιοποίησης»

Παρακάτω παρατίθενται κάποιες σκαναρισμένες σελίδες από το βιβλίο, ώστε να δείτε τη θεματολογία του συνεδρίου και στη συνέχεια το κείμενό μου που αναφέρεται στα Συμπεράσματα του Συνεδρίου:

H τελευταία μάχη της Κατοχής

Η αιματηρή Μάχη του Κιλκίς του Νοεμβρίου του 1944

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 ,  ώρα  7μ.μ  στο  Επιμελητήριο της πόλης  (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.

Η πρωτοβουλία για την εκδήλωση ανήκει στον δραστήριο «Όμιλο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς» σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι:

–Ανδρέας Αγτζίδης, σ. δάσκαλος, αρθρογράφος-μελετητής της κατοχικής περιόδου και εμφυλίου

–Θεόδωρος Παυλίδης, σ. δικηγόρος,συγγραφέας

Καθώς και οι δύο ιστορικοί:

–Στράτος Δορδανάς, επίκουρος καθηγητής ιστορίας πανεπιστημίου Μακεδονίας

–Νίκος Μαραντζίδης, καθηγητής πολιτικών επιστημών πανεπιστημίου Μακεδονίας

Την εκδήλωση  συντονίζει  ο  δημοσιογράφος  Θεοφύλακτος Παγλαρίδης . 

Ένα εξαιρετικό συνέδριο που γίνεται «για πρώτη φορά»

Το ΚεΜιΠο που εδρεύει στη Νέα Ιωνία εξελίσσεται στον σημαντικότερο πνευματικό φορέα του προσφυγικού ελληνισμού. Απόδειξη αποτελεί το συνέδριο που οργανώνεται από τις 24 έως τις 26 Νοεμβρίου 2017, όπου ΟΛΕΣ οι τάσεις που προσπαθούν να ερμηνεύσουν εκείνο το ιστορικό μεταίχμιο (1914-1923) βρίσκονται παρούσες και καλούνται να καταθέσουν την ιδιαίτερη άποψή τους. Στο συνέδριο αυτό θα δούμε ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ φορά να κάθονται στο ίδιο τραπέζι ιστορικοί που εκφράζουν την προσφυγική ιστοριογραφία, «αρνητές της Γενοκτονίας«, εθνοκεντρικοί ιστορικοί, στρατευμένοι ιστορικοί  κ.λπ.

Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου: Μεταξύ Documento και Μπουκαδούρας….

Η Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου είναι η επίσημη μέρα τιμητικών εκδηλώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Δηλαδή για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, όπως προέβλεπε ο νόμος, μόνο που το εφαρμοστικό προεδρικό διάταγμα αντικατάστησε τον όρο «γενοκτονία» με τον όρο «Μικρασιατική Καταστροφή». Καταλαβαίνετε τους λόγους. Για περισσότερα δείτε ένα άρθρο μου εκείνης της εποχής (2001) για το συγκεκριμένο γεγονός: Νέο ατόπημα κατά του μικρασιατικού ελληνισμού…

Την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου σε προσωπικό επίπεδο συμβαίνουν δύο γεγονότα:

1. Στην εφημερίδα «Documento» υπάρχει ένθετο περιοδικό αφιερωμένο στη Μικρασιατικη καταστροφή με τίτλο «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ. Η πολιτιστική ‘επανάσταση'» με σημαντικά άρθρα, καλή  εικονογράφηση. Η δική μου συμβολή αφορά τη διαχείριση της Ανταλλάξιμης Περιουσίας και τελειώνει με μια δημιουργική πρόταση προς την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ… Υπάρχουν επίσης εξαιρετικά κείμενα των Μιχάλη Βαρλά Michael Varlas, Δ. Αρδανιώτης (για τα μουσικά) και Βασιλική Λάζου….

2.       Στις 7.30 μ.μ.  συμμετέχω σε μια εκδήλωση στην Καλαμάτα για να συζητήσουμε σε βάθος και χωρίς αναστολές, μια από τις πλέον άγνωστες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας: τις αιτίες της Μικρασιατικής Καταστροφής και τις καταλυτικές της επιδράσεις… 

Και πάλι κουβεντολόι με τους σταλινολάγνους

Διάβασα με μεγάλη προσοχή το κείμενο του Κ. Χάρη, που αναρτήθηκε στη σελίδα του «Εύξεινου Πόντου». Χάρηκα πραγματικά που το συγγραφέα διακρίνει η  εντιμότητα να υπογράφει -αυτός ο ίδιος- με την πραγματική του ιδιότητα ως: «Ο ανιστόρητος Κώστας Χάρης». Ανεξάρτητα πάντως από το γεγονός ότι ο συγγραφέας έχει τουλάχιστον αυτογνωσία, προκαλεί θλίψη ένα τέτοιο κείμενο που αναδεικνύει τον ξεπεσμό του σύγχρονου λόγου του ΚΚΕ. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα παραληρηματικό κείμενο, που το ύφος και τη δομή μπορείς να τα βρεις σε κείμενα οποιουδήποτε (ανιστόρητου και αμαθή) φανατικού, οποιασδήποτε θρησκείας.

Παρόλα αυτά, θα ήθελα να χαρίσω στον διαρκώς αυτοϋπονομευόμενο Κώστα Χάρη, τη βιογραφία ενός  Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ, του Πόντιου Ανδρόνικου Χαϊτά. 

 

Το βυθισμένο πλοίο στον κόλπο της Σμύρνης. Μια ιστορία που έγινε αλλιώς

Μια ιστορία που έγινε αλλιώς!!!

 

Τις προηγούμενες μέρες γράφτηκε στον Τύπο ότι: «Ένα πλοίο, κατά πάσα πιθανότητα ελληνικό, που μετέφερε κυνηγημένους πρόσφυγες από την Σμύρνη που προσπαθούσαν να διαφύγουν από την τουρκική σφαγή και που βυθίστηκε πιθανώς από τουρκικά κανόνια, βρέθηκε στην θαλάσσια περιοχή του κόλπου από επιστημονική ομάδα του πανεπιστήμιου της πόλης. Σύμφωνα με τον καθηγητή του τελολογικού ινστιτούτου του τουρκικού πανεπιστημίου, Muhammet Duman, βρέθηκα από μη επανδρωμένη ειδική κάμερα σε βάθος 42 μέτρα, ένα ναυάγιο πλοίο μήκους 78 μέτρων και πλάτος 8 μέτρα. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, πρόκειται για πλοίο που μετέφερε κυνηγημένους χριστιανούς πρόσφυγες που προσπαθούσαν απεγνωσμένα να διαφύγουν από την καταστροφή της ιστορικής πόλης, αλλά… είχαν τραγικό τέλος!«

Αυτή η ιστορία με το πλοίο, ως συνδεδεμένη με τη σφαγή της Σμύρνης,  δεν τεκμαίρεται από κάποιες πηγές. Είναι δεδομένο ότι τις μέρες της καταστροφής ο κόλπος της Σμύρνης ήταν γεμάτος από τα πλοία των αδιάφορων συμμάχων. Οποιοδήποτε τέτοιο περιστατικό θα είχε καταγραφεί και θα  ήταν γνωστό…. 

Γνωρίζουμε με σαφήνεια πώς υπήρξε ο εγκλωβισμός των χριστιανών στην περιοχή και πώς έγινε η διαχείριση του γεγονότος από τις κεμαλικές, τις ελληνικές και τις συμμαχικές δυνάμεις.

Δευτέρα 29-5-2017 εκδήλωση για τη μικρασιατική αυτοδιοικητική εμπειρία

Μια εξαιρετική πρωτοβουλία έλαβε η Οργάνωση Μελών του ΣΥΡΙΖΑ Κηφισιάς  με τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης  την Δευτέρα, 29 Μαΐου 2017-05-24 , ώρα 19:00με τίτλο:

«Συλλογικότητες και μέθοδοι κοινωνικής αυτοοργάνωσης του μικρασιατικού Ελληνισμού: Διδάγματα για τις τοπικές κοινωνίες του σήμερα».

 

Σεμινάριο Ιστορίας 19-5-17: Γενοκτονία στο μικρασιατικό Πόντο

 Στρογγυλό Τραπέζι για ένα θέμα που ακόμα διχάζει

«Η Τουρκία από την ίδρυση της αποκαλούμενης ‘νεαρής’ Δημοκρατίας , που βασίστηκε
στη γενοκτονία των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ελλήνων,
βίωσε μισή ντουζίνα στρατιωτικά πραξικοπήματα….
Τίποτα το καλό δεν μπορεί να συμβεί σε αυτή τη χώρα όπου έχει διαπραχθεί
μια γενοκτονία και όπου συνεχίζει να επικρατεί η άρνησή της.»

Elif Bayramgil
(εφημ. Το Βήμα, 16/4/17, σ. Α16-17)

Στο Σεμινάριο Ιστορίας που συντονίζω και  γίνεται στο πλαίσιο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Κηφισιάς , πραγματοποιείται μια συνάντηση ιστορικών  την Παρασκευή 19 Μαϊου.

Η Ίρις Τζαχίλη και ο Βασίλης Μεϊχανετσίδης θα συζητήσουν για το ιστορικό γεγονός της Γενοκτονίας στην οθωμανική Ανατολή, το πραγματικό πλαίσιο εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε και το αποτύπωμα του τραύματος στην προσφυγική Μνήμη.

Για την εκδήλωση της ΟΠΣΕ στο Χίλτον

Από το ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ της ΟΠΣΕ

Εκδήλωση με θέμα «Ιστορία και Παράδοση του Ποντιακού Ελληνισμού», διοργανώθηκε στην Αθήνα την Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2017 από την Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας (ΟΠΣΕ). Η εκδήλωση έγινε στο ξενοδοχείο Χίλτον, στο πλαίσιο του επενδυτικού και αναπτυξιακού πολυσυνεδρίου Money Show, το οποίο έγινε με τη συμμετοχή πανεπιστημίων, επιχειρήσεων και παραγωγικών υπουργείων.

Ένα σημαντικό συνέδριο στην Κηφισιά-Νέα Ερυθραία

3ο Επιστημονικό Συμπόσιο του Κέντρου Έρευνας και Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Με ιδιαίτερη επιτυχία έγινε το 3ο Επιστημονικό Συμπόσιο στις 19 και 20 Νοεμβρίου στη Νέα Ερυθραία. Διοργανώθηκε από το Κέντρο Έρευνας και Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας (KEMME) και έχει δημιουργηθεί από τον Δήμο Κηφισιάς. Στο πλαίσιο του ΚΕΜΜΕ έχει θεσμοθετηθεί η ανά διετία οργάνωση επιστημονικού συνεδρίου  γύρω από θέματα που σχετίζονται με τον ελληνισμό της Ανατολής και το μεγάλο γεωπολιτικό μετασχηματισμό, που στα καθ’ ημάς είναι γνωστός ως «Μικρασιατική Καταστροφή».

19-20 Νοεμβρίου: Ένα σημαντικό συνέδριο για τη Μικρά Ασία, το τραύμα της Καταστροφής και τη διαχείριση της Μνήμης

Η Μικρασιατική μνήμη, τρεις γενιές μετά την καταστροφή

3ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΙΗΜΕΡΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ

ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ και ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ (Κ.Ε.Μ.Μ.Ε.) ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

 

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2016 «Η Μικρασιατική μνήμη, τρεις γενιές μετά την καταστροφή»

& Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016 «Απ’ την Ερυθραία της Ιωνίας στη Νέα Ερυθραία της Αττικής»

Αμφιθέατρο Κέντρου Βιώσιμης επιχειρηματικότητας Excelixi Α.Ε. Τράπεζας Πειραιώς

Ελ. Βενιζέλου 154 και Ρωμυλίας, Καστρί – Νέα Ερυθραία, Τηλ. Επικοινωνίας 210 6206

ΕΙΣΟΔΟΣ  ΕΛΕΥΘΕΡΗ

 

75 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Κρουσίων (Κιλκίς)

75 χρόνια συμπληρώθηκαν από την καταστροφή των τριών ορεινών χωριών του νομού Κιλκίς από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, με αφορμή την πρώιμη εμφάνιση αντιστασιακού αντικατοχικού κινήματος με την οργάνωση που πήρε την ονομασία «Αθανάσιος Διάκος». Στις 25 Οκτωβρίου του 1941 τα τρία προσφυγικά (ποντιακά) χωριά,  το Κλειστό (Μούσγαλι), η Κυδωνιά (Κοτσιαλάρ) και το Αμπελόφυτο (Μουρσαλί) περικυκλώνονται από ισχυρές μηχανοκίνητες δυνάμεις των SS και των ταγμάτων θανάτου. Οι κατακτητές εισέβαλαν ταυτόχρονα και στα τρία χωριά. Δολοφόνησαν τον ανδρικό πληθυσμό από 15 χρονών και πάνω και ισοπέδωσαν και τα τρία χωριά. Συνολικά εκτέλεσαν 96 άτομα.

Με αφορμή  την επέτειο αυτή ο Όμιλος για τον Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς, σε συνεργασία με το Δήμο, οργανώνει εκδήλωση την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016  ωρα 18,30, στο ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΚΙΛΚΙΣ

Μια εξαιρετική παράσταση στην Κατερίνη

Είχα την τύχη να παρακολουθήσω στο αρχαίο θέατρο του Δίου, το Σάββατο 27 Aυγούστου, μια εξαιρετική θεατρική παράσταση εμπνευσμένη από το δράμα των προσφύγων του 1922.

 .

Η παράσταση, σκηνοθετημένη από τον Χάρη Αμανατίδη, βασιζόταν σε προσφυγικές μαρτυρίες και δόθηκε στο πλαίσιο της Ένωσης Ποντίων Πιερίας.

 .

Για την παράσταση ο καλός φιλόλογος, εκπαιδευτικός  και συγγραφέας Αντώνης Κάλφας έγραψε τα εξής:

 .

Kαφέ «Ερμής» στο Μοσχονήσι

Μια εξαιρετική φωτογραφία ανακάλυψε και μου έστειλε ο καλός φίλος Stratis Balaskas… Πρόκειται για το καφενείο ΕΡΜΗΣ στο Μοσχονήσι (Αϊβαλί, Δυτική Μικρά Ασία) όταν φτιαχνόταν.

Tην ιστορία του άτυχου ιδιοκτήτη του Θανάση Μαστροπαναγιώτη δημoσιεύσαμε λίγες μέρες πριν εδώ: 

https://kars1918.wordpress.com/2016/07/29/cunta-moshonissia/  

 

Σήμερα…

Μοσχονήσια 1922: Η ιστορία βρίσκεται μπροστά μας

Τα Μοσχονήσια, το Νησί όπως τα αποκαλούν οι νέοι τουρκο-Κρήτες κάτοικοί τους, ή η Cunta (Τζούντα) των Τούρκων, υπήρξε μια ελληνική πόλη των 8.000 περίπου κατοίκων, λίγο βορειότερα του Αϊβαλιού. Είναι το μεγαλύτερο νησί από τα 22 νησιά του σύμπλεγματος, τα οποία ανήκουν στην πόλη Αϊβαλί.

Εκεί βρέθηκα δύο φορές πριν από λίγα χρόνια: Έφαγα και χόρεψα (ποντιακά, όλως τυχαίως χάρις σ’ ένα Τραπεζούντιο μέτοικο στην περιοχή) στη κεντρική ταβέρνα της Gunta που έφερε το όνομα «Lyra» (Λύρα). Kαι κάποια χρόνια αργότερα, παρέα με μια ντόπια Κρητικιά φίλη, ήπια τον καφέ στον περίφημο πέτρινο καφενέ της παραλίας, που πριν την Καταστροφή ανήκε στον Θανάση Μαστροπαναγιώτη, και ονομαζόταν «Ερμής» σύμφωνα με τη Μ. Μαστροσταμάτη. Εκεί, το 1999, άκουσα τον νυν ιδιοκτήτη του καφενέ (τρίτης γενιάς ανταλλάξιμο) να μας μιλά σε άψογα κρητικά.

«Kαφενείον Ο Ερμής»

Το πρώτο μου ταξίδι στα Μοσχονήσια έγινε το 1997 με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου για τα 75 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το δεύτερο έγινε το 1999 και είχε ως στόχο την επίσκεψη στο Βαϊνδίρι και το Μουραντιέ της Μαγνησίας (Ιωνία), παρέα με την καλή μας Τανζού από τα Μοσχονήσια.

2-4-2016. Eκδήλωση στην Κατερίνη για το Ισλάμ, την ιστορία του και τον εξτρεμισμό

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΟ ΙΣΛΑΜ;
        .     

Η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Νομού Πιερίας διοργανώνει το Σάββατο 2 Απριλίου 2016, στις 7 μμ, στον Καπνικό Σταθμό Κατερίνης ανοιχτή συζήτηση με το γενικό ερώτημα «Τι συμβαίνει με το Ισλάμ;»
.

Τα τελευταία χρόνια όλο και εντονότερα βιώνουμε όλοι άμεσα ή έμμεσα την έκρηξη του ισλαμικού φονταμενταλισμού στη Μέση Ανατολή και την εντατικοποίηση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες γινόμαστε μάρτυρες των τεράστιων κυμάτων από πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους μουσουλμάνους, που διέρχονται από τη χώρα μας με προορισμό την Ευρώπη.

             .

Γηγενείς και πρόσφυγες του ’22. Μια διδακτική ιστορία

Η σημερινή ανάρτηση βασίζεται σ’ ένα εξαιρετικό κείμενο του φιλόλογου Αντώνη Κάλφα, με αναφορά στο τελευταίο μου βιβλίο. Ένα παλαιότερο κείμενο του Αντ. Κάλφα είχε δημοσιευτεί το Νοέμβριο του  2013, στις Ιστορικές Σελίδες της «Ελευθεροτυπίας». 

ΠΩΣ ΕΙΔΑΝ ΟΙ ΓΗΓΕΝΕΙΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ (ΚΑΙ) ΣΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ:
ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

ΤΟΥ  ΑΝΤΩΝΗ  ΚΑΛΦΑ

 «Ο ιδιοκτήτης του αγροκτήματος Κούκου παρά την Αικατερίνην, Κωνσταντίνος Καραβίδας, οπλίσας 15 χωρικούς επετέθη κατά των εγκατασταθέντων Ποντίων προσφύγων τραυματίσας άνδρας και γυναίκας διά ροπάλων. Δύο πρόσφυγες εξηφανίσθησαν, εις δε γέρων ερρίφθη εις την πυράν να καή ζων»

εφ. Ελ. Βήμα, 21/2/ 1924

 

Μια εξαιρετική μελέτη για τα βρετανικά στρατόπεδα Εβραίων προσφύγων στην Κύπρο (1946-1949)

Ένα από τα πλέον άγνωστα θέματα που σχετίζεται με την ιστορία των Εβραίων, την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, την Κύπρο και τη βρετανική αποικιοκρατία, ήταν το θέμα μας στις σελίδες Ιστορίας της Κυριακάτικη Ελευθεροτυπίας στις 28 Σεπτεμβρίου 2014. Με τη συνεργασία της ιστορικού Βασιλικής Σελιώτη… Το δικό μου κείμενο είχε ως τίτλο: «ΕΒΡΑΙΟΙ Στο δρόμο για την Παλαιστίνη«.  

Μπορείτε να διαβάσετε τα κείμενα εδώ:
https://kars1918.wordpress.com/2014/10/06/british-concentration-camps-for-jews-in-cyprus/

Με μεγάλη χαρά είδαμε το ζήτημα των εβραϊκών στρατοπέδων της Κύπρου -που υπήρξε το αντικείμενο πολύχρονης έρευνας της Βασιλικής- πήρε τελικά ολοκληρωμένη μορφή σε βιβλίο.

Δυό λόγια για το βιβλίο

Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, οι δυνάμεις της Βρετανίας που κηδεμονεύουν την Παλαιστίνη πολιορκούνται από κύματα χιλιάδων Εβραίων προσφύγων. Πρόκειται κυρίως για επιζώντες του Ολοκαυτώματος, οι οποίοι καταφτάνουν στην περιοχή που θεωρούν ιστορική κοιτίδα τους προσδοκώντας να ξαναρχίσουν τη ζωή τους σ’ αυτή με ασφάλεια.Αδύναμοι να αντιμετωπίσουν τα πολιτικά αδιέξοδα που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει προπολεμικά, οι Βρετανοί τους μεταχειρίζονται ως παράνομους μετανάστες και τους εκτοπίζουν στο γειτονικό νησί της Κύπρου, τη στιγμή ακριβώς που το αλυτρωτικό κίνημα των Ελλήνων του νησιού αναζωπυρώνεται εκ νέου.

Ποιόν Ολυμπιακό θέλουμε;

Με αφορμή τις απαξιωτικές και ρατσιστικές δηλώσεις παραγόντων του Ολυμπιακού, αλλά και την επίσημη ανακοίνωση της ίδιας της ΠΑΕ  κατά του προέδρου του ΠΑΟΚ Ιβάν Σαββίδη με αφορμή μια απλή ποδοσφαιρικη αντιδικία, έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, αλλά και αντιπαράθεση. Ένα απ΄τα πλέον ενδιαφέροντα κείμενα ήταν αυτό του «Πόντος και Αριστερά», που ακολουθεί:

———————————–

–Από τον Ολυμπιακό του Γόδα στον Ολυμπιακό του Κασιδιάρη;

Με αφορμή τις δηλώσεις Ανδριανόπουλου, ΠΑΕ κ.λπ…

Ο «Ολυμπιακός» δημιουργήθηκε ως μια ομάδα των «ιθαγενών», των «ντόπιων» Πειραιωτών (παλιότεροι έποικοι από Μωριά και Κυκλάδες κυρίως), σε μια εποχή που ο Πειραιάς είχε περικυκλωθεί κυριολεκτικά από τις συνοικίες των προσφύγων (Ποντίων, Ιώνων, Καππαδοκών) της Μικρασιατικής Καταστροφής. Οι συγκρούσεις ήταν καθημερινές με αποκορύφωση τη σκληρή ρήξη των προσφύγων με τους Μωραϊτες του Πειραιά και κυρίως με τους Μανιάτες. Αρκετά γρήγορα όμως επήλθε μια σχετική ειρήνευση και οι πρόσφυγες αγκάλιασαν τον Ολυμπιακό.

Το χαρακτηριστικότερο πρόσωπο αυτής της συνάντησης υπήρξε ο Νίκος Γόδας . Γεννήθηκε το 1921 στο Αϊβαλί και η Μικρασιατική Καταστροφή τον «έστειλε» μαζί με την οικογένεια του πρώτα στην Μυτιλήνη, μετά στην Κρήτη και τελικά στην Κοκκινιά όπου και ρίζωσαν….

Tα εγγόνια των θυμάτων των σταλινικών διώξεων ΔΕΝ ξεχνούν…

Σε μια Ελλάδα της αμνημοσύνης, όπου ολόκληρες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας παραμένουν είτε άγραφες είτε στο περιθώριο της επίσημης αφήγησης (δεξιών τε και αριστερών), κάποιοι κρατούν αναμμένο το κεράκι της Μνήμης….

Αυτή η εικόνα -λίγο ρομαντική είναι αλήθεια για ένα θετικό επιστήμονα- μου ήρθε αυτόματα στο νου όταν είδα την ανάρτηση που ακολουθεί.

Δύο εγγόνια των θυμάτων των σταλινικών διώξεων, ο μαθηματικός Γιάννης Απλακίδης και ο καλός ερευνητής Βιτάλης Καϊσίδης, συγκόλλησαν τα κομμάτια ενός ποντιακού θρήνου για τις διώξεις του 1937-’38 και του έδωσαν και πάλι υπόσταση. Την ιστορία του παππού-Απλακίδη την είχα παρουσιάσει αρκετά χρόνια πριν στο κείμενο «Για τις σταλινικές διώξεις… και μια Μαρτυρία«, που είχε δημοσιευτεί στην εφημ. Εύξεινος Πόντος. [Το σύνολο των δημοσιεύσεών μου στο μπλογκ για το θέμα αυτό μπορείτε να το δείτε πατώντας ΕΔΩ]

Ακούστε και διαβάστε (την ιστορία αλλά και τους στίχους του θρήνου που είναι μετεγγραμμένοι και στη δημοτική γλώσσα): 

http://www.arive.gr/subs/ve_projects/the_works/mertsan-rosias/mertsan-rosias.html 

Ο θρήνος εδώ: https://vimeo.com/153156488

—————————————————————————–

Βέροια, 77 χρόνια μετά…

Μια μουσική συνάντηση, γεμάτη αναμνήσεις

20-12-2015: Eκδήλωση για τους πρόσφυγες στον Καρέα Αττικής

20-12-2015: Η τελευταία εκδήλωση της χρονιάς αυτής κλείνει την α’ φάση μιας εξαιρετικής προσπάθειας του Εκπολιτιστικού Συλλόγου για τη δημιουργία ενός αρχείου προφορικής ιστορίας στον Καρέα της Αττικής…

Οι πρόσφυγες του Καρέα προέρχονται
α) από τον παροικιακό ελληνισμό της Ρουμανίας που ήρθαν στην Ελλάδα από το 1947 – αρχές του 50,
β) από Έλληνες – Πόντιους- από τη Σοβιετική Ένωση του 1956 (ένα άλλο τμήμα αυτού του κύματος μετακίνησης εγκαταστάθηκε στη Νέα Βίγλα Άρτας),
γ) Πόντιοι πρόσφυγες του ’39 από την ΕΣΣΔ, που κατοικούσαν στην Καλλιθέα Αττικής και μετακινήθηκαν στον Καρέα και
δ) Αρμένιοι πρόσφυγες του ’22, που κατοικούσαν έως τότε στο Δουργούτι (Νέος Κόσμος)….

Κυκλοφόρησε το νέο μου βιβλίο

Τα γεγονότα που συνέβησαν κατά την περίοδο της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της διαδικασίας μετασχηματισμού της (1908-1923) προκαλούσαν πάντα μια αμφιθυμία. Η συνειδητή άρνηση και η επιλεγμένη σιωπή καθόρισαν τις προτεραιότητες της ιστορικής επιστήμης, ακόμα και της τέχνης. Ο ελληνισμός της Ανατολής και η καταστροφή του δεν αποτέλεσαν μέρος των νεοελληνικών επιστημονικών προτεραιοτήτων.

Το βιβλίο αυτό εκφράζει την ανάγκη να παρουσιαστεί η διαδικασία μετάβασης από την πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία στην εποχή του έθνους-κράτους και να αποσαφηνιστούν αδιερεύνητα στοιχεία της ιστορίας όπως είναι – μεταξύ άλλων – οι λόγοι που το μιλιταριστικό κίνημα των Νεότουρκων αποφάσισε και πραγματοποίησε τη Γενοκτονία των μη μουσουλμανικών πληθυσμών, καθώς και οι ευθύνες του ελληνικού πολιτικού συστήματος και των μεγάλων δυνάμεων της εποχής για την ελληνική ήττα.

24-10-2015: Εκδήλωση για το ολοκαύτωμα του Μεσόβουνου

Το Σάββατο 24/10/15 ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μεσόβουνου, το δημ. διαμέρισμα και ο Δήμος Εορδαίας διοργανώνουν ομιλία-συζήτηση για το Ολοκαύτωμα που πραγματοποίησαν οι Γερμανοί Ναζί το ’41 (και επανέλαβαν το ’44). Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στο «Σπίτι Παιδιού» Μεσόβουνου, ώρα 6.30 μ.μ

Το άρθρο που ακολουθεί αναφέρεται στο γεγονός, αλλά και στη συγκρότηση της προσφυγικής κοινότητας μετά το ’22:

Το ολοκαύτωμα του Μεσόβουνου

• Αγτζίδης Βλάσης

Το Μεσόβουνο της Κοζάνης, Εορδαία, ήταν ένα χωριό Ποντίων προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής που υπέστη με ιδιαίτερη μανία τη βία των Ναζί κατακτητών κατά την περίοδο της Κατοχής. Το πρώτο Ολοκαύτωμα του Μεσόβουνου έγινε στις 23 Οκτωβρίου 1941. Το χωριό πυρπολήθηκε και εκτελέστηκαν 142 άτομα (σύμφωνα με τις γερμανικές πηγές), ενώ οι κάτοικοι ανεβάζουν τον αριθμό σε 165. Το δεύτερο Ολοκαύτωμα έγινε στις 24 Απριλίου 1944. Το χωριό θρήνησε και πάλι 150 θύματα και την εκ νέου πυρπόληση των κατοικιών που είχαν ξαναχτίσει οι κάτοικοι μετά την επιστροφή τους στο πυρπολημένο χωριό το 1942.

Παρασκευή 11-9-2015 στη Βούλα Αττικής

Τριήμερο εκδηλώσεων στη Βούλα 11-12-13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Τριήμερο εκδηλώσεων μνήμης για το Μικρασιατικό Ελληνισμό με τίτλο, «Η Μικρά Ασία της καρδιάς μας» διοργανώνει ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και ο Οργανισμός Αθλητισμού Πολιτισμού και Παιδικής Αγωγής του Δήμου (ΟΑΠΠΑ) στις 11-12-13 Σεπτεμβρίου. Όλες οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στην πλατεία ΙΜΙΩΝ (κεντρική πλατεία Βούλας) έναντι του Ι.Ν. Αγ. Ιωάννη.

Το τριήμερο περιλαμβάνει έκθεση φωτογραφίας, προβολές ντοκιμαντέρ, συναυλία, ομιλίες, θεατρικά & μουσικά δρώμενα, καθώς και τη συμμετοχή συλλόγων που θα παρουσιάσουν χορούς και τραγούδια της Μ. Ασίας.

Αναλυτικότερα:

Πόσο κυνικοί μπορούν να γίνουν οι σύμμαχοι; «Трговина костима – кад су се кемалисти богатили на лешевима жртава»

Όταν οι κεμαλιστές πουλούσαν τα οστά των θυμάτων τους…

Την 1η Ιουλίου αναρτήθηκε στο ειδησεογραφικό-πολιτικό σάιτ Nova Srpska Politicka Misao το κείμενό μου για την πώληση από τους Κεμαλικούς σε Γάλλους επιχειρηματίες των οστών των θυμάτων της Γενοκτονίας. Το αρχικό κείμενο, που είχε γραφεί ως αφιέρωμα στις Σελίδες Ιστορίας της «Ελευθεροτυπίας», μπορείτε πατώντας κλικ να το βρείτε με τον εξής τίτλο: Μικρασιατική Τραγωδία: Oι έμποροι Κεμαλιστές, οι αγοραστές Γάλλοι, οι μεταφορείς Βρετανοί… 

Τη μετάφραση του κειμένου στα σερβοκροατικά (σε δύο εκδοχές: σε κυριλικό αλφάβητο και σε λατινικό) έκανε ο Milan Koricanac, υπ. Διδάκτορας  στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, Σχολή των Πολιτικών Επιστήμων…

Πρόσφυγες στη Μυτιλήνη

Ένα αφιέρωμα με τίτλο «1914-1918-1922: ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ» με τη Σάρα Χαλκίδη και τον Παναγιώτη Παρασκευαϊδη έγινε στην  Ελευθεροτυπία, το Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2014 http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=448346

Τα κείμενά τους βρίσκονται μετά το δικό μου: 

Από τον πρώτο διωγμό, στις εκκαθαρίσεις του Κεμάλ

Και στη φιλελεύθερη βενιζελική Μυτιλήνη οι πρόσφυγες θα βιώσουν την περιθωριοποίηση
και την οικονομική εκμετάλλευση

Το νησί της Λέσβου, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, συγκροτούν μια γεωγραφική ενότητα που αποτελείται από τα αιολικά και ιωνικά υπόλοιπα που απέμειναν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.

Ιστορικά συνδέονταν απολύτως με το μικρασιατικό χώρο και αυτό αποτέλεσε ένα από τα ελληνικά επιχειρήματα κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, για να επιδικαστούν οι περιοχές της Ιωνίας στην Ελλάδα.

Υπάρχουν ΚΑΙ Έλληνες πρόσφυγες πολέμου σήμερα!

Το προσφυγικό φαινόμενο έχει επανεμφανιστεί στην περιοχή μας με αφορμή τους περιφερειακούς πολέμους στη Συρία, στη Λιβύη, στο Ιράκ, αλλά και στην Ουκρανία. Το κοινό στην Ελλάδα είναι  ενημερωμένο σε γενικές γραμμές για το φαινόμενο αυτό, ενώ υπάρχουν και κάποιες οργανώσεις εξειδικευμένες στην προσφορά βοήθειας στα θύματα των συρράξεων. 

Αυτό όμως που είναι παντελώς άγνωστο, είναι το γεγονός ότι και σήμερα υπάρχουν Έλληνες πρόσφυγες από τις εμπόλεμες περιοχές του μετασοβιετικού κόσμου. Κανείς δεν ασχολείται μαζί τους και καμιά σοβαρή μέριμνα δεν έχει ληφθεί γι αυτούς. Αντιθέτως τα παιδιά τους πολλές φορές πέφτουν θύματα ρατσισμού, είτε από Ελλαδίτες είτε από μετανάστες β’ γενιάς, όπως πρόσφατα έγινε με την περίπτωση της Μαρίας Κουσίδου στις σχολές του ΟΑΕΔ.  Να σημειώσουμε ότι στις ίδιες σχολές, λίγα χρόνια πριν είχε συμβεί άλλο ένα δραματικό περιστατικό με τον Δημήτρη Πατμανίδη (προσφυγόπουλο από το Σοχούμι)….  

Με αφορμή την Διεθνή Ημέρα των Προσφύγων (5 Απριλίου) ας θυμηθούμε ένα παλαιότερο κείμενό μου που είχε δημοσιευτεί στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» στις 5 Απριλίου 1997 με τον τίτλο «5 Απριλίου: Πανελλήνια Ημέρα Προσφύγων. Η Ελλάδα των Προσφύγων» 

Παρουσιάζοντας το βιβλίο της Πέπης Ρηγοπούλου

 

Επιστολή-έκκληση προς τις προσφυγικές Ομοσπονδίες ΟΠΣΕ-ΠΟΕ-ΠΟΠΣ-ΠΟΘΣ

Να σώσουμε την προσφυγική περιουσία:

Επιστολή-έκκληση προς τις προσφυγικές Ομοσπονδίες  ΟΠΣΕ-ΠΟΕ-ΠΟΠΣ-ΠΟΘΣ

Του Βλάση Αγτζίδη, δρ. σύγχρονης Ιστορίας

Η πολιτική αλλαγή που συνέβη στον τόπο μας και η άνοδος στην εξουσία νέων πολιτικών δυνάμεων που δεν φέρουν τα βάρη του παλαιού καθεστώτος, δίνει στον προσφυγικό ελληνισμό τη δυνατότητα να διεκδικήσει αυτά που του στέρησαν οι προηγούμενοι κυβερνώντες. Πολλά είναι τα εκκρεμή ζητήματα που εκκινούν από τα της διεκδίκησης της προσφυγικής περιουσίας και την έμπρακτη αλληλεγγύη προς τους Έλληνες της Μαριούπολης και φτάνουν έως την ένταξη της ιστορίας των Ελλήνων της Ανατολής στην εθνική συλλογική Μνήμη μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας.  

Η Ανταλλάξιμη Περιουσία

-Ο ρατσισμός στη λογοτεχνία…

Ο Ρατσισμός στη Λογοτεχνία

Οι εισηγήσεις που έγιναν στο 6^ο Διεθνές Συνέδριο Λογοτεχνίας,  που διοργανώθηκε υπό τον τίτλο «Ο ρατσισμός στη λογοτεχνία»  (Λέσβος, 17-20 Οκτωβρίου 2014) δημοσιεύονται στο νέο τεύχος του περιοδικού «Αιολικά Γράμματα»  

Το συνέδριο είχε διοργανωθεί από το PEN CLUB  ΕΛΛΑΔΑΣ και τη  Γενική Γραμματεία Αιγαίου και  Νησιωτικής Πολιτικής  με τη συνδρομή του Δήμου Μυτιλήνης.         

Στο συνέδριο πήραν μέρος  συγγραφείς και καθηγητές από 16 χώρες (Αγγλία, Αλβανία, Αυστραλία,  Γαλλία, Ελλάδα, Κύπρο, Ισπανία, Ισραήλ, Κόσσοβο, Μπενίν, Μαρόκο, Ουκρανία,  Πολωνία, Ρωσία, Τυνησία, FYROM). 

Τηλέφωνα περιοδικού: 210.3800142
e-mail: kvaletas@otenet.gr

Στο περιοδικό δημοσιεύονται οι εξής εισηγήσεις: 

-Επανεκδόθηκε το κλασικό βιβλίο της Μάρτζορι Χαουζπιάν

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2014, 17.30 μ.μ. : θα παρουσιαστεί στην Εστία Νέας Σμύρνης το κλασικό βιβλίο της Μάρτζορι Χαουζπιάν που επανεκδόθηκε πρόσφατα. Η πρώτη έκδοση είχε γίνει το 1972 υπό τον τίτλο «Η Σμύρνη στις φλόγες». Στη νέα έκδοση έγραψα έναν (αρκετά εκτεταμένο) πρόλογο, όπου τοποθετώ την καταστροφή της Σμύρνης στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, που η τελική του φάση ξεκίνησε το 1908 και σημαδεύτηκε από πρωτοφανή βία και γενοκτονίες των ιθαγενών λαών της Ανατολής…

Το Ολοκαύτωμα του Μεσόβουνου

Ένα από τα πλέον μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας κατά την περίοδο της Κατοχής ήταν το Μεσόβουνο Κοζάνης. Αυτό ήταν και το αντικείμενο του αφιερώματος στις Σελίδες Ιστορίας στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, (19 Οκτωβρίου 2014). Συνεργάτης στο αφιέρωμα ήταν και η ιστορικός Ζέτα Παπανδρέου που αναλύει το φαινόμενο των μαζικών αντιποίνων των Ναζί….

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΠΟΥ ΥΠΕΣΤΗ 2 ΦΟΡΕΣ ΤΗ ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΘΗΡΙΩΔΙΑ ΜΕΣΟΒΟΥΝΟ:
Παραγνωρισμένα ολοκαυτώματα

Το Μεσόβουνο ήταν μεταξύ των πρώτων χωριών της Ελλάδας που πήραν τα όπλα κατά των κατακτητών. Την πρωτοβουλία για οργάνωση της αντίστασης είχαν πέντε Μεσοβουνιώτες κομμουνιστές, που είχαν δραπετεύσει από τους τόπους της εξορίας τους

Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*

Ένα από τα πλέον φρικιαστικά εγκλήματα των ναζί κατά την περίοδο της Κατοχής ήταν το διπλό Ολοκαύτωμα στο Μεσόβουνο της Κοζάνης, ένα χωριό 1.171 κατοίκων, που δημιούργησαν Πόντιοι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η ιστορία του χωριού αυτού είναι εντελώς παραγνωρισμένη από την επίσημη ιστοριογραφία, οι οποία, όπως φαίνεται, διαμορφώθηκε από τους νικητές του Εμφυλίου με τη χρήση μεροληπτικών και ιδεολογικών κριτηρίων.

Το μνημείο πεσόντων της περιοχής. Ανάμεσά τους και σοβιετικοί στρατιώτες