Archive for the ‘Εμφύλιος’ Category
Ανδρέας Αγτζίδης: Η τελευταία μάχη της Κατοχής.
Μόλις κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του πατέρα μου. Το προηγούμενο, ένα σύνολο κειμένων για τα εκπαιδευτικά, τα παιδαγωγικά το γλωσσικό ζήτημα, καθώς και άρθρων για κοινωνικά και ιστορικά ζητήματα εκδόθηκε πριν από δύο χρόνια από τον εκδοτικό οίκο Historical Quest.
Στο νέο βιβλίο αναδεικνύει μια από τις πλέον άγνωστες πλευρές της Κατοχής. Τη μάχη που έγινε στο Κιλκίς μεταξύ των δυνάμεων του ΕΛΑΣ και των δωσιλογικών ομάδων που οι Γερμανοί εγκατάλειψαν κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα. Η Μάχη του Κιλκίς της 4ης Νοεμβρίου του 1944 υπήρξε μια από τις πλέον αιματηρές συγκρούσεις περί την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής και μια από τις πλέον άγνωστες και αδιερεύνητες. Άφησε ως κληρονομιά τον απόλυτο διχασμό, που σε τοπικό επίπεδο «ξεπεράστηκε» με τη σιωπή και τους μονολόγους των πολιτικών επιγόνων των πρωταγωνιστών….

1965. Το χρονικό της αποστασίας
Του Ανδρέα Αγτζίδη
Η 15η Ιουλίου 1965 αποτελεί όνειδος για τη νεότερη εθνική μας ιστορίας. Την αποφράδα εκείνη μέρα συντελέσθηκε κατά της Πατρίδας μας ένα αποτρόπαιο και ελεεινό έγκλημα. Τη μαύρη και σκοτεινή εκείνη μέρα, με το βασιλικό πραξικόπημα, δολοφονήθηκε η Δημοκρατία και οδηγήθηκε η χώρα στην αναρχία και τέλος στη δικτατορία των συνταγματαρχών.
Στις 16 Φεβρουαρίου 1964, ενάμιση περίπου χρόνο πριν. Είχαν γίνει με απόλυτη τάξη οι εθνικές εκλογές, στις οποίες θριάμβευσε η Ένωση Κέντρου (Ε.Κ.) και προσωπικά ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο ‘’Γέρος της Δημοκρατίας’’. Η Ε.Κ. εκτοξεύτηκε στο 53% περίπου, κερδίζοντας 171 έδρες, η δε ΕΡΕ έπεσε στο 35,25% με 107 έδρες και η ΕΔΑ στο 11,8% με 22 έδρες. Για πρώτη φορά στη μεταπολεμική Ελλάδα, η Δημοκρατική Παράταξη κερδίζει με τόση μεγάλη διαφορά τις εκλογές και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας. Δεν μπορούσε να πιστέψει κανείς, πως η Ελλάδα ύστερα από μια περιδίνηση αστυνομοκρατίας, βίας, νοθείας, εισέρχεται σχεδόν σε μια ομαλή δημοκρατική πορεία, την οποία τόσο πολύ ήθελε και επεδίωκε ο Λαός.

Οι τρεις Παπαδόπουλοι: Mε αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Ανδρ. Βενιανάκη
Η νέα μελέτη του Ανδρέα Βενιανάκη για τους τρεις ηγέτες του δωσιλογικού ΕΕΣ ολοκληρώνει μια ερευνητική περίοδο για κάποιες από τις άγνωστες πλευρές της γερμανικής Κατοχής στο χώρο της Μακεδονίας. Μετά το βιβλίο για το βίο και την πολιτεία του Δάγκουλα, ενός κορυφαίου δωσίλογου με πολύ αιματηρή δράση και τη διερεύνηση του ρόλου των μυστικών γερμανικών υπηρεσιών στην συγκρότηση των ένοπλων σωμάτων στην υπηρεσία του κατακτητή, καθώς και το επόμενο για την οικονομική δράση των συνεργατών των Ναζί στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, έχουμε στα χέρια μας το παρόν πόνημα με στοιχεία αφενός της συγκρότησης του ΕΕΣ και αφετέρου τις πολύπλοκές συνθήκες και σχέσεις που δημιουργήθηκαν στην μακεδονική ύπαιθρο και καθόρισαν την ένταξη των πολιτών στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Παράλληλα, παρουσιάζονται για πρώτη φορά λεπτομέρειες και άγνωστα στιγμιότυπα εκείνων των αιματηρών συγκρούσεων που η μνήμη τους είχε διασωθεί μόνο στις προφορικές αφηγήσεις των επιγόνων. Ο Βενιανάκης με την επιμονή και τη μέθοδο ενός ώριμου ερευνητή συνέλεξε τις πληροφορίες και μέσα από μεθοδική επεξεργασία τις παρουσιάζει στον ερευνητή, αλλά και στον απλό αναγνώστη που θέλει να εμβαθύνει και να κατανοήσει τις υπόγειες διεργασίες.

Η σημαντικότητα της μελέτης, εκτός από όσα προηγουμένως αναφέρθηκαν, έγκειται στο ότι μελετά αυτά που διαδραματίστηκαν στον μακεδονικό χώρο, όπου οι μνήμες και τα τραύματα παραμένουν ακόμα ζωντανά. Κατά συνέπεια η πλήρης γνώση και της πιο μικρής λεπτομέρειας, συμβάλλει στην διαδικασία της κατανόησης και επιτρέπει την ιστορική πληροφορία να αντικαταστήσει τις τραυματικές οικογενειακές μνήμες. Σίγουρα η υπέρβαση των όσων δίχασαν την μακεδονική κοινωνία τη δεκαετία του ’40 δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Όμως γι αυτό είναι σημαντική η συμβολή του έργου του Ανδρέα Βενιανάκη στην κατανόηση των κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών στη Μακεδονία. Να σημειωθεί ότι αυτά που διαδραματίστηκαν στη Βόρεια Ελλάδα αποτελούσαν παρέκβαση από τον κανόνα του Μεσοπολέμου, όπου μια από τις κύριες αντιθέσεις ήταν αυτή γηγενών-προσφύγων. Ήταν τόσο μεγάλη η κοινωνική σύγκρουση το Μεσοπόλεμο που κατά την περίοδο της Κατοχής θα λάβει συγκεκριμένη πολιτική μορφή και -καλυμμένη από τις ιδεολογίες του καιρού της- θα οδηγήσει σε αιματηρές συγκρούσεις και ακραίες πολιτικές εντάσεις. Είναι χαρακτηριστικό το συμπέρασμα του Γιώργου Θεοτοκά για τα Δεκεμβριανά του ‘44: «Βλέπω μιά επανάσταση των προσφύγων εναντίον των γηγενών». Αυτά όμως συνέβαιναν μόνο νοτιότερα της κοιλάδας των Τεμπών.
ΣυνέχειαH Mνήμη του Εμφυλίου και οι γιορτές αμοιβαίου μίσους
Η διχόνοια ΄γκρεμίζει΄
Του Ανδρέα Αγτζίδη (*)
«…δεν πρέπει κανένας να ξεχνάει,
πως το άδικο αίμα,
που χάθηκε εκεί ψηλά στο Γράμμο και το Βίτσι
των στρατιωτών και ανταρτών,
ήταν αίμα αδελφικό, ήταν
αίμα των παιδιών της ίδιας Ελληνίδας μάνας…
Είναι απαράδεκτο, να προσπαθούν κάποιοι,
να δηλητηριάζουν με συνθήματα και εκδηλώσεις,
δήθεν μνήμης, την ειρηνική ζωή του λαού μας,
και να θέλουν να καλλιεργήσουν το πάθος,
το μίσος, την διχόνοια.»
…..Είναι γνωστόν, πως, κάθε χρόνο, οι νικήτριες δυνάμεις, το επίσημο ελληνικό κράτος, γιόρταζε στις 29 Αυγούστου, την νίκη του κυβερνητικού στρατού, πάνω στο Γράμμο, που παίχτηκε η τελευταία πράξη του εμφυλίου πολέμου. Από πολλές πλευρές, οι εκδηλώσεις αυτές χαρακτηρίσθηκαν ως «γιορτή μίσους» και πράγματι το επίσημο κράτος, με τη σύμφωνη γνώμη της συντριπτικής πλειοψηφίας του πολιτικού κόσμου κατάργησε τον επίσημο γιορτασμό της 29 Αυγούστου, προς χάριν της ενότητας, της ομοψυχίας και της συμφιλίωσης. Μόνον μερικές εξτρεμιστικές ακροδεξιές δυνάμεις συνεχίζουν να πραγματοποιούν εκδηλώσεις, στις 29 Αυγούστου, τιμώντας την μνήμη των ενδόξως και ηρωικώς πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών του κυβερνητικού στρατού.
Νομίζω, πως δεν πρέπει κανένας να ξεχνάει, πως το άδικο αίμα, που χάθηκε εκεί ψηλά στο Γράμμο και το Βίτσι των στρατιωτών και ανταρτών, ήταν αίμα αδελφικό, ήταν αίμα των παιδιών της ίδιας Ελληνίδας μάνας. Συνέχεια
In memoriam Γιώργου ΦΑΡΣΑΚΙΔΗ
Πριν από λίγες μέρες έφυγε και ο Γιώργος Φαρσακίδης χαράκτης, ζωγράφος και λογοτέχνης, μαχητής της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης.
Μου θύμιζε πάντα τον πατέρα μου. Είχε γεννηθεί την ίδια χρονιά, είχε την ίδια εθνικοτοπική καταγωγή και είχε την ίδια -πάνω κάτω- πορεία στα δύσκολα χρόνια της κατοχής.
Γεννήθηκε το 1926 στην Οδησσό. Ο πατέρας του κατέφυγε εκεί από τον Πόντο την εποχή των μεγάλων εθνικών διωγμών -που νομικά τις αποκαλούμε Γενοκτονία. Έζησε ως το 1934 στην ΕΣΣΔ. Ο πατέρας του τιμήθηκε ως «πρωτοπόρος της σοσιαλιστικής εργασίας». Με τον ερχομό τους στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Εκεί ο μικρός Γιώργος έζησε την εργατική εξέγερση του Μάη του ’36, τον πόλεμο του ’40 και τη γερμανική Κατοχή.
Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Ανδρέα Αγτζίδη
Εκδόθηκε από τις εκδόσεις Historical Quest (Μαυρομιχάλη 51, Αθήνα, 21 0261 1832) το πρώτο βιβλίο του πατέρα μου, το οποίο είχε προετοιμάσει ο ίδιος αλλά δεν πρόλαβε να το δει τυπωμένο… Kαι σε μένα έλαχε ο κλήρος να το ολοκληρώσω…
Παρασκευή 14-2-2020: Σεμινάριο Ιστορίας για τα οπτικά ντοκουμέντα του Εμφυλίου από την πλευρά του ΔΣΕ

Ο Μανόλης Κασιμάτης αναφέρεται ως εξής στη δομή και το περιεχόμενο της εισήγησής τους:.
Παρασκευή 17-1-2019: Σεμινάριο Ιστορίας για τα Δεκεμβριανά του ’44 με αφορμή μια έκδοση
Το θέμα της Παρασκευής 17-1-2019 (7.10-9.00 μ.μ.) στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του δήμου Κηφισιάς θα είναι αφιερωμένο στην πρώτη φάση του Εμφυλίου, στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944. Αφορμή είναι η έκδοση του ιστορικού μυθιστορήματος «Τα χελιδόνια του χειμώνα» του Νίκου Κυριαζή, αναπληρωτή καθηγητή του Οικονομικού Τμήματος του Παν. Θεσσαλίας, συγγραφέα….
Ο συγγραφέας βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και αναπλάθει με λογοτεχνικό τρόπο εκείνη την εποχή.
Ο ματωμένος Δεκέμβρης του ‘44
Εβδομηνταπέντε χρόνια συμπληρώνονται από την έναρξη των λεγόμενων Δεκεμβριανών (3 Δεκεμβρίου 1944 – 11 Ιανουαρίου 1945) στην μόλις απελευθερωμένη από τους Ναζί Αθήνα. Τότε άρχισε η πρώτη ουσιαστικά σύγκρουση του Εμφυλίου πολέμου, ο οποίος θα κορυφωθεί λίγα χρόνια αργότερα (1946-49)…
Πώς όμως από την ευφορία της απελευθέρωσης, φτάσαμε στην τραγωδία των Δεκεμβριανών.
Στο παρακάτω ερώτημα έδωσε μια απάντηση ο πατέρας μου με ένα κείμενό του που δημοσιεύτηκε στην εφημ. Ημερησία του Κιλκίς σε δύο συνέχειες στα φύλλα 13 και 14 Δεκεμβρίου 2007. Το κείμενο αυτό εμπεριέχεται σε ένα υπό έκδοση βιβλίο με τα κείμενά του, δημοσιευμένα στον τοπικό Τύπο, με τίτλο «Κατοχή-Εμφύλιος-σύγχρονη πολιτική ιστορία»…
Ο ματωμένος Δεκέμβρης του ‘44
.
του Ανδρέα Αγτζίδη,
εκπαιδευτικού (1926-2018)
.
Κάθε Δεκέμβριο μήνα, η σκέψη όλων στρέφεται πίσω στις εφιαλτικές νύχτες που έζησαν η Αθήνα, ο Πειραιάς, η Καισαριανή, ο Βύρωνας, η Καλλιθέα και όλοι οι συνοικισμοί της Αττικής…

Η διαδήλωση την επόμενη μέρα, 4 Δεκεμβρίου, στην Πλατεία Συντάγματος. Η αιματηρή σύγκρουση μεταξύ Βρετανών και ΕΛΑΣ έχει αρχίσει
Μόλις δύο μήνες είχαν περάσει που η αγαπημένη μας Πατρίδα είχε απαλλαχτεί από την τετράχρονη σκληρή τυραννία, τη γερμανική Κατοχή. Αντί λοιπόν ο λαός μας να χαίρεται και να γιορτάζει τη χιλιάκριβη τη λευτεριά του, αντιμετωπίζει από τις 3 Δεκεμβρίου 1944 –μακάβρια ημέρα-, το θανατερό κροτάλισμα των πολυβόλων, τη βάρβαρη επίθεση των τανκς και των τεθωρακισμένων και τον απάνθρωπο βομβαρδισμό των εγγλέζικων αεροπλάνων, που χωρίς τον ελάχιστο δισταγμό ξερνούσαν τις οβίδες και τις βόμβες τους πάνω στον άμαχο πληθυσμό στις φτωχογειτονιές της πρωτεύουσας. Στη βάρβαρη επίθεση εναντίον των έως χθες συμμάχων τους, οι Βρετανοί νεοκατακτητές συμπορεύονται με τους ελεεινούς δωσίλογους, τους κουκουλοφόρους, τους κοινούς προδότες και συνεργάτες των Γερμανών και Ιταλών, που για τέσσερα χρόνια καταδυνάστευσαν και κατατυράννησαν κατά τον πιο σκληρό τρόπο τον ασυμβίβαστο λαό μας.
Παρασκευή 14/12/2018: Σεμινάριο Ιστορίας για τα Δεκεμβριανά του ’44
Εβδομήντατέσσερα χρόνια μας χωρίζουν από εκείνα τα τραγικά γεγονότα. Τα ζητήματα που σχετίζονται με την εμφύλια σύγκρουση έχουν γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης πολλές φορές στο Σεμινάριό μας.
Με αφορμή την επέτειο των 74 χρόνων, ο φωτογράφος Μανώλης Κασιμάτης θα παρουσιάσει άγνωστα έως σήμερα φωτογραφικά και κινηματογραφικά ντοκουμέντα από τις μάχες του Δεκέμβρη του ’44. Η συνάντηση θα γίνει την Παρασκευή 14-12-2018 7.00 μ.μ., στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας, στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη) Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού.)
ΕΝΘΥΜΙΟΝ ΕΞΟΡΙΑΣ-1947
Με αφορμή την επέτειο της Πρωτομαγιάς (που ιστορικά είναι φορτισμένη με τις μνήμες του εργατικού κινήματος και συνδέεται με τον αγώνα για την καλυτέρευση των συνθηκών ζωής) ας δούμε μια φωτογραφία που πρόσφατα εντόπισα στο αρχείο του πατέρα μου.
Ο Δημήτρης ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ -αδελφός της γιαγιάς μου- εξορισμένος στον Άη Στράτη (Άγιος Ευστράτιος) το 1947, με την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου. Η φωτογραφία αποστέλλεται στην ανεψιά του και αδελφή του πατέρα μου Δέσποινα Αγτζίδου στις 10-10-1947.
23 Φεβρουαρίου: Σεμινάριο Ιστορίας για τα Δεκεμβριανά του ’44 με τον Μεν. Χαραλαμπίδη
Στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας που λαμβάνει χώρα στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς («Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού, Κηφισιά) ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης θα παρουσιάσει το θέμα:
«Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας και οι εικόνες της».
Θα προβληθεί αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό από τα βρετανικά αρχεία και θα ακολουθήσει συζήτηση.
Παρασκευή 16/12: για τα Δεκεμβριανά του ’44 στο Σεμινάριο Ιστορίας
16 Δεκεμβρίου 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ: Ο Μανώλης Κασιμάτης, μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, εκδότης του περιοδικού «Φωτογραφίζοντας» θα παρουσιάσει
το θέμα «Φωτογραφίζοντας και κινηματογραφώντας
τον Δεκέμβρη του ’44 στην Αθήνα και τον Πειραιά»
Σεμινάριο Ιστορίας, 11 Noεμβρίου: Δωσιλογισμός στη Μακεδονία
Στη συνάντηση της Παρασκευής 11-11-2016 [7.15 μ.μ. – 9 μ.μ.«Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού] του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του δήμου Κηφισιάς θα διαπραγματευτούμε το ζήτημα του δωσιλογισμού κατά της περίοδο της γερμανικής Κατοχής.
Αφορμή υπήρξε η έκδοση του βιβλίου του Ανδρέα Βενιανάκη «Δάγκουλας, ο «δράκος» της Θεσσαλονίκης. Συμβολή στην ιστορία των Ταγμάτων Ασφαλείας επί κατοχής (1941-1944)«.
Δύο εκδηλώσεις για τα Ολοκαυτώματα σε Μεσόβουνο και Καλογρέζα
Το περασμένο διάστημα συμμετείχα σε δύο πολύ σημαντικές εκδηλώσεις.

Από την εκδήλωση στο Μεσόβουνο
- Στην επετειακή εκδήλωση στις 24 Οκτωβρίου για τη σφαγή που προκάλεσαν οι Ναζί στο Μεσόβουνο της Εορδαίας, σ’ ένα από τα πρώτα χωριά που επαναστάτησαν κατά της γερμανικής Κατοχής από το καλοκαίρι ήδη του 1941.
Εδώ μπορείτε να δείτε το χρονικό και η σημασία των γεγονότων, όπως παρουσιάστηκαν από το Kozan.TV:
2. Στην παρουσίαση του βιβλίου του Κ. Χαλέμου «Σαν πουλιά τα τουφεκάν».
Το βιβλίο αναφέρεται στο Μπλόκο που έγινε στην Καλογρέζα τον Μάρτιο του 1944 από την δωσίλογη Ελληνική Χωροφυλακή:
Παρακάτω μπορείτε να δείτε την παρέμβασή μου στην εκδήλωση:
Δευτέρα 2-11-2015: για το μπλόκο της Καλογρέζας
-αν σας ενδιαφέρει η ιστορία της περιόδου της Κατοχής….
…ελάτε στη βιβλιοπαρουσίαση ενός ενδιαφέροντος βιβλίου του δημοσιογράφου Κώστα Χαλέμου για το Μπλόκο της Καλογρέζας (Νέα Ιωνία), που είναι το πρώτο από μια σειρά δολοφονικών επιδρομών που οργάνωσαν οι κατοχικές δυνάμεις μαζί με τους δωσίλογους με εκατοντάδες θύματα.
Τι θα έλεγε ο Θουκυδίδης για την κρίση στην Ελλάδα;
Μήλιοι: «Αλλά πώς είναι δυνατόν να είναι εξ ίσου συμφέρον για εμάς να γίνομε δούλοι, και συγχρόνως να είναι δικό σας συμφέρον να γίνετε κυρίαρχοί μας;»
……….
«Όπως φαίνεται από την απόφασή σας, μόνο εσείς από όλους τους ανθρώπους πιστεύετε ότι τα μέλλοντα είναι πιο σίγουρα από αυτά που βρίσκονται μπροστά στα μάτια σας. Βλέπετε να πραγματοποιούνται τώρα τα αόρατα, επειδή αυτό επιθυμείτε….»
(Η απάντηση των Αθηναίων στις συμβιβαστικές προτάσεις των Μηλίων, λίγο πριν τους εξοντώσουν…Θουκ. Ε, 84-116)
———————————————————————————————
What Would Thucydides Say About the Crisis in Greece?
του ROBERT ZARETSKY,
εφημ. «THE NEW YORK TIMES» (1-7-2015)
70 χρόνια από τη «δολοφονία» του Άρη Βελουχιώτη
«O Άρης ήξερε από την αρχή το τέλος του. Τις παλιές καλές ημέρες στο βουνό έκανε καμιά φορά παρέα με τον μόνιμο λοχαγό Κουταλίδη, που έπαιζε υπέροχα στο βιολί του κάποια κλασικά κομμάτια. Μια ημέρα ο λοχαγός τού είπε με θαυμασμό ότι μοιάζει με τον επαναστάτη Πουγκατσέφ, που έφτιαξε δικό του στρατό και κυριάρχησε σε μεγάλο τμήμα της τσαρικής Ρωσίας.
O αρχηγός τον ρώτησε με νόημα:
–Θυμάσαι το τέλος του;
–Ναι, απάντησε ο λοχαγός. Κυκλώθηκε από τα τσαρικά στρατεύματα, πιάστηκε αιχμάλωτος και το κεφάλι του έμεινε κρεμασμένο για ημέρες σε κοινή θέα.
–Eμένα όμως δε θα με πιάσουν ποτέ αιχμάλωτο.
Κι αυτό έκανε»,
[Έτσι περιγράφει ο Διονύσης Χαριτόπουλος, στο βιβλίο του «Αρης, ο αρχηγός των ατάκτων» τον ηγέτη της Εθνικής Αντίστασης (1941-1945)]
2 εκδηλώσεις για την πολιτική συμπεριφορά των Ποντίων προσφύγων κατά το Μεσοπόλεμο
1) Τετάρτη 20 Μαΐου, 19:30 Περιστέρι, Πολιτιστικό – Συνεδριακό Κέντρο του Δημαρχείου (Καραθεοδωρή & Εθν. Αντιστάσεως, σταθμός Μετρό «Περιστέρι»). εκδήλωση τιμής και μνήμης για τον Τραπεζούντιο αγωνιστή Ευγένιο Χαραλαμπίδη (1907-1948), Πρώτο Λαϊκό Δήμαρχο Περιστερίου (1944), ο οποίος καταδικάστηκε από τα Έκτακτα Στρατοδικεία και εκτελέστηκε το 1948. Συμμετέχουν:

21η Απριλίου 1967: Η καταστροφική δικτατορία των συνταγματαρχών
Tην 21η Απριλίου του 1967 οι ακροδεξιοί συνταγματάρχες, που είχαν αναπτυχθεί υπό την αμερικανική εποπτεία στο ελλαδικό εμφυλιοπολεμικό θερμοκήπιο, κατέλαβαν πραξικοπηματικά την εξουσία. Η κυριαρχία τους, που διήρκεσε επτά ολόκληρα χρόνια, σταμάτησε την δημοκρατική προσπάθεια να ξεπεραστούν τα ανυπέρβλητα ζητήματα που έθεσε ενώπιον της ελλαδικής κοινωνίας ο σκληρός, αιματηρός Εμφύλιος πόλεμος.
ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΜΕ ΕΝΑΝ ΑΛΛΟ ΤΡΟΠΟ.
Κυριακή 16-11-2014, 18.30
«Οι πρόσφυγες του ’22 στην Εθνική Αντίσταση«,
Ιωνική Πολιτιστική Στέγη Ηλιούπολης,
Μάριου Αντύπα 134 και Σoφοκλή Βενιζέλου 100,
Ηλιούπολη Αττικής
65 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου
Η επέτειος της λήξης του σκληρού εμφύλιου πολέμου αποτέλεσε το έναυσμα για το σχετικό αφιέρωμα στις Σελίδες Ιστορίας της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» (7-9-2014) με τη συνεργασία της ιστορικού Βασιλικής Λάζου… Δημοσιεύονται παρακάτω τα πλήρη κείμενα, χωρίς τις περικοπές που έγιναν για λόγους χώρου στην εφημερίδα.
Εμφύλιος : μια τραγική σελίδα της νεοελληνικής ιστορίας
Ο εμφύλιος πόλεμος αποτελεί το συγκερασμό των γεωπολιτικών συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων, των κυνικών συμφερόντων των ντόπιων ελίτ που παραδοσιακά ήταν εξαρτημένες από τον ξένο παράγοντα και την ανεπάρκεια των ηγεσιών του Κομμουνιστικού Κόμματος
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Ο Εμφύλιος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας του νεότερου ελληνισμού και μαζί με την Μικρασιατική Καταστροφή, που είχε συμβεί μόλις 25 χρόνια πριν, καθόρισε πλήρως και ολοκληρωτικά την εξέλιξη της νεοελληνικής κοινωνίας.
Τα κομμένα κεφάλια του Άρη Βελουχιώτη και του Τζαβέλα κρεμασμένα σε φανοστάτη στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων: «Γύρω από τα κρεμασμένα κεφάλια οι παρακρατικοί βάραγαν νταούλια και κέρναγαν από νταμιζάνες κρασί» γράφει ο Χαριτόπουλος. Η «τεχνική» αυτή κορυφώθηκε την περίοδο της Λευκής Τρομοκρατίας, που οδήγησε στον Εμφύλιο, όταν συγκροτήθηκαν οι παρακρατικές ομάδες των βασιλοφρόνων κυνηγών κεφαλών.
Aπό τις άγνωστες σελίδες του ΚΚΕ
Τ0 αφιέρωμα στις σελίδες ιστορίας της «Κ.Ε.» της 10-8-2014 με τη συμβολή του Χρήστου Κεφαλή, διαπραγματευόταν άγνωστες σελίδες της ιστορίας του ΚΚΕ, του αρχαιότερου κόμματος που υπάρχει σήμερα εν ζωή στην Ελλάδα
-
ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΥΚΥΜΑΝΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ
ΚΚΕ: Το καθοριστικό brand name
Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ(*)
- Ουσιαστικά, το όνομα «ΚΚΕ» είναι μια χρυσή σφραγίδα, που διαχειρίζεται και χρησιμοποιεί κατά το δοκούν η κάθε ηγετική ομάδα
- Το μακροβιότερο κόμμα της σύγχρονης Ελλάδας είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΕ). Δημιουργήθηκε το 1918 ως Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΕΚΕ). Το ιδρυτικό συνέδριό του έγινε στις 4-10 Νοεμβρίου του 1918 στον Πειραιά, μια εβδομάδα μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ.
Στις φυλακές Συγγρού το 1922. Εικονίζονται, πάνω αριστερά, ο Πετσόπουλος και, κάτω δεξιά, ο Κορδάτος
To Ολοκαύτωμα των Πύργων Πτολεμαϊδας (1944)
Στις Σελίδες Ιστορίας της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας της 4ης Μαϊου 2014, επιμελήθηκα ένα αφιέρωμα για το Ολοκαύτωμα στο χωριό Πύργοι της Εορδαίας.
-
Η ΜΑΥΡΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΗ 1944
ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ: Το ολοκαύτωμα στους Πύργους
- Του ΣΤΑΘΗ ΤΑΞΙΔΗ*
-
ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ, ΠΟΥ ΕΠΕΖΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΙΩΞΕΙΣ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ, ΤΟ 1944 ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΟΡΑ ΤΡΑΓΙΚΑ ΘΥΜΑΤΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ
- Οι Πύργοι Πτολεμαΐδας (πρώην Καστράνιτσα) είναι ένα πανέμορφο και ιστορικό χωριό, χτισμένο στους πρόποδες του Βερμίου, με συνεχή εγκατοίκηση από την αρχαιότητα. Αυτό αποδεικνύεται από την ύπαρξη θολωτού μακεδονικού τάφου του 5ου αιώνα π.Χ., από ευρήματα παλαιοχριστιανικού ναού και δύο άριστα σωζόμενα τοξωτά γεφύρια. Οι ντόπιοι κάτοικοι μετανάστευαν στην Αυστροουγγαρία. Καταγράφονται ως δήμαρχοι και τυπογράφοι στο Σεμλίνο της Σερβίας. Στους Πύργους τοποθετείται η καταγωγή της οικογένειας Χρηστομάνου.
Στο χωριό εγκαταστάθηκαν την άνοιξη του 1924 πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής, από τον Πόντο και τη Βιθυνία. Σήμερα αποτελούν την πλειονότητα των κατοίκων. Οι Πόντιοι προέρχονται από τα σιμοχώρια της Τραπεζούντος και της Γαλίανας (Ολασσα, Μαντρανόι, Τσουπανόι, Κογκά) και από το χωριό Κιοβ-τεπέ της περιοχής Επές της Γαράσαρης. Οι Βιθυνοί πρόσφυγες κατάγονται από την περιοχή της Νικομήδειας, την Απολλωνιάδα την εν Ρυνδάκω ποταμώ και τα γύρω χωριά.
-
Η ιστορία επαναλαμβάνεται
Τα έκτακτα Στρατοδικεία του Εμφυλίου
Την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου, στις σελίδες Ιστορίας της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας υπήρχε ένα αφιέρωμα στα έκτακτα Στρατοδικεία του Εμφυλίου, συμμετείχε η Φωτεινή Γεωργαντά και δημοσιεύτηκε η τελευταία επιστολή του Μήτσου Γεωργαντά, που γράφτηκε λίγο πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα.
-
Τα έκτακτα Στρατοδικεία του Εμφυλίου Πολέμου
Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ * - Η αδιαμφισβήτητη ένταξη της Ελλάδας -με τις ευλογίες της Σοβιετικής Ενωσης- στο δυτικό στρατόπεδο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου προϋπόθετε την πλήρη συντριβή του μεγάλου λαϊκού αντιστασιακού κινήματος που είχε δημιουργηθεί την περίοδο της τριπλής
γερμανο-ιταλο-βουλγαρικής κατοχής - ———————-
-
Τα 25 Έκτακτα Στρατοδικεία και τα 6 Μεραρχιακά συστάθηκαν με βασιλικό διάταγμα στις 9 Σεπτεμβρίου του 1946 βάσει του Γ’ Ψηφίσματος της Δ’ Αναθεωρητικής Βουλής «Περί εκτάκτων μέτρων αφορώντων στην δημόσιαν τάξιν και ασφάλειαν». Το Ψήφισμα αυτό στρεφόταν ευθέως κατά της Αριστεράς και ειδικότερα κατά των συμμετεχόντων στις οργανώσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος και επιχειρούσε με νομικά μέσα να εξαλείψει κάθε μορφής αντιπαράθεση με το κράτος που προέκυψε μετά την ένοπλη βρετανική επέμβαση το Δεκέμβριο του ’44.
Μαρτυρίες για την βρετανική επέμβαση τον Δεκέμβριο του ’44
H σημασία των μαρτυριών για την πληρέστερη κατανόηση του βρετανικού ρόλου στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο υπήρξε το αντικέιμενο του αφιερώματος ιστορίας στη Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στις 29 Δεκεμβρίου 2013. Στο αφιέρωμα συμπεριλαμβάνονται δύο μαρτυρίες: η συγκλονιστική αφήγηση του Βρετανού αξιωματικού Wilfred Byford-Jones για τις δολοφονίες των διαδηλωτών στις 3 Δεκεμβρίου στην Πλατεία Συντάγματος και του Χρήστου Κοσμίδη, μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), για την εν γένει βρετανική στάση κατά την περίοδο της Κατοχής.
.
Η σημασία των μαρτυριών για τη βρετανική επέμβαση
-
Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*
-
Μία από τις πλέον έντονες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας είναι η ένοπλη βρετανική επέμβαση του Δεκεμβρίου του ’44 κατά του μεγάλου αντιστασιακού κινήματος που είχε αναπτυχθεί στην κατεχόμενη Ελλάδα -ενώ ακόμα μαινόταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η σημαντικότητα της βρετανικής επέμβασης οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Αρχικά γιατί η κύρια αιτία του ελληνικού εμφύλιου πολέμου υπήρξε η βρετανική επέμβαση. Επίσης, η επέμβαση των Βρετανών σταμάτησε εν τη γενέσει της μια πρωτοφανή κινητοποίηση και συμμετοχή του ελληνικού λαού στα κοινά, ανεξάρτητα εάν η κύρια δύναμη της Αντίστασης ελεγχόταν από ένα συγκεντρωτικά δομημένο κόμμα, θεολογικής υπόστασης, ενταγμένο σ’ ένα διεθνές σύστημα εξάρτησης.
Οι Βρετανοί και τα Δεκεμβριανά του 1944
Οι σελίδες Ιστορίας που επιμελούμαι στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία ήταν αφιερωμένες στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944 την Κυριακή 22 Δεκέμβρίου,. Στο αφιέρωμα συμμετείχε και ο ιστορικός Μιχάλης Λυμπεράτος.
Ο Δεκέμβρης του ’44 και ο βρετανικός παράγοντας
.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΗΡΞΕ Η ΑΝΑΔΥΣΗ, ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΠΟΥ ΑΥΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ, ΕΝΟΣ ΓΙΓΑΝΤΙΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΑΝΕΤΡΕΠΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ, ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ
Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*
Θα μπορούσε η απελευθερωμένη Ελλάδα να αποφύγει την ένοπλη αντιπαράθεση τον Δεκέμβρη του ’44; Επιχείρησε το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ -και κατά συνέπεια το ΚΚΕ, που αποτελούσε και τη μεγαλύτερη δύναμη στον αντιστασιακό συνασπισμό- να ρίξει την κυβέρνηση και να καταλάβει την εξουσία; Συνέχεια
Ο στρατηγός Παπάγος και η εξυπηρέτηση του τουρκικού εθνικισμού
Με αφορμή μια συζήτηση στο HEC (Hellenic Electronic Center) έκανα την παρακάτω παρέμβαση σε σχόλιο ενός συναδέλφου όπου εγκωμιαζόταν ο στρατηγός Παπάγος, προς τιμήν του οποίου έλαβε την ονομασία η συνοικία όπου κυρίως εγκαταστάθηκαν αξιωματικοί, οι περήφανοι γόνοι των οποίων έστησαν στη είσοδο της πόλης τους, απέναντι από το Πεντάγωνο, ένα άγαλμα με τον έφιππο Παπάγο:
«Η Μορφωτική Συμφωνία του 1951 υπεγράφη πρωθυπουργεύοντος του Ν. Πλαστήρα. …………..την οποία μπορείτε να δείτε στο παρακάτω λινκ http://invenio.lib.auth.gr/record/123843/files/koud.pdf?version=1 και η οποία θεσπίζει ένα μάλλον λογικό πλαίσιο σε μια εποχή που υπάρχει ακόμα ακμαία η ελληνική μειονότητα σε Κωσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο.
Eπιστρέφοντας στην «Ελευθεροτυπία»
Ίσως το χαρακτηριστικότερο γεγονός, σε προσωπικό επίπεδο, της νέας χρονιάς ήταν η επιστροφή μου στην «Ελευθεροτυπία» μετά από 16 χρόνια. Η δεκαετής (1987-1997) γόνιμη συνεργασία διακόπηκε όταν υπήρξε μια σκληρή σύγκρουση με την ομάδα του «Ιού» για λόγους που θα άξιζε κάποτε να αποτελέσουν αντικείμενο αναλυτικής παρουσίασης, μιας και αναδεικνύουν τα ελλείμματα, τα στερεότυπα, την ημιμάθεια αλλά και τον ηλίθιο φανατισμό που επικράτησε σ’ ένα κομμάτι της μεταπολιτευτικής Αριστεράς…. (την άποψή μου και την κριτική μου για τον «Ιό» και τις απόψεις του μπορείτε να τις βρείτε κάπου στο κείμενό μου «Ο αντιπροσφυγικός αναθεωρητισμός…» στο «γ’ μέρος», στο υποκεφάλαιο: Η περίπτωση του «Ιού» και οι «βιετναμέζοι πρόσφυγες», καθώς και στο «Η γενοκτονία και η άρνησή της«).
Η επιστροφή στη νέα έκδοση θα περιοριστεί κυρίως στη κάλυψη ιστορικών θεμάτων μ’ ένα δισέλιδο την Κυριακή και βιβλιοκρισίες για το σχετικό ένθετο του Σαββάτου. Η συνεργασία ξεκίνησε την Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2013 με αφιέρωμα στα Δεκεμβριανά και στην πορεία προς τη Συνθήκη της Βάρκιζας. Σημαντική είναι η συμβολή του ιστορικού Μιχάλη Λυμπεράτου μ’ ένα κειμένο, όπου αποτιμά εκείνη τη μεγάλη σύγκρουση.
Η ζωή συνεχίζεται… και μετά τις εκλογές
[…]
1) Την Τρίτη 8 Μαϊου 2012 η ιστορικός Bασιλική Λάζου, παρουσιάζει το θέμα “Συμμοριόπληκτοι”: Οι εσωτερικοί πρόσφυγες του Εμφυλίου, στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Ιστορίας που διοργανώνεται στο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» του Δήμου Κηφισιάς (7-9 μ.μ.) «Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου Κηφισιάς, Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού).
Τα υπόλοιπα θέματα του Σεμιναρίου είναι:
–22 Μαϊου, “στρογγυλό τραπέζι” με θέμα: “Η επανάσταση των μπολσεβίκων, οι μετεπαναστατικές εξελίξεις και ο σοβιετικός Μεσοπόλεμος”. Συμμετέχουν: Κώστας Παλούκης, ιστορικός, Χρήστος Κεφαλής εκδοτική ομάδα του περ.“Μαρξιστική Σκέψη”, Βλάσης Αγτζίδης, ιστορικός. Έχει κληθεί και ο ιστορικός Αναστάσιος Γκίκας, από το Τμήμα Ιστορίας του ΚΚΕ……..
–5 Ιουνίου, αφιέρωμα στις σταλινικές διώξεις.
Βασίλης Τσενκελίδης, ιστορικός :«Ιστορικό περίγραμμα»,
Όλγα Σεβαστίδου, κοινωνική ανθρωπολόγος: «Η Μνήμη των σταλινικών διώξεων (1937-1949) στις αφηγήσεις ζωής των Ποντίων της ΕΣΣΔ»
Περισσότερες πληροφορίες: https://kars1918.wordpress.com/2011/09/26/2011-2012-2/