Ανδρέας Αγτζίδης: Η τελευταία μάχη της Κατοχής.

Μόλις κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του πατέρα μου. Το προηγούμενο, ένα σύνολο κειμένων για τα εκπαιδευτικά, τα παιδαγωγικά το γλωσσικό ζήτημα, καθώς και άρθρων για κοινωνικά και ιστορικά ζητήματα εκδόθηκε πριν από δύο χρόνια από τον εκδοτικό οίκο Historical Quest.

Στο νέο βιβλίο αναδεικνύει μια από τις πλέον άγνωστες πλευρές της Κατοχής. Τη μάχη που έγινε στο Κιλκίς μεταξύ των δυνάμεων του ΕΛΑΣ και των δωσιλογικών ομάδων που οι Γερμανοί εγκατάλειψαν κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα. Η Μάχη του Κιλκίς της 4^ης Νοεμβρίου του 1944 υπήρξε μια από τις πλέον αιματηρές συγκρούσεις περί την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής και μια από τις πλέον άγνωστες και αδιερεύνητες. Άφησε ως κληρονομιά τον απόλυτο διχασμό, που σε τοπικό επίπεδο «ξεπεράστηκε» με τη σιωπή και τους μονολόγους των πολιτικών επιγόνων των πρωταγωνιστών….

Advertisement

Οι τρεις Παπαδόπουλοι: Mε αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Ανδρ. Βενιανάκη

Η νέα μελέτη του Ανδρέα Βενιανάκη για τους τρεις ηγέτες του δωσιλογικού ΕΕΣ ολοκληρώνει μια ερευνητική περίοδο για κάποιες από τις άγνωστες πλευρές της γερμανικής Κατοχής στο χώρο της Μακεδονίας. Μετά το βιβλίο για το βίο και την πολιτεία του Δάγκουλα, ενός κορυφαίου δωσίλογου με πολύ αιματηρή δράση και τη διερεύνηση του ρόλου των μυστικών γερμανικών υπηρεσιών στην συγκρότηση των ένοπλων σωμάτων στην υπηρεσία του κατακτητή, καθώς και το επόμενο για την οικονομική δράση των συνεργατών  των Ναζί στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, έχουμε στα χέρια μας το παρόν πόνημα με στοιχεία αφενός της συγκρότησης του ΕΕΣ και αφετέρου τις πολύπλοκές συνθήκες και σχέσεις που δημιουργήθηκαν στην μακεδονική ύπαιθρο και καθόρισαν την ένταξη των πολιτών στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Παράλληλα, παρουσιάζονται για πρώτη φορά λεπτομέρειες και άγνωστα στιγμιότυπα εκείνων των αιματηρών συγκρούσεων που η μνήμη τους είχε διασωθεί μόνο στις προφορικές αφηγήσεις των επιγόνων. Ο Βενιανάκης με την επιμονή και τη μέθοδο ενός ώριμου ερευνητή συνέλεξε τις πληροφορίες και μέσα από μεθοδική επεξεργασία τις παρουσιάζει στον ερευνητή, αλλά και στον απλό αναγνώστη που θέλει να εμβαθύνει και να κατανοήσει τις υπόγειες διεργασίες.

Η σημαντικότητα της μελέτης, εκτός από όσα προηγουμένως αναφέρθηκαν, έγκειται στο ότι μελετά αυτά που διαδραματίστηκαν στον μακεδονικό χώρο, όπου οι μνήμες και τα τραύματα παραμένουν ακόμα ζωντανά.  Κατά συνέπεια η πλήρης γνώση και της πιο μικρής λεπτομέρειας, συμβάλλει στην διαδικασία της κατανόησης και επιτρέπει την ιστορική πληροφορία να αντικαταστήσει τις τραυματικές οικογενειακές μνήμες. Σίγουρα η υπέρβαση των όσων δίχασαν την μακεδονική κοινωνία τη δεκαετία του ’40 δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Όμως γι αυτό είναι σημαντική η συμβολή του έργου του Ανδρέα Βενιανάκη στην κατανόηση των κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών στη Μακεδονία. Να σημειωθεί ότι αυτά που διαδραματίστηκαν στη Βόρεια Ελλάδα αποτελούσαν παρέκβαση από τον κανόνα του Μεσοπολέμου, όπου μια από τις κύριες αντιθέσεις ήταν αυτή γηγενών-προσφύγων. Ήταν τόσο μεγάλη η κοινωνική σύγκρουση το Μεσοπόλεμο που κατά την περίοδο της Κατοχής θα λάβει συγκεκριμένη πολιτική μορφή και -καλυμμένη από τις ιδεολογίες του καιρού της- θα οδηγήσει σε αιματηρές συγκρούσεις και ακραίες πολιτικές εντάσεις. Είναι χαρακτηριστικό το συμπέρασμα του Γιώργου Θεοτοκά για τα Δεκεμβριανά του ‘44: «Βλέπω μιά επανάσταση των προσφύγων εναντίον των γηγενών». Αυτά όμως συνέβαιναν μόνο νοτιότερα της κοιλάδας των Τεμπών.

In memoriam: Eύχαρις Αγτζίδου-Ζαχαριάδου

Στη μνήμη της μητέρας μου που χάσαμε ένα χρόνο πριν, ας θυμηθούμε μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση βιβλίων για το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα που είχε συντάξει στο πλαίσιο ενός σημαντικού αφιερώματος του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» το Φεβρουάριο του 1997.

Όλο το αφιέρωμα μπορείτε να το κατεβάσετε ελεύθερα από εδώ: https://www.ebooks4greeks.gr/oi-ellhnoalbanikes-sxeseis

Πρέπει να αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί;

Με αφορμή τη συζήτηση για τις κάμερες στις τάξεις, εμφανίστηκε και πάλι το ζήτημα της αξιολόγησης. Θεωρώ πολύ ενδιαφέρον ένα παλιότερο άρθρο του πατέρα μου Ανδρέα Αγτζίδη, για το θέμα αυτό.  Θεωρώ ότι είναι ενδιαφέρον γιατί έχει μια πολύ καλή ιστορική εποπτεία από τα μαύρα χρόνια της δράσης των παλιών επιθεωρητών, από τους αγώνες για την κατάργηση αυτού του τύπου της «αξιολόγηση», την εμπειρία της τάξης κ.λπ.  Επιπλέον αγωνίστηκε για τα δικαιώματα του διδασκαλικού κλάδου και υπήρξε από τους συνιδρυτές της ΠΑΣΚΕ Δασκάλων.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε πριν από έξη χρόνια στην εφημ. Ημερησία του Κιλκίς και περιλαμβάνεται στο υπό έκδοση βιβλίο του με τίτλο:
«Διδακτικές, Παιδαγωγικές και κοινωνικές «βολές» (Δημοσιευμένα κείμενα για Αγωγή, Εκπαίδευση, Γλωσσικό Ζήτημα, Κοινωνικοπολιτικά θέματα)»

 

Περί εποπτείας και αξιολόγησης

.
του Ανδρέα Αγτζίδη,

Στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καλλιθέας

«…πράγματι το έργο του δασκάλου είναι κατ’ εξοχήν έργο συνείδησης.
Αλλά αυτή είναι μια ιδανική εκπαιδευτική εικόνα.
Γι’αυτό, η οργανωμένη κοινωνία, καθιερώνει πλαίσια και
επιβάλλει κανόνες εντός των οποίων είναι υποχρεωμένος,
αυτός ο ιδανικός εκπαιδευτικός να κινείται κάτω από
μια ενιαία καθοδήγηση της οποίας, σε κάθε χώρα,
προϊσταται ο αρμόδιος υπουργός παιδείας
με τις σχετικές διευθύνσεις και υπηρεσίες.
Χωρίς εποπτεία και αξιολόγηση του διδακτικού προσωπικού των
σχολείων δεν μπορεί σε καμία περίπτωση
να υπάρξει εύρυθμη λειτουργία.»

Από το έτος 1982, που καταργήθηκε στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση ο θεσμός του επιθεωρητή και αντικαταστάθηκε από τον προϊστάμενο γραφείου και τους σχολικούς συμβούλους, γίνεται μια αέναη συζήτηση αν θα πρέπει να αξιολογείται ο εκπαιδευτικός για το έργο που προσφέρει στην υπηρεσία του ή όχι.

Η καθιέρωση των σχολικών συμβούλων

Μια οικογενειακή ιστορία απ’ τη χούντα

 

Την περίοδο πριν από τη χούντα και για αρκετά χρόνια ο Ανδρέας Αγτζίδης, ο πατέρας μου, διατέλεσε πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου Κιλκίς… Πολιτικά ήταν ενεργοποιημένος με την Ένωση Κέντρου...

Λίγο καιρό μετά την επικράτηση του δικτατορικού καθεστώτος, απολύθηκαν όλες οι δημοκρατικά εκλεγμένες διοικήσεις σε φορείς και αντικαταστάθηκαν με εγκάθετους φιλοχουντικούς. Το έγγραφο που δημοσιεύεται είναι αυτή ακριβώς η απόλυση
 της εκλεγμένης διοίκησης του Διδασκαλικού Συλλόγου Κιλκίς. 

Ο άγριος Νοέμβρης του ‘73

 Την χρονιά που έγινε το Πολυτεχνείο ήμουν μαθητής της 6ης γυμνασίου. Οπότε έζησα εκείνη την περίοδο από πολύ κοντά, μαζί  με όλη εκείνη την φουρνιά των μαθητών, που πήγαιναν στα φροντιστήρια του κέντρου. Τις μέρες του Πολυτεχνείου εννοείται ότι είμασταν όλοι εκεί. Την εμπειρία εκείνη την κατέθεσα εδώ:   https://kars1918.wordpress.com/2009/11/15/15-11-2009/

Θυμάμαι τον τρόμο των γονέων τη μέρα που τα τανκς μπήκαν στο Πολυτεχνείο. Οι γονείς, προοδευτικοί εκπαιδευτικοί μεν με αντιχουντικά αισθήματα, αλλά με μεγάλο φόβο για τις συνέπειες της συμμετοχής του παιδιού τους δε..  Μετά την συνταξιοδότησή τους επέλεξαν να εγκατασταθούν στο Κιλκίς, απ’ όπου είχαν φύγει άρον-άρον με την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας, λόγω του τρομοκρατικού κλίματος που είχαν δημιουργήσει στην ύπαιθρο και παντού οι πραξικοπηματίες. Ο πατέρας μου ήταν ένας βαθύτατα πολιτικοποιημένος πολίτης με ξεκάθαρες φιλελεύθερες δημοκρατικές απόψεις. Παρακάτω αναδημοσιεύω ένα κείμενό του για το Πολυτεχνείο που είχε γράψει στην τοπική εφημερίδα του Κιλκίς «Πρώτη Σελίδα»  στις 18 Νοεμβρίου 1999….

Ο άγριος Νοέμβρης του ‘73

του  Ανδρέα  Αγτζίδη

Στις 17 Νοεμβρίου 1973 γράφτηκε στο Πολυτεχνείο από τους φοιτητές μας και τη νέα γενιά, μια καινούργια χρυσή σελίδα στη νεότερη ιστορία μας.

 Εξέγερση του Νοεμβρίου θα μείνει για πάντα ένα φωτεινό πρόσημο που θα καθοδηγεί και θα κατευθύνει το λαό και τη νεολαία μας σε νέους αγώνες, σε νέες κοινωνικές κατακτήσεις.

«…πρωτοπόροι του Έθνους»

Την ίδια μέρα των γεγονότων της 17^ης Νοεμβρίου, ο αείμνηστος ακαδημαϊκός Παναγιώτης Κανελλόπουλος δήλωνε τα εξής: ‘’Οι νέοι της Ελλάδας ανοίγουν ως πρωτοπόροι του Έθνους, τον δρόμο της δημοκρατίας. Αφού επί επτά σχεδόν χρόνια τον δρόμο αυτό τον είχε φράξει η τυραννία, επόμενον είναι να επιχειρούν οι νέοι να τον ανοίξουν με ορμητικότητα. Θεωρώ καθήκον μου να δηλώσω ότι συμπαρίσταμαι ηθικώς εις την ιεράν εξόρμησιν των νέων της Ελλάδας δια την πλήρη επικράτησιν των ακαδημαϊκών ελευθεριών και δια την επιβολήν του σεβασμού προς τα ανθρώπινα δικαιώματα…’’

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ. Eκδηλώσεις μνήμης στο Κιλκίς

Ένα μεγάλο αφιέρωμα στην Μικρασιατική Καταστροφή, πραγματοποιεί ο Όμιλος Ιστορίας και Πολιτισμού του Κιλκίς από το Σάββατο 19 έως την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2019, στο χώρο των Καπναποθηκών της Αυστροελληνικής, Ν. Παναγιώτου 50, στην πόλη του Κιλκίς.

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει εκθέσεις και εκδηλώσεις.

Να  σημειωθεί ότι ο νομός Κιλκίς αποτελεί την περιοχή με τη μεγαλύτερη αναλογικά εγκατάσταση προσφύγων του ’22, από κάθε άλλο μέρος του ελλαδικού χώρου.

Με το αφιέρωμα αυτό επιχειρείται μια συνολική προσέγγιση του μεγάλου δράματος του 1922.  Σημαντικό γεγονός αποτελεί η συμμετοχή των προσφυγικών συλλόγων της πόλης:

-της Εταιρίας Μικρασιατικών σπουδών και ερευνών Ευρωπού.

-της Ένωσης Ποντίων Νομού Κιλκίς ‘’οι Αργοναύτες’’ και

-της Θρακικής Εστίας Κιλκίς.

Η  ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ  ΤΗΣ  ΣΜΥΡΝΗΣ

H τελευταία μάχη της Κατοχής

Η αιματηρή Μάχη του Κιλκίς του Νοεμβρίου του 1944

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 ,  ώρα  7μ.μ  στο  Επιμελητήριο της πόλης  (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.

Η πρωτοβουλία για την εκδήλωση ανήκει στον δραστήριο «Όμιλο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς» σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι:

–Ανδρέας Αγτζίδης, σ. δάσκαλος, αρθρογράφος-μελετητής της κατοχικής περιόδου και εμφυλίου

–Θεόδωρος Παυλίδης, σ. δικηγόρος,συγγραφέας

Καθώς και οι δύο ιστορικοί:

–Στράτος Δορδανάς, επίκουρος καθηγητής ιστορίας πανεπιστημίου Μακεδονίας

–Νίκος Μαραντζίδης, καθηγητής πολιτικών επιστημών πανεπιστημίου Μακεδονίας

Την εκδήλωση  συντονίζει  ο  δημοσιογράφος  Θεοφύλακτος Παγλαρίδης . 

Mε το θάρρος του αυτόπτη μάρτυρα

Ένα κείμενο του πατέρα μου:  

Κριτικάροντας το Δεξιό δωσιλογισμό και την πλαστογράφηση της ιστορίας που επιχειρεί το ΚΚΕ

Ένα ενδιαφέρον κείμενο το πατέρα μου δημοσιεύτηκε υπό τον τύπον επιστολής στην εφημερίδα «Πρώτη Σελίδα» του Κιλκίς με αφορμή τον βανδαλισμό (από ακροδεξιούς προφανώς) του αγάλματος ενός αντάρτη με την αφαίρεση της αφιερωματικής πινακίδας «Στον αντάρτη του «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΔΣΕ».  

Παράλληλα -με το θάρρος του αυτόπτη μάρτυρα- θίγει και το ζήτημα της φύσης του ΔΣΕ (Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας), που σήμερα αποτελεί ένα μέσο χειραγώγησης και πειθαναγκασμού από την νέα ηγεσία του ΚΚ, με την κάλυψη του ηλίθιου συνθήματος που εφηύραν οι πολιτικοί απόγονοι του Κολιγιάννη και του Φλωράκη:  «Τι κι αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε». Όλο αυτό πραγματοποιείται στο πλαίσιο της (ανιστόρητης και ύποπτης) επιστροφής στους στόχους της δεκαετίας του ’20 με σχήματα και λόγο που προκαλούν θυμηδία στους γνωρίζοντες την ιστορία της Ελλάδας. Σαφώς το εγχείρημα των νεοσταλινικών ηγετών εντάσσεται σε μια ιδιαίτερη κρίσιμη εποχή αμηχανίας και πόλωσης που διέρχεται η νεοελληνική κοινωνία. Και έχει ως θύματα τα νέα παιδιά που αλλοτριώνονται αναζητώντας ένα σύστημα αλήθειας, που  το «ανακαλύπτουν» είτε στο ονειρικό παρελθόν που κατασκευάζουν οι πονηροί ηγέτες του ΚΚ, είτε στις εθνικιστικές ονειρώξεις που καλλιεργούν οι εγκληματίες νεοναζί της Χρυσής Αυγής, είτε οι νεοφιλελεύθεροι εξτρεμιστές της απόλυτης κυριαρχίας της αγοράς, είτε τα φρικιά που υλοποιούν το αντικαπιταλιστικό όνειρο με παιδιάστικους και απεχθείς χουλιγκανισμούς.

Παραθέτω το κείμενο στη συνέχεια:

Αλήθειες και ανακρίβειες για την περίοδο 1941-1949

Του Ανδρέα Αγτζίδη*

Διάβασα με πολλή προσοχή στην 3η Σελίδα (ΦΥΛΛΟ 1235/29-6-2017) και στο τέλος της πρώτης στήλης της έγκριτης εφημερίδας σας “ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ” το σχόλιο με τίτλο “και ταλαιπωρημένος και ανώνυμος”. Πιστεύω, πως αυτοί  που αφαιρούν την πινακίδα, την ταυτότητα του ταλαιπωρημένου αγάλματος να είναι και γνωστοί, ίσως και άγνωστοι. Οι οποίοι πιστεύουν με το “κοντό” το μυαλό τους, πως προσφέρουν προς την Πατρίδα “υψίστας υπηρεσίας”.

Όταν η τοπική Ιστορία συναντά τη γενική

Μια ενδιαφέρουσα έκδοση είδε το φως πρόσφατα στο Κιλκίς υπό τον τίτλο «Οι Ρίζες μας. Πόντος-Καύκασος-Χωρύγι Κιλκίς». Οι συγγραφείς Αρχοντούλα Κωνσταντινίδου και Νίκος Κωνσταντινίδης επιχειρούν να προσεγγίσουν τους κατοίκους ενός σύγχρονου χωριού της Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζοντας το πλήρες ιστορικό πλαίσιο, εντός του οποίου διαμορφώθηκε η συγκεκριμένη κοινότητα.  

Με το εγχείρημά τους ξαναφέρνουν στο προσκήνιο τους προβληματισμούς για τη σχέση της τοπικής με τη γενική ιστορία. Απαντούν με τον τρόπο τους στα μεγάλα ερωτήματα περί ιστορικής συνείδησης και ταυτότητας, δίνοντάς τους σαφή μορφή με τη διαπραγμάτευση του θέματος. Το χρονικό παρόν και τα ερεθίσματα που αυτό δίνει στον μελετητή, τους οδήγησε στην προσπάθεια μιας όσο το δυνατόν πληρέστερης προσέγγισης του παρελθόντος.

Από τα ελληνοσοβιετικά στο προσφυγικό: δύο εκδηλώσεις σε Κιλκίς-Κατερίνη

Δύο εκδηλώσεις θα γίνουν στο Κιλκίς (12-2-2017, 11.30 π.μ., Εμπορικό Επιμελητήριο Κιλκίς) και στην Κατερίνη (13-2-2017, 19.00, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου). Όσοι βρεθείτε σ’ αυτά τα μέρη καλώς να ορίσετε. Η συζήτηση που θα ακολουθήσει θα είναι σίγουρα ενδιαφέρουσα.

26-10-2015: Εκδήλωση στο Κιλκίς για την Έξοδο από την Ανατ. Θράκη

Με πρωτοβουλία του Ομίλου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς και τη συνεργασία της Θρακικής Εστίας και του Δήμου Κιλκίς θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση για τα 93 χρόνια από την Έξοδο των Ελλήνων (και των Αρμενίων) από την Ανατολική Θράκη.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 7.00 μ.μ. στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς. 

 

 

 

 

 

Τι συμβαίνει με το ΚΚΕ;

Ενδιαφέρουσα υπήρξε η πρόσφατη σφοδρή αντίδραση και η λεκτική βία της νυν ηγεσίας του ΚΚΕ σε κάποιους προερχόμενους από αυτό γιατί «τόλμησαν» να τιμήσουν τον Χαρίλαο Φλωράκη. Και ειδικότερα, γιατί «τόλμησαν» να αναφερθούν στην προφανή απόκλιση της σημερινής ηγεσίας του ΚΚΕ, από τις θέσεις του Φλωράκη.

H αντιμετώπιση αυτή προς όσους επιμένουν να θυμούνται και να αξιολογούν διαλεκτικώς το παρελθόν, μου θύμισε μια πρόσφατη δικιά μου περιπέτεια….

Στο στόχαστρο των ίδιων κύκλων έχουν μπει εδώ και καιρό όσοι ερευνητές ασχολούνται με το φαινόμενο της παραμόρφωσης του σοβιετικού πειράματος.

Οι προσωπικές εκδηλώσεις του Μάη

Ο Μάιος είναι ένας δύσκολος μήνας για μας τους ολίγιστους ιστορικούς που μελετούμε τα της Ανατολής… Η αναγνώριση το 1994 της Γενοκτονίας που συνέβη στο μικρασιατικό Πόντο από τους Νεότουρκους και τους κεμαλικούς, έφερε την καθιέρωση της 19ης Μαϊου ως επίσημης Ημέρας Μνήμης. Η μερικότητα της πρώτης αυτής αναγνώρισης οδήγησε λίγα χρόνια αργότερα (1998) στην αναγνώριση της Γενοκτονίας κατά το μεγαλύτερο βαθμό και τη θέσπιση της 14ης Σεπτεμβρίου ως Ημέρας Μνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Σάββατο 4-4-2015: Με τον Δορδανά και τη Σαββοπούλου στο Κιλκίς

Το Κιλκίς ως ερευνητική πρόκληση

Με το θέμα αυτό συνεχίζεται το Σάββατο  4 Απριλίου, 8.00 μ.μ. στο χώρο της Πολιτιστικής Εταιρείας (Μητροπόλεως 11), η δραστηριότητα του πρόσφατα δημιουργημένου «Ομίλου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του νομού Κιλκίς».

Η εκδήλωση διοργανώνεται σε συνεργασία με την «Πολιτιστική Εταιρεία Εκπαιδευτικών ν. Κιλκίς» και αποσκοπεί στο να διερευνήσει τις ερευνητικές προκλήσεις και ευκαιρίες που προσφέρει στους μελετητές  ο κοινωνικός και ιστορικός χώρος του νομού Κιλκίς.

Ένα ιστορικό κτίριο

Το κτίριο αυτό που βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο του Κιλκίς, υπήρξε έδρα της στρατονομίας και άντρο βασανιστηρίων κατά αντιστασιακών της Κατοχής, αμέσως μετά το τέλος των Δεκεμβριανών και την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου 1945).

Σάββατο 14 Μαρτίου: Εκδήλωση στο Κιλκίς για το νεοελληνικό διαφωτισμό, τον Ρήγα και το 1821

Το Σάββατο 14 Μαρτίου ξεκινά τη δραστηριοποίησή της στο Κιλκίς μια ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία σ’ ένα νομό μ’ εντυπωσιακή τοπική Ιστορία…. H πρώτη εκδήλωση γίνεται σε συνεργασία με την «Πολιτιστική Εταιρεία Εκπαιδευτικων ν. Κιλκίς», με τη συμμετοχή του Δ. Παπασταματίου, ιστορικού, λέκτορα στο ΑΠΘ.

Το Μεταλλικό (Κιλκίς) και η ριζοσπαστικοποίηση των προσφύγων

Ένα αφιέρωμα για τη ριζοσπαστικοποίηση των αγροτικών προσφυγικών κοινοτήτων της Μακεδονίας κατά την πρερίοδο του Μεσοπολέμου στις Σελίδες Ιστορίας της ‘Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» (1-6-2014) με τη συμβολή της Βασιλικής Λάζου.   http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=2014-06-01&s=istorika

 

 

ΟΙ ΤΣΙΦΛΙΚΑΔΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ,
Η ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ ΚΑΙ
ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ ’22

Η ριζοσπαστικοποίηση των απόκληρων πληθυσμών

• Ειδικά στις περιοχές όπου οι γαιοκτήμονες είχαν υιοθετήσει εξ αρχής πολιτική βίαιης αντιμετώπισης, η ριζοσπαστικοποίηση των προσφύγων θα λάβει τη μορφή ενός μαχητικού κομμουνιστικού κινήματος

  Το μνημείο που στήθηκε στον τόπο της θυσίας των δύο αγροτών που δολοφονήθηκαν από τους χωροφύλακες στις 20 Απριλίου του 1931

• Ενα από τα πλέον άγνωστα ζητήματα που χαρακτήρισαν τον ελληνικό Μεσοπόλεμο ήταν το προσφυγικό ζήτημα, οι προεκτάσεις που έλαβε και οι κοινωνικές συγκρούσεις που επέφερε. Η ένταση του ζητήματος αυτού και η ιδεολογική αντίθεση των προσφυγικών πληθυσμών προς τα κυρίαρχα πολιτικά και οικονομικά μοντέλα, που επικρατούσαν έως τότε στην Ελλάδα, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις νέες ισορροπίες που θα διαμορφωθούν κατά τη δεκαετία του ’40.

Για το METAΛΛΙΚΟ του ΚΙΛΚΙΣ: Αφιέρωμα στην «Ελευθεροτυπία» 1 Ιουνίου 2014

ΤΟ METAΛΛΙΚΟ του ΚΙΛΚΙΣ και 
η ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ

Οι σελίδες ιστορίας της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» (ένθετο Plus) της 1ης Ιουνίου που επιμελούμαι θα είναι αφιερωμένες στο προσφυγικό χωριό Μεταλλικό Κιλκίς (Πόντιοι του Καυκάσου) και στις διαδικασίες ριζοσπαστικοποίησης του πληθυσμού κατά το Μεσοπόλεμο, ως απόρροια των επιρροών από τα επαναστατικά ρωσικά κινήματα και της σύγκρουσης με τους τοπικούς μεγάλους γαιοκτήμονες….

Με τη συμμετοχή της ιστορικού Βασιλικής Λάζου….

Αξιολογώντας το συνέδριο του Κιλκίς

Με τα δύο παρακάτω κείμενα μέσα απο τις Σελίδες Ιστορίας της «Ε» 20-4-2014, προσπαθήσαμε (με τον ιστορικό Ραϋμόνδο Αλβανό) να αξιολογήσουμε το πολύ σημαντικό συνέδριο που έγινε στο Κιλκίς στις 5 και 6 Απριλίου 

Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΙΛΚΙΣ

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ:

Μελετώντας τα κύματα των ξεριζωμένων

Ενα σημαντικό συνέδριο διοργανώθηκε στις αρχές Απριλίου από το Δήμο Κιλκίς με θέμα «Η προσφυγική εγκατάσταση στο Νομό Κιλκίς». Οι Ελληνες πρόσφυγες από τις περιοχές εκείνες που δεν εντάχθηκαν στο έθνος-κράτος επηρέασαν και εν πολλοίς καθόρισαν το σύγχρονο πρόσωπο της Ελλάδας. Τα πληθυσμιακά τους μεγέθη ήταν μεγάλα και η παρουσία τους καθοριστική στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.

Μια σπάνια φωτογραφία από το αρχείο του Θ. Βαφειάδη με πρόσφυγες στο Κιλκίς, έξω από το καμένο Διοικητήριο, όπως είχε απομείνει από τη μάχη του 1913 μεταξύ ελληνικού και βουλγαρικού στρατού

Το πλαίσιο εντός του οποίου συνέβησαν οι ιστορικές διαδικασίες του 20ού αιώνα, δημιουργώντας -ένθεν κακείθεν- πρόσφυγες και «Ανταλλάξιμους», διαμορφώθηκε από τη διαδικασία συγκρότησης εθνικών κρατών. Στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Βαλκανικής χερσονήσου σημειώθηκαν μεγάλες πληθυσμιακές ανακατατάξεις κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα. Στην περιοχή του Κιλκίς οι επιπτώσεις αυτών των διεργασιών ήταν καταλυτικές.

Η μελέτη των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και ιδεολογικών επιπτώσεων των μεγάλων αυτών μεταβολών αποτελεί μια μεγάλη ερευνητική πρόκληση. Η διαδικασία αυτή για τους Ελληνες κορυφώθηκε με τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Με αφορμή το Συνέδριο του Κιλκίς…

Το «Α’ Επιστημονικό Συνέδριο» με τίτλο «Η προσφυγική εγκατάσταση στο νομό Κιλκίς» που  έγινε στις 5,6 Απριλίου 2014,  τέλειωσε.  Ήταν ένα ιδιαίτερο συνέδριο με πολλούς ομιλητές και με τη διάθεση από την πλευρά των οργανωτών να  συναντηθούν οι ιστορικοί με τους τοπικούς μελετητές. Έγινε ένα ενδιαφέρον πείραμα που θα άξιζε να σχολιάσουμε κάποια στιγμή αργότερα, όχι μόνο ως μεθοδολογικό εγχείρημα, αλλά γιατί το Κιλκίς παραμένει ένας βαθύτατα διχασμένος τόπος που κουβάλα έως σήμερα τα τραύματα του Εμφύλιου πολέμου -κάτι που κάνει δυσκολότερη τη διαπραγμάτευση θεμάτων που αφορούν τη στάση των προσφύγων κατά την δεκαετία του ’40 (Κατοχή και Εμφύλιος).

Με αφορμή το Συνέδριο αυτό είχα συντάξει ένα άρθρο στην «Ε», όπου περιέγραφα τη σημασία του , έτσι όπως την αντιλαμβάνομαι. Το παραθέτω:

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΕΝΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΟ ΚΙΛΚΙΣ (5 ΚΑΙ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ)

Οι πρόσφυγες και η διαμόρφωση της νεοελληνικής κοινωνίας

Εάν ένας ιστορικός ή κοινωνιολόγος ή ανθρωπολόγος θέλει να βρει έναν τόπο για να μελετήσει επί πεδίου τον «αιώνα των άκρων», δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο από την περιοχή του Κιλκίς.

Οποια ιστορική διαδικασία ακολουθήθηκε κατά τον αιώνα των μεγάλων ανατροπών και αλλαγών, απαντάται σε μικρογραφία στο παρελθόν του Κιλκίς. Θρησκευτικοί φονταμενταλισμοί, νεωτερικοί εθνικισμοί, καταρρεύσεις αυτοκρατοριών, δημιουργία εθνών-κρατών, ριζοσπαστικές επιδιώξεις πολιτών, στρατιωτικές συρράξεις, εγκλήματα πολέμου, ανταλλαγές πληθυσμών, εμφύλιες συγκρούσεις. Ολα υπάρχουν εδώ.

«Η προσφυγική εγκατάσταση στο νομό Κιλκίς»

Α’ Επιστημονικό Συνέδριο:
«Η προσφυγική εγκατάσταση στο νομό Κιλκίς»

ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΚΙΛΚΙΣ
(Γ. Καπέτα 17 , δίπλα στο Δημαρχείο)

ΣΑΒΒΑΤΟ 5 Απριλίου 2014

17.00-17.30 Προσέλευση

17.30-18.00 Έναρξη-Χαιρετισμοί

Eισαγωγική ομιλία:  Τάσος Αμανατίδης

 

 18.00-19.30  Α’ Συνεδρία

Προεδρείο: Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Κώστας Παπαδάκης, Μανώλης Βασιλάκης,

 –Βλάσης Αγτζίδης, Το Κιλκίς ως τόπος του δράματος: Βαλκανικοί εθνικισμοί, πολεμικές συρράξεις, πολιτικές εθνικής ομογενοποίησης.

–Θεόδωρος Παυλίδης, Τόποι προέλευσης και εγκατάστασης των προσφύγων στο νομό Κιλκίς.

–Μιχάλης Βαρλάς, Από το Φούλατζικ στον Ευρωπό. Η σκιά του τραύματος και η δημιουργία μιας εύθραυστης κοινότητας. 

–Κώστας Γ. Τζιάρας, Οι Καστανιώτες: Μνήμες της κοινωνικής οργάνωσης και της εμπειρίας της προσφυγιάς από την Ανατολική Θράκη στο Κιλκίς.

–Φωτεινή Καραλίδου, Η συγκρότηση των κοινοτήτων στους πρώην δήμους  Αξιούπολης και Χέρσου του νομού Κιλκίς. Απ’ το  παρελθόν στο παρόν.

 19.30-20.00 Συζήτηση

20.00-20.20 Διάλειμμα

 

20.30-22.00  Β’ Συνεδρία

Προεδρείο: Παύλος Πασαλίδης, Δέσποινα Καραμπίδου, Χρήστος Τέντας  

-Ανδρέας Απ. Αθανασιάδης, Καυκάσιοι στο Κιλκίς και τη Μακεδονία. Πώς μια εθνοτική ταυτότητα ορίζεται ως πολιτική ταυτότητα.

-Ραϋμόνδος Αλβανός-Σουζάννα Μπολέτη, Οι πολιτικές συμπεριφορές και οι κομματικές ταυτίσεις των κατοίκων της περιοχής του Κιλκίς. 

-Θανάσης Βαφειάδης, Ο προσφυγικός κόσμος του Κιλκίς και η σχέση του με την αριστερά

την περίοδο του Μεσοπολέμου.

-Βασιλική Λάζου, Μετακινήσεις πληθυσμών κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου. Η περίπτωση των εσωτερικών προσφύγων στο Νομό Κιλκίς. 

-Νίκος Αφεντουλίδης, Οργανώνοντας μια Βάση Δεδομένων (Data Base) για την προσφυγική εγκατάσταση στο Κιλκίς.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 6 Απριλίου 2914

10.30-11.00 Προσέλευση

 

 11.00-12.30  Α’ Συνεδρία