Ένα αφιέρωμα στο περιοδικό του ΟΔΕΓ

H γενοκτονία Ελλήνων και Αρμενίων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και ο Εθνικός Διχασμός

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Με το κίνημα των Νεότουρκων στην οθωμανική Μακεδονία τα γεγονότα απέκτησαν μια άλλη ταχύτητα. Στη θέση των παλιών ράθυμων Οθωμανών, που από το 1856 είχαν επιχειρήσει με το Τανζιμάτ να μεταρρυθμίσουν την προβληματική ισλαμική Αυτοκρατορία   αποδίδοντας για πρώτη φορά το δικαίωμα του ισότιμου πολίτη στους παλιούς ραγιάδες, ήρθαν ακραίοι εθνικιστές, εμπνεόμενοι από την μιλιταριστική και φυλετική γερμανική σχολή με μοναδικό στόχο να μετατρέψουν με κάθε τρόπο την πολυεθνική οθωμανική κοινωνία σε καθαρά τουρκική.

Advertisement

Συμμετέχοντας σ’ ένα συνέδριο στη Λεμεσό…

Με αφορμή ένα συνέδριο για τα 100 χρόνια απ’ τη Μικρασιατική Καταστροφή 

——————————————————

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Βρέθηκα στην Κύπρο καλεσμένος από τον δραστήριο Λαογραφικό Όμιλο Λεμεσού σε μια εκδήλωση που οργάνωσε για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Σε αυτή την ιστορική επέτειο αφιέρωσε  το 8ο Συμπόσιο Λαογραφίας (17 έως τις 20 Νοεμβρίου 2022) ο Λαογραφικός Όμιλος. Ο φετινός τίτλος του συμποσίου ήταν «Ιωνία, Καππαδοκία, Πόντος, Κύπρος: Λαογραφικές Διαδρομές».

Η δική μου εισήγηση στην ενότητα της Ιστορίας, είχε ως τίτλο «Μικρασιατική Καταστροφή: Αιτίες και Συνέπειες» και περιελάμβανε  τις επιπτώσεις εκείνης της ιστορικής διαδικασίας στην Κύπρο και στο Κυπριακό Ζήτημα από την έναρξη του Εθνικού Διχασμού.

Μια οικογενειακή ιστορία απ’ τη χούντα

 

Την περίοδο πριν από τη χούντα και για αρκετά χρόνια ο Ανδρέας Αγτζίδης, ο πατέρας μου, διατέλεσε πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου Κιλκίς… Πολιτικά ήταν ενεργοποιημένος με την Ένωση Κέντρου...

Λίγο καιρό μετά την επικράτηση του δικτατορικού καθεστώτος, απολύθηκαν όλες οι δημοκρατικά εκλεγμένες διοικήσεις σε φορείς και αντικαταστάθηκαν με εγκάθετους φιλοχουντικούς. Το έγγραφο που δημοσιεύεται είναι αυτή ακριβώς η απόλυση
 της εκλεγμένης διοίκησης του Διδασκαλικού Συλλόγου Κιλκίς. 

Ποιοί είναι οι Τουρκοκύπριοι;

Με αφορμή την εκ νέου έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στο Κράν-Μοντανά, κοντά στη Γενεύη, αναρτώ ένα παλιό μου κείμενο (δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 26.01.2003) για το ποιοί είναι οι Τουρκοκύπριοι. Είχε γραφτεί μετά τις πρώτες μαχητικές αντικατοχικές διαδηλώσεις που είχαν οργανωθεί στο κατεχόμενο τμήμα της Μεγαλονήσου.
.

Τουρκοκύπριοι: μια ομάδα ελληνόφωνων μουσουλμάνων

Του Βλάση Αγτζίδη

.

H πρόσφατη (σ.τ.σ 2003) εκδήλωση των συναισθημάτων των Τουρκοκυπρίων με τις μεγάλες μαχητικές τους διαδηλώσεις προκάλεσε κατάπληξη στην ελληνική πλευρά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Ιδιαίτερη κατάπληξη προκάλεσαν στοιχεία, όπως η εμφάνιση της κυπριακής ταυτότητας σε αντιπαράθεση με την τουρκική και η -δειλή σε πρώτη φάση- αμφισβήτηση της κατοχής της Κύπρου. Μπορεί ο καταλύτης που οδήγησε στις κινητοποιήσεις να ήταν η διεκδίκηση της ευρωπαϊκής προοπτικής. Ομως, εκδηλώσεις τέτοιου τύπου δεν ερμηνεύονται εύκολα με τα παραδοσιακά αναλυτικά εργαλεία.

Η τουρκοκυπριακή ταυτότητα

 

Πρόσφυγες του 1922 στην Κύπρο

Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟ

ΞΕΡΙΖΩΜΕΝΟΙ: Οι Μικρασιάτες της Κύπρου

Ενα από τα λιγότερο γνωστά θέματα της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι η υποδοχή και η περίθαλψη των Μικρασιατών προσφύγων στην Κύπρο αμέσως μετά τα δραματικά γεγονότα του Σεπτέμβρη του 1922. Σημαντική υπήρξε η συμβολή στη γνώση του θέματος αυτού μιας έκθεσης που έγινε στη Λευκωσία την επέτειο των ογδόντα ετών από την Καταστροφή, με θέμα «Η Μικρασιατική Καταστροφή στις κυπριακές εφημερίδες».

Κειμήλιο που συνέλεξε ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου που βρίσκεται στη μόνιμη έκθεση που θα φιλοξενείται στο Βυζαντινό Μουσείο Λευκωσίας Αξιοποιώντας το υλικό της έκθεσης αυτής η ιστορικός Αφροδίτη Αθανασοπούλου παρουσιάζει το θέμα της εγκατάστασης των προσφύγων στην Κύπρο.

Βρετανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης για Εβραίους στην Κύπρο

Ένα από τα πλέον άγνωστα θέματα που σχετίζεται με την ιστορία των Εβραίων, την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, την Κύπρο και τη βρετανική αποικιοκρατία, είναι αυτό που αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης στις σελίδες Ιστορίας της Κυριακάτικη Ελευθεροτυπίας στις 28 Σεπτεμβρίου 2014. Με τη συνεργασία της ιστορικού Βασιλικής Σελιώτη… 

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΚΠΑΤΡΙΣΜΟ, ΣΤΟΝ ΣΙΩΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

ΕΒΡΑΙΟΙ Στο δρόμο για την Παλαιστίνη

Η διαρκής ένταση στην Παλαιστίνη μεταξύ Εβραίων και Αράβων φέρνει διαρκώς στο προσκήνιο ζητήματα ιστορίας που σχετίζονται με τη διαμόρφωση αυτής της συγκρουσιακής σχέσης.

Εικόνα του στρατοπέδου με τους Εβραίους κρατούμενους.

Η ανάγκη καλύτερης ιστορικής εποπτείας προκύπτει και από το γεγονός ότι η σύγκρουση αυτή δρομολογεί, όπως φαίνεται, μια μεγαλύτερης έκτασης ρήξη, που θυμίζει λίγο ή πολύ την αλήστου μνήμης θεωρία του Χάντιγκντον. Η αφύπνιση του ακραίου Ισλάμ και του τζιχαντισμού που ιστορικά βαρύνεται με σφαγές και Γενοκτονίες των «απίστων, οφείλεται -εκτός από την παρέμβαση, ίσως και την υποκίνηση, των Δυτικών χωρών- και στη διαιώνιση του Μεσανατολικού προβλήματος.

Η εβραϊκή «Μεγάλη Ιδέα» 

Κωνσταντινούπολη: 50 χρόνια από τις απελάσεις του ’64

50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΑΣΗ …..

ΠΟΛΗ: Το τουρκικό Βαθύ Κράτος και οι Ελληνες

Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*

Μία από τις άγνωστες σελίδες των εθνικών εκκαθαρίσεων, που πραγματοποίησε ο τουρκικός εθνικισμός κατά των χριστιανικών μειονοτήτων, ήταν οι απελάσεις των Κωνσταντινουπολιτών το 1964, και συγκεκριμένα αυτών που διέθεταν ελληνική υπηκοότητα.

Το πρόσχημα υπήρξε άλλη μια φορά η όξυνση του κυπριακού ζητήματος και οι διακοινοτικές συγκρούσεις που ξέσπασαν με αφορμή τις προσπάθειες της τουρκοκυπριακής παρακρατικής οργάνωσης ΤΜΤ του Ντενκτάς για υπονόμευση του κυπριακού κράτους και διαχωρισμό των μουσουλμάνων Κυπρίων, ώστε να αποτελέσουν εύκολη λεία εκτουρκισμού και παρέμβασης της Τουρκίας. Βέβαια, ουδέποτε από την εποχή του Γεωργίου Γρίβα είχαν ληφθεί υπόψη οι επιπτώσεις της διαχείρισης του κυπριακού ζητήματος επί του Ελληνισμού που είχε απομείνει στην Τουρκία. Η πρώτη γεύση ήταν τα Σεπτεμβριανά του 1955.

Στις 16 Μαρτίου 1964 η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να απελάσει
τους 12.500 Ελληνες πολίτες που είχαν την ιδιότητα των
«Etablis» και οι οποίοι προστατεύονταν
από τη Συνθήκη της Λωζάννης

Αυτή ήταν η άμεση απάντηση του ρατσιστικού τουρκικού κράτους κατά της ελληνικής μειονότητας στην προσπάθεια του Γεωργίου Γρίβα -πρώην αρχηγού της δωσιλογικής οργάνωσης «Χ», που έδρασε στην Αθήνα την περίοδο της Κατοχής και θύμιζε, σύμφωνα με τον Κρις Γουντχάουζ, την Κου Κλουξ Κλαν- να καθοδηγήσει και να πατρονάρει τα αισθήματα των Ελλήνων της Κύπρου για απαλλαγή από τη βρετανική αποικιοκρατία. Η τελευταία πράξη της συρρίκνωσης της ελληνικής μειονότητας θα συμβεί μετά το χουντικό πραξικόπημα κατά της νόμιμης κυβέρνησης της Κύπρου, την ιμπεριαλιστική τουρκική εισβολή και την επακόλουθη κρίση στις ελλαδοτουρκικές σχέσεις (Ιούλιος, Αύγουστος του ’74)

Ο Έλληνας, ο Ελλαδίτης και ο Κύπριος…

Ένα ζήτημα ορολογίας

Η πρόσφατη κρίση στην Κύπρο και ο τρόπος χρησιμοποίησης των όρων στην Ελλάδα, έφερε και πάλι στο προσκήνιο παλαιότερους προβληματισμούς, οι οποίοι επαναδιατυπώθηκαν σε κείμενο στην «Ελευθεροτυπία» (28-3-2013). 

Παρασκευή στην Πάφο

Την περασμένη Παρασκευή 12 Οκτωβρίου βρέθηκα στην Κύπρο και ειδικά στην Πάφο σε μια εκδήλωση με τίτλο «Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ως μέρος της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής».

Η αφορμή για την εκδήλωση αυτή ήταν η παρουσία χιλιάδων Ποντίων μετοίκων στην περιοχή, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί μετά τη σοβιετική κατάρρευση. Σε 35.000 είχαν φτάσει και τις μέρες της ακμής της παρουσίας των προσφύγων και μεταναστών Ελλήνων από την πρώην ΕΣΣΔ στην Κύπρο. Από τον πληθυσμό αυτό,  οι 10.000 είχαν εγκατασταθεί στην Πάφο. Στην αρχή αντιμετώπισαν μεγάλο πρόβλημα αποδοχής από τους ντόπιους, των οποίων ένα μεγάλο μέρος  ανάπτυξε μια ξενοφοβική συμπεριφορά. ‘Ηδη από την κοινότητα των 10.000 έχουν παραμείνει περί τους 6.000 άτομα. Οι υπόλοιποι είτε αναχώρησαν για τη Ρωσία είτε για την Ελλάδα.…

Έλληνες και Ρωμαίοι: Ο μύθος του 146 π.χ.

Παρακολουθώντας έναν διαδικτυακό διάλογο σε κάποιο εξειδικευμένο φόρουμ διάβασα το εξής:  «Και αυτο ειναι η απωλεια ισχυος σαν εθνος, ειτε αυτο ειναι σαν απορροια της υποδουλωσης στους Ρωμαιους το 146 π.Χ. ……….«

Η άποψη ότι το τέλος της ανεξάρτητης ελληνικής πολιτικής ύπαρξης ήρθε το 146 π.χ.  είναι πολύ διαδεδομένη, και όχι μόνο στην δημόσια ή τη σχολική ιστορία.  Φαίνεται ότι  στις ιδεολογικές προϋποθέσεις για την επικράτηση αυτού του μύθου οφείλεται στη θεώρηση ότι διαχρονικά υπάρχει ταύτιση απόλυτη των Ελλήνων με τα γεωγραφικά όρια της κλασικής Ελλάδας. Κάτι  που διαμορφώθηκε από το δυτικό νεοκλασικισμό και κωδικοποιήθηκε, κατά πάσα πιθανότητα, την περίοδο που διαμορφωνόταν η νέα κρατική ιδεολογία μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους στο νοτιότατο άκρο της Βαλκανικής. Πάντως μια βιαστική ματιά στην Ιστορία του Κ. Παπαρηγόπουλου απέδειξε ότι δεν είναι αυτός ο εισηγητής του μύθου. Ο Παπαρηγόπουλος παρουσιάζει στον 2ο τόμο του και υπό τις επικεφαλίδες «Τελευταίαι τύχαι των εν Ανατολή Ελληνικών επικρατειών» και «Γενικαί σκέψεις περί του ανατολικού Ελληνισμού» την πολυμορφία του ελληνικού κόσμου και τις διαφορετικές πορείες που διέτρεξαν τα διάφορα τμήματά του.

Ποιά είναι η αλήθεια;