Οι τρεις Παπαδόπουλοι: Mε αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Ανδρ. Βενιανάκη

Η νέα μελέτη του Ανδρέα Βενιανάκη για τους τρεις ηγέτες του δωσιλογικού ΕΕΣ ολοκληρώνει μια ερευνητική περίοδο για κάποιες από τις άγνωστες πλευρές της γερμανικής Κατοχής στο χώρο της Μακεδονίας. Μετά το βιβλίο για το βίο και την πολιτεία του Δάγκουλα, ενός κορυφαίου δωσίλογου με πολύ αιματηρή δράση και τη διερεύνηση του ρόλου των μυστικών γερμανικών υπηρεσιών στην συγκρότηση των ένοπλων σωμάτων στην υπηρεσία του κατακτητή, καθώς και το επόμενο για την οικονομική δράση των συνεργατών  των Ναζί στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, έχουμε στα χέρια μας το παρόν πόνημα με στοιχεία αφενός της συγκρότησης του ΕΕΣ και αφετέρου τις πολύπλοκές συνθήκες και σχέσεις που δημιουργήθηκαν στην μακεδονική ύπαιθρο και καθόρισαν την ένταξη των πολιτών στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Παράλληλα, παρουσιάζονται για πρώτη φορά λεπτομέρειες και άγνωστα στιγμιότυπα εκείνων των αιματηρών συγκρούσεων που η μνήμη τους είχε διασωθεί μόνο στις προφορικές αφηγήσεις των επιγόνων. Ο Βενιανάκης με την επιμονή και τη μέθοδο ενός ώριμου ερευνητή συνέλεξε τις πληροφορίες και μέσα από μεθοδική επεξεργασία τις παρουσιάζει στον ερευνητή, αλλά και στον απλό αναγνώστη που θέλει να εμβαθύνει και να κατανοήσει τις υπόγειες διεργασίες.

Η σημαντικότητα της μελέτης, εκτός από όσα προηγουμένως αναφέρθηκαν, έγκειται στο ότι μελετά αυτά που διαδραματίστηκαν στον μακεδονικό χώρο, όπου οι μνήμες και τα τραύματα παραμένουν ακόμα ζωντανά.  Κατά συνέπεια η πλήρης γνώση και της πιο μικρής λεπτομέρειας, συμβάλλει στην διαδικασία της κατανόησης και επιτρέπει την ιστορική πληροφορία να αντικαταστήσει τις τραυματικές οικογενειακές μνήμες. Σίγουρα η υπέρβαση των όσων δίχασαν την μακεδονική κοινωνία τη δεκαετία του ’40 δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Όμως γι αυτό είναι σημαντική η συμβολή του έργου του Ανδρέα Βενιανάκη στην κατανόηση των κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών στη Μακεδονία. Να σημειωθεί ότι αυτά που διαδραματίστηκαν στη Βόρεια Ελλάδα αποτελούσαν παρέκβαση από τον κανόνα του Μεσοπολέμου, όπου μια από τις κύριες αντιθέσεις ήταν αυτή γηγενών-προσφύγων. Ήταν τόσο μεγάλη η κοινωνική σύγκρουση το Μεσοπόλεμο που κατά την περίοδο της Κατοχής θα λάβει συγκεκριμένη πολιτική μορφή και -καλυμμένη από τις ιδεολογίες του καιρού της- θα οδηγήσει σε αιματηρές συγκρούσεις και ακραίες πολιτικές εντάσεις. Είναι χαρακτηριστικό το συμπέρασμα του Γιώργου Θεοτοκά για τα Δεκεμβριανά του ‘44: «Βλέπω μιά επανάσταση των προσφύγων εναντίον των γηγενών». Αυτά όμως συνέβαιναν μόνο νοτιότερα της κοιλάδας των Τεμπών.

Advertisement

Ποιός θυμάται τους δικούς μας πρόσφυγες στα λοιμοκαθαρτήρια της «μητέρας-πατρίδας»;

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΜΝΗΜΗΣ στην Καλαμαριά (19-6-2020)

Του Βλάση Αγτζίδη, ιστορικού

Μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια για την καταξίωση της προσφυγικής  μνήμης, είναι αυτή που πήραν το Μάϊο του  2019, ο Μανόλης Λαμτζίδης, ο Φόρης Πεταλίδης,  ο Θανάσης Στυλίδης, ο Κώστας Πασαλίδης, συγκροτώντας την  ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ για την ανάδειξη των «απολυμαντηρίων» της Αρετσούς στην Καλαμαριά σε τόπο Ιστορικής Μνήμης και την  ανέγερση Μνημείου μέσα σε αυτόν. Στην πρόσκληση για την εκδήλωση (19-6-2020)  αναγράφεται ότι αυτή είναι αφιερωμένη στους: ¨...22.000 πρόσφυγες Πόντιους, Καυκάσιους, Μικρασιάτες και Ανατολικοθρακιώτες  που έχασαν μεταξύ 1916-1924 τη ζωή τους στα «Απολυμαντήρια» της Καλαμαριάς και τους υπόλοιπους 355.000 που «φιλοξενήθηκαν» εκεί μέσα σε άθλιες συνθήκες μέχρι να διασπαρούν σε όλη την Ελληνική Επικράτεια και ειδικότερα στη Βόρεια Ελλάδα. »

Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών Τομ. 9, 1992

Η πρώτη αναφορά σε επιστημονικό συνέδριο της ιστορίας των Ελλήνων της τ. ΕΣΣΔ

Mια από τις πρώτες εισηγήσεις μου (1992) για ζητήματα που σχετίζονται με την πολιτική ιστορία του ποντιακού και του ‘σοβιετικού’ ελληνισμού, είναι ήδη αναρτημένη στο διαδίκτυο και μπορείτε να την κατεβάσετε.

 .

Πρόκειται για την εισήγησή που έκανα σε ένα πολύ σημαντικό συνέδριο που οργάνωσε το  Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών με αφορμή την επέτειο των 70 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

 .

Η εισήγησή συμπεριελήφθη στην έκδοση Πρακτικών του συνεδρίου, που εντάχθηκε στη σειρά του  Δελτίου του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών (Τομ. 9, 1992): Αγτζίδης, Β. (1992). Το κίνημα ανεξαρτησίας του Πόντου και οι αυτόνομες Ελληνικές περιοχές στη Σοβιετική Ένωση του μεσοπολέμου. Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, 9, 157-196.

.

Θεσσαλονίκη, 11-5-2018: παρουσίαση του βιβλίου «Εμείς και το Ισλάμ»

 

Οι εκδηλώσεις της επόμενης περιόδου

Ο ακτιβισμός και ο εθελοντισμός καλά κρατούν!

.
Υπάρχουν αρκετά θέματα που διαπραγματεύομαι που κάποιοι από τους φίλους θα ήθελαν να παρακολουθήσουν. Γι αυτό, μιας και κατά την επόμενη περίοδο υπάρχει μια πύκνωση τέτοιων εκδηλώσεων, παραθέτω το πρόγραμμα και «Όσοι πιστοί προσέλθετε»...

–25-10-2017, Τετάρτη, παρουσίαση του νέου βιβλίου του Γιάννη Γιανέλη (συγγραφέα του ‘Ισμαήλ και ρόζα») με τίτλο «Έρωτας στις φλόγες της Σμύρνης.» Εκτός από μένα θα μιλήσουν για το βιβλίο ο Τίτος Αθανασιάδης και ο Σταμάτης Μαλέλης. Ρublic Συντάγματος, 20.30.

–27-10-2017, Παρασκευη, (7.15-9 μ.μ.) Έναρξη του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας στην Κηφισιά με ομιλητή τον ιστορικό  Eρβε Ζωρζελέν, διδάσκοντα στο Τμήμα τουρκικών Σπουδών του Παν/μίου Αθηνών, με θέμα ¨Η Σμύρνη πριν την Καταστροφή». Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη) Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού.

–1-11-2017, Τετάρτη, 9.30 π.μ. στο Ανοιχτό Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο του Γιάννη Τσέγγου για το τραύμα που επιβιώνει έως σήμερα στους απογόνους των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής και των σταλινικών διώξεων, από τα τραγικά γεγονότα του 1914-1923 (Οθ. Αυτοκρατορία) και 1937-1949 (ΕΣΣΔ).

Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου: Μεταξύ Documento και Μπουκαδούρας….

Η Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου είναι η επίσημη μέρα τιμητικών εκδηλώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Δηλαδή για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, όπως προέβλεπε ο νόμος, μόνο που το εφαρμοστικό προεδρικό διάταγμα αντικατάστησε τον όρο «γενοκτονία» με τον όρο «Μικρασιατική Καταστροφή». Καταλαβαίνετε τους λόγους. Για περισσότερα δείτε ένα άρθρο μου εκείνης της εποχής (2001) για το συγκεκριμένο γεγονός: Νέο ατόπημα κατά του μικρασιατικού ελληνισμού…

Την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου σε προσωπικό επίπεδο συμβαίνουν δύο γεγονότα:

1. Στην εφημερίδα «Documento» υπάρχει ένθετο περιοδικό αφιερωμένο στη Μικρασιατικη καταστροφή με τίτλο «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ. Η πολιτιστική ‘επανάσταση'» με σημαντικά άρθρα, καλή  εικονογράφηση. Η δική μου συμβολή αφορά τη διαχείριση της Ανταλλάξιμης Περιουσίας και τελειώνει με μια δημιουργική πρόταση προς την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ… Υπάρχουν επίσης εξαιρετικά κείμενα των Μιχάλη Βαρλά Michael Varlas, Δ. Αρδανιώτης (για τα μουσικά) και Βασιλική Λάζου….

2.       Στις 7.30 μ.μ.  συμμετέχω σε μια εκδήλωση στην Καλαμάτα για να συζητήσουμε σε βάθος και χωρίς αναστολές, μια από τις πλέον άγνωστες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας: τις αιτίες της Μικρασιατικής Καταστροφής και τις καταλυτικές της επιδράσεις… 

100 χρόνια από το Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας

Την Κυριακή 9 Ιουλίου 2017 δημοσιεύτηκε ένα αφιέρωμα στην εφημ. ‘Καθημερινή» για το πρώτο συνέδριο που συγκάλεσαν οι Έλληνες της Ρωσίας μετά την αντιαπολυταρχική επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917. To συνέδριο έγινε στην παραλιακή πόλη της Νότιας Ρωσίας, Ταγκανρόκ, όπου εκείνη την εποχή κυριαρχούσαν οι Έλληνες, πληθυσμιακά και οικονομικά. Είχε ιδιαίτερη συμβολικη σημασία ότι εκεί κοντά -30 χλμ δυτικά του Ροστόφ επί του Ντον- βρισκόταν η πλέον απομακρυσμένη ελληνική αποικία της αρχαιότητας, η Ταναϊς.

 

Το Α΄ Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας

ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

• 

Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο των Ελλήνων στο Ταγκανρόκ (φωτ. από το βιβλίο του Ελευθέριου Παυλίδη «Ο ελληνισμός της Ρωσίας και τα 33 χρόνια του εν Αθήναις συλλόγου των εκ Ρωσίας Ελλήνων»).

To έτος 1917 ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ευρωπαϊκή ήπειρος είχε μπει από το 1914 σε μια περίοδο πλήρους ανατροπής των έως τότε ισορροπιών. Η εμπλοκή της Ρωσίας στον πόλεμο είχε ξεκινήσει τον Ιούλιο του 1914. Μέχρι τον Νοέμβριο τα μέτωπα είχαν σχεδόν οριστικοποιηθεί. Από τη μια πλευρά οι Ενωμένες Δυνάμεις, η Αντάντ, (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, από το 1915 η Ιταλία, οι ΗΠΑ από το 1917 και η Ελλάς τελευταία) και από την άλλη οι Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Το μεγάλο πρόβλημα για τη ρωσική πλευρά το δημιουργούσε η απουσία γεωγραφικής επαφής με τους συμμάχους της. Γεγονός που επηρέαζε την υλική της δυνατότητα να αντιμετωπίσει τα γερμανικά στρατεύματα στο Ανατολικό Μέτωπο. Η κατάληψη των Στενών των Δαρδανελλίων φάνηκε ως ένα μέσο για απόκτηση άμεσης επαφής.

Όταν η τοπική Ιστορία συναντά τη γενική

Μια ενδιαφέρουσα έκδοση είδε το φως πρόσφατα στο Κιλκίς υπό τον τίτλο «Οι Ρίζες μας. Πόντος-Καύκασος-Χωρύγι Κιλκίς». Οι συγγραφείς Αρχοντούλα Κωνσταντινίδου και Νίκος Κωνσταντινίδης επιχειρούν να προσεγγίσουν τους κατοίκους ενός σύγχρονου χωριού της Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζοντας το πλήρες ιστορικό πλαίσιο, εντός του οποίου διαμορφώθηκε η συγκεκριμένη κοινότητα.  

Με το εγχείρημά τους ξαναφέρνουν στο προσκήνιο τους προβληματισμούς για τη σχέση της τοπικής με τη γενική ιστορία. Απαντούν με τον τρόπο τους στα μεγάλα ερωτήματα περί ιστορικής συνείδησης και ταυτότητας, δίνοντάς τους σαφή μορφή με τη διαπραγμάτευση του θέματος. Το χρονικό παρόν και τα ερεθίσματα που αυτό δίνει στον μελετητή, τους οδήγησε στην προσπάθεια μιας όσο το δυνατόν πληρέστερης προσέγγισης του παρελθόντος.

Δευτέρα 29-5-2017 εκδήλωση για τη μικρασιατική αυτοδιοικητική εμπειρία

Μια εξαιρετική πρωτοβουλία έλαβε η Οργάνωση Μελών του ΣΥΡΙΖΑ Κηφισιάς  με τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης  την Δευτέρα, 29 Μαΐου 2017-05-24 , ώρα 19:00με τίτλο:

«Συλλογικότητες και μέθοδοι κοινωνικής αυτοοργάνωσης του μικρασιατικού Ελληνισμού: Διδάγματα για τις τοπικές κοινωνίες του σήμερα».

 

Από τα ελληνοσοβιετικά στο προσφυγικό: δύο εκδηλώσεις σε Κιλκίς-Κατερίνη

Δύο εκδηλώσεις θα γίνουν στο Κιλκίς (12-2-2017, 11.30 π.μ., Εμπορικό Επιμελητήριο Κιλκίς) και στην Κατερίνη (13-2-2017, 19.00, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου). Όσοι βρεθείτε σ’ αυτά τα μέρη καλώς να ορίσετε. Η συζήτηση που θα ακολουθήσει θα είναι σίγουρα ενδιαφέρουσα.

Συζητώντας για την επικαιρότητα της μικρασιατικής εμπειρίας

Η «Ανοιχτή Τέχνη» είναι ένας πολιτιστικός χώρος στο κέντρο της Αθήνας, Φιλελλήνων & Ναυάρχου Νικοδήμου 2, στο Σύνταγμα. Ιδρύθηκε το 2012 από τον συγγραφέα Αλέξανδρο Ασωνίτη. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της γίνονται   σεμινάρια, διαλέξεις, δράσεις για τις τέχνες και τον πολιτισμό.

Το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου. 7.00-9.00 μ.μ. θα βρεθούμε εκεί για να συζητήσουμε το θέμα: «Η επικαιρότητα της μικρασιατικής εμπειρίας και οι Λευκές Σελίδες της ιστορίας«. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Για την εκδήλωση της ΟΠΣΕ στο Χίλτον

Από το ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ της ΟΠΣΕ

Εκδήλωση με θέμα «Ιστορία και Παράδοση του Ποντιακού Ελληνισμού», διοργανώθηκε στην Αθήνα την Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2017 από την Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας (ΟΠΣΕ). Η εκδήλωση έγινε στο ξενοδοχείο Χίλτον, στο πλαίσιο του επενδυτικού και αναπτυξιακού πολυσυνεδρίου Money Show, το οποίο έγινε με τη συμμετοχή πανεπιστημίων, επιχειρήσεων και παραγωγικών υπουργείων.

19-20 Νοεμβρίου: Ένα σημαντικό συνέδριο για τη Μικρά Ασία, το τραύμα της Καταστροφής και τη διαχείριση της Μνήμης

Η Μικρασιατική μνήμη, τρεις γενιές μετά την καταστροφή

3ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΙΗΜΕΡΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ

ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ και ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ (Κ.Ε.Μ.Μ.Ε.) ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

 

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2016 «Η Μικρασιατική μνήμη, τρεις γενιές μετά την καταστροφή»

& Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016 «Απ’ την Ερυθραία της Ιωνίας στη Νέα Ερυθραία της Αττικής»

Αμφιθέατρο Κέντρου Βιώσιμης επιχειρηματικότητας Excelixi Α.Ε. Τράπεζας Πειραιώς

Ελ. Βενιζέλου 154 και Ρωμυλίας, Καστρί – Νέα Ερυθραία, Τηλ. Επικοινωνίας 210 6206

ΕΙΣΟΔΟΣ  ΕΛΕΥΘΕΡΗ

 

7 Νοεμβρίου στον Ιανό: Ένα αφιέρωμα στο πολιτικό κόμικ με αφορμή τη δουλειά της Χρ. Κουσελά

Μια από τις πολύ ενδιαφέρουσες πρόσφατες παραγωγές στο χώρο του κόμικ, είναι αυτή της Χρύσας Αριάδνης Κουσελά και των συνεργατών της που επιγράφεται  WOW (V for V). Συγκεκριμένα για την παραγωγή τυ κόμικ συνεργάστηκαν: Χρύσα Ariadni Κουσελά (σχέδιο, σενάριο, χρώμα), Ariς Παπαδόπουλος (σενάριο), του Δημήτρης Jimko Σωτηράκης (σχέδιο) και Δήμος Κωτσόπουλος (χρώμα).

Eίναι γεγονός ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχει ένα ενδιαφέρον κοινό που έχει από χρόνια συνδεθεί με αυτή τη μορφή τέχνης.

Η απόπειρα με το WOW (V for V) να εκφραστεί με τον τρόπο αυτό μια πολιτική άποψη για μια σημαντική ιστορική στιγμή, αποτελεί συμβολή στην προσπάθεια εξόδου του ελληνικού κόμικ από τον παραδοσιακό κύκλο των φίλων του.

«Niko’nun kemençesi»

Μετά τις επιτυχημένες παρουσιάσεις του βιβλίου του Ομέρ Ασάν στην Αθήνα και στην Πάτρα ήρθε η σειρά της Μακεδονίας, με ένα σύνολο εκδηλώσεων.

Διαβάστε κατ’ αρχάς:

Omer Asan: Greek-speaking writer from Turkey

Περιμένoντας τον Omer Asan

Αναδημοσιεύουμε:

Iason Books

Ο Τραπεζούντος Ομέρ Άσαν έρχεται στην Ελλάδα για να πραγματοποιηθεί την συνάντηση που ονειρευόταν να γίνει εδώ και πολλά χρόνια.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΚΟΖΑΝΗ, ΞΑΝΘΗ , ΚΑΤΕΡΙΝΗ
Κιλκίς, Καβάλα, Πτολεμαΐδα, Ωραιόκαστρο, Χρυσούπολη

75 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Κρουσίων (Κιλκίς)

75 χρόνια συμπληρώθηκαν από την καταστροφή των τριών ορεινών χωριών του νομού Κιλκίς από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, με αφορμή την πρώιμη εμφάνιση αντιστασιακού αντικατοχικού κινήματος με την οργάνωση που πήρε την ονομασία «Αθανάσιος Διάκος». Στις 25 Οκτωβρίου του 1941 τα τρία προσφυγικά (ποντιακά) χωριά,  το Κλειστό (Μούσγαλι), η Κυδωνιά (Κοτσιαλάρ) και το Αμπελόφυτο (Μουρσαλί) περικυκλώνονται από ισχυρές μηχανοκίνητες δυνάμεις των SS και των ταγμάτων θανάτου. Οι κατακτητές εισέβαλαν ταυτόχρονα και στα τρία χωριά. Δολοφόνησαν τον ανδρικό πληθυσμό από 15 χρονών και πάνω και ισοπέδωσαν και τα τρία χωριά. Συνολικά εκτέλεσαν 96 άτομα.

Με αφορμή  την επέτειο αυτή ο Όμιλος για τον Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς, σε συνεργασία με το Δήμο, οργανώνει εκδήλωση την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016  ωρα 18,30, στο ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΚΙΛΚΙΣ

Παρουσιάζoντας το βιβλίο του Omer Asan

Δύο παρουσιάσεις του νέου βιβλίου του Ομέρ Ασάν, που μεταφράστηκε στα ελληνικά, θα γίνουν στην Αθήνα:

1. 15-9-2016, Μεταμόρφωση Αττικής, 8.00 μ.μ. 

 .

Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Omer Asan στα ελληνικά, ο Σύλλογος Ποντίων Μεταμόρφωσης «Εύξεινος Πόντος» παρουσιάζει το βιβλίο του Ομέρ Ασάν «Η Κεμεντζέ του Νίκου»

 .

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2016 στις 20:00′ στα γραφεία του Συλλόγου (Βάρναλη 12, Μεταμόρφωση).

 .

2. 16-9-2016  19.30, ΠΟΛΙΣ Art Cafe ( Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα)

 .

Η κεντρική παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, 2016, ώρα 19:30 στο ΠΟΛΙΣ Art Cafe ( Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα).  

 .

Omer Asan: Greek-speaking writer from Turkey

Πριν από αρκετά χρόνια, όταν είχε μεταφραστεί το βιβλίο του Omer Asan  «Pontos Kulturu« στα ελληνικά με τίτλο: «Ο Πολιτισμός του Πόντου», είχα επιμεληθεί kαι προλογίσει μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του συγγραφέα, η οποία δημοσιεύτηκε στην «Kαθημερινή» στις 30 Iανουαρίου 2000 με τον τίτλο «Tουρκία: 300.000 ελληνόφωνοι ζητούν ταυτότητα».

H ίδια συνέντευξη με τον τίτλο «Omer Asan: Greek-speaking writer from Turkey and a guide to the Pontian culture», δημοσιεύτηκε λίγο αργότερα στο αγγλόφωνο ένθετο της «Kαθημερινής» στην εφημ. «Herald Tribune». Όταν ξεκίνησε η δικαστική περιπέτεια του Asan, δύο χρόνια αργότερα, η συγκεκριμένη συνέντευξη συμπεριλήφθηκε, στα «τεκμήρια ενοχής» που οδήγησαν στην παραπομπή του συγγραφέα με την κατηγορία της διαμελιστικής προπαγάνδας κατά του τουρκικού κράτους. Εκείνη την εποχή είχε τεθεί σε εφαρμογή η κατασταλτική πολιτική των τουρκικών αρχών κατά των ελληνοφώνων, κάτι που οδήγησε εκτός από τις διώξεις, σε εκφασισμό της περιοχής του Πόντου με την ανάπτυξη μαζικών οργανώσεων Γκρίζων Λύκων και προσπάθεια εκρίζωσης της ελληνοφωνίας.

Για την εκδήλωση που έγινε στη Χώρα Αμοργού….

Μπορεί ο Όμηρος τον χαρακτηρισμό «Ανεμόεσσα» (ἠνεμόεσσα)* να τον έδωσε στην Κάρπαθο, όμως όταν βρίσκεσαι στη Χώρα της Αμοργού νοιώθεις ότι ταιριάζει απολύτως και στο όμορφο αυτό νησί των Κυκλάδων.

Στη Χώρα βρέθηκα στις 10 Ιουλίου, προσκαλεσμένος από τον   Σύλλογο Πολιτισμού και Τέχνης «Σημωνίδης». Στην εκδήλωση παρουσίασα το θέμα: «Οι γενοκτονίες στην Ανατολή και οι πολιτικές ευθύνες για τη Μικρασιατική Καταστροφή». Στην αρχή μου φάνηκε παράδοξο να διοργανώνεται μια τέτοια εκδήλωση σε μια εποχή που οι περισσότεροι κάτοικοι απασχολούνται πλήρως με τις υπηρεσίες τουρισμού, οι οποίες αποτελούν και  έναν από τους βασικούς πόρους του νησιού. Όμως η μεγάλη συμμετοχή  στην εκδήλωση, το αμείωτο ενδιαφέρον, όπως και οι εύστοχες παρατηρήσεις και ερωτήσεις που ακολούθησαν, απέδειξαν ότι υπάρχει ένα κοινό ενημερωμένο -ψαγμένο όπως θα λέγαμε σήμερα- βαθύτατα προβληματισμένο, που αναζητά κάθε πηγή γνώσης.

Ένα πρόσφατο επετειακό κείμενο, ένα Χρονολόγιο και μια αναφορά στο Συνέδριο της Άγκυρας

Με αφορμή την επέτειο της 19ης Μαϊου έγινε ένα αφιέρωμα στις φιλόξενες σελίδες της Καθημερινής (στις 22.05.2016). Το αφιέρωμα, εκτός από ένα σύντομο ιστορικό για την επέτειο, συμπεριλάμβανε ένα Χρονολόγιο των γεγονότων και ένα αφιέρωμα στο ιστορικό συνέδριο για το Ποντιακό Ζήτημα που έγινε στην Άγκυρα τον περασμένο Απρίλη. 

Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου

ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

• 

Ελληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι της Συρίας το 1923. Πολλοί από όσους επιβίωσαν των μαζικών βίαιων μετακινήσεων του πληθυσμού του Πόντου κατέληξαν στην υπό γαλλικό έλεγχο Συρία (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου).

Το 1994 η Βουλή των Ελλήνων έλαβε ομοφώνως την απόφαση να ορίσει τη 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στον μικρασιατικό Πόντο.

Κιλκίς, 20 Μαϊου. Μια εκδήλωση με τους εκπαιδευτικούς της πόλης

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ     Α/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΚΙΛΚΙΣ

ΘΕΜΑ  : « Εκδήλωση με αφορμή την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας
των Ελλήνων του Πόντου.»

       Ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κιλκίς μαζί με τον  Όμιλο για την Ιστορία και τον πολιτισμό του Κιλκίς , τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναγία Σουμελά Παλατιανού   και την υποστήριξη του Δήμου Κιλκίς  διοργανώνει εκδήλωση με αφορμή την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας  των Ελλήνων του Πόντου.

    Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί  στην Αυστροελληνική Καπναποθήκη την Παρασκευή 20 Μαΐου 2016 και ώρα 18:00΄ μ.μ.

   Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο κος  Αγτζίδης Βλάσης  , διδάκτορας της Ιστορίας και συγγραφέας αρκετών βιβλίων τα οποία σχετίζονται με την παρευξείνια διασπορά.

 Το θέμα της εισήγησής του  είναι:

 «Τουρκικός εθνικισμός και Γενοκτονίες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία»

[με αφορμή το συνέδριο της Άγκυρας (9-4-2016) για το Ποντιακό Ζήτημα ]

Aριστερά και φασίζουσες συμπεριφορές

«…Και να καθαρίσουμε τους κακομούτσουνους»
.

Υπάρχουν αυταρχικές έως και φασιστικές συμπεριφορές στην Αριστερά;

Το ερώτημα αυτό φαντάζει αυτονόητο για όσους γνωρίζουν την ιστορία της Αριστεράς ή έχουν συμμετάσχει οργανωτικά σε  κάποια από τις απειράριθμες ομάδες της που συνήθως βίωσαν την διάσπαση και την δαιμονοποίηση των πάλαι ποτέ συντρόφων τους.

Το σχόλιο αυτό γράφεται με αφορμή ένα περιστατικό που συνέβη κατά την πρόσφατη εκδήλωση στη Νέα Φιλαδέλφεια για μια από τις πλέον άγνωστες σελίδες του ελληνικού γλωσσικού ζητήματος: τη μεσοπολεμική σύγκρουση δύο μορφών της ελληνικής,  της ποντιακής και της δημοτικής, κατά τη διεκδίκηση της ανακήρυξης μιας εκ των δύο ως επίσημης ελληνικής γλώσσας της ΕΣΣΔ .

Η εκδήλωση έγινε την Παρασκευή 22-4-2016 στο στέκι της Λαϊκής Συνέλευσης Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας στο πλαίσιο του γλωσσολογικού σεμιναριακού κύκλου που επιμελείται ο Λάμπης Κατσιάπης.

16-4-2016: Ραντεβού στη Φρανκφούρτη

 

H αριστερή παρέκκλιση στο γλωσσικό ζήτημα…

…και οι θανάσιμες συνέπειές της
———————————————-

περ. Τα ιστορικά, τεύχ, 43, Δεκέμβριος 2005, σελ. 421-448

Ποντιακή VS δημοτική.
.
Μια άγνωστη πλευρά του ελληνικού γλωσσικού ζητήματος στη Σοβιετική Ένωση του Μεσοπολέμου[1]

.
Του Βλάση Αγτζίδη (*)

.
Γλωσσικό ζήτημα και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση
. .

Έλληνες και Οκτωβριανή Επανάσταση

H επέτειος της Οκτωβριανής Επανάστασης των μπολσεβίκων (1917) φέρνει πάντα στο νου το μεγαλύτερο κοινωνικό και πολιτικό πείραμα του 20ου αιώνα.

Η αποτίμηση αλλά και η καλή γνώση των διαφόρων πλευρών του πειράματος αυτού -δύο δεκαετίες μετά  το τέλος του- αποτελεί μια διαρκή πρόκληση προς τους ιστορικούς.

Έτσι, έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το τεύχος του περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες. Το αφιέρωμα (366 σελίδες) χωρίζεται σε δύο μέρη.

Το Α’ Μέρος (9-198 σελ.) περιλαμβάνει μαρτυρίες και πηγές. Δημοσιεύονται πολύ ενδιαφέροντα κείμενα των πρωταγωνιστών εκείνης της πρώτης περιόδου, όπως των Ρίκοφ, Γιόφε, Κάραχαν, Ρακόβσκι, Πρεομπραζένσκι, Λουνατσάρσκι, Κρούπσακαγια, Μπουχάριν, Τρότσκι κ.ά. Καθώς επίσης και ξεχωριστών λογοτεχνών και επιστημόνων, όπως του Βίκτορ Σερζ και Αλμπερτ Αϊνσταιν.

Το Β’ Μέρος  (199-351 σελ.) περιλαμβάνει αναλύσεις. Σ’ αυτή την ενότητα   συμμετέχω και εγώ με το άρθρο «Οι Έλληνες της Ρωσίας και του Πόντου στην Οκτωβριανή Επανάσταση«. Υπάρχουν επίσης κείμενα των Μαστρογιαννόπουλου, Μπελαντή, Καλτσώνη, Χρύση….

26-10-2015: Εκδήλωση στο Κιλκίς για την Έξοδο από την Ανατ. Θράκη

Με πρωτοβουλία του Ομίλου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς και τη συνεργασία της Θρακικής Εστίας και του Δήμου Κιλκίς θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση για τα 93 χρόνια από την Έξοδο των Ελλήνων (και των Αρμενίων) από την Ανατολική Θράκη.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 7.00 μ.μ. στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς. 

 

 

 

 

 

2 Oκτωβρίου 2015, στην ΚΟΖΑΝΗ

Εκδηλώσεις Μνήμης Μικρασιατικού Συλλόγου Π.Ε. Κοζάνης

Οι Έλληνες στη Ρωσία και στην ΕΣΣΔ. Μια μαθητική εργασία

Περιπλανώμενος στη θάλασσα του διαδικτύου βρέθηκα σε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Βρήκα αναρτημένη μια μαθητική εργασία για τον ελληνισμό της Ρωσίας και της πρώην ΕΣΣΔ, που είχα βοηθήσει να πραγματοποιηθεί. Η εργασία αυτή είχε παρουσιαστεί με ιδιαίτερη επιτυχία πριν από 3 χρόνια στο 2ο Γυμνάσιο των Γλυκών Νερών Αττικής και είχε παρουσιαστεί στο Deree College της Αθήνας.

Όπως δηλώνεται στο τέλος της εργασίας: «Η παρουσίαση αυτή έγινε από τoν μαθητή: Κυρτόπουλο Νικόλαο της Β ΄Τάξης του 2 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΛΥΚΩΝ ΝΕΡΩΝ στα πλαίσια του προγράμματος : «Οι Έλληνες του Πόντου » υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας Πληροφορικής Μιράντας Παυλίδου και με την ευγενική συμπαράσταση του κυρίου: Αγτζίδη Βλάση Τον ευχαριστούμε θερμά…«

Την εργασία αυτή μπορείτε να την κατεβάσετε, και να την αξιοποιήσετε ακόμα, από εδώ: http://slideplayer.gr/slide/1894319/# Το σάιτ που δημιουργήθηκε από τις προσπάθειες αυτές παρουσιάστηκε εδώ:  Μαθητές και καθηγητές αντιπαλεύουν τη λήθη

Kάποιες χαρακτηριστικές φωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν και πλαισιώθηκαν από αντίστοιχα κείμενα, είναι οι εξής:

22-6-2015, Eκδήλωση στη Θεσσαλονίκη

Ο ραδιοφωνικός σταθμός «Στο Κόκκινο» και το Βιβλιοπωλείο «Το Κεντρί» σας προσκαλούν την Δευτέρα 22 Ιουνίου, 8.00 μ.μ.στην παρουσίαση του βιβλίου «Ο Κόκκινος Καπνάς και ο ελληνισμός του Καυκάσου«. 

 .

Το βιβλίο αυτό βασίζεται στη διδακτορική μου διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης-ΑΠΘ, [Σχολή Φιλοσοφική, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και Λαογραφίας]  η οποία είχε κατατεθεί με τον εξής τίτλο:  Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΟΚΙΝΟΣ ΚΑΠΝΑΣ (1932 – 1937) 

 .

13 Ιουνίου: Ημέρα Μνήμης για τις σταλινικές διώξεις….

13 Ioυνίου: Επίσημη Ημέρα Μνήμης για τον ποντιακό ελληνισμό (απόφαση του 4ου Παγκόσμιου Συνέδριου), των σταλινικών διώξεων που συνέβησαν στην ΕΣΣΔ της σταλινικής εποχής. Οι διώξεις που υπήρξαν απόρροια της αλλαγής της εσωτερικής πολιτικής για το εθνικό ζήτημα,  κόστισαν σκληρά στην ελληνική κοινότητα και οδήγησαν στην ολοκληρωτική εξόντωση της ελληνικής ηγετικής κομμουνιστικής ομάδας (των ελλαδιτών φυγάδων συμπεριλαμβανομένων), καθώς και χιλιάδων άλλων του πληθυσμού…

Ας θυμηθούμε αυτή την επέτειο διαβάζοντας κάποια σχετικά κείμενα:

Οι σταλινικές διώξεις

ΣΤΑΛΙΝ Vs ΚΚΕ

-Για τις σταλινικές διώξεις… και μια Μαρτυρία

Mια εκδήλωση στο Τοσίτσειο-Αρσάκειο της Εκάλης για το Μικρασιατικό Ζήτημα

Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον πολλών εκπαιδευτικών για τη σημαντικότερη στιγμή (1912-1923) της ελληνικής ιστορίας του 20ου αιώνα και για τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία σφράγισε της ιστορία της νεότερης Ελλάδας και υπήρξε η κύρια συνθήκη διαμόρφωσης της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται συνεχώς μπροστά στο γεγονός της υποτίμησης αυτής της ιστορικής περιόδου από της κυρίαρχη ιστοριογραφική και κρατική αντίληψη. Έτσι προσπαθούν να καλύψουν τα «κενά» με τη διοργάνωση παράλληλων δραστηριοτήτων. Σ’ αυτό το πλαίσιο έγινε και η παρουσίαση στο Αρσάκειο-Τοσίτσειο της Εκάλης στις 17 Μαρτίου 2015, η οποία παρουσιάστηκε ως εξής στο διαδικτυακό τόπο του σχολείου:    

http://www.arsakeio.gr/gr/ekali/ekali-high-school-a/247-greek/schools/ekali/ekali-high-school-a/events-activities/23245-dialexh-gia-to-mikrasiatiko-zhthma

Διάλεξη για το μικρασιατικό ζήτημα

 

Υπάρχουν ΚΑΙ Έλληνες πρόσφυγες πολέμου σήμερα!

Το προσφυγικό φαινόμενο έχει επανεμφανιστεί στην περιοχή μας με αφορμή τους περιφερειακούς πολέμους στη Συρία, στη Λιβύη, στο Ιράκ, αλλά και στην Ουκρανία. Το κοινό στην Ελλάδα είναι  ενημερωμένο σε γενικές γραμμές για το φαινόμενο αυτό, ενώ υπάρχουν και κάποιες οργανώσεις εξειδικευμένες στην προσφορά βοήθειας στα θύματα των συρράξεων. 

Αυτό όμως που είναι παντελώς άγνωστο, είναι το γεγονός ότι και σήμερα υπάρχουν Έλληνες πρόσφυγες από τις εμπόλεμες περιοχές του μετασοβιετικού κόσμου. Κανείς δεν ασχολείται μαζί τους και καμιά σοβαρή μέριμνα δεν έχει ληφθεί γι αυτούς. Αντιθέτως τα παιδιά τους πολλές φορές πέφτουν θύματα ρατσισμού, είτε από Ελλαδίτες είτε από μετανάστες β’ γενιάς, όπως πρόσφατα έγινε με την περίπτωση της Μαρίας Κουσίδου στις σχολές του ΟΑΕΔ.  Να σημειώσουμε ότι στις ίδιες σχολές, λίγα χρόνια πριν είχε συμβεί άλλο ένα δραματικό περιστατικό με τον Δημήτρη Πατμανίδη (προσφυγόπουλο από το Σοχούμι)….  

Με αφορμή την Διεθνή Ημέρα των Προσφύγων (5 Απριλίου) ας θυμηθούμε ένα παλαιότερο κείμενό μου που είχε δημοσιευτεί στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» στις 5 Απριλίου 1997 με τον τίτλο «5 Απριλίου: Πανελλήνια Ημέρα Προσφύγων. Η Ελλάδα των Προσφύγων» 

7/3/2015: Μια εκδήλωση στου Γκύζη

«Η Ελλάδα έγινε η πηγή έμπνευσης του διεθνούς φιλελευθερισμού, και ο φιλελληνισμός..…
της δεκαετίας του 1820 έπαιξε ρόλο ανάλογο με αυτόν που θα έπαιζε
στο τέλος της δεκαετίας του 1930 η υποστήριξη
στην Ισπανική Δημοκρατία» –

ERIC HOBSBAWM, Η εποχή των επαναστάσεων, 1789-1848

Mια ελληνο-γεωργιανή ιστορία από το Μεσαίωνα

To αφιέρωμα που επιμελήθηκα στις Σελίδες Ιστορίας της  «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, (Κυριακή 24 Αυγούστου 2014) αφορούσε τις ελληνογεωργιανές σχέσεις και μια ενδιαφέρουσα ιστορία από το Μεσαίωνα. Καλεσμένη συγγραφέας σήμερα η καλή Γεωργιανή ιστορικός και φίλη Έκα Τσκοϊτζε, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Τιφλίδας. Το αφιέρωμα, έτσι όπως δημοσιεύτηκε είναι το εξής:  

• Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΙΤΟΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

• ΒΥΖΑΝΤΙΟ: Η Αλωση που χάλασε ένα γάμο

  
  

• Ο πρώτος αυτοκράτορας του Βυζαντίου βάπτισε τους Γεωργιανούς, ο τελευταίος αρραβωνιάστηκε την πριγκίπισσά τους… Ενας κύκλος που μπορεί να έκλεισε πολύ δυσάρεστα, αλλά αναμφισβήτητα σημάδεψε και συνέδεσε τους Ελληνες και τους Γεωργιανούς με δεσμούς από τη μία ιερούς και από την άλλη συναισθηματικούς.Υπάρχουν γεγονότα που στην εποχή τους δεν θεωρήθηκαν σημαντικά, αποδείχθηκαν ωστόσο μοιραία αρχικά για το συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο, έχοντας αργότερα συνέπειες και σε ευρύτερη κλίμακα. Μερικά γεγονότα όμως και στην εποχή τους άφησαν στίγμα και στη συνέχεια σημάδεψαν την ιστορία όχι μόνο της συγκεκριμένης περιοχής.

  Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου.
  Ζήτησε να παντρευτεί τη Γεωργιανή πριγκίπισσα για να στερεώσει ακόμη περισσότερο τις βυζαντινογεωργιανές σχέσεις

Για το METAΛΛΙΚΟ του ΚΙΛΚΙΣ: Αφιέρωμα στην «Ελευθεροτυπία» 1 Ιουνίου 2014

ΤΟ METAΛΛΙΚΟ του ΚΙΛΚΙΣ και 
η ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ

Οι σελίδες ιστορίας της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» (ένθετο Plus) της 1ης Ιουνίου που επιμελούμαι θα είναι αφιερωμένες στο προσφυγικό χωριό Μεταλλικό Κιλκίς (Πόντιοι του Καυκάσου) και στις διαδικασίες ριζοσπαστικοποίησης του πληθυσμού κατά το Μεσοπόλεμο, ως απόρροια των επιρροών από τα επαναστατικά ρωσικά κινήματα και της σύγκρουσης με τους τοπικούς μεγάλους γαιοκτήμονες….

Με τη συμμετοχή της ιστορικού Βασιλικής Λάζου….

ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: 200 χρόνια από την ίδρυσή της

Αφιέρωμα   στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»  (30 Μαρτίου 2014) με αφορμή την επέτειο ίδρυσης της επαναστατικής οργάνωσης «Φιλική Εταιρεία» στην Οδησσό.  Συμμετείχαν με άρθρα τους οι: Λία Βαλάτα-Τσιάμα, Λάμπρος Βαζαίος και Γιάννης Καρυπίδης

ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

200 χρόνια από την ίδρυσή της

 Οι Φιλικοί μπορεί να μην κατάφεραν να υλοποιήσουν το όραμά τους, όμως κατάφεραν να ανοίξουν τον
ασκό του Αιόλου στην επικράτεια των Οθωμανών

Σύμφωνα με τους ιστορικούς που ασχολήθηκαν με τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό της Νέας Ρωσίας (έτσι ονομάζονταν τότε οι περιοχές που είχαν ενσωματωθεί στη Ρωσική Αυτοκρατορία στο τέλος του 18ου αιώνα) μια μυστική εταιρεία για να προετοιμάσει την ελληνική αντιαπολυταρχική εξέγερση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

 

Ξυλογραφία με τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, Τσακάλωφ, Σκουφά και Ξάνθο

Ιδρυτές της θεωρούνται οι Εμμανουήλ Ξάνθος, Νικόλαος Σκουφάς και Αθανάσιος Τσακάλωφ. Στη συνέχεια μυήθηκε ο Αντώνιος Κομιζόπουλος από τη Φιλιππούπολη και αργότερα ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος. Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας υπήρξε αποτέλεσμα μιας μακράς διαδικασίας οργάνωσης των πλέον ανήσυχων ατόμων της ελληνικής Διασποράς. Λίγα χρόνια πριν είχε ιδρυθεί στο Παρίσι το Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον, μέλος του οποίου υπήρξε ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, ο οποίος αργότερα θα πρωτοστατήσει στην ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας. Το Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον βάσιζε τις πολιτικές του επιδιώξεις στην πολιτική του Ναπολέοντα. Ακολουθούσε τους κανόνες των καρμπονάρων και των ελευθεροτεκτόνων και είχε υιοθετήσει το μυστικό όρκο με τον οποίο δεσμεύονταν τα μέλη του.

Ριζοσπάστες κατά «ρεφορμιστών»

Kυριακή 16 Μαρτίου: επανακυκλοφορεί το βιβλίο για τους Έλληνες της τ. ΕΣΣΔ

22 χρόνια μετά επανακυκλοφορεί με την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» (16-3-2014) το βιβλίο με τίτλο: «Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Οι συνέπειες για τον ελληνισμό«(1992). Η ουκρανική κρίση και το δημοψήφισμα της Κριμαίας το έκαναν και πάλι επίκαιρο. Να σημειωθεί ότι το βιβλίο αυτό δεν κυκλοφορεί στην αγορά. 

Γράφτηκε τους τελευταίους μήνες της ΕΣΣΔ (φθινόπωρο του ’91) και εκδόθηκε μετά την κατάρρευση (Φεβρουάριος ’92) σε μια προσπάθεια ενημέρωσης της ελληνικής κοινής γνώμης, αλλά και των αρμοδίων που διαμόρφωναν την εξωτερική πολιτική, για τις κοσμογονικές αλλαγές που συνέβαιναν με την κατάρρευση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας. Το βιβλίο αυτό ανήκει στην εποχή που το γέννησε και με μια έννοια αποτελεί -εκτός από πηγή πληροφόρησης για τις εστίες της έντασης- και ντοκουμέντο των δεδομένων αντιλήψεων που υπήρχαν εκείνη την εποχή. 

.

Στο βιβλίο αυτό, γίνεται μια προσπάθεια περιγραφής των συνθηκών που γέννησαν τους σκληρούς πολέμους, αρχικά στον Καύκασο. Περιγράφονται από τότε αυτά που -άλλα σύντομα και άλλα πολύ αργότερα- ακολούθησαν και συμβαίνουν έως σήμερα.

  

Τα γεγονότα στην Κριμαία και στην Ουκρανία δεν θα τελειώσουν εύκολα και οι μετασοβιετικές ωδίνες θα συνεχίσουν να απασχολούν τόσο τον υπόλοιπο πλανήτη, όσο και τους Έλληνες που η μοίρα τους τοποθέτησε σ’ εκείνα τα εδάφη...

Στη Σταυρούπολη του Βόρειου Καυκάσου

Στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», στις 16 Φεβρουαρίου 2014, υπήρχε αφιέρωμα για την εκπαιδευτική αναγέννηση των Ελλήνων της Ρωσίας από την εποχή της Περεστρόικα, με αφορμή την ύπαρξη ενός πολύ σημαντικού ελληνικού σχολείου στην Σταυρούπολη του Βόρειου Καυκάσου (νότια Ρωσία), ενταγμένου στο επίσημο εκπαιδευτικό ρωσικό σύστημα. Στο αφιέρωμα συμμετείχε η Ειρήνη Αλέποβα, διευθύντρια του Ελληνικού Σχολείου Σταυρούπολης. 

Η εκπαιδευτική αναγέννηση των Ελλήνων της Ρωσίας

Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*
.

Η πραγματοποίηση των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων σε μια περιοχή όπου η ελληνική παρουσία υπήρξε έντονη κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, αναδεικνύει και πάλι τον Ελληνισμό του Καυκάσου και την ιδιαίτερη ιστορία του. Ιστορικά υπήρξε τμήμα της ελληνικής διασποράς που είχε δημιουργηθεί στη Ρωσία από το 18ο αιώνα, όταν με απαρχή τα Ορλωφικά, δεκάδες χιλιάδες βρήκαν καταφύγιο σε μια φαινομενικά φιλική χώρα.

Οι Ελληνες του Καυκάσου κατάγονται από το μικρασιατικό Πόντο. Στις ρωσικές περιοχές τούς οδήγησε η ισλαμική οθωμανική καταπίεση, η αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής και η πολιτική της Ρωσικής Αυτοκρατορίας να προσελκύσει ομόθρησκο πληθυσμό στα συνοριακά της εδάφη.

Ο Γιώργος Γρηγοριάδης διδάσκει τη νεοελληνική γλώσσα στο Σοχούμι το 1987 σε ελληνική τάξη του Β΄ Μεσαίου Σχολείου της πόλης.

Η επιβίωσή τους στη Ρωσία δεν υπήρξε εύκολη υπόθεση. Ο πανσλαβισμός και η προσπάθεια εκρωσισμού ήταν η κύρια κατεύθυνση της εκπαιδευτικής πολιτικής της τσαρικής Ρωσίας. Τα πολιτιστικά δικαιώματα κερδήθηκαν με πολύ κόπο και μόνο αφού κατάφεραν να πετύχουν μια θαυμαστή οικονομική ανάπτυξη κατά την προσοβιετική περίοδο.

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες και οι Έλληνες του Σότσι

Mε αφορμή την πραγματοποίηση των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Σότσι της Νότιας Ρωσίας, δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή« ( 16.02.2014)  ένα κείμενό μου για την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία του ελληνισμού στην περιοχή αυτή…

————————————————————————————————

Ελληνικό χωριό η βάση των Αγώνων του Σότσι

ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

Οι Χειμερινοί Oλυμπιακοί Aγώνες γίνονται στο Σότσι της Νότιας Ρωσίας, δηλαδή σε μια περιοχή όπου η ελληνική παρουσία είναι έντονη. Ειδικά το χωριό Κράσναγια Πολιάνα (Κόκκινο Ξέφωτο), όπου δημιουργήθηκε το χιονοδρομικό κέντρο και θα αποτελεί τη βάση των Αγώνων, ιδρύθηκε από Ελληνες του μικρασιατικού Πόντου στα τέλη του 19ου αιώνα και υπήρξε για μεγάλη περίοδο ένα αμιγώς ελληνικό χωριό.

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες που γίνονται ανέδειξαν για άλλη μια φορά το γεγονός της ύπαρξης μιας σημαντικής ελληνικής διασποράς στα ρωσικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Μιας διασποράς που διεκδικεί την εντοπιότητα και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτήν: «Οταν μιλούν για τους γηγενείς της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας, θεωρούμε ανήθικο να ξεχνούν ολότελα τον ελληνικό πληθυσμό» (Ι. Παρασκευόπουλος, εκπρόσωπος των εκτοπισμένων στο Καζαχστάν. Συνέδριο Γελεντζίκ, Μάρτης ’91).

Μαθητές του σχολείου της Κράσναγια Πολιάνα, όπου διδάσκεται και η ελληνική γλώσσα 

Τρεις εκδηλώσεις: Καλλιθέα-Αμπελόκηποι-Παλιά Βουλή

Τρεις εκδηλώσεις, στις οποίες θα πάρω μέρος, θα πραγματοποιηθούν το επόμενο διάστημα:

–12 Ιανουαρίου 2014: 7.00 μ.μ. Δαβάκη 10  στην Καλλιθέα Αττικής. 

Ο Σύλλογος Ποντίων Αργοναύται -Κομνηνοί διοργανώνει εκδήλωση με αφορμή την  έκδοση του βιβλίου του ερευνητή-χοροδιδάσκαλου Νίκου Ζουρνατζίδη. Θα μιλήσουν επίσης οι Χρήστος Γαλανίδης και Αντ. Παυλίδης 

—————————————————————————————————————-

–15 Ιανουαρίου 2014 6.00-8.30 μ.μ.: Ο Πολιτιστικός Περιβαλλοντικός Σύλλογος Κέντρου Αμπελοκήπων σας προσκαλεί στην εκδήλωση που διοργανώνει για τα 90 χρόνια από την εγκατάσταση των Μικρασιατών Προσφύγων στους Αμπελόκηπους.

Θα μιλήσουν επίσης οι: Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Παπαθεοδώρου Φαίδων, Παραδείσης Νικόλαος, Βικέτος Νικόλαος, Π. Βουτσινά

 Η εκδήλωση θα γίνει στο ΚΤΙΡΙΟ 7ου ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ, Πανόρμου 59 (μετρό: «Πανόρμου», Αμπελόκηποι

——————————————————————————————————————

–2 Φεβρουαρίου, 11 π.μ.:  Ο Σύλλογος Μικρασιατών Αιγάλεω «ΝέεςΚυδωνίες» οργανώνει εκδήλωση για την πολιτισμική ανάπτυξη του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Η εκδήλωση θα γίνει στο  Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Παλιά Βουλή)

Ο σκληρός Δεκέμβρης του ’37

Στις 22-12-2013 δημοσιεύτηκε στην εφημ. «Καθημερινή» το 2ο μέρος του αφιερώματος στην «Ελληνική Επιχείρηση» του Δεκεμβρίου του ’37.  

.

Στο αφιέρωμα συμμετείχε και ο ιστορικός Βασίλης Τσενκελίδης, απόφοιτος του Kubanskii Gosudarstvennii Universitet του Κρασνοντάρ. παρακάτω αναδημοσιεύονται τα άρθρα…  

.

.

Ο σκληρός Δεκέμβρης του ’37

.

Δεκαπέντε χιλιάδες συλλήψεις σήμαναν την αρχή των σταλινικών

διώξεων κατά των Ελλήνων της Σοβιετικής Ενωσης

 

Του Βλαση Αγτζιδη*

.

Ο Δεκέμβρης του ’37 υπήρξε ο μοιραίος μήνας για τους Eλληνες της Σοβιετικής Eνωσης, όταν στοχοποιήθηκαν με εθνικά κριτήρια ως «εχθροί του λαού». Με το Διάταγμα-Ντιρεκτίβα 50205 του Nικολάι Γιεζόφ, Επιτρόπου Κρατικής Ασφάλειας (NKVD), ξεκίνησε η «Ελληνική Επιχείρηση» («Gretseskayia Operatsia»). Δεκαπέντε χιλιάδες που ανήκαν σ’ όλες τις εθνοτοπικές ομάδες του ελληνισμού της ΕΣΣΔ (Πόντιοι, Μαριουπολίτες, παλιοί
μετανάστες από τα Βαλκάνια, κομμουνιστές πολιτικοί φυγάδες απ’ την Ελλάδα) θα συλληφθούν. Παρότι η «Ελληνική Επιχείρηση» ήταν η 13η κατά σειρά των αντίστοιχων επιχειρήσεων κατά των εθνικών μειονοτήτων, υπήρξε η πλέον αιματηρή εφόσον εκτελέστηκε το 90% των συλληφθέντων για να καλυφθεί το κεντρικό πλάνο της σταλινικής ηγεσίας.

.

Πώς όμως μεταμορφώθηκε η εθνική πολιτική των μπολσεβίκων από πολυπολιτιστική σε εκρωσιστική; Γιατί θεωρήθηκαν τα εθνικά χαρακτηριστικά και η πολιτισμική ταυτότητα στοιχείο νομιμοφροσύνης προς το καθεστώς και κατέλαβαν τη θέση των πολιτικών και κοινωνικών κριτηρίων με τα οποία αντιμετώπιζαν έως τότε τους κυριαρχούμενους πληθυσμούς;

.

76 χρόνια πριν: Η «Ελληνική Επιχείρηση» του Στάλιν

Με αφορμή την επέτειο των 76 χρόνων από την έναρξης της »Ελληνικής Επιχείρησης»  στην ΕΣΣΔ με την υπογραφή του Νικολάι Γιεζόφ, οπότε οι διώξεις έλαβαν καθαρά εθνικό χαρακτήρα, η εφημερίδα Καθημερινή την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2013 αφιέρωσε τη σελίδα Ιστορίας, στο άγνωστο αυτό γεγονός της νεοελληνικής ιστορίας. Το β’ μέρος του αφιερώματος θα δημοσιευτεί την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου.  Το άρθρο, έτσι όπως δημοσιεύτηκε, είναι το παρακάτω. Στην ανάρτηση πρόσθεσα κάποιες επιπλέον φωτογραφίες...

1932. κρατούμενοι μοχθούν για την κατασκευή του Καναλιού της Λευκής Θάλασσας, του πρώτου έργου στη ΕΣΣΔ που έγινε με καταναγκαστική εργασία

Η 15η Δεκεμβρίου του 1937 θεωρείται η ημέρα που ο όρος «Ελληνας» μετατράπηκε σε πολιτική κατηγορία και οδήγησε σε μαζικές συλλήψεις κατά των μελών της ελληνικής μειονότητας στη Σοβιετική Ενωση. Οι διώξεις συμπεριέλαβαν όλους τους άρρενες Ελληνες ανεξάρτητα από την πολιτική ή κοινωνική τους θέση. Συνελήφθη όλη η ελληνική ηγετική ομάδα που αποτελείτο από πιστά μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος. Συνελήφθησαν τόσο οι ντόπιοι Ελληνες (Μαριουπολίτες, Πόντιοι, απόγονοι των παλιών μεταναστών από τον ελλαδικό χώρο), όσο και οι πολιτικοί πρόσφυγες από Ελλάδα -μέλη και φίλοι του ΚΚΕ- που είχαν καταφύγει στη Σοβιετική Ενωση για να αποφύγουν τις πολιτικές διώξεις που είχαν ξεκινήσει με το Ιδιώνυμο (1928) και εντάθηκαν την περίοδο της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά.

Για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος των ορεινών χωριών των Κρουσίων (Οκτώβρης 1941)

Εκδήλωση με αφορμή τη συμπλήρωση 72 χρόνων από την καταστροφή των ορεινών χωριών των Κρουσίων (Αμπελόφυτο, Κυδωνιά, Κλειστό) διοργανώνεται την Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013 , 10.30 π.μ. στην θεατρική αίθουσα» Μελίνα Μερκούρη» (Δημαρχιακό Μέγαρο Αγίου Δημητρίου Αττικής) από τον Δήμο Αγίου Δημητρίου, την Ένωση Ποντίων «Μαύρη Θάλασσα» και το Σύλλογο Κιλκισιωτών Αθήνας…

-Δυό βιβλιοπαρουσιάσεις…..

1) Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Νίκου Γεωργιάδη με τίτλο «Πατρίδα μ’ αραεύω σε» την Τετάρτη 16-10-2013, 7.30.μ.μ. στην Πολιτιστική Αίθουσα της Στέγης Ποντίων στα Άνω Λιόσια
( https://kars1918.wordpress.com/2013/10/11/kiolalis/)

2) Παρουσίαση του βιβλίου των Χάρη Σαπουτζάκη και Λουκά Χριστοδούλου με τίτλο «Η Νέα Ιωνία 1922-1941» την Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2013, 7.00 μ.μ. στο Πνευματικό Κέντρο (Αλατσάτων 27 Νέα Ιωνία

.

5-10-2013 : Εκδήλωση στη Γλυφάδα για το προσφυγικό ζήτημα

«Η ενσωμάτωση των προσφύγων του Πόντου και της Μικράς Ασίας στην Ελλάδα» 

Το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013 θα γίνει στη Γλυφάδα (στις 19:00, στο κινηματοθέατρο «Μελίνα Μερκούρη», Γ. Γεννηματά & Αν. Ρωμυλίας), μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση για την εγκατάσταση των προσφύγων του ’22 στην Ελλάδα. Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται από τους Πόντιους και τους Μικρασιάτες της πόλης. Το δικό μου θέμα θα αφορά τη δύσκολη συνάντηση με το ελλαδικό πολιτικό σύστημα των Ελλήνων προσφύγων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, από τη στιγμή της έναρξης των διωγμών (1914). 

Η ανακοίνωση των δύο συλλόγων είναι η εξής:

Η Ένωση Ποντίων Γλυφάδας «Η Ρωμανία» και η Ένωση Μικρασιατών Γλυφάδας «Το Άργενον», προσκαλούν τα μέλη και τους φίλους των συλλόγων στην πρώτη εκδήλωση της νέας περιόδου με θέμα «Η ενσωμάτωση των προσφύγων του Πόντου και της Μικράς Ασίας στην Ελλάδα».

29-9-2013: Εκδήλωση στην Ηλιούπολη (Αττική)

Μικρασιατικά 2013

.

Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου, η Ιωνική Πολιτιστική Στέγη Ηλιούπολης οργανώνει στο Θέατρο του Δημαρχειακού Μεγάρου Ηλιούπολης, στις 7.30 μ.μ., εκδήλωση με μια ομιλία, ένα απόσπασμα από θεατρική παράταση και χορούς και τραγούδια.

Η δική μου εισήγηση θα έχει ως θέμα το: «Οι συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής στην κοινωνική και πολιτική Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας»

Στη συνέχεια, η Ομάδα Εφήβων του πολιτιστικού συλλόγου Ηλιούπολης του «Θεάτρου Τέχνης», θα παρουσιάσει ένα απόσπασμα από τη θεατρική παράσταση «Κραυγή».

16-9-2013: Εκδήλωση για τα Σεπτεμβριανά

Τη Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2013 διοργανώνεται εκδήλωση από το Σύλλογο Κωστανταντινουπολιτών στο Πάντειο Πανεπιστήμιου.

Ομιλητές θα έναι οι Αντ. Λαμπίδης, Ι.Α. Παναγιωτόπουλος, Σ. Βούλτεψη, Άγγ. Συρίγος, Ειρ. Σαρίογλου και εγώ.

Για λεπτομέρειες πατήστε ΚΛΙΚ στην πλαϊνή φωτογραφία της αφίσας.

Η «Πρόσκληση» όπως απεστάλη από τον Σύλλογο, είναι η παρακάτω:  

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ο ιστορικός Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών με την ευγενική υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Μέσων Ενημέρωσης, 
τιμώντας την 58η Τραγική Επέτειο των Σεπτεμβριανών, έχει την τιμή να σας προσκαλέσει σε Εκδήλωση με θέμα:

Εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες

στη σημερινή Τουρκία – «Είδη προς εξαφάνιση»

η οποία θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2013, ώρα 19:00

στο Συνεδριακό Κέντρο της Γενικής Γραμματείας Μέσων Ενημέρωσης και της

Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης & Επικοινωνίας,

Φραγκούδη 11 και Αλ. Πάντου, Καλλιθέα.

 Το θέμα της Εκδήλωσης θα αναπτύξουν διακεκριμένοι επιστήμονες από την ακαδημαϊκή κοινότητα και πολιτικοί αναλυτές.

30 Ιουλίου 1936: αρχίζουν οι Δίκες της Μόσχας

Την Κυριακή 28 Ιουλίου επιμελήθηκα ενός αφιερώματος στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» μ’αφορμή την επέτειο της έναρξης των Δικών της Μόσχας.

Το αφιέρωμα περιλάμβανε και ένα κείμενο του Χρήστου Κεφαλή με τίτλο : «Υποθέσεις και κατηγορητήρια που κινήθηκαν στη σφαίρα του παράλογου». 

-Εκδηλώσεις στη Λάρισα, τον Βόλο, την Τρίπολη και την Αθήνα

Πολλές είναι οι εκδηλώσεις που γίνονται κάθε Μάη μ’ αφορμή την επίσημη επέτειο για τη Γενοκτονία που έγινε στον Πόντο, αλλά και άλλα ιστορικά γεγονότα .

Έτσι και φέτος θα πάρω μέρος κάποιες απ’ αυτές, με την ελπίδα ότι θα καταφέρω να περιγράψω τα πραγματικά γεγονότα, το ιστορικό πλαίσιο εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η Γενοκτονία στην Ανατολή και πάνω απ’ όλα να βοηθήσω να «μετακενωθούν»  οι ερμηνείες  και να αποφευχθεί η εύκολη προσέγγιση.

Θα μιλήσω σε δύο εκδηλώσεις στη Λάρισα, καθώς και στη Μεταμόρφωση Αττικής, στην Αθήνα και στην Τρίπολη.

Συγκεκριμένα:

Για την πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση της Πάτρας

Με ιδιαίτερη επιτυχία έγινε η εκδήλωση που οργανώθηκε από το «χώρο εναλλακτικής παρέμβασης Κοινοτικόν» στην Πάτρα .  

Η αίθουσα ήταν γεμάτη, παρότι το Σάββατο ήταν πάρα πολλές οι εκδηλώσεις στην Πάτρα που ετοιμάζεται πυρετωδώς για το Καρναβάλι.

Το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων ήταν μεγάλο και αμείωτο παρόλο το εύρος του θέματος και τη μεγάλη έκταση της αρχικής εισήγησης.  

Μια μικρή άποψη του κόσμου που συμμετείχε μπορείτε να δείτε στην φωτογραφία δεξιά.

Στο ιστολόγιο του «Κοινοτικού» αναρτήθηκε η εκδήλωση, απ’ όπου μπορείτε να την δείτε πατώντας ένα απλό «κλικ» στην παρακάτω φωτογραφία: