Το τελευταίο ποίημα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι

Στις 14 Απριλίου του 1930 έβαλε τέλος στη ζωή του ένας από τους μεγαλύτερους Ρώσους ποιητές. Ο Μαγιακόφσκι είχε συνταχθεί με την Επανάσταση του 1917 και την ύμνησε με τους στίχους του: «...η επανάσταση με έταξε και η συνείδησή μου / στο μέτωπο επήγα να καταταχτώ...»    Τιμά και αναγνωρίζει τις κατακτήσεις της Επανάστασης: «ζηλέψτε / είμαι / ένας πολίτης / της Σοβιετικής Ένωσης.«

Όμως η βαθμιαία αυταρχικοποίηση του νέου καθεστώτος -που άρχισε με την εξόντωση των αριστερών σοσιαλεπαναστατών από τα μέσα του 1918, την αιματηρή καταστολή της διαμαρτυρίας των ναυτών στην Κροστάνδη το Μάρτιο του 1921 και κορυφώθηκε με την κατάληψη της εξουσίας από τον Στάλιν και την ομάδα του- έφερε τον ποιητή μπροστά στα υπαρκτά κοινωνικά αδιέξοδα. Παίρνει ξεκάθαρες αποστάσεις από το καθεστώς: «Δοξάστε με / Δεν είμαι τaίρι εγώ των ισχυρών / Εγώ επάνω σ’ όλα που έχουν γίνει / βάζω «μηδέν»»

Advertisement

Περί των γνωστικών και των θεωριών του Μαρκίωνα του Σινωπέα

Ψαχνοντας τις θεολογικές μορφές του Πόντου βρέθηκα μπροστά σε μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες:

Τον Μαρκίωνα τον Σινωπέα (85 μ.Χ Σινώπη-160 μ.Χ. Ρώμη), μακρινό μέσα στο χρόνο συμπολίτη του Διογένη του Κυνικού (412 π.Χ. Σινώπη-323 π.Χ. Κόρινθος).

.

Ο Μαρκίωνας ήταν εκφραστής μιας θέσης που την βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα. Θεωρεί ότι θα έπρεπε ο Χριστιανισμός να απαλλαγεί από το βάρος της Παλαιάς Διαθήκης και να παραμείνει πιστός μόνο στην Καινή...

.

Τις θέσεις του τις διατύπωσε μέσα από το έργο του με τίτλο «Αντιθέσεις». Εκεί, η Παλαιά Διαθήκη αντιμετωπίζεται ως έργο ενός κατώτερου, μνησίκακου, άτεγκτου, σκληρού και εμπαθούς δημιουργού θεού, ενώ αντίθετα η Καινή Διαθήκη θεωρείται ως έργο ενός ανώτερου Θεού της αγάπης. Υποστήριζε επίσης ότι οι δώδεκα απόστολοι ήταν υπεύθυνοι της διαστρέβλωσης του Θείου Λόγου και του εξιουδαϊσμού του. Δεχόταν μόνο το Ευαγγέλιο του Λουκά και ως μόνον γνήσιο απόστολο τον Παύλο, τις 10 επιστολές του οποίου ενέταξε στον Κανόνα που πρέσβευε. Παράλληλα αντιμετώπιζε το σώμα ως φυλακή του πνεύματος και ως «σάρκα η παραγεμισμένη με περιττώματα»…

.

Υπάρχουν και άλλα εκτός από την ιστορία. Ένα κείμενο της Αθηνάς Σχινά

Τα «εικονογράμματα»
του Βλάση Αγτζίδη

* της Αθηνάς Σχινά 

   Θα μπορούσε κανείς να ονομάσει τα «σχεδιομορφώματα» του Βλάση Αγτζίδη – που άλλοτε θυμίζουν «εικονογράμματα» – κάποιες θαρρείς σελίδες από αθέατα μέχρι σήμερα Ημερολόγια ενός δικού του εικαστικού Καταστρώματος, καθώς τα έχει εκείνος διαμορφώσει κατά την διάρκεια ενός μεγάλου χρονικού διαστήματος, ως πάρεργα.

Αναφέρω τούτο το τελευταίο χαρακτηριστικό, που διακρίνει τα νοερά του αποθησαυρίσματα, (τα οποία μεταμορφώνονται σε τροχιές, αναμονές κι αναχωρήσεις υφαίνοντας τα φαντασιακά του ταξίδια), προκειμένου να τονίσω το κύριο γνώρισμα των συγκεκριμένων του συνθέσεων. Κι αυτό δεν είναι άλλο, από το αβίαστο, το παρορμητικό και παράλληλα το ψυχοδυναμικό κάθε φορά αποτύπωμα μιας γραφής αυτοματικής και αδιαμεσολάβητης, χειρονομιακά εξπρεσιονίζουσας και ρευστής, με οριακές ωστόσο εσωτερικές ισορροπίες και συνεχόμενες μεταλλαγές.

Aπό τον Bob Dylan στον Διονύση Σαββόπουλο

Tα τραγούδια του Dylan, όπως και του Διονύση Σαββόπουλου σφράγισαν τη δικιά μας γενιά. Εξέφρασαν μια εποχή κατά την οποία οι κοινωνίες άλλαζαν. Άφηναν πίσω παλιές συνήθειες, κοινωνικές προκαταλήψεις και οδηγούσαν τις κοινωνίες σε ένα πιο φιλελεύθερο μοντέλο. Ειδικά για εμάς, όπου το μεταίχμιο αυτό σημαδεύτηκε από την μετεμφυλιακή βία και την αντιδραστική Χούντα, τα τραγούδια της αμφισβήτησης είχαν ιδιαίτερη σημασία. Το Νέο Κύμα, ο Χατζηδάκης, ο Θεοδωράκης και βεβαίως ο Σαββόπουλος εξέφρασαν τη μουσική επανάσταση εκείνη την εποχή. Ειδικά ο Σαββόπουλος γοήτευε ιδιαίτερα τις νέες γενιές γιατί εκτός από την ποιότητα του Χατζηδάκη και την επαναστατικότητα του Θεοδωράκη, μαζί με την κοινωνική κριτική έφερνε και ένα άρωμα αντικομματικής αμφισβήτησης. 

 Όπως έγραψε και ο Δύτης «μπορούμε να φανταστούμε την ελληνική μουσική -ή μάλλον, και σημαντικότερο, τον εαυτό μας, χωρίς τα τραγούδια του Σαββόπουλου; Οποιαδήποτε και αν είναι η απάντηση, η συζήτηση ίσως περιττεύει. Εγώ πάντως δεν μπορώ.»

Τις προάλλες ξαναθυμήθηκα το τραγούδι του Σαββόπουλου «Παλιάτσος και Ληστής» ακούγοντας την πρώτη αυθεντική εκτέλεση ως «North Country Blues» από τον 22χρονο  Bob Dylan, όπως το έπαιξε το 1963 στο Newport Folk Festival το 1963.

 

Το κύπελλο στον ΠΑΟΚ και οι μνήμες από την εποχή της χούντας

Μετά από πολλά χρόνια και από μεγάλη περιπέτεια ο ΠΑΟΚ στέφθηκε κυπελλούχος της Ελλάδας. Βέβαια, ο αγώνας ήταν μέτριος και τα όσα συνέβησαν από τους χούλιγκανς των δύο ομάδων ήταν απαράδεκτα…. Και είναι ενδιαφέρον και παράξενο το πώς δύο ομάδες που δημιουργήθηκαν από τον προσφυγικό ελληνισμό και μοιράζονται τον βυζαντινό δικέφαλο και το «Κ» (Κωνσταντινούπολη) έχουν αναπτύξει τόσο ανταγωνιστική σχέση.

Παρόλα αυτά, η κατάκτηση του κυπέλλου από τον ΠΑΟΚ μου θύμισε κάποια παλιά προσωπικά στιγμιότυπα. Κατάλοιπο είναι η φωτογραφία μου περί το 1972 με τη σημαία του ΠΑΟΚ στην Καλλιθέα Αττικής, στο τέρμα της Οδού Αθηνάς, μπροστά στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης. [Ακριβώς αυτό το λόφο που παλιά υπήρχε ένα ταπεινό εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος στην ‘Κερένια κούκλα»]…

Πλάτωνα: Απολογία του Σωκράτη σε σκηνοθεσία Δ. Αβδελιώδη

«Την κάθε μας μέρα νάχουμε τη λογική σαν εργαλείο»

 

«αδικεί Σωκράτης, ους μεν η πόλις
νομίζει Θεούς ου νομίζων,
έτερα δε δαιμόνια
καινά εισηγούμενος,
αδικεί δε και τους νέους διαφθείρων.
Τίμημα θάνατος».
Μέλητος

Την Κυριακή που μας πέρασε βρέθηκα στο θέατρο της Σχολής Καλών Τεχνών προσκαλεσμένος από τον καλό φίλο, σκηνοθέτη, Δήμο Αβδελιώδη, να δω μια παράσταση για την οποία είχα ακούσει και είχα διαβάσει πολλά. Ήταν η τελευταία παράσταση αυτής της περιόδου μιας θεατρικής παραγωγής, που ξεκίνησε το 2015 με τη συνεργασία και υπό την αιγίδα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) και έκτοτε διάνυσε μια λαμπρή διαδρομή, η οποία θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Εκτός από την Ελλάδα, η παράσταση έχει δοθεί έως αυτή τη στιγμή στη Ρουμανία, την Κύπρο, τη Σερβία αλλά και στο μακρυνό Βιετνάμ, όπου αποθεώθηκε στην ιστορική Όπερα του Ανόι.

Ο Κάουτσκι, ο χριστιανισμός, ο κομμουνισμός και οι πρώτοι μάρτυρες

Στην εποχή της σύγχυσης που ζούμε  -όπου οι λέξεις έχουν αλλοτριωθεί και χάσει το αρχικό τους περιεχόμενο και οι ιστορικές διαδικασίες ερμηνεύονται πολλές φορές με τρόπο που εκφράζει παρούσες και πρόσκαιρες αντιλήψεις- καλό είναι να επιστρέφουμε στις πηγές… Το κείμενο του Κάουτσκι για τον χριστιανισμό, όπως και το επόμενο κείμενο για την κοινωνική προέλευση των πρώτων χριστιανών μαρτύρων βρίσκονται σε σχετική συνάφεια με δύο προηγούμενα
κείμενα που είχα αναρτήσει.
Το πρώτο είχε ως τίτλο: Περί Δεξιάς, Αριστεράς και των χαμένων νοημάτων.
Το δεύτερο:  Τι ήταν το Βυζάντιο;
(Οι αγιογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν για την εικονογράφηση του αφιερώματος είναι δικιάς μου κατασκευής)
———————————————————-

Ο Καρλ Κάουτσκι είναι μια θρυλική μορφή της Β’ Κομμουνιστικής Διεθνούς και ηγέτης της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας. Το 1908 έγραψε το βιβλίο του «Η καταγωγή του χριστιανισμού». Στο έργο του αυτό χρησιμοποιεί την μέθοδο του ιστορικού υλισμού για να ανασυστήσει την πραγματική κοινωνική ιστορία της εμφάνισης του χριστιανισμού. Ο Κάουτσκι θεωρεί ότι εμφανίστηκε ως ένα προλεταριακό κομμουνιστικό κίνημα της εποχής εκείνης και γι αυτό συνάντησε τη σφοδρή αντιδραση της Ρώμης.

Και θεωρεί ότι αργότερα, μετά την καταστολή του επαναστατικού χριστιανικού  κινήματος, ενσωματώθηκε βαθμιαία από το σύστημα.

…»η αγάπη είναι μία σκέψη»

Από ένα εξαιρετικό κείμενο του Alain Badiou:

..…Ο Φερνάντο Πεσσόα έχει απόλυτο δίκιο να γράφει πως «η αγάπη είναι μία σκέψη».  Είναι ακόμα κάτι παραπάνω από αυτό: είναι η εμπειρία η σχεδόν ανήμερη της διάνοιας.

Στην πραγματικότητα η διάνοια- τέχνη, επιστήμη, πολιτική…-είναι αμετάπτωτη έκθεση στο κατ΄αλήθειαν της προσωπικής ετερότητας. Από αυτή την έκθεση προσμένουμε όχι απλά την απόλαυση της ικανοποίησης, αλλά την ασύγκριτη χαρά που γεννά η ανακάλυψη πως είμαστε θυσιαστικά ικανοί για απείρως περισσότερα από όσα φανταζόμαστε. Άραγε ποιος είναι εκείνος που δε βλέπει πως ο έρωτας, ο αληθινός έρωτας, ο έρωτας ο παλαβός, αποτελεί το αρχέτυπο της ριψοκίνδυνης έκθεσης στο μέτρο αυτής της άμετρης χαράς; Κι ότι ακόμα εμβαπτιζόμενη η γνήσια διάνοια σε αυτή τη χαρά, που είναι από τη φύση της γεγονός σύνθετο, οι θαυμαστές απολαύσεις που τα σώματα γνωρίζουν να χαρίζουν, δεν είναι παρά συμπλήρωμα του ερωτικού γεγονότος. Κι είναι η γνήσια διάνοια εκτεθειμένη στην πλήρη και εσώτατη αποδοχή αυτού που υπερβαίνει τις ατομικές θωρακίσεις, ώστε να μπορεί αυτή μόνη να αναβιβάσει τα μέτρα της ευχαρίστησης στα ύψη της ευδαιμονίας. ……

 …….ο έρωτας υπήρξε μία «πεισματώδης περιπέτεια». Λέμε πως η διάνοια απαιτεί να διαδραματίζει ρόλο συντελεστή σε αυτή τη γενναιόδωρη γεύση του κινδύνου, αλλά και να διαθέτει τον παράγοντα υπομονή, ώστε να αρμοστεί η σκοπιμότητα των γεγονότων. Αλλά η χαρά που αναθρώσκει είναι χαρακτήρα ανεκτίμητου.