Archive for the ‘Βιβλιοκρισίες’ Category
Συζητώντας με την Ίριδα Τζαχίλη για την Κατοχή με αφορμή μια συλλογή γραμματοσήμων…
Την Παρασκευή 24 Mαρτίου 2023, 7.00μμ θα συζητήσουμε για την Κατοχή με την Ίριδα Τζαχίλη στο πλαίσιο του κύκλου διαλέξεων στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς και του Σεμιναρίου Ιστορίας που επιμελούμαι (Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς -Έπαυλη Δροσίνη, Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού).
Την αφορμή για τη συνάντηση αυτή μας έδωσε το πρόσφατο βιβλίο της με τίτλο «ΜΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΩΝ» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Αλέξης Πάρνης (1924- 2023). Ένας ιδιαίτερος «ζαχαριαδικός»…
Στις 10 Μαρτίου έφυγε ο Αλέξης Πάρνης στα 99 του χρόνια. Ο Αλέξης Πάρνης (πραγματικό όνομα Σωτήριος Λεωνιδάκης), γεννήθηκε στις 24 Μαΐου 1924 και έφυγε στις 10 Μαρτίου 2023. Σημαντικός διανοούμενος -ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος- αγωνιστής της Αριστεράς -μαχητής του ΕΛΑΣ στην Εθνική Αντίσταση και του ΔΣΕ στον εμφύλιο πόλεμο- κριτικός προς τον σταλινισμό και την απανθρωποποίηση που επέφερε στο σοβιετικό πείραμα. Αλλά και… ζαχαριαδικός την εποχή (1956) που ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος γενικός γραμματέας του ΚΚΕ αποκαθηλώθηκε από τους διεθνείς συντρόφους του «παγκόσμιου κόμματος», που τόσο πιστά υπηρέτησε κατά την κομματική του αποστολή στο βαλκανικό Νότο.
ΣυνέχειαΟι τρεις Παπαδόπουλοι: Mε αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Ανδρ. Βενιανάκη
Η νέα μελέτη του Ανδρέα Βενιανάκη για τους τρεις ηγέτες του δωσιλογικού ΕΕΣ ολοκληρώνει μια ερευνητική περίοδο για κάποιες από τις άγνωστες πλευρές της γερμανικής Κατοχής στο χώρο της Μακεδονίας. Μετά το βιβλίο για το βίο και την πολιτεία του Δάγκουλα, ενός κορυφαίου δωσίλογου με πολύ αιματηρή δράση και τη διερεύνηση του ρόλου των μυστικών γερμανικών υπηρεσιών στην συγκρότηση των ένοπλων σωμάτων στην υπηρεσία του κατακτητή, καθώς και το επόμενο για την οικονομική δράση των συνεργατών των Ναζί στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, έχουμε στα χέρια μας το παρόν πόνημα με στοιχεία αφενός της συγκρότησης του ΕΕΣ και αφετέρου τις πολύπλοκές συνθήκες και σχέσεις που δημιουργήθηκαν στην μακεδονική ύπαιθρο και καθόρισαν την ένταξη των πολιτών στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Παράλληλα, παρουσιάζονται για πρώτη φορά λεπτομέρειες και άγνωστα στιγμιότυπα εκείνων των αιματηρών συγκρούσεων που η μνήμη τους είχε διασωθεί μόνο στις προφορικές αφηγήσεις των επιγόνων. Ο Βενιανάκης με την επιμονή και τη μέθοδο ενός ώριμου ερευνητή συνέλεξε τις πληροφορίες και μέσα από μεθοδική επεξεργασία τις παρουσιάζει στον ερευνητή, αλλά και στον απλό αναγνώστη που θέλει να εμβαθύνει και να κατανοήσει τις υπόγειες διεργασίες.

Η σημαντικότητα της μελέτης, εκτός από όσα προηγουμένως αναφέρθηκαν, έγκειται στο ότι μελετά αυτά που διαδραματίστηκαν στον μακεδονικό χώρο, όπου οι μνήμες και τα τραύματα παραμένουν ακόμα ζωντανά. Κατά συνέπεια η πλήρης γνώση και της πιο μικρής λεπτομέρειας, συμβάλλει στην διαδικασία της κατανόησης και επιτρέπει την ιστορική πληροφορία να αντικαταστήσει τις τραυματικές οικογενειακές μνήμες. Σίγουρα η υπέρβαση των όσων δίχασαν την μακεδονική κοινωνία τη δεκαετία του ’40 δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Όμως γι αυτό είναι σημαντική η συμβολή του έργου του Ανδρέα Βενιανάκη στην κατανόηση των κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών στη Μακεδονία. Να σημειωθεί ότι αυτά που διαδραματίστηκαν στη Βόρεια Ελλάδα αποτελούσαν παρέκβαση από τον κανόνα του Μεσοπολέμου, όπου μια από τις κύριες αντιθέσεις ήταν αυτή γηγενών-προσφύγων. Ήταν τόσο μεγάλη η κοινωνική σύγκρουση το Μεσοπόλεμο που κατά την περίοδο της Κατοχής θα λάβει συγκεκριμένη πολιτική μορφή και -καλυμμένη από τις ιδεολογίες του καιρού της- θα οδηγήσει σε αιματηρές συγκρούσεις και ακραίες πολιτικές εντάσεις. Είναι χαρακτηριστικό το συμπέρασμα του Γιώργου Θεοτοκά για τα Δεκεμβριανά του ‘44: «Βλέπω μιά επανάσταση των προσφύγων εναντίον των γηγενών». Αυτά όμως συνέβαιναν μόνο νοτιότερα της κοιλάδας των Τεμπών.
ΣυνέχειαOι Κωνσταντινουπολίτες στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Έλληνες εθελοντές από την Κωνσταντινούπολη: ΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ 9 ΧΡΟΝΩΝ.
Του Βλάση Αγτζίδη, ιστορικού
Ένα νέο βιβλίο έρχεται να προστεθεί στην βιβλιογραφία που έχουμε στη διάθεσή μας για τον ελληνισμό του Κωνσταντινούπολης και τη συμβολή του στους αγώνες κατά του ναζισμού την περίοδο 1939-1944. Το καθήκον της συμπλήρωσης άλλης μιας Λευκής Σελίδας της σύγχρονης ιστορίας μας, το ανέλαβε ο Νίκος Μιχαηλίδης και το έφερε με επιτυχία σε πέρας, παραδίδοντας στον μελετητή και τον αναγνώστη μια άρτια μελέτη. Ανέλαβε το πολύ δύσκολο έργο να φωτίσει μια αδιερεύνητη από την ιστοριογραφία σελίδα.
Η συστηματική έρευνα και η εξαιρετική ιστορική μεθοδολογία που ακολούθησε διαμόρφωσαν ένα αποτέλεσμα, βασισμένο σε πλήρη τεκμηρίωση, που επιτρέπει στον αναγνώστη να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Αξιοποιεί την υπάρχουσα βιβλιογραφία και τη συμπληρώνει με επιτόπια έρευνα, χρησιμοποιώντας τα μεθοδολογικά εργαλεία της προφορικής Ιστορίας. Οπότε η σύνθεση όλων αυτών των πηγών σε ένα ολοκληρωμένο έργο επιβεβαιώνει ότι η γένεση ενός καλού βιβλίου είναι μια ηθική πράξη. Βεβαίως, στην περίπτωση αυτή, η ηθική πράξη δεν αφορά στην τρέχουσα περί ηθικής αντίληψη, αλλά σχετίζεται με την προσπάθεια να καταγραφούν και να ερμηνευτούν πλευρές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που για πολύ συγκεκριμένους λόγους έμειναν εκτός της εθνικής συλλογικής γνώσης από τους διαμορφωτές και διαχειριστές της συλλογικής μνήμης.

Στο βιβλίο παρουσιάζονται με εξαιρετική λεπτομέρεια, σημείο προς σημείο, τα γεγονότα όλων των ετών από το 1939 έως το 1944. Μια σύντομη ιστορική αναδρομή γίνεται για τα γεγονότα της περιόδου 1912-1938. Μέσα από πληθώρα πληροφοριών που προκύπτουν από έγγραφα, ανταποκρίσεις και άρθρα του ελληνικού και του τουρκικού Τύπου συνοδευόμενα από πλούσιο φωτογραφικό και άλλο τεκμηριωτικό υλικό, ανασυντίθεται το πολύπλοκο σκηνικό εκείνης της εποχής. Πολλά από τα στοιχεία που παρουσιάζονται είναι εντελώς άγνωστα ακόμα και στους μελετητές αυτής της περιόδου.
Στο Α’ μέρος του βιβλίου γίνεται μια σύντομη αναφορά στα γεγονότα που συνέβησαν από το 1912 έως το 1939. Στη συνέχεια περιγράφονται με χρονολογική σειρά από τον Ιανουάριο του 1939 έως και τον Δεκέμβριο του 1944 τα διεθνή γεγονότα που επηρεάζουν την πολιτική της κεμαλικής Τουρκίας. Αυτές τις περιόδους η Τουρκία εφαρμόζει την προσχεδιασμένη εθνικιστική πολιτική κατά των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων με στόχο την πλήρη τουρκοποίηση της οικονομίας. Η πληθυσμιακή ομάδα που κυρίως υφίσταται την πολιτική αυτή είναι η αναγνωρισμένη και προστατευμένη από τη Συνθήκη της Λωζάννης ελληνική μειονότητα.
Ο Μιχαηλίδης ερευνά τις τουρκικές πηγές και φέρνει στο φώς άγνωστες σελίδες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που συνδέονται με την καιροσκοπική και διφορούμενη στάση της Τουρκίας καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου και τις προσπάθειές της να επωφεληθεί από τις εδαφικές ανακατατάξεις. Επίσης αναδεικνύει τις διαφορετικές πολιτικές που επέλεξε για να εφαρμόσει στις διάφορες μουσουλμανικές μειονότητες του εξωτερικού (μουσουλμάνοι Δυτικής Θράκης-μουσουλμάνοι Δωδεκανήσου). Απο α στοιχεία που παρουσιάζονται στο βιβλίο, προκύπτει ότι όλα τα σημερινά ελληνοτουρκικά ζητήματα που σχετίζονται με την Ανατολική Μεσόγειο, την Κύπρο, τις μειονότητες, των εξοπλισμών των νησιών αλλά και με τις διεθνείς συνθήκες όπως του Μοντρέ, έχουν τη βάση τους σε εκείνη την εποχή.
Μια άλλη σημασία του βιβλίου είναι η παρουσίαση του ελληνοϊταλικού πολέμου και του έπους του ’40 μέσω της αξιοποίησης των τουρκικών δημοσιεύσεων στα μέσα ενημέρωσης της εποχής.
Στο Β΄μέρος του βιβλίου έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο στις συνθήκες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 1200 υποσημειώσεις του δεύτερου μέρους του βιβλίου υπάρχουν πολλές και σημαντικές πληροφορίες για περιοχές, σχολεία, ιδρύματα κ.λπ. της Κωνσταντινούπολης.
Συμβολή στην καταγραφή των γεγονότων είναι η συστηματική παρουσίαση 238 προσώπων. Από το σύνολο αυτό τα 171 παρουσιάζονται αναλυτικά με πλήρη βιογραφικά στοιχεία. Υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες που προκύπτουν από την επεξεργασία των στατιστικών στοιχείων, όσον αφορά την καταγωγή, την εκπαίδευση, τις αιτίες θανάτου των καταταγέντων εθελοντών. Το τμήμα αυτό της μελέτης έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί συγκροτεί ένα μοναδικό «Αρχείο Προσώπων και Μαρτυριών Κωνσταντινουπολιτών» που έλαβαν μέρος στα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Συγκεντρώθηκαν προσωπικές εμπειρίες, καθώς και σχετικό αρχειακό υλικό. Η καταγραφή των μαρτυριών έγινε με σύγχρονα ψηφιακά μέσα, καθώς και η συλλογή φωτογραφικού υλικού (πρωτότυπων ή αντιγράφων) και εγγράφων από τις προσωπικές συλλογές των ερωτώμενων.
Οι 171 προσωπικές αφηγήσεις των συμμετεχόντων στον πόλεμο ή των άμεσων συγγενών τους προβάλουν την ανθρώπινη πλευρά των γεγονότων. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται και δύο προσωπικά ημερολόγια εθελοντών. Μέσα από τις συναισθηματικά φορτισμένες και προσωπικές αφηγήσεις των αθέατων μαρτύρων -που πολλές φορές είναι παραγνωρισμένοι από την επίσημη γραφή της Ιστορίας- τα ιστορικά γεγονότα λαμβάνουν μια άλλη μορφή και αποκτούν ένα ανθρώπινο πρόσωπο που η ψυχρή αφήγηση δεν μπορεί να δώσει. Οι μαρτυρίες έτσι μετατρέπονται σε ιστορικές πηγές που βοηθούν την ιστορική επιστήμη να είναι ακριβής στην περιγραφή των γεγονότων.
Όπως αναφέρει ο συγγραφέας: «Οι περίπου χίλιοι Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές και έφεδροι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ο τελευταίος στρατός της Βασιλεύουσας, που συντεταγμένα προσφέρθηκε να πολεμήσει για την ελευθερία».
Παρουσιάζοντας το βιβλίο της Αντιγόνης Καμπέρου
Την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου, στις 19.00, παρουσιάζουμε στον «Πειραϊκό Σύνδεσμο» (Καραϊσκου 104, Πειραιάς) το νέο βιβλίο της Αντιγόνης Καμπέρου, που εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Ινφογνώμων». Το νέο αυτό βιβλίο της Αντ. Καμπέρου ήρθε να προστεθεί στη σειρά των λογοτεχνικών έργων που βασίζονται σε αληθινές ιστορίες από τον ελληνισμό της Ανατολής και από τη δεκαετία του ’90 διεκδικούν ένα σημαντικό χώρο στην εκδοτική δραστηριότητα του τόπου μας.
Mητριαρχικές επιβιώσεις στη λαογραφία του Πόντου
Mητριαρχικές επιβιώσεις στη λαογραφία του Πόντου
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Ένα πολύ σημαντικό παραμύθι του Πόντου κυκλοφόρησε πρόσφατα (Δεκέμβριος 2019) από τις εκδόσεις Έρεισμα των Χανίων με τον τίτλο: «ΟΙ ΔΥΟ ΚΛΕΦΤΕΣ. Ένα παραμύθι του Πόντου» με την επιμέλεια του Χρήστου Μαχαιρίδη και την εξαιρετική εικονογράφηση της Κατερίνας Παϊσίου. Τη σύγχρονη απόδοση του παραμυθιού έκανε ο Ιεροκλής Σαββίδης.
Το παραμύθι αυτό διασώθηκε μέσα στους αιώνες και έφτασε έως τις μέρες μας από τον Δημήτριο Κωστικίδη (1910-1991) του Ευσταθίου και της Χαρίκλειας, το γένος Σαββίδη, από τη Γέμουρα, (την αρχαία Γημωρά), της Τραπεζούντας. Συνοπτικά ο μύθος που γύρω του πλέκεται το παραμύθι αναφέρεται σε μια σύζυγο με δύο άνδρες-κλέπτες, που όταν ο ένας φεύγει από την οικογενειακή εστία για να «εργαστεί» τον αντικαθιστά ο άλλος και τελικά επικρατεί ο πιο τυχερός και έξυπνος σύζυγος-κλέφτης.
Το κείμενο του Πίτερ Μακρίτζ για το Λεξικό του Βαχίτ Τουρσούν
Αναδημοσιεύεται μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση του ελληνοτουρκικού λεξικού του Vahit Tursun που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τις εκδόσεις Eyiamola του πολύ γνωστού συγγραφέα Omer Asan
https://sarantakos.wordpress.com/2019/10/11/vahit-tursun/
———————————————————————————–
Το λεξικό των Ρωμέικων, του Βαχίτ Τουρσούν
Αλλά πλατειάζω. Το λεξικό του τίτλου δεν αφορά τη γλώσσα στην οποία γράφεται το ιστολόγιο, αλλά μιαν άλλη γλωσσική ποικιλία (γλώσσα; διάλεκτο; μην κολλήσουμε εκεί), που μιλιέται στην Τουρκία, στον Πόντο, και που λέγεται Romeika. Στο ιστολόγιο έχουμε αναφερθεί ξανά σε αυτή τη γλωσσική ποικιλία, πριν από αρκετά χρόνια, όταν είχε ανακοινωθεί, με κάπως κωμικές τυμπανοκρουσίες, από τον Τύπο η ύπαρξη μιας διαλέκτου που είναι πολύ κοντά στα αρχαία ελληνικά. Τότε την ποικιλία αυτή την είχαμε πει και «οφίτικα» διότι μιλιούνται στην περιοχή του ποταμού Όφη, στον Πόντο.
19-11-2018: Οι «Αργοναύτες-Κομνηνοί» παρουσιάζουν το βιβλίο «Εμείς και το Ισλάμ»

Το βιβλίο μου «Εμείς και το Ισλάμ. Η συνάντηση του ελληνισμού με τον αραβο – μουσουλμανικό κόσμο», θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2018, στην Καλλιθέα Αττικής, και συγκεκριμένα, στην κεντρική αίθουσα εκδηλώσεων «Άγγελος Δεληγιώργης» του συλλόγου Ποντίων Αργοναύται – Κομνηνοί (Δαβάκη 10, Καλλιθέα Αττικής).
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:
–Μίμης Ανδρουλάκης συγγραφέας,
–Βασίλης Μεϊχανετσίδης ιστορικός, μέλος της Διεθνούς Ένωσης Γενοκτονιών, καθώς και ο συγγραφέας.
Θα παρέμβει ο Χρήστος Γαλανίδης, πρόεδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών.
Με ανακοίνωσή του ο σύλλογος Ποντίων «Αργοναύται – Κομνηνοί» και οι εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, προσκαλούν τους πολίτες να παρευρεθούν στην εκδήλωση, η είσοδος της οποίας είναι ελεύθερη για το κοινό.
Αρμενικό Ζήτημα και ελληνικός Τύπος (Α’ μέρος)
TO ARMENIKO ZHTHMA ΣΤΟΝ 19Ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΥΠΟ
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Μια από τις πλέον άγνωστες περιόδους της Εγγύς Ανατολής είναι τα όσα διαδραματίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα και έβαλαν τις βάσεις για τις μεταγενέστερες εξελίξεις. Την έλλειψη αυτή και ειδικότερα την ελληνική ματιά στην εποχή, έρχεται να καλύψει ένα νέο βιβλίο που εκδόθηκε από το σημαντικό περιοδικό «Αρμενικά» που εδρεύει στην Αθήνα. Η μελέτη του Ιωάννη Γ. Ασπροποταμίτη έρχεται να προστεθεί στο σύνολο των έργων που διαπραγματεύονται το Αρμενικό Ζήτημα και τη Γενοκτονία.
Επικεντρώνεται στην περίοδο του Αβδούλ Χαμίτ και ειδικά στα γεγονότα των ετών 1894-1896. Επιχειρεί να καλύψει την έλλειψη πλήρους εικόνας για μια περίοδο που υπήρξε προάγγελος των μεγάλων ανατροπών, οι οποίες θα συμβούν με την επικράτηση του τουρκικού εθνικισμού με το κίνημα των Νεότουρκων. Παράλληλα, αποσαφηνίζει πλήρως τις πολιτικές σχέσεις Ελλήνων και Αρμενίων, έτσι όπως εκφράζονται στην ύστερη περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από το συσχετισμό του Αρμενικού Ζητήματος με το Μακεδονικό και το Κρητικό, έως τις επιπτώσεις των αντιαρμενικών διώξεων επί των ελληνικών κοινοτήτων της Ανατολής.
Ο Γεώργιος Σκληρός της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη
Ο Πόντιος σοσιαλιστής που προκάλεσε τους Αθηναίους στις
αρχές του 20ου αιώνα
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Μια πολύ σημαντική «µυθιστορία» ιστορικού προσανατολισµού της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη για τον Γεώργιο Σκληρό, υπό τον τίτλο «Ο Τρυφερός σύντροφος» θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, στις 7.30 μ.μ. στην αίθουσα του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί» στην Καλλιθέα Αττικής ( Δαβάκη και Δοϊράνης γωνία).
Η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη είχε όλη την επιστημονική βάση αλλά και τα ιδιαίτερα προσωπικά κίνητρα, για να επιχειρήσει να συγγράψει μια μυθιστορηματική βιογραφία του Σκληρού. Επιπλέον η επιδεξιότητά της στην πεζογραφία υπσοτηρίζει με τον καλύτερο τρόπο τα εγχείρημα.
Μια βιβλιοκρισία για το «Εμείς και το Ισλάμ»
Μια ενδιαφέρουσα βιβλιοκρισία από τη μαρξιστική
σκοπιά έκανε
ο Χρήστος Κεφαλής.
.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο TVXS:
http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/emeis-kai-islam-ena-endiaferon-biblio-toy-blasi-agtzidi.
.
Εμείς και το Ισλάμ: ένα ενδιαφέρον βιβλίο του Βλάση Αγτζίδη
του Χρήστου Κεφαλή*
Ένα ενδιαφέρον βιβλίο του ιστορικού Βλάση Αγτζίδη κυκλοφόρησε πρόσφατα, το Δεκέμβρη του 2017, από τις Εκδόσεις Πατάκη. Όπως μαρτυρά και ο τίτλος του –Εμείς και το Ισλάμ: Η συνάντηση του ελληνισμού με τον αραβο-μουσουλμανικό κόσμο– πραγματεύεται τη σχέση, την αντίθεση και την αλληλεπίδραση, του ελληνισμού, και του δυτικού ευρύτερα πολιτισμού, με τον ισλαμικό κόσμο, σε όλη την ιστορική της διαδρομή, από τις πρωταρχές του Ισλάμ στον 7ο αιώνα ως τις μέρες μας. Βέβαια, η ανάλυσή του, με την εξαίρεση του 1ου κεφαλαίου, εστιάζει στην περίοδο από την εμφάνιση του Ισλάμ ως την έλευση των Τούρκων στη Μικρά Ασία.
Συζητώντας για το σταλινικό έγκλημα στο Κατίν με αφορμή το βιβλίο του Χρ. Κεφαλή
Την Δευτέρα 13 Νοεμβρίου 2017, στις 7.00 μ.μ., παρoυσιάζεται στο βιβλιοπωλείο Free Thinking Zone, το νέο βιβλίο του Χρήστου Κεφαλή, που έχει ως τίτλο ‘‘Yπόθεση Κατίν». Ο Κεφαλής είναι εκδότης του περιοδικού ‘Μαρξιστική Σκέψη» και έχει ασχοληθεί συστηματικά με την ιστορία του επαναστατικού κινήματος, την Οκτωβριανή Επανάσταση, την προσωπικότητα του Λένιν κ.ά. έχει περιγράψει τη διαδικασία μετατροπής της Σοβιετικής Ένωσης σε ένα απολυταρχικό κράτος κατά τη σταλινική περίοδο, όπου μια σκληρή γραφειοκρατική τάξη, άσκησε δικτατορικά την εξουσία ενάντια και εις βάρος του λαού και της εργατικης τάξης.
Μια εξαιρετικη μελέτη για τον ελληνισμό στις χώρες της τ. ΕΣΣΔ από την περεστρόικα έως σήμερα.
Δευτέρα 6-11-2017, 18.00, παρουσίαση του βιβλίου στον Ιανό
(Αθήνα – Σταδίου 24)
Ο Διονύσης Καλαμβρέζος υπήρξε πρόξενος της Ελλάδας στη Μόσχα τα δύσκολα χρόνια μετά τη σοβιετική κατάρρευση. Έζησε έτσι από κοντά μια μοναδική εποχή μεγάλων ανακατατάξεων και μετασχηματισμών. Η αξιοποίηση αυτής της εμπειρίας, η συσσωρευμένη γνώση και με μια σπάνια ευαισθησία, οδήγησαν στην εμπεριστατωμένη καταγραφή αυτής της εμπειρίας.
Όταν η τοπική Ιστορία συναντά τη γενική
Μια ενδιαφέρουσα έκδοση είδε το φως πρόσφατα στο Κιλκίς υπό τον τίτλο «Οι Ρίζες μας. Πόντος-Καύκασος-Χωρύγι Κιλκίς». Οι συγγραφείς Αρχοντούλα Κωνσταντινίδου και Νίκος Κωνσταντινίδης επιχειρούν να προσεγγίσουν τους κατοίκους ενός σύγχρονου χωριού της Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζοντας το πλήρες ιστορικό πλαίσιο, εντός του οποίου διαμορφώθηκε η συγκεκριμένη κοινότητα.
Με το εγχείρημά τους ξαναφέρνουν στο προσκήνιο τους προβληματισμούς για τη σχέση της τοπικής με τη γενική ιστορία. Απαντούν με τον τρόπο τους στα μεγάλα ερωτήματα περί ιστορικής συνείδησης και ταυτότητας, δίνοντάς τους σαφή μορφή με τη διαπραγμάτευση του θέματος. Το χρονικό παρόν και τα ερεθίσματα που αυτό δίνει στον μελετητή, τους οδήγησε στην προσπάθεια μιας όσο το δυνατόν πληρέστερης προσέγγισης του παρελθόντος. Συνέχεια
Κυριακή 19-3-2017: Οι μύθοι του Αισώπου στην ποντιακή διάλεκτο
Την Κυριακή 19-3-2017 παρουσιάζουμε στη Νέα Σμύρνη την εξαιρετική έκδοση του Νίκου Γεωργιάδη (του Κιόλαλη): «Οι μύθοι του Αισώπου στην ποντιακή διάλεκτο»..
Για τη σημαντική αυτή προσπάθεια είχα γράψει:
Τρία χρόνια πριν ο Γεωργιάδης είχε πρωτοεμφανιστεί στο χώρο της ποντιακής λαογραφίας με την ποιητική συλλογή που είχε τον τίτλο: «Πατρίδα μ’ αραεύω σε» δηλαδή «Πατρίδα μου σε ψάχνω».
Στην πρώτη εκείνη συλλογή αποτυπωνόταν με εξαιρετικό τρόπο οι υπαρξιακές αγωνίες των νέων
Βραβεύτηκε το βιβλίο «Μικρά Ασία» από την Εστία Νέας Σμύρνης
Το σημαντικό Ίδρυμα υπό τον τίτλο Εστία Νέας Σμύρνης, που εδρεύει στη Ν. Σμύρνη Αττικής αποφάσισε να δώσει το πρώτο βραβείο στο βιβλίο μου «Μικρά Ασία. Ένας οδυνηρός μετασχηματισμός«… Θεωρώ ότι η απόφαση αυτή είναι πολύ τιμητική για μένα και δημοσίως τους ευχαριστώ
O Bαρουφάκης, ο ΣΥΡΙΖΑ, το τραύμα και το κόμικ
Στις 7 Νοεμβρίου παρουσιάσαμε στον Ιανό το κόμικ WOW (V for V). το οποίο υπηρξε μια πρωτοβουλία της Χρύσα Ariadni Κουσελά (σχέδιο, σενάριο, χρώμα), η οποία συνεργάστηκε με τους Aρη Παπαδόπουλο (σενάριο), Δημήτρη Σωτηράκη (σχέδιο) και Δήμο Κωτσόπουλο (χρώμα). Για το κόμικ δες εδω: https://kars1918.wordpress.com/2016/11/06/xryssa-kousela/
Στην εκδήλωση εκτός από μένα μίλησαν οι: Ντέπυ Βρεττού, δημοσιογράφος της ΕΡΤ, Βλάσης Μισσός, οικονομολόγος, Άρτεμις Μοσχολέα, από τον κινηματικό χώρο και ο σκιτσογράφος, εικονογράφος Σπύρος Ορνεράκης,
Την εκδήλωση μπορείτε να τη δείτε στο παρακάτω βίντεο. Η δική μου παρουσίαση είναι μεταξύ του 22ου λεπτού και του 37ου.
Σεμινάριο Ιστορίας, 11 Noεμβρίου: Δωσιλογισμός στη Μακεδονία
Στη συνάντηση της Παρασκευής 11-11-2016 [7.15 μ.μ. – 9 μ.μ.«Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού] του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του δήμου Κηφισιάς θα διαπραγματευτούμε το ζήτημα του δωσιλογισμού κατά της περίοδο της γερμανικής Κατοχής.
Αφορμή υπήρξε η έκδοση του βιβλίου του Ανδρέα Βενιανάκη «Δάγκουλας, ο «δράκος» της Θεσσαλονίκης. Συμβολή στην ιστορία των Ταγμάτων Ασφαλείας επί κατοχής (1941-1944)«.
7 Νοεμβρίου στον Ιανό: Ένα αφιέρωμα στο πολιτικό κόμικ με αφορμή τη δουλειά της Χρ. Κουσελά
Μια από τις πολύ ενδιαφέρουσες πρόσφατες παραγωγές στο χώρο του κόμικ, είναι αυτή της Χρύσας Αριάδνης Κουσελά και των συνεργατών της που επιγράφεται WOW (V for V). Συγκεκριμένα για την παραγωγή τυ κόμικ συνεργάστηκαν: Χρύσα Ariadni Κουσελά (σχέδιο, σενάριο, χρώμα), Ariς Παπαδόπουλος (σενάριο), του Δημήτρης Jimko Σωτηράκης (σχέδιο) και Δήμος Κωτσόπουλος (χρώμα).
Eίναι γεγονός ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχει ένα ενδιαφέρον κοινό που έχει από χρόνια συνδεθεί με αυτή τη μορφή τέχνης.
Η απόπειρα με το WOW (V for V) να εκφραστεί με τον τρόπο αυτό μια πολιτική άποψη για μια σημαντική ιστορική στιγμή, αποτελεί συμβολή στην προσπάθεια εξόδου του ελληνικού κόμικ από τον παραδοσιακό κύκλο των φίλων του.
Συζητώντας για τον εθνικό Διχασμό
Μια από τις πλέον αποφασιστικές στιγμές στην ελληνική ιστορία, που είχε καταλυτικές συνέπειες στα πράγματα της Εγγύς Ανατολής, αλλά και στη μοίρα των ελληνικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν ο Διχασμός που άρχισε το 1915, όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ο Α’, συνεπικουρούμενος από τους Μεταξά, Στρέιτ και Δούσμανη, εξυπηρετώντας τα γερμανικά συμφέροντα υποχρέωσε σε παραίτηση τον εκλεγμένο πρωθυπουργό της Ελλάδα Ελ. Βενιζέλο. Για τα όσα προηγήθηκαν δείτε ένα παλιότερο δικό μου κείμενο για τη Μάχη της Καλλίπολης και την ελληνική στάση.
Mια συνέντευξη του Stefan Ihrig
.
Stefan Ihrig: O θαυμασμός της Γερμανίας στις τακτικές του Κεμάλ
ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ
Οσοι έχουν μελετήσει στοιχειωδώς τη Γερμανία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θα έχουν παρατηρήσει τη στενή σχέση της με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη μετέπειτα Νέα Τουρκία που ίδρυσε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Και όμως, μέχρι σήμερα ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί σε βάθος και με σύστημα με τη σχέση, τη συμμαχία αυτή, τις προεκτάσεις και τα παρεπόμενά της. Ο ιστορικός Stefan Ihrig πράττει ακριβώς αυτό, φέρνοντας στο φως πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τον ιδιαίτερο θαυμασμό των Γερμανών εθνικιστών και βέβαια των ναζί απέναντι στον ίδιο τον Κεμάλ, αλλά και στις γενοκτονικές πολιτικές των Νεότουρκων. Τα αποτελέσματα της έρευνάς του περιλαμβάνονται στο βιβλίο «Ατατούρκ και ναζί. Δάσκαλος και μαθητές στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού».
– Πώς προέκυψε η συμμαχία Γερμανίας-Τουρκίας το 1914-18 και ποια η ιδιαίτερη σημασία της; Συνέχεια
7-6-2016: Παρουσιάζοντας τους Μύθους του Αισώπου στην ποντιακή διάλεκτο
Ένα νέο βιβλίο του Νίκου Γεωργιάδη, του Κιόλαλη, θα παρουσιάσουμε μαζί με τον Βασίλη Τσενκελίδη και τον Παναγιώτη Σιδηρόπουλο την Τρίτη 7 Ιουνίου 2016 7.00 μ.μ., στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Καλλιθέας Αττικής (Ανδρομάχης 86Α & Αλκμήνης).
Τρία χρόνια πριν ο Γεωργιάδης είχε πρωτοεμφανιστεί στο χώρο της ποντιακής λαογραφίας με την ποιητική συλλογή που είχε τον τίτλο: «Πατρίδα μ’ αραεύω σε» δηλαδή «Πατρίδα μου σε ψάχνω». Στην πρώτη εκείνη συλλογή αποτυπωνόταν με εξαιρετικό τρόπο οι υπαρξιακές αγωνίες των νέων Ποντίων προσφύγων της σοβιετικής κατάρρευσης από τη στιγμή που βρέθηκαν σε μια όχι και τόσο φιλόξενη πατρίδα….
Με το νέο του βιβλίο επιχειρεί τη μεταφορά των μύθων του Αισώπου στην ποντιακή διάλεκτο.
«Ατατούρκ και Ναζί», ένα σημαντικό βιβλίο
Με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου
του Stefan Ihring
με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination»
του Κώστα Μαρδά από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
(Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρ. Ειδήσεων)
Ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο γεννήτορας της σύγχρονης Τουρκίας, ηγέτης ενός κινήματος που χαρακτηρίζεται από τους πολιτικούς αναλυτές Δεξιάς και Αριστεράς ως φιλελεύθερο, αντιιμπεριαλιστικό, μεταρρυθμιστικό, είχε έναν θαυμαστή που αιματοκύλησε τον κόσμο. Ποιον; Τον Αδόλφο Χίτλερ! Το υποστηρίζει ο Βρετανός ιστορικός Στέφαν ‘Αιριγκ, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Κουίν Μέρι του Λονδίνου, με διδακτορική διατριβή στο Κέιμπρτζ που έχει θέμα τις σχέσεις Ναζί- Κεμάλ.
Στο βιβλίο του «Ατατούρκ και Ναζί», που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, βασιζόμενος σε γερμανοβρετανικές πηγές που πιάνουν 100 σελίδες- ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο των 447 σελίδων – παραθέτει στοιχεία ότι ο Ατατούρκ ήταν ο δάσκαλος και ο Χίτλερ ο μαθητής! Μαθητής στον εθνικισμό, στον ρατσισμό, στην αντιθρησκευτικότητα, στον ολοκληρωτισμό και πάνω απ΄όλα στη γενοκτονία παίρνοντας το κεμαλικό πρότυπο εξόντωσης Αρμενίων και Ελληνοποντίων.
Μια εξαιρετική μελέτη για τα βρετανικά στρατόπεδα Εβραίων προσφύγων στην Κύπρο (1946-1949)
Ένα από τα πλέον άγνωστα θέματα που σχετίζεται με την ιστορία των Εβραίων, την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, την Κύπρο και τη βρετανική αποικιοκρατία, ήταν το θέμα μας στις σελίδες Ιστορίας της Κυριακάτικη Ελευθεροτυπίας στις 28 Σεπτεμβρίου 2014. Με τη συνεργασία της ιστορικού Βασιλικής Σελιώτη… Το δικό μου κείμενο είχε ως τίτλο: «ΕΒΡΑΙΟΙ Στο δρόμο για την Παλαιστίνη«.
Μπορείτε να διαβάσετε τα κείμενα εδώ:
https://kars1918.wordpress.com/2014/10/06/british-concentration-camps-for-jews-in-cyprus/
Με μεγάλη χαρά είδαμε το ζήτημα των εβραϊκών στρατοπέδων της Κύπρου -που υπήρξε το αντικείμενο πολύχρονης έρευνας της Βασιλικής- πήρε τελικά ολοκληρωμένη μορφή σε βιβλίο.
Δυό λόγια για το βιβλίο
Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, οι δυνάμεις της Βρετανίας που κηδεμονεύουν την Παλαιστίνη πολιορκούνται από κύματα χιλιάδων Εβραίων προσφύγων. Πρόκειται κυρίως για επιζώντες του Ολοκαυτώματος, οι οποίοι καταφτάνουν στην περιοχή που θεωρούν ιστορική κοιτίδα τους προσδοκώντας να ξαναρχίσουν τη ζωή τους σ’ αυτή με ασφάλεια.Αδύναμοι να αντιμετωπίσουν τα πολιτικά αδιέξοδα που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει προπολεμικά, οι Βρετανοί τους μεταχειρίζονται ως παράνομους μετανάστες και τους εκτοπίζουν στο γειτονικό νησί της Κύπρου, τη στιγμή ακριβώς που το αλυτρωτικό κίνημα των Ελλήνων του νησιού αναζωπυρώνεται εκ νέου.
Τι θα πούμε στο σύντροφο Στάλιν;
«Γράμμα στο σύντροφο Στάλιν»,
η αντιμειονοτική πολιτική του Σταλινισμού μέσα από το έργο του Γιάννη Παρασκευόπουλου
…αυτός ήταν ο τίτλος της εισήγησής μου στο 6ο Διεθνές Συνέδριο Λογοτεχνίας που έγινε στη Λέσβο από 17 έως 20 Οκτωβρίου 2014 , και είχε ως θέμα «Ο Ρατσισμός στη Λογοτεχνία». Η δική μου εισήγηση παρουσίασε το φαινόμενο του αντιμειονοτικού ρατσισμού όπως εκφράστηκε από το σταλινισμό, με βάση το βιβλίο του Γιάννη Παρασκευόπουλου, το οποίο επιμελήθηκε υποδειγματικά ο εκπαιδευτικός Στάθης Ταξίδης.
Η εισήγηση έγινε πολύ θετικά αποδεκτή από το σύνολο των συμμετεχόντων στο διεθνές συνέδριο πλην ενός ελλαδίτη λέσβιου, μέλους του ΚΚΕ. Γενικά το ΚΚΕ –θύμα και αυτό των σταλινικών διώξεων– από τη στιγμή που αποκατάστησε τον Στάλιν στο 18ο Συνέδριό του έχει αποδυθεί σε μια προσπάθεια αγιοποίησης.
Michel Bruneau: De l’ Asie Mineure à la Turquie
Ένα εξαιρετικό βιβλίο από έναν σημαντικό Γάλλο ανθρωπογεωγράφο εκδόθηκε πολύ πρόσφατα από τις εκδόσεις του γαλλικού CNRS (Centre national de la recherche scientifique). Αναφέρεται:
-στην ιστορία της Μικράς Ασίας,
-στις μειονότητες,
-στις εθνογενετικές διαδικασίες,
-στις προσπάθειες βίαιης ομογενοποίησης που πραγματοποιήθηκαν με τις Γενοκτονίες των μη μουσουμανικών λαών,
-στη διασπορά που προέκυψε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή…
Περιγράφει την ελληνότροπη και ελληνική Μικρά Ασία και Ανατολική Θράκη ως ένα τμήμα της Ρωμαϊκής, Βυζαντινής και κατόπιν Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η περιοχή αυτή έγινε το εθνικό έδαφος της νέας Τουρκικής Δημοκρατίας με τη δύναμη και τη βίαιη πολιτική των εθνικιστών, Νεότουρκων και κεμαλικών. Συνέχεια
Κυκλοφόρησε το νέο μου βιβλίο
Τα γεγονότα που συνέβησαν κατά την περίοδο της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της διαδικασίας μετασχηματισμού της (1908-1923) προκαλούσαν πάντα μια αμφιθυμία. Η συνειδητή άρνηση και η επιλεγμένη σιωπή καθόρισαν τις προτεραιότητες της ιστορικής επιστήμης, ακόμα και της τέχνης. Ο ελληνισμός της Ανατολής και η καταστροφή του δεν αποτέλεσαν μέρος των νεοελληνικών επιστημονικών προτεραιοτήτων.
Ανατομία της Τουρκίας
Παρουσιάζοντας το βιβλίο :
Hugh Poulton: Ημίψηλο, γκρίζος λύκος και ημισέληνος μετάφραση: Εύα Πέππα, εκδόσεις Οδυσσέας, σελ. 430 |
Το ισλάμ, ο κεμαλικός εθνικισμός και η προδιαγεγραμμένη μοίρα των χριστιανών
Του Βλάση Αγτζίδη,
Οι τουρκικές σπουδές στην Ελλάδα ποτέ δεν έχαιραν ιδιαίτερης υποστήριξης. Παρότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων της περιοχής μας από τον 11ο μ.Χ. αιώνα, εν τούτοις ο νεότερος ελληνισμός επέλεξε να γνωρίζει ελάχιστα για τη γειτονική μας χώρα. Στα πλέον περιθωριακά θέματα από άποψη ενδιαφέροντος, συγκαταλέγονται αυτά που σχετίζονται με την ύστερη οθωμανική εποχή και με την καταλυτική εμφάνιση του τουρκικού εθνικισμού. Πιθανές αιτίες για την ελληνική υστέρηση είναι το τραύμα της ήττας του ’22 και η αμφίσημη σχέση της νεοελληνικής διανόησης με τον τουρκικό εθνικισμό -αποτέλεσμα της εξιδανίκευσης του κεμαλισμού λόγω της συμμαχίας του με τους μπολσεβίκους αφενός και της κοινής νατοϊκής μοίρας αφετέρου. Συνέχεια
Κυκλοφορεί το βιβλίο του Φουάτ Ντουντάρ
Eπιτέλους κυκλοφορεί στα ελληνικά μια από τις πλέον σημαντικές μελέτες για τους μηχανισμούς εξόντωσης των μειονοτικών ομάδων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τους Νεότουρκους εθνικιστές. Το βιβλίο του «Modern Turkiye’ninSifresi» με είχε βοηθήσει να κατανοήσω αυτούς τους μηχανισμούς και το είχα χρησιμοποιήσει λίγα χρόνια πριν όταν είχα γράψει το άρθρο: Kεμαλισμός και νεοελληνική ιστοριογραφία. Μια σφαγή στο περιθώριο της Ιστορίας«, που με πολύ μικρές αλλαγές δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Ιστορία” (τεύχ.3, Μάϊος 2009, σελ. 70-71) της εφημερίδας “Έθνος”.
O Φουάτ Ντουντάρ είχε πάρει μέρος σ’ ένα πολύ σημαντικό επιστημονικό συνέδριο που είχαμε οργανώσει δύο χρόνια πριν στην Κηφισιά, όπου είχε αναπτύξει το θέμα: «Η υποχρεωτική μετακίνηση των Ελλήνων από την Επιτροπή για την Ένωση και την πρόοδο (CUP) μεταξύ 1913-1918» (The deportation of the Greeks by the CUP between 1913-1918),
Το βιβλιο αυτό του Φουάτ Ντουντάρ, όπως και το αντίστοιχο του Τανέρ Ακσάμ, πρέπει να βρίσκεται στη βιβλιοθήκη κάθε ερευνητή που μελετά το φαινόμενο του εθνικισμού, του Ολοκαυτώματος και των Γενοκτονιών.
Παρουσιάζοντας το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη
Παρουσίαση βιβλίου
Ο Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών, τιμώντας την 59η τραγική επέτειο μνήμης των Σεπτεμβριανών του ΄55, παρουσιάζει το μυθιστόρημα του συγγραφέα Θωμά Κοροβίνη με τον τίτλο ΄55, την Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014, ώρα 19:30, στην Αίθουσα Τελετών του Συλλόγου, Δημοσθένους 117, Καλλιθέα.
—————————————————
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Ο Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών, τιμώντας την 59η τραγική επέτειο μνήμης των Σεπτεμβριανών του ΄55, παρουσιάζει το βραβευμένο με το λογοτεχνικό βραβείο «Νίκος Θέμελης» 2013 μυθιστόρημα του συγγραφέα Θωμά Κοροβίνη
με τον τίτλο «΄55»
την Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014, ώρα 19:30,
στην Αίθουσα Τελετών του Συλλόγου, Δημοσθένους 117, Καλλιθέα.
Το βιβλίο θα προλογίσει ο κ. Βλάσης Αγτζίδης, Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας
του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η Στρατηγούλα, η Μαρία και οι θεωρίες συνωμοσίας
Οι θεωρίες συνωμοσίας και το βιβλίο Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού
.
Η σχολή των Αρνητών της Γενοκτονίας συγκαλύπτει τη βία ενός άγριου
μιλιταριστικού εθνικισμού εις βάρος
άμαχων πληθυσμών
Ενα από τα ερωτήματα που κατά καιρούς απασχολούν τους ιστορικούς των ιδεών είναι εάν έχει επηρεάσει την ελληνική κοινωνία ο Διαφωτισμός. Και αν «ναι», σε ποιο βαθμό το πολιτισμικό πλαίσιο του ορθού λόγου, που αυτός διαμόρφωσε, κατάφερε να διαπλάσει τα κριτήρια με τα οποία προσεγγίζονται τα ιστορικά και κοινωνικά φαινόμενα. Και αυτά τα ερωτήματα δεν αφορούν μόνο τη νεοελληνική κοινωνία, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες, όπου ο αντιδιαφωτισμός υπήρξε το κυρίαρχο ρεύμα, όπως η γερμανική ή η ρωσική (της ουκρανικής συμπεριλαμβανομένης, όπως και των λοιπών πρώην σοβιετικών).
Η Ιστορία της Ελληνικής Ιατρικής στη Σμύρνη
«…Η ελληνική κοινότητα Σμύρνης δεν αντιμετώπισε ποτέ την Ευρώπη με την αμφιθυμία του ελλαδικού κράτους και του ελληνικού λαού που μόνιμα, ακόμα και στην εποχή μας, από τη μια μεριά πιθηκίζει και εκστασιάζεται με ό,τι ξενόφερτο και από την άλλη μονίμως μέμφεται και λοιδορεί το δυτικό τρόπο σκέψης. Οι Ελληνες της Σμύρνης δεν είχαν τέτοια προβλήματα, ήταν τμήμα της Ευρώπης…»
Ένα από τα θέματα που παρουσιάστηκαν την Κυριακή 6 Ιουλίου 2014 στις σελίδες Ιστορίας της «Ελευθεροτυπίας» ήταν η ελληνική ιατρική στη Σμύρνη πριν το 1922, με αφορμή το βιβλίο του Λάζαρου Ε. Βλαδίμηρου που εκδόθηκε από την Ενωση Σμυρναίων. Η ιστορία της ελληνικής παρουσίας στη Μικρά Ασία δεν θα προσελκύσει το ενδιαφέρον της επίσημης ιστοριογραφίας ούτε και των πνευματικών καθιδρυμάτων του ελληνικού κράτους. Θα «συνωστιστεί» στην πληθώρα των τριτευόντων θεμάτων, τα οποία οι κήνσορες του βαλκανικού μας έθνους-κράτους θα επιλέξουν να αγνοήσουν.
Ομως το κενό θα καλυφθεί από την αυτόβουλη ερευνητική δραστηριότητα επιστημόνων που θα εντοπίσουν τη μεγάλη σημασία αυτής της ιστορικής σελίδας και από τις συνεχείς και επίμονες προσπάθειες των προσφυγικών οργανώσεων, που δεν έπαψαν ποτέ να ανακαλούν στη μνήμη τους τις χαμένες πατρίδες και να προσπαθούν να ανασυνθέσουν και να περιγράψουν τις συνθήκες που επικρατούσαν πριν ο άνεμος του εθνικισμού και της Γενοκτονίας σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά του.
Συνέχεια
«Από την Spezieria στο Φαρμακείο»: Ένα εξαιρετικό βιβλίο
Υπάρχουν κάποια εξαιρετικά, ίσως και μοναδικά, βιβλία τα οποία είναι πολύ άτυχα στη διαδορμή τους προς το αναγνωστικό κοινό. Δεν ξέρω αν στην κατηγορία αυτή ανήκει το βοιβλίο-λεύκωμα που κρατάω στα χέρια μου και σχολιάζω, πάντως ο δαίμων της φωτοσύνθεσης στις Σελίδες Ιστορίας της »Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» της 6 Ιουλίου 2014 ξέχασε την παρακάτω βιβλιοπαρουσίαση.
Φωτεινής Καραμαλούδη, «Από την Spezieria στο Φαρμακείο. Η πολλαπλή ταυτότητα του φαρμακοποιού στον ευρύτερο χώρο του ελληνισμού», εκδ. Φαρμακευτικός Κόσμος, Αθήνα, 2013.
Ένας από τους σημαντικότερους χώρους άσκησης της ιατρικής επιστήμης υπήρξαν τα φαρμακεία, η σημασία των οποίων υπήρξε πολύ ευρύτερη από τη συγκεκριμένη επιστημονική ους αποστολή. Εκτός από την παρασκευή και την πώληση φαρμάκων υπήρξαν και χώροι εξέτασης των ασθενών. Επίσης ήταν χώροι με ιδιαίτερη κοινωνική σημασία όπου πραγματοποιούνταν ζυμώσεις, πολιτικές, ιδεολογικές, πολιτισμικές.
….. χωρίς τον Κωστή Παπαγιώργη
Είναι μοιραίο οι σημαντικοί άνθρωποι να φεύγουν πρώτοι. Δυό μέρες πριν έφυγε και ο Κωστής Παπαγιώργης, ένας ξεχωριστός συγγραφέας με τον οποίο χαιρόσουν να συνομιλείς και να διαφωνείς. Όπως γράφτηκε σε μια καλή βιογραφία του : «Ανήκε στο είδος των δοκιμιογράφων, των essayistes, δηλαδή των δημιουργικά απείθαρχων συγγραφέων, που στοχάζονται, καταπιάνονται και γράφουν, συχνότατα με τρόπο βιωματικό και εξομολογητικό, για ποικίλα θέματα του σώματος, της ψυχής, της τέχνης, της ιστορίας, χωρίς να βαραίνει στον λόγο τους το άγχος της εξειδίκευσης.»
Το βιβλίο του που με άγγιξε περισσότερο ήταν το «Περί Μνήμης». Ο ίδιος έγραψε γι αυτό: » Καθένας μας έχει την υποψία: μήπως μέσα μας υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούμε να ανακαλέσουμε; Μήπως ο ίδιος ο εαυτός μας κρύβεται στα βιώματά του και αδυνατεί να αναδυθεί ατόφιος και ακέραιος; Το παρόν δεν είναι αθώο. Ενίοτε αφήνει την εντύπωση πολύπειρου νοσοκόμου ο οποίος μας απομονώνει από καθετί επικίνδυνο, μας παρέχει κατευναστικά, ορθώνει προστατευτικά χωρίσματα. Αρκεί όμως μια αιφνίδια συγκίνηση για να παραδοθούμε στο βάθος του χρόνου μας, δραπετεύοντας από την περιφρουρημένη παροντικότητα. Η θυμική μνήμη είναι κάτι βαθύτερο από τον ίδιο τον άνθρωπο, άλλωστε δεν είναι συμπτωματικό ότι οι συγκινήσεις και τα αισθήματα ονομάστηκαν «πάθη».»
Προσωπικά του «χρωστώ» μια από τις πλέον αναλυτικές και πλήρεις παρουσιάσεις της μελέτης μου για την ελληνοσοβιετική εφημερίδα «Κόκκινος Καπνάς«. Ο Παπαγιώργης καταλάβαινε το τι διάβαζε και το τι αυτό σήμαινε. Κάτι που δεν το συναντάς εύκολα σ’ αυτή την κοινωνία του φαίνεσθαι, του δήθεν, της γκλαμουριάς και της απέραντης υποκρισίας. Την παραθέτω και πάλι ως μια δική μου συμβολή στο πένθος για την απώλεια:
Οι Έλληνες της ν. Ουκρανίας και της Κριμαίας: Η σύγχρονη παρουσία
Η “Βιβλιοθήκη”, δηλαδή το ένθετο 4σέλιδο για τα βιβλία, της “Ελευθεροτυπίας”της Παρασκευής (28 Φεβρουαρίου 2014 ) ήταν αφιερωμένο στους Έλληνες της νότιας Ουκρανίας και της Κριμαίας μέσα από την παρουσίαση κάποιων επιλεγμένων βιβλίων. Το αφιέρωμα είχε τις εξής ενότητες:
α) Εισαγωγικό, http://goo.gl/5DwRbq
β) βιβλία για τη μαριουπολίτικη διάλεκτο, http://goo.gl/xycyDG
γ) για τις σταλινικές διώξεις http://goo.gl/0PvL9s
δ) για την σύγχρονη παρουσία.
Η ανάρτηση αυτή περιλαμβάνει μόνο την αναφορά στη σύγχρονη παρουσία με την παρουσίαση επιλεγμένων βιβλίων.
Η επετειακή έκδοση, κατά την είσοδο της νέας χιλιετίας, ενός πολυτελούς και ιδιαιτέρως προσεγμένου τόμου από το Ινστιτούτο Ιστορίας της Ουκρανίας της Εθνικής Ακαδημίας των Επιστημών της Ουκρανίας είχε μεγάλη σημασία. Τόσο συμβολική όσο και ιστορική. Η παρουσία των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως σήμερα στην Ουκρανία παρουσιάζεται ως μια συνεχής ιστορική διαδικασία. Εκατοντάδες φωτογραφίες και γκραβούρες πλαισιώνουν την έκδοση.
Εθνική Ακαδημία Ουκρανίας-Ινστιτούτο της Ιστορίας της Ουκρανίας, «Greki na ukrainski teranax» (Ελληνες στη γη της Ουκρανίας) Εκδ. Εθνική Ακαδημία Ουκρανίας, 2000, σελ. 488
Ο τόμος αυτός υπήρξε η κορυφαία κατάληξη μιας ερευνητικής προσπάθειας που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 από την Ακαδημία και συμπεριλάμβανε την έρευνα στα αρχεία, τη διοργάνωση διεθνών συνεδρίων και τις εκδόσεις των εργασιών.
H απόδοση των τοπωνυμίων στις μεταφράσεις
To πρόβλημα απόδοσης των τοπωνυμίων το είχα εντοπίσει από παλιά. Όταν έβλεπα να χρησιμοποιείται ο όρος Iσταμπούλ αντί του Κωσταντινούπολη, εκτιμούσα -και ισχυρίζομαι έως και σήμερα- ότι η πραγματική εξήγηση σχετίζεται με ιδεολογικές εμμονές και ανασφάλειες.
Όμως η αφορμή για το σχόλιο αυτό δεν ήταν η γενική άποψη για την υπαρκτή αλλοτρίωση και τις ιδεοληψίες όσων καταφεύγουν σε τέτοιου είδους χρήσης στο δημόσιο χώρο, αλλά η μετάφραση ενός καλού ιστορικού -με κάποια ελευθεριότητα βέβαια- βιβλίου του (όχι ιστορικού) John Freely με τίτλο «Τα παιδιά του Αχιλλέα», που αναφερόταν στην ιστορία της Μικράς Ασίας από την αρχαιότητα έως και την Έξοδο. Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε λίγο καιρό πριν από τις εκδ. Πατάκη…
«Mνήμη και Τραύμα». Μια βιβλιοπαρουσίαση
Στο τεύχος 21-22 του περιοδικού «Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική» των εκδόσεων Παπαζήση παρουσιάστηκε από τον Παναγιώτη Γατσωτή το βιβλίο μας Tο τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης. Ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη, εκδ. Ταξιδευτής, Αθήνα 20101.
Όπως αναγράφεται στο οπισθόφυλλο, «στο βιβλίο αυτό, τρεις ιστορικοί επιχειρούν να φέρουν στο φως τις πολιτικές αντιμετώπισης των επίμαχων και τραυματικών γεγονότων που σημάδεψαν την Ιστορία του 20ού αιώνα.
Ένας διάλογος μεταξύ πρώτης και τρίτης προσφυγικής γενιάς
Ένα πολύ σημαντικό βιβλίο θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 15-6-2011, στην Καλλιθέα Αττικής. Το βιβλίο αυτό, που έχει ως τίτλο «Η φλόγα της αγάπης και οι Αλησμόνητες Πατρίδες της Ανατολής» εκδόθηκε με πρωτοβουλία του Χρήστου Μαχαιρίδη και αφορά ένα διάλογο δικό του με την Ελευθερία Μπαντουράκη-Μπολέτη, Μικρασιάτισα της α’ γενιάς προσφύγων. Ο Πρόλογος του βιβλίου, γραμμένος από μένα, είναι ο εξής:
Ο διάλογος Μαχαιρίδη-Μπαντουράκη Μπολέτη, διαδραματίστηκε μέσα στις σελίδες της εφημερίδας «Χανιώτικα Νέα», προσφέροντας στον αναγνώστη μια μοναδική, και εντυπωσιακή μαζί, συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ της πρώτης και της τρίτης γενιάς των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Οι εικόνες και ερμηνείες των γεγονότων που δίνει η πρώτη γενιά των προσφύγων που έζησε την Καταστροφή, συναντιέται με την ψύχραιμη ματιά ενός σημερινού ερευνητή. Η μοναδικότητα του διαλόγου έγκειται ακριβώς στην αποκάλυψη της ταυτότητας που καθορίζει απολύτως την υπόσταση των ίδιων των προσφύγων έως και σήμερα και των προβληματισμών που αναπτύσσουν προκειμένου να δώσουν απαντήσεις σε βασανιστικά ερωτήματα. Απ΄την άλλη, μέσα από τα κείμενα του Μαχαιρίδη προβάλλει η σύγχρονη ερευνητική αγωνία της τρίτης γενιάς των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής, που αποπειράται να απαντήσει στα ίδια ερωτήματα, χρησιμοποιώντας όμως μεθόδους δοκιμασμένες από την ιστορική επιστήμη.
Καβάλα: Εκδηλώσεις, στα «Σήματα Καπνού» και στη Χρυσούπολη
Ο Ελεύθερος Κοινωνικός Πολυχώρος «Σήματα Καπνού» και η εφημερίδα «Πρωΐνή» σας καλούν στην παρουσίαση των βιβλίων του ιστορικού Βλάση Αγτζίδη «Ο Κόκκινος Καπνάς« και «Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης« (συλλογικό, επιμ. Γιώργος Κόκκινος) την Τετάρτη 23/03 στις 19.00.
Ομιλητές:
Βλάσης Αγτζίδης (συγγραφέας-ιστορικός)
Χ. Καλιντζόγλου (οικονομολόγος-ερευνητής)
Χ. Κοζαρίδης (οδοντίατρος-ιστορικός ερευνητής)
)()()()()()()()()()()()()()()()()()()()()()()()()()(
Επίσης στις 24 Μαρτίου 2011, θα γίνει εκδήλωση με θέμα «Οι Έλληνες της Ανατολής στην επανάσταση του 1821« στη Χρυσούπολη Καβάλας, συνδιοργανωμένη από τον Ποντιακό (Σύλλογος Ποντίων Νέστου) και το Μικρασιατικό Σύλλογο.
«Μνήμη και Τραύμα»: μια βιβλιοπαρουσίαση (16-2-2011)
Παρουσίαση του βιβλίου:
Κόκκινος, Γιώργος – Λεμονίδου, Έλλη – Αγτζίδης, Βλάσης (2010) Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης. Ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη. Αθήνα: Ταξιδευτής, σελ 329.
Του Στέλιου Θεοδωρίδη
«Αλλά η τιμωρία του άλλου, επειδή είναι ο άλλος, βασιζόμενη
σε μια αφηρημένη ιδεολογία, μας φαινόταν το αποκορύφωμα της αδικίας
και του παραλογισμού…. Για κάποιον που δεν πίστευε ούτε πιστεύει,
όπως εγώ, αυτή ήταν η ύψιστη αδικία, ασυμβίβαστη με κάθε τι και ακατανόητη».
[Primo Levi, «To καθήκον της μνήμης»…]
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό νέο βιβλίο ήρθε να καλύψει το κενό στην προσέγγιση ενός ενδιαφέροντος και εξαιρετικά επίκαιρου θέματος: των πολιτικών και των συγκρούσεων που αναπτύσσονται γύρω από τη Μνήμη, η οποία μεταφέρει στο σύγχρονο κόσμο το Τραύμα που προήλθε από βίαιες συμπεριφορές σκληρών ομάδων εξουσίας ενάντια σε άμαχους πληθυσμούς. Για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία κατατίθεται μια ολοκληρωμένη μελέτη που προσεγγίζει θεωρητικά το ζήτημα και μελετά ενδεικτικά περιπτώσεις απ’ όλο τον κόσμο. Συνέχεια
-Mικρασιάτες και ΄21. Μια βιβλιοπαρουσίαση στην «Ένωση Σμυρναίων»
…με τον Αρχάγγελο Γαβριήλ!!!
Τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου (07.00 μ.μ.) θα παρουσιαστεί στην Ένωση Σμυρναίων (οδός Καρύτση 3, Γ΄ όροφος, Αθήνα) από μένα, τον Ευ. Τσίρκα και τον… Αρχάγγελο Γαβριήλ το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Τ. Σαλκιτζόγλου «Η Μικρά Ασία στην Επανάσταση του 1821. Η συμβολή των Μικρασιατών στον εθνικό αγώνα».
Το βιβλίο αυτό αναδεικνύει ένα γεγονός που δεν είναι ευρέως γνωστό, τη μεγάλη συμμετοχή των Μικρασιατών στην Επανάσταση του 1821 και τη σημαντική συμβολή τους στην απελευθέρωση της κοινής πατρίδας. Το βιβλίο περιέχει εκτενή κατάλογο με ονόματα Μικρασιατών αγωνιστών (με τις περιοχές καταγωγής τους), ενώ δημοσιεύονται έγγραφα που πιστοποιούν τη συμμετοχή και την προσφορά τους στον εθνικό αγώνα.
Ο Τάκης Σαλκιτζόγλου είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η Σύλλη του Ικονίου» (έκδοση του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού) και πολλών άρθρων και μελετών. Μέσα από το βιβλίο του «Η Μικρά Ασία στην Επανάσταση του 1821. Η συμβολή των Μικρασιατών στον εθνικό αγώνα» αναδεικνύει την προσφορά και τις θυσίες των Μικρασιατών για την απελευθέρωση της Ελλάδας που δεν είναι ευρέως γνωστές.
-Ο «Κόκινος Καπνας» στο «Δρόμο»
Στην εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς της 25ης Σεπτεμβρίου 2010, δημοσιεύτηκε παρουσίαση του βιβλίου μου O Κόκινος Καπνας και ο ελληνισμός του Καυκάσου.
Δρόμος Οχτωβριανής Επανάστασης…
Του Στέλιου Θεοδωρίδη
Ο Κόκινος Καπνaς, δηλαδή ο «Κόκκινος Καπνεργάτης», ήταν μια σημαντική ελληνική σοβιετική εφημερίδα που εκδιδόταν στο σοβιετικό Καύκασο τη δεκαετία του ’30. Η πρόσφατη κυκλοφορία της μελέτης του ιστορικού Βλάση Αγτζίδη με τίτλο «Η εφημερίδα Κόκινος Καπνας και ο ελληνισμός του Καυκάσου (1932-1937)» από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις, ξανάφερε στην επικαιρότητα τη συζήτηση για μια από τις πλέον φωτεινές αλλά άγνωστες σελίδες του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος.
Γιατί, κάποιες από τις πιο σημαντικές στιγμές του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος σχετίζονται με την περίοδο εκείνη στην ΕΣΣΔ, όπου «Οι Έλληνες κομμουνιστές πήραν την εξουσία και την άσκησαν κατά το δοκούν», όπως αναφέρει ο συγγραφέας. Τα όσα συγκλονιστικά συνέβησαν στις ελληνικές κοινότητες της Ρωσίας από το 1917 έως και το 1937 αποτελούν μέχρι σήμερα μια άγνωστη σελίδα του κινήματος.
-Ο Κωστής Παπαγιώργης για τον «Κόκινο Καπνα»
Στην εφημερίδα Κόσμος του Επενδυτή στις 12-13 Ιουνίου 2010, ο Κωστής Παπαγιώργης παρουσίασε την έκδοση της μελέτης για την εφημερίδα Κόκινος Καπνας.
Στην εισαγωγή του έγραψε: «Μία από τις 160 εθνότητες που απάρτισαν τη Σοβιετική Ένωση ήταν ασφαλώς και οι Έλληνες -κομμουνιστές και μη- των ποντιακώνπεριοχών στα βόρεια παράλια του Εύξεινου Πόντου που έφταναν τις 300.000 ψυχές. Ο Βλάσης Αγτζίδης, διδάκτωρ σύγχρονης ιστορίας, με το βιβλίο του για τον «Κόκκινο Καπνά» (Εναλλακτικές Εκδόσεις), ιστορώντας το χρονικό έκδοσης και κυκλοφορίας μιας ελληνόγλωσσης εφημερίδας με αυτόν τον τίτλο ουσιαστικά διασώζει την ιστορική υπόσταση των πληθυσμών της περιοχής και την απίστευτη διαδικασία των συνθηκών διαβίωσης…»
-H τουρκική άποψη για το ποντιακό ζήτημα,
Την Παρασκευή 16 Απριλίου 2010, θα παρουσιαστούν στο Κιλκίς τα δύο βιβλία του δικηγόρου, αλλά και καλού ερευνητή, Θεόδωρου Παυλίδη. Το πρώτο βιβλίο με τίτλο «Ο ελληνισμός του Δυτικού Πόντου« θα παρουσιαστεί από τον εκπαιδευτικό Γεώργιο Αντωνιάδη και το δεύτερο με τίτλο «Το Ποντιακό από τη σκοπιά των Τούρκων« από μένα.
Η εκδήλωση θα γίνει στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς (19.00) και συνδιοργανώνεται από τον Δήμο, τον Δικηγορικό Σύλλογο, τους δύο ποντιακούς συλλόγους της πόλης του Κιλκίς «Οι Αργοναύτες» και «Ο Γερμανός Καραβαγγέλης» και τις τοπικές εφημερίδες.
Βιβλιοπαρουσίαση: Ο Βενιζέλος, ο Λόιντ Τζορτζ, ο Πόντος και η Σμύρνη…
Το βιβλίο του Κωσταντίνου Σβολόπουλου με τίτλο: «Η απόφαση για την επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία», υπήρξε μια απ’ τις σημαντικότερες μελέτες που εκδόθηκαν την περασμένη χρονιά.
Το βιβλίο παρουσιάζεται από μένα και τη Χαρά Γαλανού τη Δευτέρα 1 Μαρτίου, 7.00 μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Κηφισιάς (Διονύσου και Μυρσίνης), στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Ιστορίας.
-Οι δρόμοι των Ελλήνων
……….για τον εξωελλαδικό ελληνισμό
Μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ρolaris ένα συλλογικό έργο για τους εκτός Ελλάδας Έλληνες, που συμπεριλαμβάνει τόσο τη διασπορά, όσο και τις ένδημες κοινότητες του εξωτερικού.
Στο έργο αυτό, εκτός από μένα γράφουν οι: Αλέξανδρος Κιτρόεφ (Βόρεια και Κεντρική Αμερική, Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή), Αναστάσιος Τάμης (Νότια Αμερική, Ανατολική και Νότια Ασία, Ωκεανία), Γεώργιος Γιακουμής (Αλβανία), Κώστας Λουκέρης (Έλληνες της Κωσταντινούπολης, Υποσαχάρια Αφρική), Κυριακή Πετράκη (Δυτική Ευρώπη, Ρουμανία).
Η δική μου συμβολή αφορά τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, τη Βουλγαρία, τη FYROM, καθώς και τις ελληνόφωνες ομάδες στη σύγχρονη Τουρκία. Τα κείμενα αυτά θα τα αναρτήσω τις επόμενες μέρες.