Εκατό χρόνια μας χωρίζουν από τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική και γεωπολιτική καταστροφή που συνέβη στην Εγγύς Ανατολή μετά το συμβολικό 1453. Μια Καταστροφή που σηματοδοτήθηκε με την ανώμαλη επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος, αναντίστοιχη των πραγματικών πληθυσμιακών ισορροπιών και με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς Ρωμιούς, Αρμένιους και Ασσυροχαλδαίους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στο βωμό του τουρκικού εθνικιστικού Μολώχ.
All-focus
Για τη δραματική αυτή εξέλιξη, που συνέβη μετά το τέλος (και ως συνέχεια) του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, υπεύθυνη στο μεγαλύτερο βαθμό ήταν η μοναρχική Δεξιά, η οποία διαχειρίστηκε την μεταπολεμική πρόκληση με τον πλέον ανορθολογικό τρόπο. Η τιμωρία των πραγματικών υπεύθυνων της Μικρασιατικής Καταστροφής με την Δίκη των Εξ σε περιβάλλον Καταστροφής και κοινωνικής κατάρρευσης, βιώθηκε ως το υπερμέγιστο τραύμα για τη συντηρητική παράταξη, η οποία επανήλθε δυναμικά και ρεβανσιστικά στην ελλαδική εξουσία από το 1933 και σφράγισε -σχεδόν έως σήμερα- την ιστορική μνήμη των Νεοελλήνων με τη δική της εκδοχή (βοηθούσης και της παραδοσιακής σοβιετόφιλης Αριστεράς, στην οποία επιβλήθηκε η κυνική και αντιμαρξιστική-φιλοκεμαλική αντίληψη της Κομιντέρν). Το κύριο «θύμα» αυτής της στάσης ήταν η απόλυτη υποβάθμιση του μικρασιατικού δράματος, η διαστρέβλωση του περιεχομένου εκείνου του ιστορικού μεταίχμιου, η απόκρυψη του τεράστιου αριθμού νεκρών και προσφύγων, καθώς και οι συνέπειες της ήττας έως σήμερα.
Η αναθεωρητική προσπάθεια της Δεξιάς κορυφώθηκε συμβολικά πριν από λίγα χρόνια με την ακύρωση της Δίκης των Εξ από τον Άρειο Πάγο. Για την ακύρωση της Δίκης των Εξ και τη μετατροπή του Άρειου Πάγου σε φιλομοναρχικό ιστοριοδίφη, ο καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης έγραψε: «Όλο το ζήτημα εγγράφεται στη λογική της αναθεώρησης της ιστορίας, της απόσεισης του εθνικού βάρους, ώστε να παιχθεί το παιχνίδι χωρίς κοινωνικές δεσμεύσεις από τους φορείς του κράτους και τους περί αυτού.
Όπως ισχυρίζονται, η εγκατάλειψη του μικρασιατικού ελληνισμού, κατά την αποχώρηση του στρατού, αλλά και όλη η υπόθεση της μικράς πλην εντίμου Ελλάδος, έγινε από πατριωτικό καθήκον και όχι για λόγους προδοσίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί η δικαιοσύνη να αναθεωρεί την ιστορία, αυτό είναι έργο της επιστήμης.»
Ας δούμε ποια ήταν τα πραγματικά δεδομένα εκείνης της εποχής που οδήγησαν σε μια Καταστροφή επικών διαστάσεων για την οποία ο Βρετανός πρωθυπουργός Λόιντ Τζορτζ έγραψε: «Kάθε τραγωδία είναι μίξη σφαλμάτων και ατυχημάτων… Ουδέποτε το φαινόμενο αυτό απεικονίστηκε εναργέστερα απ’ ό,τι στην ιστορία της ελληνικής αποτυχίας στον πόλεμο».
Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου
Ο Λόιντ Τζορτζ αναφερόταν στην αιματηρή και αμετάκλητη κατάληξη της προσπάθειας του ελληνισμού αφενός να συμμετάσχει στις ευρωπαϊκές διεργασίες αναβαθμίζοντας τη χώρα και αφετέρου να διεκδικήσει την μερίδα που του αναλογούσε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τα εδάφη της ηττημένης προνεωτερικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που αποχωρούσε πλέον οριστικά από την Ιστορία και αντικαθίστατο από τη μορφή του έθνους-κράτους. Να σημειωθεί ότι στις παραμονές του πολέμου (1914) το ποσοστό των Ελλήνων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κυμαινόταν μεταξύ του 13 και του 20% του συνολικού οθωμανικού πληθυσμού, ενώ ήταν υποδιπλάσιο του ελληνικού πληθυσμού που κατοικούσε στο ελεύθερο κράτος.
Με τη Συνθήκη των Σεβρών (Αύγουστος 1920) η Ελλάδα κατάφερε να διεκδικήσει μόλις το 6% του παλιού κοινού οθωμανικού εδάφους, ενώ περιοχές με σημαντικό ελληνικό πληθυσμό, όπως ο Πόντος, έμειναν εκτός των ρυθμίσεων. Τα μειωμένα εδαφικά κέρδη σε σχέση με την πραγματική αναλογία του πληθυσμού οφείλονταν αποκλειστικά στην μεταπολεμική υποβάθμιση της θέσης της Ελλάδας, η οποία για δύο ολόκληρα χρόνια (1915-1917) παρέμεινε σε καθεστώς φιλογερμανικής ουδετερότητας προκειμένου να προστατευτεί η σύμμαχος των Γερμανών Τουρκία. Και αυτή η πολιτική που επιβλήθηκε με πραξικοπηματικές μεθόδους -μετατρέποντας την Ελλάδα σε Πόντιο Πιλάτο την στιγμή που οι Νεότουρκοι διέπρατταν τις Γενοκτονίες των χριστιανικών κοινοτήτων (Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσυρίων)- ήταν γνήσια επιλογή του περιβάλλοντος του Κωνσταντίνου Α’, που από χρόνια συνεργαζόταν με τη γερμανική πρεσβεία.
Η έστω και την τελευταία στιγμή συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων με την ανατροπή της φιλογερμανικής πολιτικής και την έξωση από τη χώρα των φιλογερμανικών κέντρων, επέτρεψε τη συμμετοχή στις μεταπολεμικές διαδικασίες. Έτσι κερδήθηκε η Θράκη (Δυτική και Ανατολική) και υπό όρους η περιοχή της Σμύρνης. Αλλά παρά την τεράστια διπλωματική επιτυχία της Ελλάδας, δυόμιση μήνες μετά οι ψηφοφόροι θα ξαναδώσουν την εξουσία στους παλιούς μοναρχικούς, οι οποίοι καθ’όλη την προεκλογική περίοδο πορεύτηκαν με μια αντιπολεμική άτυπη συμμαχία με το νεαρό ΣΕΚΕ-ΚΚΕ που μόλις είχε ενταχθεί στην Κομιντέρν και υλοποιούσε τις επιταγές της.
Νοέμβρης 1920: Οι φιλογερμανοί επιστρέφουν στην εξουσία
Η επιστροφή των παλιών φιλογερμανών στην εξουσία θα έχει δραματικές επιπτώσεις στο μικρασιατικό εγχείρημα. Κατ’ αρχάς θα επιλέξουν συνειδητά να διαρρήξουν τις σχέσεις με τους συμμάχους, παραγνωρίζοντας τις δύο αυστηρές διακοινώσεις τους για τη μη επιστροφή του Κωνσταντίνου στον θρόνο, ενώ ήδη είχαν αποκαθηλωθεί οι ηττημένοι παλιοί του αυτοκρατορικοί σύμμαχοι, ο γυναικαδελφός του Γουλιέλμος Β΄ στη Γερμανία και ο Κάρολος Α’ στην Αυστροουγγαρία. Οι τρεις νικήτριες συμμαχικές χώρες δήλωναν ξεκάθαρα: «…ευρίσκονται ηναγκασμέναι να δηλώσωσι δημοσία ότι η επί του Θρόνου της Ελλάδος παλινόρθωσις Ηγεμόνος του οποίου η κακόπιστος στάσις και διαγωγή έναντι των συμμάχων κατά τη διάρκεια του πολέμου εγένετο δι αυτούς πηγή δυσχερειών και σοβαρών απωλειών, δεν θα ηδύνατο να θεωρηθή παρ’ αυτών ειμεί ως η παρά της Ελλάδος επικύρωσις των εχθρικών πράξεων του Βασιλέως Κωνσταντίνου. Το γεγονός τούτο θα εδημιούργει νέαν κατάστασιν δυσμενή εις τας μεταξύ της Ελλάδος και των Συμμάχων σχέσεις και εις την περίπτωσιν ταύτην οι τρεις Κυβερνήσεις δηλούσιν ότι επιφυλάσσουσιν εαυταίς πλήρη ελευθερία δράσεως προς διακανονισμόν της καταστάσεως ταύτης.»
Παρόλα αυτά η φιλομοναρχική κυβέρνηση οργάνωσε ένα νόθο δημοψήφισμα στις 5 Δεκεμβρίου, όπου το 99,9% ψήφισαν υπέρ της επαναφοράς. Στη συνέχεια οργάνωσε τη θριαμβευτική επάνοδο του Κωνσταντίνου αναθέτοντάς του την αρχηγία του στρατού. Παράλληλα τοποθέτησε επικεφαλής του στρατεύματος απειροπόλεμα και άχρηστα στελέχη, απομακρύνοντας ικανούς και εμπειροπόλεμους αξιωματικούς. 500 έμπειροι αξιωματικοί απομακρύνθηκαν ως βενιζελικοί ή υποχρεώθηκαν λόγω κλίματος να αποχωρήσουν μόνοι τους. Επανήλθαν από την αποστρατεία 1500 φιλομοναρχικοί, ενώ στη θέση του ικανού Λ. Παρασκευόπουλου θα αναλάβει ο ανακληθείς από την αποστρατεία Αν. Παπούλας και την άνοιξη του 1922 ο μειωμένων ψυχικά ικανοτήτων Χατζηανέστης.
–Έτσι, εν πλήρει συνειδήσει υποβάθμισαν την ελληνική θέση στο μικρασιατικό πόλεμο και μετέτρεψαν μια διασυμμαχική επιχείρηση σε καθαρό ελληνοτουρκικό πόλεμο με αντίπαλο τους εθνικιστές του Μουσταφά Κεμάλ. Παράλληλα αμέλησαν παντελώς μετά τις πρώτες ήττες του Καλοκαιριού του 1921 να οχυρώσουν την περιοχή της Σμύρνης, μετατρέποντάς την σε απόρθητο φρούριο, κατά τον τύπο της οχύρωσης της Άγκυρας από τον Μουσταφά Κεμάλ.
–Εξέθεσαν σε θανάσιμο κίνδυνο τους εναπομείναντες Έλληνες του Πόντου, όταν δημοσίως και προσχηματικά δήλωσαν στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου τον Μάρτιο του 1921, ότι θα οργάνωναν στρατιωτική επέμβαση εκεί, χωρίς να έχουν την παραμικρή τέτοια πρόθεση. Έτσι κατάφεραν να προκαλέσουν την δεύτερη φάση της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, εφόσον ο Μουσταφά Κεμάλ με βίαιο τρόπο εκτόπισε τον ελληνικό πληθυσμό από την περιοχή προς τα βάθη της Ανατολίας
–Επίσης δεν έλαβαν κανένα μέτρο για την προστασία του άμαχου πληθυσμού της Ιωνίας, ενώ ήταν γνωστό ότι σε περίπτωση αποχώρησης του ελληνικού στρατού θα εσφαγιάζετο από τους κεμαλιστές. Αντιθέτως, μετά την κατάρρευση του μετώπου και πέντε ημέρες πριν εισβάλλει ο κεμαλικός στρατός στη Σμύρνη αποστέλλεται η τελευταία εντολή της μοναρχικής κυβέρνησης με την υπογραφή του πρωθυπουργού Πέτρου Πρωτοπαππαδάκη: «Εγκρίνετε εμποδισθώσι αναχωρίσωσι Έλληνες Μικρασιάται δι Ελλάδα, ακόμα και όταν είναι εύποροι δυνάμενοι αναχωρήσωσι με συνήθη ταχυδρομικά ατμόπλοια.» Ως αποτέλεσμα αυτής της αδιαφορίας για τη μοίρα του μικρασιατικού ελληνισμού συνελήφθησαν 150.000 άμαχοι από τα κεμαλικά στρατεύματα εκ των οποίων μόνο 15.000 άτομα επέζησαν και έφτασαν στην Ελλάδα μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης.
Θα μπορούσαν αυτές οι πράξεις να χαρακτηριστούν ως πράξεις «εθνικής προδοσίας»; Νομίζω ότι η απάντηση είναι αυτονόητη. Όσο και αν οι πολιτικοί και φυσικοί απόγονοι της τότε υπεύθυνης για τα δεινά ηγεσίας, επιχείρησαν να την «αθωώσουν» μέσα από παράδοξες και προσβλητικές για την ιστορία του Αρείου Πάγου διαδικασίες.
Tο βρετανικό θωρηκτό Iron Duke εξω από τη φλεγόμενη Σμύρνη
«Πρέπει να σημειώσουμε σε τούτο το κείμενο και να τονίσουμε ιδιαίτερα, πως καμιά άλλη αντιστασιακή οργάνωση δεν έχει να παρουσιάσει αντιστασιακά τραγούδια εκτός από τη μεγαλύτερη, τη μαχητικότερη, τη μαζικότερη αντιστασιακή οργάνωση: την Εαμική Εθνική Αντίσταση.»
Στα μαύρα χρόνια της ξενικής κατοχής ’41-’44, τότε που όλα «τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» ο ήρωας λαός μας όχι μόνο δεν υπόκυψε στα σκληρά μέτρα που πήραν οι βρωμεροί καταχτητές (Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι) αλλ’ αντίθετα, αμέσως εξεδήλωσε με πράξεις γενναίες και ηρωικές την αντίστασή του.
Όπως στα δίσεκτα χρόνια της μακραίωνης οθωμανικής κυριαρχίας ο λαός μας τραγούδησε τα δεινοπαθήματά του, τις αγωνίες του, τους πόθους του, τους ξεσηκωμούς και τους αγώνες του, έτσι και τώρα, στα χρόνια της γερμανοϊταλικής και βουλγαρικής κατοχής τραγούδησε τις αγωνίες του, τους πόθους του, τους καημούς του και τους αγώνες του για τη λευτεριά της Πατρίδας.
Τα τραγούδια της Εθνικής Αντίστασης έχουν μεγάλη ομοιότητα με τα κλέφτικα της τουρκοκρατίας γιατί εξέφραζαν τους ίδιους αγώνες, Τις ίδιες αγωνίες, τους ίδιους ηρωισμούς του ίδιου Λαού. Βγαίνανε μέσα από τα βάθη της καρδιάς και της ψυχής του ανυπότακτου, του αδούλωτου, του ήρωα και γίγαντα Λαού μας.
Βαριά στενάζουν τα βουνά, κι ο ήλιος σκοτεινιάζει, το δόλιο το Μικρό Χωριό και πάλι ανταριάζει. Λαμποκοπούν χρυσά σπαθιά, πέφτουν ντουφέκια ανάρια, ο Άρης κάνει πόλεμο, μ’ αντάρτες παλληκάρια.
Έλα βρε άπιστε Ιταλέ, κορόιδο Μουσολίνι να μετρηθούμε οι δυο μαζί να ιδείς το τι θα γίνει.
Το μίσος του λαού μας ενάντια στους ξένους τυράννους και τους συνεργάτες των είναι απέραντο αβυσσαλέο και άσβεστο. Από την πρώτη στιγμή οργανώνεται σε πόλεις και χωριά και κηρύσσει την ηρωική του Αντίσταση, χωρίς να υπολογίσει τους κινδύνους και τις όποιες συνέπειες. Η πρώτη και μεγαλύτερη και μαχητικότερη αντιστασιακή οργάνωση, που καλύπτει το σύνολο σχεδόν του ελλαδικού χώρου, είναι το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ). Μια δεύτερη αντιστασιακή οργάνωση, που δρα κυρίως στο μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου είναι ο ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος). Παρουσιάστηκε και μια Τρίτη αντιστασιακή οργάνωση, ο ΕΚΚΑ (Εθνικός Και Κοινωνικός Αγώνας) με το 5/42 Σύνταγμα στην περιοχή της Γκιώνας, που ήταν δύσκολο ν’ αναπτυχθεί και να ευδοκιμήσει γιατί από καιρό στην περιοχή κυριαρχούσαν πλήρως οι οργανώσεις του ΕΑΜ.
Παρουσιάστηκαν και άλλες αντιστασιακές οργανώσεις, όπως η ΠΕΑΝ, που ανατίναξε τα γραφεί της φιλοναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ επί των οδών Γλαδστωνος και Πατησίων στην Αθήνα. Αυτές οι αντιστασιακές οργανώσεις έπαιξαν κυρίως κατασκοπευτικό ρόλο για λογαριασμό των Άγγλων.
Αντιστασιακοί παιάνες
Τα ηρωικά κατορθώματα των αγωνιστών, είτε στις πόλεις είτε στα χωριά, είτε επάνω στα ένδοξα ελληνικά βουνά, γίνονται τραγούδι, γίνονται παιάνες:
Δε φοβάμαι την κρεμάλα δε φοβάμαι το σχοινί και στο διάβα μου όλοι τρέμουν Ράλληδες και Γερμανοί.
Με τα υπέροχα αντιστασιακά του τραγούδια, ο αγωνιζόμενος Λαός μας, ο ανυπόταχτος, ο αδούλωτος, ο υπερήφανος, εκφράζει τους αγώνες του τους ηρωικούς, τους πόθους και τις ελπίδες του για μια καινούργια Ελλάδα, ελεύθερη, δίκαιη, δημοκρατική. Γνωρίζει βαθύτατα ο Λαός μας, πώς δεν πολεμάει μόνο για τη Λευτεριά της Πατρίδας, αλλά οραματίζεται να ‘’χτίσει’’ και μια νέα Ελλάδα χωρίς πάτρωνες και προστάτες, που να ανήκει πραγματικά, αληθινά, σ’ όλους τους Έλληνες:
Του σκλάβου η οργή έχει ξεχειλίσει στις πολιτείες και στα χωριά κι απ’ ώρα σ’ ώρα θ’ αντηχήσει παιάνας για μας η Λευτεριά.
Η συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού Λαού, από την πρώτη στιγμή που η Πατρίδα μας υπόκυψε στις σιδερόφραχτες ορδές του Ναζισμού-Φασισμού, εξεδήλωσε την πλήρη του αντίθεση, το μίσος και την αντιπάθεια και κηρύσσει τον υπέρ Πατρίδας ιερό αγώνα, κάτω από τη φωτισμένη καθοδήγηση ψυχωμένων, θαρραλέων και γενναίων πατριωτών.
Από το καλοκαίρι ακόμα του 1941 εκδηλώνονται οι πρώτες ένοπλες αντάρτικες ομάδες σ’ ολόκληρη τη σκλαβωμένη Πατρίδα μας, που γεμίζουν τα ελληνικά βουνά. Στην αρχή είναι ολιγομελείς, αλλά γρήγορα γίνονται Συντάγματα και Μεραρχίες, που φέρνουν στον καταχτητή και τους συνεργάτες των τον τρόμο και το φόβο:
Του Ρήγα ο σπόρος φούντωσε πιά έγινε φως, χαρά κι ελπίδα να, οι αντάρτες απ’ τα βουνά των σκλάβων σπαν την αλυσίδα.
Πάντοτε ο λαός μας, από τα πολύ παλιά τα χρόνια, σαν μοναδικό τρόπο έκφρασης των συναισθημάτων και διανοημάτων είχε τον έμμετρο λόγο, δηλαδή το τραγούδι. Όλοι ξέρουμε πόσο εύκολα συγκινεί και πόσο έντονα εκφράζει το τραγούδι τα διανοήματά μας, από τα πιο απλά έως τα πλέον σύνθετα. Σ’ όλες του τις εκδηλώσεις ο λαός μας με το τραγούδι εκφράζει τα συναισθήματά του. Η μάνα για να κοιμήσει το παιδί της με το τραγούδι το νανουρίζει. Ο ερωτευμένος για να εκφράσει την αγάπη του, τη χαρά του, τη λύπη του με το τραγούδι το δείχνει. Με δυό λόγια, μπορούμε να πούμε, πώς το τραγούδι είναι η γλώσσα της καρδιάς, της καρδιάς, του νου και της ψυχής. Γι αυτό σε κάθε εποχή και σ’ όλες τις ηλικίες είχε πάντα ως όργανο γλωσσικό το στίχο, τη ρίμα, τον έμμετρο λόγο.
Στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι αδούλωτοι λεβέντες της Ρούμελης και της Μακεδονίας, του Μωριά και των νησιών όλης της Ελλάδα, εκδήλωναν το μίσος το απύθμενο κατά της σκλαβιάς και τον πόθο και την ελπίδα για Λευτεριά με τα ηρωικά, επικά τραγούδια:
Μάνα σου λέω δεν μπορώ στους Τούρκους να δουλεύω θα πάρω το τουφέκι μου να πάω να γίνω κλέφτης.
Έτσι εκφράζεται ο λαός μας σ’ όλες τις εποχές, τις άσχημες και τις καλές. Με τα αθάνατα τραγούδια εκφράστηκε και κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας και κατά την ηρωική επανάσταση του 1821 του μεγάλου ξεσηκωμού του Γένους. Με τα ηρωικά τραγούδια ο λαός μας εκφράστηκε και κατά τη διάρκεια του ένδοξου ελληνοϊταλικού πολέμου, του ηρωικού ‘’ΌΧΙ’’:
Και διασπορπίζεις τους εχθρούς του τόπου μ’ ένα ‘’Μολών Λαβέ’ και μ’ ένα ‘Όχι’. Τη λευτεριά, το δίκαιο διαφεντεύεις και πάνω από σύνορα και πό χρόνια ιδέα στην ιστορία Συ βασιλεύεις. Δόξα χαρά Σου, Ελάδα μας, αιώνια!
Έτσι, ο ήρωας λαός, κάθε του συναίσθημα κάθετι που είχε σχέση με την οικογενειακή, κοινωνική και εθνική ζωή το έπλεκε με τα φτερά της φαντασίας του και το εκδήλωνε με μεστό έμμετρο λόγο, με το τραγούδι. Υπάρχουν τραγούδια, που τραγούδησε ολόκληρη η Ελλάδα, με μεγάλη ακτινοβολία, όπως το αθάνατο τραγούδι:
Στ’ άρματα, στ’ άρματα. Βροντάει ο Όλυμπος, αστράφτει η Γκιώνα μουγκρίζουν τα’ Άγραφα, σειέται η στεριά Στ’ άρματα, στ’ άρματα. Εμπρός στον Αγώνα για τη χιλιάκριβη τη Λευτεριά.
Αντάρτικα σε ντοπιολαλιές
Υπήρξαν, βέβαια, και τραγούδια της Αντίστασης, που τραγουδήθηκαν σε ορισμένες μόνον περιοχές όπως το ποντιακό:
Αντάρτε μ’ σα ψηλά ρασιά ποιος μαγειρεύ και φάϊσε, ποιος πλεν’ τα λώματα σ’ και κάθε Σάββα αλάϊσε
Ή της Λέσβου:
Του Ι.Α.Μ., του Ι.Α.Μ. τα’ γ’ η ΙΠΟΝ μας ανοίξαν τα μάτια λοιπόν τα’ ό.τι να κάνιτι, ρε γημπάρ δε μας βάζιτι σαμάρ’
Στα δύσκολα χρόνια της κατοχής 1941-44, ο λαός μας είτε πάνω στα ελεύθερα βουνά μας, είτε μέσα στις πόλεις και τα χωριά με εκατοντάδες τραγούδια εκφράστηκε για την ηρωική του αντίσταση, την ανεπανάληπτη, κατά των βρωμερών τυράννων καταχτητών και των ελεεινών συνεργατών τους. Πολλά από τα τραγούδια θα έπρεπε να διδαχτούν σ’ όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, γιατί είναι πράγματι τραγούδια που βγήκαν μέσα από τη ζεστή καρδιά του αγωνιζόμενου λαού μας και αναμφισβήτητα θα καλλιεργούσαν και θα εξύψωναν, πολύ ψηλά, το εθνικό φρόνημα, την αξιοπρέπεια και την εθνική υπερηφάνεια της νεολαίας μας. Κι ακόμη θα ανέπτυσσε περισσότερο στη νέα γενιά τη βαθειά εκτίμηση στην Εθνική Αντίσταση και το ηρωικό της έργο. Έτσι θα μάθουν οι νέοι μας πως τα ελληνικά ένδοξα βουνά, στα μαύρα χρόνια της ξενικής κατοχής έγιναν ηρωικά σύμβολα της Ελευθερίας:
Είμαστε εμείς Ελλάδα τα παιδιά σου συγκεντρωμένα απάνω στα βουνά και για σένα και για τη λευτεριά σου θ’ αγωνιστούμε όλοι με καρδιά.
Αναγνώριση απ’ όλους
Κανένας ποια, ύστερα από τόσα χρόνια, δεν μπορεί να αμφισβητήσει, πως στα χρόνια της γερμανο-ϊταλικής και βουλγαρικής κατοχής, πάνω στα δοξασμένα βουνά της Πατρίδας μας, γράφτηκαν απ’ τους ήρωες αντάρτες οι ωραιότερες σελίδες δόξας και μεγαλείου της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Πολύ σωστά, στην πρόσφατη παρουσίαση του βιβλίου του Μανώλη Γλέζου, του πρωταγωνιστή και συμβόλου της Εθνικής Αντίστασης, ο πρωθυπουργός της χώρας Κώστα Καραμανλής δήλωσε: «Η Εθνική Αντίσταση γράφτηκε με κεφαλαία γράμματα στην παγκόσμια ιστορία. Γράφτηκε με πράξεις ηρωισμού, με πράξεις ελευθερίας, όπως αυτή του Μανώλη Γλέζου και με το αίμα χιλιάδων Ελλήνων, γνωστών και άγνωστων ηρώων. Τα ιδανικά της: η ελευθερία και η δικαιοσύνη παραμένουν επίκαιρα και αποτελούν φωτεινά παραδείγματα για τους νεότερους Έλληνες.»
Η ζωή των ανταρτών στα Μακεδονικά και τα άλλα βουνά της Πατρίδας μας, αποτυπώθηκε κατά τον πιο όμορφο και ζωντανό τρόπο στα τραγούδια και την ποίηση, που με πάθος τα τραγούδησε ολόκληρος ο λαός εκφράζοντας το αβυσσαλέο μίσος του κατά της τυραννίας και τον απέραντο θαυμασμό του για τα ηρωικά κατορθώματα, των σταυραετών των ελεύθερων βουνών, που στάθηκαν αντάξιοι συνεχιστές των κλεφτών και αρματωλών του 1821 και των γενναίων πολεμιστών του ηρωικού σαράντα.
‘’Με το χαμόγελο στα χείλη’’ επίσης, εθελοντικά, όμως αυτή τη φορά, χιλιάδες Ελληνόπουλα ανέβηκαν πάνω στα ένδοξα βουνά της Πατρίδας μας για να πολεμήσουν τους επιδρομείς, που από τις 6 Απριλίου 1941 βρώμιζαν και μόλυναν τα άγια της Ελλάδας χώματα:
…Σαν αϊτοί χυνόμαστε μεσ’ στις γραμμές στα Τέμπη χαλάμε τραίνα και γραμμές, με αρχηγούς λεβέντες.
Τινάζουμε τα σίδερα, τα τραίνα στον αέρα λαμπρά μας κατορθώματα ακούγονται ως πέρα.
Λαϊκοί θρήνοι για τα ολοκαυτώματα
Ποιος μπορεί να ξεχάσει εκείνο το λαϊκό θρήνο, που τον Οκτώβρη του 1941 οι βάρβαροι κατακτητές ξεθεμέλιωσαν κατά τον πιο σκληρό τρόπο τα τρία χωριά του Κιλκίς πάνω στα Κρούσια και δολοφόνησαν εν ψυχρώ όλους τους άρρενες κατοίκους:
Το Μούσγαλι, το Μούρσαλι, το Κοτσαλάρ τα τρία τα κάψανε οι Γερμανοί, του Χίτλερ τα θηρία.
Κι ένα πρωτοπαλλίκαρο το θάνατο αψηφώντας: Μη μας ξεχνάτε Έλληνες είπε χαμογελώντας.
Να γιατί , αυτά τα υπέροχα τραγούδια αποτελούν λαμπρά μνημεία του λαϊκού λόγου. Είναι βέβαιο, πως αντικαθρεφτίζουν τη ψυχή του λαού μας και την ιστορία του Έθνους κατά τη μακραίωνη ιστορία μας.
Ο ιδρυτής της ελληνικής λαογραφίας Ν. Πολίτης, γράφει μεταξύ άλλων τα εξής: «…Εις τα τραγούδια και τις παραδόσεις, ο εθνικός χαρακτήρ αποτυπώνεται ακραιφνής και ακίβδηλος. Αι μεν παραδόσεις συναπτόμεναι στενώς προς πατρίους τόπους και προς οικείας μορφάς εμφάνιζαν πλαστικώς τα εθνικά ιδεώδη και αποδείκνυαν ότι η αρχήθεν μυθοπλαστική δύναμις του λαού διατηρείται αμείωτος, τα δε τραγούδια εγκατοπτρίζουν πιστώς και τελείως τον βίον και τα ήθη, τα συναισθήματα και την διανόησιν του ελληνικού λαού και εξωραϊζόμενα δια του ποιητικού διακόσμου αναζωπηρούν τας αναμνήσεις των εθνικών περιπετειών…»
Χρόνια τώρα εμείς σκυμένοι σκάβουμε τη μαύρη γης και τα πλούτη μας τα παίρνουν οι τυράννοι οι Γερμανοί
Κατά τη διάρκεια της μαύρης κατοχής ’41-’44 και του μεγάλου απελευθερωτικού αγώνα, ο λαός μας τραγούδησε τον πόνο του, τη δυστυχία του, τα βάσανά του, μα περισσότερο τραγούδησε τον ηρωικό του αγώνα εναντίον των τυράννων για την πολυπόθητη Λευτεριά της Πατρίδας μας.
Το έντεχνο αντιστασιακό τραγούδι
Κατά τη διάρκεια της μαύρης κατοχής και του μεγάλου απελευθερωτικού αγώνα, ο λαός μας τραγούδησε τον πόνο του, τη δυστυχία του, τα βάσανά του, μα περισσότερο τραγούδησε τον ηρωικό του αγώνα εναντίον των τυράννων για την πολυπόθητη Λευτεριά. Πολλοί υπήρξαν οι επώνυμοι και διακεκριμένοι ποιητές όπως ο Ν. Καρβούνης, ο Κ. Βάρναλης, ο Γ. Ρίτσος, η Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη και πολλοί άλλοι, που τα ποιήματά των έγιναν τραγούδι και τα τραγούδησε όλη η Ελλάδα.
Πρέπει να σημειώσουμε σε τούτο το κείμενο και να τονίσουμε ιδιαίτερα , πως καμιά άλλη αντιστασιακή οργάνωση δεν έχει να παρουσιάσει αντιστασιακά τραγούδια εκτός από τη μεγαλύτερη, τη μαχητικότερη, τη μαζικότερη αντιστασιακή οργάνωση: την Εαμική Εθνική Αντίσταση.
Και τούτο γιατί η συντριπτική πλειοψηφία της διανόησης και των ανθρώπων των γραμμάτων και τεχνών ενετάχθησαν στις γραμμές της Εαμικής Εθνικής Αντίστασης και αγωνίστηκαν γενναία μαζί με ολόκληρο τον ελληνικό Λαό για τηνελευθερία της Πατρίδας μας.
Θα κλείσω το σημερινό μου κείμενο με το επίγραμμα «Η Αντίσταση» του μεγάλου μας ποιητή Άγγελου Σικελιανού:
Δεν είναι τούτο πάλεμα σε μαρμαρένια αλώνια, εκεί να στεκ’ ο Διγενής και μπρος να στεκ’ ο Χάρος. Εδώ σηκώνετ΄όλ’ η γη με τους αποθαμένους και με τον ίδιο θάνατο, πατάει το θάνατό της.
Κι απάνω-απάνωστα βουνά, κι απάνω στις κορφές τους φωτάει με μιας Ανάστασης, ξεσπάει αχός μεγάλος.
Η Ελλάδα σέρνει το χορό, ψηλά με τους Αντάρτες. Χιλιάδες δίπλες ο Χορός, χιλιάδες τα τραπέζια, κι είν’ οι νεκροί στα ξάγναντα, πρωτοπανηγυριώτες.
————————————–
(*) Ο Ανδρέας Αγτζίδης (1926-2018), υπηρέτησε στην εκπαίδευση. Υπήρξε ως μαθητής μέλος της ΕΠΟΝ και του εφεδρικού ΕΛΑΣ… To κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ημερησία» του Κιλκίς στις 8-12-2006
Παρασκευή 3 Ιούνη στο Μουσείο Δροσίνη (Διομήδους Κυριακού & Αγ. Θεοδώρων, 7.00 μ.μ.) στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας, στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς, συνεχίζεται το αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή με ένα θέμα που συνδέει τη μικρασιατική και ποντιακή προσφυγιά με τις σταλινικές διώξεις, που εθιμοτυπικά μας δίνουν κάθε χρόνο το θέμα για να κλείσουμε το πρώτο εξάμηνο του Σεμιναρίου. Καλεσμένοι είναι δύο εξαιρετικοί ερευνητές: ο Βασίλης Τσενκελίδης και ο Σωτήρης Γκουντουβάς.
Η παρουσίαση του θέματος θα γίνει ως εξής:
Βλάσης ΑΓΤΖΙΔΗΣ: Εισαγωγή και παρουσίαση των εισηγητών. Η Μικρασιατική Καταστροφή προκάλεσε και ένα κύμα εξόδου προς την ΕΣΣΔ. Οι πληθυσμοί αυτοί για διάφορους λόγους παρέμειναν ή εγκλωβίστηκαν εκεί. Από το 1937 βίωσαν την αντιμειονοτική πολιτική του σταλινικού καθεστώτος.
Επίσης αρκετοί Μικρασιάτες και Πόντιοι πρόσφυγες στην Ελλάδα προσχώρησαν στην Αριστερά. Κάποιοι έφτασαν στις υψηλότερες θέσεις της κομματικής ηγεσίας. Όσοι από αυτούς κατέφυγαν ως πολιτικοί πρόσφυγες στην ΕΣΣΔ για να αποφύγουν τις αντικομμουνιστικές διώξεις στην Ελλάδα, θα πέσουν θύματα των σταλινικών εκκαθαρίσεων την περίοδο 1937-38.
Βασίλης ΤΣΕΝΚΕΛΙΔΗΣ: Θα αναφερθεί στις διώξεις του 1937-1938, που ξεκίνησαν στις 11 Δεκεμβρίου 1937 ο λαϊκός κομισάριος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ Νικολάι Γιεζόφ υπέγραφε το διάταγμα υπ’ αριθμ. 50215 που αφορούσε τους Έλληνες της χώρας. Στις 15 Δεκεμβρίου ξεκίνησε η εφαρμογή του διατάγματος.
Η «Ελληνική Επιχείρηση» ήταν η πιο αιματηρή από τις εθνικές επιχειρήσεις της περιόδου της Μεγάλης Τρομοκρατίας. Το 90% από τους περίπου 22.000 Έλληνες που φυλακίστηκαν από τις 15 Δεκεμβρίου του 1937 μέχρι τον Μάρτιο του 1938, εκτελέστηκαν.
Επίσης θα παρουσιαστούν οι εξορίες της δεκαετίας 1940 στο Καζακστάν, στο Ουζμπεκιστάν και τη Σιβηρία.
Σωτήρης ΓΚΟΥΝΤΟΥΒΑΣ: Η εισήγηση αυτή ασχολείται με την τύχη στελεχών και μελών του ΚΚΕ με μικρασιατική καταγωγή που τα ίχνη τους χάθηκαν στη Σοβιετική Ένωση (Σ.Ε) στα τέλη της δεκαετίας του 1930-40.
Θα ασχοληθούμε με τις περιπτώσεις των Ανδρόνικου Χαϊτά (Σιφναίος), Κώστα Ευτυχιάδη (Καρακόζοφ), Ιορδάνη Ιορδανίδη, Αβραάμ Δερβίσογλου (Βρεττός) και Γρηγόρη Γρηγοριάδη (Τράντας).
Όλα αυτά τα στελέχη και μέλη του ΚΚΕ βρέθηκαν στη Σ.Ε τη δεκαετία 1930-40 για διάφορους λόγους και δραστηριοποιήθηκαν εκεί σε διάφορες κομματικές θέσεις, ή σπούδασαν στις σχολές της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Απέκτησαν την ιδιότητα του πολίτη της Σ.Ε και εγκαταστάθηκαν μονίμως, κάποιοι από αυτούς δημιουργώντας και οικογένειες. Στα τέλη του 1937 βρέθηκαν στο στόχαστρο της λεγόμενης «ελληνικής επιχείρησης της NKVD» και συνελήφθησαν ως ύποπτοι για κατασκοπεία.
Η κάθε μία περίπτωση έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, όλες όμως έχουν κοινό παρονομαστή την κατηγορία της κατασκοπείας εις βάρος της Σοβιετικής Ένωσης και την αντισοβιετική-τρομοκρατική δράση. Οι περιπτώσεις των Χαϊτά-Ευτυχιάδη που υπήρξαν κορυφαία στελέχη του ΚΚΕ αλληλοσυμπλέκονται και εξετάζονται μαζί. Οι άλλες τρεις έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ο Ιορδανίδης ήταν ένας διανοούμενος, μεσαίο στέλεχος του ΚΚΕ, που μεταβαίνει εθελοντικά στην Σ.Ε στην προσπάθεια μπολσεβικοποίησης της ελληνικής ομογένειας της νότιας Ρωσίας. Ο Δερβίσογλου με τροτσκιστικό παρελθόν δραπετεύει από τις φυλακές της Αίγινας και μεταβαίνει παράνομα στη Σ.Ε και ο Γρηγοριάδης δεκανέας της φρουράς των φυλακών Συγγρού διευκολύνει την απόδραση στελεχών του ΚΚΕ από τις φυλακές Συγγρού το 1931 και φεύγει παράνομα μαζί τους στη Σ.Ε.
Οι τέσσερις πρώτοι εκτελέστηκαν στη Σοβιετική Ένωση το 1938 κατά την περίοδο των σταλινικών εκκαθαρίσεων, ο πέμπτος γλύτωσε την εκτέλεση με φυλάκιση λίγων ετών, έγινε στη συνέχεια δάσκαλος και εκφωνητής του ραδιοφωνικού σταθμού στη Μόσχα.
Όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε μεγάλη συζήτηση γύρω από την τύχη αυτών των στελεχών που σε πολλές περιπτώσεις έφτασε στα όρια της μαύρης παραφιλολογίας. Ωστόσο, τα πλήρη στοιχεία για κάθε έναν από αυτούς βρέθηκαν στα αρχεία της Κα Γκε Μπε στη Μόσχα τα λίγα τελευταία χρόνια και οι υποθέσεις αυτές διερευνήθηκαν πλήρως.
Στο Διάγγελμά του ο Πούτιν με το οποίο αιτιολόγησε τη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία ανάφερε ότι: «…η σύγχρονη Ουκρανία δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου από τη Ρωσία, ή ακριβέστερα, από την μπολσεβίκικη, τη κομμουνιστική Ρωσία. Αυτή η διαδικασία ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την επανάσταση του 1917, με τον Λένιν και τους συνεργάτες του να το επιχειρούν με πολύ ωμό τρόπο στην ίδια τη Ρωσία, με την απόσχιση, την απόσπαση μέρους των ιστορικών εδαφών της.»
Την προσοβιετική εποχή το πρόβλημα της πολυμορφίας αντιμετωπίστηκε με τη δοκιμασμένη συνταγή του μεγαλορωσικού πανσλαβισμού: βίαιη αφομοίωση. Την περίοδο που μεσολάβησε μεταξύ της αντι-τσαρικής επανάστασης του Φεβρουαρίου του ’17 και της μπολσεβικικής του Οκτωβρίου, οι εξελίξεις στα εδάφη που κάποτε καταλάμβανε η Ρωσική Αυτοκρατορία κινήθηκαν στην κατεύθυνση δημιουργίας εθνών-κρατών.
Ο εθνοτικός χάρτης της Σοβιετικής Ένωσης
Οι σημερινές εθνικές αντιπαραθέσεις εμφανίστηκαν και τότε με ιδιαίτερη ένταση. Κάθε εθνική ομάδα προσπάθησε με πολιτικά και στρατιωτικά μέσα να εξασφαλίσει την κυριαρχία της επί του εδάφους που θεωρούσε ότι της ανήκει. Ακόμα και οι πολυάριθμες ελληνικές κοινότητες θα οργανώσουν τα δικά τους ένοπλα τμήματα, θα διατυπώσουν αξιώσεις αυτονομίας και θα συγκρουστούν με τα κυρίαρχα έθνη της περιοχής, Γεωργιανούς και Αρμένιους, στην προσπάθεια να κατοχυρώσουν τα δικά τους συμφέροντα.
Η επανάσταση των μπολσεβίκων θα βάλει τέλος στις διεργασίες αυτές, θα ενσωματώσει βίαια τις ανεξάρτητες αστικές Δημοκρατίες (ουκρανική, αρμενική και γεωργιανική) που δημιουργήθηκαν είτε μετά την Φεβρουαρινή Επανάσταση του ’17 είτε μετά την αποχώρηση των Γερμανών από τα εδάφη που τους είχε παραχωρήσει ο Λένιν με τη Συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ (Μάρτιος ’18).
Η πολιτική του Λένιν
Οι μπολσεβίκοι θα επιχειρήσουν να επιλύσουν το εθνικό ζήτημα με νέους τρόπους. Κατά τις πρώτες δεκαετίες, οι μπολσεβίκοι θα κινηθούν στην αντίθετη κατεύθυνση απ’ αυτή της τσαρικής Ρωσίας. Ο Λένιν στην πολιτική του αντίληψη θεωρούσε ότι οι εθνικοί-δημοκρατικοί αγώνες και η σοσιαλιστική επανάσταση συνδέονταν με μια βαθύτατη διαλεκτική σχέση. Σε αντίθεση με τον Στάλιν, αντιλαμβανόταν τη σημασία του εθνικού συναισθήματος των καταπιεσμένων πληθυσμιακών ομάδων. Κατά τα πρώτα έτη της εξουσίας του έγινε προσπάθεια να εφαρμόσει ένα σύστημα που θα επέτρεπε αφενός να ανθίσει ο πολιτισμός των εθνοτήτων στο συγκεκριμένο πολιτικό πλαίσιο και αφετέρου να εξασφαλιστούν τα δικαιώματά τους μέσα από μια συγκεκριμένη διοικητική δομή. Στη βάση αυτή δημιουργήθηκε το σοβιετικό διοικητικό σύστημα που έμοιαζε, λίγο ή πολύ, με τις μπάμπουσκες. Δηλαδή με το ρωσικό παιχνίδι, όπου πολλές κούκλες βρίσκονται η μια μέσα στην άλλη.
Έτσι, μέσα στη Σοβιετική Ένωση δημιουργήθηκαν οι Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες, οι οποίες περιείχαν τις Αυτόνομες Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες, που με τη σειρά τους περιείχαν Αυτόνομες Περιοχές. Ακόμα και οι Έλληνες της ΕΣΣΔ διέθεταν τέσσερεις Αυτόνομες Περιοχές μέχρι το 1937, στις περιοχές που πλειοψηφούσαν εθνικά. Τρεις στην Ουκρανία (περιοχή Ντονιέτσκ-Μαριούπολη), μία στη Νότια Ρωσία (Κουμπάν-Κρίμσκαγια) και ετοιμάζονταν να ιδρύσουν και πέμπτη στην περιφέρεια του Σοχούμι στην Αμπχαζία (Καύκασος-Γεωργία), όπου υπήρχαν περισσότερα από 40 ελληνικά χωριά αλλά δεν πρόλαβαν γιατί ενέσκηψε η εποχή του Στάλιν…
The Brotherhood of Nations, 1927. Found in the collection of Russian State Library, Moscow. (Photo by Fine Art Images/Heritage Images/Getty Images)
Η σταλινική πολιτική
Στην εποχή του Στάλιν θα αλλάξουν πολλές από τις λενινιστικές σταθερές. Στη θέση της ανάπτυξης των εθνικών πολιτισμών θα προωθηθεί ο εκρωσισμός. Πολλές μικρές εθνότητες, που οι σταλινικοί θεωρούσαν ότι διέθεταν «μητέρα-πατρίδα» κάπου στη Δύση θα αντιμετωπιστούν συλλήβδην ως «εχθροί του κράτους» με τραγικές επιπτώσεις στη φυσική τους υπόσταση. Στην περιοχή του Καυκάσου θα βρεθούν στο στόχαστρο της ρατσιστικής πολιτικής των σταλινικών, οι μουσουλμανικές πληθυσμιακές ομάδες (Τσετσένοι, Μεσχετίνοι, Ιγκουσέτιοι κ.ά), καθώς και οι Έλληνες. Μόνο ο θάνατος του Στάλιν απέτρεψε τις προσπάθειες βίαιης καταστολής και μεγαλύτερων εθνικών ομάδων, όπως οι Ουκρανοί ή οι Αμπχάζιοι.
Η εκτόπιση πολλών εθνικών ομάδων στη Σιβηρία και στην Κεντρική Ασία και η απόδοση των περιουσιών τους και των εδαφών τους σε άλλες εθνότητες διατηρεί μέχρι και σήμερα πολλούς λόγους για την εμφάνιση εθνικών αντιδικιών και συγκρούσεων. Έτσι, οι εθνικές εκκρεμότητες παρέμειναν και εμφανίστηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα τη μετασοβιετική εποχή.
Όμως, η κύρια αιτία που συντηρεί τις σύγχρονες εθνικές συγκρούσεις, είναι η προσπάθεια των κυριάρχων εθνικών ομάδων να επιβάλλουν ένα καθεστώς απόλυτου ελέγχου σε μια πολυεθνική περιοχή. Οι περιοχές άλλων εθνοτήτων που ως Αυτόνομες Δημοκρατίες βρέθηκαν μέσα στην επικράτεια της παλιάς Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας που με τη σοβιετική κατάρρευση μεταλλάχθηκε σε έθνος-κράτος, βρέθηκαν στο στόχαστρο των νέων εθνικιστικών γραφειοκρατιών. Έτσι μια σειρά από συγκρούσεις ξέσπασαν σ’ όλη την έκταση της Σοβιετικής Ένωσης. Από την περιοχή των Γκαγκαούζων στη Μολδαβία και την Υπερδνειστερία, μέχρι την Κριμαία, την Τσετσενία, την Νότια Οσετία, το Ναγκόρνο Καραμπάχ, την Αμπχαζία επαναλήφθηκε ακριβώς το ίδιο σκηνικό.
Σίγουρα αποτελεί «ιστορική φάρσα» το γεγονός ότι ενώ η Δύση εγκαταλείπει τη μορφή του έθνους-κράτους ως μη παραγωγική και διαμορφώνει νέες πολυεθνικές δομές τύπου Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ίδια στιγμή στην Ανατολή αρχίζει η εποχή του έθνους-κράτους. Στα παλιά πολυεθνικά κομμουνιστικά κράτη που κατέρρευσαν -κυρίως Σοβιετική Ένωση και Γιουγκοσλαβία- δρομολογήθηκε στη δεκαετία του ’90 η διαδικασία διαμόρφωσης έθνους-κράτους. Είναι μια μοναδική αντινομία, όπου ενώ ο φυσικός χρόνος μεταξύ Δύσης και Ανατολής είναι ο ίδιος, εν τούτοις ο ιστορικός χρόνος διαφέρει κατά πολύ.
Ένα κείμενό μου με αφορμή την έλευση των Rafale και τις διαμαρτυρίες που ακούστηκαν
Όποιος θυμάται τις προκηρύξεις της αλήστου μνήμης 17Νοέμβρη, θα θυμάται την εμβληματική βραχυγραφία ΛΜΑΤ, ήτοι Λούμπεν Μεγαλοαστική Τάξη, με την οποία περιέγραφε με ακρίβεια το έλλειμα μιας καίριας κοινωνικής ομάδας στην δομή της χώρας. Σαφέστατα η απουσία μιας σοβαρής αστικής τάξης από τη στιγμή που γεννήθηκε το νεαρό ελληνικό κράτος στις καθυστερημένες παρυφές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οδήγησε σε όλες τις κοινωνικές δυσπλασίες που επιβιώνουν έως σήμερα, και κυρίως στη διαμόρφωση ενός συστήματος εξουσίας που βασίζεται στη νομή του κράτους. Ίσως η μοναδική φορά που επιχειρήθηκε η αναίρεση αυτής της αντίφασης ήταν όταν μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επιχειρήθηκε η ενσωμάτωση των ακμαίων ελληνικών αστικών περιοχών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία έτσι κι αλλιώς αποχωρούσε από την Ιστορία. Αλλά και τότε, τα στέρεα δομημένα συμφέροντα των παλαιοκομματικών ελίτ της «Μικράς πλην Εντίμου Ελλάδος», οδήγησαν μεθοδικά στη Μικρασιατική Καταστροφή και στη μετατροπή των δραστήριων Μικρασιατών, Ποντίων και Ανατολικοθρακών (όσων επέζησαν βέβαια από μια διαδικασία Γενοκτονίας που άρχισε το 1914) σε ανεπιθύμητους «τουρκόσπορους».
Οι απόψεις της Νεοτουρκικής ομάδας που εμπνεύστηκε, οργάνωσε και πραγματοποίησε τις Γενοκτονίες των μη μουσουλμανικών λαών την περίοδο 1914-1918, έχουν επανέλθει στο προσκήνιο και καθορίζουν την πολιτική της κυβέρνησης Ερντογάν-Μπαχτσελί
Εάν λοιπόν υπήρχε μια σοβαρή ελληνική αστική τάξη που είχε συνδέσει τα συμφέροντά της με της ευημερία του τόπου, θα ήταν διαφορετική η διαχείριση της μοίρας του καθ’ όλον τον 20ο αιώνα. Έτσι, τη στιγμή που εμφανίζεται στα ανατολικά μια επιθετική δύναμη που διεκδικεί τμήματα του εθνικού εδάφους, θα είχε ήδη δημιουργήσει μια τέτοια οικονομία και μια τέτοια αμυντική βιομηχανία που θα μπορούσε να ισοσταθμίσει το έλλειμα και να καλύψει με την τεχνολογική ανάπτυξη την απειλή.
Όμως η έλλειψη μιας τέτοιας ανάπτυξης και η υπαρκτή απειλή, οδήγησαν σε μια προσπάθεια εξοπλισμού μέσα από αγορές τύπου Rafale, Belharra κλπ, κάτι που διαρκώς κάνει η Ελλάς, ειδικά μετά την κατάληψη του βόρειου τμήματος της Κύπρου από τον τουρκικό στρατό. Ειδάλλως θα έπρεπε να έχει υπάρξει μια πλήρης παραίτηση και μια συνειδητή δορυφοροποίηση της Ελλάδας και της Κύπρου στην Τουρκία, της οποίας την πολιτική διαμορφώνει μια επιθετική και θρησκόληπτη Ακροδεξιά.
Υπάρχει άλλη λύση;
Πέρα από τα νεοδημοκρατικά ταρατατζούμ κατά την άφιξη των πρώτων αεροσκαφών και το συμβολικά ακατανόητο αγιασμό των εργαλείων πολέμου και θανάτου από εκπροσώπους μιας θρησκείας της αγάπης και της ειρήνης, το ερώτημα είναι ξεκάθαρο: τι πρέπει να γίνει με μια χώρα που απειλεί ανοιχτά την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας, είναι ξεκάθαρα ιμπεριαλιστική και κυβερνάται από μια ισλαμο-εθνικιστική ελίτ που έχει κατακτήσει το 37% της Κύπρου και το 5% της Συρίας; Και έχει ήδη κάνει στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη και στο Ναγκορνο Καραμπάχ. Ενώ εδώ και πολλά χρόνια κατέλαβε στρατιωτικά και επέβαλε ιδιαίτερο καθεστώς στις βραχονησίδες των δύο Ιμίων, που ξεκάθαρα με την Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947 παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα…..
Επιπλέον δηλώνει επισήμως και ξεκάθαρα ότι αν η Ελλάδα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία), παύει η κυριαρχία της και επιστρέφουν στην προ του 1912 κατάσταση.
Είναι παράλογο να προσπαθείς να αποτρέψεις τον πόλεμο με τη δημιουργία ενός σχετικού ισοζυγίου δύναμης;
Δεν ανήκει στο χώρο της κοινής λογικής ότι ο επιτιθέμενος πρέπει να ξέρει ότι αλλιώς είναι να επιτίθεσαι σε μια αδύναμη χώρα και αλλιώς σε κάποιον που μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικά;
Γιατί όλο το ζήτημα είναι να μπορείς να αμυνθείς. Δε νομίζω ότι υπάρχει κανείς που αξίζει να τον πάρεις υπόψη σου στην Ελλάδα, που να εισηγείται επιθετική πολιτική ή να τρέφει ιμπεριαλιστικές διαθέσεις. Αυτά τελείωσαν οριστικά και αμετάκλητα….
Απλώς η ατυχία της Ελλάδας και του ελληνικού λαού είναι ότι η Τουρκία οργανώνει την κυριαρχία της στην περιοχή με ένα καθεστώς μουσολινικού τύπου, με ακραία ισλαμο-εθνικιστική ελίτ και με τη δικιά τους «Χρυσή Αυγή» στην κυβέρνηση, με μια εξωστρεφή οικονομία που απ΄ ότι φαίνεται οδηγεί τον τουρκικό καπιταλισμό στη φάση του ιμπεριαλισμού…
Ας δεχτούμε ότι η Ελλάδα κάνει τον ιστορικό συμβιβασμό αποδεχόμενη την πάγια θέση της Τουρκίας ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, ότι ο βυθός του Αιγαίου πρέπει να μοιραστεί στη μέση και ότι τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου βρίσκονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας…
Και ας δεχτούμε επιπλέον ότι μοιράζονται στο όνομα της συνδιαλλαγής και της καλής διάθεσης και τα μικρά νησιά και βραχονησίδες που η Τουρκία αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία (Οινούσσες, Αγαθονήσι, Φαρμακονήσι, Φούρνοι, Γαύδος, Αρκιοί, Κίναρος, Λέβιθα κλπ –152 είναι συνολικά).
Και ας δεχτούμε ακόμα ότι δεν πρέπει να προστατεύονται αμυντικά τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία) απέναντι στο μεγαλύτερο στόλο αποβατικών που υπάρχει αυτή τη στιγμή στη Μεσόγειο, γιατί εάν συνεχίσει η προσπάθεια προστασίας παύει η ελληνική κυριαρχία επ’ αυτών και επιστρέφουν στην προ του 1912 κατάσταση. Δηλαδή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, διάδοχος της οποίας είναι η σύγχρονη Τουρκία. Γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα, επισήμως διακηρυγμένη και κατατιθεμένη στον ίδιο τον ΟΗΕ ως αιτήματα της τουρκικής διπλωματίας. Και πολλά άλλα βεβαίως στα οποία εμπλέκεται η Ελλάδα. Όπως τα χρέη που ιστορικά έχει απέναντι στην Κύπρο και τον κυπριακό λαό γιατί διευκόλυνε την τουρκική εισβολή και κατοχή και γιατί ως εγγυήτρια δύναμη στη συνέχεια, η δημοκρατική Ελλάδα -μετά την πτώση της χούντας και τα συγχωροχάρτια που μοίρασε στους υπεύθυνους της Κυπριακής Προδοσίας- αποδέχτηκε την κατάκτηση.
Ποιοι κυβερνούν την Τουρκία
Ένα από τα συμπεράσματα του καχεκτικού διαλόγου για τα ελληνοτουρκικά, είναι ότι παραγνωρίζεται εντελώς η φύση του πολιτικού κατεστημένου που δημιούργησε την Τουρκία και σήμερα κυβερνά η πλέον εξτρεμιστική εκδοχή αυτού του κατεστημένου. Και ότι η χώρα αυτή θεωρείται από αρκετούς ως μια φυσιολογική χώρα δυτικού τύπου.
Για να αποκτήσουμε μια εικόνα για όλα αυτά ας αναφέρουμε ότι την Τουρκία δεν την δημιούργησαν οι παλιοί Οθωμανοί του Χαλιφάτου, αλλά οι μιλιταριστές Νεότουρκοι, οι ακραίοι εθνικιστές, οι οποίοι συγκρούστηκαν με τους παραδοσιακούς Οθωμανούς και επί της ουσίας αυτοί διέλυσαν την οθωμανική κοινωνία και κατέστρεψαν την παραδοσιακή οθωμανική ταυτότητα αντικαθιστώντας την βιαίως με την τουρκική εθνική.
Οι Νεότουρκοι, οι οποίοι ανέβηκαν με πραξικόπημα στην εξουσία, είχαν αποφασίσει εξαρχής την εξόντωση των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων και ήδη από το 191 την είχαν ορίσει ως θεμέλιο λίθο της πολιτικής τους. Συστηματικά άρχισαν να εφαρμόζουν τις αποφάσεις αυτές από το 1914. Χαρακτηριστική πράξη αυτής της εναρκτήριας διαδικασίας εθνικής εκκαθάρισης, υπήρξε η καταστροφή της ιωνικής Φώκαιας, 70 χλμ βόρεια της Σμύρνης, στις 13 Ιουνίου του 1914. Ο Γάλλος αρχαιολόγος Félix Sartiaux που επόπτευε τις ανασκαφές στην ιστορική μητρόπολη της Μασσαλίας, υπήρξε αυτόπτης μάρτυς. Περιέγραψε ως εξής το πογκρόμ: «Λεηλατούν, πυρπολούν, σκοτώνουν ψυχρά, χωρίς μίσος, κατά μια έννοια μεθοδικά. Επικεφαλής τους είναι δύο άτομα που πολλοί γνωρίζουν στην περιοχή ως ενεργά μέλη της τοπικής Επιτροπής “Ένωση και Πρόοδος”. Εφαρμόζουν πρόγραμμα, που τους έχουν σχεδιάσει στο όνομα των ανώτερων συμφερόντων της Αυτοκρατορίας και της θρησκείας. Η λεηλασία, οι προσωπικές εκδικήσεις, ο βιασμός είναι ο μισθός τους».
Έτσι δημιούργησαν μια παράδοση διαχείρισης των ανεπιθύμητων κοινοτήτων που 20 χρόνια μετά θα υιοθετηθεί απολύτως από τον γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό. Είναι εντυπωσιακή η ομοιότητα της νεοτουρκικής βίας, όπως περιγράφτηκε από τον Sartiaux, με τη ναζιστική βία. Ο Enzo Traverso στο “Οι ρίζες στης ναζιστικής βίας” γράφει: «Η ιουδαιοκτονία… δεν ήταν απλώς η έκρηξη ωμής βίας αλλά κι ένας σκοτωμός που εκτελέστηκε “δίχως μίσος”, χάρη σ’ ένα σχεδιοποιημένο σύστημα βιομηχανικής παραγωγής του θανάτου, ένα μηχανισμό που δημιουργήθηκε από μια μειοψηφία αρχιτεκτόνων του εγκλήματος και μπήκε σε λειτουργία από μια μάζα, άλλοτε ένθερμων και άλλοτε ασυνείδητων εκτελεστών μέσα στη σιωπηρή αδιαφορία της μεγάλης πλειοψηφίας του γερμανικού πληθυσμού, με τη συνενοχή της Ευρώπης και την παθητικότητα του κόσμου».
Σήμερα, μέσα από τη μελέτη του Stefan Ihrig με τίτλο «Atatürk in the Nazi Imagination» είναι γνωστό ότι η δομική ομοιότητα της νεοτουρκικής και ναζιστικής βίας δεν είναι τυχαίο γεγονός.
Ίσως στο μόνο σημείο των δύο αυτών περιγραφών που υπάρχει απόκλιση, είναι η ναζιστική εφεύρεση της «βιομηχανικής παραγωγής θανάτου». Όμως, η πρόθεση θανάτωσης ενυπήρχε και στην αντίληψη των Νεότουρκων. Όπως διαπιστώνεται από τα διπλωματικά έγγραφα των Αυστριακών προξένων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η μεθόδευση των μαζικών εκτοπίσεων των πληθυσμών κατά την περίοδο του χειμώνα του 1916 βασιζόταν στην πεποίθηση των αρχών ότι «πρέπει με τους Έλληνες να τελειώνουμε τώρα…».
Ο τελευταίος Ιερός Πόλεμος (Τζιχάντ) θα κηρυχθεί την περίοδο του ελληνοτουρκικού πολέμου 1919-1922. Με μια παράδοξη οικειοποίηση του Ισλάμ και των συμβόλων του από τον κοσμικό τουρκικό εθνικισμό, ο Μουσταφά Κεμάλ Πασά θα κηρύξει “τζιχάντ κατά των απίστων” (Ελλήνων και Αρμενίων) την περίοδο του ελληνοτουρκικού πολέμου (1919-23). Θα ανακηρύξει εαυτόν gazi (γαζή), δηλαδή Ιερό Πολεμιστή για τη διάδοση του Κορανίου, μετά την πρώτη του νίκη κατά των ελληνικών στρατευμάτων στη μάχη του Σαγγάριου (Αύγουστος 1921).
Το κεμαλικό τζιχάντ θα ολοκληρωθεί με ιδιαίτερα αιματηρό τρόπο τον Σεπτέμβρη του 1922, όταν η τότε μοναρχική κυβέρνηση των Αθηνών συνειδητά παρέδωσε αφοπλισμένους τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Μικράς Ασίας στους Τσέτες του gazi Μουσταφά Κεμάλ. Η πυρπόληση και η σφαγή της Σμύρνης έλαβαν χώρα στο πλαίσιο του τζιχάντ που είχε κηρυχθεί. Η ήττα των “απίστων” επέφερε τις ποινές που προβλέπει το Κοράνι μέσα από μια μεσαιωνικού τύπου σφαγή, την οποία δεν θέλησε να αποτρέψει και στη συνέχεια αποσιώπησε το παλαιοκομματικό κατεστημένο των Αθηνών.
Ακριβώς αυτή η ομάδα των εθνικιστών νικητών του 1922 δημιούργησε τη σύγχρονη Τουρκία, εξοντώνοντας κάθε Οθωμανό, υποστηρικτή της παλιάς θρησκευτικής και εν μέρει ανεκτικής παράδοσης. Στη συνέχεια βέβαια ο Μουσταφά Κεμάλ ήρθε σε ρήξη με τους Νεότουρκους και τον ιμπεριαλιστικό παντουρκισμό που εξέφραζαν. Επέλεξε την εσωστρέφεια και την τοπικότητα μέσα από μια τουρκική πολιτισμική κυριαρχία. Με δομές βεβαίως Βαθέος Κράτους που κατά καιρούς έβγαιναν στην επιφάνεια και καθόριζαν την πορεία της χώρας όταν θεωρούσαν ότι πάει να παρεκκλίνει.
Η διαφορά της παραδοσιακής κεμαλικής κρατικής διαχείρισης με τη σημερινή των Ερντογάν-Μπαχτσελί είναι ότι επανήλθαν στην εξουσία οι παλαιοί Νεότουρκοι με τη μορφή των Ευρασιανιστών. Ειδικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, επανέκαμψε για πρώτη φορά μετά το 1918, ο παντουρκιστικός ιμπεριαλισμός υπό την ευλογία ενός τζιχαντιστικού ισλαμισμού. Ακριβώς σε αυτό το νέο πλαίσιο εκφράστηκε για πρώτη φορά με τόσο έντονο τρόπο η εδαφική διεκδίκηση κατά της Ελλάδας και της Κύπρου. Κατά της Ελλάδας μέσα από το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας που της στερεί δικό της θαλάσσιο χώρο, καθώς και με την τη θεωρία των Γκρίζων Ζωνών για νησιά και βραχονησίδες, αλλά και με την αμφισβήτηση των μεγάλων νήσων του Ανατολικού Αιγαίου. Και κατά της Κύπρου με την εμβάθυνση της κατάκτησης του 37%, την προσπάθεια δημιουργίας δύο νέων κρατών και αμφισβήτησης των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας για εκμετάλλευση των πόρων της, ακ΄μα και στις νότιες θάλασσές της.
Ας θυμηθούμε το Σύμφωνο του Μονάχου
Η αρνητική κριτική που εκφράστηκε τις προηγούμενες μέρες μέσω των σόσιαλ μίντια με αφορμή την αγορά των Rafale ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Με πηγές έκφρασης την νεοφιλελεύθερη Δεξιά, που όμως περιορίζεται από τα νεοδημοκρατικά βαρίδια για να μιλήσει τελείως ανοιχτά, αλλά κυρίως από τον πολυποίκιλο και πολύμορφο κόσμο που ξεκινά από τους Οικολόγους και καταλήγει στους Αναρχικούς. Έναν κόσμο που στο συγκεκριμένο θέμα φαίνεται να αγνοεί τελείως το γεωπολιτικό περιβάλλον όπου εντάσσεται η σύγχρονη Ελλάδα, διαμορφώνει ένα ψεύτικο κόσμο και ορίζει κάποια μεγέθη εντελώς αυθαίρετα, με τα οποία θεωρεί ότι υπάρχει δυνατότητα εύρεσης μιας λογικής συμβιβαστικής λύσης στα προβλήματα που χωρίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία.
Επειδή τίποτα στη ζωή δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά -τουλάχιστον όσον αφορούν τις διακρατικές σχέσεις- μια τέτοια προσέγγιση παραπέμπει στις αφελείς πασιφιστικές αντιλήψεις που επικράτησαν λίγο πριν από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη διεθνή πολιτική σκηνή.
Την εποχή εκείνη η ηττημένη Γερμανία υπό τον εθνικοσοσιαλισμό του Χίτλερ είχε παραβιάσει κάθε Συμφωνία που υπεγράφη μετα το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Παρανόμως είχε υπερεξοπλίσει την Γερμανία και άρχισε να διατυπώνει βλέψεις επί των γειτονικών χωρών. Το όραμα για μια μεγάλη Γερμανική Αυτοκρατορία επανήλθε. Με αφορμή την ύπαρξη Γερμανών εκτός των ορίων της εκπονεί μια ιμπεριαλιστική πολιτική.
Ο πρώτος στόχος -μετά την κατάληψη της γερμανόφωνης Αυστρίας- υπήρξε η Τσεχοσλαβακία. Η ειρωνία είναι ότι εκείνη την εποχή οι Τσεχοσλοβάκοι βασίζονταν κυρίως στη συμμαχία τους με τους Γάλλους. Τελικά, οι νικήτριες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου Αγγλία και Γαλλία αποφάσισαν να δράσουν υπερασπίζοντας την Τσεχοσλοβακία, αφού βεβαίως για μεγάλο χρονικό διάστημα είχαν ανεχτεί τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας. Προκειμένου να αποφύγουν τον πόλεμο υποχρεώνουν την Τσεχοσλοβακία να δεχτεί κάποιους από τους όρους της Γερμανίας, πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο μπορεί να κορεστεί η ναζιστική δίψα για κατακτήσεις.
Παρόλα αυτά οι απαιτήσεις της Γερμανίας διαρκώς μεγάλωναν οπότε στις 29 Σεπτεμβρίου 1938 συγκλήθηκε εσπευσμένα η Διεθνής Συνδιάσκεψη του Μονάχου με συμμετέχοντες τους Μουσολίνι και Χίτλερ από εθνικοσοσιαλιστικής πλευράς και των πρωθυπουργών της Γαλλίας (Ε. Νταλαντιέ) και Μεγ.Βρετανίας (Ν. Τσάμπερλεν). Η Τσεχοσλοβοκική πλευρά δεν κλήθηκε, ούτε ως παρατηρητής. Έτσι υπεγράφη το Σύμφωνο του Μονάχου που πρόβλεπε τη σύσταση Διεθνούς Επιτροπής και την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων (ως παρατηρητών) στις περιοχές της Τσεχοσλοβακίας που διεκδικούσε. Αυτή ήταν η «έντιμη ειρήνη» του Νέβιλ Τσάμπερλεν, που στη συνέχεια θεωρήθηκε ότι τελικά ενίσχυε τις πολεμικές τάσεις εφόσον απέτυχε να ανακόψει τα επεκτατικά σχέδια δύο ακροδεξιών δικτατορικών καθεστώτων.
Αν στη θέση των γερμανικών επιχειρημάτων περί Σουδητών της Τσεχοσλοβακίας, βάλετε τα σύγχρονα τουρκικά επιχειρήματα για Γαλάζια Πατρίδα, για Γκρίζες Ζώνες, για κυριαρχία στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και σε όλα αυτά προσμετρήσετε την διεθνή ανοχή προς το ισλαμο-εθνικιστικό καθεστώς της Τουρκίας, θα βρείτε πολλές ομοιότητες με εκείνη την ιστορία των άτυχων Τσεχοσλοβάκων…
O N. Tσάμπερλεν επιστρέφει περιχαρής στο Λονδίνο κραδαίνοντας τη Συμφωνία του Μονάχου, με την αφελή πίστη ότι η Ευρώπη διέφυγε τον πόλεμο
Πολύ ενδιαφέρον, αλλά κυρίως πολύ σημαντικό βάθος έχουν τα θέματα που έθιξε πρόσφατα ο Χουσεϊν Ζεϊμπέκ και προκάλεσαν κάποιες αντιδράσεις.
Είπε : «Γίνεται αλαλούμ με τους δύο μουφτήδες. Λέμε κατάργηση της Σαρίας. Η Τουρκία είναι ένα κοσμικό κράτος. Εδώ (στην Ελλάδα) έχει επίσημη θρησκεία, δεν είναι κοσμικό κράτος. Έχω φοιτήσει στην Τουρκία και ξέρω…Στην Τουρκία ποτέ δεν ανοίγουν τα σχολεία με το Κοράνι…»
Νομίζω ότι ο Ζεϊμπεκ κάνει ένα λάθος, που είναι όμως κοινός τόπος στην ανάγνωση του κοσμικού χαρακτήρα της Τουρκίας. Και παράλληλα φαίνεται να αγνοεί την μεγάλη κοινωνική και πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ μουσουλμάνων «Παλαιότουρκων» και ακραίων εθνικιστών-μιλιταριστών Νεότουρκων πριν τη βίαιη επιβολή του κεμαλιστικού μοντέλου που διαμόρφωσε τη σύγχρονη Τουρκία. .Η αντιπαράθεση αυτή εκφράστηκε και στη Δυτική Θράκη. Ειδικά μετά το 1930 και την υπογραφή του ελληνο-τουρκικού Συμφώνου «Φιλίας και Συνεργασίας», έλαβε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Παλαιότουρκοι VS Νεότουρκοι
Μετα τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 , στο χώρο της ελληνικής Θράκης είχαν βρει καταφύγιο πολλοί αντικεμαλικοί διανοούμενοι,τόσο Τούρκοι όσο και Κιρκάσιοι που αγωνίστηκαν για την εθνική και πολιτική τους χειραφέτηση. Η Κεμαλική Τουρκία ζητούσε επίμονα την απομάκρυνση-απέλαση των αντιφρονούντων.
Μετά το» Σύμφωνο Φιλίας» του 1930, απελάθηκαν 150 άτομα που είχαν χαρακτηριστεί ανεπιθύμητα από τους κεμαλιστές. Έτσι, και στη Δυτική Θράκη επιβλήθηκε η εθνικιστική ατζεντα των Νεότουρκων – την οποία εξέφραζε ο Μουσταφά Κεμάλ – με την απόλυτη κάλυψη του ελληνικού κράτους. Αυτή η πολιτική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που οδηγούσε στην ένταξη της μουσουλμανικής μειονοτητας στον έλεγχο του τουρκικού κράτους συνάντησε την αντίθεση των ίδιων των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης.
Τότε, η «Ένωση Μουσουλμάνων Ελλάδας» που τους εκπροσωπούσε, κατήγγειλε τη μεθόδευση αυτή και την προσπάθεια επιβολής από τα πάνω, με διοικητικά μέτρα, των κεμαλικών μεταρρυθμίσεων. Το μόνο κατάλοιπο της παλιάς Οθωμανικής κοινωνίας ήταν η Σαρία την οποία σεβάστηκε το ελλ. κράτος στο πλαίσιο του σεβασμού των θρησκευτικών αρχών των μουσουλμανικών μειονοτήτων (ο πληθυντικός υπάρχει στη Συνθήκη της Λωζαννης). Η οποία σαρία βεβαίως σήμερα ισχύει μόνο για όσους μουσουλμάνους θέλουν να την ακολουθήσουν.
Παράλληλα με την αρνητική αναφορά στο θεσμό της Σαρία, όλη η σύγχρονη προπαγάνδιση περί της προτεραιότητας των «εκλεγμένων μουφτήδων» έναντι των διορισμένων από το ελληνικό κράτος, δεν αποσκοπεί σε τίποτα περισσότερο από την πλήρη εξάρτηση της μουσουλμανικής μειονότητας από το τουρκικό Βαθύ Κράτος – με την προσθήκη του κυρίαρχου στη γείτονα πολιτικού Ισλάμ. Εκτός εάν κάποιοι έχουν την ψευδαίσθηση ότι θα επικρατήσουν στη μειονότητα οι αντιλήψεις της Αριστεράς!!! .
Περί της κοσμικότητας του τουρκικού κράτους
Η Νεοελληνική αντίληψη όσον αφορά την κοσμικότητα της κεμαλιστικής Τουρκίας, μάλλον ως οριενταλιστική εξιδανικευτική εικόνα μπορεί να θεωρηθεί. Η οποία επιπλέον παρακάμπτει το γεγονός ότι η αντικληρικαλιστική στάση στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου, αντιστοιχούσε περισσότερο στα αυταρχικά εκείνα καθεστώτα που στη θέση της θρησκείας είχαν τοποθετήσει τον εθνικισμό. Κάτι που είναι απολύτως ορατό στο κεμαλικό εποικοδόμημα. Στην νεοελληνική ερμηνευτική αυθαιρεσία απαντά ο Νίκος Ψυρούκης, ο οποίος κατ’ αρχάς ορίζει τη φυσιογνωμία του κεμαλικού κινήματος και το κατατάσσει στα φασιστικά κινήματα του μεσοπολέμου.Γράφει: “Η προσεκτικότερη μελέτη του κεμαλισμού μας πείθει ότι πρόκειται για βαθιά αντιλαϊκή και αντιδημοκρατική θεωρία. Ο φιλοναζισμός και άλλες αντιδραστικές δοξασίες είναι νομοτελειακή εξέλιξη του κεμαλισμού…Ακόμα και οι κεμαλικές μεταρρυθμίσεις γίνονται με διοικητικές αποφάσεις από πάνω. Περιφρονούν τις πολιτιστικές παραδόσεις του τουρκικού λαού, εκφράζουν το σύμπλεγμα κατωτερότητας των Τούρκων αστών.”(Ν.Ψ. Μικρασιατική Καταστροφή…, σ. 224 ]
Αριστερά και μειονότητες
Η γνώμη μου είναι ότι αυτό που ξεχωρίζει την Αριστερά από οποιαδήποτε άλλη θεώρηση είναι ο απόλυτος σεβασμός του αυτοκαθορισμού κάθε πολίτη. Είτε νοιώθει εθνικά μειονοτικός, είτε έμφυλα διαφορετικός. Ειδικά για τη μουσουλμανική μειονότητα της Ελληνικής Θράκης οι στόχοι θα έπρεπε να είναι οι εξης:
–Πλήρης ενσωμάτωση στην ελληνική κοινωνία χωρίς καμία διάκριση και κανένα περιορισμό, με παράλληλο σεβασμό της πολιτιστικής τους κατάστασης, –Άρνηση οποιασδήποτε μορφής γκετοποίησης, -Αγώνας ενάντια στην εργαλειοποίηση από το επιθετικό τουρκικό κράτος, –Υποστήριξη των μειονοτικών ομάδων που υπάρχουν εντός της μειονότητας (Πομάκοι, Τσιγγάνοι) για την ανατροπή της ιδεολογικής και πολιτισμικής αλλοτρίωσης που επιβλήθηκε τόσο από τον τουρκικό εθνικισμό, όσο και από το ανάλγητο ελληνικό κράτος της Δεξιάς από την εποχή που τους ήθελε ομογενοποιημένους στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου.
Η εκπαίδευση της μειονότητας ως αντικείμενο συζήτησης εντός της Αριστεράς θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιστορία της εκπαιδευτικής πολιτικής. Είναι γνωστό ότι αμέσως μετά το 1930 και την απέλαση των 150 αντικεμαλικών διανοουμενων, η Άγκυρα επιχείρησε να ελέγξει ιδεολογικά και να επιβάλει τα δικά της πολιτισμικά πρότυπα στους μουσουλμάνους της Θράκης. Πάγιο αίτημα ήταν η τοποθέτηση Τούρκων δασκάλων σταλμένων από την Άγκυρα, στα ορεινά χωριά των Πομάκων. Η πρώτη πετυχημένη προσπάθεια θα γίνει επί της Ακροδεξιάς μετεμφυλιακής κυβέρνησης Παπάγου, που θα επιβάλει την αντικατάσταση των όρων «μουσουλμάνος-μουσουλμανικός» με το «Τούρκος-τουρκικός»... Όμως η μαζική άφιξη Τούρκων εθνικιστών δασκάλων θα γίνει το 1968 με την απόλυτη συνενοχή της ελληνικής Χούντας.
Επί Παπάγου, μετά τον Εμφύλιο και στο πλαίσιο της αντικομμουνιστικής πολιτικής, η μειονότητα έπρεπε υποχρεωτικά να χρησιμοποιεί τους όρους «Τούρκος-τουρκικό» (Διάταγμα Φεσόπουλου-Νομοθετικό Διάταγμα 3065 )
Κατά συνέπεια η θέση της Αριστεράς στο εκπαιδευτικό ζήτημα θα πρέπει να είναι: «Στηρίζει την σύγχρονη και συμπεριληπτική εκπαίδευση στην Θράκη, με ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης και δημιουργία νέων σχολείων με εισαγωγή των τουρκικών και πομακικών ως γλώσσας επιλογής.»
Έστω και ένας Πομάκος να έχει διατηρήσει την ταυτότητά του απορρίπτοντας την ιδεολογική και πολιτιστική αλλοτρίωση, θα πρέπει να βρει συμπαραστάτη την Αριστερά… Ειδάλλως είναι σαν να επικροτείται η πολιτική Παπάγου που μετά τον Εμφύλιο πόλεμο και στο πλαίσιο του υστερικού αντικομμουνισμού, επιδίωξε τη μετατροπή των σλαβόφωνων Πομάκων σε τουρκόφωνους εξαρτημένους από τη Νατοϊκή φίλη και σύμμαχο Τουρκία καθώς και της χούντας των Συνταγματαρχών..
«…δεν πρέπει κανένας να ξεχνάει,
πως το άδικο αίμα, που χάθηκε εκεί ψηλά στο Γράμμο και το Βίτσι των στρατιωτών και ανταρτών,
ήταν αίμα αδελφικό, ήταν αίμα των παιδιών της ίδιας Ελληνίδας μάνας…
Είναι απαράδεκτο, να προσπαθούν κάποιοι, να δηλητηριάζουν με συνθήματα και εκδηλώσεις, δήθεν μνήμης, την ειρηνική ζωή του λαού μας, και να θέλουν να καλλιεργήσουν το πάθος, το μίσος, την διχόνοια.»
…..Είναι γνωστόν, πως, κάθε χρόνο, οι νικήτριες δυνάμεις, το επίσημο ελληνικό κράτος, γιόρταζε στις 29 Αυγούστου, την νίκη του κυβερνητικού στρατού, πάνω στο Γράμμο, που παίχτηκε η τελευταία πράξη του εμφυλίου πολέμου. Από πολλές πλευρές, οι εκδηλώσεις αυτές χαρακτηρίσθηκαν ως «γιορτή μίσους» και πράγματι το επίσημο κράτος, με τη σύμφωνη γνώμη της συντριπτικής πλειοψηφίας του πολιτικού κόσμου κατάργησε τον επίσημο γιορτασμό της 29 Αυγούστου, προς χάριν της ενότητας, της ομοψυχίας και της συμφιλίωσης. Μόνον μερικές εξτρεμιστικές ακροδεξιές δυνάμεις συνεχίζουν να πραγματοποιούν εκδηλώσεις, στις 29 Αυγούστου, τιμώντας την μνήμη των ενδόξως και ηρωικώς πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών του κυβερνητικού στρατού.
Νομίζω, πως δεν πρέπει κανένας να ξεχνάει, πως το άδικο αίμα, που χάθηκε εκεί ψηλά στο Γράμμο και το Βίτσι των στρατιωτών και ανταρτών, ήταν αίμα αδελφικό, ήταν αίμα των παιδιών της ίδιας Ελληνίδας μάνας.Συνέχεια →
Πριν από λίγες μέρες έφυγε και ο Γιώργος Φαρσακίδης χαράκτης, ζωγράφος και λογοτέχνης, μαχητής της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης.
Μου θύμιζε πάντα τον πατέρα μου. Είχε γεννηθεί την ίδια χρονιά, είχε την ίδια εθνικοτοπική καταγωγή και είχε την ίδια -πάνω κάτω- πορεία στα δύσκολα χρόνια της κατοχής.
Γεννήθηκε το 1926 στην Οδησσό. Ο πατέρας του κατέφυγε εκεί από τον Πόντο την εποχή των μεγάλων εθνικών διωγμών -που νομικά τις αποκαλούμε Γενοκτονία. Έζησε ως το 1934 στην ΕΣΣΔ. Ο πατέρας του τιμήθηκε ως «πρωτοπόρος της σοσιαλιστικής εργασίας». Με τον ερχομό τους στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Εκεί ο μικρός Γιώργος έζησε την εργατική εξέγερση του Μάη του ’36, τον πόλεμο του ’40 και τη γερμανική Κατοχή.
Είναι σύμπτωμα της αμνησίας και του θράσους που χαρακτηρίζει ένα τμήμα του ελλαδικού πολιτικού προσωπικού, η δήλωση Βορίδη για τη μετατροπή του Μουσείου Κεμάλ Ατατούρκ σε Μουσείο Γενοκτονίας του ελληνισμού…
.
Και αυτό όχι γιατί είναι φυσιολογική η ύπαρξη ενός μουσείου για τον θύτη, στην πόλη που εγκατασταθηκαν τα θύματά του, αλλά γιατί πολιτικά ο Βορίδης προέρχεται από την αντιπροσφυγικη και φιλοκεμαλικη παράδοση της ελλαδικης ακροδεξιάς που συγκάλυψε τις Γενοκτονίες που προκάλεσε ο ακραίος τουρκικός εθνικισμός κατά των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων (Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσυρίων) την περίοδο 1914-1922…
.
Καταρχάς το κτίριο αυτό το παραχώρησε στο τουρκικό κράτος ο ιδεολογικός πρόγονος του κ. Βορίδη, ο Ιωάννης ΜΕΤΑΞΑΣ για να τιμήσει έτσι το θάνατο του ομοϊδεάτη του Κεμάλ Ατατούρκ.
Μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια για την καταξίωση της προσφυγικής μνήμης, είναι αυτή που πήραν το Μάϊο του 2019, ο Μανόλης Λαμτζίδης, ο Φόρης Πεταλίδης, ο Θανάσης Στυλίδης, ο Κώστας Πασαλίδης, συγκροτώντας την ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ για την ανάδειξη των «απολυμαντηρίων» της Αρετσούς στην Καλαμαριά σε τόπο Ιστορικής Μνήμης και την ανέγερση Μνημείου μέσα σε αυτόν. Στην πρόσκληση για την εκδήλωση (19-6-2020) αναγράφεται ότι αυτή είναι αφιερωμένη στους: ¨...22.000 πρόσφυγες Πόντιους, Καυκάσιους, Μικρασιάτες και Ανατολικοθρακιώτες που έχασαν μεταξύ 1916-1924 τη ζωή τους στα «Απολυμαντήρια» της Καλαμαριάς και τους υπόλοιπους 355.000 που «φιλοξενήθηκαν» εκεί μέσα σε άθλιες συνθήκες μέχρι να διασπαρούν σε όλη την Ελληνική Επικράτεια και ειδικότερα στη Βόρεια Ελλάδα. »
ΦΤΑΙΕΙ Ο ΛΕΝΙΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΤΤΑ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ;
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Στο Μνημείο της Νίκης που έστησαν οι κεμαλικοί στην Πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, μαζί με την τουρκική ηγεσία συμπεριλήφθησαν και δύο ξένοι ως πρωταγωνιστές της κεμαλικής νίκης. Πίσω από τον Μουσταφά Κεμάλ και τον Φεβζί Τσακμάκ, βρίσκονται οι Μιχαήλ Φρούντζε και Κλιμέντιος Βοροσίλωφ
Πολύ συχνά βλέπουμε στο διαδίκτυο άρθρα στα οποία ερμηνεύεται η ελληνική Ήττα του Αυγούστου του 1922 με την αποκλειστική ενοχοποίηση του Λένιν και των μπολσεβίκων του. Οι αιτίες που διατυπώνεται αυτή η κατηγορία τόσο συχνά είναι πολλές και δεν αφορά μόνο την άφθονη υλική, στρατιωτική και συμβουλευτική βοήθεια που δόθηκε στο τουρκικό εθνικιστικό κίνημα.
Η ενοχοποίηση κατ’ αρχάς σχετίζεται με την προσπάθεια των απογόνων των πραγματικά υπευθύνων της Καταστροφής να μεταφέρουν αλλού τις ευθύνες, την ημιμάθεια μεγάλου μέρους των Νεοελλήνων μαζί με την έμφυτη μετάθεση των ευθυνών λόγω μιας ενστικτώδους αυτο-αθωωτικής στάσης (που βασίζεται στη θέση ότι οι Έλληνες είναι πάντα θύματα), καθώς και την ευκολία εξαγωγής ιστορικών συμπερασμάτων χωρίς να υπάρχει η απαραίτητη γνώση.Συνέχεια →
Στις 14 Απριλίου του 1930 έβαλε τέλος στη ζωή του ένας από τους μεγαλύτερους Ρώσους ποιητές. Ο Μαγιακόφσκι είχε συνταχθεί με την Επανάσταση του 1917 και την ύμνησε με τους στίχους του: «...η επανάσταση με έταξε και η συνείδησή μου / στο μέτωπο επήγα να καταταχτώ...» Τιμά και αναγνωρίζει τις κατακτήσεις της Επανάστασης: «ζηλέψτε / είμαι / ένας πολίτης / της Σοβιετικής Ένωσης.«
Όμως η βαθμιαία αυταρχικοποίηση του νέου καθεστώτος -που άρχισε με την εξόντωση των αριστερών σοσιαλεπαναστατών από τα μέσα του 1918 και κορυφώθηκε με την κατάληψη της εξουσίας από τον Στάλιν και την ομάδα του- έφερε τον ποιητή μπροστά στα υπαρκτά κοινωνικά αδιέξοδα. Παίρνει ξεκάθαρες αποστάσεις από το καθεστώς: «Δοξάστε με / Δεν είμαι τaίρι εγώ των ισχυρών / Εγώ επάνω σ’ όλα που έχουν γίνει / βάζω «μηδέν»» Συνέχεια →
Την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2020 (7.10-9.00 μ.μ.) στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του δήμου Κηφισιάς θα παρουσιαστούν σπάνια οπτικά ντοκουμέντα από τον ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1947)
Ο Μανώλης Κασιμάτης, μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, εκδότης του περιοδικού «Φωτογραφίζοντας» θα παρουσιάσει το θέμα «Εμφυλιος 1946-49. Ερευνωντας και Καταγράφοντας κινηματογραφιστες και φωτοκινηματογραφικά καρέ απο την δραση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.»
Ο Μανόλης Κασιμάτης αναφέρεται ως εξής στη δομή και το περιεχόμενο της εισήγησής τους:.
Συζητώντας για την ιστορική, κοινωνική και
ιδεολογική σημασία
του έργου των Τριών Ιεραρχών;
Toυ Βλάση Αγτζίδη (*)
Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει με αφορμή την κατάργηση της σχολικής αργίας την ημέρα των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) και τη μετατροπή της σε μέρα εκδηλώσεων μέσα στο σχολείο.
Είναι αυτό τόσο αρνητικό όπως προβάλλεται;
Βεβαίως και όχι! Γιατί η κοινωνική σημασία του έργου των 3 αυτών θεολογων (Ιωάννης Χρυσόστομος, Βασίλειος ο Μέγας και Γρηγόριος Ναζιανζηνός) υπήρξε αντιπλουτοκρατική – και με βάση τη σύγχρονη ορολογία αντικαπιταλιστικη- και αντιεξουσιαστική. Στα πατερικά κείμενα ενυπάρχει η ριζοσπαστική κριτική του πλούτου και της ιδιοκτησίας, η αντίθεση στην κοινωνική αδικία και εκμετάλλευση, και συνυπάρχει με το πνεύμα της φιλανθρωπίας και της ελεημοσύνης και της έμπρακτης αλληλεγγύης προς τους αδυνάτους μέσα από την κοινωνική στράτευση
H προσπάθεια των τριών κρατών της Ανατολικής Μεσογείου να συνεργαστούν για την αξιοποίηση των φυσικών τους πόρων οδήγησε στην υπογραφή μιας τριμερούς συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Βασικό κίνητρο υπήρξε σαφώς η αποφυγή μιας οποιασδήποτε εκβιαστικής πολιτικης εκ μέρους της Τουρκίας, από τα εδάφη της οποίας πιθανότατα θα μπορούσε να περάσει ένας συμφερότερος αγωγός.
.
Όμως η ιμπεριαλιστική πολιτική της Τουρκίας, που φαίνεται να λαμβάνει μόνιμα χαρακτηριστικά, οδήγησε τις υπόλοιπες χώρες στην επεξεργασία εναλλακτικών -έστω και ακριβότερων- σχεδίων, τα οποία επίσης φέρουν και ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα. .
Την Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου, στις 8.30 μ.μ., θα γίνει στον Πειραιά μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες βιβλιοπαρουσιάσεις, με τη συμμετοχή της Ίριδας Τζαχίλη (ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κρήτης), της Βασιλικής Λάζου (ιστορικός, διδάσκουσα στο ΑΠΘ). Το συντονισμό θα κάνει ο δημοσιογράφος Θανάσης Λαζαρίδης ενώ θα μιλήσει και ο Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής στο Ε.Μ.Π. και επικεφαλής της παράταξης »Πειραιάς για όλους». Η βιβλιοπαρουσίαση θα γίνει στο Στέκι του «Λιμανιού της Αγωνίας» (Πραξιτέλους 78 και Βενιζέλου στον Πειραιά)
Με αφορμή τα 100 χρόνια από το θάνατο του Γεωργίου Σκληρού, η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (ΕΠΜ) διοργάνωσε την 1η Δεκεμβρίου ένα επιστημονικό συνέδριο για την αποτίμηση του έργου του. Θεωρείται ότι ο πατέρας της Νεοελληνικής κοινωνιολογίας και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοούμενους που εισήγαγε την ελληνική σκέψη στα πλέον προχωρημένα ρεύματα επιστημονικής σκέψης της Ευρώπης, υπήρξε ο Τραπεζούντιος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο «Σκληρός».
Στο συνέδριο κατατέθηκαν πολύ σημαντικές αναλύσεις επιφανών επιστημόνων που μπορείτε να δείτεεδώ. Η δική μου εισήγηση επικεντρώθηκε τη θεώρηση του Σκληρού για το χαρακτήρα του Νεοτουρκικού κινήματος του 1908. Ο τίτλος της ήταν: «Το Νεοτουρκικό Κίνημα του 1908 και η ανάλυση της φυσιογνωμίας του με τη χρήση των νέων αναλυτικών εργαλείων από τον Γεώργιο Σκληρό».
Εβδομηνταπέντε χρόνια συμπληρώνονται από την έναρξη των λεγόμενων Δεκεμβριανών (3 Δεκεμβρίου 1944 – 11 Ιανουαρίου 1945) στην μόλις απελευθερωμένη από τους Ναζί Αθήνα. Τότε άρχισε η πρώτη ουσιαστικά σύγκρουση του Εμφυλίου πολέμου, ο οποίος θα κορυφωθεί λίγα χρόνια αργότερα (1946-49)…
Πώς όμως από την ευφορία της απελευθέρωσης, φτάσαμε στην τραγωδία των Δεκεμβριανών.
Στο παρακάτω ερώτημα έδωσε μια απάντηση ο πατέρας μου με ένα κείμενό του που δημοσιεύτηκε στην εφημ. Ημερησία του Κιλκίς σε δύο συνέχειες στα φύλλα 13 και 14 Δεκεμβρίου 2007. Το κείμενο αυτό εμπεριέχεται σε ένα υπό έκδοση βιβλίο με τα κείμενά του, δημοσιευμένα στον τοπικό Τύπο, με τίτλο «Κατοχή-Εμφύλιος-σύγχρονη πολιτική ιστορία»…
Ο ματωμένος Δεκέμβρης του ‘44
.
του Ανδρέα Αγτζίδη, εκπαιδευτικού (1926-2018)
.
Κάθε Δεκέμβριο μήνα, η σκέψη όλων στρέφεται πίσω στις εφιαλτικές νύχτες που έζησαν η Αθήνα, ο Πειραιάς, η Καισαριανή, ο Βύρωνας, η Καλλιθέα και όλοι οι συνοικισμοί της Αττικής…
Η διαδήλωση την επόμενη μέρα, 4 Δεκεμβρίου, στην Πλατεία Συντάγματος. Η αιματηρή σύγκρουση μεταξύ Βρετανών και ΕΛΑΣ έχει αρχίσει
Μόλις δύο μήνες είχαν περάσει που η αγαπημένη μας Πατρίδα είχε απαλλαχτεί από την τετράχρονη σκληρή τυραννία, τη γερμανική Κατοχή. Αντί λοιπόν ο λαός μας να χαίρεται και να γιορτάζει τη χιλιάκριβη τη λευτεριά του, αντιμετωπίζει από τις 3 Δεκεμβρίου 1944 –μακάβρια ημέρα-, το θανατερό κροτάλισμα των πολυβόλων, τη βάρβαρη επίθεση των τανκς και των τεθωρακισμένων και τον απάνθρωπο βομβαρδισμό των εγγλέζικων αεροπλάνων, που χωρίς τον ελάχιστο δισταγμό ξερνούσαν τις οβίδες και τις βόμβες τους πάνω στον άμαχο πληθυσμό στις φτωχογειτονιές της πρωτεύουσας. Στη βάρβαρη επίθεση εναντίον των έως χθες συμμάχων τους, οι Βρετανοί νεοκατακτητές συμπορεύονται με τους ελεεινούς δωσίλογους, τους κουκουλοφόρους, τους κοινούς προδότες και συνεργάτες των Γερμανών και Ιταλών, που για τέσσερα χρόνια καταδυνάστευσαν και κατατυράννησαν κατά τον πιο σκληρό τρόπο τον ασυμβίβαστο λαό μας.
Πρόσφυγες σε δρόμο της Αθήνας, 1922
(Αρχείο Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού, Library of Congress)
Ομως έχει μεγάλη διαφορά από τις παραδοσιακές προσεγγίσεις γιατί προσπαθεί να φωτίσει τις πλέον άγνωστες πλευρές του μεγάλου μετασχηματισμού που συνέβη στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη κατά την τελευταία φάση της οθωμανικής κατάρρευσης (κίνημα Νεότουρκων το 1908 – καταστροφή Σμύρνης τον Σεπτέμβριο του 1922). Ο λόγος για τη «Μικρασιατική Καταστροφή – Από τη Λούξεμπουργκ και τον Γληνό στην ήττα και το τραύμα» του Βλάση Αγτζίδη, ο οποίος επιχειρεί να ερμηνεύσει τη δυσανεξία που χαρακτηρίζει τη νεοελληνική ιστοριογραφία όσον αφορά τη διαμόρφωση κοινού αφηγήματος για εκείνα τα γεγονότα. Ακολουθούν αποσπάσματα από το βιβλίο που πρόκειται να κυκλοφορήσει αυτή την εβδομάδα από τις Εκδόσεις Historical Quest.
Οταν ο Γληνός «συνάντησε» τη Λούξεμπουργκ
Από το 1911 ο Γληνός συμμετέχει στον Εκπαιδευτικό Ομιλο και πρωτοστατεί στη δημιουργία του Εκπαιδευτικού Συνδέσμου των Λειτουργών της Μέσης Εκπαιδεύσεως. Εχοντας μια ρεαλιστική αντίληψη και παρόλη την αποδοχή της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας, δραστηριοποιείται πολιτικά στην Αριστερά του βενιζελισμού. Επικεντρώνει τις προσπάθειές του στην επίλυση του γλωσσικού ζητήματος συνεργαζόμενος με τους Αλ. Δελμούζο και Μ. Τριανταφυλλίδη. Το 1926 εκδίδει το περιοδικό «Αναγέννηση» και συνεργάζεται με σημαντικούς διανοούμενους της εποχής, όπως οι Καζαντζάκης, Βάρναλης, Κορδάτος, Στρ. Σωμερίτης, Ρόζα Ιμβριώτη κ.ά.
37.790 συνειδητοί ψήφοι:
Ένας προσωπικός απολογισμός για τις ευρωεκλογές
Του Βλάση Αγτζίδη
Βαθύτατες ευχαριστίες οφείλω σε όσους από τους συμπολίτες μας κατανόησαν τη μεγάλη συμβολική σημασία που είχε η συμμετοχή μου στις ευρωεκλογές. Είτε αυτοί ανήκουν στους ψηφοφόρους του ΣYΡIZA που αποδέχονται τη συγκεκριμένη αντίληψη για τα ιστορικά θέματα, είτε όσοι επέλεξαν να αγνοήσουν τις κομματικές τους προτιμήσεις και να ψηφίσουν το πρόσωπο και το έργο, με βάση την ελεύθερη βούληση. Γιατί επέλεξαν να επιβραβεύσουν με την σταυροδοσία μια πορεία ζωής και μια ερευνητική προσπάθεια για τον ποντιακό και μικρασιατικό ελληνισμό, που συνέβαλε στην κατανόηση άγνωστων πλευρών της σύγχρονης ιστορίας.
Βλάσης Αγτζίδης: «Είναι φάρσα να οικειοποιούνται τους Πόντιους
ακροδεξιοί και χρυσαυγίτες»
.
Να δημιουργηθούν τα δυο μεγάλα μουσεία για τον προσφυγικό ελληνισμό ζητά ο καθηγητής και υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ένα στη Θεσσαλονίκη, στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά και το δεύτερο στις προσφυγικές πολυκατοικίες στην Αθήνα. Ζητά, επίσης, να αναδειχθεί ως τόπος ιστορικής μνήμης τα «απολυμαντήρια της Αρετσούς», καθώς και το Μαkρονήσι. .
«Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων σε όλη την Οθωμανική Αυτοκρατορία κυμαίνεται μεταξύ 700-800.000 ατόμων» δηλώνει με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Γενοκτονία των Ποντίων ο καθηγητής – και υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – Βλάσσης Αγτζίδης. Συνέχεια →
Διαβάζοντας αυτές τις μέρες τη βιογραφία του σοβιετικού αντικαθεστωτικού ανθρωπιστή ΑΝΤΡΕΪ ΖΑΧΑΡΟΦ, συνάντησα τη θέση του: «η ελευθερία της σκέψης είναι η μόνη εγγύηση ότι μια επιστημονική και δημοκρατική προσέγγιση στην πολιτική, την οικονομία και τον πολιτισμό είναι δυνατή».
Το θέμα της Παρασκευής 15-2-2019 (7.00-9 μ.μ.)στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του δήμου Κηφισιάς θα είναι αφιερωμένο στον Εμφύλιο της δεκαετίας του ’40
.
Στο Στρογγυλό Τραπέζι υπό τον τίτλο «Συζητώντας για τον Εμφύλιο» θα πάρουν μέρος:
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τον θάνατο του Γεωργίου Σκληρού.
Θεωρείται ότι ο Σκληρός είναι αυτός που εισήγαγε την κοινωνιολογία στην Ελλάδα και χρησιμοποίησε τη μαρξιστική μέθοδο για να αναλύσει την ελληνική κοινωνία.
———————————————————————————————————–
Πέθανε στο Κάιρο της Αιγύπτου σε ηλικία μόλις 41 χρόνων, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1919. Υπήρξε ένας κορυφαίος διανοούμενος, που ακόμα δεν έχει βρει τη θέση του στο πάνθεον των σύγχρονων Ελλήνων διανοητών. Συνέχεια →
Εβδομήντατέσσερα χρόνια μας χωρίζουν από εκείνα τα τραγικά γεγονότα. Τα ζητήματα που σχετίζονται με την εμφύλια σύγκρουση έχουν γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης πολλές φορές στο Σεμινάριό μας.
Με αφορμή την επέτειο των 74 χρόνων, ο φωτογράφος Μανώλης Κασιμάτης θα παρουσιάσει άγνωστα έως σήμερα φωτογραφικά και κινηματογραφικά ντοκουμέντα από τις μάχες του Δεκέμβρη του ’44. Η συνάντηση θα γίνει την Παρασκευή 14-12-2018 7.00 μ.μ., στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας, στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του δήμου Κηφισιάς (Έπαυλη Δροσίνη) Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού.)
Με αφορμή την επέτειο των διακοσίων χρόνων από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας επιχειρείται μια αποτίμηση του έργου του και της επιρροής του στις εξελίξεις του 20ου αιώνα. Δύο εξαιρετικοί μελετητές, ο καθένας από τη δική του πλευρά, θα επιχειρήσουν να ρίξουν φως σε μια σειρά καίριων ερωτημάτων την Παρασκευή 16 Νοεμβρίου, στις 7.15 μ.μ. Συνέχεια →
Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα ζητήματα της τελευταίας περιόδου του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η εμφάνιση ενός μαχητικού αντιπολεμικού σοσιαλιστικού κινήματος που επιτάχυνε το τέλος του πολέμου και την ήττα της Γερμανίας του Κάϊζερ. Η δυσαρέσκεια των πολιτών για την τυχοδιωκτική πολιτική του γερμανικού μιλιταρισμού που είχε οδηγήσει στον αιματηρότατο πόλεμο, κορυφώθηκε το Νοέμβρη του 1918 με τη λαϊκή εξέγερση.
Η πρώτη πράξη της αντιπολεμικής κίνησης έλαβε χώρα στον πολεμικό ναύσταθμο του Κίελου (Kiel) τον Οκτώβριο του 1918. Στις 9 Νοεμβρίου του 1918 επαναστάτησαν στο Βερολίνο οι στρατιώτες και οι εργάτες.
Ο Πόντιος σοσιαλιστής που προκάλεσε τους Αθηναίους στις αρχές του 20ου αιώνα
Του Βλάση Αγτζίδη (*)
Μια πολύ σημαντική «µυθιστορία» ιστορικού προσανατολισµού της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη για τον Γεώργιο Σκληρό, υπό τον τίτλο «Ο Τρυφερός σύντροφος» θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, στις 7.30 μ.μ. στην αίθουσα του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί» στην Καλλιθέα Αττικής ( Δαβάκη και Δοϊράνης γωνία).
Η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη είχε όλη την επιστημονική βάση αλλά και τα ιδιαίτερα προσωπικά κίνητρα, για να επιχειρήσει να συγγράψει μια μυθιστορηματική βιογραφία του Σκληρού. Επιπλέον η επιδεξιότητά της στην πεζογραφία υπσοτηρίζει με τον καλύτερο τρόπο τα εγχείρημα.
«Οι φιλόσοφοι έχουν μόνο ερμηνεύσει με διάφορους τρόπους
τον κόσμο, το ζήτημα, όμως, είναι
να τον αλλάξουμε»
Κ. Μάρξ, «Θέσεις για τον Φόιερμπαχ» (11η θέση)
Στις 5 Μαΐου του 1818 γεννήθηκε στο Τριρ της Γερμανία ο Karl Heinrich Marx σε μια φιλελεύθερη οικογένεια εκχριστιανισμένων Εβραίων. Στην ακαδημαϊκή του περιπλάνηση ως φιλόσοφος και δημοσιογράφος, ασχολήθηκε με πλήθος θεμάτων. Όμως αυτό που τον καθιέρωσε στην ιστορία του ευρωπαϊκού πνεύματος και του επαναστατικού κοινωνικού κινήματος, είναι η διατύπωση της θεωρίας ότι η κινούσα αρχή της ιστορίας βρίσκεται στην υλική πλευρά της πραγματικότητας και στη σύγκρουση των αντιτιθέμενων κοινωνικών δυνάμεων.
Οι απόψεις του Μαρξ ήταν αυτές που καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την ευρωπαϊκή σκέψη του 20ού αιώνα και σφράγισαν τις πολιτικές εξελίξεις στη Γηραιά Ηπειρο. Μέχρι σήμερα, το έργο του προκαλεί την αντίδραση των αυταρχικών αντιλαϊκών καθεστώτων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το «Κομμουνιστικό μανιφέστο» παραμένει απαγορευμένο στην Τουρκία, ως κατάλοιπο-επιβίωση της εθνικιστικής αντικομμουνιστικής κληρονομιάς του κεμαλισμού.
Είχαν πολύ ενδιαφέρον οι συζητήσεις που έγιναν στο διαδίκτυο με αφορμή τον προπηλακισμό του Μπουτάρη από κάποιους ανεξέλεγκτους τύπους που «πήραν το νόμο στα χέρια τους». Το κύριο συμπέρασμα από τις συζητήσεις αυτές –όπου η πλειονότητα των συμμετεχόντων συμφωνούσε με την άσκηση βίας, δικαιολογούσε τον θύτη και ενοχοποιούσε το θύμα- είναι θλιβερό. [Και αφορά δυστυχώς και πολλούς διαδικτυακούς φίλους της ηλ-σελίδας μου.]
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι δεν έχει γίνει κατανοητή η ηθική και πολιτική βάση που στηρίζει μια δημοκρατική κοινωνία και την διαφοροποιεί από τις ολοκληρωτικές (φασιστικές ή σταλινικές).
Με αφορμή την επέτειο της Πρωτομαγιάς (που ιστορικά είναι φορτισμένη με τις μνήμες του εργατικού κινήματος και συνδέεται με τον αγώνα για την καλυτέρευση των συνθηκών ζωής) ας δούμε μια φωτογραφία που πρόσφατα εντόπισα στο αρχείοτου πατέρα μου.
Ο Δημήτρης ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ -αδελφός της γιαγιάς μου- εξορισμένος στον Άη Στράτη (Άγιος Ευστράτιος) το 1947, με την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου. Η φωτογραφία αποστέλλεται στην ανεψιά του και αδελφή του πατέρα μου Δέσποινα Αγτζίδου στις 10-10-1947.
Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε τη βιβλιοπαρουσίαση (η δική μου εισήγηση ξεκινά από 29.40 λεπτό):
.
Σθένος άξιο ενός καλύτερου σκοπού…
του Χρήστου Κεφαλή*
Με αυτά τα λόγια είχε χαρακτηρίσει πριν 70 χρόνια ο Ερνέστ Μαντέλ τις επίμονες προσπάθειες των απολογητών του Στάλιν, στην περίοδο της ζντανοφτσίνα, να αποδείξουν ότι όλες οι μεγάλες εφευρέσεις από το 18ο αιώνα και μετά είχαν γίνει από Ρώσους, και ότι όσοι υποστήριζαν ότι είχαν γίνει από Άγγλους, Γάλλους και άλλους δυτικούς το έκαναν επειδή ήταν πράκτορες του ιμπεριαλισμού.
74 χρόνια έχουν περάσει από τη μέρα που η Αντίσταση έδωσε τη μάχη κατά των κατοχικών στρατευμάτων και των συνεργατών τους.
Η απάντηση των Ναζιστών κατακτητών (και των ελληνόφωνων συνεργατών τους) ήταν η μαζική εκκαθάριση της προσφυγικής αυτής περιοχής με το μπλόκο. Ένα γεγονός που έμεινε στην ιστορία ως το Μπλόκο της Κοκκινιάς.
O Aντώνης Πολυχρονιάδης πρόσφυγας από το Βαϊνδίρι της Μικράς Ασίας -θείος της γυναίκας μου- συνελήφθη στο μπλόκο της Κοκκινιάς και πέθανε στο Μαουτχάουζεν, ένα από τα σκληρά στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία. Ένας άλλος θείος, ο Γιώργος Κούρτογλου, πρώτος ξάδελφος της γιαγιάς μου Ειρήνης από το Μουραντιέ Μαγνησίας Μικράς Ασίας συνελήφθη και αυτός και στάλθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης αλλά κατάφερε να επιστρέψει ζωντανός, Ο θείος-Γιώργος μου έδωσε την υπέρτατη χαρά να επισκεφτώ μαζί του το γενέθλιο μικρασιατικό τόπο.
Στη φωτογραφία ο Αντώνης Πολυχρονιάδης με την αδελφή του
Σεβαστή Πολυχρονιάδη-Τσιναροπούλου
Ας μην ξεχάσουμε ποτέ τα θύματα του ναζισμού καθώς και τη μεγαλειώδη Εθνική Αντίσταση και ας ορθώσουμε ένα τείχος μνήμης στους νοσταλγούς του ναζισμού.
Στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας που λαμβάνει χώρα στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς («Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού, Κηφισιά) ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης θα παρουσιάσει το θέμα:
«Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας και οι εικόνες της».
Θα προβληθεί αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό από τα βρετανικά αρχεία και θα ακολουθήσει συζήτηση.
Με αφορμή το θάνατο του πατέρα μου ο καλός δημοσιογράφος Σταύρος Φάσσος έγραψε το εξής κείμενο στην τοπική εφημερίδα «Μαχητής» (13-2-2018)
«Έφυγε στα 92 του ο καλός δάσκαλος, αρθρογράφος και ενεργός πολίτης στα κοινά του Κιλκίς
Την «μακαρία» την «οδό» πορεύεται ο Α.Αγτζίδης
του Σταύρου Φάσσου
Ένα ακόμη σημαντικό «κεφάλαιο» της ζωής του Κιλκίς στους τομείς της εκπαίδευσης, του πνεύματος, των κοινών και της αρθρογραφίας «έκλεισε» την Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου 2018, με την εκδημία του καλού δασκάλου και ενεργού πολίτη τούτου του τόπου Ανδρέα Αγτζίδη. Συγχρόνως με την «αναχώρησή» του για το «δίχως γυρισμό ταξίδι» αραίωσαν σε πολύ μεγάλο πλέον βαθμό οι τάξεις των Κιλκισιωτών εκείνων της πρώτης γενιάς του ελεύθερου μετά το Β΄Βαλκανικό Πόλεμο Κιλκίς, που συνέβαλαν στο «κτίσιμο», «στερέωμα» και κατόπιν προκοπή της κοινωνίας του, με άλλα λόγια στο να αποκτήσει τούτος ο ακριτικός τόπος την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ταυτότητά του.
Με αφορμή τα εγκαίνια του Μουσείου του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης Μπουτάρης, δήμαρχος της πόλης έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία.
Το κείμενο του Μπουτάρη είναι εξαιρετικό από λογοτεχνικής πλευράς, αλλά του λείπει η ισορροπία. Βασίζεται σε μανιχαϊστικά σχήματα και νέου τύπου Σιωπές..
Για παράδειγμα, γράφοντας «Μόνη η κοινότητα, καθημαγμένη και ρακένδυτη πάλευε να ανασυστήσει την ύπαρξή της και να θρηνήσει τους νεκρούς της. Η πόλη, η κοινωνία, η χώρα ολόκληρη, αδιαφόρησαν. Κρύφτηκαν πίσω από το δάχτυλό τους. Έκαναν πως δεν ήξεραν τί συνέβη, ποιος το έκανε, ποιος βοήθησε, ποιος προστάτευσε όταν άλλοι, πολλοί γκρέμιζαν, έκαιγαν, έκλεβαν, καταλάμβαναν τον χώρο και τα υπάρχοντα των πολλών απόντων και των λιγοστών παρόντων….«, αποσιωπά βάναυσα κάποιες πλευρές της έμπρακτης αλληλεγγύης που εκφράστηκε, ενοποιεί σε ένα ψεύτικο, αυθαίρετα κατασκευασμένο σχήμα μια πολύμορφη κοινωνία με πολύ μεγάλες εσωτερικές αντιθέσεις και την αντιπαραθέτει επίσης σε μια άλλη κοινότητα με αντίστοιχες εσωτερικές διαφοροποιήσεις.
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 , ώρα 7μ.μ στο Επιμελητήριο της πόλης (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.
Η πρωτοβουλία για την εκδήλωση ανήκει στον δραστήριο «Όμιλο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς» σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι:
–Ανδρέας Αγτζίδης, σ. δάσκαλος, αρθρογράφος-μελετητής της κατοχικής περιόδου και εμφυλίου
Πριν από αρκετά χρόνια (4 Ιουνίου 2013) παρουσιάστηκε στο Σεμινάριο Ιστορίας της Κηφισιάς η εντυπωσιακή ιστορία του Μάρκου Μαρκοβίτη -εκτελεσμένου στην περιοχή της Kommunarka (φωτογραφία πλάι) και θαμμένο σε ομαδικό τάφο μαζί με άλλους 14.000 δολοφονημένους από το σταλινισμό- μέσα από την αφήγηση του ανεψιού του Μάριου Μαρκοβίτη. Στο ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ που είχε οργανωθεί τότε για το σταλινισμό και τις σταλινικές διώξεις συμμετείχαν εκτός από τον Μαρκοβίτη η κοινωνική ανθρωπολόγος Όλγα Σεβαστίδου και ο καλός ερευνητής, Χρήστος Κεφαλής,
Επίσης είχε παρουσιαστεί στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, της 2ας Ιουνίου του 2013, στις σελίδες για την Ιστορία υπήρχε ένα τέτοιο αφιέρωμα, στο οποίο συνέβαλε καθοριστικά ο Μάριος Μαρκοβίτης, ανεψιός του Μάρκου Μαρκοβίτη υψηλόβαθμου στελέχους του ΚΚΕ,. Το κείμενό του βρίσκεται αμέσως μετά το δικό μου… https://kars1918.wordpress.com/2014/06/09/stalin-vs-kke-2/
Την Δευτέρα 13 Νοεμβρίου 2017, στις 7.00 μ.μ., παρoυσιάζεται στο βιβλιοπωλείο Free Thinking Zone, το νέο βιβλίο του Χρήστου Κεφαλή, που έχει ως τίτλο ‘‘Yπόθεση Κατίν». Ο Κεφαλής είναι εκδότης του περιοδικού ‘Μαρξιστική Σκέψη» και έχει ασχοληθεί συστηματικά με την ιστορία του επαναστατικού κινήματος, την Οκτωβριανή Επανάσταση, την προσωπικότητα του Λένιν κ.ά. έχει περιγράψει τη διαδικασία μετατροπής της Σοβιετικής Ένωσης σε ένα απολυταρχικό κράτος κατά τη σταλινική περίοδο, όπου μια σκληρή γραφειοκρατική τάξη, άσκησε δικτατορικά την εξουσία ενάντια και εις βάρος του λαού και της εργατικης τάξης.
Μια από τις πλέον εμπνευσμένες κριτικές προσεγγίσεις της κοσμογονίας που επέφερε η Ρωσική Επανάσταση από τον Φεβρουάριο του 1917 με κορύφωση την κατάληψη της εξουσίας από τους μπολσεβίκους στις 7 Νοεμβρίου, ήταν το κείμενο της Ρόζας Λούξεμπουργκ με τίτλο ‘Ρωσική Επανάσταση».
Η Λούξεμπουργκ έγραψε το κείμενο μέσα στο κελί της φυλακής της στη Γερμανία, στα τέλη του 1918 –λίγο πριν τη δολοφονία της– έχοντας πληροφορηθεί για όλα τα στάδια της ιστορικής εξέλιξης στη Ρωσία μετά τον Οκτώβρη του ’17. Στο κείμενο αυτό επισήμανε τα λάθη και τις παραλήψεις της πρώτης περιόδου, που επρόκειτο να σφραγίσουν δραματικά το σοβιετικό πείραμα..
Η Επανάσταση που έγινε τον Οκτώβριο του 1917 στη Ρωσία διαμόρφωσε το περιβάλλον εντός του οποίου εξελίχθηκαν οι παγκόσμιες σχέσεις καθ’ όλο τον 20ο αιώνα. Ακόμα και σήμερα -παρότι έχουν περάσει 26 χρόνια από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης- η μετασοβιετική ισορροπία δεν έχει πλήρως διαμορφωθεί.
Ουσιαστικά τότε ένα από τα ρεύματα του επαναστατικού κινήματος, το μπολσεβικικό, αποφάσισε να ανατρέψει τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του Κερένσκι. Έτσι κι αλλιώς, η τσαρική απολυταρχία είχε ανατραπεί μετά από μια πραγματικά λαϊκή επανάσταση επτά μήνες πριν, τον Φεβρουάριο του 1917.
Η Μάχη της Ηλεκτρικής και οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής
ΤΟΥ ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*
Με μια καθυστέρηση 73 χρόνων τιμήθηκε ουσιαστικά ένα κορυφαίο ιστορικό γεγονός που αφορά την ιστορία της παραγωγής ενέργειας στη χώρα μας. Η ημέρα (13 Οκτωβρίου 1944) που τα αντιστασιακά ένοπλα σώματα του ΕΛΑΣ απέτρεψαν την καταστροφή του εργοστασίου της Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι από τους Γερμανούς κατακτητές που αποχωρούσαν. Η τιμητική αναγνώριση συνέβη με τη φετινή καθιέρωση της 13ης Οκτωβρίου σε επίσημη αργία για τη ΔΕΗ.
«Ταυτότητα φύλου νοείται ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίον το ίδιο το πρόσωπο βιώνει το φύλο του, ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε κατά τη γέννησή του με βάση τα βιολογικά του χαρακτηριστικά».
(από το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τη
«νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου»)
Πόσο συμβατή με μια τέτοια ατομιστική αντίληψη μπορεί να είναι η Αριστερά; Η οποία από πάντα είχε μια ευρύτερη κοινωνική προσέγγιση -που ερχόταν σε σύγκρουση με την κυρίαρχη καπιταλιστική εγωιστική αντίληψη- και διακρινόταν από μια οικολογική ευαισθησία, που δεν αποδεχόταν την κυριαρχία πάνω στη φύση και την εν τέλει καταστροφή της. Τελικά «το είναι προηγείται της συνείδησης» ή επιστρέφουμε σε χεγκελιανά σχήματα;
Διάβασα με μεγάλη προσοχή το κείμενο του Κ. Χάρη, που αναρτήθηκε στη σελίδα του «Εύξεινου Πόντου». Χάρηκα πραγματικά που το συγγραφέα διακρίνει η εντιμότητα να υπογράφει -αυτός ο ίδιος- με την πραγματική του ιδιότητα ως: «Ο ανιστόρητος Κώστας Χάρης». Ανεξάρτητα πάντως από το γεγονός ότι ο συγγραφέας έχει τουλάχιστον αυτογνωσία, προκαλεί θλίψη ένα τέτοιο κείμενο που αναδεικνύειτον ξεπεσμό του σύγχρονου λόγου του ΚΚΕ. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα παραληρηματικό κείμενο, που το ύφος και τη δομή μπορείς να τα βρεις σε κείμενα οποιουδήποτε (ανιστόρητου και αμαθή) φανατικού, οποιασδήποτε θρησκείας.
Παρόλα αυτά, θα ήθελα να χαρίσω στον διαρκώς αυτοϋπονομευόμενο Κώστα Χάρη, τη βιογραφία ενός Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ, του Πόντιου Ανδρόνικου Χαϊτά.
Κριτικάροντας το Δεξιό δωσιλογισμό και την πλαστογράφηση της ιστορίας που επιχειρεί το ΚΚΕ
Ένα ενδιαφέρον κείμενο το πατέρα μου δημοσιεύτηκε υπό τον τύπον επιστολής στην εφημερίδα «Πρώτη Σελίδα» του Κιλκίςμε αφορμή τον βανδαλισμό (από ακροδεξιούς προφανώς) του αγάλματος ενός αντάρτη με την αφαίρεση της αφιερωματικής πινακίδας «Στον αντάρτη του «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΔΣΕ».
Παράλληλα -με το θάρρος του αυτόπτη μάρτυρα- θίγει και το ζήτημα της φύσης του ΔΣΕ (Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας), που σήμερα αποτελεί ένα μέσο χειραγώγησης και πειθαναγκασμού από την νέα ηγεσία του ΚΚ, με την κάλυψη του ηλίθιου συνθήματος που εφηύραν οι πολιτικοί απόγονοι του Κολιγιάννη και του Φλωράκη: «Τι κι αν έπεσε ο Γράμμος, εμείς θα νικήσουμε». Όλο αυτό πραγματοποιείται στο πλαίσιο της (ανιστόρητης και ύποπτης) επιστροφής στους στόχους της δεκαετίας του ’20 με σχήματα και λόγο που προκαλούν θυμηδία στους γνωρίζοντες την ιστορία της Ελλάδας. Σαφώς το εγχείρημα των νεοσταλινικών ηγετών εντάσσεται σε μια ιδιαίτερη κρίσιμη εποχή αμηχανίας και πόλωσης που διέρχεται η νεοελληνική κοινωνία. Και έχει ως θύματα τα νέα παιδιά που αλλοτριώνονται αναζητώντας ένα σύστημα αλήθειας, που το «ανακαλύπτουν» είτε στο ονειρικό παρελθόν που κατασκευάζουν οι πονηροί ηγέτες του ΚΚ, είτε στις εθνικιστικές ονειρώξεις που καλλιεργούν οι εγκληματίες νεοναζί της Χρυσής Αυγής, είτε οι νεοφιλελεύθεροι εξτρεμιστές της απόλυτης κυριαρχίας της αγοράς, είτε τα φρικιά που υλοποιούν το αντικαπιταλιστικό όνειρο με παιδιάστικους και απεχθείς χουλιγκανισμούς.
Παραθέτω το κείμενο στη συνέχεια:
Αλήθειες και ανακρίβειες για την περίοδο 1941-1949
Του Ανδρέα Αγτζίδη*
Διάβασα με πολλή προσοχή στην 3η Σελίδα (ΦΥΛΛΟ 1235/29-6-2017) και στο τέλος της πρώτης στήλης της έγκριτης εφημερίδας σας “ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ” το σχόλιο με τίτλο “και ταλαιπωρημένος και ανώνυμος”. Πιστεύω, πως αυτοί που αφαιρούν την πινακίδα, την ταυτότητα του ταλαιπωρημένου αγάλματος να είναι και γνωστοί, ίσως και άγνωστοι. Οι οποίοι πιστεύουν με το “κοντό” το μυαλό τους, πως προσφέρουν προς την Πατρίδα “υψίστας υπηρεσίας”.
Ένα ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ κείμενο τουΝικόλα Σεβαστάκηδημοσιεύτηκε (6-7-17) στο περιοδικό Τhe Books’ Journal, στο οποίο διαπραγματεύεται το ζήτημα των στερεοτύπων στη Δεξιά και την Αριστερά για το ζήτημα της τρομοκρατίας και εντοπίζει τον ανορθολογισμό που επικρατεί και στις δύο αντιλήψεις:
.
«…Δεν εξισώνεις τα επιμέρους δεινά αλλά αναζητείς το πεδίο στο οποίο όλες οι παθολογίες της πολιτικής δράσης (δεξιές ή αριστερές) υπονομεύουν την κοινωνία των ελευθεριών και τη στοιχειώδη εμπιστοσύνη σε ένα κράτος δικαίου…..
…..Στην Ελλάδα όμως χτίστηκαν πολλές, ανακουφιστικές μισές αλήθειες πάνω στην απώθηση μιας πραγματικότητας. Οι ιδεολογικά ρηχές και συχνά κραυγαλέες δίκες που έστηναν κατά καιρούς κάποιοι δεξιοί
δημοσιογράφοι ή παράγοντες του ακροδεξιού περιθωρίου έγιναν το πρόσχημα για αυτο-αθώωση και
για την ανάπτυξη μιας μυθολογικής ήσυχης συνείδησης στην άλλη πλευρά. Στην Αριστερά εγκαταστάθηκε έτσι η σκανδαλώδης υποτίμηση της αριστερογενούς βίας.….
….Αλλά για ποιο λόγο να φοβάται κανείς να μιλήσει για δύο άκρα; Υπάρχει μήπως κάποιος ειδικός, ιστορικός ή μεταφυσικός, λόγος που καθιστά έναν ιδεολογικό και πολιτικό χώρο απαλλαγμένο από το πολιτικό κακό; Υπάρχει οποιαδήποτε κληρονομιά εγγενούς αγαθότητας; Όχι φυσικά.
Μετά απ’ όλα όσα έχουμε μάθει για τα τέρατα του εικοστού αιώνα, είναι γελοίο και εξοργιστικό να ενδύεται κανείς τον μανδύα της ηθικής υπεροχής. Το να αναγνωρίζεις ότι υπήρξαν και υφίστανται ποικίλες μορφές ιδεολογικοπολιτικού κακού (και ένα από αυτά είναι η τρομοκρατική πρακτική και η αντίστοιχη πολιτική βία) δεν σημαίνει πως σταματάς να ερευνάς τις διαφορές στην Ιστορία, τους ιστορικούς, κοινωνικούς, πολιτισμικούς παράγοντες που διαμορφώνουν την μια ή την άλλη πολιτική παθολογία….»
.
Η τρομοκρατία, η Αριστερά, ο Μπογδάνος....
Το ότι υποχρεωνόμαστε Ιούλιο μήνα να μιλήσουμε για την αρχαία σκουριά της Αριστεράς, τις εμμονές κάποιων από τους αντιπάλους της και το φάντασμα της ένοπλης βίας, όλο αυτό έχει κάτι βαθιά ανησυχαστικό. Σαν να βυθιζόμαστε στο παρελθόν που αρνείται να παρέλθει κι αυτό να μας κρατάει στην απατηλά στοργική του αγκαλιά.
Βλ.Αγτζίδης: «Ευτυχώς ένα κομμάτι της τουρκικής αριστεράς έχει κότσια»
Με αφορμή τις εργασίες της ημερίδας «Ο Νομός Τραπεζούντας και το Ποντιακό Ζήτημα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά» που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Άγκυρα το Σάββατο 9 Απριλίου (2016)μια οργάνωση από την «Πρωτοβουλία για την Ελευθερία Σκέψης της Άγκυρας» (Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi) και την εφημερίδα Newroz ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης μιλά στο Κόκκινο Θεσσαλονίκης 93.4 για το θάρρος της τουρκικής αριστεράς να μιλά για θέματα που είναι ταμπού στην Ελλάδα.
Με αφορμή τη συγκρότηση επιτροπής για την αλλαγή των σχολικών βιβλίων στην υποχρεωτική εκπαίδευση και ειδικότερα για το μάθημα της Ιστορίας, απέστειλα στην Επιτροπή μια έκθεση με προτάσεις και παρατηρήσεις. Παρακάτω παρατίθεται το Εισαγωγικό κείμενο αυτής της έκθεσης.
Κάποιες παρατηρήσεις και προσθήκες στο Σχέδιο Προγραμμάτων Σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση
Του Βλάση Αγτζίδη
Οι πρώτοι προβληματισμοί για το περιεχόμενο της σχολικής εκπαίδευσης, για την καταλληλότητα των βιβλίων και των μεθόδων διδασκαλίας άρχισαν να συστηματοποιούνται από τη ίδρυση του «Εκπαιδευτικού Ομίλου» (1910). Από τότε είναι συνεχείς οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που σταματούσαν τις περιόδους των πολιτικών εκτροπών για να ξαναρχίσουν με την αποκατάσταση της εύρυθμης δημοκρατικής λειτουργίας της κοινωνίας. Στόχος όλων των μεταρρυθμιστών ήταν η αναμόρφωση της ελληνικής εκπαίδευσης, ώστε οι μελλοντικοί πολίτες να διακρίνονται για την κριτική τους σκέψη και να έχουν πλήρη εποπτεία επί της ιστορικής πορείας του τόπου.
Μια εξαιρετική πρωτοβουλία έλαβε η Οργάνωση Μελών του ΣΥΡΙΖΑ Κηφισιάς με τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης την Δευτέρα, 29 Μαΐου 2017-05-24 , ώρα 19:00με τίτλο:
«Συλλογικότητες και μέθοδοι κοινωνικής αυτοοργάνωσης του μικρασιατικού Ελληνισμού: Διδάγματα για τις τοπικές κοινωνίες του σήμερα».
Διαιρείται σε 5 μέρη.
Το ΠΡΩΤΟ και το ΔΕΥΤΕΡΟ περιλαμβάνουν θέματα αγωγής και εκπαίδευσης.
Το ΤΡΙΤΟ αφορά το Γλωσσικό Ζήτημα.
Το ΤΕΤΑΡΤΟ έχει βιβλιοκρισίες και προσωπογραφίες και
το ΠΕΜΠΤΟ κείμενα για την κοινωνία και τη σύγχρονη ιστορία.
Μικρά Ασία-Γληνός, Σκληρός και Λούξεμπουργκ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: «Όταν ο Γληνός “συνάντησε” τη Λούξεμπουργκ: Προσεγγίζοντας το Ζήτημα της Ανατολής και το κίνημα των Νεότουρκων»....
.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: «Από τον Δραγούμη στον Μπεναρόγια: Το αντιπολεμικό – αντιμικρασιατικό συναίσθημα στην Ελλάδα και η συμβολή του στη Μικρασιατική Καταστροφή....
.
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: «Η άρνηση της προσφυγικής Μνήμης»...
..
Για μια «επίκαιρη» ιστορική συνάντηση!
Τι σημαίνει η σύγχρονη ισλαμική αναβίωση, πώς συγκροτήθηκε ο νέος ελληνισμός, πώς πρωτοεμφανίστηκε το Ισλάμ στην αραβική έρημο, ποιές είναι οι βασικές του απόψεις, ποιά η σχέση του με τις άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες (Εβραίοι και χριστιανοί), πώς εντάσσεται η γυναίκα στην ισλαμική θεολογία, πώς έγινε η ισλαμική επέκταση, ποιό ήταν το Εμιράτο της Κρήτης, ποιά η σχέση Τζιχάντ και Σταυροφοριών.....
Για το »σημείο μηδέν»….
Στο νέο βιβλίο επιχειρείται η διερεύνηση μιας σκοτεινής εποχής (1908-1923) και ενός οδυνηρού μετασχηματισμού που ακόμα διχάζει τους ιστορικούς, αλλά και τους πολιτικούς.
Εθνικισμός-Γενοκτονία
Κυκλοφόρησε στη σειρά Ε-Ιστορικά με τη συνεργασία ΚΑΙ Τούρκων ιστορικών
Ένα συλλογικό έργο
Γ.Κόκκινος–Έ.Λεμονίδου-Βλ.Αγτζίδης, "Tο Τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης", εκδ. Ταξιδευτής
Σοβιετικός ελληνισμός
απ' τις Εναλλακτικές Εκδόσεις
Πόντος-Ρωσία-ΕΣΣΔ
Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (1995). Μια γενική ιστορια του ελληνισμού του Εύξεινου Πόντου. Προσεγγίζει τα γεγονότα στο μικρασιατικό Πόντο, αναλύει τις επιπτώσεις της γενοκτονικής πολιτικής των Νεότουρκων και των Κεμαλιστών. Επικεντρώνεται στα ζητήματα των Ελλήνων της Ρωσίας και της ΕΣΣΔ, έως και τη μετασοβιετική εποχή
Οι Έλληνες του Πόντου
Εκδόθηκε με πρωτοβουλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αν. Αττικής και επανεκδόθηκε από τις εκδ. Σκάι
Διαλέξεις-παρεμβάσεις
.
Ένας πετυχημένος πίνακας
Εικαστικές Περιπλανήσεις
Ενδεικτικά έργα, διαφόρων τεχνοτροπιών, σε μια συλλογή στο faceBook
-"Tο τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης. Ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη", συλλογικό με Γ. Κόκκινο–Έ. Λεμονίδου,
εκδ. Ταξιδευτής, Αθήνα, 2010.
-"Η εφημερίδα «Κόκινος Καπνας» και ο ελληνισμός του Καυκάσου", Αθήνα, εκδ. Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2010
-"Οι σταλινικές διώξεις κατά των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης", ανάτυπο, Αρχείον Πόντου, τόμ. 52, 2007, σελ. 223-280.
-"Έλληνες του Πόντου. Η γενοκτονία από τον τουρκικό εθνικισμό", Αθήνα, α΄ έκδοση 2005, [το 2009 επανεκδόθηκε από τον Σκάι].
-"Γενοκτονία στη Μικρά Ασία", ανάτυπο από περ. "Έρεισμα", Χανιά, 2001.
-"Οι Νιώτηδες της Κρήτης Μια οικoγένεια στις κρητικές επαναστάσεις", Αθήνα, εκδ. Μεταίχμιο, 2000.
-"Παρευξείνιος διασπορά", βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, Θεσσαλονίκη, εκδ. Κυριακίδη, 1997.
-"Πόντος. Ένα ανοιχτό ζήτημα", Αθήνα, εκδ. Εναλλακτικές Εκδόσεις, 1996.
-"Οι άγνωστοι Έλληνες του Πόντου", Αθήνα, εκδ. Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας, 1995.
-"Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Οι συνέπειες για τον ελληνισμό", Αθήνα, εκδ. Ελλοπία, 1992.
-“Το κίνημα ανεξαρτησίας του μικρασιατικού Πόντου ως προϋπόθεση της δημιουργίας αυτόνομων ελληνικών περιοχών στη Σοβιετική Ενωση το μεσοπόλεμο”, ανάτυπο απ' το αφιέρωμα “Μικρασιατική Καταστροφή και Ελληνική Κοινωνία”, Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, τόμ. 9, Αθήνα, 1993, σελ. 157-198.
-"Ποντιακός ελληνισμός. Από τη γενοκτονία και το σταλινισμό στην περεστρόϊκα", Θεσσαλονίκη, εκδ. Κυριακίδη, 1990.
Comments (1)
«
Ο Μανώλης Κασιμάτης, μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, εκδότης του περιοδικού «Φωτογραφίζοντας» θα παρουσιάσει το θέμα
Βεβαίως και όχι! Γιατί η κοινωνική σημασία του έργου των 3 αυτών θεολογων (Ιωάννης Χρυσόστομος, Βασίλειος ο Μέγας και Γρηγόριος Ναζιανζηνός) υπήρξε αντιπλουτοκρατική – και με βάση τη σύγχρονη ορολογία αντικαπιταλιστικη- και αντιεξουσιαστική. Στα πατερικά κείμενα ενυπάρχει η ριζοσπαστική κριτική του πλούτου και της ιδιοκτησίας, η αντίθεση στην κοινωνική αδικία και εκμετάλλευση, και συνυπάρχει με το πνεύμα της φιλανθρωπίας και της ελεημοσύνης και της έμπρακτης αλληλεγγύης προς τους αδυνάτους μέσα από την κοινωνική στράτευση
αγνοήσουν τις κομματικές τους προτιμήσεις και να ψηφίσουν το πρόσωπο και το έργο, με βάση την ελεύθερη βούληση. Γιατί επέλεξαν να επιβραβεύσουν με την σταυροδοσία μια πορεία ζωής και μια ερευνητική προσπάθεια για τον ποντιακό και μικρασιατικό ελληνισμό, που συνέβαλε στην κατανόηση άγνωστων πλευρών της σύγχρονης ιστορίας.
Είχαν πολύ ενδιαφέρον οι συζητήσεις που έγιναν στο διαδίκτυο με αφορμή τον προπηλακισμό του Μπουτάρη από κάποιους ανεξέλεγκτους τύπους που «πήραν το νόμο στα χέρια τους». Το κύριο συμπέρασμα από τις συζητήσεις αυτές –όπου η πλειονότητα των συμμετεχόντων συμφωνούσε με την άσκηση βίας, δικαιολογούσε τον θύτη και ενοχοποιούσε το θύμα- είναι θλιβερό. [Και αφορά δυστυχώς και πολλούς διαδικτυακούς φίλους της ηλ-σελίδας μου.]
Με την
Στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Σύγχρονης Ιστορίας που λαμβάνει χώρα στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς («Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου, Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού, Κηφισιά) ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης θα παρουσιάσει το θέμα: 
Με αφορμή τα εγκαίνια του Μουσείου του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης Μπουτάρης, δήμαρχος της πόλης 
Μια πολύ σημαντική εκδήλωση θα γίνει στο Κιλκίς στις 2 Δεκεμβρίου του 2017 , ώρα 7μ.μ στο Επιμελητήριο της πόλης (Στενημάχου 2). Για πρώτη φορά όλες οι απόψεις θα διατυπωθούν και θα κατατεθεί η ερμηνεία δύο κατεξοχήν έγκριτων ιστορικών που έχουν μελετήσει την περίοδο αυτή.
περιοχή της Kommunarka (φωτογραφία πλάι) και θαμμένο σε ομαδικό τάφο μαζί με άλλους 14.000 δολοφονημένους από το σταλινισμό- μέσα από την αφήγηση του ανεψιού του Μάριου Μαρκοβίτη. Στο ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ που είχε οργανωθεί τότε για το σταλινισμό και τις 
Μια από τις πλέον εμπνευσμένες κριτικές προσεγγίσεις της κοσμογονίας που επέφερε η Ρωσική Επανάσταση από τον Φεβρουάριο του 1917 με κορύφωση την κατάληψη της εξουσίας από τους μπολσεβίκους στις 7 Νοεμβρίου, ήταν το κείμενο της Ρόζας Λούξεμπουργκ με τίτλο 
Η Επανάσταση που έγινε τον Οκτώβριο του 1917 στη Ρωσία διαμόρφωσε το περιβάλλον εντός του οποίου εξελίχθηκαν οι παγκόσμιες σχέσεις καθ’ όλο τον 20ο αιώνα. Ακόμα και σήμερα -παρότι έχουν περάσει 26 χρόνια από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης- η μετασοβιετική ισορροπία δεν έχει πλήρως διαμορφωθεί. 
Με μια καθυστέρηση 73 χρόνων τιμήθηκε ουσιαστικά ένα κορυφαίο ιστορικό γεγονός που αφορά την ιστορία της παραγωγής ενέργειας στη χώρα μας. Η ημέρα (13 Οκτωβρίου 1944) που τα αντιστασιακά ένοπλα σώματα του ΕΛΑΣ απέτρεψαν την καταστροφή του εργοστασίου της Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι από τους Γερμανούς κατακτητές που αποχωρούσαν. Η τιμητική αναγνώριση συνέβη με τη φετινή καθιέρωση της 13ης Οκτωβρίου σε επίσημη αργία για τη ΔΕΗ. 
«Ταυτότητα φύλου νοείται ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίον το ίδιο το πρόσωπο βιώνει το φύλο του, ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε κατά τη γέννησή του με βάση τα βιολογικά του χαρακτηριστικά»
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 