75 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Κρουσίων (Κιλκίς)
75 χρόνια συμπληρώθηκαν από την καταστροφή των τριών ορεινών χωριών του νομού Κιλκίς από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, με αφορμή την πρώιμη εμφάνιση αντιστασιακού αντικατοχικού κινήματος με την οργάνωση που πήρε την ονομασία «Αθανάσιος Διάκος». Στις 25 Οκτωβρίου του 1941 τα τρία προσφυγικά (ποντιακά) χωριά, το Κλειστό (Μούσγαλι), η Κυδωνιά (Κοτσιαλάρ) και το Αμπελόφυτο (Μουρσαλί) περικυκλώνονται από ισχυρές μηχανοκίνητες δυνάμεις των SS και των ταγμάτων θανάτου. Οι κατακτητές εισέβαλαν ταυτόχρονα και στα τρία χωριά. Δολοφόνησαν τον ανδρικό πληθυσμό από 15 χρονών και πάνω και ισοπέδωσαν και τα τρία χωριά. Συνολικά εκτέλεσαν 96 άτομα.
Με αφορμή την επέτειο αυτή ο Όμιλος για τον Ιστορία και τον Πολιτισμό του ν. Κιλκίς, σε συνεργασία με το Δήμο, οργανώνει εκδήλωση την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016 ωρα 18,30, στο ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΚΙΛΚΙΣ
Ομιλητής: Βλάσης Αγτζίδης
Μαρτυρίες: Λεωνίδας Τριανταφυλλίδης,Βασίλης Κυβρακίδης
Καλλιτεχνική παρουσία:
-Τραγούδι: Γιώτης Γαβριηλίδης
-Λύρα: Πάνος Ηλιάδης
-Ποίηση: Πέτρος Ζήκος
Συντονιστής: Δημήτρης Τσαντάκης
*** Την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 11 το πρωϊ θα τελεστεί τρισάγιο στην τοποθεσία του ολοκαυτώματος.
Η άγνωστη πορεία των θυμάτων του ναζισμού: Πόντος-Συρία-Κιλκίς
Οι κάτοικοι των μαρτυρικών χωριών ήταν Πόντιοι πρόσφυγες. Μία από τις πιο συγκλονιστικές ιστορίες που σχετίζονται με την εξορία, την καταφυγή στη Συρία και τελικά την εγκατάσταση στην Ελλάδα, είναι αυτή των οικογενειών που από τα Κοτύωρα του Πόντου θα βρεθούν τελικά στα χωριά των Κρουσίων στο Κιλκίς. Η φιλόλογος Ελισάβετ Τριανταφυλλίδου περιγράφει την πορεία θανάτου από τον Πόντο στη Συρία:
«… Ανθρωποι πέθαιναν στο δρόμο δίχως τη χρήση των όπλων. Οι συνθήκες ήταν τόσο αντίξοες που ο θάνατος δεν ήταν δύσκολο να έρθει. Αρχικά μεταφέρθηκαν στη Σεβάστεια. Στη διαδρομή πέρασαν από μια αρμενική πόλη, η οποία ήταν γεμάτη Αρμένιους νεκρούς. Στην οποία δεν έκατσαν λόγω της μυρωδιάς των πτωμάτων. Στη συνέχεια στο Νιγιάρμπακιρ όπου έμειναν δύο χρόνια. … Σε αυτή την πορεία η γιαγιά έχασε γονείς και έμεινε μόνη με τα δυο της αδέλφια. Για να μπορέσουν να επιβιώσουν, όχι μόνο αυτοί αλλά όλοι όσοι βρίσκονταν μαζί τους, ζητιάνευαν στα χωριά απ’ όπου περνούσαν. Στο Χαλέπι η γιαγιά παντρεύτηκε έναν συγχωριανό της, τον Λεωνίδα Τριανταφυλλίδη, ο οποίος στην πορεία έχασε τη γυναίκα του και τα δυο του παιδιά. …».
Τραγικός επίλογος
Τρία χρόνια μετά τη βίαιη εκτόπισή τους κατάφεραν να φτάσουν στην Ελλάδα. Είκοσι με τριάντα οικογένειες, όσες τελικά κατάφεραν να επιβιώσουν, εγκαταστάθηκαν στο χωριό Κλειστό (πρώην Μούσγαλι) των Κρουσίων στο Κιλκίς.
Ο τραγικός επίλογος αυτής της ιστορίας θα γραφτεί τον Οκτώβριο του ’41, όταν οι Γερμανοί θα καταστρέψουν τρία χωριά των Κρουσίων (Κλειστό, Αμπελόφυτο και Κυδωνιά) και θα δολοφονήσουν τους κατοίκους τους. Στην περιοχή αυτή, όπως και στην περιοχή της Νιγρίτας στις Σέρρες και στο Μεσόβουνο Κοζάνης είχαν εμφανιστεί από το καλοκαίρι του 1941 οι πρώτες αντιστασιακές ομάδες. Αυτές ήταν και οι πρώτες εστίες αντίστασης κατά των Ναζί στην κατεχόμενη Ευρώπη. Στην ορεινή περιοχή των Κρουσίων είχε δημιουργηθεί η πρώτη ανταρτική ομάδα της Ελλάδας, ο «Αθανάσιος Διάκος». Οι Γερμανοί ακολουθώντας την πολιτική της συλλογικής ευθύνης και των μαζικών αντιποίνων κατά των αμάχων προέβησαν σε σκληρά εγκλήματα πολέμου.
Στις 25 Οκτωβρίου του 1941 οι Γερμανοί περικυκλώνουν τα χωριά. Στο Αμπελόφυτο και στην Κυδωνιά οι εκτελέσεις των ανδρών γίνονται στις πλατείες των χωριών. Στο Κλειστό τους συγκεντρώνουν μέσα στην εκκλησία, την πυρπολούν με δυναμίτες, με αποτέλεσμα να καούν ζωντανοί οι αιχμάλωτοι. Εκτελέστηκαν συνολικά 96 πολίτες. Με αυτόν τον δραματικό τρόπο έκλεισε ο κύκλος της ζωής των άτυχων προσφύγων που από τον μικρασιατικό Πόντο θα υποχρεωθούν να καταφύγουν ως εξόριστοι στη Συρία, για να συναντήσουν λίγα χρόνια αργότερα το αληθινό πρόσωπο του γερμανικού ναζισμού στα όρη της «μητέρας-πατρίδας». (από εδώ:
https://kars1918.wordpress.com/2016/04/11/mikrasiates-prosfyges-toy-1922-sth-syria/ )
—————————————————–
Διαβάστε:
Ένα ιστορικό κτίριο του Κιλκίς
https://kars1918.wordpress.com/2015/03/18/kilkis-5/
Για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος των ορεινών χωριών των Κρουσίων (Οκτώβρης 1941)
https://kars1918.wordpress.com/2013/11/01/krousia/
Ένα ποντιακό τραγούδι για το αντάρτικο κίνημα που αναπτύχθηκε στα Κρούσια
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
» ΕΙ ΔΕ ΣΥΡΟΣ, ΤΙ ΤΟ ΘΑΥΜΑ; ΜΙΑΝ, ΞΕΝΕ, ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΟΣΜΟΝ ΝΑΙΟΜΕΝ: ΕΝ ΘΝΑΤΟΥΣ ΠΑΝΤΑΣ ΕΤΙΚΤΕ ΧΑΟΣ «.*
( » Κι αν είμαι Σύρος, τι το περίεργο; Κοινή πατρίδα κατοικούμε ξένε, τον κόσμο και τους θνητούς όλους, το Χάος μας γέννησε «.)
* Μελέαγρος, Παλατινή Ανθολογία, Επίγραμμα Ζ 417
* Μελέαγρος : Σύρος μετανάστης στην Κω. Εγραψε στα Ελληνικά, επιτύμβια επιγράμματα, ερωτική ποίηση και
παιχνιδιάρικη εκλαϊκευση της διδασκαλίας του κυνικού φιλοσόφου Μένιππου.
Πριν 2086 χρόνια,συνέταξε την πρώτη στον κόσμο ποιητική ανθολογία διασώζοντας ποιήματα 47 ποιητών
( Σαπφούς, Αλκαίου, Ανύτης, Ηρινας, Συμωνίδη, Καλλιμάχου, Βακχυλίδη κ.α. ).
[…] -προσφυγοποίηση και εγκατάσταση στην Ελλάδα, –Κατοχή και Εμφύλιος στη δεκαετία του […]
ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ: ΤΟ ΝΟΗΜΑ, ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΣΤΟ ΑΥΡΙΟ
Μαρία Βαϊνά, Αθήνα, 24 Νοεμβρίου 2016
Η καθηγήτρια Ανώτατης Εκπαίδευσης κ. Μαρία Βαϊνά[1] συνόψισε τα συμπεράσματα της Εκδήλωσης Μνήμης που διοργάνωσε την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2016 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ η Παγκαλαβρυτινή Ένωση σε συνεργασία και με τους Συλλόγους Καλαβρυτινών Αθήνας, Σοπωτινών, Σκεπαστού, Ρογών, Κερπινής, Λιβαρτζινών κ.α. τιμώντας τους Μάρτυρες του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Το σημαντικό κείμενο που εκφωνήθηκε για τα 73 χρόνια από τη Μεγάλη Καταστροφή, αποτυπώνει όλο το νόημα της σφαγής των Καλαβρύτων, από 5 έως 15 Δεκεμβρίου 1943, με τραγικό αποκορύφωμα στις 13 Δεκεμβρίου 1943, αποκαλούμενη στο σύνολό της «ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ».[2]
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος κατέβηκε η Περσεφόνη στον Άδη γιατί αυτός την άρπαξε μια μέρα στα λιβάδια στερώντας της τη χαρά της ζωής, κι η μάνα της ξοπίσω, έρμη, θρηνεί και ξαναθρηνεί, κι η γη μαραίνεται και παγώνει.
Τίποτα δεν μπορεί να ανατρέψει αυτό τον κύκλο στα μαρτυρικά Καλάβρυτα, γιατί αυτός ο κύκλος έχει ριζώσει βαθιά στη συνείδηση, έγινε ένα πια με το χρόνο, συναίσθηση χρέους από γενιά σε γενιά, και δεν θα σταματήσει την πορεία του στα Καλαβρυτοχώρια, παρά μονάχα αν ο ήλιος δεν βγει.
Κορυφαίοι της αναβίωσης αυτής της τραγωδίας είναι αυτοί που έζησαν την καταστροφή και επέζησαν από κάποιο παιχνίδι της τύχης, μεταξύ των οποίων και οι παρόντες που κατέθεσαν σήμερα τα συγκλονιστικά τους βιώματα. Κι εμείς πήραμε και αυτή τη χρονιά μέσα μας το ρόλο του χορού που παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις πράξεις του δράματος, και συμπάσχει, ώσπου ερχόμαστε, εμείς ο χορός, σε πρώτο πλάνο, και με όλο μας το είναι συνοψίζουμε, κρίνουμε και τολμούμε, όπως κι εκείνος, να υποδείξουμε δρόμους διαφυγής.
Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
Η πρώτη σημασία για τον όρο «Ολοκαύτωμα» προσδιορίζεται στο Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών (2014) ως εξής: «κάθε ολική καταστροφή που προκαλείται κυρίως από φωτιά και έχει συνήθως ως αποτέλεσμα την απώλεια πολλών ζωών. Ειδικότερα [σημαίνει] τη μαζική θανάτωση, γενοκτονία». Και αναφέρεται ως παράδειγμα σε επίπεδο Ιστορίας «το Ολοκαύτωμα των Εβραίων/ των Καλαβρύτων». Ως δεύτερη σημασία, με την έννοια της αυτοθυσίας για την υπεράσπιση ιδανικού, αναφέρεται «το Ολοκαύτωμα της Ιεράς Μονής Αρκαδίου / του Σουλίου».[3]
Έτσι κλείνει οριστικά ο σχετικός διάλογος των τελευταίων χρόνων, στον οποίο είχαμε λάβει μέρος και εμείς σε ανάλογη Εκδήλωση[4], αλλά και με την παγίωση του όρου μέσα από την ίδρυση και τη δράση του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδας περιόδου 1940-1945 «Ελληνικά Ολοκαυτώματα».
Αναφορικά με τους τρόπους προσέγγισης στο Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα, ένα πλήθος προσβάσεων προσφέρεται, με τα αντίστοιχα επίπεδα επεξεργασίας.
Έτσι αναγνωρίζονται ως πεδίο μελέτης και δράσης:
– η υπαρξιακή διάσταση, με την αντίστοιχη φιλοσοφική και ανθρωπολογική θεώρηση
– η ιστορική διάσταση, συμπεριλαμβανομένης και της ιστορίας της Αντίστασης, της προφορικής Ιστορίας και της μικρο-ιστορίας
– η πολιτική διάσταση του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος με τις πολιτικές συνέπειες, οι οποίες όχι μόνο δεν έσβησαν σήμερα, αλλά επιστρέφουν πολλαπλάσιες και θα επιστρέφουν για πάντα
– η τεκμηρίωση, διάσωση, διαφύλαξη, ο εμπλουτισμός των πάσης φύσεως τεκμηρίων, με τους βιβλιογραφικούς καταλόγους σε συνεχή ενημέρωση, συμπεριλαμβανομένων των μεταφράσεων επιλεγμένων τεκμηρίων, προσβάσιμων στη διεθνή κοινότητα
– η κοινωνιολογική διάσταση, σχετικά με τις επιπτώσεις στην κοινωνία της περιφέρειας των Καλαβρύτων και στην οικογένεια, στην πορεία των επιζησάντων
– η ψυχαναλυτική διάσταση, για τη σκιαγράφηση και μελέτη του προφίλ θυτών και θυμάτων, αλλά και για την υποστήριξη της υπέρβασης της τραυματικής εμπειρίας
– η παιδαγωγική και ανθρωπαγωγική διάσταση, συμπεριλαμβανομένων της μουσειοπαιδαγωγικής προσέγγισης, της επιμόρφωσης ενηλίκων, της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και της τουριστικής παιδείας
– η διάσταση της ενημέρωσης και της διάχυσης της συγκεκριμένης γνώσης και της διαφώτισης του κοινού εν γένει, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό, με την αξιοποίηση όλων των προσφερόμενων δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών και μέσω μεταφράσεων σε διεθνή γλώσσα
– ως μελέτη περίπτωσης σε θέματα ηγεσίας, στρατιωτικής εκπαίδευσης, δημόσιας διοίκησης, διπλωματίας
– η οικονομική διάσταση, που εκτός από την καταγραφή των ολέθριων συνεπειών για την τοπική κοινωνία και τη χώρα, έχει ως αντικείμενο τη συμβολή στην οικονομική ανόρθωση
– η ηθική διάσταση, άφθαρτη στην πορεία του χρόνου, που επιτάσσει σταθερά την δικαίωση
– η προσέγγιση σε συμβολικό επίπεδο, για την ανάδειξη της σημασίας της ειρήνης και της ελευθερίας, αντιναζιστική, αντιφασιστική, αντιρατσιστική
– η ανάδειξη στιγμιότυπων ανθρωπιάς πέρα από τη δεοντολογία του επιθετικού πολέμου, -σπάνια άνθη σε καμμένο τοπίο-, συμπεριλαμβανομένων των σύγχρονων κινήσεων αλληλεγγύης προς τη μαρτυρική πόλη, στον τομέα των νόμιμων διεκδικήσεών της
– η νομική διάσταση, που συγκεκριμενοποιεί την πορεία προς τη δικαίωση, συμπεριλαμβανομένων όλων των αξιώσεων της Ελλάδας, και βεβαίως της περιοχής των Καλαβρύτων, σύμφωνα με τη σχετική Έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής, που διαβιβάστηκε ως πόρισμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[5] (πολεμικές επανορθώσεις, κατοχικό δάνειο, απώλεια ανθρωπίνων ζωών, αποθετικές ζημίες, μείωση παραγόμενου προϊόντος, λεηλασία αρχαιολογικών θησαυρών)
– η θεσμική διάσταση, για την καταγραφή των ενεργειών πρωτίστως της ελληνικής πολιτείας για την αναγνώριση, την απόδοση τιμής και την προβολή εσαεί της θυσίας των Καλαβρύτων και βεβαίως όλων των άλλων μαρτυρικών τόπων
– η (καλ)αισθητική – καλλιτεχνική διάσταση, με τη δημιουργική αναβίωση μέσω κάθε μορφής τέχνης
– η διασύνδεση με τα άλλα Ελληνικά Ολοκαυτώματα (1940-1945), αλλά και τα Ολοκαυτώματα αμάχων, αθώων και ειρηνικών πληθυσμών που συνέβησαν εξαιτίας των ναζί στο εξωτερικό
– Τέλος, η αναπαραστατική διάσταση, ώστε μέσω αυτής να ακυρωθεί όσο είναι δυνατόν η πράξη του αφανισμού σε ό,τι άγγιξε και παράδωσε στην πυρά, στη λήθη, ο βάρβαρος κατακτητής: ανασυγκρότηση του προφίλ των νεκρών, των τσακισμένων γενεαλογικών δέντρων, σκηνές από την αντίσταση, σκηνές ειρηνικής ζωής, ξαναζωντάνεμα χαρακτηριστικών τύπων ανθρώπων, χαριτωμένες ιστορίες του παρελθόντος, θέματα λαογραφίας, τοπίου και ό,τι συνιστά αντίσταση στη λήθη.
Το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα έχει μεγάλη ΣΗΜΑΣΙΑ όχι μόνο για την τοπική κοινωνία για την προαγωγή της αυτογνωσίας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, και την υποστήριξη της ανόρθωσής της, αλλά είναι θέμα που αφορά ολόκληρο τον ελληνισμό σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, για τα πάθη του και τα δίκια του, για το δικαίωμα στην επιβίωσή του. Είναι όμως κτήμα και όλων των ανθρώπων και των λαών που σέβονται τον άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του, θεωρούν την ειρήνη και την ελευθερία ως υπέρτατα αγαθά και προσβλέπουν στη συναδέλφωσή τους.
Στα Καλάβρυτα θεωρούμε ότι δυστυχώς στήθηκε ο «μαύρος Παρθενώνας», ως μνημείο παντοτεινό και ανυπέρβλητο της ύβρεως, της αλαζονίας, του πλήρους εκφυλισμού του ανθρώπου, κατά τραγική ειρωνεία στη χώρα της δημοκρατίας, που συνέβαλε σημαντικά στον εξευγενισμό του και στην άνθιση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Και είναι ανυπέρβλητο, μιας και αναγνωρίζεται ότι «με βάση τον αριθμό των θυμάτων, πρόκειται προφανώς για το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου που διέπραξε η Βέρμαχτ σε μη σλαβόφωνο κράτος κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου».[6]
Η φιλειρηνική αρκαδική ζωή συγκρούστηκε σε αυτά τα χώματα με τον υπεράνθρωπο της αρίας φυλής, τον μισάνθρωπο, με τη φωτιά στα χέρια και νου καταστροφής. Χαρακτηριστική είναι η φράση με την οποία ξεκίνησε την εισηγητική του ομιλία σε συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη ο υποστράτηγος Βίντερ, γενικός διοικητής του επιτελείου της ομάδας στρατού Ε, με την Επιχείρηση Καλάβρυτα σε κορύφωση, ενώπιον είκοσι και πλέον επιτελικών αξιωματικών όλων των μονάδων που δρούσαν στην Ελλάδα: «Δυστυχώς δεν είναι δυνατό να αποκεφαλίσουμε τους πάντες».[7]
Ο ΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΒΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΞΙΣΤΟΡΗΣΕΩΝ αυτών που σήμερα κατέθεσαν την προσωπική τους εμπειρία,[8] υπήρξε συγκλονιστικός και έδειξε πόσο βαθιά έχει αποτυπωθεί στην ψυχή τους το τραύμα. Έδειξε επίσης ότι όποια κι’ αν είναι η εξέλιξη της ζωής τους, μέχρι το τέλος της θα επιστρέφουν ξανά και ξανά στο δράμα, προσβλέποντας στη στιγμή της δικαίωσης.
Εμπλούτισαν ενώπιόν μας την προφορική Ιστορία και τη μικρο-ιστορία, αναβιώνοντας σκηνές και στιγμιότυπα, συμβάλλοντας έτσι στην καλύτερη κατανόηση της επίσημα καταγεγραμμένης Ιστορίας. Την προτεραιότητα έλαβε η προοπτική του απλού και άσημου ανθρώπου, του παιδιού της επαρχίας. Την προτεραιότητα έλαβε το πρόσωπο της αθωότητας, που κυριολεκτικά έμεινε μετέωρη ενάντια στο φυσικό και στο γραπτό δίκαιο, και έζησε όλες τις συνέπειες της ολοκληρωτικής καταστροφής. Η βιωματική αυτή προσέγγιση με τη συναισθηματική εγγύτητα που δημιουργεί, μας οδηγεί στην ενσυναίσθηση και μας εμπλέκει προσωπικά στα γεγονότα, σε αντίθεση –ή καλύτερα σε συμπλήρωση– της αντικειμενικής και κατ’ ανάγκην ψυχρής, σε μεγάλο βαθμό περιληπτικής και απρόσωπης ιστορικής καταγραφής.
Αξία όμως έχουν οι μαρτυρίες τέτοιου είδους και για έναν ακόμη καθόλου ασήμαντο λόγο: Λειτουργούν ως στοιχεία, που διασταυρούμενα είτε επαληθεύουν είτε διορθώνουν είτε θέτουν υπό αμφισβήτηση και επανέλεγχο επίσημες καταγραφές.[9]
Με τον κύκλο των ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ που ακολούθησε την κατάθεση των βιωματικών εξιστορήσεων, έγιναν γνωστές στο ευρύ κοινό, αν και αποσπασματικά, κάποιες από τις επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα στην ευρύτερη περιφέρεια των Καλαβρύτων, οι οποίες συνήθως παραμένουν στη σκιά, μετριάζοντας έτσι ως ένα βαθμό το μέγεθος και τη σημασία των γεγονότων, το μέγεθος των παθημάτων. Επιπλέον προσέφεραν ανάγλυφο το πεδίο, πάνω στο οποίο τοποθετούνται οι βιωματικές εξιστορήσεις, ως προς την ένταξή τους στο χώρο, και κυρίως ως προς την ένταξή τους μέσα στη ροή των ιστορικών εξελίξεων.
Συνοπτικά, ήταν η κοινωνία της περιφέρειας των Καλαβρύτων που αποφάσισε να φέρει στο προσκήνιο η ίδια την ιστορία της και να ακουστεί η φωνή της.
ΤΟ ΧΘΕΣ, ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΩΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΕΣ ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
Το χθες, το σήμερα και το αύριο θεωρώ ότι οριοθετούν σχηματικά και τις διαδοχικές φάσεις κατανόησης, από τις οποίες διέρχεται η πρόσληψη και η ερμηνεία του πολυσύνθετου δράματος, που συνοπτικά αποδίδεται με τον όρο «Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα»: Κατανόησης, πρωτίστως από την πλευρά των ίδιων των κατοίκων της ευρύτερης μαρτυρικής περιφέρειας, και στη συνέχεια από τον υπόλοιπο κόσμο. Ταυτόχρονα, μέσα από αυτή την προσέγγιση, επιχειρείται μεταξύ άλλων να δοθεί μια μάλλον ικανοποιητική εξήγηση για το παράδοξο της ανόδου των ποσοστών ακραίου κόμματος στην περιοχή τα τελευταία χρόνια.
Αναφορά γίνεται στις δύο τελευταίες δεκαετίες, χωρίς ακριβή χρονολογικό προσδιορισμό μετάβασης από την πρώτη στη δεύτερη φάση, γιατί ακριβώς πρόκειται για διεργασίες ρευστές στις συνειδήσεις των ανθρώπων, με τον υποκειμενικό τους, προσωπικό ρυθμό οικείωσης.
ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ, που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της 20ετίας, θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως «φάση της σύγχυσης» και «φάση των εσωτερικών συγκρούσεων» της κοινωνίας. Μονομερείς τοποθετήσεις, άγονες αντιπαραθέσεις σε πολλά σημεία, διαφωτιστές που μονοπωλούν την αλήθεια, αντιθέσεις ακόμη και στο αν δικαιούται το κορυφαίο αυτό δράμα να φέρει το χαρακτηρισμό Ολοκαύτωμα, ή το ακραίο, εάν εντέλει υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα σε θύματα και θύτες.[10]
Στο βασανισμένο τόπο δεν δόθηκε μια πειστική και αντικειμενική, μια αναλυτική απάντηση για το τι ακριβώς συνέβη. Υπήρξε ένα κενό ιστορικό επιστημονικό, και παράλληλα καθυστέρηση από την πλευρά της πολιτείας. Καθυστέρηση, που δεν ήταν προφανώς ανεξάρτητη από τη λεγόμενη πολιτική βούληση. Η φάση αυτή, που έχει τις ρίζες της βαθιά στο παρελθόν, σφραγίστηκε από την κυρίαρχη άποψη, ότι ό,τι έγινε στα Καλάβρυτα ήταν αντίποινα στο πλαίσιο του δικαίου του πολέμου, και επομένως η ευθύνη εντοπιζόταν αποκλειστικά στους αντάρτες και στους κομμουνιστές. Στα ετήσια μνημόσυνα, που τελούνταν με κάθε ευλάβεια, με την απέραντη θλίψη έσμιγε σιωπηρά και η οργή.
Λες και η «στοχευμένη διχόνοια» του Σπάιντελ, στρατηγού διοικητή της Βέρμαχτ, ξέμεινε βρυκόλακας στα δάση των Καλαβρύτων.
Αναφερόμενος στις επιπτώσεις της Επιχείρησης Καλάβρυτα, λίγες μέρες μετά την Καταστροφή έγραφε ότι «η διαίρεση και η διχόνοια ανάμεσα στα εθνικιστικά και τα κομμουνιστικά στοιχεία, που δημιουργώ προσχεδιασμένα εδώ και καιρό, οδήγησε σε σημαντικές επιτυχίες, οι οποίες τίθενται εκ νέου υπό αμφισβήτηση..», εξαιτίας δηλαδή της πιθανής επαναπροσέγγισης των ελλήνων μεταξύ τους λόγω του μεγέθους της επιδειχθείσας βαρβαρότητας του κατακτητή.[11]
Κάποιες φωνές, που ζητούσαν περισσότερο φως για την υπόθεση, δεν είχαν τη δύναμη να μεταστρέψουν την κοινή γνώμη, προστιθέμενες όμως η μια στην άλλη, τάραζαν κάπως τα λιμνάζοντα νερά.
Τα συγγράμματα που είχαν κυκλοφορήσει για το θέμα και η άλλη σχετική αρθρογραφία, χρειάστηκαν χρόνο για να διαδοθούν και να προβληματίσουν την κοινή γνώμη. Τα πάντα κινούνταν σε επίπεδο αποσπασματικό.
Ακόμη κι όταν ιδρύθηκε το Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, –πραγματικός σταθμός σε αυτή την πορεία προς την αυτογνωσία–, αυτό δεν κατάφερε να κλείσει τα ρήγματα στις καρδιές.
Αντίθετα, σε άλλες μαρτυρικές πόλεις, όπως στο Δίστομο, η κοινωνία δεν παγιδεύτηκε σε εσωτερικές συγκρούσεις, και με την προσήλωσή τους στο χρέος και τις πρωτοβουλίες τους είχαν πρώιμες επιτυχίες στο θέμα των διεκδικήσεων.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ, αυτή του χρονικά διεσταλμένου ΣΗΜΕΡΑ, που καλύπτει σε γενικές γραμμές την τελευταία διετία – τριετία, χαρακτηρίζεται ως «φάση αναζήτησης και προσπάθειας αυτοπροσδιορισμού». Διακρίνεται από το ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον φορέων, δημόσιων και μη, αλλά και ιδιωτών, πρωτίστως Καλαβρυτινών, για την κατάκτηση μιας πληρέστερης, μιας πολύπευρης εικόνας των γεγονότων, και την επεξεργασία της.
Φλόγισαν οι καρδιές κάποιων, πως έπρεπε να φύγει επιτέλους η αχλύ της αποσπασματικής πληροφόρησης και να φανεί άφτιαχτο το πρόσωπο της Ιστορίας, όπως ταιριάζει σε ελεύθερους και περήφανους ανθρώπους. Να φανούν ξεκάθαρα τα λάθη, οι παραλείψεις, αλλά και οι ηρωισμοί.[12] Να ειπωθούν τα πράγματα με το όνομά τους.
Η σπορά της προηγούμενης περιόδου κάρπισε. Τα ετήσια μνημόσυνα στους μεμονωμένους τόπους συνδέθηκαν μεταξύ τους και συχνά πλαισιώθηκαν από ποιοτικές εκδηλώσεις μνήμης, βιωματικές, και από δράσεις που θυμίζουν Ημερίδες προβληματισμού και ανάδυσης νέων θεματικών. Ανακινήθηκε εντονότερο το ενδιαφέρον των πολιτών και των πολιτικών,[13] αρχηγοί κρατών ανηφόρησαν πάλι στην αιματοβαμμένη πλαγιά, ενώ η συγκυρία της παράλληλης έρευνας της πολιτείας για τις γερμανικές οφειλές και το ανακινούμενο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης αναπτέρωσαν κάπως τους βασανισμένους. Ίσως να υπάρχει τελικά δικαιοσύνη…
Απέδωσαν τα κανάλια ηλεκτρονικής πληροφόρησης που σύνδεσαν αστραπιαία τους Καλαβρυτινούς μεταξύ τους και τα Καλάβρυτα με τον έξω κόσμο και τον απόδημο ελληνισμό. Η συζήτηση για το Ολοκαύτωμα ξαναζωντάνεψε στα σπίτια. Μόνο που τώρα μοιάζει με διάλογο, που αναζητά στηρίγματα αλήθειας. Δεν έλειψε βέβαια ούτε και τώρα η διάσταση απόψεων. Τουλάχιστον όμως δόθηκε η ευκαιρία αυτές να εκτεθούν, και ως ένα βαθμό να αντιπαρατεθούν. Να υποστούν τον κριτικό έλεγχο.
Κατανοήθηκε η βαρύτητα των Τεκμηρίων, αλλά και η σημασία του σεβασμού τους ως τέτοιων, του τρόπου αξιοποίησής τους και της σχετικής με αυτά δεοντολογίας. Η χειραγώγηση δεν είναι πλέον τόσο εύκολη υπόθεση.
Βελτιώθηκαν σε κρίσιμα σημεία τα εκπαιδευτικά Προγράμματα του Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, ανανεώθηκε και η οργάνωσή του, ώστε να προσαρμόζεται καλύτερα στις ολοένα και περισσότερο αυξανόμενες απαιτήσεις.
Συσπειρώθηκαν μεταξύ τους οι Σύλλογοι Θυμάτων των ελληνικών Ολοκαυτωμάτων. Δυνάμωσε η φωνή τους. Διαμορφώνεται υπερκείμενη Ομοσπονδία για όλους τους φορείς διεκδίκησης.
Δειλά-δειλά άρχισε να αναγνωρίζεται το έργο της Εθνικής Αντίστασης και στις καρδιές, χωρίς να αποσιωπάται η απόδοση ευθυνών για τα λάθη.
Ευαισθητοποιήθηκε και η εκπαίδευση, που ανακοίνωσε την παραγωγή υποστηρικτικού ιστορικού υλικού και νέα βιβλία.
Η ζωή σαν να πήγε ένα βήμα μπροστά.
Στον απολογισμό της φάσης που διανύουμε συγκαταλέγεται και το σπουδαιότερο: Αποκαλύφθηκε το βαθύτερο νόημα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, πέρα από πρόσωπα, κινήματα, πολεμικές επιχειρήσεις και επιμέρους ερμηνείες: Όλοι συμφωνούν, αποκαλύφθηκε η τραγική σύγκρουση την οποία έζησε ο τόπος, να αγωνιστεί για το απαράγραπτο ανθρώπινο διακαίωμά του στην ειρηνική ζωή και την ελευθερία, όπως του δίδαξαν οι πρόγονοί του, ή να παραιτηθεί από αυτά και να διευκολύνει τον βάρβαρο εισβολέα στην υλοποίηση των σχεδίων του για την πλήρη εξόντωσή του, βάσει του δικαίου του ισχυρού.
Μια σύγκρουση, δουλεμένη στις αρχαίες τραγωδίες, που έμελλε δυστυχώς να ξαναγραφεί επανειλημμένα με όρους του 20ου αιώνα σε κάθε μαρτυρικό τόπο. Και για πρώτη φορά ξεκάθαρα, και για τους μεν και για τους δε, τα αντίποινα και ο πόλεμος δεν ήταν επαρκής δικαιολογία για τα δεινά, για αυτή τη ματωμένη αλυσίδα θυμάτων που έζωσε τα Καλάβρυτα θερίζοντας τα γύρω χωριά, μέχρι την ολική Καταστροφή τους.
Η εστίαση πλέον έχει μεταφερθεί οριστικά από το επίπεδο των αντιποίνων στο βαρυσήμαντο πεδίο της δράσης της Εθνικής Αντίστασης[14] στην ορεινή Αχαϊα, που είχε μεταβληθεί ολόκληρη σε μεγάλο και επικίνδυνο αντιστασιακό κέντρο υπό τον ανώτατο διοικητή του 8ου Τάγματος του ΕΛΑΣ Δημήτριο Μίχο.[15]
Τελικά δεν υπάρχει τίποτα για να θαυμάσεις στα έργα των ναζί, τίποτα το άξιο μίμησης. Οι πράξεις τους δεν ήταν πράξεις επίδειξης ισχύος. Ήταν κατάπτωση, εκτροπή από την ανθρώπινη φύση…
Ένας ολόκληρος λαός, ο γερμανικός, από τις ισχυρότερες οικονομίες στον κόσμο, δεν μπορεί με τίποτα να αποτινάξει από τους ώμους του το βάρος που μοιραία κληρονόμησε. Κι ας είναι οι ίδιοι ως άνθρωποι πέρα για πέρα αθώοι και φίλοι.
Οι μαρτυρικές πόλεις, που μέχρι πρότινος ήταν σκυμμένες στο δράμα τους, έστρεψαν με μεγαλύτερο ενδιαφέρον στα πάθη των άλλων μαρτυρικών πόλεων και αναγνώρισαν σ’ αυτές τον άλλο εαυτό τους. Η μια πόλη σκύβει να αγκαλιάσει την άλλη.
Κι εμείς, και ο έξω κόσμος, βουβοί διαπιστώσαμε πως η συμφορά που χτύπησε τους έλληνες στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι ασύλληπτη.[16] Δεν έχει τελειωμό. Από τις μαρτυρικές πόλεις και τα χωριά αναγκαστικά περάσαμε στους Μαρτυρικούς Δήμους.[17]
Το διατύπωσε πολύ εύστοχα ο ήρωας της Αντίστασης και μέχρι πρόσφατα ευρωβουλευτής Μανώλης Γλέζος: «Όλη η Ελλάδα ένα Ολοκαύτωμα»! Και η φωνή του δεν θα σιγήσει ποτέ στο βίντεο που δημιούργησε φέτος η άλλη μεγάλη μαρτυρική πόλη, η Βιάννος για να τιμήσει τους δικούς της νεκρούς από τους ναζί.[18]
Ας σημειωθεί ότι στη φάση αυτή από τα Καλάβρυτα ξεκίνησαν θεσμικές και άλλες διεκδικήσεις[19] για όλους τους μαρτυρικούς τόπους, που έγναν πράξη. Ειδικότερα:
– Αναγνωρίστηκε επίσημα η ανάγκη πάταξης του ναζισμού σε κάθε μορφή του, καταδικάστηκαν συνολικά τα έργα του, και τα Καλάβρυτα και οι άλλοι μαρτυρικοί τόποι στο σύνολό τους παίρνουν τη θέση τους πλάι στο Εβραϊκό Ολοκαύτωμα και στα άλλα αθώα θύματά του.[20] Το μέτωπο ενοποιείται και ισχυροποιείται.
– Ανακινήθηκε το αίτημα για επικαιροποίηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων και των σχολικών εγχειριδίων Ιστορίας της αντίστοιχης περιόδου, σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα.[21]
– Ορίζεται ως κοινή Ημέρα Μνήμης και Τιμής για όλα τα Ελληνικά Ολοκαυτώματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η 12 Οκτωβρίου,[22] σε συνδυασμό με τον εορτασμό της απελευθέρωσης της Αθήνας. Έτσι κατακτάται βαθμιαία μια συνολική εικόνα του ελληνικού μαρτυρίου.
Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΉ ΣΤΟ ΑΥΡΙΟ
Πρόκειται για την ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ο ανοιχτός ορίζοντας της δικαίωσης, της συναδέλφωσης και της δημιουργίας».
Το ΑΥΡΙΟ ήρθε κιόλας, γιατί –κατά πώς λέει η φιλοσοφία– το παρόν είναι μονάχα μια στιγμή, το παρόν δεν υπάρχει. Με το που το ζεις, γίνεται ήδη παρελθόν, και ..ξαφνικά βρισκόμαστε στο μέλλον. Το μέλλον όμως θα μετατοπίζεται διαρκώς προς τα μπρος φορτωμένο με νέα σχέδια και οραματισμούς…
Ακολουθούν λοιπόν κάποιες ΠΡΟΒΟΛΕΣ στο μέλλον, και ποιος ξέρει; Κάποιες απ’ αυτές ίσως κάποτε γίνουν πραγματικότητα:
-Διευρύνεται η αδέσμευτη, η μη κατευθυνόμενη ιστορική έρευνα στη χώρα μας και προστατεύεται απέναντι σε όσες ενδεχομένως υπηρετούν σκοπιμότητες, ιδίως απέναντι σε αυτές που άμεσα ή έμμεσα προσπαθούν να υπεραπλουστεύσουν τα γεγονότα.
-Ανθεί η καλλιτεχνική έμπνευση γύρω από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα. Είναι και αυτός ένας πολύ σημαντικός τρόπος διατήρησης αιώνιας της μνήμης των θυμάτων.[23]
-Βρίσκονται πικοίλοι τρόποι ώστε το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα να γίνει παντού γνωστό ως αυτό που είναι: το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου που διέπραξε η Βέρμαχτ σε μη σλαβόφωνο κράτος κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ίσως και γενικότερα, εάν προστεθούν και τα αθώα θύματα της περιφέρειας των Καλαβρύτων.
-Οι μαθητές του Κόσμου διδάσκονται το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα με την υποστήριξη κατάλληλου οπτικο-ακουστικού υλικού. Την ευθύνη της παραγωγής, την εποπτεία έχει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής της Ελλάδας.[24]
-Εξαίρονται στιγμές ανθρωπιάς και αθωότητας. Ως παράδειγμα προσκομίζεται η συγκλονιστική σκηνή στου Πλανητέρου, όπου οδηγήθηκαν οι γερμανοί αιχμάλωτοι λίγο πριν τη θανάτωσή τους (είχαν διανυκτερεύσει στο σχολείο), και στη γιορτινή ατμόσφαιρα του Αγίου Νικολάου οι μαθητές τους προσφέρουν γλυκά: η χαρά της ζωής και η φρίκη του πολέμου σε πλήρη αντιπαράθεση. Το γεγονός βασίζεται σε μαρτυρία διασωθέντος.[25]
-Δρομολογούνται αδελφοποιήσεις και κοινές δράσεις με δήμους μαρτυρικούς εξ αιτίας του ναζισμού, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Το νόημα μιας τέτοιας αδελφοποίησης αποκτά χωρίς αμφιβολία μεγαλύτερο βάθος.
-Το Μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος διασυνδέεται με ανάλογα μουσεία.
-Ένα νέο είδος περιήγησης αναδύεται, πλάι στις τόσες εκδοχές του τουρισμού, προσανατολισμένο αυτή τη φορά στην παρακολούθηση των ιχνών του ολέθρου που άφησαν οι ναζί στην περιφέρεια των Καλαβρύτων και γενικότερα απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλη την Ελλάδα. Το είδος αυτό αναπτύσσεται εξαρχής υπεύθυνα, σχεδιασμένο ανά Μαρτυρικό Δήμο, υποστηριζόμενο από ενημερωτικό εποπτικό και οπτικοακουστικό υλικό, χάρτες με προτεινόμενες σηματοδοτημένες πεζοπορικές διαδρομές και με σημεία υπαίθριας επιτόπιας πληροφόρησης, επίσης σε διεθνή γλώσσα. Ειδικά εκπαιδευμένοι οδηγοί είναι διαθέσιμοι. Η αγάπη για τη φύση ενώνεται τώρα με την αγάπη για την ιστορία και την αγάπη για τον άνθρωπο και την ειρήνη: «Πεζοπορία κατά του ναζισμού»! Συνδυαστικά υποδεικνύεται και υποστηρίζεται ανάλογο δίκτυο πεζοπορικών –ή μερικώς πεζοπορικών– διαδρομών με επίκεντρο την Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης.
– Οι πολίτες δεν αρκούνται πλέον σε μια πηγή πληροφόρησης, όσο γοητευτική ή όσο έγκυρη κι αν εμφανίζεται αυτή. Γνωρίζουν ότι η γνώση των αδύνατων σημείων στην καταγραφή και ερμηνεία των γεγονότων από κάθε συγγραφέα, ιδίως των κινήτρων του και η αντίστοιχη κριτική που έχει ασκηθεί,[26] λειτουργούν ως πολύτιμο εργαλείο για τη μεγάλη Σύνθεση, που καθένας καλείται να συγκροτήσει υπεύθυνα μέσα του, όσο μπορεί χωρίς προκαταλήψεις: μια σύνθεση, όχι βέβαια με τη γεωμετρική έννοια της τήρησης των ίσων αποστάσεων, αλλά σύμφωνα με την αποδεικτική δύναμη των έγκυρων Τεκμηρίων, και σύμφωνα με το βαθμό προσανατολισμού προς την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και τη συναδέλφωση των λαών.
– Τα Καλάβρυτα αποκτούν τη δική τους Δημοτική Βιβλιοθήκη, εύκολα προσβάσιμη στον επισκέπτη, με ιδιαίτερο τμήμα για την τοπική Ιστορία και Τμήμα για παιδιά.[27]
– Η υπό θεσμοθέτηση κοινή Ημέρα Μνήμης για τα Ελληνικά Ολοκαυτώματα τιμάται ιδιαίτερα στην Αθήνα, με τη συμβολή και αντιπροσωπείας από κάθε μαρτυρική πόλη. Αυτή η αντιπροσώπευση της Μαρτυρικής Περιφέρειας στην Αθήνα γίνεται θεσμός παράλληλος προς τον εορτασμό της απελευθέρωσης της Αθήνας.
– Η δημιουργία μόνιμης ιστορικής Έκθεσης με τίτλο «Η Απελευθέρωση της Ελλάδας στη σκιά των Ελληνικών Ολοκαυτωμάτων 1940-45» και η ένταξή της στις δράσεις για τον εορτασμό της Απελευθέρωσης της Αθήνας γίνεται ο πυρήνας για το Μουσείο των Ελληνικών Ολοκαυτωμάτων.[28]
– Ιδρύεται στο κέντρο της Αθήνας καλαίσθητο «Γενικό Μουσείο Ελληνικού Ολοκαυτώματος 1940-1945», που στεγάζει οργανωμένο υλικό από όλα τα Ολοκαυτώματα της περιόδου, εύκολα επισκέψιμο και από τους επισκέπτες του Μουσείου Εβραϊκού Ολοκαυτώματος και από κάθε ενδιαφερόμενο. Τα οφέλη από μια τέτοια δράση είναι σημαντικά, ποικίλα και αυτονόητα. Μέγιστο, η σύνθεση των πράξεων του Δράματος.
– Τα Καλάβρυτα πρωτοστατούν στον αγώνα για τη δικαίωση, από κοινού με τους άλλους μαρτυρικούς τόπους, όπως αρμόζει στο βαθμό του μαρτυρίου τους και στην Προεδρία του Δικτύου των Μαρτυρικών Δήμων, υπό την αιγίδα της πολιτείας.[29]
– Η αλληλεγγύη και η φιλία της Γερμανίας προς τους μαρτυρικούς τόπους της Ελλάδας εκφράζεται κατ’ αρχήν επισήμως, με την υπογραφή Συνθήκης Ειρήνης με τη χώρα μας, όπως προτείνει το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.
– Καθαρμένοι από τα καρκινώματα του παρελθόντoς και με την εμπιστοσύνη προς τη Γερμανία αναγεννημένη κυριολεκτικά από τις στάχτες, τα Καλάβρυτα και οι άλλοι μαρτυρικοί τόποι οικοδομούν σε υγιείς βάσεις σχέση αλληλοεκτίμησης, αληθινής φιλίας και συναδέλφωσης.
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Με όσο μεγαλύτερη σαφήνεια, ενάργεια και πληρότητα ερευνάται η ιστορία του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, όσο βιώνεται αυτό μέσα από διαφορετικές προσβάσεις, τόσο περισσότερο μειώνεται το περιθώριο για παρανοήσεις, για μονομέρεια και για παραπλάνηση της κοινής γνώμης: Τόσο περισσότερο καλλιεργείται η υγιής ιστορική συνείδηση, πράγμα πολύ σημαντικό, ιδίως για τους νέους, τους νέους της περιοχής των Καλαβρύτων, τους νέους όλου του Κόσμου.
Παρόμοια με τον τρόπο που ο Αριστοτέλης αντιλήφθηκε την έννοια της αθανασίας της ψυχής, δηλαδή ως συνέχιση της ζωής μέσα από τα παιδιά μας, μπορούμε να δεχτούμε ότι κατά κάποιο τρόπο οι νεκροί είμαστε εμείς, ένα μέρος μέσα μας, και θα τους τιμούμε και θα αγωνιζόμαστε για τη δικαίωσή τους ενώπιον όλων, όπως αυτή αποκρυσταλλώθηκε πρόσφατα από την πολιτεία, με συνέπεια, πειστικά και αταλάντευτα: Με έργα αγάπης, με έργα μιας μορφής αθανασίας.-
——-
[1] Διετέλεσε για αρκετά χρόνια Προϊσταμένη του Παιδαγωγικού Τμήματος της ΑΣΠΑΙΤΕ και Γεν. Γραμματέας της Παιδσγωγικής Εταιρείας Ελλάδος.
[2] Εισαγωγή της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης.
[3] Ακαδημία Αθηνών (2014), Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας, Ακαδημία Αθηνών , επιμέλεια Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Αθήνα, Εθνικό Τυπογραφείο.
[4] Βαϊνά, Μ. (2013), Το πλαίσιο διδασκαλίας του Ελληνικού Ολοκαυτώματος, στο: http://www.kalavrytanews.com/2012/11/blog-post.html
[5] από τον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση και από τον Πρόεδρο της αρμόδιας Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Τριαντάφυλλο Μηταφίδη:
http://news247.gr/eidiseis/kosmos/diethnis-politiki/sto-eyrwkoinovoulio-to-porisma-ths-voylhs-gia-tis-germanikes-apozhmiwseis.4251184.html
[6] Μάγερ, Χέρμαν Φρανκ (2010), Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα, μτφρ. Γιάννης Μυλωνόπουλος, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 5η έκδ, 12
[7] ό.π., 479
[8] Παναγιώτης Κουμάντος, οικονομολόγος, Σπυρίδων Καμπέρος, Ομ. Καθηγητής Οδοντιατρικής Σχολής Παν. Αθηνών, Τάκης Γιανακάριος, Πτέραρχος ε.α., Παναγιώτης Μπράτσικας, γιος εκτελεσθέντος. Στα Πρακτικά θα συμπεριληφθεί και η αφήγηση του από θαύμα διασωθέντος Ιωάννη Ανδρόπουλου.
[9] Για παράδειγμα, η μαρτυρία του Ομ. Καθηγητή Σπ. Καμπέρου, που παιδί τότε ήταν κλεισμένος με τα γυναικόπαιδα στο σχολείο, εξηγεί πώς μετά από δραματικές προσπάθειες κατόρθωσαν την τελευταία στιγμή να ανοίξουν την πόρτα και να σωθούν.
[10] Βαϊνά, Μαρία (2012), Καλάβρυτα, Ολοκαύτωμα και εκπαιδευτικά προγράμματα, στο: http://www.kalavrytanews.com/2012/11/blog-post.html
[11] Μάγερ, ό.π., 473
[12] Αγρότες για παράδειγμα, που «άφησαν το όργωμα στη μέση, οδήγησαν τα ζα τους στο μαντρί και ζώστηκαν το καριοφύλλι», ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα για ενισχύσεις για τη μάχη της Κερπινής. «Ακόμα και οι άρρωστοι στα νοσοκομεία αντάρτες σηκώθηκαν να πολεμήσουν, όπως οι 8 νοσηλευόμενοι στο νοσοκομείο των Καλαβρύτων», στο: Παπαστεριόπουλος, Ηλίας (1965), Ο Μωριάς στα όπλα, τόμ. 2, Αθήνα, 291-292 και 289 αντίστοιχα.
[13] Ενδεικτικά, την Εκδήλωση ετίμησαν με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, απόγονοι ηρώων του 1821 στην ευρύτερη περιοχή, ενώ τον λόγο έλαβαν εκπρόσωπος της Κυβέρνησης για τη σημερινή Ημέρα Μνήμης, καθώς και εκπρόσωποι κομμάτων.
[14] Παπαστεριόπουλος, Ηλίας (1979), Η νομική φύση και το δίκαιο της Εθνικής Αντίστασης, Αθήνα.
[15] Αυτή ήταν και η τοποθέτηση του Δημάρχου Καλαβρύτων και Προέδρου του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδος «Ελληνικά Ολοκαυτώματα» Γιώργου Λαζουρά σε σχετική εκπομπή του Contra Channel (22-9-2016).
[16] Εθνικό Συμβούλιο για τη διεκδίκηση των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, (2006 β΄ έκδ.), Η Μαύρη Βίβλος της Κατοχής, Υπεύθυνος Μανώλης Γλέζος, Αθήνα, δίγλωσσο, στο:
Click to access mavrivivlos.pdf
Επίσης: http://www.youtube.com/watch?v=kFyQYcgj-SU
[17] Δελτίο Τύπου του Δικτύου της 15ης Ιουνίου 2015.
[18] http://holocaust.gr/
[19] Αναφορά γίνεται εδώ στις αντίστοιχες καίριες παρεμβάσεις της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης στον αντιρατσιστικό νόμο, στο Υπουργείο Παιδείας, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
[20] Περιλαμβάνεται στο σχετικό νόμο.
[21] Περιλαμβάνεται στην Έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής, αλλά είχε ήδη προβλεφθεί από το αρμόδιο Υπουργείο.
[22] Περιλαμβάνεται στην Έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής.
[23] Εξαίρετο δείγμα η τραγωδία Η Κόρη των Καλαβρύτων του Θανάση Φροντιστή, Αθήνα, Λιβάνη. 2016. Η τέχνη αναζητεί νέες προοπτικές, όπως στο video για το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα “Memento” (2015) σε στυλ κόμικ με κινούμενα σχέδια του σκηνοθέτη Βάργκα.
[24] Σχετικά με τη συγγραφή σχολικών βιβλίων Ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα από κοινού με γερμανούς επιστήμονες, το εγχείρημα θεωρείται πρόωρο, δεδομένου ότι προηγείται η οικείωση της ιστορικής γνώσης, που αναδύεται αυτή την περίοδο.
[25] Μάγερ, ό.π. 350
[26] Για την κριτική στο βιβλίο του Μάγερ «Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα»: Κανελλόπουλος, Δημήτρης, Οι μυθοπλασίες του Μάγιερ για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα: http://www.kalavrytanews.com/2013/05/blog-post_7.html . Από την άλλη πλευρά ο Μάγερ επιχειρεί να ακυρώσει με κομψό τρόπο το συνολικό έργο του Κανελλόπουλου αναφερόμενος απαξιωτικά στο «λεγόμενο Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου». Ένα άλλο τυχαίο σημείο «κομψής παρέμβασης» του Μάγερ εντοπίζεται στον υποτιτλισμό του χάρτη με τα αρχηγεία των ανταρτών στην Πελοπόννησο, με εστίαση της εικόνας στην περιοχή ευθύνης του Μίχου: «Η περιοχή δράσης για την επιχείρηση «Καλάβρυτα», με αναφορά στα υποτιθέμενα κεντρικά αρχηγεία των ανταρτών…» (Μάγερ, ό.π, 320). (Η υπογράμμιση δική μας). Η καλλιέργεια της κριτικής ανάγνωσης γίνεται τώρα το ζητούμενο, περισσότερο από ποτέ άλλοτε..
Ταυτόχρονα όμως, με βάση τη μεταφραστική εμπειρία, και λόγω των λεπτών επιλογών και χειρισμών της γλώσσας κατά τη μετάφραση, τίθεται ένα νέο ζήτημα προς έρευνα, κατά πόσον το πρωτότυπο κείμενο υπέστη στοχευμένες αλλοιώσεις κατά τη μετάφραση.
[27] Η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Βέροιας με τη διεθνή βράβευσή της ας αποτελεί παράδειγμα.
[28] Σύμφωνα με το Ν. 3218/04 και το Π.Δ. 31/05 η 27η Ιανουαρίου ορίστηκε και ως Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, με την οποία τιμάται ο Ελληνικός Εβραϊσμός. Επίσης η 2 Αυγούστου είναι η Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά. Σημειωτέον επίσης ότι, ενώ για την πρωτεύουσα, με τον εορτασμό της ημέρας της απελευθέρωσής της υπάρχει πλέον η δυνατότητα μιας πανοραμικής ανασκόπησης της ιστορίας της και των δεινών της, δεν υπάρχει μέχρι τώρα τέτοιο βήμα για τη μαρτυρική ελληνική Περιφέρεια.
[29] Γίνεται πλέον αντιληπτό ότι η διεκδίκηση των αποζημιώσεων για τις πάσης φύσεως γερμανικές Οφειλές δεν είναι θέμα ηθικό, αλλά «πρωτίστως ηθικό».
http://www.kalavrytanews.com/2016/12/blog-post_403.html
ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΛΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ
ΜΑΖΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
———————————————————————–
Αδιάκριτη βία θα συναντήσουμε μόνο στη διάρκεια της Κατοχής από τα γερμανικά στρατεύματα, στις περιπτώσεις των μαζικών αντιποίνων όπου οι Γερμανοί σκοτώνουν όλον τον άρρενα πληθυσμό και σπανιότερα γυναίκες και παιδιά. Όπως και στο ανατολικό μέτωπο, η Βέρμαχτ επειδή δεν είχε επαρκείς δυνάμεις για την αστυνόμευση και έλεγχο των περιοχών όπου δρούσαν αντάρτες, επέλεξε την τακτική των μεγάλων εκκαθαριστικών επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν αιματηρότατες και δεν έκαναν διάκριση μεταξύ ανταρτών και αμάχων. Ο ιδεολογικός παράγοντας διευκόλυνε τη διενέργεια μαζικών αιματηρών αντιποίνων. Η γερμανική ζωή παρέμενε ανώτερη από αυτή των «χασομέρηδων, των λαθρεμπόρων και των διαφθορέων», όπως πίστευε για τους Έλληνες οι Γερμανοί. Η φυλετική θεώρηση του κόσμου ήταν αυτή που μετέτρεπε τον αντίπαλο σε «συμμορίτικη πανούκλα» και τον άμαχο πληθυσμό σε «ελληνικό βρομολαό». Μέσα από μια τέτοια φυλετική θεώρηση του κόσμου, η εξόντωση του άμαχου πληθυσμού δεν ήταν μόνο δυνατή αλλά και επιτρεπτή. Η ναζιστική ιδεολογία μαζί με το συνδυασμό της έλλειψης επαρκών δυνάμεων, του εκτεταμένου εδάφους που έπρεπε να καλύψουν, της έλλειψης μεταφορικών μέσων, της ανάπτυξης αντάρτικης δραστηριότητας και, τέλος, η πίεση της διοίκησης για αποτελεσματική δράση (να αναφέρουν καθημερινά πόσους αντάρτες σκότωσαν, πόσα όπλα ανακάλυψαν, τι πληροφορίες έχουν) οδήγησαν τη Βέρμαχτ σε μια όλο και πιο αιματηρή δράση.[16]
[16] Ben Shepherd, War in the Wild East. The German Army and Soviet Partisans, Καίμπριτζ, Harvard UP, 2004, σελ. 98, 121—122.
Η επιλεκτική μνήμη στην Ευκαρπία δεν χώρεσε τους γερμανοντυμένους
efkarpia-mnimeio pesonton1944.jpg
29.07.2017, 17:40 | Ετικέτες: Θεσσαλονίκη, Κατοχή, Ναζί, βιβλίο, ΕΑΜ-ΕΛΑΣ
Συντάκτης: Απόστολος Λυκεσάς
Μερικές λέξεις εξέρχονται δύσκολα από το στόμα των αρχών στην περιοχή της Θεσσαλονίκης όταν αναφέρονται σε δραματικά περιστατικά της γερμανικής κατοχής.
Λέξεις όπως «ταγματασφαλίτες» και «γερμανοντυμένοι», αλλά και το «ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΠΟΝ» απουσιάζουν από το λεξιλόγιο των επίσημων τελετών.
Σήμερα στη Νέα Ευκαρπία έγινε το μνημόσυνο των 14 εκτελεσθέντων του μπλόκου που έγινε στην κοινότητα στις 31 Ιουλίου 1944.
Μνημόσυνο για τους 14 εκτελεσθέντες πατριώτες στη Νέα Ευκαρπία το 1944
Ποιοι έκαναν αλήθεια το μπλόκο και ποιοι τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις;
Είναι σωστό αυτό που αναγράφεται στο μνημείο ότι εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς;
Στην επίσημη σελίδα του Δήμου Παύλου Μελά γίνεται γνωστό ότι η επίσημη τελετή γίνεται σήμερα και αναρτώνται φωτογραφίες από την αντίστοιχη περυσινή.
Στην ιστοσελίδα του δήμου και στην αναφορά για το ιστορικό της εκτέλεσης διαβάζουμε:
«Η Ευκαρπία πρωτοστατούσε σε κάθε χτύπημα και σαμποτάζ των κατακτητών μέχρι τη μαύρη μέρα της 31ης Ιουλίου του 1944. Ξημερώματα οι κατακτητές συγκέντρωσαν τους κατοίκους στην πλατεία και ζήτησαν 17 ονόματα πατριωτών. Από αυτούς εντόπισαν τους 14 και αφού τους ανέκριναν χωρίς να καταφέρουν να πληροφορηθούν τα ονόματα των συνεργατών τους, τους οδήγησαν στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Μνημείο και τους εκτέλεσαν βυθίζοντας στο πένθος τις οικογένειές τους και όλη την περιοχή».
Μόνο που η συγκεκριμένη αναφορά συνιστά «απολέπιση» της Ιστορίας, για να το πούμε ευγενικά.
Διότι όντως οι Γερμανοί απέκλεισαν το χωριό, αλλά τα φριχτά βασανιστήρια και τις εκτελέσεις τις έκαναν γερμανοντυμένοι ταγματασφαλίτες της πιο άγριας συμμορίας που έδρασε στην Θεσσαλονίκη εκείνη την περίοδο, οι «Δαγκουλαίοι», προσωνύμιο που πήραν από τον επικεφαλής, Αντώνη Δάγκουλα.
Φαίνεται λοιπόν ότι αν και είμαστε στο 2017, αν και ο Δάγκουλας είναι νεκρός, η μνήμη του ακόμη κάποιους σκιάζει, αλλιώς δεν εξηγείται η εξαφάνιση της αιματηρής του δράσης από τις επίσημες αναφορές.
Οπως πάλι προτιμώνται λέξεις και γενικόλογες περιγραφές όπως «πατριώτες», αφού μάλλον κάποιοι θα δυσαρεστούνταν αν ακούγονταν οι λέξεις ΕΑΜ – ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ.
Μπροστάρης ο Δάγκουλας
Ο Ανδρέας Βενιανάκης, συγγραφέας του διαφωτιστικού βιβλίου για τους γερμανοντυμένους Ο Ανδρέας Βενιανάκης, συγγραφέας του διαφωτιστικού βιβλίου για τους γερμανοντυμένους |
Κι όμως όπως καταγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες ο Ανδρέας Βενιανάκης στο βιβλίο του «Δάγκουλας ο “δράκος” της Θεσσαλονίκης – Συμβολή στην Ιστορία των Ταγμάτων Ασφαλείας επί Κατοχής» (εκδ. Επίκεντρο) οι Γερμανοί περικύκλωσαν τη Νέα Ευκαρπία ξημερώματα της 31ης Ιουλίου 1944, αλλά τη βρόμικη δουλειά έκαναν οι Δαγκουλαίοι.
Με επικεφαλής τον Δάγκουλα, φορώντας γερμανικές στολές και με το γνωστό περιβραχιόνιο, που θύμιζε τη στολή των SS, μπήκαν στο χωριό προκαλώντας έκπληξη στους κατοίκους του, οι οποίοι δεν καταλάβαιναν πώς «Γερμανοί» στρατιώτες μιλούσαν ελληνικά.
Η λίστα όσων συμμετείχαν στο ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ υπήρχε και ο Δάγκουλας κάλεσε 17 άτομα (πολλοί από τους οποίους δεν ήταν στο ΕΑΜ, αφού αρκετοί ΕΑΜίτες είχαν διαφύγει στο βουνό), από τα οποία παρουσιάστηκαν 14.
Σε αυτούς προστέθηκε και ένας ανήλικος (16 ετών) ο Κωνσταντίνος Μίλκογλου, ο οποίος συνελήφθη στη θέση του αδελφού του.
Οι 15 της Ευκαρπίας οδηγήθηκαν στο σχολείο όπου βασανίστηκαν άγρια και στη συνέχεια στο ρέμα, στον ασβεστοκάμινο, όπου τους χώρισαν σε τρεις ομάδες των 5 ατόμων.
Ο νεαρός Μίλκογλου σώθηκε επειδή ο μοναδικός Γερμανός αξιωματικός που παρίστατο αρνήθηκε τρεις φορές την εκτέλεσή του.
Μετά τις εκτελέσεις, οι Δαγκουλαίοι έστησαν γλέντι με αλκοόλ και ψητά αρνιά…
«Ειλικρινά δεν ξέρω γιατί εξακολουθεί και γίνεται αυτό στην Ευκαρπία, γιατί δεν αναφέρεται ότι τις εκτελέσεις έκαναν οι Δαγκουλαίοι. Ο Μίλκογλου μου έχει διηγηθεί σε τέσσερις συγκλονιστικές συναντήσεις μας τι έγινε, τον έχω καταγραμμένο σε βίντεο και ο ίδιος κάθε χρόνο τα έλεγε στην τελετή, κόντρα σε όσα αναφερόταν και παλιότερα από τους επισήμους» λέει στην «Εφ.Συν.» ο κ. Βενιανάκης.
Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά μάλιστα «δεν γνωρίζω πόσο μπόρεσα να αποτυπώσω αυτό που έγινε αλλά οι Δαγκουλαίοι συμπεριφέρθηκαν σαν κτήνη. Εχω την εντύπωση ότι ξεπερνούσαν σε αγριότητα ακόμη και τα SS. Πέρυσι πήγαμε στην τελετή μαζί με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, είδα ότι στο μνημείο αναγράφεται ότι τους εκτέλεσαν Γερμανοί, είπα του κ. Μηταφίδη “Μάλλον δεν διάβασαν το βιβλίο”, αυτός σηκώθηκε και είπε στο κοινό τι έγινε και τότε ο κόσμος ξέσπασε σε χειροκροτήματα και του έλεγαν, “επιτέλους κάποιος που λέει τι ακριβώς έγινε”».
Μάλλον ούτε αυτό ήταν αρκετό αφού και φέτος επαναλαμβάνονται τα ίδια και δυστυχώς δεν είναι το μόνο μέρος…
http://www.efsyn.gr/arthro/i-epilektiki-mnimi-stin-eykarpia-den-horese-toys-germanontymenoys
Η πρώτη ομαδική εκτέλεση αμάχων – Το Ολοκαύτωμα στα Κερδύλια 1941
Ήταν 17 Οκτωβρίου 1941 και οι άνδρες από εφήβους έως ηλικιωμένους, έπεφταν νεκροί από τις σφαίρες των ναζί στα Άνω και Κάτω Κερδύλια του Δήμου Αμφίπολης, κοντά στις Σέρρες.
Τα σπίτια πυρπολήθηκαν και ήταν στα πλαίσια αντιποίνων για τη δράση ανταρτών στην περιοχή.
Αν και ως προς τον αριθμό των θυμάτων εμφανίζονται μικρές αποκλίσεις, το Ελληνικό Εθνικό Γραφείο Εγκλημάτων Πολέμου αναφέρεται ότι οι νεκροί ήταν 222, ενώ αργότερα η λίστα έφτασε τους 230, καθώς προστέθηκαν και θύματα που ήταν ετεροδημότες και είχαν χάσει τη ζωή τους στα γεγονότα.
Παρά τις ανακρίσεις που προηγήθηκαν, οι Γερμανοί δεν μπόρεσαν να συγκεντρώσουν επαρκείς αποδείξεις για τη στήριξη του τοπικού πληθυσμού, προς τις ανταρτικές δυνάμεις.
Αργότερα σημειώθηκε ένα περιστατικό όπου εντοπίστηκε χωρικός που είχε έρθει σε επαφή με αντάρτες και κατά την ανάκρισή του έδωσε ονόματα ανταρτών και συνεργατών τους από τα Κερδύλια.
Στην επιδρομή όσοι δεν εκτελέστηκαν, βάσει του σχεδίου των Γερμανών, τους ανατέθηκε η ταφή των νεκρών.
Στις 2 Νοεμβρίου η γερμανική διοίκηση της Θεσσαλονίκης, ανακοίνωσε τα ακόλουθα: «Εις τα βουνά δυτικώς του Στρυμόνος δρα από εβδομάδων μία κομμουνιστική συμμορία απαρτιζόμενη από κατοίκους των πέριξ χωρίων και επιδιδόμενη εις την ληστείαν των πλουσίων χωρικών της περιοχής όπως προσποριστεί χρηματικά μέσα, τη σύλληψιν Ελλήνων αστυνομικών προς αφαίρεση των όπλων των και δι’ αυτών τον φόνον Γερμανών στρατιωτών.
Περί τα τέλη Σεπτεμβρίου εδολοφονήθησαν εις θέσιν Λαχανά 2 Γερμανοί στρατιώται και προ ημερών εγένετο απόπειρα εναντίον του γερμανικού στρατού, με αποτέλεσμα το φόνο δύο Γερμανών ναυτών και τον βαρύ τραυματισμόν ενός άλλου εις Καλόκαστρον. Εν συνεχεία διά των παρά του γερμανικού στρατού ληφθέντων μέτρων κατεστράφησαν παρ’ αυτού τα χωριά Ανω και Κάτω Κερδύλλια, οι κάτοικοι των οποίων αποδεδειγμένως ανήκον εις την εν λόγω συμμορία τροφοδοτούντες και υποστηρίζοντες ταύτην παντοιοτρόπως».
Την ευθύνη για το έγκλημα είχαν δύο λόχοι του 220ου Τάγματος Σκαπανέων της Βέρμαχτ με δύναμη 250 ανδρών και επικεφαλής τους ήταν Βέντλερ (Wendler) και Σράινερ Σράινερ.
Στα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια σε δίκες για τα γεγονότα αυτά, διατυπώθηκαν από πρόσωπα που είχαν συνεργαστεί ανοιχτά με τους Γερμανούς, κατηγορίες που έριχναν τις ευθύνες για το Ολοκαύτωμα στη δράση κομμουνιστών ανταρτών. Αντίστοιχες απόπειρες είχαν καταγραφεί και σε άλλες περιπτώσεις, όπως πχ στο Ολοκαύτωμα στο Χορτιάτη.
Το ολοκαύτωμα των Κερδυλίων θεωρείται η πρώτη ομαδική εκτέλεση αμάχων από τα στρατεύματα κατοχής στην Βόρεια Ελλάδα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η κοινότητα Νέων Κερδυλίων χαρακτηρίστηκε ως μαρτυρική με το Προεδρικό Διάταγμα 393/7-12-1998.
Το νέο χωριό (τα Άνω και Κάτω Κερδύλια που πυρπολήθηκαν δεν ξανακατοικήθηκαν) χτίστηκε το 1950 με την αρωγή της πολιτείας, που έχτισε σπίτια για το μέλη των οικογενειών των θυμάτων.
ΠΗΓΗ: ΕΡΤ
http://tvxs.gr/news/istoria/i-proti-omadiki-ektelesi-amaxon-olokaytoma-sta-kerdylia-1941
Εκδήλωση τιμής για τους 47 σφαγιασθέντες στην Ξηρόβρυση Κιλκίς το 1946
Δελτίο τύπου επιτροπής Κεντρικής Μακεδονίας της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ
Στις 19-11-2017, στο μνημείο του χωριού Ξηρόβρυση του Κιλκίς πραγματοποιήθηκε η ετήσια εκδήλωση τιμής και μνήμης για τους πεσόντες αγωνιστές του χωριού και για τα 47 γυναικόπαιδα, που στις 20-11-1946 σφαγιάστηκαν, από απόσπασμα πρώην συνεργατών των κατακτητών, με επικεφαλής τους πρώην οπλαρχηγούς της ΠΑΟ, τους στυγερούς εγκληματίες Λαζίκ και Μπουντουβάκη.
Στην κεντρική ομιλία της Θεοπούλας Στεφανίδου έγινε εκτενής αναφορά στα τραγικά γεγονότα εκείνης της ημέρας και εκφωνήθηκαν τα ονόματα των πεσόντων.
Στο χαιρετισμό του ο αντιπρόεδρος της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ (Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης) και υπεύθυνος της Επιτροπής της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας Κώστας Σαπρανίδης, εκτός απ’ το συγκεκριμένο γεγονός, έκανε ιδιαίτερη αναφορά:
-Στη μη αναγνώριση του χωριού ως μαρτυρικού και στη μη δικαίωση αυτών των σφαγιασθέντων Ελλήνων.
-Στη δικαίωση (αντί διώξεων) των θυτών και των οργανώσεών τους από την πολιτεία, στην πράξη, για τα κατοχικά και για τα μετακατοχικά τους εγκλήματα.
-Στην αναδρομική ουσιαστικά, τα τελευταία χρόνια, δικαιολόγηση και δικαίωσή στην πράξη των συνεργατών του κατακτητή από κάποιους νεόκοπους «ιστορικούς» του «νέου κύματος ιστοριογραφίας», όπως αυτοαποκαλούνται, όπου ουσιαστικά την ιστορία τη γράφουν οι ίδιοι οι θύτες ή οι απόγονοί τους.
Παραθέτουμε αποσπάσματα από την ομιλία του του αντιπροέδρου της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Κώστα Σαπρανίδη, καθώς και το ψήφισμα που εγκρίθηκε.
«Από μέρους του διοικητικού συμβουλίου και της Επιτροπής Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας της (ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ) χαιρετίζω την σημερινή εκδήλωση του ηρωικού χωριού του Κιλκίς, της Ξηρόβρυσης.
Εκδήλωση τιμής και μνήμης για όλους τους νεκρούς της Αντίστασης του χωριού της Ξηρόβρυσης, για τους οποίους έγινε αυτό το μνημείο:
-Για τα θύματα από τον γερμανικό και στη συνέχεια από τον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό, ιδιαίτερα για τα 47 γυναικόπαιδα που σφαγιάστηκαν από τους πρώην συνεργάτες των Γερμανών, της ΠΑΟ, στις 20 Νοέμβρη 1946,
Όπως το ολοκαύτωμα των τριών χωριών των Κρουσίων, στις 25 Οκτώβρη 1941, έγινε για να τρομοκρατήσουν το λαό στο ξεκίνημα της αντίστασης κατά των Γερμανών κατακτητών, έτσι και το ολοκαύτωμα της Ξηρόβρυσης, στις 20 Νοέμβρη 1946 – ένα χρόνο μετά την απελευθέρωση – έγινε προσχεδιασμένα για τρομοκράτηση και πάλι του καταδυναστευόμενου λαού, πάνω στο ξεκίνημα της αντίστασής του ενάντια στο αγγλοστήρικτο νέο αιμοσταγές καθεστώς κατοχής που του επέβαλαν.
Τέτοια εγκλήματα άλλωστε γίνονταν συστηματικά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας τότε.
Τότε που από την άλλη μέρα της παράδοσης των όπλων από τον ΕΛΑΣ το αγγλοστήρικτο στυγνό μεταβαρκιζιανό καθεστώς ξεκίνησε μονομερώς τον εμφύλιο πόλεμο.
Φίλες και φίλοι
Όπως έχουμε ξαναπεί, στο αίτημα του παραρτήματος Κιλκίς και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, για αναγνώριση, σαν «μαρτυρικό χωριό», μαζί με τα τρία χωριά των Κρουσίων (Κλειστό, Αμπελόφυτο και Κυδωνιά) και την Ξηρόβρυση, το Δημοτικό Συμβούλιο Κιλκίς, στην θετική απόφασή του στο θέμα, δεν συμπεριέλαβε την Ξηρόβρυση.
Έτσι για το ολοκαύτωμα των 47 σφαγιασθέντων της Ξηρόβρυσης δεν υπάρχει ούτε δικαίωση και ούτε καν αναγνώριση, σαν να έτυχε να έχουν έναν κακό θάνατο από κάποια θεομηνία…
Δικαίωση όμως υπήρξε για τους θήτες και από το μετεμφυλιακό κράτος με όλες του τις δομές, αλλά τα τελευταία χρόνια και από πανεπιστημιακούς «ιστορικούς του νέου κύματος ιστοριογραφίας», όπως αυτοαποκαλούνται, οι οποίοι εισάγουν τάχα τη χρήση «νέων εργαλείων ιστοριογραφίας» όπως τα λένε – που δεν είναι βέβαια καθόλου νέα.
Με κύρια επιδίωξη βέβαια την παραχάραξη και διαστρέβλωση της πρόσφατης ιστορίας, παρουσιάζοντας τα γνωστά στους παλιούς ιστορικά γεγονότα αναποδογυρισμένα στους νεότερους , τους οποίους το μετεμφυλιακό κατεστημένο, φρόντισε με όλα τα μέσα να τους έχει στο σκοτάδι και την παραπληροφόρηση.
Ως νέα εργαλεία» αναφέρουν τις επιτόπιες έρευνες, τις προσωπικές συνεντεύξεις, την ανάγνωση αρχείων των περιβόητων δικαστηρίων και στρατοδικείων σκοπιμότητας, των γνωστών θανατοδικείων, καθώς και αρχείων κοινοτήτων, με τους διορισμένους προέδρους, κατά κανόνα τότε.
Με αυτά τα «εργαλεία» τους, τις κατ’ επιλογήν επιτόπιες ειδικά στοχευμένες έρευνες και προσωπικές μαρτυρίες ταγματασφαλιτών ή απογόνων τους, με αποκομμένο το μερικό από το γενικό, αντί να φωτίζουν οδηγούν στη συσκότιση την εικόνα. αυτοί έγραψαν.
-Έγραψαν ένα βιβλίο οι Ν. Μαραντζίδης, Στράτος Δαρδανάς, Βάιος Καλογρηάς, Θανάσης Καλλιανιώτης, Τάσος Χατζηαναστασίου, Βαγγέλης Τσούκας, με τον τίτλο «οι άλλοι καπετάνιοι».
Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι και πιο κατανοητοί να αναφερθούμε ενδεικτικά σε βιβλία που λαρχηγοί συνεργάτες των Γερμανών, που στη συνέχεια μπήκαν στη υπηρεσία του αγγλοστήρικτου μεταβαρκιζιανού κράτος του ζόφου, οι περισσότεροι σαν οπλαρχηγοί των παρακρατικών αποσπασμάτων θανάτου.
Βέβαια ο μόνος τίτλος που αυτονόητα θα ταίριαζε σ’ αυτό το βιβλίο θα ήταν «Οι προδότες καπετάνιοι». Φαντάζομαι ότι, σε ένα επόμενο βιβλίο τους για τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι, θα βάλουν τον τίτλο «Οι άλλοι πολέμαρχοι»…
Εκείνο βέβαια που δικαιώνει και δικαιολογεί εκκωφαντικά τους ταγματασφαλίτες ΠΑΟτζίδες, είναι το βιβλίο «Γιασασίν Μιλλέτ» (Ζήτω το έθνος), γραμμένο από τον Ν. Μαραντζίδη για τους τουρκόφωνους των οποίων (όπως γράφει ) είναι γαμπρός. Αλήθεια για ποιο έθνος το «ζήτω». Για το ελληνικό ή για το γερμανικό φασιστικό του Χίτλερ για το οποίο πολέμησαν οι τουρκόφωνοι;
Σ’ αυτό το βιβλίο, μεταξύ άλλων ανάλογων συνεντεύξεων, έχει και την συνέντευξη του γιού του Λαζίκ, του αρχισφαγέα των 47 γυναικόπαιδων της Ξηρόβρυσης, ο οποίος παρουσιάζει βέβαια τον πατέρα του σαν ένα μεγάλο Έλληνα ήρωα.
Βέβαια «παρέλειψαν» να πάρουν κάποια συνέντευξη και από κάποια θύματα αυτών των «ηρωικών – κατ’ αυτούς – καπετάνιων. Ή από κάποιους αριστερούς γιατί τους θεωρούσαν «ιδεολογικά φορτισμένους» (ενώ οι «άλλοι ήταν αφόρτιστοι…)
Π.Χ.:
· Δεν ρώτησαν κάποιον από την Ξηρόβρυση για τα 47 σφραγισθέντα γυναικόπαιδα, στις 20-11-1946, από τους αρχισφαγείς , τον «ήρωα» τους Λαζίκ και τον Μπουντουβάκη (που δεν τον βρήκαν να τον ηρωοποιήσουν κι αυτόν)
· Δεν ρώτησαν κάποιον από την Κοκκινιά για τους 14 σφαγιασθέντες από τους ίδιους τρεις μέρες πριν.
· Δεν ρώτησαν όχι έναν αριστερό, αλλά έναν οποιονδήποτε από το χωριό μας, το Περιστέρι Κιλκίς των 250 κατοίκων , να τους πει ότι:
– Στην επίθεση 250 ΠΑΟτζίδων, τον Απρίλη του 1944, (στην πλειοψηφία τους τουρκόφωνων) ενάντια στο Περιστέρι, με τους 18 εφεδροΕΛΑΣίτες, που – σχεδόν άοπλοι, με ελάχιστες σφαίρες και ανύπαρκτο ανεφοδιασμό) – ύστερα από λίγες τουφεκιές έφυγαν με τους περισσότερους κατοίκους του χωριού, αυτοί μπαίνοντας στο άδειο χωριό – σκότωσαν τον άσχετο με το ΕΑΜ ανάπηρο Ανέστη Γκουτζαγιώργη, μπροστά στο δωμάτιο-σπιτάκι του, καθώς και την Αναστασία Βασιλειάδου, που την εκτέλεσαν με ξιφολόγχη μπροστά στο σπίτι της, επειδή είχε γαμπρό αντάρτη (μαθεύτηκε ότι το έκανε ο συγχωριανός μας ΠΑΟτζής Χρήστος, αδελφός του υπαρχηγού του Μπουντουβάκη Δ. Χαραλαμπίδη (Ντιμήτ).
-Λίγες μέρες μετά έσφαξαν, με φρικτά βασανιστήρια τον ηλικιωμένο δάσκαλο πατέρα μας Ευσέβιο Σαπρανίδη, που είχε ανοίξει το σχολείο και το λειτουργούσε αμισθί .
-Μετά από κάποιο διάστημα, επειδή κάποιος οπλίτης τους σκοτώθηκε σε μάχη, έπιασαν από τα σπίτια τους τους πρώην εφεδροΕΛΑΣίτες , τον Στράτο Πατακάκη από το χωριό μας, και τον Γ. Καμπάνη από το διπλανό χωριό Πυργωτό και μέσα στην πλατεία του χωριού τους, το Φανάρι, τους λίντσαραν οι τουρκόφωνες γυναίκες τους. Κι αυτό παρά το ότι είχαν παραδοθεί και σύμφωνα με την διακήρυξή τους είχαν αφεθεί να γυρίσουν στα σπίτια τους. Όταν τέτοια εγκλήματα έγιναν σε δύο χωριουδάκια, ο καθένας καταλαβαίνει τι γινόταν σε επίπεδο νομού και Ελλάδας…
Τα ανάλογα ισχύουν και για εκείνον τον όψιμο «αναδρομικό προσφυγοπατέρα» νέας εκσυγχρονισμένης κοπής, ειδικευμένο «αριστερό ψάλτη της σταλινολογίας», που γράφει ιστορία για τους πόντιους της Σοβιετικής Ένωσης, με μαρτυρίες, ανάλογες με τις παραπάνω αναφερόμενες του «νέου κύματος ιστοριογραφίας» (βασισμένες και σε στοιχεία φωτοτυπιών…), όπου ο Στάλιν, μια από τις βασικές του ασχολίες είχε την κακομεταχείριση των πόντιων.
Ο οποίος βέβαια Στάλιν, περικυκλωμένος από όλα τα ιμπεριαλιστικά κράτη, των οποίων ο νους και ο λογισμός ήταν πως θα διαλύσουν το πρώτο κράτος των εργατών και περίμενε και πάλι επίθεσή τους, είχε υποχρέωση να πάρει μέτρα για να υπερασπισθεί μια χώρα με εκατό εθνότητες και πολλές μειονότητες, των οποίων μέρος είχε ήδη συμπράξει προηγούμενα με την αντεπανάσταση (να θυμίσουμε και το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα 23000 στρατιωτών το 1919 στην Κριμαία).
Μεγάλη η προσφορά αυτών των «ιστορικών» (τέλος πάντων) στο κατεστημένο, το οποίο βέβαια και τους πρόβαλε και τους αντάμειψε και με καθηγητικές έδρες.
Οι Ν. Μαραντζίδης και Β. Αγτζίδης, με διάφορες εκδηλώσεις στο Κιλκίς, παρουσίασαν την αναποδογυρισμένη ιστορία τους, μα αποτέλεσμα κάποιος κόσμος να αποπροσανατολιστεί και οι απόγονοι των ταγματασφαλιτών να αισθανθούν δικαιωμένοι και βέβαια να συσπειρωθούν στη «Χρυσή Αυγή» η οποία έπιασε ποσοστό πάνω από 10% στις εκλογές.
Έτσι τον εγκλωβισμό ενός μέρους του λαού στα αντίθετα από τα δικά του συμφέροντα, που πέτυχαν οι Γερμανοί και Αγγλοαμερικάνοι στη συνέχεια μαζί με την άρχουσα τάξη της χώρας μας, όπου άδικα θυσίασαν πολλοί τη ζωή τους (που αυτών θύματα είναι και όχι του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ), κατάφεραν να τον ανανεώσουν και με την πανεπιστημιακή σφραγίδα, για να συνεχίσουν να είναι ενταγμένοι στην πλευρά της πλουτοκρατίας, ενάντια στο μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους.
Τους αξίζει ο τίτλος του «επίτιμου ταγματασφαλίτη» ή του επίτιμου Χρυσαυγήτη»
Εμείς. Σήμερα. Εδώ βέβαια. Μπροστά στο μνημείο των 47 σφαγιασθέντων γυναικόπαιδων της Ξηρόβρυσης Κιλκίς θα εγκρίνουμε για τέταρτη συνεχή χρονιά ψήφισμα για την αναγνώριση της Ξηρόβρυσης σαν μαρτυρικού χωριού του μεταβαρκιζιανού αγγλοστήρικτου κράτους. Αυτών των αγνοημένων, «άκλαυτων» και ατίμητων από την πολιτεία Ελλήνων.
Των Ελλήνων, που εκτελέστηκαν από τους προδότες συνεργάτες των κατακτητών, επειδή, ανταποκρινόμενοι στο πατριωτικό τους χρέος, είχαν ενταχθεί στην Εθνική Αντίσταση κατά των Γερμανών και επειδή ήταν αντίθετοι – όπως και η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού – στην υποταγή και στον εξανδραποδισμό τους από το μοναρχοφασιστικό καθεστώς , που στήθηκε με την επέμβαση των Άγγλων ιμπεριαλιστών. Ψήφισμα που παρά το ότι δημοσιοποιήθηκε αγνοήθηκε από όλη την κλίμακα των δομών της πολιτείας.
Έτσι αυτοί οι «αδικαίωτοι» Έλληνες τιμώνται μόνο από τους συγγενείς και συγχωριανούς και από τους κατοίκους των γύρω χωριών και την Εθνική Αντίσταση – σαν κάποιοι που «έτυχε να έχουν έναν κακό θάνατο»!!!, για την πολιτεία. Η οποία πολιτεία ούτε και τώρα χρεώνετε το έγκλημα , ύστερα από 70 χρόνια. Αν συνεχίσει να μην το αναγνωρίζει , τότε αποδεικνύει στην πράξη ότι είναι κράτος, που, τηρουμένων των αναλογιών, κινείται στη ρότα του μεταβαρκιζιανικού μοναρχοφασιστικού κράτους.
Αγαπητοί φίλες και φίλοι
Από αυτά τα ολοκαυτώματα καθώς και από τη γενικότερη πείρα μας, τόσο της κατοχής αλλά και της μεταπελευθερωτικής εποχής, βγαίνει το συμπέρασμα ότι μητέρα όλων των δεινών των λαών είναι ο ιμπεριαλισμός, το κατασαπισμένο καπιταλιστικό σύστημα.
Αυτός γεννά τις κρίσεις, τους πολέμους, την πείνα και την εξαθλίωση των λαών. Αυτός γεννά το φασισμό, που αναπτύσσεται και ξεφυτρώνει και μέσα από τα «δημοκρατικά», για λογαριασμό βέβαια της πλουτοκρατίας, κοινοβούλια,.
Γατί από τέτοιο τυπικά «δημοκρατικό» κοινοβουλευτικό δρόμο ανέβηκε ο φασισμός στην εξουσία του Μουσολίνι, του Χίτλερ , καθώς και του Μεταξά στη χώρα μας.
Η άρχουσα τάξη έχει τις πάγιες συνταγές του μαστίγιου και του καρότου, που ανασύρονται εναλλάξ, ανάλογα με την συγκυρία.
Χρέος του λαϊκού κινήματος, όλου του λαού, όλων μας, είναι να αντισταθούμε για να ματαιώνεται η εφαρμογή αυτών των σχεδίων της άρχουσας τάξης, για να μην βιώσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας, ότι βιώσαμε εμείς.
Να πιστέψει στην δύναμή του ο λαός και οργανωμένα να παλέψει, σε ρότα για την ανατροπή αυτού του σάπιου συστήματος, που είναι η αιτία των δεινών του δικού μας, καθώς και όλων των λαών.
Η μεγαλύτερη τιμή γι’ αυτούς που έπεσαν στους αγώνες της αντίστασης κατά των ιμπεριαλιστών , Γερμανών, αγγλοαμερικάνων και ντόπιων , είναι να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τα ιδανικά και τα οράματα για τα οποία έδωσαν τη ζωή τους και τα οποία αφορούν άμεσα τη ζωή και το μέλλον το δικό μας, των παιδιών μας και των μελλοντικών γενιών .
Τιμή και δόξα στους νεκρούς της αντιφασιστικής αντίστασης της Ξηρόβρυσης
Ψήφισμα
Εμείς οι κάτοικοι του χωριού Ξηρόβρυση του Κιλκίς, καθώς και κάτοικοι από τα γύρω χωριά και την πόλη του Κιλκίς, που συμμετέχουμε σήμερα 19 Νοέμβρη 2017 στην εκδήλωση τιμής και μνήμης των πεσόντων του χωριού, την οποία διοργάνωσαν οι κάτοικοι του χωριού μαζί με το παράρτημα Κιλκίς και την κεντρική διοίκηση της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ,
Ζητάμε:
Από τον πρωθυπουργό, τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και τη Βουλή, τους κύριους εκπροσώπους της πολιτείας, να παρέμβουν για την αναγνώριση της Ξηρόβρυσης Κιλκίς ως «μαρτυρικό χωριό », όπου στις 20 -11-1946 έγινε η αποτρόπαια σφαγή 47 γυναικόπαιδων , από συμμορία – απόσπασμα παρακρατικών, πρώην συνεργατών του κατακτητή, της οργάνωσης ΠΑΟ, επειδή το χωριό αποτελούσε «Κάστρο της Εθνικής Αντίστασης» κατά την κατοχή.
Ζητάμε αυτήν την παρέμβαση από την πολιτεία, επειδή ο δήμος Κιλκίς δεν ξεκίνησε την προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία αναγνώρισης, παρά το γεγονός ότι το ζητήσαμε και με τρία προηγούμενα, αλλεπάλληλα δημοσιοποιημένα ψηφίσματά μας.
Η πολιτεία δεν μπορεί να συνεχίσει να αδιαφορεί, ακόμη και για ιστορικούς λόγους , για ένα τόσο απεχθές έγκλημα.
Αν η πολιτεία, σε όλη της την κλίμακα, συνεχίσει να υπεκφεύγει, όπως και ο δήμος Κιλκίς, από την ευθύνη αναγνώρισης ενός τέτοιου τερατώδους εγκλήματος, αν και έχουν ήδη περάσει 70 χρόνια, (γεγονός για το οποίο η Αστυνομία και η Δικαιοσύνη, της μετά την Βάρκιζα εποχής, δεν ασχολήθηκε ουσιαστικά, επειδή γνώριζε τους δράστες), τότε μπορεί δυστυχώς να θεωρηθεί ότι το κράτος αδιαφορεί, υποτιμά και υποβαθμίζει την θυσία και τον αγώνα των κάτοικων του συγκεκριμένου χωριού.
Δεν τιμά τη χώρα και το λαό μας, το να παραμένουν αδικαίωτα αυτά τα θύματα και να μην αναγνωρίζεται το χωριό σαν μαρτυρικό (κάτι που είναι παρόμοιο με την μη αναγνώριση της γενοκτονίας των προγόνων μας ποντίων από τους τούρκους).
Η εξόντωση αυτή των οικογενειών των αγωνιστών του απελευθερωτικού αγώνα της πατρίδας μας, δεν μπορεί να είναι υπόθεση μόνον των συγγενών, των απογόνων και των φίλων και όχι ολόκληρης της Ελλάδας. Απλά σαν να «έτυχε να έχουν έναν κακό θάνατο…».
https://gnomikilkis.blogspot.gr/2017/11/47-1946.html?spref=fb
http://www.kilkis24.gr/εκδήλωση-μνήμης-στη-ξυρόβρυση/
—————–
————————————————-
Και ένα σχόλιο που κατατέθηκε για τις απαράδεκτες συκοφαντίες του Κ. Σαπρανίδη:
Filed under ΓΕΝΙΚΑ · Tagged with
Σχόλια
One Response to “Εκδήλωση μνήμης στη Ξυρόβρυση”
Ο/Η Γιωρίκας λέει:
21 Νοεμβρίου 2017 στις 08:58
Ένας νέος προβοκάτορας προέκυψε στο Κιλκίς: Ο Κώστας Σαπρανίδης, ο οποίος έλαβε ως αφορμή τη μνήμη των θυμάτων του δωσιλογισμού για να επιβεβαιώσει τη νεοσταλινική στροφή του ΚΚΕ και να αποδείξει ότι ο τραμπουκισμός και ο φασισμός χαρακτηρίζει πολλούς από τους οπαδούς του κόμματος των Μαϊλη-Παπαρρήγα-Κουτσούμπα.
Έτσι ο κατάπτυστος Σαπρανίδης βρήκε αφορμή να συκοφαντήσει όσους προσπαθούν να ερευνήσουν τα ιερά και όσια του σταλινισμού.
Δυστυχώς δεν έχουν καταλάβει όλοι αυτοί ότι η μεγαλύτερη υπηρεσία που προσφέρουν στον καπιταλισμό είναι η ταύτιση των ανθρωπιστικών ιδανικών που κόμισε η κομμουνιστικη ιδεολογία με τα γκουλάγκ και τη σταλινική καταστολή και τρομοκρατία.
Επίσης δεν κατανοούν οι διάφοροι ολοκληρτικοί σταλινάνθρωποι σαν τον Σαπρανίδη, ότι με τον τρόπο τους αυτό φτύνουν κυριολεκτικά πάνω στα στελέχη του ΚΚΕ που έχασαν τη ζωή τους από τη σταλινική βία στην ΕΣΣΔ κατά την περίοδο των σταλινικών διώξεων. Φτύνουν στους τάφους του Ανδρόνικου Χαϊτά Γ.Γ. του ΚΚΕ, του Κώστα Ευτυχιάδη, μέλοπυς του Π.Γ. του ΚΚΕ, των στελεχών Μ. Μαρκοβίτη, Αλ. Χριστουδουλίδη, δ/ντή του Ριζοσπάστη, του Μπεζεντάκου και τόσων άλλων..
Ένα σχετικό άρθρο υπάρχει εδώ: https://kars1918.wordpress.com/2014/06/09/stalin-vs-kke-2/
Απάντηση
ΟΤΑΝ ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΑΝ ΝΑ ΕΠΕΚΤΑΘΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΙΛΚΙΣ
——————————————————————————-
Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ
Ο ματωμένος Ιούλιος του 1943 κατά της επέκτασης της βουλγαρικής Κατοχή…
Ο δυναμικός ρόλος του ΕΑΜ και η εκδίωξη των Βουλγάρων από τη Θεσσαλονίκη 22/07/2017
του Σπύρου Κουζινόπουλου
Ο μήνας Ιούλιος είναι σημαδιακός για την ελληνική Μακεδονία, για την Ελλάδα ολόκληρη, καθώς τον Ιούλιο του 1943, στην μαύρη περίοδο της Γερμανικής Κατοχής διοργανώθηκαν μερικές από τις πιο συγκλονιστικές μαχητικές εκδηλώσεις, που γνώρισε αυτός ο τόπος, ανατρέποντας τα σχέδια για την επέκταση της βουλγαρικής φασιστικής Κατοχής στη Μακεδονία. Το τραγικό είναι ότι οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης που πρόταξαν τα στήθια τους για την υπεράσπιση της ελληνικότητας της Μακεδονίας από τους Βουλγάρους φασίστες, κατηγορήθηκαν αργότερα ως … Εαμοβούλγαροι!.
Όπως είναι γνωστό, λίγες ημέρες μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τα Γερμανικά στρατεύματα, η τότε βουλγαρική κυβέρνηση του τσάρου Βόρις, απαίτησε και έλαβε από τον Χίτλερ ως «δώρο» για τη συμμετοχή της στον πόλεμο, στο πλευρό των Ναζί, τον στρατιωτικό έλεγχο της ανατολικής Μακεδονίας και της δυτικής Θράκης. Βούλγαροι αξιωματικοί ποζάρουν στην Κατοχή στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης Μετά την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Γερμανίας-Βουλγαρίας, με την οποία η δεύτερη αναλάμβανε την «διαφύλαξη της ησυχίας και της τάξης» στις κατειλημμένες από τη Βέρμαχτ περιοχές της Ανατ. Μακεδονίας και Δυτ. Θράκης, τα βουλγαρικά στρατεύματα άρχισαν στις 18 Απριλίου την κατάληψη των ελληνικών περιοχών που βρισκόταν ανατολικά από το Στρυμόνα και μέχρι τον Έβρο.
Η κατάληψη ολοκληρώθηκε στις 20 Απριλίου και μέχρι τις 22 Απριλίου 1941 τα βουλγαρικά στρατεύματα είχαν προωθηθεί έως τα τουρκικά σύνορα. Από την πρώτη στιγμή στις κατακτημένες περιοχές ακολουθείται πολιτική βίαιης ενσωμάτωσης στο βουλγαρικό κράτος. Από τις 5 Μαίου καταλαμβάνονται όλες οι δημόσιες θέσεις από βουλγαρικές διοικητικές αρχές και η Αν. Μακεδονία και η Δυτ. Θράκη αποτελούν στο εξής ιδιαίτερη επαρχία του βουλγαρικού κράτους με το όνομα «Μπελομόριε», από το Bjalo More, όπως ονομάζεται στα βουλγαρικά το Αιγαίο. Ως τις 10 Μαίου είχαν καταργηθεί όλες οι ελληνικές αρχές. Στις Σέρρες, η Εθνική Τράπεζα μετονομάζεται σε «Βουλγαρική Eθνική Τράπεζα» Η φασιστική κυβέρνηση της Σόφιας επιδίωξε εξ αρχής τον ταχύτατο εκβουλγαρισμό της περιοχής και την προσάρτησή τους στη βουλγαρική επικράτεια.
Περισσότεροι από 100.000 Έλληνες κάτοικοι, αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς, περνώντας το Στρυμόνα και καταφεύγοντας δυτικά από τη βουλγαρική ζώνη, γνωρίζοντας τη σκληρότητα του βουλγαρικού κατοχικού στρατού και τα ασφυκτικά εναντίον τους μέτρα της βουλγαρικής διοίκησης.
Η μαρτυρία του συνταγματάρχη Κ.Κωνσταντάρα
Ο συνταγματάρχης Κώστας Κωνσταντάρας, που υπήρξε διοικητής του 26ου συντάγματος του ΕΛΑΣ Ανατ. Μακεδονίας-Θράκης, σημείωσε πολύ γλαφυρά τα αισθήματα του ελληνικού πληθυσμού για την καταπίεση που επί 3,5 χρόνια υφίστατο στη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής: «Δεν υπάρχει πιο βάρβαρη πράξη να σε αναγκάζουν να αρνηθείς την εθνικότητά σου. Να σου απαγορεύουν να μιλάς τη μητρική σου γλώσσα. Να μην υπάρχουν σχολεία για τα παιδιά σου. Να μην ορίζεις ζωή και περιουσία. Να σε στέλνουν χωρίς αιτία όμηρο στο Δούναβη. Να σου λένε ότι ο Φίλιππος, επειδή τον αποκαλούσε ο Δημοσθένης για τη σκληρότητά του «βάρβαρο», ήταν Βούλγαρος κι αυτός και ο Αλέξανδρος κι’ εσύ να μην μπορείς να μιλήσεις. Να σε αναγκάζουν να χειροκροτάς τις νίκες των εχθρών και να γελάς όταν η ψυχή σου θρηνεί».
Ο συνταγματάρχης Κώστας Κωνσταντάρας (αριστερά) διοικητής του 26ου συντάγματος του ΕΛΑΣ, ποζάρει στο φωτογραφικό φακό όταν ήταν στη Σχολή Ευελπίδων. Δεξιά ο Στέργιος Βαλιούλης
Ο Στέργιος Βαλιούλης
Ο λογοτέχνης Στέργιος Βαλιούλης, που έζησε στο πετσί του τη σκληρή βουλγαρική κατοχή, μας άφησε στο βιβλίο του «Πολίτης Β΄ Κατηγορίας» μία συγκλονιστική περιγραφή για τις μαύρες εκείνες ημέρες της καταχνιάς που είχε καλύψει ολόκληρη την βουλγαροκρατούμενη περιοχή: «Μέρα τη μέρα, η κατάσταση χειροτέρευε. Άρχισαν να φτάνουν οι πολιτικοί εγκέφαλοι και καθοδηγητές, φανατισμένοι σωβινιστές και φασιστόμουτρα, πρόθυμοι να αρπάξουν, να σφάξουν, να ατιμάσουν, να αφανίσουν κάθε τι που δεν ήταν βουλγαρικό. Με το παλιό γνωστό κόλπο της έρευνας για ανακάλυψη κρυμμένου οπλισμού, άρχισαν να μπαίνουν στα σπίτια και να ξαφρίζουν αδιάντροπα και χωρίς πρόσχημα ότι χτυπούσε στο μάτι. Καταργήθηκαν οι ελληνικές αστυνομικές ταυτότητες κι αντικαταστάθηκαν με καινούριες στη γλώσσα τους. Απαγορεύτηκε η μετακίνηση από τόπο σε τόπο χωρίς ειδική άδεια, φυσικά στη βουλγαρική. Μήτε στα χωράφια δεν μπορούσε να πάει κανείς χωρίς σχετικό σημείωμα της χωροφυλακής ή του «Κμετ».
Η κυκλοφορία περιορίστηκε σε ορισμένες ώρες. Απαγορεύτηκε η κατοχή ελληνικών βιβλίων και εφημερίδων, όποιας ημερομηνίας έκδοσης» Ανοίγει η όρεξη των κατακτητών Η κυβέρνηση του βασιλιά Βόρις και του πρωθυπουργού Μπογκντάν Φίλωφ, θεωρώντας τη διανομή των ελληνικών εδαφών που τους είχαν παραχωρηθεί από τον Χίτλερ ως μόνιμη, άρχισε αργότερα να έχει βλέψεις και κατά του υπόλοιπου τμήματος της Μακεδονίας που βρισκόταν υπό Γερμανική κατοχή.
Έτσι, στις 14 Ιουλίου 1942,οι εφημερίδες δημοσίευσαν γερμανική ανακοίνωση που ανέφερε: «Δια στρατιωτικούς λόγους, οφειλομένους εις την γενικήν πολεμικήν κατάστασιν και εξαιτίας της πληγής των ανταρτών, κατέστη αναγκαία η ενίσχυσις των στρατευμάτων κατοχής εν Ελλάδι. Εν τω πλαισίω των μέτρων τούτων, την από στρατιωτικής απόψεως ασφάλειαν εις την περιοχήν ανατολικώς του ποταμού Αξιού – πλην της πόλεως Θεσσαλονίκης – ανέλαβον βουλγαρικά στρατεύματα». Από την ανακοίνωση γινόταν φανερό ότι το αντάρτικο, που είχε φουντώσει στην κατεχόμενη Ελλάδα, υποχρέωνε τους Γερμανούς να απασχολούν περισσότερα στρατεύματα για την αντιμετώπισή του. Γι’ αυτό, εκ των πραγμάτων υποχρεώθηκαν να αναθέσουν τα ελαφρύτερα καθήκοντα των κατοχικών δυνάμεων στην περιοχή ανατολικά του Αξιού ποταμού (εκτός από τη Θεσσαλονίκη) στους Βούλγαρους συμμάχους τους, που ήδη είχαν υπό την κατοχή τους τις περιοχές ανατολικά του ποταμού Στρυμόνα.
Ξεσηκώνεται ο ελληνικός λαός
Η είδηση εκείνη, ξεσηκώνει τον ελληνικό λαό από τη μία έως την άλλη άκρη της χώρας και με πρωτοβουλία του ΕΑΜ, διοργανώνονται ογκώδη μαχητικά συλλαλητήρια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και όλες σχεδόν τις πόλεις και κωμοπόλεις της Μακεδονίας. Είχε προηγηθεί προκήρυξη του ΕΑΜ που καλούσε το λαό και τις ΕΑΜικές οργανώσεις σε συναγερμό, για τη σωτηρία της Μακεδονίας και της Θράκης από τους Βούλγαρους φασίστες. Παναγιώτα Σταθοπούλου αριστερά και Κούλα Λίλη δεξιά Στις 22 Ιουλίου, πάνω από 300.000 κόσμου, αδιαφορώντας για την απειλητική παρουσία των κατοχικών δυνάμεων σε επίκαιρα σημεία της πρωτεύουσας, πλημμυρίζουν τους δρόμους της Αθήνας.
Από τα σημεία συγκέντρωσης (Μοναστηράκι, Πλατεία Λαυρίου, Ομόνοια) το ανθρώπινο ποτάμι κινήθηκε προς το κέντρο, κρατώντας ελληνικές σημαίες και φωνάζοντας συνθήματα, όπως «Όχι στην Επέκταση» και «Έξω οι Βούλγαροι φασίστες από τη Μακεδονία και τη Θράκη». Τα κατοχικά θωρακισμένα οχήματα προσπάθησαν να διαλύσουν τους διαδηλωτές. Οι συγκρούσεις δεν άργησαν να γενικευτούν. Στη διασταύρωση των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου μία 17χρονη Επονίτισσα, η Παναγιώτα Σταθοπούλου, προσπάθησε με το σώμα της να ακινητοποιήσει ένα άρμα. Ένας Γερμανός, μέλος του πληρώματος, την πυροβόλησε και τη σκότωσε. Την ίδια στιγμή, η 19χρονη φοιτήτρια της Γαλλικής Ακαδημίας, Κούλα Λίλη επιτέθηκε στον οδηγό του άρματος με το τακούνι του παπουτσιού της, αλλά έπεσε κι αυτή νεκρή από τα πυρά του πληρώματος. Συνολικά, την ημέρα εκείνη 30 διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους, 300 τραυματίστηκαν και 500 συνελήφθησαν.
ΘΩΜΗΣ ΧΑΤΖΗΘΩΜΑΣ Σπουδαστής του Πολυτεχνείου, στέλεχος της ΕΠΟΝ. Έπεσε από ριπή πολυβόλου βαδίζοντας με πλακάτ μπροστά στους χιτλερικούς στην οδό Πανεπιστημίου,
Στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου της Αθήνας, στο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδας, υπάρχει μια εντοιχισμένη πλάκα όπου είναι γραμμένα τα ονόματα ηρώων ΕΠΟΝιτών, που έπεσαν κάτω από τις ερπύστριες των γερμανικών τανκς τη μέρα της μεγαλειώδους διαδήλωσης του λαού της Αθήνας και του Πειραιά. Τα μαχητικά συλλαλητήρια στη Μακεδονία Είχαν προηγηθεί ογκώδη μαχητικά συλλαλητήρια σε όλες τις πόλεις και κωμοπόλεις της Μακεδονίας κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών. Στη Θεσσαλονίκη, στις 10 Ιουλίου 1943, είχε οργανωθεί παλλαϊκή 24ωρη απεργία, με τη συμμετοχή όλου του πληθυσμού, ενώ συγκροτήθηκαν μεγάλες διαδηλώσεις τόσο στο κέντρο της πόλης (στις οδούς Τσιμισκή και Νίκης), όσο και στις συνοικίες.
Συλλαλητήρια, είχαν πραγματοποιηθεί επίσης από 5-10 Ιουλίου 1943 στο Κιλκίς, το Λαγκαδά, την Έδεσσα, τη Βέροια, την Κοζάνη, τα Γιαννιτσά κ.α.
Όπως έγραφε σε ρεπορτάζ της η μυστική εφημερίδα Ελευθερία, όργανο του ΕΑΜ Μακεδονίας: «Η Μακεδονία ολόκληρη συνταράχτηκε από ένα τεράστιο κύμα παλλαϊκών απεργιών και διαδηλώσεων. Οι κατααγανακτισμένες μάζες του λαού μας ξεχύθηκαν στους δρόμους των Μακεδονικών πόλεων… για το καινούριο έγκλημα του διαμελισμού της Μακεδονίας και της παράδοσης της Κεντρικής Μακεδονίας στους Βουλγάρους δολοφόνους φασίστες. Η Μακεδονική ύπαιθρος αντιλάλησε από τις μαχητικές κραυγές του λαού μας: Θάνατος και κατάρα στους δολοφόνους φασίστες. Έξω από τη χώρα μας οι Βούλγαροι, Γερμανοί και Ιταλοί κατακτητές. Κάτω οι εκτελέσεις και το αίσχος της ομηρίας.
Ζήτω η ενιαία, ακέραια και ελεύθερη Ελλάδα μας».
Είχε αφήσει εποχή το συλλαλητήριο κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών, που είχε πραγματοποιηθεί στη Νιγρίτα, τις ίδιες μέρες, καθώς είχαν πάρει μέρος πάνω από 15.000 λαού, δύο φορές δηλαδή περισσότεροι από τους κατοίκους που είχε η πόλη της Νιγρίτας, καθώς είχαν καταφθάσει αγρότες από όλες τις περιοχές της σημερινής επαρχίας Βισαλτίας. Με τον Γραμματέα του ΕΑΜ Νιγρίτας, Γιώργη Τσαρουχά, να εκφωνεί πατριωτικό λόγο, συνεγείροντας τα πλήθη. Σύμφωνα με ανακοίνωση της διοίκησης των βουλγαρικών στρατευμάτων: «Εις εκτέλεσιν συμφωνίας μετά της μεγάλης μας συμμάχου Γερμανίας, εισήλθον βου…
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/o-matomenos-ioulios-tou-1943-kata-tis-epektasis-tis-voulgarikis-katoxis-sti-makedonia-o-dynamikos-rolos-tou-eam-kai-i-ekdioksi-ton-voulgaron-apo-ti-thessaloniki/
…………………..
Είχε αφήσει εποχή το συλλαλητήριο κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών, που είχε πραγματοποιηθεί στη Νιγρίτα, τις ίδιες μέρες, καθώς είχαν πάρει μέρος πάνω από 15.000 λαού, δύο φορές δηλαδή περισσότεροι από τους κατοίκους που είχε η πόλη της Νιγρίτας, καθώς είχαν καταφθάσει αγρότες από όλες τις περιοχές της σημερινής επαρχίας Βισαλτίας.
Με τον Γραμματέα του ΕΑΜ Νιγρίτας, Γιώργη Τσαρουχά, να εκφωνεί πατριωτικό λόγο, συνεγείροντας τα πλήθη.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της διοίκησης των βουλγαρικών στρατευμάτων: «Εις εκτέλεσιν συμφωνίας μετά της μεγάλης μας συμμάχου Γερμανίας, εισήλθον βουλγαρικά στρατεύματα υπό την διοίκησίν μου εις τμήματα της Μακεδονίας και Χαλκιδικής. Σας διαβεβαιώ ότι οι Βούλγαροι δεν έρχονται ως κατακτηταί, δεν θα θίξουν την περιουσίαν και την τιμήν του λαού, θα φερθούν δικαίως και αμερολήπτως έναντι του φιλησύχου λαού, σκληρώς όμως και αδυσωπήτως έναντι των Ελλήνων εκείνων οίτινες θα ετόλμνουν να φέρουν εμπόδια εις την επίλυσιν των προβλημάτων μας… Ο διοικητής των βουλγαρικών στρατευμάτων Στρατηγός Ζίλκωφ».
Ένα ρεπορτάζ της «Ελευθερίας»
Στην μυστική εφημερίδα Ελευθερία της 28ης Ιουλίου 1943, δημοσιεύονταν ρεπορτάζ για τις κινητοποιήσεις που έγιναν στη Θεσσαλονίκη κατά της βουλγαρικής επέκτασης . Όπως έγραφε: «Ολόκληρος ο λαός της Μακεδονίας διαδήλωσε την αγανάκτηση και διαμαρτυρία του κατά του νέου διαμελισμού της Μακεδονίας με την παραχώρηση του τμήματος μέχρι του Αξιού στους Βουλγάρους τη μεταβολή του υπόλοιπου σε Γερμανικό προτεκτοράτο. Στη Θεσσαλονίκη από 5-10 Ιουλίου, έγιναν λαϊκές διαδηλώσεις κάτω από την καθοδήγηση του ΕΑΜ σε όλες τις συνοικίες (Επτάλοφο, Νεάπολη, Διοικητήριο, Τούμπα, Χαριλάου, Καλαμαριά) στις οποίες πήραν μέρος πάνω από 10.000 λαού. Παρά τις προσπάθειες των Γερμανών, της Ασφάλειας και της ΠΑΟ να κλείσουν τον πληθυσμό στα σπίτια τους με προκήρυξή τους και να εμποδίσουν τις εκδηλώσεις, στην οδό Τσιμισκή και στη Λεωφόρο Νίκης μόλις εμφανίστηκαν οι Βούλγαροι, αποδοκιμάστηκαν. Επακολούθησε διαδήλωση με επικεφαλής της ΕΠΟΝ που διέσχισε τη Λεωφόρο Νίκης, τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο. Επίσης σε διάφορες συγκεντρώσεις και στις εκκλησίες έγιναν ομιλίες από ομιλητές του ΕΑΜ». Η αντίδραση του Εθνικού Μακεδονικού Συμβουλίου Το Σάββατο 10 Ιουλίου 1943, είχε οριστεί ως η ημέρα που θα έμπαινε ο βουλγαρικός στρατός στη Θεσσαλονίκη. Το «Εθνικό Μακεδονικό Συμβούλιο» που είχε πρόεδρό του τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο, είχε αποφασίσει μερικές ημέρες νωρίτερα να κηρυχθεί η 10η Ιουλίου ως ημέρα πένθους. Ενώ ταυτόχρονα η οργάνωση ΠΑΟ με προκήρυξη που κυκλοφόρησε την παραμονή, καλούσε τον λαό «εις πάνδημον Ελληνικήν διαμαρτυρίαν» και συνιστούσε «να μην ανοίξει ουδείς το κατάστημά του, ουδείς να κυκλοφορήσει εις τας οδούς μέχρι της 16ης ώρας.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Καφταντζή, η προκήρυξη της ΠΑΟ που καλούσε τους Θεσσαλονικείς να μην ανοίξουν τα μαγαζιά και να μείνουν στα σπίτια τους με κλειστά τα παράθυρα έπιασε, καθώς ταυτιζόταν και με το σύνθημα του ΕΑΜ που καλούσαν σε γενική απεργία. Έτσι η πόλη εκείνο το πρωί της 10ης Ιουλίου σχεδόν ερημώθηκε. Ενώ έπεσαν στο κενό οι απειλές της γερμανικής στρατιωτικής διοίκησης Θεσσαλονίκης-Αιγαίου, που τις διαλαλούσαν με τα μεγάφωνα ειδικά αυτοκίνητα της γερμανικής προπαγάνδας σε όλη την πόλη πως θα εφαρμόζονταν σοβαρά μέτρα εναντίον όποιου με την απεργία «ήθελε παραβλάψει αμέσως ή εμμέσως τα συμφέροντα των αρχών Κατοχής».
Αψηφώντας τις απειλές αυτές οι πολίτες της Θεσσαλονίκης πήραν μέρος στην γενική απεργία, ενώ δεκάδες συνεργεία έγραφαν τις νύχτες στους τοίχους της Θεσσαλονίκης συνθήματα κατά του βουλγαρικού επεκτατισμού και το βράδυ της 9ης Ιουλίου ομάδες φοιτητών σκέπασαν με μαύρα πέπλα όλα τα κεντρικά αγάλματα της Θεσσαλονίκης (Βότση, Καρατάσσου κλπ). Η προκήρυξη του ΕΑΜ Εμπνευσμένη προκήρυξη του ΕΑΜ Είχε προηγηθεί εμπνευσμένη προκήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ, στις 8 Ιουλίου 1943 που καλούσε το λαό «σε συναγερμό για τη σωτηρία του Μακεδονικού λαού από τα νύχια των αιμοβόρων εισβολέων, που καταπατούν τα καθαγιασμένα χώματα των πλουσιότερων και ομορφότερων Ελληνικών περιφερειών».
Και η προκήρυξη του ΕΑΜ κατέληγε ως εξής: «Θάνατους στους Βούλγαρους εισβολείς. Κάτω οι τύραννοι χιτλεροφασίστες. Ζήτω η Ελληνική Μακεδονία και ο Μακεδονικός λαός. Ζήτω η Ελλάδα μας. Η Κ.Ε. του ΕΑΜ».
Σε απόφασή του εκδόθηκε στις 10 Ιουλίου 1943, το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ, προειδοποιούσε ότι «Οι Βούλγαροι εισβολείς θα πληρώσουν ακριβά τον άναντρο θρίαμβο τους. Θάνατος στους Γερμανο–Ιταλο-Βουλγάρους επιδρομείς. Ζήτω ο ενωμένος εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του Ελληνικού λαού…»
Σύμφωνα με τον τότε γραμματέα της ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης, Λευτέρη Ελευθερίου, η αντίθεση κατά της επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής, αγκάλιασε πλατύτερα στρώματα με παθητική και ενεργητική αντίσταση. Και την 10η Ιουλίου 1943 που θα έμπαινε ο βουλγαρικός στρατός στη Θεσσαλονίκη, το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, η ΕΠΟΝ με όλα τα διαφωτιστικά μέσα και τις παράνομες εφημερίδες τους Λαϊκή Φωνή, Ελευθερία, Λεύτερα Νιάτα αλλά και με συγκεντρώσεις, καλούσαν το λαό ενάντια στους βουλγαροφασίστες. Στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν εκείνη τη μέρα στη Θεσσαλονίκη, πήραν μέρος 50.000 άτομα. Την επόμενη ημέρα, συνεχίστηκαν οι συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις σε διάφορες συνοικίες της Θεσσαλονίκης, όπως την Επτάλοφο, τη Νεάπολη, την Τούμπα, τη Χαριλάου, την Καλαμαριά.
Η μεγαλύτερη συγκέντρωση είχε πραγματοποιηθεί δίπλα στο Διοικητήριο, με ομιλητή το στέλεχος της ΕΠΟΝ Πανεπιστημίου, Γιώργο Καφταντζή. Όπως αφηγήθηκε αργότερα ο ίδιος: «Πήδηξα σε μία καρέκλα του καφενείου «Εθνικό», πλάϊ στο Διοικητήριο και άρχισα την ομιλία. Δεν πρόφτασα να πω παρά εννιά λέξεις: “Λαέ της Θεσσαλονίκης, κάτω από το τρικέφαλο φασιστικό τέρας…” και οι γκεσταμπίτες καραδοκώντας, άρχισαν τους πυροβολισμούς. Επακολούθησαν συμπλοκές και άγριο κυνηγητό. Είχαμε ορισμένους τραυματίες και πιάστηκαν μερικοί». Τάκης Βαφείδης H σύλληψη και θανάτωση του Βαφείδη Ανάμεσα στους συλληφθέντες, ήταν ο Καβαλιώτης φοιτητής της Νομικής Σχολής Θεσσαλονίκης, Τάκης Βαφείδης που πέρασε τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους από το Γερμανικό Στρατοδικείο. Καταδικάστηκε σε θάνατο, κλείστηκε στις φυλακές του Γεντί-Κουλέ και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Αυστρία, όπου εκτελέστηκε από τα Ες-Ες όταν πλησίαζαν οι Σύμμαχοι
Τελικά μπροστά στην αποφασιστικότητα του ελληνικού λαού, ο βουλγαρικός στρατός δεν έκανε, όπως προγραμμάτιζε την παρέλαση στη Θεσσαλονίκη, η επέκταση της βουλγαρικής κατοχής δεν έγινε και οι Γερμανοί κατακτητές αναγκάστηκαν να αναστείλουν την υλοποίηση των αποφάσεων τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Βούλγαροι, προωθούμενοι αργότερα προς τη Χαλκιδική, περνούσαν από τη Θεσσαλονίκη μόνο τις νυχτερινές ώρες για να μην γίνονται αντιληπτοί από τους Θεσσαλονικείς. Όπως δε γράφει ο Γιώργος Καφταντζής «μόνο στις 22 Ιουλίου, πέρασαν μέρα τμήματα ιππικού με αντιαρματικά πυροβόλα και μεταγωγικά για τη Χαλκιδική, μα τα αποδοκίμασαν στην οδό Τσιμισκή και στην παραλία οι περαστικοί και οι θαμώνες των καφενείων και των μαγαζιών, χτυπώντας κάτω τις καρέκλες, σφυρίζοντας, χλευάζοντας, τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο κλπ».
Δυστυχώς, αυτοί όλοι που πάλεψαν για τη ματαίωση επέκτασης της βουλγαρικής Κατοχής στη Μακεδονία, αυτοί που πρόταξαν τα στήθια τους στον αγώνα κατά του φασισμού και του Ναζισμού, μετά την απελευθέρωση της χώρας, αντί να τιμηθούν και να αναγνωριστεί η τεράστια προσφορά τους στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του έθνους, καταδιώχτηκαν ως «Εαμοβούλγαροι», φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, εκτελέσθηκαν και διαπομπέφθηκαν. Και χρειάστηκε να περάσει μισός και πλέον αιώνας, μέχρι την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης….
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/o-matomenos-ioulios-tou-1943-kata-tis-epektasis-tis-voulgarikis-katoxis-sti-makedonia-o-dynamikos-rolos-tou-eam-kai-i-ekdioksi-ton-voulgaron-apo-ti-thessaloniki/
Ημέρα μνήμης της ναζιστικής θηριωδίας στο Δίστομο η 10η Ιουνίου. Θα σταθώ μόνο σε μια πτυχή αυτής της τραγικής ιστορίας που θεωρώ αρκετά υποφωτισμένη παρ’ ότι διαφωτιστική ως προς τα αίτια της. Το Δίστομο δεν αποτελεί μια «απλή» -από τις πολλές- περιπτώση αντιποίνων αλλά συνδέεται αμεσότατα με την τροπή που παίρνει ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος έπειτα από την απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία (τα δύο γεγονότα έχουν απόσταση μόλις τεσσάρων ημερών). Σε μια έρευνα μου στο Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών προ ετών έπεσα πάνω σε αντίγραφο της ανακοίνωσης που εξέδωσαν οι δυνάμεις κατοχής αμέσως μετά: ««Διά τον πληθυσμόν όμως της υπαίθρου τούτο αποτελεί μίαν νέαν προειδοποίησιν (…). Διότι εκείνος που θα υποφέρη πάντοτε από κάθε στρατιωτικήν περιπλοκήν των πραγμάτων θα είναι ο απλούς λαός και μόνον αυτός. Η τρομερά καταστροφή, που υπέστη ο ειρηνικός πληθυσμός εις την περιοχήν της εισβολής της βορείου Γαλλίας είναι μία προειδοποίησις και διά τους Ελληνες. 47.000 άτομα -άνδρες, γυναίκες και παιδιά- ουδεμία έχοντα συμμετοχήν εις τον αγώνα, εφονεύθησαν εκεί κατά την διεξαγωγήν των φοβερών μαχών. Παρόμοια μοίρα θα επεφυλάσσετο και εις την Ελλάδα εις την περίπτωσιν αγγλο-αμερικανικής εισβολής την οποία επιθυμεί το ΕΑΜ». Το τεκμήριο αυτό άθελα του προσφέρει από μόνο του ένα είδος δικαίωσης στα θύματα. Γιατί μετατρέπει το γεγονός από τοπικό/ελληνικό/εθνικό σε ευρωπαϊκό. Και ίσως ο ουσιαστικότερος τρόπος για να τιμήσει κανείς του νεκρούς του Διστόμου είναι να γίνει αυτό ένα σημείο αναφοράς όχι μόνο για την ελληνική αλλά και για την ευρωπαϊκή ιστορία και μνήμη.
Από Μαρία Σαμπατάκη
[…] ξεκινήσει τα πρώτα Ολοκαυτώματα στα μακεδονικά χωριά (3 χωριά Κρουσίων, Κερδύλια, Μεσόβουνο) και η αντίσταση άρχισε να […]
[…] ξεκινήσει τα πρώτα Ολοκαυτώματα στα μακεδονικά χωριά (3 χωριά Κρουσίων, Κερδύλια, Μεσόβουνο) και η αντίσταση άρχισε να […]
https://farosthermaikou.blogspot.com/2012/06/blog-post_5031.html?m=1