Archive for the ‘Γενοκτονία στην Ανατολή’ Category
Τα marginalia της επετείου των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή
Εκατό χρόνια μετά τη Μεγάλη Καταστροφή: Στα marginalia μιας σχεδόν ενιαίας άποψης
Όπως επανειλημμένα έχουμε γράψει με αφορμή τη χρονιά που πέρασε -την οποία η κυβέρνηση την είχε χαρακτηρίσει «Έτος Ιάκωβου Καμπανέλλη«- γίναμε μάρτυρες του πως ο σύγχρονος ελληνισμός αντιμετωπίζει την ιστορία του. Του πως η εξουσία, η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση, οι επίσημοι ιστορικοί κατανοούν και αντιμετωπίζουν τη σημαντικότερη στιγμή της νεότερης ιστορίας: τη Μικρασιατική Καταστροφή με ένα σύνολο αγνοουμένων που ξεπερνά τις 800.000 άτομα μόνο από τη μικρασιατική χερσόνησο. Και ενώ πλέον σήμερα στη διεθνή ιστοριογραφία έχει γίνει αποδεκτό ότι την περίοδο 1914-1923 πραγματοποιήθηκε από τον τουρκικό εθνικισμό γενοκτονία κατά των Ρωμαίικων πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως και των Αρμενίων και των Ασσυροχαλδαίων. H πιο πρόσφατη από μια σειρά τέτοιων εκδόσεων έγινε από τις εκδόσεις Routledge με τίτλο «The genocide on the Christian populations in Ottoman Empire and its aftermath (1908-1923)» με την επιμέλεια του κορυφαίου Τούρκου ιστορικού Taner Aksam και δύο ημέτερων. Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους Νεοέλληνες ιδεοληπτικούς!
Το φάντασμα της Μεγάλης Ιδέας
ΣυνέχειαMε αφορμή το θάνατο του Γιώργου Δερτιλή…
Ο Δερτιλής για την ιστορία του ελληνικού κράτους – Ποιος για τους Έλληνες της Ανατολής;
Άλλος ένας από τους σημαντικούς της ελληνικής διανόησης έφυγε. Τον Δερτιλή τον γνώρισα μέσα από το δίτομο έργο του Ιστορία του Eλληνικού Kράτους (1830-1920) (εκδόσεις ΜΙΕΤ, 2004) . Έργο κλασικό γιατί στη θέση της προγονολατρίας και ενός παρωχημένου εθνικισμού που έφτασε να σημαίνει τον φυλετισμό, όπου ο όρος «ελληνική ιστορία» ταυτιζόταν με τη Σαλαμίνα, τον Μαραθώνα και το 1821, έφερνε τη γνώση της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας η οποία όπως γράφει και ο ίδιος, παρέμενε άγνωστη σε πολλά σημεία της και εν πολλοίς ενερμήνευτη καθ’ εαυτήν.

Ενα Στρογγυλό Τραπέζι που επιδιώκει την αλληλοκατανόηση
Η χρονιά που πέρασε (2022) χαρακτηρίστηκε από πλήθος εκδηλώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Εκδόσεις, εκδηλώσεις συλλόγων, επιστημονικά Συνέδρια. Αυτό όμως που βγήκε ως συμπέρασμα είναι ότι 100 χρόνια μετά το τέλος των γεγονότων εκείνων, ο σύγχρονος ελληνισμός δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει το τι συνέβη ακριβώς, ποιές ήταν οι κύριες παράμετροι των πολιτικών που ακολουθήθηκαν, γιατί υπήρξε η ήττα και η ολοκλήρωση της Μικρασιατικής Καταστροφής, ποιές οι ευθύνες των τότε πολιτικών δυνάμεων της εξουσίας αλλά και της όποιας αντιπολίτευσης, ποιο το ανθρώπινο κόστος εκείνης της Καταστροφής κλπ;
ΣυνέχειαΥπάρχουν υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Τραγωδία;
Υπάρχουν υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Τραγωδία;
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
«Kάθε τραγωδία είναι μίξη σφαλμάτων και ατυχημάτων…
Ουδέποτε το φαινόμενο αυτό απεικονίστηκε εναργέστερα απ’ ό,τι
στην ιστορία της ελληνικής αποτυχίας στον πόλεμο».
Λόιντ Τζορτζ (Βρετανός πρωθυπουργός)
Έτσι περιέγραψε ο Βρετανός πρωθυπουργός τη Μικρασιατική Τραγωδία. Δηλαδή την αιματηρή και αμετάκλητη κατάληξη της προσπάθειας του ελληνισμού αφενός να συμμετάσχει στις ευρωπαϊκές διεργασίες αναβαθμίζοντας τη χώρα και αφετέρου να διεκδικήσει την μερίδα που του αναλογούσε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τα εδάφη της ηττημένης προνεωτερικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που αποχωρούσε πλέον οριστικά από την Ιστορία και αντικαθίστατο από τη μορφή του έθνους-κράτους. Να σημειωθεί ότι στις παραμονές του πολέμου (1914) το ποσοστό των Ελλήνων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κυμαινόταν μεταξύ του 13 και του 20% του συνολικού οθωμανικού πληθυσμού, ενώ ήταν υποδιπλάσιο του ελληνικού πληθυσμού που κατοικούσε στο ελεύθερο κράτος.
ΣυνέχειαΓια τον αναθεωρητισμό και την κρατική πολιτική: Ένα κείμενο από το μακρινό 2001
Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή το Σεπτέμβριο του 2001, την περίοδο της μεγάλης αντιπαράθεσης των μικρασιατικών οργανώσεων με την κυβέρνηση και τους υποστηρικτές της, για τη χρήση του όρου «γενοκτονία» στο εφαρμοστικό διάταγμα που υλοποιούσε το νόμο του 1998. https://www.kathimerini.gr/society/100596/mikra-asia-kai-amfisvitisi-tis-istorias/?fbclid=IwAR18Lsv0yvwps3mikiAMH5kZiF1jBQHEhi73aEItKZOBa07ENwMlzt0c8OY
Η Βουλή των Ελλήνων είχε ομοφώνως ψηφίσει το 1998 την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας». Στην αναθεωρητική προσπάθεια της τότε κυβέρνησης είχαν συστρατευθεί και οι ερευνητές του ΚΜΣ.

Μικρά Ασία και αμφισβήτηση της Ιστορίας
Του Βλάση Αγτζίδη
16.09.2001 •
Η προσπάθεια αμφισβήτησης της γενοκτονίας των Ελλήνων στη Μικρά Ασία που έγινε πριν από λίγο καιρό και η εκκρεμότητα του προεδρικού διατάγματος που ενεργοποιούσε τον νόμο, που ομόφωνα ψήφισε η Βουλή των Ελληνων, ανέδειξε πλήθος προβλημάτων. Μερικά από τα προβλήματα αυτά συνδέονται με την έλλειψη σεβασμού προς το δημοκρατικό πολίτευμα και τις αποφάσεις της Βουλής, άλλα συνδέονται με τη δυνατότητα κύκλων, που λειτουργούν με παρακρατικούς όρους, να υπαγορεύουν τη συμπεριφορά της πολιτείας. Σημαντικά όμως είναι και τα προβλήματα που σχετίζονται με τη δυνατότητα της σύγχρονης Ελλάδας και της ιστοριογραφικής επιστήμης, να αντιμετωπίσει με υπευθυνότητα μεγάλα ζητήματα, όπως η γενοκτονία των Ελλήνων -αλλά και των υπόλοιπων χριστιανικών ομάδων της νεοτουρκικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- από τον τουρκικό εθνικισμό. Στην Ελλάδα φάνηκε να επικρατεί η τάση της άρνησης της Ιστορίας, η οποία τα τελευταία χρόνια συγκροτεί ένα ευρύτερο ρεύμα ιστορικών αναθεωρήσεων.
ΣυνέχειαΠόντος: Μια ιστορία από τον μικρασιατικό Βορρά
Ένα νέο βιβλίο μου ήρθε να προστεθεί στην υπάρχουσα βιβλιογραφία. Μια σειρά από ατυχείς σχετικές εκδόσεις μου για τον Πόντο αποκαθίστανται με μια έννοια με την έκδοση αυτού του τόμου. O φιλόξενος εκδοτικός οίκος «Παπαδόπουλος» μετά την έκδοση του βιβλίου μου «Μικρά Ασία. Ένας οδυνηρός μετασχηματισμός (1908-1922«, που έλαβε το 1ο βραβείο της Εστίας Ν. Σμύρνης, αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση της μονογραφίας μου για τον Πόντο.
Η θεματολογία του νέου βιβλίου περιορίζεται στα του μικρασιατικού Πόντου και δεν συμπεριλαμβάνει την ιστορία των Ελλήνων στη Ρωσία και στην ΕΣΣΔ, πλην βεβαίως του φαινόμενου της εξόδου μεγάλου μέρους του ελληνορθόδοξου πληθυσμού κατά τον 19ο αιώνα και κυρίως μετά την έναρξη των εθνικών εκκαθαρίσεων από το 1914 και του περιβάλλοντος που δημιούργησε ο ρωσο-τουρκικός πόλεμος. Παρουσιάζεται η εποχή των ρωσικών επαναστάσεων (1917), οι οποίες είχαν άμεση επίπτωση στα πολεμικά και πολιτικά γεγονότα τόσο του Πόντου όσο και του Νότιου Καυκάσου (Καρς-Αρνταχάν). Στη συνέχεια θα δείτε τον πίνακα περιεχομένων...

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή ………………………………………………………………………..
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οι μεταναστεύσεις
1.1. Έξοδος προς τη Ρωσία …………………………………………………
1.2. Τα κίνητρα …………………………………………………………………
1.3. Η πανσλαβιστική πολιτική ………………………………………………
1.4. Μέσα από το περιοδικό Εύξεινος Πόντος της Τραπεζούντας ….
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Η εποχή του Τανζιμάτ
2.1. Οι Έλληνες της Ανατολής κατά την περίοδο του Τανζιμάτ …….
2.2. Ο εθνικός Τύπος στον Εύξεινο Πόντο ……………………………….
2.3. Ο Πόντος μετά το 1830 και η πολιτική της Ελλάδας ………………
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Το Ανατολικό Ζήτημα
ΣυνέχειαΜικρασιατική Καταστροφή και δεξιός αναθεωρητισμός
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Εκατό χρόνια μας χωρίζουν από τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική και γεωπολιτική καταστροφή που συνέβη στην Εγγύς Ανατολή μετά το συμβολικό 1453. Μια Καταστροφή που σηματοδοτήθηκε με την ανώμαλη επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος, αναντίστοιχη των πραγματικών πληθυσμιακών ισορροπιών και με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς Ρωμιούς, Αρμένιους και Ασσυροχαλδαίους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στο βωμό του τουρκικού εθνικιστικού Μολώχ.

Για τη δραματική αυτή εξέλιξη, που συνέβη μετά το τέλος (και ως συνέχεια) του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, υπεύθυνη στο μεγαλύτερο βαθμό ήταν η μοναρχική Δεξιά, η οποία διαχειρίστηκε την μεταπολεμική πρόκληση με τον πλέον ανορθολογικό τρόπο. Η τιμωρία των πραγματικών υπεύθυνων της Μικρασιατικής Καταστροφής με την Δίκη των Εξ σε περιβάλλον Καταστροφής και κοινωνικής κατάρρευσης, βιώθηκε ως το υπερμέγιστο τραύμα για τη συντηρητική παράταξη, η οποία επανήλθε δυναμικά και ρεβανσιστικά στην ελλαδική εξουσία από το 1933 και σφράγισε -σχεδόν έως σήμερα- την ιστορική μνήμη των Νεοελλήνων με τη δική της εκδοχή (βοηθούσης και της παραδοσιακής σοβιετόφιλης Αριστεράς, στην οποία επιβλήθηκε η κυνική και αντιμαρξιστική-φιλοκεμαλική αντίληψη της Κομιντέρν). Το κύριο «θύμα» αυτής της στάσης ήταν η απόλυτη υποβάθμιση του μικρασιατικού δράματος, η διαστρέβλωση του περιεχομένου εκείνου του ιστορικού μεταίχμιου, η απόκρυψη του τεράστιου αριθμού νεκρών και προσφύγων, καθώς και οι συνέπειες της ήττας έως σήμερα.
ΣυνέχειαΠροσφυγική Μνήμη και Αριστερά: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Μια πολύ σημαντική παρέμβαση στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ 155 μελών και φίλων του…
Εάν τελικά το εγχείρημα ευοδωθεί με την ενσωμάτωση στο πρόγραμμα του δεύτερου μεγάλου κόμματος των προτάσεων που βρίσκονται στο τέλος του κειμένου, θα είναι η δεύτερη πετυχημένη πολιτική παρέμβαση του προσφυγικού χώρου μετά από αυτή της δεκαετίας του ’90, που επέφερε την αναγνώριση των δύο ημερών Μνήμης για τη Γενοκτονία που πραγματοποιήθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Προσφυγική Μνήμη και Αριστερά: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Στην ανολοκλήρωτη αποτίμηση της ιστορίας της ελληνικής Αριστεράς οφείλεται το γεγονός ότι πολύ λίγο έχει συνειδητοποιηθεί η καταλυτική σημασία του προσφυγικού ελληνισμού στην εξέλιξή της ήδη από τη δεκαετία του ’20. Η σημασία δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι οι εξαθλιωμένες προσφυγικές μάζες αποτέλεσαν την πρώτη μεγάλη κοινωνική βάση διαμόρφωσης ενός προλεταριάτου, ούτε ότι η τεχνογνωσία που εισέρευσε στην «Μικρά πλην έντιμο Ελλάδα» μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή συνετέλεσε στην οικονομική ανάπτυξη του Μεσοπολέμου, αλλά και στο γεγονός ότι κατέφθασαν και εντάχθηκαν στις οργανωτικές δομές, στελέχη που ήδη είχαν διαμορφωθεί μέσα από τις επαναστατικές διεργασίες από τις αρχές του 20ου αιώνα. Στελέχη που έφεραν μαζί τους μια προχωρημένη κοινωνική αντίληψη για την αυτοοργάνωση αφενός, αλλά και μια ουσιαστική πολιτική γνώση και στέρεη ιδεολογική κατάρτιση αφετέρου.
ΣυνέχειαΜια συνέντευξη στη «Μακεδονία»
Μια σειρά ερωτημάτων μου έθεσε ο καλός Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος Νίκος Ασλανίδης, που τελικά πήραν τη μορφή συνέντευξης η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 9 Ιανουαρίου 2022.
Ο τίτλος που επιλέχθηκε ήταν ο εξής: «Να κηρυχθεί το 2022 επετειακό έτος για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή«
Η εισαγωγή του Νίκου Ασλανίδη ήταν η εξής:
Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη μεγαλύτερη εθνική συμφορά που έζησε ο ελληνισμός στη νεότερη ιστορία του: τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πως φτάσαμε όμως από το θρίαμβο της μικρασιατικής εκστρατείας σε αυτή την καταστροφή; Γιατί τελικά μας εγκατέλειψαν οι σύμμαχοί μας; Έναν αιώνα μετά, ο διδάκτορας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ Βλάσης Αγτζίδης, μιλάει στη «Μακεδονία» και τονίζει ότι το 2022 έπρεπε να κηρυχθεί ως επετειακό έτος έτσι ώστε η χρονιά αυτή να γίνει μια τεράστια γιορτή γνώσης και στοχασμού για τον ελληνισμό της καθ’ ημάς Ανατολής…
Η σημασία της εκατονταετηρίδας από τη Μικρασιατική Καταστροφή
100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή
Η χρονιά 2022 έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό μιας και συμπληρώνονται 100 χρόνια από την κορύφωση της Μικρασιατικής Καταστροφής. Τότε ολοκληρώνεται μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει το 1908, όταν οι εθνικιστές Νεότουρκοι άνοιξαν τον Ασκό του Αιόλου. Μετά από κοσμοϊστορικές διεργασίες που ξεκίνησαν με τους Βαλκανικούς Πολέμους και κορυφώθηκαν με τη Μικρασιατική Εκστρατεία, επήλθε το τέλος του παλιού πολυεθνικού κόσμου. Τα μεγάλα θύματα ήταν οι μη μουσουλμανικές κοινότητες της οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι οποίες αποτέλεσαν στόχο προδιαγεγραμμένων εθνικών εκκαθαρίσεων. Η βίαιη καταστροφή τους έχει χαρακτηριστεί Γενοκτονία με βάση το Διεθνές Δίκαιο, ενώ η ίδια η Ελλάδα έχει αναγνωρίσει με ομόφωνες αποφάσεις της Βουλής το ιστορικό γεγονός θεσπίζοντας δύο Ημέρες Μνήμης για τη Γενοκτονία (19 Μαϊου για τον Πόντο, 14 Σεπτεμβρίου για το σύνολο της Μικράς Ασίας).
Συνέχεια
Κατανοώντας το Ολοκαύτωμα μέσω της γενεαλογίας του Ναζισμού
Αναζητώντας την αρχική έμπνευση
για τη ναζιστική ‘τελική λύση’
.
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Ένα από τα ζητήματα που ακόμα απασχολούν τους ερευνητές είναι η γενεαλογία του ναζισμού. Γιατί βεβαίως ο Ναζισμός δεν εμφανίστηκε καινοτομώντας σε ιδεολογικό κενό την επαύριο της στρατιωτικής ήττας της Γερμανίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και των οικονομικών συνεπειών που επέφερε η ήττα αυτή.
Στο κείμενο αυτό παρουσιάζονται νεότερες προσεγγίσεις και ερμηνείες του φαινομένου, βασισμένες σε άγνωστα έως τώρα πραγματολογικά δεδομένα. Οι νεότερες αυτές προσεγγίσεις -που κατατίθενται σήμερα ως υπόθεση εργασίας- υποστηρίζουν τη θέση ότι η ιδέα του συγκεκριμένου τρόπου διαχείρισης του εθνικού ζητήματος και o προγραμματισμός, που οδηγεί στη φυσική εξόντωση των ανεπιθύμητων μειονοτικών πληθυσμών, διαμορφώθηκε στους κόλπους των Νεότουρκων ως απόρροια των γερμανικών επιρροών κατά τις αρχές του 20ου αιώνα.
Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Γερμανοί αξιωματικοί που είχαν υπηρετήσει στον οθωμανικό στρατό και είχαν παρακολουθήσει και συμμετάσχει στις εθνικές εκκαθαρίσεις, μετέφεραν τις εμπειρίες τους στην ηττημένη Γερμανία. Καθώς υπήρξαν από τους στυλοβάτες του ναζιστικού εγχειρήματος, μετέτρεψαν σε οδηγό και πρότυπό τους το εθνικιστικό κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ που κατάφερε να ολοκληρώσει το αρχικό νεοτουρκικό σχέδιο, ανατρέποντας τις δυσμενείς μεταπολεμικές ρυθμίσεις. Έτσι η αρχική φυλετική γερμανική επιρροή στους Νεότουρκους -που συνέβαλε στη διαμόρφωση της ιδέας της Γενοκτονίας- επέστρεψε στη Γερμανία ως αντιδάνειο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και διαμόρφωσε την πολιτική που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα.

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Ο Ζιγιά Γκιοκάλπ, ιδεολογικός πατέρας του τουρκικού εθνικισμού και της ιδέας για εθνοκάθαρση των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων. ΔΕΞΙΑ: Ο Χάινριχ Χίμλερ που εμπνεύστηκε τη μέθοδο εξόντωσης των Εβραίων και δημιούργησε το Άουσβιτς κ.ά. (από το βιβλίο «Μικρασιατική Καταστροφή. Από τη Λούξεμπουργκ και τον Γληνό στην ήττα και το τραύμα«)
Οι ρίζες
Αναλύοντας τις βασικές αρχές του ναζισμού κατανοούμε ότι οι πρωταρχικές του ρίζες βρίσκονται στο ρομαντικό ιδεαλιστικό πνεύμα της Γερμανίας, που αναπτύχθηκε κατά τον 19ο αιώνα σαν αντίδραση στο πνεύμα του Διαφωτισμού. Η προπαγάνδα του Χίτλερ βασιζόταν σε κώδικες με τους οποίους οι γερμανικές μάζες ήταν συμφιλιωμένες. Ο φυλετισμός, που βρήκε το αποκορύφωμά του στη ναζιστική ρητορική, ενυπήρχε στην κουλτούρα της γερμανικής Δεξιάς.
Συνέχεια
Mια συνέντευξη για όλα τα θεματα
Με πρωτοβουλία της Λένας Ζάχαρη και τις εύστοχες ερωτήσεις, προέκυψε μια συνέντευξη στο πολύ καλό ηλεκτρονικό περιοδική με τίτλο «Περί ου». Η συνέντευξη αναρτήθηκε στη στήλη «Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ» που διατηρεί .
Τα θέματα της συνέντευξης αφορούσαν
–τα σοβιετικά κατά την περίοδο της εμφάνισης του νέου προσφυγικού κύματος των ομογενών με την κατάρρευση,
–τα μικρασιατικά και ποντιακά και τις ευθύνες της μεγάλης Μικρασιατικής Κατστροφής καθώς και
–κάποιες σύντομες εκτιμήσεις για τα σύγχρονα ζητήματα που άπτονται των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του συριακού δράματος
Λένη Ζάχαρη: Προφίλ, ανφάς, τετ α τετ – Συνέντευξη με τον Βλάση Αγτζίδη
Και πάλι για τον νόμο 2870/1922
Ιούλιος 1922: Ένα έγκλημα των μοναρχικών κατά του μικρασιατικού ελληνισμού
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Το καλοκαίρι του 1922 ήταν ιδιαιτέρως κρίσιμο για την εξέλιξη των γεγονότων στη Μικρά Ασία. Οι μοναρχικές κυβερνήσεις που είχαν ανέβει στην εξουσία μετά τις μοιραίες εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 λειτούργησαν με ένα εντελώς ανορθολογικό τρόπο. Μη έχοντας αρχικά καμιά πολιτική για το Μικρασιατικό Ζήτημα –που σχετιζόταν με τη διαμόρφωση του μεταοθωμανικού κόσμου- διέπρατταν το ένα λάθος μετά το άλλο. Από την μειοδοτική πολιτική της «Μικράς πλην Εντίμου Ελλάδος» έφτασαν στο άλλο άκρο της εκστρατείας για την κατάληψη της Άγκυρας. Και όλα αυτά μη λαμβάνοντας την παραμικρή μέριμνα για την οχύρωση και προστασία της περιοχής της Σμύρνης…
Μπροστά στα αδιέξοδα που γέννησε η πολιτική της, η μοναρχική ελληνική κυβέρνηση προετοιμάζεται για την αποχώρηση από τη Μικρά Ασία. Όμως δεν είχε καμιά επιθυμία να δει να πλημυρίζουν την Ελλάδα οι εκατοντάδες χιλιάδες Μικρασιάτες, αλλάζοντας τα ιδεολογικά και πολιτικα δεδομένα. Έτσι, αποφασίζει να απαγορεύσει στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Η απόφαση αυτή πήρε τη μορφή του νόμου 2870/1922, ο οποίος προέβλεπε αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές, στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό.
H λανθασμένη χρήση ιστορικών φωτογραφιών
Ένα από τα προβλήματα που εμφανίστηκαν μετά την ανάδειξη του ζητήματος της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ήταν το φωτογραφικό τεκμηριωτικό υλικό. Ελάχιστες ήταν οι φωτογραφίες από εκείνη τη μεγάλη τραγωδία.
Είναι γνωστό ότι οι Νεότουρκοι μετά το 1915 υπήρξαν ιδιαίτερα προσεκτικοί στην αποτύπωση των φρικαλεοτήτων που διέπρατταν. Ο λόγος ήταν ότι η ύπαρξη πολλών φωτογραφιών από τη Γενοκτονία των Αρμενίων που είχε προηγηθεί, τους έκανε ιδιαίτερα προσεκτικούς στις επόμενες φάσεις της εθνοκάθαρσης που είχαν ήδη ξεκινήσει κατά των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων.
Έτσι, λόγω τοπικισμού και ημιμάθειας, άρχισε η άκριτη χρήση φωτογραφιών από παράλληλες τραγωδίες, όπως αυτή των Αρμενίων ή της σφαγής και πυρπόλησης της Σμύρνης.
Η πιο ακραία όμως περίπτωση υπήρξε η χρησιμοποίηση της παρακάτω φωτογραφίας με την εντελώς άσχετη και ανιστορική επισήμανση: «A very sad photo from 1922 showing a group of Pontian refugees arriving on Lesbos Island in Greece. During this Pascha season, let us remember all our Christian ancestors who suffered the brutal genocide and exile«
Είναι προφανές από την ενδυμασία ότι πρόκειται για μουσουλμάνες γυναίκες. Αυτό εξαρχής ήταν ξεκάθαρο στους ιστορικούς. Μια υπόθεση που παλιότερα κατατέθηκε ήταν ότι επρόκειτο για μουσουλμάνους Τουρκοκρήτες Ανταλλάξιμους που αναχωρούσαν για την Τουρκία. Θα μπορούσε να αφορά οποιονδήποτε μουσουλμανικό πληθυσμό που εγκατέλειψε την Ελλάδα ως αποτέλεσμα της Συνθήκης της Λωζάννης και αναχωρούσε από κάποιο μεγάλο λιμάνι, είτε της Κρήτης, είτε της Θεσσαλονίκης ή της Καβάλας.
Τελικά όμως η αλήθεια της φωτογραφίας ήταν εντελώς διαφορετική.
Κατ’ αρχάς προέρχεται απο το αρχειο του Ερυθρου Σταυρου και έχει ως τίτλο Samanli Dagh: https://avarchives.icrc.org/Picture/8996 Στην πραγματικότητα, αφορά μουσουλμάνους πρόσφυγες από τη Βιθυνία (μικρασιατική περιοχή απέναντι από την Κωνσταντινούπολη) το 1921.
O tempora, o mores! Mε αφορμή την περί γενοκτονίας προεκλογική συζήτηση
O tempora , o mores!
Yπήρχε «γενοκτονολαγνεία» στο ελληνικό κράτος;
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Τις τελευταίες μέρες γίναμε μάρτυρες ενδιαφερόντων εξελίξεων πάνω στην ιστορία της προσπάθειας για αναγνώριση της Γενοκτονίας του Πόντου.

Από αφίσα της εποχής της αντιιμπεριαλιστικής συνθηματολογίας του Ανδρέα Παπανδρέου
Η αφορμή δόθηκε από τις περσινές δηλώσεις του Δημήτρη Καιρίδη (νυν υποψήφιου ευρωβουλευτή της ΝΔ), όταν σε ένα σεμιναριακό μάθημα θεώρησε ότι αποδομούσε την «εθνικιστική ιδεολογία» με διάφορες προκλητικές παραδοχές όπως ότι το σύνθημα «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» είναι ένας μύθος εθνικιστικός, όπως και ότι μύθος είναι και η Γενοκτονία των Ποντίων. Συγκεκριμένα ανάφερε: «… Έχουμε και έναν πολλαπλασιασμό των γενοκτονιών και μια γενοκτολογία και γενοκτολαγνεία που δεν είχαμε. Ξαφνικά εμφανίζεται η Ποντιακή Γενοκτονία στα τέλη της δεκαετίας του ’80 για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Αποφασίζει το ελληνικό πολιτικό σύστημα και η Βουλή των Ελλήνων να αναγάγει τα δραματικά και τραγικά γεγονότα των Ελλήνων Ποντίων στη Μαύρη Θάλασσα σε γενοκτονία». Κατ αρχάς να επισημάνουμε ότι ο σωστός όρος είναι «γενοκτονολαγνεία» και όχι «γενοκτολαγνεία» που δεν σημαίνει τίποτα.
To απόλυτο έγκλημα κατά του ελληνισμού της Ανατολής….
https://kars1918.wordpress.com/2018/11/26/asia-minor-huff/
εξέδωσαν και διαταγή για βύθιση των πλοίων που θα μετέφεραν προσφυγες…
Θεσσαλονίκη, 13 Δεκεμβρίου: «Comparing genocide and mass atrocities»
Οι όροι, τα αριθμητικά μεγέθη και οι αιτίες της Σιωπής…
Σε κάθε επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις δύο μεγάλες αναθεωρητικές σχολές που διασώζονται μέσα στον ιστορικό χρόνο, συνυπάρχουν και εκφράζονται με ξεχωριστό δημόσιο λόγο.
Η πρώτη αφορά τους πολιτικούς απογόνους της τότε μοναρχικής Δεξιάς που είναι η κύρια υπεύθυνη για τη Μικρασιατική καταστροφή.
Η δεύτερη, της κληρονομιάς του παλαιοελλαδίτικου ΣΕΚΕ, που τότε κατ’ εντολήν της Κομιντέρν, στήριξε το πρωτοφασιστικό κεμαλικό κίνημα κατά των Ελλήνων και των Αρμενίων.
Σε μια επόμενη ανάρτηση θα δημοσιεύσω δύο τέτοιους διαλόγους που φέρνουν ξανά στο προσκήνιο την παράδοξη βασιλο-κομμουνιστική συμμαχία (αντιπολεμική και αντιμικρασιατικη) του Οκτωβρίου του 1920 («Σφυρί δρεπάνι/ελιά στεφάνι» ήταν ένα από τα συνθήματά της).
Το «zafer Bayrami» των Τούρκων εθνικιστών και η αποκατάσταση της ιστορίας
Κάθε χρόνο οι Τούρκοι εθνικιστές, κεμαλιστές, ισλαμιστές, ψευτο-κομμουνιστές γιορτάζουν την «εθνική τους νίκη» κατά των Ελλήνων το 1922 κάτω από τον όρο «zafer Bayrami» …
Εμείς από την άλλη θυμόμαστε τη «μεγάλη εικόνα». Το πραγματικό ιστορικό διακύβευμα εκείνης της εποχής… αλλά και τους ενόχους της τότε κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος (Γούναρης-Πρωτοπαδάκης...) που απαγόρευσαν την έξοδο των Μικρασιατικών πληθυσμών και τους παρέδωσαν κυνικά στο μαχαίρι των νικητών….
Το παρακάτω κείμενο είχε δημοσιευτεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πριν από κάποιους μήνες:
ΒΛ. ΑΓΤΖΙΔΗΣ – Β. ΜΕΪΧΑΝΕΤΣΙΔΗΣ: Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ «ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ» ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
Από συνταρακτικά, τραγικά, γεγονότα σημαδεύτηκε η Ανατολή της πρώτης εικοσιπενταετίας του 20ου αιώνα στην επικράτεια της τότε καταρρέουσας και αποσυντιθέμενης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι ιστορικές εξελίξεις που οδήγησαν στην τελική διαμόρφωση των σύγχρονων εθνικών κρατών της περιοχής υπήρξαν, αναμφισβήτητα, από τις πιο βίαιες στην ιστορία.
Στη δεκαετή αυτή διαδικασία (1912-22) κατά τη διάρκεια μιας αλληλουχίας πολέμων, εξεγέρσεων, κινημάτων, εσωτερικών και εξωτερικών κοινωνικοπολιτικών διεργασιών συντελέστηκαν στυγερά εγκλήματα και σε βάρος αθώων, αμάχων, μειονοτήτων, πολιτών της αυτοκρατορίας, με κριτήριο την εθνική και θρησκευτική τους ταυτότητα.
Τα θύματα αυτών των βιαιοτήτων ήταν εκατοντάδες χιλιάδες. Οι ιστορικοί τα προσδιορίζουν συνολικά ακόμη και σε παραπάνω από δύο εκατομμύρια ανθρώπων, που υπέστησαν φυσική εξόντωση, βίαιες εκτοπίσεις, προσφυγιά. Διώξεις, σφαγές, εκτελέσεις, πυρπολήσεις χωριών, εξαντλητικές πορείες θανάτου..
Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών Τομ. 9, 1992

Mια από τις πρώτες εισηγήσεις μου (1992) για ζητήματα που σχετίζονται με την πολιτική ιστορία του ποντιακού και του ‘σοβιετικού’ ελληνισμού, είναι ήδη αναρτημένη στο διαδίκτυο και μπορείτε να την κατεβάσετε.
Η εισήγησή συμπεριελήφθη στην έκδοση Πρακτικών του συνεδρίου, που εντάχθηκε στη σειρά του Δελτίου του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών (Τομ. 9, 1992): Αγτζίδης, Β. (1992). Το κίνημα ανεξαρτησίας του Πόντου και οι αυτόνομες Ελληνικές περιοχές στη Σοβιετική Ένωση του μεσοπολέμου. Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, 9, 157-196.
.
Με αφορμή τον προπηλακισμό του Γ. Μπουτάρη
Είχαν πολύ ενδιαφέρον οι συζητήσεις που έγιναν στο διαδίκτυο με αφορμή τον προπηλακισμό του Μπουτάρη από κάποιους ανεξέλεγκτους τύπους που «πήραν το νόμο στα χέρια τους». Το κύριο συμπέρασμα από τις συζητήσεις αυτές –όπου η πλειονότητα των συμμετεχόντων συμφωνούσε με την άσκηση βίας, δικαιολογούσε τον θύτη και ενοχοποιούσε το θύμα- είναι θλιβερό. [Και αφορά δυστυχώς και πολλούς διαδικτυακούς φίλους της ηλ-σελίδας μου.]
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι δεν έχει γίνει κατανοητή η ηθική και πολιτική βάση που στηρίζει μια δημοκρατική κοινωνία και την διαφοροποιεί από τις ολοκληρωτικές (φασιστικές ή σταλινικές).
Σεμινάριο Ιστορίας 18-5-2018: Aπό τις Γενοκτονίες στο Ολοκαύτωμα
«ο Ατατούρκ ήταν ο δάσκαλος.
Ο Μουσολίνι ήταν ο πρώτος μαθητής του και εγώ ο δεύτερος»
(Aδόλφος Χίτλερ, 1938, από
Stefan Ihring, «Atatürk in the Nazi Imagination»,
ελληνική έκδοση, σ. 189)
Ο άγνωστος αυτός συσχετισμός θα παρουσιαστεί και θα συζητηθεί στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας στο πλαίσιο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του δήμου Κηφισιάς την Παρασκευή 18-5-2018, 7.00 μ.μ. (Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς -Έπαυλη Δροσίνη, Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού).
Συγκεκριμένα:
–Βλάσης Αγτζίδης, «Εισαγωγή»
–Λάμπης Κατσιάπης, φιλόλογος, «Από τις Γενοκτονίες στο Ολοκαύτωμα»
Σεμινάριο Ιστορίας 20-4-2018: Το Αρμενικό Ζήτημα

Αντρανίκ, Οζανιάν (1865 – 1927). Αρμένιος επαναστάτης. Πήρε μέρος στην πρώτη επαναστατική εξέγερση (1894 – 1896) των Αρμενίων εναντίον του σουλτάνου Αβδούλ* Χαμίτ Β’ και διακρίθηκε στις επιχειρήσεις του Χανασόρ και της Σαμψούντας.
Στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας που λαμβάνει χώρα στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς («Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού, Κηφισιά) ο ιστορικός Ιωάννης Ασπροποταμίτης, θα παρουσιάσει την Παρασκευή 20 Απριλίου, 7.00 μ.μ. το θέμα: «Το Αρμενικό Ζήτημα και οι απαρχές της εμφάνισής του«.
.
Στο τέλος του 19ου αιώνα οι Αρμένιοι διεκδίκησαν την εθνική τους απελευθέρωση με μια σειρά δυναμικών κινητοποιήσεων που έφταναν έως και την εξέγερση. Το Αρμενικό Ζήτημα ως διεθνές ζήτημα -στο πλαίσιο του Ανατολικού Ζητήματος- εμφανίστηκε από το Συνέδριο του Βερολίνου (1878). Είχε προηγηθεί η αρμενική αφύπνιση ως απόρροια του διαφωτισμού και των νέων ιδεών που ήρθαν από τη Δύση. Παράλληλα, επηρέασαν τους Αρμένιους δύο πράγματα:
Ο ρόλος της Γερμανίας στη Γενοκτονία των Αρμενίων

Από την Oθωμανική Αυτοκρατορία στο έθνος-κράτος (1908-1923)
ή αυτό:
Ποιοι Νεότουρκοι;
.
Η πρώτη αναφορά στη γερμανική ευθύνη έγινε στο (εξαντλημένο εδώ και πολλά χρόνια) βιβλίο μου «Ποντιακός Ελληνισμός. Από τη γενοκτονία και το σταλινισμό στην Περεστρόικα«, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1990.
Η Δίκη των Εξ, ο Άρειος Πάγος και ο δεξιός αναθεωρητισμός
Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΕΞ ΚΑΙ Ο ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ

Τhe Promise (H υπόσχεση). Μια ταινία που δεν πρέπει να χάσετε
Την περασμένη Τρίτη ξεκίνησε η προβολή της ταινίας «Τhe Promise» με ελληνικό τίτλο «H μεγάλη υπόσχεση». Η πρεμιέρα οργανώθηκε από την εταιρεία διανομής και την Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδας.
Το θέμα της προέρχεται από τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Προσεγγίζει τα τραγικά γεγονότα με μια ιστορία αγάπης, έναν έναν κλασικό κινηματογραφικό «τρόπο» αφήγησης μιας μεγάλης ιστορίας. Οι εικόνες της ταινίας ταιριάζουν απολύτως στην τραγική -αλλά προκλητικά αποσιωπημένη- εμπειρία του ελληνισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από τα Τάγματα Εργασίας, τα φοβερά Αμελέ Ταμπουρού, έως την καταστροφή πολλών ελληνικών χωριών και πόλεων της Μικράς Ασίας και την εξόντωση του πληθυσμού, τόσο την περίοδο 1916-1917 όσο και την περίοδο 1920-1922.
Η ταινία γεννά σίγουρα και ερωτήματα για την λήθη που επιβλήθηκε στην ελληνική πλευρά, για την αβελτηρία των κυβερνήσεων, για τη συνειδητή καταστολή της προσφυγικής μνήμης στο όνομα της κυνικής διπλωματίας και της εξυπηρέτησης της εξωτερικής πολιτικής.
Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου: Μεταξύ Documento και Μπουκαδούρας….
Η Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου είναι η επίσημη μέρα τιμητικών εκδηλώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Δηλαδή για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, όπως προέβλεπε ο νόμος, μόνο που το εφαρμοστικό προεδρικό διάταγμα αντικατάστησε τον όρο «γενοκτονία» με τον όρο «Μικρασιατική Καταστροφή». Καταλαβαίνετε τους λόγους. Για περισσότερα δείτε ένα άρθρο μου εκείνης της εποχής (2001) για το συγκεκριμένο γεγονός: Νέο ατόπημα κατά του μικρασιατικού ελληνισμού…
Την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου σε προσωπικό επίπεδο συμβαίνουν δύο γεγονότα:
- Στην εφημερίδα «Documento» υπάρχει ένθετο περιοδικό αφιερωμένο στη Μικρασιατικη καταστροφή με τίτλο «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ. Η πολιτιστική ‘επανάσταση'» με σημαντικά άρθρα, καλή εικονογράφηση. Η δική μου συμβολή αφορά τη διαχείριση της Ανταλλάξιμης Περιουσίας και τελειώνει με μια δημιουργική πρόταση προς την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ… Υπάρχουν επίσης εξαιρετικά κείμενα των Μιχάλη Βαρλά Michael Varlas, Δ. Αρδανιώτης (για τα μουσικά) και Βασιλική Λάζου….
2. Στις 7.30 μ.μ. συμμετέχω σε μια εκδήλωση στην Καλαμάτα για να συζητήσουμε σε βάθος και χωρίς αναστολές, μια από τις πλέον άγνωστες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας: τις αιτίες της Μικρασιατικής Καταστροφής και τις καταλυτικές της επιδράσεις…
Ο Κουτσούμπας, οι Πόντιοι και ο άμοιρος Μαρξισμός….
Μια ερμηνεία του ποντιακού δράματος προσπάθησε να δώσει Ο γ.γ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, στη διάρκεια του χαιρετισμού του στο 19ο Συναπάντημα της Νεολαίας των Ποντιακών Σωματείων, στην «Παναγία Σουμελά». Φαντάζομαι ότι το κείμενό του του το έγραψαν κάποιοι από την Επιτροπή Ιστορίας της Κ.Ε., γνωστότερος των οποίων είναι ο φίλτατος Αναστάσιος Γκίκας. Ο οποίος σ’ ένα βιβλίο που έγραψε κατά παραγγελία αφού αιτιολόγησε τις σταλινικές διώξεις (1937-1949) κατά των Ποντίων, αλλά και των άλλων μειονοτήτων, στο τέλος -αναφερόμενος στο Ποντιακό Ζήτημα- έγραψε με σαφήνεια ότι οι Πόντιοι με το κίνημα για την πολιτική τους χειραφέτηση, πρακτόρευαν ιμπεριαλιστικά συμφέροντα εις βάρος της Τουρκίας, η οποία αντιστάθηκε με το «εθνικοαπελευθερωτικό» κεμαλικό κίνημα. Με δύο λόγια, ο Γκίκας υποστήριξε ότι στην Ποντιακή Τραγωδία ο (ακροδεξιός, ρατσιστής, παρακρατικός δολοφόνος) Τοπάλ Οσμάν ήταν το θετικό στοιχείο και οι Πόντιοι (αντάρτες αλλά και άμαχοι) το αρνητικό. Οπότε δικαίως και νίκησαν οι κεμαλικοί…
Παραλλαγή σε λάιτ αυτής της βασικής προσέγγισης της ηγεσίας του ΚΚΕ, υποστήριξε ο Κουτσούμπας στην Παναγία Σουμελά (ρίχνοντας ένα μεγαλύτερο βάρος αυτή τη φορά στην «τουρκική αστική τάξη»).
Βέβαια είναι χαριτωμένη η προσπάθεια των νεοσταλινικών θεωρητικών του ΚΚΕ να βολέψουν εκείνη την περίοδο σε ένα ιδεολόγημα που πρωτίστως δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με την μαρξιστική ανάλυση της ταξικής σύγκρουσης.
Στό Κόκκινο: «…ένα κομμάτι της τουρκικής αριστεράς έχει κότσια»
Ένα περσινό κείμενο για μια εκπομπή (την οποία μπορείτε να ακούσετε) εντόπισε μια καλή φίλη στην ιστοσελίδα του ρ/σ «Το Κόκκινο».
Το παραθέτω για αρχειακούς λόγους:
Βλ.Αγτζίδης: «Ευτυχώς ένα κομμάτι της τουρκικής αριστεράς έχει κότσια»
Το βυθισμένο πλοίο στον κόλπο της Σμύρνης. Μια ιστορία που έγινε αλλιώς
Μια ιστορία που έγινε αλλιώς!!!
Τις προηγούμενες μέρες γράφτηκε στον Τύπο ότι: «Ένα πλοίο, κατά πάσα πιθανότητα ελληνικό, που μετέφερε κυνηγημένους πρόσφυγες από την Σμύρνη που προσπαθούσαν να διαφύγουν από την τουρκική σφαγή και που βυθίστηκε πιθανώς από τουρκικά κανόνια, βρέθηκε στην θαλάσσια περιοχή του κόλπου από επιστημονική ομάδα του πανεπιστήμιου της πόλης. Σύμφωνα με τον καθηγητή του τελολογικού ινστιτούτου του τουρκικού πανεπιστημίου, Muhammet Duman, βρέθηκα από μη επανδρωμένη ειδική κάμερα σε βάθος 42 μέτρα, ένα ναυάγιο πλοίο μήκους 78 μέτρων και πλάτος 8 μέτρα. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, πρόκειται για πλοίο που μετέφερε κυνηγημένους χριστιανούς πρόσφυγες που προσπαθούσαν απεγνωσμένα να διαφύγουν από την καταστροφή της ιστορικής πόλης, αλλά… είχαν τραγικό τέλος!«
Αυτή η ιστορία με το πλοίο, ως συνδεδεμένη με τη σφαγή της Σμύρνης, δεν τεκμαίρεται από κάποιες πηγές. Είναι δεδομένο ότι τις μέρες της καταστροφής ο κόλπος της Σμύρνης ήταν γεμάτος από τα πλοία των αδιάφορων συμμάχων. Οποιοδήποτε τέτοιο περιστατικό θα είχε καταγραφεί και θα ήταν γνωστό….
Ακούστε την εκπομπή στην ERT-OPEN
Με αφορμή την επέτειο της Γενοκτονίας στον Πόντο, ο δημοσιογράφος Γιώργος Μουργής με προσκάλεσε στην εκπομπή του την Τρίτη 23 Μαϊου 2017, σε ένα ωριαίο αφιέρωμα.
Μπορείτε να το ακούσετε πατώντας επί της παρακάτω εικόνας:
Ελληνόφωνες ομάδες στην Τουρκία
Mε αφορμή μια πρόσφατη δήλωση του Ερντογάν, όπου μεταξύ άλλων τα εδάφη της Ελλάδας τα ανάφερε ως «εδάφη γκιαούρηδων«, ας θυμηθούμε ένα παλιό άρθρο του Vahit Tursun. Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι μια από τις καταγωγές του Ερντογάν είναι ρωμαίικη και ότι ουδεμία φυλετική προέλευση έχει από τις τουρκικές εθνοτικές ομάδες. Αυτή ακριβώς είναι και η εξήγηση της ακραίας ισλαμικής του καθήλωσης. Το Ισλάμ για τον Ερντογάν λειτουργεί ως ένα σημείο αναπλήρωσης της ταυτότητας. Μιας ανάγκης για αναπλήρωση που προκύπτει από τη γνώση της δικιάς του εθνοτικής προέλευσης.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» το 2007 με δικό μου εισαγωγικό σημείωμα.
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ – ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ – ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΕΙΣ
Μια επιστημονική συνάντηση
στον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιά
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Μια πολύ σημαντική επιστημονική συνάντηση έλαβε χώρα στις 30 Νοεμβρίου του 2016 με πρωτοβουλία του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά και του προέδρου του Γιώργου Σταματογιάννη. Εισηγητές ήταν οι:
–Γιώργος Κόκκινος, Καθηγητής Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, με θέμα «Ανάμεσα στην Κλειώ και την Θέμιδα»,
–Μάρκος Καρασαρίνης, Δρ. Ιστορίας, Δημοσιογράφος, «Οι δικαστές και οι ιστορικοί – Η άρνηση του ολοκαυτώματος στο εδώλιο»,
-Έλλη Λεμονίδου, Επ. Καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών «Οι δίκες για το καθεστώς του Βισύ στη μεταπολεμική Γαλλία».
-Η δική μου εισήγηση είχε ως τίτλο: «Γενοκτονία στην Οθωμανική Ανατολή ως πεδίο ιδεολογικής αντιπαράθεσης».
Γιατί είχε σημασία η εκδήλωση
Μπορεί να κατασκευαστεί ένα έθνος;
Οι συζητήσεις για τον εθνικισμό, τα έθνη και τις εθνότητες έχουν προκαλέσει ομηρικές συζητήσεις και συγκρούσεις μεταξύ των ιστορικών και των κοινωνικών επιστημόνων. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι συγκρούσεις αυτές διαχέονται στη δημόσια συζήτηση με ιδιαίτερη ένταση.
Η σύγχυση μεταξύ της εθνότητας και του σύγχρονου πολιτικού έθνους που εμφανίζεται με τον διαφωτισμό χαρακτηρίζει το σύνολο σχεδόν των αντιπαραθέσεων. Ξεφεύγοντας όμως από τα καθ’ ημάς, έχουμε μια εξαιρετική περίπτωση για να κρίνουμε τις νέες κοινωνιολογικές θεωρίες.
Και την περίπτωση αυτή μας τη δίνει η γειτονική μας Τουρκία, η οποία ταλανίζεται επί πλέον από πλήθος υπαρξιακών ζητημάτων.
Εγώ και ο Τάκης…
Ζητήματα νεοελληνικής ιδεολογίας και σύγχυσης
.
Ο Τάκης είναι ένας παλιός γνωστός δημοσιογράφος, σοβαρός, ρηξικέλευτος και ευαίσθητος σε κάποια ζητήματα. Βεβαίως αντιεθνικιστής κ.λπ.
Του έστειλα λοιπόν την ενημέρωση για την εκδήλωση που έγινε στον Πειραιά από τον Δικηγορικό Σύλλογο και συμμετείχα, με θέμα «Γενοκτονίες-Ολοκαύτωμα-Εθνοκαθάρσεις» με εκλεκτούς ομιλητές (Γιώργος Κόκκινος, Μάρκος Καρασαρίνης, Έλλη Λεμονίδου….)
Με αφορμή λοιπόν την εκδήλωση είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, μιας και έχουμε το θάρρος αυτό λόγω της πολύχρονης γνωριμίας. Επειδή ο διάλογος είναι ουσιαστικός και αποκαλυπτικός τον παραθέτω, όπως έχω παραθέσει παλιότερα και άλλους διαλόγους (Για τον Πουλιόπουλο στον ΟΜΙΚ, για το σταλινισμό στη σελίδα των ΠιΠιΣιΠίδων, για τη δικτατορία και την χούντα στο HEC, για τα ελληνοτουρκικά και την ανταλλαγή πληθυσμών στο HEC, για τον στρατηγό Παπάγο και πάλι στο HEC) . Ίσως σε κάποια σημεία του διαλόγου με τον Τάκη, το παρακάνω και εγώ στην κριτική, αλλά αυτά έχει η κουβέντα. Με κόκκινο είναι τα δικά μου σχόλια, με μαύρο του Τάκη: Συνέχεια
30-11-2016: Συζητώντας για τα «επίμαχα ζητήματα» στο Δικηγορικό Σύλ. Πειραιά
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ – ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ – ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΕΙΣ
την Τετάρτη, 30 Νοεμβρίου 2016 και ώρα 18:30
στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου
(Ηρώων Πολυτεχνείου αρ. 47, Πειραιάς)
Μια εξαιρετική πρωτοβουλία πήρε ο Δικηγορικός Σύλλογος Πειραιά, να διοργανώσει μια δημόσια εκδήλωση-συζήτηση για σημαντικά θέματα που έχουν αναδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά όμως προκαλούν αμηχανία και πολλές φορές «σοκάρουν» δημόσιους φορείς και μεμονωμένους επιστήμονες.
Έτσι, την Τετάρτη θα συζητήσουμε τα θέματα αυτά.
Εισηγητές:
2 Οκτωβρίου. Μια πρωτότυπη Ημερίδα στη Νέα Σμύρνη
2 Οκτωβρίου 2016, Εστία Νέας Σμύρνης
H πρωτοβουλία για την Ημερίδα αυτή ανήκει στην Ντόρα Βακιρτζή, εγγονή του Θανάση Μαστροπαναγιώτη από τα Μοσχονήσια -στον οποίο ανήκε το θαυμάσιο καφέ «Ο Ερμής» στην παραλία της πόλης- την τραγική ιστορία του οποίου παρουσιάσαμε σε προηγούμενες αναρτήσεις…
14-9-2016: Εκδήλωση-συζήτηση για το 1922 στην Αργυρούπολη
Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με συζήτηση θα γίνει στην Αργυρούπολη Αττικής στις 14 Σεπτεμβρίου 1922. Στην ανακοίνωση των οργανωτών αναγράφεται:
Μια εξαιρετική παράσταση στην Κατερίνη

Kαφέ «Ερμής» στο Μοσχονήσι
Μια εξαιρετική φωτογραφία ανακάλυψε και μου έστειλε ο καλός φίλος Stratis Balaskas… Πρόκειται για το καφενείο ΕΡΜΗΣ στο Μοσχονήσι (Αϊβαλί, Δυτική Μικρά Ασία) όταν φτιαχνόταν.
Tην ιστορία του άτυχου ιδιοκτήτη του Θανάση Μαστροπαναγιώτη δημoσιεύσαμε λίγες μέρες πριν εδώ:
https://kars1918.wordpress.com/2016/07/29/cunta-moshonissia/
Σήμερα…
Toυρκία: Κοράνι εναντίον εκκοσμίκευσης

.
Toυρκία: Κοράνι εναντίον εκκοσμίκευσης
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*
.
Η προσπάθεια αποτίμησης των πρόσφατων δραματικών γεγονότων στην Τουρκία οδηγεί αναπόφευκτα στη μελέτη της περιόδου κατά την οποία η ισλαμική, αλλά και πολυεθνική, Οθωμανική Αυτοκρατορία μετεξελίχθηκε σε έθνος-κράτος και έλαβε το όνομα Τουρκική Δημοκρατία (Türkiye Cumhuriyeti). Η απαρχή της θανάσιμης σχέσης μεταξύ ισλαμιστών και εθνικιστών, οπαδών της εκκοσμίκευσης, εντοπίζεται σ’ αυτό ακριβώς το ιστορικό μεταίχμιο. Τμήμα αυτής της αντιπαράθεσης μπορεί να θεωρηθεί και η σύγκρουση του Ερντογάν με τον Γκιουλέν. Εφόσον ο δεύτερος εκφράζει τη σχετικά ανεκτική παράδοση του σουφισμού και υπήρξε η τελευταία προσπάθεια σύνθεσης της εκκοσμίκευσης με το Ισλάμ, ενάντια στο ορθόδοξο σουνιτικό Ισλάμ.
Τουρκία: Για το πραξικόπημα και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Για το πραξικόπημα στην Τουρκία και τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσει κάποιος τη σημασία των εξελίξεων στη γειτονική μας χώρα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος των κεμαλιστών σίγουρα αποτελεί θετικό γεγονός, μιας και ο φορέας της στρατοκρατικής, επεκτατικής πολιτικής εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου υπήρξε η στρατιωτική ελίτ. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο τουρκικός στρατός δεν αποτελεί ένα θεσμό δυτικού τύπου, αλλά το δημιουργό και θεματοφύλακα της εθνικιστικής-κοσμικής
Τουρκίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την συντριπτική νίκη που κατήγαγε κατά των Ελλήνων την περίοδο 1919-1922.
Στην Αμοργό για τη Μικρά Ασία, τις Γενοκτονίες και τις ευθύνες της τότε πολιτικής και στρατιωτικής ελίτ
Την Κυριακή 10 Ιουλίου, 7.30 μ.μ., θα γίνει μια εκδήλωση στην Αμοργό με θέμα «Οι γενοκτονίες στην Ανατολή και οι πολιτικές ευθύνες για τη Μικρασιατική Καταστροφή». Η εκδήλωση διοργανώνεται από το Σύλλογο Πολιτισμού και Τέχνης «Σημωνίδης». Θα γίνει στο προαύλιο χώρο του δημοτικού σχολείου της Χώρας Αμοργού.
Ένα πρόσφατο επετειακό κείμενο, ένα Χρονολόγιο και μια αναφορά στο Συνέδριο της Άγκυρας
Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*
Ελληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι της Συρίας το 1923. Πολλοί από όσους επιβίωσαν των μαζικών βίαιων μετακινήσεων του πληθυσμού του Πόντου κατέληξαν στην υπό γαλλικό έλεγχο Συρία (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου).
Το 1994 η Βουλή των Ελλήνων έλαβε ομοφώνως την απόφαση να ορίσει τη 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στον μικρασιατικό Πόντο.
«Ατατούρκ και Ναζί», ένα σημαντικό βιβλίο
Με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου
του Stefan Ihring
με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination»
του Κώστα Μαρδά από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
(Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρ. Ειδήσεων)
Ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο γεννήτορας της σύγχρονης Τουρκίας, ηγέτης ενός κινήματος που χαρακτηρίζεται από τους πολιτικούς αναλυτές Δεξιάς και Αριστεράς ως φιλελεύθερο, αντιιμπεριαλιστικό, μεταρρυθμιστικό, είχε έναν θαυμαστή που αιματοκύλησε τον κόσμο. Ποιον; Τον Αδόλφο Χίτλερ! Το υποστηρίζει ο Βρετανός ιστορικός Στέφαν ‘Αιριγκ, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Κουίν Μέρι του Λονδίνου, με διδακτορική διατριβή στο Κέιμπρτζ που έχει θέμα τις σχέσεις Ναζί- Κεμάλ.
Στο βιβλίο του «Ατατούρκ και Ναζί», που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, βασιζόμενος σε γερμανοβρετανικές πηγές που πιάνουν 100 σελίδες- ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο των 447 σελίδων – παραθέτει στοιχεία ότι ο Ατατούρκ ήταν ο δάσκαλος και ο Χίτλερ ο μαθητής! Μαθητής στον εθνικισμό, στον ρατσισμό, στην αντιθρησκευτικότητα, στον ολοκληρωτισμό και πάνω απ΄όλα στη γενοκτονία παίρνοντας το κεμαλικό πρότυπο εξόντωσης Αρμενίων και Ελληνοποντίων.
Γενοκτονία, Προσφυγική Μνήμη και Αριστερά
Κιλκίς, 20 Μαϊου. Μια εκδήλωση με τους εκπαιδευτικούς της πόλης
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Α/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΚΙΛΚΙΣ
ΘΕΜΑ : « Εκδήλωση με αφορμή την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας
των Ελλήνων του Πόντου.»
Ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κιλκίς μαζί με τον Όμιλο για την Ιστορία και τον πολιτισμό του Κιλκίς , τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναγία Σουμελά Παλατιανού και την υποστήριξη του Δήμου Κιλκίς διοργανώνει εκδήλωση με αφορμή την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην Αυστροελληνική Καπναποθήκη την Παρασκευή 20 Μαΐου 2016 και ώρα 18:00΄ μ.μ.
Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο κος Αγτζίδης Βλάσης , διδάκτορας της Ιστορίας και συγγραφέας αρκετών βιβλίων τα οποία σχετίζονται με την παρευξείνια διασπορά.
Το θέμα της εισήγησής του είναι:
«Τουρκικός εθνικισμός και Γενοκτονίες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία»
[με αφορμή το συνέδριο της Άγκυρας (9-4-2016) για το Ποντιακό Ζήτημα ]
-Σύντομο χρονολόγιο στην εφημ. «Thess/News»
Μια νέα εφημερίδα κυκλοφόρησε το Σάββατο στη Θεσσαλονίκη υπό την επωνυμία Thess/News. Μεταξύ της πολύ πλούσιας θεματολογίας είχε και ένα δισέλιδο αφιέρωμα με αφορμή την επίσημη επέτειο από τη Γενοκτονία του Πόντου. Την επιμέλεια του αφιερώματος είχε η δημοσιογράφος Μαρία Σαμολαδά. Η δική μου συμβολή στο αφιέρωμα ήταν η σύνταξη ενός πολύ σύντομου Χρονολόγιου των σημαντικών γεγονότων. Στο Χρονολόγιο αυτό η Γενοκτονία του Πόντου εντάσσεται, όπως είναι φυσικό, στο πραγματικό ιστορικό πλαίσιο. [Πατήστε Κλικ επ’ αυτού για να διαβάσετε τη μεγέθυνση]:
11 Μαϊου: Ο Β. Μεϊχανετσίδης μιλά για την γενοκτονική πρόθεση στο Σεμινάριο Ιστορίας (Κηφισιά)
Στις 11 Μαϊου 2016 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ. θα γίνει η συνάντηση του κύκλου των μαθημάτων Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Κηφισιάς στην «Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού, Κηφισιά.
Το θέμα αφορά την πρόθεση που εμπεριέχεται στο σύστημα ιδεών τόσο των Νεότουρκων όσο και του κεμαλισμού για την επίλυση του εθνικού ζητήματος μέσω της βιολογικής εξαφάνισης των στοχοποιημένων πληθυσμών.
–αποφασίστηκε από τους Νεότουρκους το 1911,
–τέθηκε σε εφαρμογή το 1914 κατά των Αρμενίων, Ελλήνων της Οθ. Αυτοκρατορίας και Ασσυρίων,
–ολοκληρώθηκε το 1922 και
–επισημοποιήθηκε με τη συνθήκη της Λωζάννης