«Ενα (προσφυγικό) μήνυμα από το 1922». Άρθρο στο Euro2Day

Είναι αλήθεια ότι, παρότι μας χωρίζουν 100 χρόνια από την κορύφωση της Μικρασιατικής Καταστροφής, όπως βιώθηκε με τη σφαγή και την πυρπόληση της Σμύρνης, η αξιολόγησή της τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη υπολείπεται κατά πολύ της πραγματικής της σημασίας. Το 1922 υπήρξε το επιστέγασμα ενός ιστορικού μεταίχμιου που ξεκίνησε στην Εγγύς Ανατολή με το εθνικιστικό-μιλιταριστικό κίνημα των Νεότουρκων και στην υπόλοιπη Ευρώπη με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Advertisement

Για τον αναθεωρητισμό και την κρατική πολιτική: Ένα κείμενο από το μακρινό 2001

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή το Σεπτέμβριο του 2001, την περίοδο της μεγάλης αντιπαράθεσης των μικρασιατικών οργανώσεων με την κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της, για τη χρήση του όρου «γενοκτονία» στο εφαρμοστικό διάταγμα που υλοποιούσε το νόμο του 1998. https://www.kathimerini.gr/society/100596/mikra-asia-kai-amfisvitisi-tis-istorias/?fbclid=IwAR18Lsv0yvwps3mikiAMH5kZiF1jBQHEhi73aEItKZOBa07ENwMlzt0c8OY

Η Βουλή των Ελλήνων είχε ομοφώνως ψηφίσει το 1998 την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας». Στην αναθεωρητική προσπάθεια της τότε κυβέρνησης είχαν συστρατευθεί και οι ερευνητές του ΚΜΣ.

Μικρά Ασία και αμφισβήτηση της Ιστορίας

Του Βλάση Αγτζίδη

16.09.2001 •

Η προσπάθεια αμφισβήτησης της γενοκτονίας των Ελλήνων στη Μικρά Ασία που έγινε πριν από λίγο καιρό και η εκκρεμότητα του προεδρικού διατάγματος που ενεργοποιούσε τον νόμο, που ομόφωνα ψήφισε η Βουλή των Ελληνων, ανέδειξε πλήθος προβλημάτων. Μερικά από τα προβλήματα αυτά συνδέονται με την έλλειψη σεβασμού προς το δημοκρατικό πολίτευμα και τις αποφάσεις της Βουλής, άλλα συνδέονται με τη δυνατότητα κύκλων, που λειτουργούν με παρακρατικούς όρους, να υπαγορεύουν τη συμπεριφορά της πολιτείας. Σημαντικά όμως είναι και τα προβλήματα που σχετίζονται με τη δυνατότητα της σύγχρονης Ελλάδας και της ιστοριογραφικής επιστήμης, να αντιμετωπίσει με υπευθυνότητα μεγάλα ζητήματα, όπως η γενοκτονία των Ελλήνων -αλλά και των υπόλοιπων χριστιανικών ομάδων της νεοτουρκικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- από τον τουρκικό εθνικισμό. Στην Ελλάδα φάνηκε να επικρατεί η τάση της άρνησης της Ιστορίας, η οποία τα τελευταία χρόνια συγκροτεί ένα ευρύτερο ρεύμα ιστορικών αναθεωρήσεων.

Μια συνέντευξη στη «Μακεδονία»

Μια σειρά ερωτημάτων μου έθεσε ο καλός Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης, που τελικά πήραν τη μορφή συνέντευξης η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 9 Ιανουαρίου 2022.

Ο τίτλος που επιλέχθηκε ήταν ο εξής: «Να κηρυχθεί το 2022 επετειακό έτος για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή«

Η εισαγωγή του Νίκου Ασλανίδη ήταν η εξής:
Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη μεγαλύτερη εθνική συμφορά που έζησε ο ελληνισμός στη νεότερη ιστορία του: τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πως φτάσαμε όμως από το θρίαμβο της μικρασιατικής εκστρατείας σε αυτή την καταστροφή; Γιατί τελικά μας εγκατέλειψαν οι σύμμαχοί μας; Έναν αιώνα μετά, ο διδάκτορας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ Βλάσης Αγτζίδης, μιλάει στη «Μακεδονία» και τονίζει ότι το 2022 έπρεπε να κηρυχθεί ως επετειακό έτος έτσι ώστε η χρονιά αυτή να γίνει μια τεράστια γιορτή γνώσης και στοχασμού για τον ελληνισμό της καθ’ ημάς Ανατολής…

Να αξιοποιήσουμε την καραντίνα διαβάζοντας!!!

Ζώντας μια παράξενη εποχή, γεμάτη καινοφανείς κινδύνους, μοιραζόμαστε όλοι μια ίδια κατάσταση:
την αναγκαστική απομόνωση στα σπίτια μας, πιστεύοντας ότι έτσι θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την επιδημία.

Ας προσπαθήσουμε να αξιοποιήσουμε όσο γίνεται καλύτερα την κατάσταση αυτή.

Και ένας τρόπος καλής αξιοποίησης είναι το διάβασμα είτε για απόλαυση, είτε για συμπλήρωση των γνώσεων.

Από τη δική μου την πλευρά μπορώ να σας στείλω όσα από τα βιβλία μου έχω σε ηλεκτρονική μορφή, σε PDF.

Aρκεί να μου στείλετε στο μέιλ agtzidis.vlassis@gmail.com την επιλογή σας,
ή να τα αναφέρετε (μέιλ σας+επιλογή) ως σχόλιο στο τέλος αυτής της δημοσίευσης…

Τα διαθέσιμα βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή είναι τα εξής (με χρονολογική σειρά):

Mια συνέντευξη για όλα τα θεματα

Με πρωτοβουλία της Λένας Ζάχαρη και τις εύστοχες ερωτήσεις, προέκυψε μια συνέντευξη στο πολύ καλό ηλεκτρονικό περιοδική με τίτλο «Περί ου».  Η συνέντευξη αναρτήθηκε στη στήλη «Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ» που διατηρεί .

Τα θέματα της συνέντευξης αφορούσαν

–τα σοβιετικά κατά την περίοδο της εμφάνισης του νέου προσφυγικού κύματος των ομογενών με την κατάρρευση,

–τα μικρασιατικά και ποντιακά και τις ευθύνες της μεγάλης Μικρασιατικής Κατστροφής καθώς και 

–κάποιες σύντομες εκτιμήσεις για τα σύγχρονα ζητήματα που άπτονται των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του συριακού δράματος

Λένη Ζάχαρη: Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ – Συνέντευξη με τον Βλάση Αγτζίδη

Λένη Ζάχαρη – 1 Οκτωβρίου 2019

ΠΡΟΦΙΛ

«Κ’ εγώ πάντα σκεφτόμουν πώς τα πιο απλά λόγια/ πρέπει να φτάνουν. Όταν λέω τι γίνεται/ η καρδιά του καθενός πρέπει να σπαράζει./ Ότι είσαι χαμένος αν δεν αμυνθείς./ Αυτό πια πρέπει να το καταλάβεις.» (Μπέρτολτ Μπρεχτ, «Κ’ εγώ πάντα σκεφτόμουν«, μετ. Π. Μάρκαρης)

Έτσι ξεκινάει η αυτο- παρουσίαση του Βλάση Αγτζίδη, διδάκτορος ιστορίας και μαθηματικού, στο blog του. Κι είναι πράγματι λόγια που ταιριάζουν σ’ έναν άνθρωπο που δεν αφήνει τη Μνήμη να ξεθωριάσει, σ’ έναν ιστορικό.

Μικρασιατική καταστροφή: Αιτίες και ευθύνες

97 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή

 Του Βλάση Αγτζίδη (*)

 

Το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου τον Αύγουστο του 1922 υπήρξε το επιστέγασμα μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου, που ξεκίνησε το 1908 στη Θεσσαλονίκη με την κατάληψη της οθωμανικής εξουσίας από τη νεοτουρκική ακροδεξιά και οδήγησε στην αιματηρή μετατροπή του μεγαλύτερου μέρους της αυτοκρατορίας σε τουρκικό έθνος-κράτος. Τα θύματα αυτής της διαδικασίας ήταν οι χριστιανικοί πληθυσμοί (Έλληνες, Αρμένιοι, Ασσυροχαλδαίοι).

Κύριος πρωταγωνιστής της τελευταίας φάσης της σύγκρουσης (1919 – 1922) ήταν ο Μουσταφά Κεμάλ πασά. Ένας ευφυής εθνικιστής στρατιωτικός, μέλος της ακραίας οργάνωσης «Ένωση και Πρόοδος», που ευθυνόταν για τις γενοκτονίες που είχαν διαπραχθεί την περίοδο του πολέμου.

Mια συνέντευξη στον news24.7

https://www.news247.gr/synentefxeis/vlasis-agtzidis-einai-farsa-na-oikeiopoioyntai-toys-pontioys-akrodexioi-kai-chrysaygites.6724727.html

---

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

 

Βλάσης Αγτζίδης: «Είναι φάρσα να οικειοποιούνται τους Πόντιους
ακροδεξιοί και χρυσαυγίτες»

 

.

Να δημιουργηθούν τα δυο μεγάλα μουσεία για τον προσφυγικό ελληνισμό ζητά ο καθηγητής και υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ένα στη Θεσσαλονίκη, στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά και το δεύτερο στις προσφυγικές πολυκατοικίες στην Αθήνα. Ζητά, επίσης, να αναδειχθεί ως τόπος ιστορικής μνήμης τα «απολυμαντήρια της Αρετσούς», καθώς και το Μαkρονήσι.
.

news24720 Μαΐου 2019 07:16
.

«Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων σε όλη την Οθωμανική Αυτοκρατορία κυμαίνεται μεταξύ 700-800.000 ατόμων» δηλώνει με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Γενοκτονία των Ποντίων ο καθηγητής – και υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – Βλάσσης Αγτζίδης.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη Γενοκτονία στον Πόντο

Εκατό χρόνια από τη Γενοκτονία των Ποντίων

ΕΛΛΑΔΑ /Κυριακή 19 Μαΐου 2019, 08:28:24 / Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
.

Η γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού – που από το 1994 αναγνωρίζεται επισήμως από την ελληνική πολιτεία με την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου, ως Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου – αναφέρεται στα βίαια, μαζικά, φονικά γεγονότα, της δεύτερης και των αρχών της τρίτης δεκαετίας του 20αι., που έλαβαν χώρα στην καταρρέουσα τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία, μέχρι τη δημιουργία του σύγχρονου τουρκικού κράτους, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα την φυσική εξόντωση, τον αφανισμό, τον εκτοπισμό, την εκρίζωση εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου από τις πατρογονικές τους εστίες.

Kυριακή 16 Σεπτεμβρίου. Ένα σημαντικό αφιέρωμα για τη Μικρασιατική Καταστροφή στην εφημ ‘Έθνος»

Ένα πολύ σημαντικό αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή θα δοθεί με την εφημερίδα «Εθνος» υπό τον τύπο 40σέλιδου περιοδικού την ερχόμενη Κυριακή (16 Σεπτεμβρίου)….. Αν σας ενδιαφέρει η ιστορία, μην το χάσετε:
.

Τα θέματα που θα αναπτύσσονται, συνοδευόμενα από σημαντικό φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, είναι:

.

1/ Μαρίνα Ζιώζιου – «Γιατί είναι σημαντικό ένα τέτοιο Αφιέρωμα – Μαρτυρίες»

.

2/ Βλάσης Αγτζίδης, διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης – «Το “σοκ του ’22”, η διαχείριση της μνήμης και η σημασία της ορθής γνώσης»

.

3/ ΔΙΣΕΛΙΔΟ ΓΡΑΦΗΜΑ- Κινήσεις του ελληνικού στρατού

.

4/ Ντόρα Βακιρτζή, συγγραφέας, «Μικρασιατική εκστρατεία: Ηγεσία για βέβαιη… αποτυχία»

Θα μπορούσε ο Μεταξάς να πει «ΝΑΙ» στο ιταλικό τελεσίγραφο;

Το θέμα αυτό διαπραγματεύομαι σ’ ένα σύντομο σημείωμα στη σημερινή (28-11-2017) «Νέα Σελίδα».

.

Το κείμενο δημοσιεύεται στο πλαίσιο ενός ενδιαφέροντος δημοσιεύματος, στο οποίο συμμετέχουν επίσης οι: Φ. Οικονομίδης, Γ. Σκαλιδάκης, Δ. Στεμπίλης Β. Ρούβαλης, Κ. Βαρελά….

 

Θα μπορούσε να πει ο Μεταξάς ΝΑΙ στους Ιταλούς;

Του Βλάση Αγτζίδη (*)

Η έκφραση «Alors, c’ est la guerre» (πόλεμος, λοιπόν), του Έλληνα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά  προς τελεσίγραφο του Μουσολίνι στις 28 Οκτωβρίου 1940 υπήρξε η βάση για να δημιουργηθεί ο μύθος του «Όχι στον φασισμό».

Μια παράξενη αυτοκτονία στη Μόσχα του Στάλιν το 1938

 

Ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Νίκου Κυριαζή, καθηγητή του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Το Βήμα» την Κυριακή 24-9-2017. Αφορά την αυτοκτονία του Δημ. Νικολόπουλου, Έλληνα πρέσβη στη Μόσχα το 1938, για τον οποίο υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία στο αρχείο του Υπ.Εξ.

Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου: Μεταξύ Documento και Μπουκαδούρας….

Η Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου είναι η επίσημη μέρα τιμητικών εκδηλώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Δηλαδή για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, όπως προέβλεπε ο νόμος, μόνο που το εφαρμοστικό προεδρικό διάταγμα αντικατάστησε τον όρο «γενοκτονία» με τον όρο «Μικρασιατική Καταστροφή». Καταλαβαίνετε τους λόγους. Για περισσότερα δείτε ένα άρθρο μου εκείνης της εποχής (2001) για το συγκεκριμένο γεγονός: Νέο ατόπημα κατά του μικρασιατικού ελληνισμού…

Την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου σε προσωπικό επίπεδο συμβαίνουν δύο γεγονότα:

1. Στην εφημερίδα «Documento» υπάρχει ένθετο περιοδικό αφιερωμένο στη Μικρασιατικη καταστροφή με τίτλο «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ. Η πολιτιστική ‘επανάσταση'» με σημαντικά άρθρα, καλή  εικονογράφηση. Η δική μου συμβολή αφορά τη διαχείριση της Ανταλλάξιμης Περιουσίας και τελειώνει με μια δημιουργική πρόταση προς την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ… Υπάρχουν επίσης εξαιρετικά κείμενα των Μιχάλη Βαρλά Michael Varlas, Δ. Αρδανιώτης (για τα μουσικά) και Βασιλική Λάζου….

2.       Στις 7.30 μ.μ.  συμμετέχω σε μια εκδήλωση στην Καλαμάτα για να συζητήσουμε σε βάθος και χωρίς αναστολές, μια από τις πλέον άγνωστες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας: τις αιτίες της Μικρασιατικής Καταστροφής και τις καταλυτικές της επιδράσεις… 

Και πάλι κουβεντολόι με τους σταλινολάγνους

Διάβασα με μεγάλη προσοχή το κείμενο του Κ. Χάρη, που αναρτήθηκε στη σελίδα του «Εύξεινου Πόντου». Χάρηκα πραγματικά που το συγγραφέα διακρίνει η  εντιμότητα να υπογράφει -αυτός ο ίδιος- με την πραγματική του ιδιότητα ως: «Ο ανιστόρητος Κώστας Χάρης». Ανεξάρτητα πάντως από το γεγονός ότι ο συγγραφέας έχει τουλάχιστον αυτογνωσία, προκαλεί θλίψη ένα τέτοιο κείμενο που αναδεικνύει τον ξεπεσμό του σύγχρονου λόγου του ΚΚΕ. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα παραληρηματικό κείμενο, που το ύφος και τη δομή μπορείς να τα βρεις σε κείμενα οποιουδήποτε (ανιστόρητου και αμαθή) φανατικού, οποιασδήποτε θρησκείας.

Παρόλα αυτά, θα ήθελα να χαρίσω στον διαρκώς αυτοϋπονομευόμενο Κώστα Χάρη, τη βιογραφία ενός  Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ, του Πόντιου Ανδρόνικου Χαϊτά. 

 

100 χρόνια από το Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας

Την Κυριακή 9 Ιουλίου 2017 δημοσιεύτηκε ένα αφιέρωμα στην εφημ. ‘Καθημερινή» για το πρώτο συνέδριο που συγκάλεσαν οι Έλληνες της Ρωσίας μετά την αντιαπολυταρχική επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917. To συνέδριο έγινε στην παραλιακή πόλη της Νότιας Ρωσίας, Ταγκανρόκ, όπου εκείνη την εποχή κυριαρχούσαν οι Έλληνες, πληθυσμιακά και οικονομικά. Είχε ιδιαίτερη συμβολικη σημασία ότι εκεί κοντά -30 χλμ δυτικά του Ροστόφ επί του Ντον- βρισκόταν η πλέον απομακρυσμένη ελληνική αποικία της αρχαιότητας, η Ταναϊς.

 

Το Α΄ Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας

ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

• 

Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο των Ελλήνων στο Ταγκανρόκ (φωτ. από το βιβλίο του Ελευθέριου Παυλίδη «Ο ελληνισμός της Ρωσίας και τα 33 χρόνια του εν Αθήναις συλλόγου των εκ Ρωσίας Ελλήνων»).

To έτος 1917 ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ευρωπαϊκή ήπειρος είχε μπει από το 1914 σε μια περίοδο πλήρους ανατροπής των έως τότε ισορροπιών. Η εμπλοκή της Ρωσίας στον πόλεμο είχε ξεκινήσει τον Ιούλιο του 1914. Μέχρι τον Νοέμβριο τα μέτωπα είχαν σχεδόν οριστικοποιηθεί. Από τη μια πλευρά οι Ενωμένες Δυνάμεις, η Αντάντ, (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, από το 1915 η Ιταλία, οι ΗΠΑ από το 1917 και η Ελλάς τελευταία) και από την άλλη οι Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Το μεγάλο πρόβλημα για τη ρωσική πλευρά το δημιουργούσε η απουσία γεωγραφικής επαφής με τους συμμάχους της. Γεγονός που επηρέαζε την υλική της δυνατότητα να αντιμετωπίσει τα γερμανικά στρατεύματα στο Ανατολικό Μέτωπο. Η κατάληψη των Στενών των Δαρδανελλίων φάνηκε ως ένα μέσο για απόκτηση άμεσης επαφής.

Την Κυριακή (21 Μαϊου) ο «Πόντος» με το «Έθνος»….

Tην Κυριακή θα διανεμηθεί με την εφημ. το ‘Έθνος» ένα βιβλίο (τσέπης θα το χαρακτήριζα) με τίτλο «Πόντος: Ένα ανοιχτό ζήτημα» το οποίο εκδόθηκε το 1996 από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις…

Παρότι είναι γραμμένο πριν από 20 και πλέον χρόνια παρουσιάζει τους βασικούς άξονες του ποντιακού ζητήματος, τόσο στο παρελθόν όσο και στις μέρες μας. Βέβαια, από τότε η έρευνα έχει προχωρήσει πολύ. Για παράδειγμα: σήμερα έχουν ξεκαθαρίσει πλήρως τα ζητήματα των αριθμών (πληθυσμών και θυμάτων), που τότε ήταν ακόμα ασαφή και βασίζονταν σε παλιές εκτιμήσεις, όπως και του αντικειμενικού ιστορικού πλαισίου του μικρασιατικού ζητήματος, εντός του οποίου εκφράστηκε το ποντιακό ζήτημα….

Το βιβλίο αυτό βασίστηκε πάνω στην εισήγηση που είχα κάνει στο μεγάλο συνέδριο που διοργάνωσε το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (ΚΜΣ) στην Αθήνα το 1992, με αφορμή τα 70 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.  

-Σύντομο χρονολόγιο στην εφημ. «Thess/News»

Μια νέα εφημερίδα κυκλοφόρησε το Σάββατο στη Θεσσαλονίκη υπό την επωνυμία Thess/News. Μεταξύ της πολύ πλούσιας θεματολογίας είχε και ένα δισέλιδο αφιέρωμα με αφορμή την επίσημη επέτειο από τη Γενοκτονία του Πόντου. Την επιμέλεια του αφιερώματος είχε η δημοσιογράφος Μαρία Σαμολαδά. Η δική μου συμβολή στο αφιέρωμα ήταν η σύνταξη ενός πολύ σύντομου Χρονολόγιου των σημαντικών γεγονότων. Στο Χρονολόγιο αυτό η Γενοκτονία του Πόντου εντάσσεται, όπως είναι φυσικό,  στο πραγματικό ιστορικό πλαίσιο. [Πατήστε Κλικ επ’ αυτού για να διαβάσετε τη μεγέθυνση]:

 

Ένας προσωπικός απολογισμός για τον Δεκέμβρη του 2015

Αυτή τη χρονιά πήρα μέρος σε αρκετές εκδηλώσεις προσφυγικών αλλά και άλλων φορέων και σε κάποιες εκπομπές. Επίσης, δημοσιεύτηκαν κάποια άρθρα μου σε διάφορα μέσα.

Οι πλέον πρόσφατες, αυτές του Δεκεμβρίου, είναι:

20/12/2015… Στον Καρέα της Αττικής, με αφορμή την έναρξη ενός προγράμματος καταγραφής των προφορικών μαρτυριών…
Οι πρόσφυγες του Καρέα προέρχονται
α) από τον παροικιακό ελληνισμό της Ρουμανίας που ήρθαν στην Ελλάδα από το 1947 – αρχές του 50,
β) από Έλληνες – Πόντιους- από τη Σοβιετική Ένωση του 1956 (ένα άλλο τμήμα αυτού του κύματος μετακίνησης εγκαταστάθηκε στη Νέα Βίγλα Άρτας),
γ) Πόντιοι πρόσφυγες του ’39 από την ΕΣΣΔ, που κατοικούσαν στην Καλλιθέα Αττικής και μετακινήθηκαν στον Καρέα και
δ) Αρμένιοι πρόσφυγες του ’22, που κατοικούσαν έως τότε στο Δουργούτι (Νέος Κόσμος)….

19-12-2015…

Εκδήλωση για το Τραύμα της Μικράς Ασίας, με αφορμή έκθεση φωτογραφίας του Κώστα Νίγδελη διευθυντή του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Θεσσαλονίκης.

Ένα άρθρο στην «Εποχή»

Στο πλαίσιο της δημόσιας αντιπαράθεσης -που ως συνήθως αντικαθιστά την ανάγκη ψύχραιμης συζήτησης- για τα ζητήματα των γεγονότων που συνέβησαν στην οθωμανική Ανατολή και τις Γενοκτονίες (ή μη) που πραγματοποιήθηκαν, έγραψα ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε την Κυριακή 6 Δεκεμβρίου στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Εποχή»:

Το πραγματικό διακύβευμα

Για τη γενοκτονία στην Ανατολή και τις ατελέσφορες συγκρούσεις

 .

Του Βλάση Αγτζίδη*

«Πάντα λοιπόν ο νικητής
του νικημένου γράφει την ιστορία.
Tο πρόσωπο του χτυπημένου παραλλάζει
εκείνος που τον χτύπησε.
Απ’ τον κόσμο φεύγει ο αδύναμος,
και πίσω μένει το ψέμα.»

Mπέρτολτ Μπρεχτ

 

Με αφορμή τις πρόσφατες «συζητήσεις» για τα της Γενοκτονίας στην οθωμανική Ανατολή για το άτοπο ερώτημα «Γενοκτονία ή Εθνοκάθαρση» που έθεσε ο Ν. Φίλης, η «Εποχή» δημοσίευσε ένα εκτεταμένο κείμενο του Θ. Παρασκευόπουλου, το οποίο θέτει διάφορα ενδιαφέροντα ερωτήματα…

Έλληνες και Οκτωβριανή Επανάσταση

H επέτειος της Οκτωβριανής Επανάστασης των μπολσεβίκων (1917) φέρνει πάντα στο νου το μεγαλύτερο κοινωνικό και πολιτικό πείραμα του 20ου αιώνα.

Η αποτίμηση αλλά και η καλή γνώση των διαφόρων πλευρών του πειράματος αυτού -δύο δεκαετίες μετά  το τέλος του- αποτελεί μια διαρκή πρόκληση προς τους ιστορικούς.

Έτσι, έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το τεύχος του περιοδικού «Μαρξιστική Σκέψη», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες. Το αφιέρωμα (366 σελίδες) χωρίζεται σε δύο μέρη.

Το Α’ Μέρος (9-198 σελ.) περιλαμβάνει μαρτυρίες και πηγές. Δημοσιεύονται πολύ ενδιαφέροντα κείμενα των πρωταγωνιστών εκείνης της πρώτης περιόδου, όπως των Ρίκοφ, Γιόφε, Κάραχαν, Ρακόβσκι, Πρεομπραζένσκι, Λουνατσάρσκι, Κρούπσακαγια, Μπουχάριν, Τρότσκι κ.ά. Καθώς επίσης και ξεχωριστών λογοτεχνών και επιστημόνων, όπως του Βίκτορ Σερζ και Αλμπερτ Αϊνσταιν.

Το Β’ Μέρος  (199-351 σελ.) περιλαμβάνει αναλύσεις. Σ’ αυτή την ενότητα   συμμετέχω και εγώ με το άρθρο «Οι Έλληνες της Ρωσίας και του Πόντου στην Οκτωβριανή Επανάσταση«. Υπάρχουν επίσης κείμενα των Μαστρογιαννόπουλου, Μπελαντή, Καλτσώνη, Χρύση….

Νεότουρκοι, Μικρασιάτες και «Μεταμοντέρνοι»: Ιδεολογικές συγκρούσεις του καιρού μας

Με αφορμή το κείμενο του Αντώνη Λιάκου, όπου οι ακροδεξιοί Νεότουρκοι προτείνονται ως το εκσυγχρονιστικό πρότυπο, κατατέθηκαν ιστορικά στοιχεία και έγινε μια ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων:

-Αντ. Λιάκος, «έχει η ελλάδα «νεότουρκους»;«,  http://chronosmag.eu/index.php/ls-lle.html

 

–Ίρις Τζαχίλη, «σχόλιο περί νεότουρκων … στο άρθρο του Αντώνη Λιάκου «,

http://www.chronosmag.eu/index.php/l-sl-p-s-th-l.html

 .

–Αλεξάνδρα Δεληγιώργη «ιστορική επιστήμη, ιστορική μνήμη και πολιτική. Για τη γενοκτονία των Ποντίων»

http://www.chronosmag.eu/index.php/elgg-s-ps-s-pl.html

 

–δικό μου, «ΠΟΙΟΙ ΝΕΟΤΟΥΡΚΟΙ; Ένα ζήτημα που παραμένει ακόμα ασαφές«, http://www.avgi.gr/article/5922138/poioi-neotourkoi (του οποίου τη δημοσίευση αρνήθηκαν στο περιοδικό των οπαδών του Αντ. Λιάκου chronosmag.eu)

 .

…και ένα αρκετά έντονο κείμενο στον  Π&Α: https://pontosandaristera.wordpress.com/2015/10/11/liakos-prosfygoktonos/

. 

Ένα σημαντικό κείμενο του Νάσου Βαγενά με τίτλο: «Νεοελληνική μετανεωτερικότητα. Από το ένα άκρο στο άλλο«, που προσεγγίζει κριτικά το συγκεκριμένο «μεταμοντέρνο» ρεύμα, μπορείτε να βρείτε στο περιοδικό «The Athens Review of books«, Οκτώβριος 2015….

 .

To δικό μου κείμενο στην «Αυγή» είναι:

 .

 Ποιοί Νεότουρκοι;

• Αγτζίδης Βλάσης
• 09.10.2015

Ένα από τα ιστορικά ζητήματα για τα οποία υπάρχει αμφισημία είναι αυτό που σχετίζεται με το κίνημα των Νεότουρκων. Συνήθως δεν υπάρχει η διάκριση μεταξύ των φιλελεύθερων Νεότουρκων, που ήταν επηρεασμένοι από τον Διαφωτισμό, και την ακροδεξιά τάση τους, που τελικά επικράτησε και αντλούσε την ιδεολογική νομιμοποίηση από το γερμανικό φυλετικό ρομαντισμό.

Το ΚΚΕ, το πολιτικό σύστημα και η παράξενη ανοχή του σταλινισμού

Δημοσιεύτηκε στην εφημ. «Αυγή» το παρακάτω κείμενο:

Το ΚΚΕ, το πολιτικό σύστημα και η παράξενη ανοχή του σταλινισμού

• Αγτζίδης Βλάσης
• 18.09.2015

Ο μελετητής της ιστορίας της Αριστεράς, ακούγοντας την προεκλογική ρητορεία του ΚΚΕ και την απεριόριστη χρήση των όρων «λαός», «λαϊκή εξουσία» κ.λπ., μένει έκπληκτος μπροστά στην αδυναμία των υπόλοιπων πολιτικών σχηματισμών να θέσουν καίρια ερωτήματα. Ερωτήματα που να σχετίζονται με την ιστορία του και το όραμά του! Η στάση αυτή επιτρέπει στους έμπειρους αγκιτάτορες να καλλιεργούν έναν φιλολαϊκό και φιλεργατικό μύθο, που σε καμιά περίπτωση δεν αντιστοιχεί στις πραγματικές αντιλήψεις και επιδιώξεις.

Greci del Ponto, l’altro genocidio

Ένα κείμενο με τίτλο Greci del Ponto, l’altro genocidio (Έλληνες του Πόντου, μια άλλη γενοκτονία) δημοσίευσε στο http://www.avvenire.it/ η ελληνο-ιταλίδα δημοσιογράφος Maria Tatsos. Παράλληλα ετοιμάζει για έναν ιταλικό εκδοτικό οίκο την ιστορία του Πόντου μέσα από την πορεία και το προσωπικό βίωμα των Κοτυωριτών παππούδων της.

Το κείμενο που δημοσίευσε είναι:

Greci del Ponto, l’altro genocidio

Maria Tatsos

23 giugno 2015

«Bambina mia, nella nostra patria avevamo una casa bellissima, vicino alla chiesa e poco lontano dal mare. Ricordatelo, quella è la nostra terra, non qui». Avevo 7 anni e ascoltavo distratta quelle parole un po’ strane di mia nonna paterna Eratò. «Qui» era Salonicco, in Grecia, la città d’origine dei miei genitori, dove trascorrevo le vacanze estive. La «patria» evocata era invece Ordu, in Turchia, un luogo che con quel nome bizzarro mi sembrava partorito dalla fantasia della nonna. All’epoca, facevo fatica a conciliare la mia doppia identità di bambina nata e cresciuta a Como, in Italia, da genitori greci. Figuriamoci se c’era spazio per una terza terra d’origine, sperduta chissà dove, sulle rive del Mar Nero.

Tιμώντας την Άρτεμη Ξανθοπούλου-Κυριακού

 Μια ενδιαφέρουσα έκδοση, αφιερωμένη στην  Άρτεμη Ξανθοπούλου – Κυριακού ιστορικό και υπεύθυνη της τριμελούς επιτροπής (μαζί με Χασιώτη-Μουρέλο) στο διδακτορικό μου (1990-1996). Στη συλλογική αυτή έκδοση συμμετέχω με το κείμενο: «Ο Πόντος μετά το 1830 και η πολιτική της Ελλάδας ως το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877 – 78».

—————————

Η ανακοίνωση των εκδοτών για το νέο αυτό βιβλίο, είναι η ακόλουθη:

Ελλήνων δρόμοι

.

Μελέτες αφιερωμένες στην Άρτεμη Ξανθοπούλου – Κυριακού, περιλαμβάνει το βιβλίο «ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΡΟΜΟΙ», που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Επίκεντρο, σε επιμέλεια του Κυριάκου Χατζηκυριακίδη και Ευριπίδη Γεωργανόπουλου.

.

21 Ιουλίου: Μια επέτειος για την «Ελευθεροτυπία»

Η «Ελευθεροτυπία» υπήρξε κάτι το ιδιαίτερο και το ιστορικά μοναδικό στο χώρο του Τύπου. Στις 21 Ιουλίου, θα έκλεινε τα 40 χρόνια της ύπαρξής της, εάν συνέχιζε να εκδίδεται… Την επέτειο μας θύμισε ο Γιάννης Ξανθάκης με άρθρο του στο newpost.gr.

Προσωπικά είχα μεγάλη και έντονη σχέση με την εφημερίδα και επεισοδιακή συνεργασία με τον ιστορικό διευθυντή της Σεραφείμ Φυντανίδη.  Έγραφα ελεύθερα από τον Δεκέμβριο του ’87 έως την Άνοιξη του 1998 όταν συγκρούστηκα (»θανάσιμα» δημοσιογραφικώς για μένα) με την ομάδα του «Ιού», με αφορμή την αντιπροσφυγική στάση για τα γεγονότα της Βεγορίτιδας.

Η αρθρογραφία μου στην «Ελευθεροτυπία» αυτή την περίοδο είχε ιδιαίτερη σημασία εφόσον πρόβαλε διαρκώς και συστηματικά δύο μεγάλα και αποσιωπημένα ζητήματα:

Πόσο κυνικοί μπορούν να γίνουν οι σύμμαχοι; «Трговина костима – кад су се кемалисти богатили на лешевима жртава»

Όταν οι κεμαλιστές πουλούσαν τα οστά των θυμάτων τους…

Την 1η Ιουλίου αναρτήθηκε στο ειδησεογραφικό-πολιτικό σάιτ Nova Srpska Politicka Misao το κείμενό μου για την πώληση από τους Κεμαλικούς σε Γάλλους επιχειρηματίες των οστών των θυμάτων της Γενοκτονίας. Το αρχικό κείμενο, που είχε γραφεί ως αφιέρωμα στις Σελίδες Ιστορίας της «Ελευθεροτυπίας», μπορείτε πατώντας κλικ να το βρείτε με τον εξής τίτλο: Μικρασιατική Τραγωδία: Oι έμποροι Κεμαλιστές, οι αγοραστές Γάλλοι, οι μεταφορείς Βρετανοί… 

Τη μετάφραση του κειμένου στα σερβοκροατικά (σε δύο εκδοχές: σε κυριλικό αλφάβητο και σε λατινικό) έκανε ο Milan Koricanac, υπ. Διδάκτορας  στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, Σχολή των Πολιτικών Επιστήμων…

Τι συμβαίνει με το ΚΚΕ;

Ενδιαφέρουσα υπήρξε η πρόσφατη σφοδρή αντίδραση και η λεκτική βία της νυν ηγεσίας του ΚΚΕ σε κάποιους προερχόμενους από αυτό γιατί «τόλμησαν» να τιμήσουν τον Χαρίλαο Φλωράκη. Και ειδικότερα, γιατί «τόλμησαν» να αναφερθούν στην προφανή απόκλιση της σημερινής ηγεσίας του ΚΚΕ, από τις θέσεις του Φλωράκη.

H αντιμετώπιση αυτή προς όσους επιμένουν να θυμούνται και να αξιολογούν διαλεκτικώς το παρελθόν, μου θύμισε μια πρόσφατη δικιά μου περιπέτεια….

Στο στόχαστρο των ίδιων κύκλων έχουν μπει εδώ και καιρό όσοι ερευνητές ασχολούνται με το φαινόμενο της παραμόρφωσης του σοβιετικού πειράματος.

Μια συνέντευξη…

Μια συνέντευξη που έδωσα στο ραδιοφωνικό σταθμό »Στο Κόκκινο» στις 19-5-2015, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του σταθμού.

Μπορείτε να την ακούσετε είτε πατώντας πάνω στην πλαϊνή φωτογραφία είτε κατευθείαν στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

http://www.stokokkino.gr/article/1000000000009353/Blasis-Agtzidis–istorikosrnEinai-katantia-na-milane-oi-akrodeksioi-gia-genoktonies

Δύο νέα ηλεκτρονικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Ξεκίνησε η λειτουργία της νέας δημοσιογραφικής ιστοσελίδας Press Publica  (www.presspublica.gr) από δημοσιογράφους της Ελευθεροτυπίας, των Νέων, της ΕΡΤ κ.λπ. Eίναι μια πρωτοβουλία καθαρά αυτοδιαχειριζόμενη και δημοσιογραφική, όπως ακριβώς και η πρώτη προσπάθεια του Εnet_press (http://www.enetpress.gr/) που ξεκίνησε λίγο καιρό πριν από δημοσιογράφους της Ελευθεροτυπίας .

Eύχομαι από το βάθος της καρδιάς μου και στις δύο σελίδες επιτυχία και μακροημέρευση…

Ένας μύθος από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο

Ο μύθος για τα σαπούνια από το λίπος των Εβραίων

 Βλάσης Αγτζίδης

Mια γελοιογραφία του Τάσου Αναστασίου στη διαδικτυακή «Αυγή» έγινε αφορμή για μια οργισμένη και υπερβολική αντίδραση της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών (ΙΚΑ), η οποία κατήγγειλε το συγκεκριμένο σκίτσο «ως αισχρό και προσβλητικό». Είναι αλήθεια ότι η ΙΚΑ θεώρησε ότι ο σκιτσογράφος γελοιοποιούσε το Ολοκαύτωμα, γιατί είχε ως δεδομένο ότι όντως οι Ναζί κατασκεύαζαν σαπούνι από το λίπος των θυμάτων τους.

-Ο ρατσισμός στη λογοτεχνία…

Ο Ρατσισμός στη Λογοτεχνία

Οι εισηγήσεις που έγιναν στο 6^ο Διεθνές Συνέδριο Λογοτεχνίας,  που διοργανώθηκε υπό τον τίτλο «Ο ρατσισμός στη λογοτεχνία»  (Λέσβος, 17-20 Οκτωβρίου 2014) δημοσιεύονται στο νέο τεύχος του περιοδικού «Αιολικά Γράμματα»  

Το συνέδριο είχε διοργανωθεί από το PEN CLUB  ΕΛΛΑΔΑΣ και τη  Γενική Γραμματεία Αιγαίου και  Νησιωτικής Πολιτικής  με τη συνδρομή του Δήμου Μυτιλήνης.         

Στο συνέδριο πήραν μέρος  συγγραφείς και καθηγητές από 16 χώρες (Αγγλία, Αλβανία, Αυστραλία,  Γαλλία, Ελλάδα, Κύπρο, Ισπανία, Ισραήλ, Κόσσοβο, Μπενίν, Μαρόκο, Ουκρανία,  Πολωνία, Ρωσία, Τυνησία, FYROM). 

Τηλέφωνα περιοδικού: 210.3800142
e-mail: kvaletas@otenet.gr

Στο περιοδικό δημοσιεύονται οι εξής εισηγήσεις: 

Η Στρατηγούλα, η Μαρία και οι θεωρίες συνωμοσίας

Οι θεωρίες συνωμοσίας και το βιβλίο Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού
.

Η σχολή των Αρνητών της Γενοκτονίας συγκαλύπτει τη βία ενός άγριου
μιλιταριστικού εθνικισμού εις βάρος
άμαχων πληθυσμών

Ενα από τα ερωτήματα που κατά καιρούς απασχολούν τους ιστορικούς των ιδεών είναι εάν έχει επηρεάσει την ελληνική κοινωνία ο Διαφωτισμός. Και αν «ναι», σε ποιο βαθμό το πολιτισμικό πλαίσιο του ορθού λόγου, που αυτός διαμόρφωσε, κατάφερε να διαπλάσει τα κριτήρια με τα οποία προσεγγίζονται τα ιστορικά και κοινωνικά φαινόμενα. Και αυτά τα ερωτήματα δεν αφορούν μόνο τη νεοελληνική κοινωνία, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες, όπου ο αντιδιαφωτισμός υπήρξε το κυρίαρχο ρεύμα, όπως η γερμανική ή η ρωσική (της ουκρανικής συμπεριλαμβανομένης, όπως και των λοιπών πρώην σοβιετικών).

Kυριακή 16 Μαρτίου: επανακυκλοφορεί το βιβλίο για τους Έλληνες της τ. ΕΣΣΔ

22 χρόνια μετά επανακυκλοφορεί με την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» (16-3-2014) το βιβλίο με τίτλο: «Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Οι συνέπειες για τον ελληνισμό«(1992). Η ουκρανική κρίση και το δημοψήφισμα της Κριμαίας το έκαναν και πάλι επίκαιρο. Να σημειωθεί ότι το βιβλίο αυτό δεν κυκλοφορεί στην αγορά. 

Γράφτηκε τους τελευταίους μήνες της ΕΣΣΔ (φθινόπωρο του ’91) και εκδόθηκε μετά την κατάρρευση (Φεβρουάριος ’92) σε μια προσπάθεια ενημέρωσης της ελληνικής κοινής γνώμης, αλλά και των αρμοδίων που διαμόρφωναν την εξωτερική πολιτική, για τις κοσμογονικές αλλαγές που συνέβαιναν με την κατάρρευση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας. Το βιβλίο αυτό ανήκει στην εποχή που το γέννησε και με μια έννοια αποτελεί -εκτός από πηγή πληροφόρησης για τις εστίες της έντασης- και ντοκουμέντο των δεδομένων αντιλήψεων που υπήρχαν εκείνη την εποχή. 

.

Στο βιβλίο αυτό, γίνεται μια προσπάθεια περιγραφής των συνθηκών που γέννησαν τους σκληρούς πολέμους, αρχικά στον Καύκασο. Περιγράφονται από τότε αυτά που -άλλα σύντομα και άλλα πολύ αργότερα- ακολούθησαν και συμβαίνουν έως σήμερα.

  

Τα γεγονότα στην Κριμαία και στην Ουκρανία δεν θα τελειώσουν εύκολα και οι μετασοβιετικές ωδίνες θα συνεχίσουν να απασχολούν τόσο τον υπόλοιπο πλανήτη, όσο και τους Έλληνες που η μοίρα τους τοποθέτησε σ’ εκείνα τα εδάφη...

Aς μιλήσουμε ανοιχτά για τη Γενοκτονία: ένα κείμενο του Δρόμου

Aς μιλήσουμε ανοιχτά για τη Γενοκτονία

Μια ανάλυση με αφορμή την  Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.

Του Βλάση Αγτζίδη

Η χρονική περίοδος 1908 (Κίνημα Νεοτούρκων) έως το 1923 (Συνθήκη της Λωζάννης) είναι ένα μοναδικό σημείο στην ιστορία της περιοχής μας και της ευρύτερης Εγγύς Ανατολής. Ένα σημείο οριστικής μετάβασης στη
νεωτερικότητα. Δηλαδή στην αποχώρηση όλων των παλιών προνεωτερικών μορφών και στην αποδιάλυση των αντίστοιχων κρατικών μορφών, όπως ήταν η θρησκευτικής δομής και ιδεολογίας Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η εποχή του διάδοχου έθνους-κράτους όμως δεν θα γίνει μέσα σε αντίστοιχες με τις αρχές του 19ου αιώνα συνθήκες, όταν κυριαρχούσε και διαμόρφωνε τα ανερχόμενα στερεότυπα ο ουμανισμός του γαλλικού διαφωτισμού. Στις αρχές του 20ού αιώνα, το ιδεολογικό περιβάλλον θα το επηρεάζει καθοριστικά ο γερμανικός ρομαντισμός και οι φυλετικές αντιλήψεις.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο θα εμφανιστεί ένα εθνικιστικό κίνημα, το Νεοτουρκικό, που δεν θα έλκει την προέλευσή του από αστικά στρώματα, όπως ήταν η έως τότε παράδοση του εθνικισμού, αλλά από τον σκληρό μιλιταριστικό πυρήνα και τη γραφειοκρατία μιας εξουσίας που αποσαθρωνόταν.

Η απόφαση για τις γενοκτονίες

To τουρκικό αίνιγμα

Ένα κείμενό μου για τα τεκταινόμενα στην Τουρκία  δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στις 9 Ιουνίου 2013:  http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=09/06/2013&id=368739

Το παραθέτω: 

Tο τουρκικό αίνιγμα

Η πρωτοφανής εξέγερση της νεολαίας στην Τουρκία φαίνεται ότι δημιουργεί αμηχανία στους αναλυτές λόγω της πολυπλοκότητας της τουρκικής κοινωνίας και της έλλειψης αντίστοιχης έκφρασής της. Οι πρώτες διαμαρτυρίες ενάντια στη μεγαλομανία και τον αυταρχισμό του Ερντογάν ξεκίνησαν όπως φαίνεται από αριστερούς αντικεμαλικούς, αναρχικούς και οικολόγους ως αντίδραση στα μεγαλομανή σχέδια ανάπλασης του πάρκου Γκεζί της πλατείας Ταξίμ, για να υιοθετηθούν στη συνέχεια από τους οπαδούς του κεμαλισμού, αλλά και από τους ακροδεξιούς Γκρίζους Λύκους.  Η «τουρκική άνοιξη» είναι η πιο παράξενη εξέγερση στον ισλαμικό κόσμο. Μαζί με τους αριστερούς, δημοκράτες και αντιολοκληρωτικούς πολίτες εξεγείρονται και οι εθνικιστές. Οι ερμηνείες είναι πολλές και οι περισσότερες βασίζονται στην εμπειρία των αντίστοιχων κινημάτων του ισλαμικού κόσμου. Όμως αυτή η εμπειρία δεν είναι αρκετή για να κατανοηθεί η τουρκική περίπτωση. Για πρώτη φορά στην ιστορία της η νεολαία αντιδρά στην θεοκρατική επιλογή. Όμως η νεολαία αυτή προέρχεται από μια βαθύτατα «θρησκευόμενη» και ιδεοληπτική κοινωνία, στην οποία κυριαρχεί η λατρεία του Μουσταφά Κεμάλ, του Ατατούρκ, δηλαδή το γεννήτορα του τουρκικού έθνους. Η λατρεία του Ατατούρκ, που μόνο στη Βόρεια Κορέα υπάρχει ένα αντίστοιχο φαινόμενο, διαμορφώνει μια κοινωνία διαφορετική από αυτές που γνωρίζουμε. Η μοναδική αμφισβήτηση αυτής της κοσμικής θεοκρατίας ήρθε από το χώρο των μετριοπαθών ισλαμιστών που σήμερα εκφράζει ο Ερντογάν.

Αντι-μνήμη και αμφισβήτηση

Την Κυριακή 2 Ιουνίου, η εφημερίδα «Καθημερινή» δημοσίευσε δύο κείμενα (ένα δικό μου και ένα του κ. Χριστόπουλου) για το ζήτημα της ποινικοποίησης της Άρνησης της Γενοκτονίας, με αφορμή τον αντιρατσιστικό νόμο.  

Το άρθρο του κ Δημητρη Χριστοπουλου  είχε ως τίτλο:» Ο πραγματικός αντιρατσισμός»  ενώ το δικό μου «Αντι-μνήμη και αμφισβήτηση«. Το παραθέτω στη συνέχεια:

 

Αντι-μνήμη και αμφισβήτηση

Το πρόσφατο θέμα σχετικά με την ποινικοποίηση της άρνησης των αναγνωρισμένων από το ελληνικό κράτος γενοκτονιών (Εβραίων, Αρμενίων, Ποντίων, Μικρασιατών) έφερε στην επιφάνεια ένα καλά κρυμμένο μυστικό, τεχνηέντως απωθημένο, που βρισκόταν όμως στην ίδια τη βάση πάνω στην οποία συγκροτήθηκε οριστικά μετά το 1922 η σύγχρονη ελλαδική κοινωνία. Οι ελληνικές ελίτ (κυβερνητικές αλλά και της Αριστεράς) επέλεξαν να απωθήσουν τα ζητήματα αυτά για πολλές δεκαετίες.

Για το «Πάντειο» και την κοινωνιολογία στην εποχή της κρίσης

Με αφορμή την επέτειο ίδρυσης του Πάντειου Πανεπιστήμιου, επιμελήθηκα ενός αφιερώματος στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 17 Μαρτίου 2013.

Συνέβαλαν στο αφιέρωμα οι : Γιάγκος Ανδρεάδη και Μαρία Ν. Αντωνοπούλου.

 

ΠΑΝΤΕΙΟ – Η έλευση της Κοινωνιολογίας στην Ελλάδα

ΑΠΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟ 1931, ΑΝΩΤΑΤΗ ΤΟ 1938

ΤΟΥ ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ (*)

Μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες εκπαιδευτικές απόπειρες στην Ελλάδα υπήρξε η δημιουργία μιας σχολής κοινωνικών επιστημών, μέσω της οποίας διαδόθηκαν οι κοινωνιολογικές σπουδές στην Ελλάδα.

Η ίδρυση εξειδικευμένης σχολής υπήρξε το επιστέγασμα μιας μακράς διαδικασίας που ξεκίνησε από την εποχή που εμφανίστηκε για πρώτη φορά (1907) η κοινωνιολογική ανάλυση με το βιβλίο «Το κοινωνικόν μας ζήτημα», του Τραπεζούντιου Γεωργίου Σκληρού. Σταθμός στην επιστήμη της Κοινωνιολογίας κατά τη μεταπολεμική περίοδο υπήρξε το έργο του Νίκου Πουλαντζά, με το οποίο αποδομήθηκε η κυρίαρχη έως τότε απλοϊκή ταξική ανάλυση, υπέρ μιας ευρύτερης δομικής αντίληψης.

«Όταν οι Έλληνες κομμουνιστές πήραν την εξουσία»

Με τον παραπάνω τίτλο περιλαμβάνεται κείμενό μου στο καλό περιοδικό Μαρξιστική Σκέψη, που κινείται στο χώρο της αντιδογματικής και ανοιχτόμυαλης Αριστεράς. Η ανακοίνωση του περιοδικού για την κυκλοφορία του τεύχους  είναι η παρακάτω:   

Κυκλοφόρησε ο τόμος 8 της “Μαρξιστικής Σκέψης”. Ο τόμος συνεχίζει το αφιέρωμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση που ξεκίνησε με τον προηγούμενο τόμο 7, περιλαμβάνοντας όμως αυτή τη φορά κυρίως πρωτότυπες συνεισφορές, καθώς και πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

Το αφιέρωμα χωρίζεται σε 3 μέρη.

Το πρώτο μέρος περιέχει κείμενα επιφανών μαρξιστών, όπως οι Ρ. Λούξεμπουργκ, Λ. Τρότσκι, Ε. Χ. Καρ, Γκ. Λούκατς και Τζ. Νόβακ. Πραγματεύονται σημαντικά θέματα της συγκρότησης των επαναστατικών κινημάτων, του πλαισίου ανάπτυξης των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, της αντίθεσης σχεδίου-αγοράς στο σοσιαλισμό, της μεταβατικής περιόδου και της εμπειρίας από τα προβλήματά της στην ΕΣΣΔ.

Για το συνέδριο της Κηφισιάς-Νέας Ερυθραίας

(πατήστε ΚΛΙΚ για μεγέθυνση)

Στη συνέχεια ακολουθούν οι περιλήψεις των εισηγήσεων (Fuat Dündar, Hervé Georgelin, Onur Yildirim, Michel Bruneau, Göκçe Bayindir Goularas, la mienne, Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, Κωνσταντίνου Σβολόπουλου, Φαίδωνα Παπαθεοδώρου, Μιχάλη Βαρλά, Ίριδας Τζαχίλη): 

 

Aφιέρωμα στην εφημερίδα «Μακεδονία»

Στις 16 Σεπτεμβρίου 2012, η ιστορική εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, η «Μακεδονία», έκανε αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή, στο οποίο συμμετείχα εγώ και ο N. Ραπτόπουλος. … Παραθέτω στη συνέχεια το αφιέρωμα: