Mε αφορμή το θάνατο του Γιώργου Δερτιλή…

Ο Δερτιλής για την ιστορία του ελληνικού κράτους – Ποιος για τους Έλληνες της Ανατολής;

Άλλος ένας από τους σημαντικούς της ελληνικής διανόησης έφυγε. Τον Δερτιλή τον γνώρισα μέσα από το δίτομο έργο του Ιστορία του Eλληνικού Kράτους (1830-1920) (εκδόσεις ΜΙΕΤ, 2004) . Έργο κλασικό γιατί στη θέση της προγονολατρίας και ενός παρωχημένου εθνικισμού που έφτασε να σημαίνει τον φυλετισμό, όπου ο όρος «ελληνική ιστορία» ταυτιζόταν με τη Σαλαμίνα, τον Μαραθώνα και το 1821, έφερνε τη γνώση της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας η οποία όπως γράφει και ο ίδιος, παρέμενε άγνωστη σε πολλά σημεία της και εν πολλοίς ενερμήνευτη καθ’ εαυτήν.

Advertisement

Ένα αφιέρωμα στο περιοδικό του ΟΔΕΓ

H γενοκτονία Ελλήνων και Αρμενίων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και ο Εθνικός Διχασμός

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Με το κίνημα των Νεότουρκων στην οθωμανική Μακεδονία τα γεγονότα απέκτησαν μια άλλη ταχύτητα. Στη θέση των παλιών ράθυμων Οθωμανών, που από το 1856 είχαν επιχειρήσει με το Τανζιμάτ να μεταρρυθμίσουν την προβληματική ισλαμική Αυτοκρατορία   αποδίδοντας για πρώτη φορά το δικαίωμα του ισότιμου πολίτη στους παλιούς ραγιάδες, ήρθαν ακραίοι εθνικιστές, εμπνεόμενοι από την μιλιταριστική και φυλετική γερμανική σχολή με μοναδικό στόχο να μετατρέψουν με κάθε τρόπο την πολυεθνική οθωμανική κοινωνία σε καθαρά τουρκική.

Για τον αναθεωρητισμό και την κρατική πολιτική: Ένα κείμενο από το μακρινό 2001

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή το Σεπτέμβριο του 2001, την περίοδο της μεγάλης αντιπαράθεσης των μικρασιατικών οργανώσεων με την κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της, για τη χρήση του όρου «γενοκτονία» στο εφαρμοστικό διάταγμα που υλοποιούσε το νόμο του 1998. https://www.kathimerini.gr/society/100596/mikra-asia-kai-amfisvitisi-tis-istorias/?fbclid=IwAR18Lsv0yvwps3mikiAMH5kZiF1jBQHEhi73aEItKZOBa07ENwMlzt0c8OY

Η Βουλή των Ελλήνων είχε ομοφώνως ψηφίσει το 1998 την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας». Στην αναθεωρητική προσπάθεια της τότε κυβέρνησης είχαν συστρατευθεί και οι ερευνητές του ΚΜΣ.

Μικρά Ασία και αμφισβήτηση της Ιστορίας

Του Βλάση Αγτζίδη

16.09.2001 •

Η προσπάθεια αμφισβήτησης της γενοκτονίας των Ελλήνων στη Μικρά Ασία που έγινε πριν από λίγο καιρό και η εκκρεμότητα του προεδρικού διατάγματος που ενεργοποιούσε τον νόμο, που ομόφωνα ψήφισε η Βουλή των Ελληνων, ανέδειξε πλήθος προβλημάτων. Μερικά από τα προβλήματα αυτά συνδέονται με την έλλειψη σεβασμού προς το δημοκρατικό πολίτευμα και τις αποφάσεις της Βουλής, άλλα συνδέονται με τη δυνατότητα κύκλων, που λειτουργούν με παρακρατικούς όρους, να υπαγορεύουν τη συμπεριφορά της πολιτείας. Σημαντικά όμως είναι και τα προβλήματα που σχετίζονται με τη δυνατότητα της σύγχρονης Ελλάδας και της ιστοριογραφικής επιστήμης, να αντιμετωπίσει με υπευθυνότητα μεγάλα ζητήματα, όπως η γενοκτονία των Ελλήνων -αλλά και των υπόλοιπων χριστιανικών ομάδων της νεοτουρκικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- από τον τουρκικό εθνικισμό. Στην Ελλάδα φάνηκε να επικρατεί η τάση της άρνησης της Ιστορίας, η οποία τα τελευταία χρόνια συγκροτεί ένα ευρύτερο ρεύμα ιστορικών αναθεωρήσεων.

Παρασκευή 18/2 στο Σεμινάριο Ιστορίας: Οι στρατιωτικές αιτίες της ήττας στη Μικρά Ασία

Το αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή με αφορμή την επέτειο των εκατό χρόνων συνεχίζεται στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη-Δημοτική Βιβλιοθήκη, Αγίων Θεοδώρων και Κυριακού)…

Την ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2022, 7.00-8.30μμ ο στρατιωτικός αναλυτής Βασίλειος ΛΟΥΜΙΩΤΗΣ θα παρουσιάσει το θέμα:

«Κύριες αιτίες της ήττας της Στρατιάς Μ. Ασίας και της καταστροφής του Στρατού τον Αύγουστο του 1922»

Όσοι θέλουν να παρακολουθήσουν τη διάλεξη θα πρέπει να προκρατήσουν θέση τηλεφωνώντας στο τηλ. 213-2007204 (Δευτέρα ως Παρασκευή: 9.00 – 14.00)….

Σύντομη περίληψη

Μια συνέντευξη στη «Μακεδονία»

Μια σειρά ερωτημάτων μου έθεσε ο καλός Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης, που τελικά πήραν τη μορφή συνέντευξης η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 9 Ιανουαρίου 2022.

Ο τίτλος που επιλέχθηκε ήταν ο εξής: «Να κηρυχθεί το 2022 επετειακό έτος για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή«

Η εισαγωγή του Νίκου Ασλανίδη ήταν η εξής:
Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη μεγαλύτερη εθνική συμφορά που έζησε ο ελληνισμός στη νεότερη ιστορία του: τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πως φτάσαμε όμως από το θρίαμβο της μικρασιατικής εκστρατείας σε αυτή την καταστροφή; Γιατί τελικά μας εγκατέλειψαν οι σύμμαχοί μας; Έναν αιώνα μετά, ο διδάκτορας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ Βλάσης Αγτζίδης, μιλάει στη «Μακεδονία» και τονίζει ότι το 2022 έπρεπε να κηρυχθεί ως επετειακό έτος έτσι ώστε η χρονιά αυτή να γίνει μια τεράστια γιορτή γνώσης και στοχασμού για τον ελληνισμό της καθ’ ημάς Ανατολής…

Αυτό που διέβλεπαν ο Σκληρός και η Ρόζα Λούξεμπουργκ για την Τουρκία

Αυτό που διέβλεπαν ο Σκληρός και η Ρόζα για την Τουρκία

Αγτζίδης Βλάσης

3 Δεκεμβρίου 2019

Με αφορμή τα 100 χρόνια από το θάνατο του Γεωργίου Σκληρού, η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (ΕΠΜ) διοργάνωσε την 1η Δεκεμβρίου ένα επιστημονικό συνέδριο για την αποτίμηση του έργου του. Θεωρείται ότι ο πατέρας της Νεοελληνικής κοινωνιολογίας και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοούμενους που εισήγαγε την ελληνική σκέψη στα πλέον προχωρημένα ρεύματα επιστημονικής σκέψης της Ευρώπης, υπήρξε ο Τραπεζούντιος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο «Σκληρός».

Στο συνέδριο κατατέθηκαν πολύ σημαντικές αναλύσεις επιφανών επιστημόνων που μπορείτε να δείτεεδώ.  Η δική μου εισήγηση επικεντρώθηκε τη θεώρηση του Σκληρού για το χαρακτήρα του Νεοτουρκικού κινήματος του 1908. Ο τίτλος της ήταν: «Το Νεοτουρκικό Κίνημα του 1908 και η ανάλυση της φυσιογνωμίας του με τη χρήση των νέων αναλυτικών εργαλείων από τον Γεώργιο Σκληρό».

Εκατό χρόνια από το θάνατο του Γεωργίου ΣΚΛΗΡΟΥ… Ένα επιστημονικό συνέδριο

Ο πατέρας της Νεοελληνικής κοινωνιολογίας και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοούμενους που εισήγαγε την ελληνική σκέψη στα πλέον προχωρημένα ρεύματα επιστημονικής σκέψης της Ευρώπης, υπήρξε ο Τραπεζούντιος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο «Σκληρός¨…

Με αφορμή τα εκατό χρόνια από το θάνατό του στο Κάϊρο της, Αιγύπτου η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών διοργανώνει συνέδριο την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 2019, στο συνεδριακό χώρο της, Αγνώστων Μαρτύρων 75. άνω Νέα Σμύρνη…

Συμμετέχουν οι επιστήμονες: Μιχ. Μερακλής, Π. Νούτσος, Γ. Μπουμπούς, Λ. Αξελός, Βλ. Αγτζίδης, Αλ. Δεληγιώργη…

Το κείμενο του Πίτερ Μακρίτζ για το Λεξικό του Βαχίτ Τουρσούν

Αναδημοσιεύεται μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση του ελληνοτουρκικού λεξικού του Vahit Tursun που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τις εκδόσεις Eyiamola του πολύ γνωστού συγγραφέα Omer Asan

https://sarantakos.wordpress.com/2019/10/11/vahit-tursun/

———————————————————————————–

Το λεξικό των Ρωμέικων, του Βαχίτ Τουρσούν

Ρωμέικα (ή Ρωμαίικα αν προτιμάτε) λέμε βεβαίως τα ελληνικά, σε κάπως λαϊκό ύφος -αν και όλο θα λιγοστεύουν όσοι αναφέρονται στη γλώσσα μας με αυτή τη λέξη: μπορεί να υπάρχει η Ρωμιοσύνη του Ρίτσου, αλλά έχουν περάσει 100+ χρόνια από τότε που έκλεισε ο Ρωμηός του Σουρή.

Αλλά πλατειάζω. Το λεξικό του τίτλου δεν αφορά τη γλώσσα στην οποία γράφεται το ιστολόγιο, αλλά μιαν άλλη γλωσσική ποικιλία (γλώσσα; διάλεκτο; μην κολλήσουμε εκεί), που μιλιέται στην Τουρκία, στον Πόντο, και που λέγεται Romeika. Στο ιστολόγιο έχουμε αναφερθεί ξανά σε αυτή τη γλωσσική ποικιλία, πριν από αρκετά χρόνια, όταν είχε ανακοινωθεί, με κάπως κωμικές τυμπανοκρουσίες, από τον Τύπο η ύπαρξη μιας διαλέκτου που είναι πολύ κοντά στα αρχαία ελληνικά. Τότε την ποικιλία αυτή την είχαμε πει και «οφίτικα» διότι μιλιούνται στην περιοχή του ποταμού Όφη, στον Πόντο.

 

«Άγνωστες πλευρές της Μικρασιατικής Kαταστροφής»

Στην παρακάτω ανάρτηση μπορείτε να ακούσετε την ομιλία μου, στο πλαίσιο της σχετικής βδομάδας, που διοργάνωσε ο Όμιλος Ιστορίας του ν. Κιλκίς:

 

Mια συνέντευξη για όλα τα θεματα

Με πρωτοβουλία της Λένας Ζάχαρη και τις εύστοχες ερωτήσεις, προέκυψε μια συνέντευξη στο πολύ καλό ηλεκτρονικό περιοδική με τίτλο «Περί ου».  Η συνέντευξη αναρτήθηκε στη στήλη «Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ» που διατηρεί .

Τα θέματα της συνέντευξης αφορούσαν

–τα σοβιετικά κατά την περίοδο της εμφάνισης του νέου προσφυγικού κύματος των ομογενών με την κατάρρευση,

–τα μικρασιατικά και ποντιακά και τις ευθύνες της μεγάλης Μικρασιατικής Κατστροφής καθώς και 

–κάποιες σύντομες εκτιμήσεις για τα σύγχρονα ζητήματα που άπτονται των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του συριακού δράματος

Λένη Ζάχαρη: Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ – Συνέντευξη με τον Βλάση Αγτζίδη

Λένη Ζάχαρη – 1 Οκτωβρίου 2019

ΠΡΟΦΙΛ

«Κ’ εγώ πάντα σκεφτόμουν πώς τα πιο απλά λόγια/ πρέπει να φτάνουν. Όταν λέω τι γίνεται/ η καρδιά του καθενός πρέπει να σπαράζει./ Ότι είσαι χαμένος αν δεν αμυνθείς./ Αυτό πια πρέπει να το καταλάβεις.» (Μπέρτολτ Μπρεχτ, «Κ’ εγώ πάντα σκεφτόμουν«, μετ. Π. Μάρκαρης)

Έτσι ξεκινάει η αυτο- παρουσίαση του Βλάση Αγτζίδη, διδάκτορος ιστορίας και μαθηματικού, στο blog του. Κι είναι πράγματι λόγια που ταιριάζουν σ’ έναν άνθρωπο που δεν αφήνει τη Μνήμη να ξεθωριάσει, σ’ έναν ιστορικό.

Έκθεση για την Καταστροφή της Σμύρνης

Τρίτη 10 Σεπτεμβριου 7.30 μμ στην Βίλα Κώστα (Λουκή Ακρίτα 4)στο Καστρί Νέας Ερυθραιας (δήμος Κηφισιας):

–εγκαίνια έκθεσης για την Καταστροφή της Σμύρνης και
–παρουσίαση της «Μαύρης Βίβλου»….

Ο Λαζαρος Ζαχαριαδης και η στιγμή της σύλληψής του

Μια έκθεση του Βλάση Αγτζίδη για την Καταστροφή της  Σμύρνης

 

Από τις 10 Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί στη Βίλα Κώστα στο Καστρί της Νέας Ερυθραίας-Κηφισιάς , μια έκθεση αφιερωμένη στην επέτειο της Καταστροφής της Σμύρνης. Θα γίνει στο πλαίσιο της ετήσιας επετειακής οργάνωσης εκδηλώσεων Μνήμης υπό τον τίτλο «Αλλοτινές Πατρίδες» που οργανώνεται από το ΚΕΜΜΕ του Δήμου Κηφισιάς.  

Η έκθεση θα διαρκέσει πέντε ημέρες και τα εγκαίνιά της θα συμπέσουν με την παρουσίαση της επανέκδοσης της «Μαύρης Βίβλου» που εξέδωσε το 1919 το Οικουμενικό Πατριαρχείο και επανεκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Αρσενίδη (19.30 στο Πνευματικό Κέντρρο Ν. Ερυθραίας-ΚΕΜΜΕ, βίλα Κώστα). Στην επανέκδοση του σημαντικού αυτού ντοκουμέντου και στη σημασία του θα αναφερθεί ο Βλάσης Αγτζίδης με την ιδιότητα του ιστορικού. Στη «Μαύρη Βίβλο» αποτυπώνεται όλη η φρίκη των διώξεων από τους Νεότουρκους, που βίωσαν οι ελληνορθόδοξες κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας  κατά τα διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η δομή της έκθεσης

Η έκθεση δομείται με πυρήνα πέντε εικαστικά έργα του Αγτζίδη, που αφαιρετικά παριστούν την τραγωδία. Αξιοποιούν παράλληλα την τεχνική των ψηφιδωτών, πετυχαίνοντας μια σύνθεση μεταξύ της μοντέρνας τέχνης και της παράδοσης. Τα έργα αυτά βασίζονται στην αίσθηση της αντανάκλασης, ως μια αμοιβαία διαδικασία μεταμόρφωσης. Δεν θα μπορούσε να είναι κεντρική φιγούρα των έργων, άλλος από τον Άγγελο του Θανάτου, που για ένα μήνα κατέστρεψε οριστικά και αμετάκλητα την «γκιαούρ Ιζμίρ». Η Καταστροφή της  Σμύρνης με την απόλυτη εικόνα της πυρκαγιάς, ανακλάται στην επιφάνεια του έργου και αλλοιώνεται ως αποτέλεσμα της διάδρασης  που δημιουργεί η κύρια κατάσταση στον κόσμο μας. Δηλαδή η συνεχής συνδιαλλαγή στο υλικό, ψυχικό και νοητικό πεδίο.  Αν η Καταστροφή είναι ο πομπός, το βλέμμα του δημιουργού λειτουργεί ως ο δέκτης.

Παράλληλα και γύρω από τα έργα αυτά, αναπτύσσονται περίπου 30 φωτογραφίες με  πρόσωπα που βίωσαν το ιστορικό γεγονός, καθώς και με τα μοιραία έγγραφα της τότε ελληνικής κυβέρνησης που απαγόρευσαν την έξοδο των ελληνικών πληθυσμών. Όλες οι εικόνες πλαισιώνονται από πλήρεις περιγραφές, τόσο των εγγράφων, όσο και  της ιστορίας και της πορείας των προσώπων. Οι φωτογραφίες είναι τυπωμένες σε καμβά σε μέση διάσταση 40-50 εκ. Οι φωτογραφίες των «ηρώων» της Καταστροφής συνδυάζονται με ιστορικές φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν σε έντυπα της εποχής, όπως το National Geographic (N.G.) Χαρακτηριστική είναι η παρουσίαση των δύο πολύ σημαντικών φωτογραφιών που διέσωσε ο ρεπόρτερ των N.G. από τη σύλληψη των ανδρών στην προκυμαία της Σμύρνης.

Συνδυαστικά με τις δύο αυτές φωτογραφίες παρουσιάζονται τέσσερα υπαρκτά πρόσωπα που είτε δολοφονήθηκαν αμέσως μετά από τους Κεμαλιστές, είτε επέζησαν και μετά από δίχρονη κράτηση έφτασαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα. Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τον Βρετανό ιστορικό Richard Clogg, τα θύματα εκείνης της σφαγής υπολογίζονται σε 30.000.  Στην έκθεση, χαρακτηριστική είναι η μορφή του Θεόδωρου Αϊβάζογλου που έχασε τη ζωή του μαζί με άλλα είκοσι μέλη της οικογένειάς του. Όπως και  του Λάζαρου Ζαχαριάδη από την περιοχή της Μαγνησίας ο οποίος διασώθηκε και έφτασε στην Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε τελικά στο Κιλκίς, όπου φύτεψε την πρώτη ελιά και κατάφερε να στεριώσει η άγνωστη τότε για την περιοχή  ελαιοκαλλιέργεια.

Για τις εικαστικές δημιουργίες

 

«Aρμενικά»: Για τα γενέθλια ενός σημαντικού περιοδικού

All-focus

Το 100ο τεύχος του καλού περιοδικού «Αρμενικά» είναι πλέον γεγονός.  Γιατί τα «Αρμενικά» δεν είναι ένα κοινό περιοδικό. Αποτελεί την έντυπη έκφραση ενός ολόκληρου  προσφυγικού κόσμου, που βρίσκεται σε παράλληλη πορεία με εμάς και ενέπνευσε από τη δεκαετία του ’80 τις προσπάθειες για ανάδειξη και αναγνώριση της Γενοκτονίας που υπέστησαν και οι ελληνικοί πληθυσμοί στην υπό νεοτουρκικό έλεγχο Οθωμανική Αυτοκρατορία. 

Όπως γράφουν οι εκδότες για την ταυτότητα του περιοδικού: «Ο αριθμός εκατό είναι συμβολικός, αλλά δεν παύει να έχει τη σημασία του…. Πρόκειται για την κορύφωση και επιβράβευση είκοσι ενός ετών συλλογικού έργου…  Τα «Αρμενικά» δεν είναι μονο ένα έντυπο. Είναι επίσης χώρος με ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως η συλλογή ιστορικών ντοκουμ΄ντων, εκτύπωση βιβλίων, οργάνωση θεματικών βραδιών, πηγή για μελετητές αρμενικών θεμάτων και προπαντός , ανάδειξη της ζωής των Αρμενίων στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο».

Η κοινή μοίρα

Το νέο βιβλίο: Ερμηνεύοντας τη Μικρασιατική Καταστροφή

Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Historical Quest το νέο μου βιβλίο που στον υπότιτλό του γράφει: «Προσεγγίζοντας  την ιστορία μέσα από τις θέσεις  της Ρόζας Λούξεμπουργκ, του Δημήτρη Γληνού, του Ίωνα Δραγούμη, του Γεωργίου Σκληρού, του Αβραάμ Μπεναρόγια…«

Παρατίθεται στη συνέχεια ο πίνακας περιεχομένων:

Εισαγωγή

Όταν  ο Γληνός ‘συνάντησε’ τη Λούξεμπουργκ:  Προσεγγίζοντας το Ζήτημα της Ανατολής και το κίνημα των Νεότουρκων

Ο Δημήτρης Γληνός

Η Λούξεμπουργκ για το εθνικό ζήτημα, το δικαίωμα απόσχισης και το Ανατολικό Ζήτημα

Η δομή της οθωμανικής κοινωνίας

Για το κίνημα των Νεότουρκων και το γερμανικό ιμπεριαλισμό

Οι θέσεις των Γληνού και Σκληρού

Η Λούξεμπουργκ για τη Ρωσική Επανάσταση

Λένιν  VS Λούξεμπουργκ;

Δύο γραμμές για το Ανατολικό Ζήτημα

 

Από τον Δραγούμη στον Μπεναρόγια : Το αντιπολεμικό –αντιμικρασιατικό συναίσθημα στην Ελλάδα και η συμβολή του στη Μικρασιατική Καταστροφή

18-3-2019: Συζητώντας για μετά τον Α’ παγκόσμιο Πόλεμο

Στις 30 Οκτωβρίου του 1918 οι Νεότουρκοι –ηττημένοι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο- αναγκάστηκαν να υπογράψουν στο Μούδρο της Λήμνου την παράδοσή της στις συμμαχικές δυνάμεις. Σύμφωνα με τους όρους της ανακωχής η οθωμανική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να παραδώσει τα οχυρά των Στενών, να επιτρέψει την ελεύθερη διέλευση των πλοίων απ’ τα Δαρδανέλλια , να αφοπλιστεί πλήρως και να παραδώσει τον οπλισμό στους συμμάχους,  οι οποίοι θα αναλάβουν να ελέγχουν και τις επικοινωνίες. Επίσης οι συμμαχικές δυνάμεις απόκτησαν το δικαίωμα άμεσης στρατιωτικής επέμβασης όταν κάπου διασαλευόταν η τάξη. Ως αποτέλεσμα της ανακωχής, ο αρχηγός του οθωμανικού στρατού Liman von Sanders  παραιτήθηκε από τη θέση του και αναχώρησε άμεσα για τη Γερμανία….

«Eφυγε» ο κορυφαίος βυζαντινολόγος Σπύρος Βρυώνης

Ο θάνατος του ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου Σπύρου Βρυώνη είναι μια μεγάλη απώλεια για την ελληνική επιστημονική κοινότητα. Η μακρόχρονη ταλαιπωρία της υγείας του τα τελευταία χρόνια,   τον είχε υποχρεώσει να απέχει από τις δημόσιες δράσεις… 

Ένα άγνωστο έγκλημα: Η απαγόρευση εξόδου των ελληνικών πληθυσμών από τη Μικρά Ασία….

…και η παράδοσή τους στους κεμαλικούς

.

Βλάσης Αγτζίδης,   Διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας, Mαθηματικός

.

Ένα από τα πλέον άγνωστα σημεία του μικρασιατικού δράματος υπήρξε η απαγόρευση εξόδου των ελληνικών και των υπόλοιπων χριστιανικών πληθυσμών από την κυβέρνηση Γούναρη-Πρωτοπαπαδάκη.

.

Από τις αρχές του 1922 είχε αρχίσει να συζητιέται σε υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια η εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό. Παρ′ όλα αυτά, όμως, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να απαγορεύσει στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Η απόφαση αυτή πήρε τη μορφή του νόμου 2870/1922, ο οποίος προέβλεπε αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές, στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό.

.

Ο Νόμος 2870/1922 ψηφίστηκε τον Ιούλιο, λίγο πριν την κατάρρευση του μετώπου. Και αυτό, ενώ είχαν απορρίψει την Άνοιξη του 1922 τις προτάσεις της οργάνωσης Μικρασιατική Άμυνα (επικεφαλής ο μητροπολίτης Χρυσόστομος) για ανακήρυξη Ιωνικού Κράτους, απεμπλοκή από τις συμμαχικές υποχρεώσεις, δημιουργία μιας ντε φάκτο νέας πραγματικότητας, δημιουργία ντόπιου στρατού που με την ελλαδική βοήθεια θα δημιουργούσε γραμμή άμυνας για να σταματήσει τον κεμαλικό στρατό.

.

To Aρμενικό Ζήτημα (Β’ μέρος)

TO ARMENIKO ZHTHMA ΣΤΟΝ 19^Ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΥΠΟ

Με αφορμή την έκδοση από το περιοδικό Αρμενικά της μελέτης του Ιωάννη Ασπροποταμίτη για την παρουσίαση του Αρμενικού Ζητήματος μέσα από τον ελληνικό Τύπο κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, αναρτώ το δεύτερο μέρος της βιβλιοκρισίας.

Το Α’ Μέρος μπορείτε να το διαβάσετε εδώ:  https://kars1918.wordpress.com/2018/10/23/armenian-issue-and-greek-press/

Από την παρουσίαση του βιβλίου στη Νέα Σμύρνη στις 24 Οκτωβρίου 2018 με τον Θέμο Στοφορόπουλο, την Κουήν Μινασιάν σε συντονισμό Έρσης Βατού

Το Αρμενικό Ζήτημα

Η μελέτη καλύπτει την περίοδο 1894-1896, οπότε υπήρξε η κορύφωση μιας διαδικασίας η οποία ξεκίνησε από το Συνέδριο του Βερολίνου (1878). Τότε ουσιαστικά εμφανίζεται το Αρμενικό Ζήτημα ως διεθνές ζήτημα στο πλαίσιο του Ανατολικού. Η αρμενική αφύπνιση υπήρξε απόρροια του διαφωτισμού και των νέων ιδεών που ήρθαν από τη Δύση.

Αρμενικό Ζήτημα και ελληνικός Τύπος (Α’ μέρος)

TO ARMENIKO ZHTHMA ΣΤΟΝ 19^Ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΥΠΟ

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Μια από τις πλέον άγνωστες περιόδους της Εγγύς Ανατολής είναι τα όσα διαδραματίστηκαν στα τέλη του 19^ου αιώνα και έβαλαν τις βάσεις για τις μεταγενέστερες εξελίξεις. Την έλλειψη αυτή και ειδικότερα την ελληνική ματιά στην εποχή, έρχεται να καλύψει ένα νέο βιβλίο που εκδόθηκε από το σημαντικό  περιοδικό «Αρμενικά» που εδρεύει στην Αθήνα. Η μελέτη του Ιωάννη Γ. Ασπροποταμίτη έρχεται να προστεθεί στο σύνολο των έργων που διαπραγματεύονται το Αρμενικό Ζήτημα και τη Γενοκτονία.

Επικεντρώνεται στην περίοδο του Αβδούλ Χαμίτ και ειδικά στα γεγονότα των ετών 1894-1896. Επιχειρεί να καλύψει την έλλειψη πλήρους εικόνας για μια περίοδο που υπήρξε προάγγελος των μεγάλων ανατροπών, οι οποίες θα συμβούν με την επικράτηση του τουρκικού εθνικισμού με το κίνημα των Νεότουρκων. Παράλληλα, αποσαφηνίζει πλήρως τις πολιτικές σχέσεις Ελλήνων και Αρμενίων, έτσι όπως εκφράζονται στην ύστερη περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από το συσχετισμό του Αρμενικού Ζητήματος με το Μακεδονικό και το Κρητικό, έως τις επιπτώσεις των αντιαρμενικών διώξεων επί των ελληνικών κοινοτήτων της Ανατολής.

Οι όροι, τα αριθμητικά μεγέθη και οι αιτίες της Σιωπής…

Σε κάθε επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις δύο μεγάλες αναθεωρητικές σχολές που διασώζονται μέσα στον ιστορικό χρόνο, συνυπάρχουν και εκφράζονται με ξεχωριστό δημόσιο λόγο.

Η πρώτη αφορά τους πολιτικούς απογόνους της τότε μοναρχικής Δεξιάς που είναι η κύρια υπεύθυνη για τη Μικρασιατική καταστροφή.

 Η δεύτερη, της κληρονομιάς του παλαιοελλαδίτικου ΣΕΚΕ, που τότε κατ’ εντολήν της Κομιντέρν, στήριξε το πρωτοφασιστικό κεμαλικό κίνημα κατά των Ελλήνων και των Αρμενίων.

Σε μια επόμενη ανάρτηση θα δημοσιεύσω δύο τέτοιους διαλόγους που φέρνουν ξανά στο προσκήνιο την παράδοξη βασιλο-κομμουνιστική συμμαχία (αντιπολεμική και αντιμικρασιατικη) του Οκτωβρίου του 1920 («Σφυρί δρεπάνι/ελιά στεφάνι» ήταν ένα από τα συνθήματά της).

Ο ρόλος της Γερμανίας στη Γενοκτονία των Αρμενίων

Ένα εξαιρετικό κείμενο αναρτήθηκε στη σελίδα της Deutsche Welle. Αφορά τη γερμανική ευθύνη για τη γενοκτονία των Αρμενίων, αλλά και κατα συνέπεια των υπόλοιπων χριστιανικών κοινοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Ελλήνων και Ασσυρίων). Η Γενοκτονία των Αρμενίων (και «άλλων», όπως αναφέρει το σχετικό Ψήφισμα), αναγνωρίστηκε ρητώς και επισήμως από τη γερμανική Βουλή στις 2 Ιουνίου του 2016…  

.

Το ζήτημα αυτό το είχαμε ήδη αναδείξει εδώ και αρκετά χρόνια. Ενδεικτικά μπορείτε να διαβάσετε αυτό το κείμενο:
Από την Oθωμανική Αυτοκρατορία στο έθνος-κράτος (1908-1923)
ή αυτό:
Ποιοι Νεότουρκοι;
.
Η πρώτη αναφορά στη γερμανική ευθύνη έγινε στο (εξαντλημένο εδώ και πολλά χρόνια) βιβλίο μου «Ποντιακός Ελληνισμός. Από τη γενοκτονία και το σταλινισμό στην Περεστρόικα«, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1990.

 .

Η Δίκη των Εξ, ο Άρειος Πάγος και ο δεξιός αναθεωρητισμός

---

Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΕΞ ΚΑΙ Ο ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ

 .

Με μεγάλη επιτυχία έγινε το Σεμινάριο Ιστορίας στις 15 Δεκεμβρίου με τίτλο «Μετά την Καταστροφή του 1922. Η Δίκη των Εξ και οι περιπέτειές της« και ομιλητές τους: Μαρία Ψαρούδη, Φιλόλογο και Τάκη Σακιτζόγλου, νομικό. Ουσιαστικά τέθηκε υπό την κρίση των σύγχρονων ερευνητών τόσο το ζήτημα της τιμωρίας των ενόχων της Μικρασιατικής Καταστροφής με τη λεγόμενη «Δίκη των Εξ» του Οκτωβρίου του 1922, όσο και ο Δεξιός Αναθεωρητισμός, που εξέφρασαν συγκεκριμένες και ακραίες πολιτικές δυνάμεις στο εσωτερικό του Αρείου Πάγου, που οδήγησαν στην ακύρωση της Δίκης μετά από 90 χρόνια!!!

Οι Θρησκευτικές Ταυτότητες και το τζιχάντ στις Ελληνοτουρκικές Σχέσεις

Το παρακάτω κείμενο προέρχεται από το υπό έκδοση  βιβλίο μου Εμείς και το Ισλάμ, εκδ. Πατάκη…

—————————–

Το φαινόμενο του Ιερού Ισλαμικού Πολέμου -δηλαδή του «τζιχάντ»- επέστρεψε δυναμικά στον κόσμο με το σύγχρονο ισλαμιστικό κίνημα. Όμως το φαινόμενο αυτό δεν είναι άγνωστο στον ελληνικό κόσμο, εφόσον δύο φορές εμφανίστηκε στην Εγγύς Ανατολή κατά τη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα.

To Νεοτουρκικό τζιχάντ

 

Στό Κόκκινο: «…ένα κομμάτι της τουρκικής αριστεράς έχει κότσια»

Ένα περσινό κείμενο για μια εκπομπή (την οποία μπορείτε να ακούσετε) εντόπισε μια καλή φίλη στην ιστοσελίδα του ρ/σ «Το Κόκκινο».

Το παραθέτω για αρχειακούς λόγους: 

http://www.stokokkino.gr/article/1000000000030514/BlAgtzidis-Eutuxos-ena-kommati-tis-tourkikis-aristeras-exei-kotsia

Βλ.Αγτζίδης: «Ευτυχώς ένα κομμάτι της τουρκικής αριστεράς έχει κότσια»

 Με αφορμή τις εργασίες της ημερίδας  «Ο Νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά» που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Άγκυρα το Σάββατο 9 Απριλίου (2016)μια οργάνωση από την «Πρωτοβουλία για την Ελευθερία Σκέψης της Άγκυρας» (Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi) και την εφημερίδα Newroz ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης μιλά στο Κόκκινο Θεσσαλονίκης 93.4 για το θάρρος της τουρκικής αριστεράς να μιλά για θέματα που είναι ταμπού στην Ελλάδα.

 

Το βυθισμένο πλοίο στον κόλπο της Σμύρνης. Μια ιστορία που έγινε αλλιώς

Μια ιστορία που έγινε αλλιώς!!!

 

Τις προηγούμενες μέρες γράφτηκε στον Τύπο ότι: «Ένα πλοίο, κατά πάσα πιθανότητα ελληνικό, που μετέφερε κυνηγημένους πρόσφυγες από την Σμύρνη που προσπαθούσαν να διαφύγουν από την τουρκική σφαγή και που βυθίστηκε πιθανώς από τουρκικά κανόνια, βρέθηκε στην θαλάσσια περιοχή του κόλπου από επιστημονική ομάδα του πανεπιστήμιου της πόλης. Σύμφωνα με τον καθηγητή του τελολογικού ινστιτούτου του τουρκικού πανεπιστημίου, Muhammet Duman, βρέθηκα από μη επανδρωμένη ειδική κάμερα σε βάθος 42 μέτρα, ένα ναυάγιο πλοίο μήκους 78 μέτρων και πλάτος 8 μέτρα. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, πρόκειται για πλοίο που μετέφερε κυνηγημένους χριστιανούς πρόσφυγες που προσπαθούσαν απεγνωσμένα να διαφύγουν από την καταστροφή της ιστορικής πόλης, αλλά… είχαν τραγικό τέλος!«

Αυτή η ιστορία με το πλοίο, ως συνδεδεμένη με τη σφαγή της Σμύρνης,  δεν τεκμαίρεται από κάποιες πηγές. Είναι δεδομένο ότι τις μέρες της καταστροφής ο κόλπος της Σμύρνης ήταν γεμάτος από τα πλοία των αδιάφορων συμμάχων. Οποιοδήποτε τέτοιο περιστατικό θα είχε καταγραφεί και θα  ήταν γνωστό…. 

Γνωρίζουμε με σαφήνεια πώς υπήρξε ο εγκλωβισμός των χριστιανών στην περιοχή και πώς έγινε η διαχείριση του γεγονότος από τις κεμαλικές, τις ελληνικές και τις συμμαχικές δυνάμεις.

«Όταν ο Γληνός ‘συνάντησε’ τη Λούξεμπουργκ»

Ένα πολύ σημαντικό συνέδριο για το Σμυρνιό διανοούμενο Δημήτρη Γληνό άρχισε την Παρασκευή 19 Μαϊου και ολοκληρώνεται την Κυριακή 21. Το συνέδριο γίνεται στο Αμφιθέατρο ‘Αντώνης Τρίτσης», Ακαδημίας 50.

Το οργανώνει το Ίδρυμα Γληνού μαζί με το Εργαστήριο Ιστορίας της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Την τελευταία ημέρα του συνεδρίου, στην 7η Συνεδρία που αρχίζει στις 9.30 π.μ., παρουσιάζω το εξής θέμα : 

«Όταν  ο Γληνός ‘συνάντησε’ τη Λούξεμπουργκ:
Προσεγγίζοντας το Ζήτημα της Ανατολής και το κίνημα των Νεότουρκων»

Σεμινάριο Ιστορίας 19-5-17: Γενοκτονία στο μικρασιατικό Πόντο

 Στρογγυλό Τραπέζι για ένα θέμα που ακόμα διχάζει

«Η Τουρκία από την ίδρυση της αποκαλούμενης ‘νεαρής’ Δημοκρατίας , που βασίστηκε
στη γενοκτονία των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ελλήνων,
βίωσε μισή ντουζίνα στρατιωτικά πραξικοπήματα….
Τίποτα το καλό δεν μπορεί να συμβεί σε αυτή τη χώρα όπου έχει διαπραχθεί
μια γενοκτονία και όπου συνεχίζει να επικρατεί η άρνησή της.»

Elif Bayramgil
(εφημ. Το Βήμα, 16/4/17, σ. Α16-17)

Στο Σεμινάριο Ιστορίας που συντονίζω και  γίνεται στο πλαίσιο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Κηφισιάς , πραγματοποιείται μια συνάντηση ιστορικών  την Παρασκευή 19 Μαϊου.

Η Ίρις Τζαχίλη και ο Βασίλης Μεϊχανετσίδης θα συζητήσουν για το ιστορικό γεγονός της Γενοκτονίας στην οθωμανική Ανατολή, το πραγματικό πλαίσιο εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε και το αποτύπωμα του τραύματος στην προσφυγική Μνήμη.

To be or not to be?

Μάλλον το έχω ξαναβάλει -αυτό ή κάτι συναφές- αλλά ας το ξαναβάλω μιας και επίκειται το δημοψήφισμα στην Τουρκία, όπου συγκρούονται από τη μια οι Ισλαμιστές αντικεμαλικοί σε συμμαχία με τους ακροδεξιούς κεμαλικούς και από την άλλη οι αυθεντικοί κεμαλικοί εθνικιστές (που ακόμα ονειρεύονται το πώς πέταξαν τους Έλληνες στη θάλασσα της Σμύρνης) μαζί με τους Κούρδους και την όποια αριστερά…  Ένα δημοψήφισμα όπου μάλλον οι Ελλαδίτες έχουν τοποθετηθεί αντι-ερντογανικά (HAYIR) στο πλευρό των κεμαλιστών , ενώ οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης που ζουν εκεί, σε μεγάλο ποσοστό στο πλευρό του Ερντογάν (EVET)…

Οι Οκτώ Τούρκοι πραξικοπηματίες, η ελληνική Δικαιοσύνη και το κίνημα των αλληλέγγυων

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Ένα μεγάλο ζήτημα  βασανίζει τη νεοελληνική κοινή γνώμη: Να εκδοθούν ή όχι οι οκτώ Τούρκοι στρατιωτικοί που ενεπλάκησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο αιματηρό πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου. Ένα πραξικόπημα που μπορεί να απέτυχε, αλλά κόστισε περί τους 300 νεκρούς στον τουρκικό λαό και επιπλέον διευκόλυνε τον Ερντογάν στο να επιτύχει τους στόχους του.

Σεμινάριο Ιστορίας: Από που έρχεται και που πηγαίνει η Τουρκία

Την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2017 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ.  [«Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού] στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστήμιου του δήμου Κηφισιάς, θα παρουσιαστεί το θέμα «Από που έρχεται και που πηγαίνει η Τουρκία« από τον πρέσβη επί τιμή Βασίλη Μούτσογλου, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του με τίτλο «Τουρκία: Η ανέλιξη της προσωπικότητας του κράτους (εκδ. Bookstars – Γιωγγαράς, 2016).

Ο Βασίλης Μούτσογλου είναι διπλωματικός (Πληρεξούσιος Υπουργός Α΄ ε.τ.), πολιτικός επιστήμων (πτυχιούχος της ΠΑΣΠΕ). Γεννήθηκε και σπούδασε στην Πόλη, πέραν της Παντείου είναι και απόφοιτος του Πολυτεχνείου Κωνσταντινουπόλεως.

O εισηγητής στο βιβλίο του εξετάζει την ιστορία της Τουρκίας από την ίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι την σύγχρονη εποχή, με πύκνωση της ανάλυσης όσο πλησιάζει τον 19ο αιώνα και μέχρι το τέλος του 2015, ενώ σε ορισμένες περιόδους η διήγηση και ανάλυση γίνεται πιο διεξοδική. Στο Επίμετρο, γίνεται αναφορά στους παράγοντες που συνέβαλαν στον σχηματισμό της προσωπικότητας της Τουρκίας καθώς και στα στοιχεία που επηρεάζουν την έκφραση της.

Για το Σεμινάριο δείτε: https://kars1918.wordpress.com/2016/10/05/seminario-de-la-historia-moderna-2016-2017/

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ – ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ – ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΕΙΣ

Μια επιστημονική συνάντηση
στον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιά

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Μια πολύ σημαντική επιστημονική συνάντηση έλαβε χώρα στις 30 Νοεμβρίου του 2016 με πρωτοβουλία του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά και του προέδρου του Γιώργου Σταματογιάννη.   Εισηγητές ήταν οι:

–Γιώργος Κόκκινος, Καθηγητής Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας του  Πανεπιστημίου Αιγαίου, με θέμα  «Ανάμεσα στην Κλειώ και την Θέμιδα»,

–Μάρκος Καρασαρίνης, Δρ. Ιστορίας, Δημοσιογράφος,  «Οι δικαστές και οι ιστορικοί – Η άρνηση του ολοκαυτώματος στο εδώλιο»,

-Έλλη Λεμονίδου, Επ. Καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών «Οι δίκες για το καθεστώς του Βισύ στη μεταπολεμική Γαλλία».

-Η δική μου εισήγηση είχε ως τίτλο: «Γενοκτονία στην Οθωμανική Ανατολή ως πεδίο ιδεολογικής αντιπαράθεσης».

Γιατί είχε σημασία η εκδήλωση

Μπορεί να κατασκευαστεί ένα έθνος;

Οι συζητήσεις για τον εθνικισμό, τα έθνη και τις εθνότητες έχουν προκαλέσει ομηρικές συζητήσεις και συγκρούσεις μεταξύ των ιστορικών και των κοινωνικών επιστημόνων. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι συγκρούσεις αυτές διαχέονται στη δημόσια συζήτηση με ιδιαίτερη ένταση.

Η σύγχυση μεταξύ της εθνότητας και του σύγχρονου πολιτικού έθνους που εμφανίζεται με τον διαφωτισμό χαρακτηρίζει το σύνολο σχεδόν των αντιπαραθέσεων. Ξεφεύγοντας όμως από τα καθ’ ημάς, έχουμε μια εξαιρετική περίπτωση για να κρίνουμε τις νέες κοινωνιολογικές θεωρίες.

Και την περίπτωση αυτή μας τη δίνει η γειτονική μας Τουρκία, η οποία ταλανίζεται επί πλέον από πλήθος υπαρξιακών ζητημάτων.

19-20 Νοεμβρίου: Ένα σημαντικό συνέδριο για τη Μικρά Ασία, το τραύμα της Καταστροφής και τη διαχείριση της Μνήμης

Η Μικρασιατική μνήμη, τρεις γενιές μετά την καταστροφή

3ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΙΗΜΕΡΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ

ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ και ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ (Κ.Ε.Μ.Μ.Ε.) ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

 

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2016 «Η Μικρασιατική μνήμη, τρεις γενιές μετά την καταστροφή»

& Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016 «Απ’ την Ερυθραία της Ιωνίας στη Νέα Ερυθραία της Αττικής»

Αμφιθέατρο Κέντρου Βιώσιμης επιχειρηματικότητας Excelixi Α.Ε. Τράπεζας Πειραιώς

Ελ. Βενιζέλου 154 και Ρωμυλίας, Καστρί – Νέα Ερυθραία, Τηλ. Επικοινωνίας 210 6206

ΕΙΣΟΔΟΣ  ΕΛΕΥΘΕΡΗ

 

Διεθνές Συνέδριο για τον Πόντο στη Θεσσαλονίκη

 3ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο 

«Ο Πόντος στην ύστερη Οθωμανική Αυτοκρατορία (1774-1908) Κοινωνία και Οικονομία»

Θεσσαλονίκη 18-20 Νοεμβρίου 2016, Α.Π.Θ.
http://www.hist.auth.gr/el/pontusconference

Οι oικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι οποίες καθιστούσαν αδήριτη την ανάγκη μεταρρυθμίσεων, υπό την ασφυκτική πίεση των Ευρωπαίων ιδιαίτερα από το β΄ μισό του 18ου αιώνα, επηρέασαν αποφασιστικά και τη ζωή των κατοίκων του Πόντου: Η ελεύθερη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα αναζωογόνησε την κίνηση στα λιμάνια της περιοχής. Η Σαμψούντα αποτέλεσε το σημαντικότερο εξαγωγικό κόμβο για τα προϊόντα τής ενδοχώρας της, ενώ η Τραπεζούντα αναδείχθηκε στο μεγαλύτερο μεταπρατικό κέντρο για την εξαγωγή εμπορευμάτων από την Περσία και την εισαγωγή βιομηχανοποιημένων προϊόντων από τη Δυτική Ευρώπη.

Η Λωζάννη, ο Κεμάλ και οι μικροαπατεωνιές των κεμαλιστών

Δεν είναι πολύ εύκολο να αποκωδικοποιηθεί πλήρως η πρόσφατη εξέλιξη της ρητορικής του Ερντογάν, που φαίνεται να ασκεί κριτική και να προσπαθεί να αποδομήσει ιδεολογικά μια από τις ισχυρότερες διεθνείς συνθήκες, τη Συνθήκη της Λωζάννης. [Ένα μέρος της αφορούσε την ελληνοτουρκική ανταλλαγή των πληθυσμών και των καθορισμό των ελληνοτουρκικών συνόρων]. Εάν συμβαίνει αυτό τελικά, η Τουρκία και ο εθνικισμός της είτε στην κεμαλική είτε στην ισλαμιστική του εκδοχή, θα έχουν κερδίσει την παγκόσμια πρωτοτυπία αμφισβητώντας για δεύτερη φορά μια από τις μεταπολεμικές συνθήκες που πάνω της βασίστηκε η γεωπολιτική ισορροπία.

2 Οκτωβρίου. Μια πρωτότυπη Ημερίδα στη Νέα Σμύρνη

2 Οκτωβρίου 2016, Εστία Νέας Σμύρνης

H πρωτοβουλία για την Ημερίδα αυτή ανήκει στην Ντόρα Βακιρτζή, εγγονή του Θανάση Μαστροπαναγιώτη από τα Μοσχονήσια -στον οποίο ανήκε το θαυμάσιο καφέ «Ο Ερμής» στην παραλία της πόλης- την τραγική ιστορία του οποίου παρουσιάσαμε σε προηγούμενες αναρτήσεις…

14-9-2016: Εκδήλωση-συζήτηση για το 1922 στην Αργυρούπολη

Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με συζήτηση θα γίνει στην Αργυρούπολη Αττικής στις 14 Σεπτεμβρίου 1922. Στην ανακοίνωση των οργανωτών αναγράφεται:

Μοσχονήσια 1922: Η ιστορία βρίσκεται μπροστά μας

Τα Μοσχονήσια, το Νησί όπως τα αποκαλούν οι νέοι τουρκο-Κρήτες κάτοικοί τους, ή η Cunta (Τζούντα) των Τούρκων, υπήρξε μια ελληνική πόλη των 8.000 περίπου κατοίκων, λίγο βορειότερα του Αϊβαλιού. Είναι το μεγαλύτερο νησί από τα 22 νησιά του σύμπλεγματος, τα οποία ανήκουν στην πόλη Αϊβαλί.

Εκεί βρέθηκα δύο φορές πριν από λίγα χρόνια: Έφαγα και χόρεψα (ποντιακά, όλως τυχαίως χάρις σ’ ένα Τραπεζούντιο μέτοικο στην περιοχή) στη κεντρική ταβέρνα της Gunta που έφερε το όνομα «Lyra» (Λύρα). Kαι κάποια χρόνια αργότερα, παρέα με μια ντόπια Κρητικιά φίλη, ήπια τον καφέ στον περίφημο πέτρινο καφενέ της παραλίας, που πριν την Καταστροφή ανήκε στον Θανάση Μαστροπαναγιώτη, και ονομαζόταν «Ερμής» σύμφωνα με τη Μ. Μαστροσταμάτη. Εκεί, το 1999, άκουσα τον νυν ιδιοκτήτη του καφενέ (τρίτης γενιάς ανταλλάξιμο) να μας μιλά σε άψογα κρητικά.

«Kαφενείον Ο Ερμής»

Το πρώτο μου ταξίδι στα Μοσχονήσια έγινε το 1997 με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου για τα 75 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το δεύτερο έγινε το 1999 και είχε ως στόχο την επίσκεψη στο Βαϊνδίρι και το Μουραντιέ της Μαγνησίας (Ιωνία), παρέα με την καλή μας Τανζού από τα Μοσχονήσια.

Τουρκία: Για το πραξικόπημα και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις

Για το πραξικόπημα στην Τουρκία και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσει κάποιος τη σημασία των εξελίξεων στη γειτονική μας χώρα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος των κεμαλιστών σίγουρα αποτελεί θετικό γεγονός, μιας και ο φορέας της στρατοκρατικής, επεκτατικής πολιτικής εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου υπήρξε η στρατιωτική ελίτ. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο τουρκικός στρατός δεν αποτελεί ένα θεσμό δυτικού τύπου, αλλά το δημιουργό και θεματοφύλακα της εθνικιστικής-κοσμικής Τουρκίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την συντριπτική νίκη που κατήγαγε κατά των Ελλήνων την περίοδο 1919-1922.

Mια συνέντευξη του Stefan Ihrig

.
Stefan Ihrig: O θαυμασμός της Γερμανίας στις τακτικές του Κεμάλ

ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ

Οσοι έχουν μελετήσει στοιχειωδώς τη Γερμανία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θα έχουν παρατηρήσει τη στενή σχέση της με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη μετέπειτα Νέα Τουρκία που ίδρυσε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Και όμως, μέχρι σήμερα ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί σε βάθος και με σύστημα με τη σχέση, τη συμμαχία αυτή, τις προεκτάσεις και τα παρεπόμενά της. Ο ιστορικός Stefan Ihrig πράττει ακριβώς αυτό, φέρνοντας στο φως πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τον ιδιαίτερο θαυμασμό των Γερμανών εθνικιστών και βέβαια των ναζί απέναντι στον ίδιο τον Κεμάλ, αλλά και στις γενοκτονικές πολιτικές των Νεότουρκων. Τα αποτελέσματα της έρευνάς του περιλαμβάνονται στο βιβλίο «Ατατούρκ και ναζί. Δάσκαλος και μαθητές στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού».

– Πώς προέκυψε η συμμαχία Γερμανίας-Τουρκίας το 1914-18 και ποια η ιδιαίτερη σημασία της;

«Ατατούρκ και Ναζί», ένα σημαντικό βιβλίο

Με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου
του Stefan Ihring
με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination»
 

του Κώστα Μαρδά από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
(Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρ. Ειδήσεων)

Ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο γεννήτορας της σύγχρονης Τουρκίας, ηγέτης ενός κινήματος που χαρακτηρίζεται από τους πολιτικούς αναλυτές Δεξιάς και Αριστεράς ως φιλελεύθερο, αντιιμπεριαλιστικό, μεταρρυθμιστικό, είχε έναν θαυμαστή που αιματοκύλησε τον κόσμο. Ποιον; Τον Αδόλφο Χίτλερ! Το υποστηρίζει ο Βρετανός ιστορικός Στέφαν ‘Αιριγκ, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Κουίν Μέρι του Λονδίνου, με διδακτορική διατριβή στο Κέιμπρτζ που έχει θέμα τις σχέσεις Ναζί- Κεμάλ. 

Στο βιβλίο του «Ατατούρκ και Ναζί», που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, βασιζόμενος σε γερμανοβρετανικές πηγές που πιάνουν 100 σελίδες- ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο των 447 σελίδων – παραθέτει στοιχεία ότι ο Ατατούρκ ήταν ο δάσκαλος και ο Χίτλερ ο μαθητής! Μαθητής στον εθνικισμό, στον ρατσισμό, στην αντιθρησκευτικότητα, στον ολοκληρωτισμό και πάνω απ΄όλα στη γενοκτονία παίρνοντας το κεμαλικό πρότυπο εξόντωσης Αρμενίων και Ελληνοποντίων.

H παρουσία των Ελλήνων στο Ιράκ

Η μεγάλη ανθρωπιστική κρίση, οι προσφυγικές ροές από τη Μέση Ανατολή έχουν ως κύρια  ημερομηνία γέννησης την παράνομη στρατιωτική εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ τον Μάρτιο του 2003. Οι ΗΠΑ υπό την προεδρία του Τζορτζ Μπους του νεώτερου και η Μεγάλη Βρετανία  υπό την πρωθυπουργία του Τόνι Μπλερ,  ακολουθούμενες από πλήθος υποτελών χωρών -μεταξύ των οποίων και η Ελλας- επιδίωξαν με στρατιωτικά μέσα την ανατροπή του τότε ηγέτη του Ιράκ Σαντάμ Χουσεΐν. Η δεύτερη σημαντική ημερομηνία υπήρξε η δυτική και τουρκο-σαουδαραβική επέμβαση στη Συρία τον Ιούλιο του 2011 με την υποκίνηση της στρατιωτικής αντιπαράθεσης. .

.

Με αφορμή την εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ είχα δημοσιεύσει (26.04.2003) το παρακάτω κείμενο

                            ___________________________________________

H παρουσία των Ελλήνων στο Ιράκ

Του Βλάση Αγτζίδη

Η λεηλασία του μουσείου της Βαγδάτης προκάλεσε την οργή και τη συγκίνηση του πολιτισμένου κόσμου. Η πράξη αυτή θυμίζει την καταστροφή του μουσείου της Καμπούλ στο Αφγανιστάν κατά τη διάρκεια των εμφύλιων πολέμων μετά την αποχώρηση των Σοβιετικών, όταν χάθηκαν -μεταξύ των άλλων- και τα πολύτιμα ευρήματα του ελληνικού κράτους της Βακτριανής. Στις μέρες μας στη Βαγδάτη χάθηκαν πολύτιμα αρχαιολογικά τεκμήρια από μια περιοχή που αποτέλεσε πολιτιστική κοιτίδα της ανθρωπότητας και συνδέθηκε ποικιλοτρόπως με τον ελληνισμό. Οι ελληνικές επιγραφές στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία του Ιράκ θυμίζουν στον επισκέπτη το πέρασμα των Ελλήνων από τα χώματα της Μεσοποταμίας.

Ποιοι Νεότουρκοι;

Στην εφημ. «Αυγή» (9-10-2015) δημοσιεύτηκε το άρθρο μου για τους Νεότουρκους. Ο τίτλος του άρθρου είναι: «ΠΟΙΟΙ ΝΕΌΤΟΥΡΚΟΙ; Ένα θέμα που παραμένει ασαφές«

Είναι μια έμμεση απάντηση σ’ ένα περίεργο, αντιϊστορικό και εν τέλει ηλίθιο κείμενο του Αντώνη Λιάκου στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Xronos» της Χαρτουλάρη….

Το κείμενο του Λιάκου αξίζει να σχολιαστεί, γιατί είναι από τα πλέον χαρακτηριστικά δείγματα μιας μεταμοντέρνας ιστοριογραφίας που…. έχει μπερδέψει τα μπούτια της (κυριολεκτικά) και φαντάζεται τους πλέον αντιδραστικούς και αιμοβόρους της Ιστορίας ως το εκσυγχρονιστικό πρότυπο.

16 Μαρτίου: Σεμινάριο Ιστορίας για την αρβανίτικη ταυτότητα προ του 1821

«Οι ταυτότητες στην προεπαναστατική Ελλάδα»

       Ποιά ήταν η ταυτότητα των Αρβανιτών της Νότιας Ελλάδας
πριν την Επανάσταση του 1821;

Στις 16 Μαρτίου 2016  7.15 μ.μ. – 9 μ.μ. στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του δήμου Κηφισιάς θα παρουσιαστεί το θέμα αυτό  από τον Δημήτρη Κιουσόπουλο, ιστορικό, στην «Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς , Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού).

Ο Κιουσόπουλος μετέφρασε (μαζί με τον Π.Μ.Πρωτοψάλτη) την έκθεση του Αυγούστου ντ Ζασσώ (Αuguste de Jassaud).

Κυκλοφόρησε το νέο μου βιβλίο

Τα γεγονότα που συνέβησαν κατά την περίοδο της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της διαδικασίας μετασχηματισμού της (1908-1923) προκαλούσαν πάντα μια αμφιθυμία. Η συνειδητή άρνηση και η επιλεγμένη σιωπή καθόρισαν τις προτεραιότητες της ιστορικής επιστήμης, ακόμα και της τέχνης. Ο ελληνισμός της Ανατολής και η καταστροφή του δεν αποτέλεσαν μέρος των νεοελληνικών επιστημονικών προτεραιοτήτων.

Το βιβλίο αυτό εκφράζει την ανάγκη να παρουσιαστεί η διαδικασία μετάβασης από την πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία στην εποχή του έθνους-κράτους και να αποσαφηνιστούν αδιερεύνητα στοιχεία της ιστορίας όπως είναι – μεταξύ άλλων – οι λόγοι που το μιλιταριστικό κίνημα των Νεότουρκων αποφάσισε και πραγματοποίησε τη Γενοκτονία των μη μουσουλμανικών πληθυσμών, καθώς και οι ευθύνες του ελληνικού πολιτικού συστήματος και των μεγάλων δυνάμεων της εποχής για την ελληνική ήττα.

Η μάχη της Καλλίπολης (Β΄μέρος)

Στην εφημερίδα «Καθημερινή» δημοσιεύτηκε στις 10 Μαϊου του 2015, το β’ μέρος του αφιερώματος στην εκστρατεία της Καλλίπολης.

————————————————————————
.
Η μάχη της Καλλίπολης και η Ελλάδα

.
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

Η εκστρατεία της Καλλίπολης αποτέλεσε ένα από τα μείζονα γεγονότα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, εκτός των δύο «κύριων» μετώπων, του Δυτικού και του Ανατολικού.

                                             

Η βία που άσκησαν οι Νεότουρκοι κατά των ελληνικών πληθυσμών της Ανατολικής Θράκης και της Δυτικής Μικράς Ασίας, από τον Απρίλιο του 1914, ανάγκασε την ελληνική κυβέρνηση να απειλήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία με νέο πόλεμο. Ο Ιωάννης Μεταξάς, ως υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, υπέβαλε Υπόμνημα προς τον Βενιζέλο, τον Μάιο του 1914, υποστηρίζοντας ότι έπρεπε να γίνει άμεση πολεμική ενέργεια με την κατάληψη της χερσονήσου της Καλλίπολης: «…να καταληφθεί η περιοχή αυτή της οποίας η κατοχή θα ήτο απειλή κατά της Κωνσταντινουπόλεως».

Πόσο κυνικοί μπορούν να γίνουν οι σύμμαχοι; «Трговина костима – кад су се кемалисти богатили на лешевима жртава»

Όταν οι κεμαλιστές πουλούσαν τα οστά των θυμάτων τους…

Την 1η Ιουλίου αναρτήθηκε στο ειδησεογραφικό-πολιτικό σάιτ Nova Srpska Politicka Misao το κείμενό μου για την πώληση από τους Κεμαλικούς σε Γάλλους επιχειρηματίες των οστών των θυμάτων της Γενοκτονίας. Το αρχικό κείμενο, που είχε γραφεί ως αφιέρωμα στις Σελίδες Ιστορίας της «Ελευθεροτυπίας», μπορείτε πατώντας κλικ να το βρείτε με τον εξής τίτλο: Μικρασιατική Τραγωδία: Oι έμποροι Κεμαλιστές, οι αγοραστές Γάλλοι, οι μεταφορείς Βρετανοί… 

Τη μετάφραση του κειμένου στα σερβοκροατικά (σε δύο εκδοχές: σε κυριλικό αλφάβητο και σε λατινικό) έκανε ο Milan Koricanac, υπ. Διδάκτορας  στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, Σχολή των Πολιτικών Επιστήμων…

Η Άλωση μέσα από τη ματιά των Οθωμανών

Ένα θέμα που ακόμα απασχολεί τους μελετητές εκείνης της περιόδου, είναι η κατάληψη της Πόλης από τους Οθωμανούς και οι συνέπειες της σφοδρής σύγκρουσης Ενωτικών-Ανθενωτικών.

Το θέμα αυτό από τη σκοπιά των οθωμανικών πηγών θα παρουσιάσει ο ερευνητής Ακύλας Μιχαηλίδης στο Σεμινάριο Ιστορίας (Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Κηφισιάς) την Παρασκευή 8 Μαϊου 2015, 6.00-8.00 μ.μ.. Ο τίτλος της εισήγησης είναι:  «Η Άλωση μέσα από τη ματιά των Οθωμανών».

Το πλήρες πρόγραμμα του Σεμιναρίου μπορείτε να το δείτε εδώ: https://kars1918.wordpress.com/2014/12/30/seminar-2015/.

Ένα παλιό άρθρο: Η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο

Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα μια αναδημοσίευση ενός παλιού μου κειμένου στην «Καθημερινή» (Κυριακή 3 Ιουνίου 2001), που ξεκινά με μια πολύ σημαντική μαρτυρία του του Στάθη Χριστοφορίδη για τη σφαγή των Αρμενίων του Πόντου από τους Νεότουρκους το 1915. Αναδημοσιεύω το άρθρο στη συνέχεια. Η πρόσφατη ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από το Βατικανό και η αναφορά στο δράμα των Ελλήνων της Ανατολής και των Ασσυροχαλδαίων κάνει επίκαιρη κάθε αναφορά στο μεγάλο αυτό ιστορικό ζήτημα ..

Η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο

Ακόμη και οι σύμμαχοι των Τούρκων επιβεβαιώνουν τις συγκλονιστικές μαρτυρίες όσων επέζησαν από τους διωγμούς του 1916-18

Του Βλάση Αγτζίδη*

Το 1914 ξεκίνησαν οι μεγάλες διώξεις κατά των Ελλήνων της Ιωνίας και της Ανατολικής Θράκης. Το 1915 έγινε η γενοκτονία των Αρμενίων με ενάμισι εκατομμύριο νεκρούς, ενώ το 1916 άρχισε η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο.

Καλή Ανάσταση

Μια συμβολική φωτογραφία από αμερικάνικη ταινία του 1919 με τίτλο Auction of souls αναφέρεται στη Γενοκτονία των Αρμενίων. Την εποχή εκείνη η δικαίωση των λαών της Ανατολής έμοιαζε ως πραγματικός στόχος λίγο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στη συνέχεια ενέσκηψε η διαφωνία στο συμμαχικό στρατόπεδο, ο αμοραλισμός του Λένιν, οι μοιραίες εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, η εθνοπροδοσία των μοναρχικών και η ανεπάρκεια του βενιζελισμού… Με αποτέλεσμα να ευνοηθεί ο τουρκικός εθνισμός, ο οποίος ολοκλήρωσε την περίοδο 1919-1923 τις Γενοκτονίες που είχε ξεκινήσει κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

7/3/2015: Μια εκδήλωση στου Γκύζη

«Η Ελλάδα έγινε η πηγή έμπνευσης του διεθνούς φιλελευθερισμού, και ο φιλελληνισμός..…
της δεκαετίας του 1820 έπαιξε ρόλο ανάλογο με αυτόν που θα έπαιζε
στο τέλος της δεκαετίας του 1930 η υποστήριξη
στην Ισπανική Δημοκρατία» –

ERIC HOBSBAWM, Η εποχή των επαναστάσεων, 1789-1848

-Επανεκδόθηκε το κλασικό βιβλίο της Μάρτζορι Χαουζπιάν

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2014, 17.30 μ.μ. : θα παρουσιαστεί στην Εστία Νέας Σμύρνης το κλασικό βιβλίο της Μάρτζορι Χαουζπιάν που επανεκδόθηκε πρόσφατα. Η πρώτη έκδοση είχε γίνει το 1972 υπό τον τίτλο «Η Σμύρνη στις φλόγες». Στη νέα έκδοση έγραψα έναν (αρκετά εκτεταμένο) πρόλογο, όπου τοποθετώ την καταστροφή της Σμύρνης στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, που η τελική του φάση ξεκίνησε το 1908 και σημαδεύτηκε από πρωτοφανή βία και γενοκτονίες των ιθαγενών λαών της Ανατολής…