Νότης Μαυρουδής 1945-2023

Εντελώς απρόσμενα έφυγε μετά από ατύχημα ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κιθαρωδούς και συνθέτες, που διακρινόταν για τη σεμνότητά του.

Αμετανόητος Αριστερός και ανθρωπιστής, ποντιακής καταγωγής, έζησε τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του στη φυλακή, όπου βρέθηκε η μητέρα του κρατούμενη από τους νικητές των Δεκεμβριανών του 1944…

Οι γονείς του είχαν εγκατασταθεί στο Σοχούμι του Καυκάσου και από εκεί ήρθαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, για να ζήσουν σε ένα ποντιακό προσφυγικό συνοικισμό της Καλλιθέας Αττικής.

Ένα από τα πολλά όμορφα τραγούδια που έγραψε ήταν αφιερωμένο στην Κωνσταντινούπολη:

Πόλη Κωνσταντινούπολη/
πατρίδα μου χαμένη/
βασίλισσα των πόλεων/
χιλιοτραγουδισμενη.

Είσαι στον κόσμο ξακουστή/
από την ομορφιά σου/
για του Βοσπόρου τα νερά/
και την Αγιά Σοφιά σου….

……………

……………

Advertisement

Περί των γνωστικών και των θεωριών του Μαρκίωνα του Σινωπέα

Ψαχνοντας τις θεολογικές μορφές του Πόντου βρέθηκα μπροστά σε μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες:

Τον Μαρκίωνα τον Σινωπέα (85 μ.Χ Σινώπη-160 μ.Χ. Ρώμη), μακρινό μέσα στο χρόνο συμπολίτη του Διογένη του Κυνικού (412 π.Χ. Σινώπη-323 π.Χ. Κόρινθος).

.

Ο Μαρκίωνας ήταν εκφραστής μιας θέσης που την βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα. Θεωρεί ότι θα έπρεπε ο Χριστιανισμός να απαλλαγεί από το βάρος της Παλαιάς Διαθήκης και να παραμείνει πιστός μόνο στην Καινή...

.

Τις θέσεις του τις διατύπωσε μέσα από το έργο του με τίτλο «Αντιθέσεις». Εκεί, η Παλαιά Διαθήκη αντιμετωπίζεται ως έργο ενός κατώτερου, μνησίκακου, άτεγκτου, σκληρού και εμπαθούς δημιουργού θεού, ενώ αντίθετα η Καινή Διαθήκη θεωρείται ως έργο ενός ανώτερου Θεού της αγάπης. Υποστήριζε επίσης ότι οι δώδεκα απόστολοι ήταν υπεύθυνοι της διαστρέβλωσης του Θείου Λόγου και του εξιουδαϊσμού του. Δεχόταν μόνο το Ευαγγέλιο του Λουκά και ως μόνον γνήσιο απόστολο τον Παύλο, τις 10 επιστολές του οποίου ενέταξε στον Κανόνα που πρέσβευε. Παράλληλα αντιμετώπιζε το σώμα ως φυλακή του πνεύματος και ως «σάρκα η παραγεμισμένη με περιττώματα»…

.

O M. Kαραγάτσης για τους δημιουργούς…

Ένα εξαιρετικό κείμενο του λογοτέχνη Μ. Καραγάτση -ενός από τους σημαντικότερους συγγραφείς της «Γενιάς του ’30»- με τίτλο «Η εξωμολόγησις ενός συγγραφέα» δημοσιεύτηκε πριν από 75 χρόνια (1943) στο Ελληνικόν Ημερολόγιον «Ορίζοντες» του Μάριου Βαϊάνου.

Πρόκειται για ένα σπουδαίο κείμενο που απευθύνεται σε όσους επιχειρούν να γράψουν. Παράλληλα βοηθά τους αναγνώστες να αποκτήσουν έναν διεισδυτικότερο τρόπο ανάγνωσης.

Όμως η κριτική του προσέγγιση μπορεί να είναι ευρύτερη και να εφαρμοστεί σε κάθε μορφής καλλιτεχνική δημιουργία. Και ακριβώς αυτό το σημείο με άγγιξε περισσότερο και υπήρξε το κύριο κίνητρο για να διαβάσετε τούτη την ανάρτηση:

Αρχαίοι και μεσαιωνικοί ήχοι

 Τρία πολύ ενδιαφέροντα κείμενα αλίευσα στο διαδίκτυο.

Το πρώτο αφορά τη μουσική των αρχαίων Ελλήνων μέσα από το μέλος ενός τραγουδιού που διασώθηκε. Πρόκειται για το αρχαιότερο παγκοσμίως γνωστό τραγούδι, του οποίου σώζονται πλήρως και οι στίχοι και η μουσική και γράφτηκε από τον Σείκιλο, που έζησε στις Τράλλεις (Αϊδίνι) της Μικράς Ασίας κατά το 200 π.Χ. 

Το δεύτερο τη βυζαντινή μουσική, όπως ψαλλόταν στην Αγία Σοφία και όπως την ανασύνθεσαν επιστήμονες του πανεπιστημίου του Στάνφορντ….

---

Και ένα τρίτο περίεργο: Πώς ακούγεται το «π» (π ≈ 3,14 -ο λόγος του μήκους της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του)
————————-
———–

Ακούστε τη μουσική των αρχαίων Ελλήνων

.

ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ,
ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ.
ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ,
ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ.

 .

 Ακούστε ένα αρχαίο ελληνικό ποίημα και τη μελωδία του σε «αυθεντική» σύγχρονη εκτέλεση.

Η ανασύνθεση της αρχαίας ελληνικής μουσικής έτσι ώστε να την ακούμε για πρώτη φορά έτσι όπως ακριβώς ακουγόταν πριν από χιλιάδες χρόνια αποτελεί το αντικείμενο μελέτης που έχει ξεκινήσει από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο επιστήμονας που έχει αναλάβει αυτό το έργο έδωσε ήδη ένα δείγμα του, συνοδεύοντας το σχετικό άρθρο που έγραψε για την ιστοσελίδα του BBC με ένα ηχητικό απόσπασμα το οποίο και μπορείτε να ακούσετε στο βίντεο.

Τρίτη 28 Mαρτίου. Συναντώντας τη μεσαιωνική γεωργιανική φιλολογία

.. από μια μετάφραση του Μανόλη Μηταφίδη από το Σοχούμι….. 

Ομιλία: 28/3 /17

Ώρα: 6 μ.μ. – 8 μ.μ.

«Λογοτεχνική Βραδιά με τη μεσαιωνική φιλολογία της Γεωργίας»

Με αφορμή την έκδοση της ελληνικής μετάφρασης του γεωργιανικού μεσαιωνικού έπους

«Ο Ιππότης με δέρμα Τίγρη» του Σότα Ρουσταβέλι. [შოთა რუსთაველი »ვეფხისტყაოსანი» Шота Руставели «Витязь в тигровой шкуре»].

    Το έργο δεν είχε εκδοθεί στα ελληνικά έως τώρα παρότι τη μετάφραση  είχε κάνει από το 1966 ο εξαιρετικός φιλόλογος Μανόλης Μηταφίδης, κάτοικος της πόλης Σοχούμι του Καυκάσου.

Πλάτωνα: Απολογία του Σωκράτη σε σκηνοθεσία Δ. Αβδελιώδη

«Την κάθε μας μέρα νάχουμε τη λογική σαν εργαλείο»

 

«αδικεί Σωκράτης, ους μεν η πόλις
νομίζει Θεούς ου νομίζων,
έτερα δε δαιμόνια
καινά εισηγούμενος,
αδικεί δε και τους νέους διαφθείρων.
Τίμημα θάνατος».
Μέλητος

Την Κυριακή που μας πέρασε βρέθηκα στο θέατρο της Σχολής Καλών Τεχνών προσκαλεσμένος από τον καλό φίλο, σκηνοθέτη, Δήμο Αβδελιώδη, να δω μια παράσταση για την οποία είχα ακούσει και είχα διαβάσει πολλά. Ήταν η τελευταία παράσταση αυτής της περιόδου μιας θεατρικής παραγωγής, που ξεκίνησε το 2015 με τη συνεργασία και υπό την αιγίδα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) και έκτοτε διάνυσε μια λαμπρή διαδρομή, η οποία θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Εκτός από την Ελλάδα, η παράσταση έχει δοθεί έως αυτή τη στιγμή στη Ρουμανία, την Κύπρο, τη Σερβία αλλά και στο μακρυνό Βιετνάμ, όπου αποθεώθηκε στην ιστορική Όπερα του Ανόι.

27-1-2017: Σεμινάριο για τη λογοτεχνία που γεννήθηκε στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης

Στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστήμιου του Δήμου Κηφισιάς, η ιστορικός  Οντέτ Βαρόν, θα παρουσιάσει το θέμα  «Στα Ναζιστικά Στρατόπεδα Συγκέντρωσης και Εξόντωσης: Μνήμη και λόγος στο έργο του Πρίμο Λέβι και του Όμηρου Πέλλα».

Το Σεμινάριο θα γίνει την Παρασκευή, 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ. στις 27-1-2017 στην «Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού.

Το πρόγραμμα του Σεμιναρίου μπορείτε να το δείτε εδώ:  https://kars1918.wordpress.com/2017/01/18/seminar-2017/

 

Παρακάτω παρουσιάζονται δύο χαρακτηριστικά βιβλία: του Ιταλοεβραίου Πρίμο Λέβι και του Έλληνα Όμηρου Πέλλα, κρατούμενων και των δύο στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης. 

 .

Παρουσιάζoντας το βιβλίο του Omer Asan

Δύο παρουσιάσεις του νέου βιβλίου του Ομέρ Ασάν, που μεταφράστηκε στα ελληνικά, θα γίνουν στην Αθήνα:

1. 15-9-2016, Μεταμόρφωση Αττικής, 8.00 μ.μ. 

 .

Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Omer Asan στα ελληνικά, ο Σύλλογος Ποντίων Μεταμόρφωσης «Εύξεινος Πόντος» παρουσιάζει το βιβλίο του Ομέρ Ασάν «Η Κεμεντζέ του Νίκου»

 .

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2016 στις 20:00′ στα γραφεία του Συλλόγου (Βάρναλη 12, Μεταμόρφωση).

 .

2. 16-9-2016  19.30, ΠΟΛΙΣ Art Cafe ( Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα)

 .

Η κεντρική παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, 2016, ώρα 19:30 στο ΠΟΛΙΣ Art Cafe ( Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα).  

 .

H αριστερή παρέκκλιση στο γλωσσικό ζήτημα…

…και οι θανάσιμες συνέπειές της
———————————————-

περ. Τα ιστορικά, τεύχ, 43, Δεκέμβριος 2005, σελ. 421-448

Ποντιακή VS δημοτική.
.
Μια άγνωστη πλευρά του ελληνικού γλωσσικού ζητήματος στη Σοβιετική Ένωση του Μεσοπολέμου[1]

.
Του Βλάση Αγτζίδη (*)

.
Γλωσσικό ζήτημα και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση
. .

Οι Έλληνες της ν. Ουκρανίας και της Κριμαίας: Η Μαριουπολίτικη διάλεκτος

Η “Βιβλιοθήκη”,  δηλαδή το ένθετο 4σέλιδο για τα βιβλία, της “Ελευθεροτυπίας”της Παρασκευής (28 Φεβρουαρίου 2014 ) ήταν αφιερωμένο στους Έλληνες της νότιας Ουκρανίας και της Κριμαίας μέσα από την παρουσίαση κάποιων επιλεγμένων βιβλίων. Το αφιέρωμα είχε τις εξής ενότητες:
α) Εισαγωγικό,  http://goo.gl/5DwRbq
β) βιβλία για τη μαριουπολίτικη διάλεκτο, http://goo.gl/xycyDG
γ) για τις σταλινικές διώξεις  http://goo.gl/0PvL9s
δ) για την σύγχρονη παρουσία http://goo.gl/Nz1me4

Η ανάρτηση αυτή περιλαμβάνει μόνο την ενότητα για την μαριουπολίτικη διάλεκτο και πολιτισμό,  με την παρουσίαση δύο επιλεγμένων βιβλίων.

Μαριουπολίτικα:

Μια σημαντική νεοελληνική διάλεκτος, που πνέει τα λοίσθια

Αλέξανδρος Ασλά (Alexander Ashla) Τα Μαριουπολίτικα. Τραγούδια, παραμύθια και χοροί των Ελλήνων της Αζοφικής, 1999 Σελ. 178

Το βιβλίο του Ασλά, Ελληνα από τη Μαριούπολη, που εκδόθηκε σε 1.000 αντίτυπα υπό την ένδειξη «εκδόσεις Δωδώνη» με δαπάνες και για λογαριασμό του συγγραφέα, έκανε εμφανή και έδωσε υπόσταση σ’ έναν υπαρκτό εξωελλαδικό ελληνικό πολιτισμό, τον οποίο η επίσημη Ελλάδα αλλά και η ακαδημαϊκή κοινότητα αγνοούσε.  Ο Ασλά ξεκινά το βιβλίο του με την υπόμνηση της άποψης του μεγάλου Σοβιετικού ελληνιστή Ανδρέι Μπελέτσκι:

«Στο ελληνικό φολκλόρ των Ελλήνων της Αζοφικής έχουν διατηρηθεί ώς τις μέρες μας υπολείμματα του αρχαίου πολιτισμού που κάποτε άνθιζε στη μακρινή τους πατρίδα. Τα χορωδιακά τους τραγούδια θυμίζουν περιγραφές των χορών της XVIII ραψωδίας της ομηρικής Ιλιάδας. Χαρακτηριστικό των μύθων τους είναι η βυζαντινή χροιά».

Ο Ασλά ήταν ο πρώτος επιστήμονας λαογράφος που μελέτησε συστηματικά τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό της Αζοφικής. Συνέλεξε πρωτότυπο υλικό το οποίο και εξέδωσε σε τρεις δίσκους βινυλίου από το μεγάλο σοβιετικό εκδοτικό οίκο «Μελωδία», που είχε ως έδρα τη Μόσχα. Εκτός από την ιδιότητά του ως λαογράφου-ερευνητή, ο Αλέξανδρος Ασλά έλαβε μέρος στις προσπάθειες αναγέννησης της ελληνικής σοβιετικής μειονότητας.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ 100 χρόνια από τη γέννησή του

Το 2011 κηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού έτος Ελύτη, καθώς συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή. Με αφορμή το γεγονός αυτό, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου αφιερώματος στον ποιητή προσπάθησα να περιγράψω το περιβάλλον μέσα στο οποίο έζησε και δημιούργησε 

Το πολιτιστικό περιβάλλον του Οδυσσέα Ελύτη

1911

Μεγάλη μεταρρύθμιση του Ελληνικού Πανεπιστημίου. Αναθεωρήθηκε το γερμανικό μοντέλο που ίσχυε από το 1837. Θεσμοθετήθηκε η αυτονομία του Πανεπιστημίου και καταργήθηκε η κρατική παρέμβαση στην εκλογή καθηγητών. Ο συμβολισμός επηρεάζει αρκετούς ποιητές (Φιλύρας, Ουράνης, Λαπαθιώτης, Καρυωτάκης, Άγρας, Παπανικολάου, Πολυδούρη κ.ά.) οι οποίοι συγκροτούν μια διακριτή τάση η οποία ονομάστηκε «νεοσυμβολιστική», «νεορομαντική» ή  ακόμα και «μετασυμβολιστική». [Το ρεύμα του Συμβολισμού (Symbolism) δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και εξέφρασε την αντίδραση προς την κυριαρχία της φυσιοκρατικής και πραγματιστικής ματιάς στη λογοτεχνία και την τέχνη. To μανιφέστο του  (Manifeste du Symbolisme) συντάχθηκε από τον Έλληνα Jean Moréas. Ο συμβολισμός, στη θέση του ρεαλιστικού πρότεινε το φανταστικό, το όνειρο ίσως και το μεταφυσικό. Το κίνημα του συμβολισμού έχει τις ρίζες του στα Άνθη του κακού του Κ. Μποντλέρ]