16 Μαρτίου: Σεμινάριο Ιστορίας για την αρβανίτικη ταυτότητα προ του 1821
«Οι ταυτότητες στην προεπαναστατική Ελλάδα»
Ποιά ήταν η ταυτότητα των Αρβανιτών της Νότιας Ελλάδας
πριν την Επανάσταση του 1821;
Στις 
16 Μαρτίου 2016 7.15 μ.μ. – 9 μ.μ. στο Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του δήμου Κηφισιάς θα παρουσιαστεί το θέμα αυτό από τον Δημήτρη Κιουσόπουλο, ιστορικό, στην «Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς , Oδός Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού).
Ο Κιουσόπουλος μετέφρασε (μαζί με τον Π.Μ.Πρωτοψάλτη) την έκθεση του Αυγούστου ντ Ζασσώ (Αuguste de Jassaud).
Η παρουσίαση θα γίνει με αφορμή την έκδοση του υπομνήματος του Γάλλου διπλωμάτη Αυγούστου ντε Ζασσώ «Περί της φυσικής και πολιτικής καταστάσεως των νήσων Ύδρας, Σπετσών. Πόρου και Ψαρών κατά το έτος 1808», εκδ. Βιβλιοπωλείο Δ.Ν.Καραβία, Αθήνα, 2015.
Την Εισαγωγή και τις Σημειώσεις στην έκδοση έκανε ο ιστορικος Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, ο οποίος και είχε εντοπίσει τα χειρόγραφα στα αρχεία του γαλλικού Υπουργείου των Εξωτερικών. Το Υπόμνημα του Γάλλου διπλωμάτη συντάχθηκε στα 1809 και αποσκοπούσε στην ενημέρωση του γαλλικού Υπ.Εξ. Παρέχει πλήθος πληροφοριών για την Ύδρα, τις Σπέτσες, τον Πόρο και τα Ψαρά. Για τη γεωγραφία, την τοπογραφία, την ιστορία, τη διακυβέρνηση, τα ήθη, τον πληθυσμό, τη διάλεκτο, την ενδυμασία, τη θρησκεία, τις τέχνες και τα γράμματα καθώς και την οικονομική δραστηριότητα.
————————————————————————————-
Oι διαφημίσεις που βλέπετε στο τέλος των αναρτήσεων και δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με τη θεματολογία του μπλογκ μας, προέρχονται από τη WordPress και δεν αποφέρουν κανένα οικονομικό όφελος στο ιστολόγιο μας.
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
Ένα ενδιαφέρον ντοκουμέντο:
https://drive.google.com/file/d/0B4Ip8SI3DeIDcFNjMklqMW5NMUU/view
Ο πατριωτικός σύνδεσμος των Αρβανιτών,το 1883
Στις 4.6.1883 επιφανείς Αρβανίτες από διάφορα μέρη της ως τότε ελευθερωμένης Ελλάδας συνέ- στησαν τον σύνδεσμο «Οι Αλβανοί Βλάμηδες» [πρώτος πρόεδρός του ο πρωτοξάδερφος του Μάρ- κου Μπότσαρη],με στόχο την ομαλή ενσωμάτωση των εκτός (των τότε) συνόρων «αλβανών».
Αναπτύσσεται στο ιδρυτικό κείμενο οξυδερκής και βαθιά πολιτική σκέψη.Έχει γίνει αντιληπτός ο ρόλος ευρωπαϊκών δυνάμεων που οργανώνουν τη διανομή των εδαφών που θα αφήσει πίσω της η οπισθοχωρούσα φθίνουσα Οθωμανία.Αναφέρεται ευθέως ο πρακτορικός ρόλος του Hann για τα Αυστριακά συμφέροντα.Θυμίζω ότι Αυστρία και Ιταλία ίδρυσαν ετσιθελικά το Αλβανικό υβρίδιο,το 1913.
Ο σκοπός αυτών των Αρβανιτών ήταν απόλυτα πατριωτικός: να συντελέσουν στην ένταξη αυτού του πανάρχαιου Ηπειρώτικου μέρους στα Ελληνικά σύνορα,όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Προτάσσουν,πανέξυπνα,την παιδεία ως βασικό μοχλό αυτής της οργανωμένης ενσωμάτωσης.
Αποκαλούν,σε κάποια σημεία,αδελφούς και ομόφυλους τους πληθυσμούς που παρέμεναν ως τότε στην κοιτίδα των Αρβανιτών.Πέρα απ΄ τον δικαιολογημένο συναισθηματικό τόνο,υπήρχε και ουσια- στική αφορμή: για τα επόμενα τριάντα τουλάχιστον χρόνια,ξένοι περιηγητές και λοιπές μαρτυρίες αποτυπώνουν την πάλλουσα Ελληνικότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού που κατοι- κούσε τότε στη σημερινή ν. αλβανία.
Σχετικά με τους Σκιπετάρ,ο σύνδεσμος αποδείχθηκε αρκετά ρομαντικός και στην ουσία διαψεύ- στηκε.Οι γνήσιοι Τουρκαλβανοί,οι Σκιπτάρ δεν έδειξαν ούτε τότε,ούτε κατοπινά την ελάχιστη δι- άθεση να ανταποκριθούν σε σύγκλιση,απέρριψαν το ελληνικό αλφάβητο απ΄ τη γραφή τους κι όπως το 1821 τάχθηκαν ενάντιοί μας στην υπηρεσία των Τούρκων,έτσι και αργότερα συντάχτηκαν με Ιταλούς και Ναζί.
Μονίμως ανθέλληνες…
Το βιβλίο,εδώ
Γ. Β. Πέππας
«ξένοι περιηγητές και λοιπές μαρτυρίες αποτυπώνουν την πάλλουσα Ελληνικότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού που κατοι- κούσε τότε στη σημερινή ν. αλβανία.» Μάλιστα. Ας δούμε ποια ήταν η κατάσταση στην Ήπειρο τον 19ο-20ο αιώνα.
Ο Hobhouse παρατηρούσε πως πλησιάζοντας στο Αργυρόκαστρο άλλαζε η ενδυμασία των χωρικών και τη φαρδιά μάλλινη φουστανέλα των Ελλήνων αντικαθιστούσε η βαμβακερή των Αλβανών, ενώ χρησιμοποιούσαν πλέον περισσότερο την αλβανική γλώσσα. Ενώ μέσα στην πόλη των Ιωαννίνων οι Χριστιανοί κάτοικοι μιλούσαν περισσότερο τα ελληνικά, εντούτις στην Ηπειρωτική ύπαιθρο οι περισσότεροι μιλούσαν Αλβανικά ενώ ελληνικά μιλούσαν περισσότερο οι άνδρες. (John Cam Hobhouse, “A journey through Albania and other provinces of Turkey in Europe and Asia, to Constantinople, during the years 1809 and 1810”, James Cawthorn, London 1813)
Όσον αφορά στο Αργυρόκαστρο, ο Holland, ο οποίος επισκέφτηκε την Αλβανία το 1812, αναφέρει ότι η πόλη είχε πληθυσμό 4.000 οικογενειών από τις οποίες μόνο 140 ήταν ελληνικές (Henry Holland, Travels in The Ionian Isles, Albania, Thhessaly, Macedonia, &c., during the years 1812 and 1813, 1815, Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown: 1899, p.272). Οι πληροφορίες αυτές επιβεβαιώνονται από στοιχεία που δημοσίευσε το 1913 το γενικό στρατηγείο του ελληνικού στρατού, σύμφωνα με τα οποία από τους 11.590 κατοίκους του Αργυροκάστρου οι 9.895 ήταν Αλβανοί και μόνο 1695 Έλληνες. (R. Puax, Δυστυχισμένη Βόρειος Ήπειρος, εκδ. 1913)
Ο Holland γράφει επίσης ότι οι Χιμαριότες ανήκουν στην αλβανική φυλή των Λιάπηδων, οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι ανάμεσα στην Αυλώνα και στο Δελβίνο. Άρα το ότι οι Χιμαριότες είναι δίγλωσσοι Αλβανοί (ασχέτως αν πολλοί από αυτούς έχουν αποκτήσει ελληνική εθνική συνείδηση), δεν είναι αλβανική προπαγάνδα του Χότζα.
Κατά τον Αθανάσιο Ψαλίδα: «Η Κορυτζά ή Γκιόρτζα, κωμόπολις με 800 σπίτια, τα μισά μουσουλμανικά και τα μισά χριστιανικά… όλοι οι κάτοικοι Αλβανοί και άλλην γλώσσα δεν ξέρουν. Και η πόλη του Αργυροκάστρου… περιέχει ως 2500 σπίτια εξ ων στα 300 σχεδόν μένουν Χριστιανοί, στα δε υπόλοιπα Τούρκοι. Και οι Χριστιανοί και οι Τούρκοι είναι Αλβανοί.» (Βλ. Κοσμά Θεσπρωτού και Αθανασίου Ψαλίδα…, σελ. 14. 66), εννοώντας προφανώς με το ‘Χριστιανοί’ και ‘Τούρκοι’ χριστιανούς και μουσουλμάνους.
Τον αλβανικό χαρακτήρα των δύο πόλεων μαρτυρεί και ο Παναγιώτης Αραβαντινός: «Γκιόρτζα ή Κορυτζά, πόλη της Μακεδονίας, η πόλη κατοικείτο από 2000 οικογένειες, σχεδόν όλες οικογένειες Αλβανών..», ενώ για το Αργυρόκαστρο σημειώνει ότι «οικείται ήδη η πόλις αύτη υπό 2000 περίπου οθωμανικών οικογενειών, των πλείστων αλβανικής φυλής, πλουσίων και επιχειρηματιών… και υπό 200 χριστιανικών μικρεμπόρων και τεχνιτών.» (Π. Α. Π., «Χρονογραφία της Ηπείρου», Αθήναι 1856, τόμος Β’, σελ. 18. 41)
Ο ίδιος ο Αραβαντινός συμπληρώνει αλλού για την Κορυτσά: «Ο πληθυσμός αυτής αναβαίνει στην εποχή ταύτη σε είκοσι χιλιάδας ψυχές, από τις οποίες μόλις το 10% πρεσβεύουν τον μωαμεθανισμό. Οι κάτοικοι τους ανήκουν κυρίως στην αλβανική φυλή, μιλούν την αλβανική γλώσσα ως μητρική, την δε ελληνική περισσότερο ή λιγότερο γνωρίζουν και μιλάνε οι άνδρες γενικά.» (Παναγιώτη Αραβαντινού, «Περιγραφή της Ηπείρου», ΕΠΜ, Ιωάννινα 1984, τόμος Α’, σελ. 52, 114)
Ας δούμε τι λέει και ο Δασσαρήτης Ηλίας: «Καθ’ άπασαν την εκ 40.000 κατοίκων και επέκεινα κατοικουμένην κοιλάδα της Κοριτσάς λαλείται η αρχαϊκωτάτη αλβανική γλώσσα (ιλλιριοπελασγικού στελέχους), της Ινδοευρωπαϊκής των γλωσσών ομοφυλίας, ως εις πλείστα μέρη της Ηπείρου, ένθα και κατά Στράβωνα ‘το των Ηπειρωτών γένος δίγλωττον αεί’…» («Περί της Κοριτσάς» του Ηλία Δασσαρήτου, στο «Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρίας της Ελλάδος», τόμ. 5ος, Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, 1900, σελ. 135)
Η Κορυτσά λοιπόν ήταν πληθυσμιακά, στην πλειοψηφία της, αλβανική πόλη. Σύμφωνα με βρετανικό μνημόνιο της 28/1/1919, η Κορυτσά θεωρούνταν κατά κύριο λόγο Αλβανική. (Ν. Petsalis-Diomidis, Greece at the Paris Peace Conference (1919), Θεσσαλονίκη 1978)
Η ελληνική προπαγάνδα εκμεταλλευόταν το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Κορυτσάς ήταν στην πλειοψηφία τους Χριστιανοί Ορθόδοξοι, και κάποιοι από αυτούς Βλάχοι. Το 1923, η επιτροπή της ΚτΕ σημείωνε πως: «Στην Κορυτσά στην ουσία δεν υπάρχει ελληνόφωνος πληθυσμός και όταν ο Κλεμανσώ έλεγε το 1913 ότι εκεί η πλειοψηφία του πληθυσμού ήταν Έλληνες, αυτή η γνώμη, η οποία δεν συνάδει με τα γεγονότα, αντανακλά τη σύγχυση μεταξύ θρησκείας και εθνολογικής κατάστασης. Η σύγχυση αυτή ήταν πολύ συνηθισμένη στην συζήτηση περί βαλκανικών ζητημάτων, σύμφωνα με την οποία η ορθόδοξη θρησκεία ταυτιζόταν με την ελληνική εθνικότητα.» (Η Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας, εκδ. Κριτική, Αθήνα, 2003, σελ. 28)
Ο Βρετανός συγγραφέας, δάσκαλος και οεριηγητής, Henry Fanshawe Tozer (1829-1916), το 1865 επισκέφτηκε την Αλβανία. Για το Αργυρόκαστρο γράφει ότι: «Η πόλη στην ουσία κατοικείται από Αλβανούς και οι Έλληνες που βρίσκονται εκεί, θεωρούνται ξένοι. Οι γυναίκες εδώ φοράνε ένα άσπρο βέλο ή πετσέτα, τυλιγμένο γύρω από το κεφάλι, και κρεμασμένο προς τα πίσω.» ενώ στα νότια του Αργυροκάστρου όπως γράφει, υπάρχουν ελληνικά χωριά. (Henry Fanshawe Tozer, Researches in the Highlands of Turkey, Including Visits to Mounts Ida, Athos, Olympus, and Pelion, to the Mirdite Albanians, and Other Remote Tribes, (London: John Murray 1869), Volume 1, Chapter X, pp. 218-233;)
Με το ξεκίνημα του 19ου αιώνα και αργότερα, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Αυστριακοί περιηγητές που επισκέφτηκαν τη Λουντζερία (περιοχή στα βόρεια του Αργυροκάστρου γνωστή και ως ‘Λιντζουριά’), οι περισσότεροι ερχόμενοι μέσω των Ιωαννίνων, περιέγραψαν τους Λουντζεριότες ως ορθόδοξους χριστιανούς που μιλούσαν αλβανικά, και είχαν την αίσθηση ότι, ξεκινώντας από το Δελβινάκι, έμπαιναν σε μία άλλη χώρα. Τα ελληνικά δεν ομιλούνταν όπως σε πιο νότιες περιοχές, ενώ υπήρχαν και διαφορές στον τρόπο ζωής και στα έθιμα των χωριατών.
«Τα δε χοριά της Λιντζουριάς είναι Αλβανοί χριστιανοί, ομοίως και Ζαγοριάς όλοι χριστιανοί Αλβανοί, αρχίζοντας από Σέπερην, το μεγαλύτερων χορίων της. Η δε Ρίζα περιέχει τα χωριά Πέστανη, Κόδρα, Λέκλη, Λάμποβον, Χόρμοβο, Ειρήντι και εξής, Αλβανοί χριστιανοί, ανδρείοι εις τους πολέμους.» (Αθανασίου Ψαλίδα (και Κοσμά Θεσπρωτού), «Γεωγραφία Αλβανίας και Ηπείρου, εξ ανεκδότου χειρογράφου του Κοσμά Θεσπρωτού, με τοπογραφικά σχεδιογραφήματα και γεωγραφικούς χάρτας του ιδίου», προλεγόμενα και σημειώσεις Αθαν. Χ. Παπαχαρίση, Ιωάννινα 1964, σελ. 65;)
Ο Hobhouse που το 1813 επισκέφτηκε το χωριό Κεστοράτ (Qestorat) της Λουντζερίας, γράφει: «Σε αυτό το μέρος όλα ήταν διαφορετικά σε σχέση με όπως ήταν στα ελληνικά χωριά. Γίναμε αποδέκτες μιας ιδιαίτερης προσοχής και καλοσύνης από το άτομο που μας φιλοξενούσε, αλλά δεν είδα καθόλου στο πρόσωπο του (αν και ήταν χριστιανός) από το τρεμάμενο, μελαγχολικό, ντροπαλό βλέμα των Ελλήνων χωριατών. Το χωριατόσπιτο του ήταν άψογα σοβαντισμένο, και ασβεστομένο, και είχε έναν στάβλο και μικρή αποθήκη στο κάτω πάτωμα, και δύο υπνοδωμάτια στον πάνω όροφο, σε ελαφρώς διαφορετικό στυλ από ό,τι είχαμε δει στην κάτω Αλβανία. Θα μπορούσε σίγουρα να χαρακτηριστεί άνετο και εδώ περάσαμε την καλύτερη νύχτα μας από τότε που ήρθαμε από τα Γιάννενα.» (John Cam Hobhouse, “A journey through Albania and other provinces of Turkey in Europe and Asia, to Constantinople, during the years 1809 and 1810”, James Cawthorn, London 1813)
Από την άλλη, οθωμανικές πηγές αλλά και αναφορές περιηγητών, αναφέρουν ότι στις αρχές του 19ου αιώνα η κοιλάδα του Δρίνου, γνωστή και ως κάμπος της Δρόπολης, που είναι μία από τις δύο βασικές περιοχές όπου σήμερα κατοικεί ένα ποσοστό της ελληνικής μειονότητας, ήταν σε μεγάλο βαθμό αλβανική περιοχή.
Ο Γάλλος διπλωμάτης και φιλόλογος Auguste Dozon (1822-1890), υπηρέτησε ως Πρόξενος της Γαλλίας στο Βελιγράδι (1854-1863), στο Μόσταρ (1863-1865, 1875-1878), στη Φιλιππούπολη (1865-1869), στα Γιάννενα (1869-1875), στην Κύπρο (1878-1881), και στη Θεσσαλονίκη (1881-1885). Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την αλβανική γλώσσα, την οποία ξεκίνησε να μαθαίνει στα Γιάννενα μετά που συναντήθηκε με τον Johann Georg von Hahn και νεαρούς Αλβανούς φοιτητές, στην κάποτε πρωτεύουσα της Αλβανίας (όπως ονόμαζε τα Γιάννενα). Το αποτέλεσμα των ερευνών του στην αλβανική γλώσσα και λαογραφική παράδοση, ιδιαίτερα στην προφορική αλβανική λογοτεχνία, καταγράφεται στα βιβλία του ‘Manuel de la langue chkipe ou albanaise’ [Εγχειρίδιο των Σκιπ ή της αλβανικής γλώσσας], που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1879, και ‘Contes albanais, recueillis et traduits’ [Αλβανικά λαϊκά παραμύθια, συλλεγόμενα και μεταφρασμένα], που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1881.
Για το Λεσκοβίκι λέει: «Οι μουσουλμάνοι που αποτελούν περισσότερο από τα 5/6 του πληθυσμού του Λεσκοβικίου, σχεδόν όλοι αποκαλούν τους εαυτούς τους μπέηδες…Κάποτε θεωρούνταν πολύ φανατικοί και ήταν μόνο πριν 7 ή 8 χρόνια που επέτρεψαν να χτιστεί μία εκκλησία. Η αίρεση των Μπεκτασίδων έχει διαδοθεί ανάμεσα τους και ο αριθμός των ακολούθων της ανέβηκε στους 60 μέσα σε μερικά χρόνια…Κανένας από τους άντρες δεν αφήνει το σπίτι του χωρίς χωρίς μία ομάδα οπλισμένων σωματοφυλάκων, συνηθισμένο φαινόμενο στις αλβανικές περιοχές όπου οι αιματηρές βεντέτες είναι αρκετά διαδεδομένες.»,
ενώ για την Κορυτσά λέει: «Λιγότερο από το 1/6 του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι. Αποτελούν περίπου 200 από τα 1.500 συνολικά σπίτια. Υπάρχουν μόνο 2 τζαμιά, ένα από τα οποία είναι πολύ μικρό… Οι χριστιανοί της Κορυτσάς είναι άξιοι θαυμασμού για τις θυσίες που έχουν κάνει να μορφώσουν τους νέους ανθρώπους και να βοηθάνε τους φτωχούς επειδή, όπως οι κάτοικοι (όλων των θρησκειών) άλλων τουρκικών πόλεων, υπόκεινται στους φόρους που η κυβέρνηση και οι υπάλληλοι της τους επιβάλλουν από καιρό σε καιρό, και από τους οποίους δεν μπορούν να ξεφύγουν χωρίς να κερδίσουν την αποδοκιμασία των αρχών…Ο πληθυσμός αυτής της περιοχής, μουσουλμάνοι και χριστιανοί, είναι σχεδόν ολοκληρωτικά αλβανικός… Στον περιβάλλοντα χώρο της Κορυτσάς, υπάρχουν μόνο δύο μικρά βουλγάρικα χωριά, και ένας χειμωνιάτικος οικισμός Βλάχων.» (Auguste Dozon, Excursion en Albanie, (report sent to the French Ministry of Foreign Affairs, Department of Consular and Commercial Affairs, in Paris), published in Bulletin de la Société de Géographie, Paris, June 1875 – Translated from the French by Robert Elsie)
Ο Παισιος στον Εμφυλιο πολεμο 1946-49 μεσα απο μαρτυριες ενος αξιωματικου του.
Θαυμα το 1940 στον Ελληνοιταλικο πολεμο
Επειδή αναφέρθηκα στις προσπάθειες εξελληνισμού των χριστιανών Αλβανών της Ηπείρου και της νότιας Αλβανίας, ας δούμε δύο μαρτυρίες.
Ας δούμε τη μαρτυρία του Εκρέμ Μπέη Βλόρα, που επισκέφτηκε το Μπεράτι το 1908:
«Παράλληλα με την επίσκεψη μου στο τουρκικό σχολείο ινταντιγιέ, επισκέφτηκα επίσης το κύριο ελληνικό σχολείο. Αυτό μου έδωσε μία ευκαιρία να ελέγξω τις προσπάθειες των σημερινών Ελλήνων να εκπολιτίσουν τους αγροίκους και βάρβαρους Αλβανούς. Ο οδηγός μου ήταν ο Έλληνας Πρόξενος. Το σχολείο είναι σε ένα μεγάλο, αρκετά ρημαγμένο σπίτι στη γειτονιά Mangalem. Είναι το αντίστοιχο του εξατάξιου γυμνάσιου. Επιπλέον, το Μπεράτι έχει οκτώ δημοτικά ελληνικά σχολεία – τέσσερα για αγόρια και τέσσερα για κορίτσια. Το γυμνάσιο λειτουργεί για περισσότερο από τριάντα χρόνια και είναι το πρώτο ίδρυμα του είδους του που έχει χτιστεί στο σαντζάκι του Μπερατίου. Εβδομήντα με ογδόντα αγόρια διδάσκονται εδώ χωρίς δίδακτρα, αφού τα έξοδα καλύπτονται από την Ένωση για τη Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας στην Αθήνα. Οι δάσκαλοι διορίζονται κυρίως από τον μητροπολίτη και πληρώνονται απ’ την Αθήνα. Η εκκλησία έχει επιβάλλει έναν μικρό φόρο στον πληθυσμό, στο επίπεδο των δέκα πιάστρων (δύο κορώνες) ετησίως, τις οποίες συλλέγει ο subashi, συχνά μόνο από τους πλουσιότερους. Είναι για την πληρωμή των μισθών των ιερέων, αλλά το μεγαλύτερο μέρος καταλήγει στο θησαυροφυλάκιο της ελληνικής σχολικής ένωσης στην Αθήνα. Πρέπει να πω ότι η διδασκαλία σε αυτό το σχολείο και στα άλλα κρατικά ελληνικά σχολεία είναι καλύτερη σχεδόν σε όλα από αυτή στο τουρκικό σχολείο. Οι Έλληνες έχουν δουλέψει αφοσιωμένοι επιμελώς για δεκαετίες, ακολουθώντας σταθερούς στόχους, με την πρόθεση αφομοίωσης του πληθυσμού. Οποιοσδήποτε δεν είναι πεπεισμένος από τη δικιά μου ερμηνεία των προθέσεων και των αποτελεσμάτων αυτής της “εκπολιτιστικής και σχολαστικής” δουλειάς, θα έπρεπε να έρθει στο Μπεράτι το απόγευμα, όταν τα παιδιά – όλοι Αλβανοί – φεύγουν από το σχολείο, ενώ τραγουδάνε τον ελληνικό εθνικό ύμνο.» (Ekrem bey Vlora, Aus Berat und vom Tomor: Tagebuchblätter, (Sarajevo: Daniel A. Kajon, 1911), p. 24-54 – Translated from the German by Robert Elsie.)
Ο Δανός αρχαιολόγος Peter Oluf Brønstedt, οποίος στις 12 Δεκεμβρίου του 1812 επισκέφτηκε την Πρέβεζα, είπε ότι «Κάθε χριστιανός Αλβανός που έχει δεχτεί οποιουδήποτε είδους μόρφωση, καταλαβαίνει τα σημερινά ελληνικά, συχνά καλύτερα απ’ τη μητρική του γλώσσα. Όλη η φιλολογική εκπαίδευση, στα θρησκευτικά και σε άλλα σχολεία, πραγματοποιείται στα νέα ελληνικά, εκτός από μερικές φυλές, που εδώ και μερικούς αιώνες έχουν ασπαστεί το Ισλάμ…» (Peter Oluf Brønstedt, Interview with Ali Pacha of Joanina, in the Autumn of 1812; with Some Particulars of Epirus, and the Albanians of the Present Day, (Edited with an introduction by Jacob Isager), Athens: The Danish Institute at Athens 1999, p. 34-77)
«…Οι χριστιανοί ορθόδοξοι στον αλβανικό νότο, οι οποίοι, μέσω της ελληνικής εκπαίδευσης και της επιρροής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είχαν αποκτήσει μία ελληνική συνείδηση και πολλοί από αυτούς έγιναν πρωτοπόροι στην ενδυνάμωση της ελληνικής κουλτούρας και επίσης ωφέλησαν το ελληνικό κράτος με διάφορους τρόπους. Η επιρροή του ελληνισμού στον Αλβανό Ορθόδοξο ήταν τέτοια που, όταν αναπτύχθηκε η αλβανική εθνική ιδέα, στις τρεις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, ήταν πάρα πολύ μπερδεμένοι όσον αφορά την εθνική τους ταυτότητα. Συνεπώς παρατηρούμε το φαινόμαινο ότι πρωταγωνιστές των δύο εθνικών κινημάτων να έρχονται από το ίδιο χωριό. Για παράδειγμα, το χωριό Qestorat στο Αργυρόκαστρο ήταν ο τόπος γέννησης του γνωστού ευεργέτη Χριστάκη Ζωγράφου (Kristaq Zografi) (1820-1896) και του γιου του Γεωργίου, Υπουργού των Εξωτερικών της Ελλάδας, ηγετικής προσωπικότητας του ελληνικού εθνικού κινήματος και πρώτου γενικού κυβερνήτη της Ηπείρου μετά την απελευθέρωση της το 1913. Το ίδιο χωριό ήταν επίσης τόπος της ηγετικής προσωπικότητας του αλβανικού εθνικού κινήματος Παντελί Σοτίρι (Pandeli Sotiri), που ήταν μαθητής του δασκάλου ελληνικών Κότο Χότζι (Koto Hoxhi). Ο Hoxhi συνήθιζε να διδάσκει την αλβανική γλώσσα μυστικά στους μαθητές του, αυτός είναι ο λόγος που συγκρούστηκε με το ελληνικό προξενείο στα Γιάννενα, όπου στην πραγματικότητα είχε κάνει ένα ατυχές αίτημα για την ίδρυση ενός αλβανικού σχολείου. Στην πραγματικότητα αφορίστηκε από τον Επίσκοπο του Αργυροκάστρου. Ακόμα, εκτός από τον Sotiri, το σχολείο του Qestorat παρήγαγε ακόμα έναν σημαντικό αντιπρόσωπο του αλβανικού εθνικού κινήματος, τον Πέτρο Νίνι Λουαράσι (Petro Nini Luarasi)…Πιστεύω ότι θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί, τηρουμένων των αναλογιών, πώς αυτοί οι νεαροί Αλβανοί θα μπορούσαν να είναι τον 19ο αιώνα στα χωριά τους, σπουδάζοντας στα ελληνικά σχολεία αρχικά στα ίδια τους τα χωριά και αργότερα στη Ζοσιμαία Σχολή στα Γιάννενα, και να επηρεάζονται έτσι απ’ την ελληνική κουλτούρα, ένα γεγονός που, σε συνδιασμό με τη χριστιανική ορθόδοξη πολιτισμική παράδοση με την οποία μεγάλωσαν στο σπίτι, τους οδήγησε στον εξελληνισμό…» (Vassilis Nitsiakos, On the Border: Transborder Mobility, Ethnic Groups and Boundaries on the Albanian-Greek frontier, LIT Verlag Münster, Berlin 2010, p. 153-154)
Ας δούμε τώρα ένα παράδειγμα εξελληνισμού της Ηπείρου (και όχι μόνο) και των Αλβανών, από τη Λουντζερία, μέσω της εκκλησίας αυτή τη φορά.
«Είναι επίσης πολύ καλά γνωστό, σ’ αυτό το μέρος των Βαλκανίων, και πίσω στους οθωμανικούς χρόνους, τα εθνόνυμα ‘Έλληνας’ και ‘Χριστιανός Ορθόδοξος’ ήταν κατά πολύ συνώνυμα, έτσι ώστε ήταν δύσκολο να είσαι χριστιανός και να λες ότι δεν είσαι Έλληνας. Η Λουντζερία (Lunxhëri) αυτής της ασάφειας ή αντίθεσης. Με το ξεκίνημα του 19ου αιώνα και αργότερα, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Αυστριακοί περιηγητές που επισκέφτηκαν τη Λουντζερία, οι περισσότεροι ερχόμενοι μέσω των Ιωαννίνων, περιέγραψαν τους Λουντζεριότες ως ορθόδοξους χριστιανούς που μιλούσαν αλβανικά, και είχαν την αίσθηση ότι, ξεκινώντας από το Δελβινάκι, έμπαιναν σε μία άλλη χώρα, παρόλο που τα πολιτικά σύνορα δεν υπήρχαν τότε. Δεν μιλούσαν ελληνικά, όπως μιλούσαν πιο νότια, υπήρχε μία αλλαγή στον τρόπο ζωής και στα έθιμα των χωριατών… Τα ελληνικά, παρόλα αυτά, χρησιμοποιούνταν στις εκκλησιαστικές ακολουθίες σε όλη τη Λουντζερία, και οι ηλικιωμένες γυναίκες από το χωριό Këllëz έλεγαν ότι ‘εμείς οι γυναίκες δεν καταλαβαίναμε τι έλεγε ο παπάς’. Επίσης, λέγεται ότι οι νεαροί άντρες που άφηναν τη Λουντζερία στον δρόμο του κουρμπέτ (ξενιτιάς) για την Κωνσταντινούπολη, μιλούσαν μόνο αλβανικά και μάθαιναν τα ελληνικά και τα τούρκικα στην Κωνσταντινούπολη.» (Gilles De Rapper, Better than Muslims, not as good as Greeks: Emigration as experienced and imagined by the Albanian Christians of Lunxhëri, Sussex Academic Press, 2005, p.10-11)
Αυτός ήταν ο σφιχτός εναγκαλισμός από την ελληνο-ορθόδοξη εκκλησία.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι όταν στη Βοστώνη των Η.Π.Α. πέθανε από βαριά γρίπη ένας ορθόδοξος χριστιανός Αλβανός, ο Kristaq Dishnica, μέλος της αλβανικής κοινότητας του Hudson της Μασσαχουσέττης, ένας εκεί Έλληνας ορθόδοξος ιερέας, αρνήθηκε να ψάλει την νεκρώσιμη ακολουθία. Ο λόγος ήταν ότι ο Dishnica ήταν από αυτούς που διεκδικούσαν οι εκκλησιαστικές ακολουθίες για τους χριστιανούς Αλβανούς να γίνονται στην αλβανική γλώσσα. (Constance J.Tarasar, Orthodox America, 1794-1976: development of the Orthodox Church in America, Bavarian State Library, (1975), p. 309)
Τότε ήταν που ο Φαν Νόλι και μία ομάδα Αλβανών πατριωτών δημιούργησαν στο New England την ανεξάρτητη Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Ο Νόλι, γεννημένος στα αρβανίτικα χωριά της Ανατολικής Θράκης και πρώτος ιερέας της εκκλησίας αυτής, συγγραφέας, ποιητής, ιστορικός, μουσικολόγος, συνθέτης, εξαιρετικός μεταφραστής κλασσικών έργων (Σαίξπηρ, Ομάρ Καγιάμ κλπ), προσωπικότητα με παγκόσμια αναγνώριση που το έργο του απέσπασε το θαυμασμό των Μπέρναρντ Σω, Τόμας Μαν, Σιμπέλιους και άλλων, κάτοχος δέκα γλωσσών, χειροτονήθηκε ιερέας το 1908 από τον Ρώσο ορθόδοξο επίσκοπο της Αλάσκας στις Η.Π.Α. Έτσι, η πρώτη λειτουργία με το ορθόδοξο τυπικό στην αλβανική γλώσσα, πραγματοποιήθηκε στη Βοστώνη στις 22 Μαρτίου 1908. Το 1921-‘22 μέσω κληρικολαϊκού συνέδριου ο Νόλι ανακήρυξε αυτοκέφαλη την αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία και τέθηκε επικεφαλής της το 1923 ως μητροπολίτης Δυρραχίου. (Stavro Skendi, The Albanian National Awakening 1878-1912, Princeton 1967, σελ. 162-163)
Να σημειωθεί ότι το πατριαρχείο καθαίρεσε τους συμπρωταγωνιστές της ανεξαρτησίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, τον μητροπολίτη Βελεγράδων (Μπεράτ) Βησσαρίωνα Τζοβάνι και τον ιερέα Ατ Βασίλι Μάρκου, τους οποίους αποκατέστησε αργότερα. Ακόμα και μετά το 1990 όμως και ενώ υπήρχαν αξιόλογοι Αλβανοί ορθόδοξοι ιερείς στην Αμερική, ο αρχικά έξαρχος του Πατριαρχείου και στη συνέχεια αρχιεπίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας Αναστάσιος διόρισε Έλληνες επισκόπους και ιερείς, ξεσηκώνοντας αντιδράσεις. Την ίδια στιγμή η πολύ μικρότερη Ρωμαιο-καθολική Εκκλησία της Αλβανίας αρχικά είχε Ινδό νούντσιο και από το 1992-‘93 Αλβανό προκαθήμενο από την Μιρντίτα (περιοχή της βόρεις Αλβανίας όπου κατοικούν καθολικοί χριστιανοί) και 4 Αλβανούς ή αλβανογενείς επισκόπους, ακόμη και για την μικρή ουνιτική επισκοπή του Νότου (δημιουργήθηκε το 1660 όταν ο ορθόδοξος επίσκοπος προσχώρησε στην Ουνία, ενώ διατηρούνται μέχρι σήμερα πάνω από 3.000 πιστοί). Μετά το 1998 διορίστηκαν τελικά και Αλβανοί επίσκοποι στην αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Για τους Αλβανούς μετανάστες στις Η.Π.Α. που είχαν προσχωρήσει στην αλβανική εθνική κίνηση, διατείνονταν ο πρόξενος Μοναστηρίου το 1909: «Επίσης την προσοχήν ημών δέον να ελκύση και η Αμερική, εν η ο Αλβανισμός των Ορθοδόξων επετέλεσεν ατυχώς σπουδαίαν πρόοδον…» (Α.Υ.Ε., 1909, Ι’, αρ. 517, Προξενείο Μοναστηρίου προς Υπουργείο Εξωτερικών, Μοναστήρι, 25 Ιουνίου 1909)
Ο αλβανισμός λοιπόν προχώρησε ατυχώς σύμφωνα με τον Έλληνα πρόξενο, ακριβώς επειδή ο στόχος της Ελλάδας ήταν η αφομοίωση και ο εξελληνισμός του κάθε χριστιανού ορθόδοξου, ανεξαρτήτως της πραγματικής καταγωγής του. Οι ορθόδοξοι ιερείς στήριζαν με τον τρόπο τους όπως είδαμε τις επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης και ήταν κατά της ίδρυσης αλβανικών σχολείων και κατά της εισαγωγής της αλβανικής γλώσσας στις θρησκευτικές εκκλησιαστικές ακολουθίες.
Ήδη από το 1892, ο Μητροπολίτης Καστοριάς Φιλάρετος απευθυνόμενος σε τμήματα του πληθυσμού της πνευματικής του επικράτειας, καλούσε τους πιστούς να αντιταχθούν στην προσπάθεια για τη σύσταση αλβανικών σχολείων, που ήταν τότε σε εξέλιξη, φτάνοντας ως το σημείο να ισχυριστεί πως η αλβανική γλώσσα ουσιαστικά δεν υφίσταται. (Stavro Skendi, The Albanian National Awakening 1878-1912, Princeton 1967, σελ. 137-138.)
Αξίζει εδώ να ειπωθεί ότι η Ρωμαιο-καθολική Εκκλησία επέτρεπε στους Αρμπερές της Καλαβρίας την χρήση της αλβανικής γλώσσας κατά τη διάρκεια της λειτουργίας και των εκκλησιαστικών τους ακολουθιών στο ορθόδοξο τυπικό.
Έγραφε η αλβανική εφημερίδα «Drita» που τυπώνονταν στη Σόφια για τον Μητροπολίτη Κορυτσάς Φώτιο:
«Είναι θεοσεβής ο Αρχιερεύς μας, αλλά και Ιησουΐτης τέλειος, νηστεύει πάντοτε αλλά και κινεί κάθε κακοποιό ελατήριο κατά των ατυχών ημών Αλβανών ώστε να ματαιώσει κάθε εθνικό μας σκοπό, ώστε να μας προσηλυτίσει στην ελληνική ιδέα, φροντίζοντας με καταχθόνια μέσα ώστε να κλείσουν τα Αλβανικά μας σχολεία, ώστε να γίνουν έρευνες στον κάθε Αλβανό, αδιαφορώντας για την περαιτέρω τύχη μας και περιορίζοντας μας με πρόστιμα και κατάρες και αφορισμούς να μη μιλάμε την μητρική μας γλώσσα ούτε στον δρόμο, ούτε στις συναναστροφές, ούτε ακόμα και στα ίδια μας τα σπίτια! Παράλογη απαίτηση και παράτολμη αξίωση! Με άλλα λόγια να επιβάλλουμε ακόμα και στους γέροντες γονείς μας, στους παππούδες μας και στους υπόλοιπους ηληκιωμένους συγγενείς μας, να συνδιαλέγονται μαζί μας Ελληνιστί! … Αλλά με πιο δικαίωμα, Σεβασμιώτατε; Τι είστε εσείς και μας επιβάλλεστε με αυτόν τον τρόπο; Μήπως δεν είστε ένας κληρικός, ένας μισθωτός μας για τα χριστιανικά μας καθήκοντα; … Εάν τολμήσουμε να κατηγορήσουμε τη γλώσσα και τον εθνισμό σας, θα μας μισήσετε; Βεβαίως. Τότε με πιο δικαίωμα εσείς κατηγορείτε και καταδιώκετε τη γλώσσα μας και τον εθνισμό μας;» (Εφημερίδα Drita, αρ. φύλλου 74, Α.Υ.Ε. (Αρχεία Υπουργείου Εξωτερικών) 1906, 64. 3)
Ο εναγκαλισμός των Αλβανών από την ελληνορθόδοξη εκκλησία συνεχίζεται κατά κάποιο τρόπο ακόμα και σήμερα. Με πρωτοβουλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας και με τη στήριξη του Ιδρύματος «Πνοή Αγάπης» της Εκκλησίας της Αλβανίας, λειτουργεί δίγλωσσο ιδιωτικό οκτατάξιο Δημοτικό Σχολείο στο Αργυρόκαστρο, καθώς και άλλα δίγλωσσα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία, τετρατάξιο Ενιαίο Εκκλησιαστικό Λύκειο, Τεχνικό Λύκειο και ΙΕΚ). Επίσης, δίγλωσσα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν στην Κορυτσά (Όμηρος), στα Τίρανα (Αρσάκειο) και στη Χιμάρα, όπου στα παιδιά διδάσκεται η ελληνική ιστορία, οι ελληνικές εθνικές γιορτές, ο ελληνικός εθνικός ύμνος κ.α. Στα σχολεία αυτά δεν φοιτούν μόνο τα παιδιά των Ελλήνων της Αλβανίας, αλλά και Αλβανοί μαθητές.
λεει η αλβανικη προπαγανδα….
»»Οι Σουλιωτες δεν μιλαγανε ελληνικα πριν το 1830 η σε πιο »λαιτ»εκδοχες πριν πανε στη Κερκυρα μετα το διωγμο του απο τον Αλη Πασα »’
»’Οι Σουιωτες ηταν Τσαμηδες »
Ας δουμε για αρχη μερικες ανακριβεις αλβανοεθνικιστικες πηγες περι των Σουλιωτων.
α]Πρωτη πηγη ο αγαπημενος της »’νεας ιστοριογραφιας»’ Φινλευ ο οποιος φυσικα τους ονομαζει και αυτους ως »Αλβανους»«Σουλιότες, η πιο αξιοσημείωτη φυλή Αλβανών Ορθοδόξων» είχε πει ο George Finlay το 1861 (George Finlay, A History of Greece, vol. 6, Cambridge University Press, 2014)
Ο ΟΜΩΣ ΦΙΝΛΕΥ ΕΒΛΕΠΕ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΣΤΗ ΜΙΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟ
ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΑΛΛΑ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΕ
ΚΟΡΩΝΗ
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ
ΟΛΥΜΠΙΑ
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΑΛΗΘΗ .
ΕΔΩ ΕΙΧΕ ΓΡΑΨΕΙ ΟΤΙ ,
ΚΑΘΩΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΠΟΛΛΟΙ ,
Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ , ΚΑΤΑ ΤΑ »ΠΟΛΥΤΕΛΗ ΣΥΜΠΟΣΙΑ» ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΑΛΒΑΝΙΚΑ.
ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΙΛΛΥΡΙΚΑ ΑΛΛΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ .
ΒΕΒΑΙΑ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΤΙ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΙΛΙΟΥΝΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ
ΑΙΟΛΟΔΩΡΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ .
ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΕΓΕ ΕΝΩ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ KAN ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ [ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ ΟΜΩΣ ] Η ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΛΛΥΡΙΚΗΣ ΛΑΛΙΑΣ . ΔΗΛΑΔΗ ΣΑΝ ΙΛΛΥΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΙΔΙΑ ΛΑΛΙΑ .
ΠΑΡΟΛΑ ΑΥΤΑ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ »’ΑΛΒΑΝΙΚΑ» ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΩΣΣΟΛΟΓΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΙΑ ΜΕΡΙΚΩΣ ΕΚΛΑΤΙΝΙΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ.
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΩΝ – ΡΩΜΑΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΕΚΛΑΤΙΝΗΣΑΝΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΛΑΛΙΑ .
ΚΟΥΛΟΥΒΑΧΑΤΑ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ .
ΕΠΗΡΕΑΣΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΝΙΛΛΥΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ
ΑΣΧΕΤΑ ΜΕ ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ ΤΑ ΕΚΑΝΕ ΛΙΓΟ ΜΑΝΤΑΡΑ .
ΑΛΛΗ ΠΗΓΗ …..
Η Μιράντα Βίκερς γράφει: «Οι Σουλιώτες, που τότε αριθμούσαν 12.000 άτομα, ήταν Αλβανοί χριστιανοί.» (Miranda Vickers, ‘Albania: a Modern History’, London 1994)
Η ΑΛΒΑΝΟΦΙΛΗ [ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΕΝΝΟΙΑ] ΒΙΚΕΡΣ
ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
ΑΦΟΥ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΩΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΟΟΟΟΛΗΗΗ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ
ΕΙΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΣΧΕΤΗ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ
ΕΙΤΕ ΚΑΝΕΙ ΕΝ ΨΥΧΡΟ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΣΙΓΑ ΜΗΝ ΔΕΝ ΕΒΓΑΖΕ »»ΑΛΒΑΝΟΥΣ»» ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΞΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΠOY ΑΠΛΑ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ
ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΕΞΙΣΟΥ ΚΑΙ ΡΩΜΕΙΚΑ ΚΑΙ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ
ΠΡΑΓΜΑ ΛΟΓΙΚΟ
ΑΦΟΥ ΗΤΑΝ ΑΠΟΓΟΝΟΙ
ΜΟΝΟΓΛΩΣΣΩΝ – ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΩΝ ΑΠΟ ΠΡΕΒΕΖΑ ΚΑΙ ΓΙΑΝΝΕΝΑ
ΔΙΓΛΩΣΣΩΝ ΑΠΟ ΦΑΝΑΡΙ ΚΑΙ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΚΑΙ ΛΑΚΚΑ ΣΟΥΛΙ
ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΒΛΑΧΩΝ ΔΙΓΛΩΣΣΩΝ
ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ
ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ
ΔΗΛΑΔΗ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
ΟΠΩΣ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΙΔΡΥΣΑΝΕ ΤΗΝ »ΚΟΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΓΡΑΙΚΩΝ»’
ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ 5 ΑΙΩΝΕΣ ΠΡΙΝ …..
ΑΣ ΤΙΣ ΔΟΥΜΕ…
Ο Λόρδος Byron περιγράφει τους Σουλιότες ως «κακότροπους Ρωμαίους που μιλούν λίγα Ιλλυρικά»»
EΛΛΗΝΕΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΔΗΛΑΔΗ ΑΦΟΥ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΡΩΜΕΙΚΑ ΜΙΛΑΝΕ ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΙΛΛΥΡΙΚΑ.
»οι Ορθόδοξοι Σουλιότες, ένα θαυμαστό μείγμα από Έλληνες και εξελληνισμένους Αλβανούς, που κέρδισαν τον θαυμασμό του Byron.» [William Miller, ]»
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΣΙΓΟΥΡΑ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ.
Κατά τον Παπαρρηγόπουλο «…οι Σουλιότες ήσαν κράμα Ελλήνων και εξελληνισθέντων Αλβανών και εις των επιφανέστερων γόνων του συνοικεσίου των δύο φυλών…
ΑΡΑ ΑΦΟΥ ΗΤΑΝ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ.
Ας δούμε τι είπε και ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος, συγγραφέας, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 και υπασπιστής του Κολοκοτρώνη: «…Αυτά έλεγαν στους ξένους, οι οποίοι ευκόλως πείθονταν, ο δε στον Νέγρη, και ο άλλος σε άλλον, στον Δημήτριο Υψηλάντη, όμως δεν πλησίαζαν, διότι αυτός ήταν ενωμένος με το στοιχείο του τόπου, και γι’ αυτό δεν τον εμπιστεύονταν ούτε ο Νέγρης, ούτε ο Καρατσάς, ούτε ο Μαυροκορδάτος.
Κατά δυστυχία όμως με τούς τελευταίους αυτούς συμφώνησαν όλη η φυλή των Αλβανών-Ελλήνων-Σουλιωτών…» (Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα 1858: Τύποις και βιβλιοπολείω Π. Δ. Σακελλαρίου)
ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΤΟΥΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΩΣ »ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ» ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΤΟΥ »ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ » ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΚΕΤΟ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΑ ΗΤΑΝ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ .
Ο William Eton αναφέρει και αυτός , στο βιβλιο «A Survey of the Turkish Empire» (1798) ,τα εξης….
Τους στρατιώτες του Αλη Πασα τους οποιους ονομαζει »»’as they were all Albanians»»» ,
ενώ αναφερει τους Σουλιωτες ως »»Greek inhabitants of the mountain of Sulli»»’
Δηλαδη Ελληνες οι μεν Αλβανοι οι δε αρα σιγουρα ηταν διγλωσσοι τουλαχιστον σε αντιθεση με τους σκετα αλβανοφωνους Λιαμπηδες.
»Με τη φράση «Εκείνο το ελληνικό φύλο που κατοικεί στο βουνό Σούλι…» αρχίζει την περιγραφή του για το Σούλι ο Γερμανός διπλωματης Bartholdy («Voyage en Grece fait dans les Anees 1803 et 1804».
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΙΝ ΤΟ 1830 Η ΤΟ 1821 .
ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ…..
»»Ο Pouqueville αποκαλεί τους Σουλιότες ως Έλληνες, επειδή ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το καταλαβαίνουμε αυτό επειδή τους μουσουλμάνους του Αλή Πασά που επιτέθηκαν στους Σουλιότες, τους αποκαλεί Αλβανούς.»’
ΕΝΩ Ο ΠΟΥΚΕΒΙΛ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ .
ΟΙ ΜΕΝ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΛΙΑΜΠΗΔΕΣ-ΑΛΒΑΝΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ
ΕΝΩ Ο ΔΕ ΗΤΑΝ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΔΗΛΑΔΗ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ .
ΔΗΛΑΔΗ ΜΙΛΑΕΙ ΚΑΘΑΡΑ ΜΕ ΕΘΝΟΤΙΚΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥΣ Ο ΠΟΥΚΕΒΙΛ .
ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΝΕΦΕΡΕ
ΩΣ ΡΩΜΙΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ
ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Ο Ελληνας γραμματεας του Αλη Πασα , Ψαλιδας αναφερει και αυτος…
»’Εις την Τζαμουριαν, ειναι και το περιφημο Σουλι ή Κακοσουλι, αυτη η περιοχη των χωριων τουτων εκατοικειτο απο Γραικους πολεμικους, ….»»
ΑΡΑ ΗΤΑΝ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ.
ΑΥΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ .
Να δούμε τι λέει και η ανακριτική έκθεση των Αυστριακών όταν συνέλαβαν τον Ρήγα:
»’Μετά την απελευθέρωσιν δε της Πελοποννήσου ήθελε να εισβάλη εις την Ήπειρον, να ελευθερώσει και ταύτην την χώραν, να συνενώση τους Μανιάτας μετά των άλλων Ελλήνων στασιαστών, των καλουμένων Κακοσουλιωτών»»
ΑΡΑ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΓΡΑΙΚΟΦΩΝΟΙ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΟΜΩΣ ΤΙ ΛΕΓΑΝΕ ΚΑΙ ΤΙ ΓΡΑΨΑΝΕ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΙΟΙ….
Το ημερολογιο του Φώτου Τζαβέλλα, του 1792 που συνεταξε στη Κερκυρα οταν ειχαν καταφυγει εκει λογω του Αλη Πασα και των Τουρκων Σκιπεταρων του …..
ΑΣ ΠΑΡΟΥΜΕ ΜΙΑ ΓΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΤΟΥ »»ΑΛΒΑΝΟΥ»»
«Απριλίου 20.
…….
Και κινήσαμαν στις 20 τʹ Απριλίου από το νησί (των Ιωαννίνων) και κοιμηθήκαμαν στο Λευτεροχώρι Απριλίου 20 και στις 21 αλλαχτήκαμαν (=αλλαγή με άλλους ομήρους) και πάγει ο Γηώργος Σέχος και μεις ήρθαμαν στου Σούλι
Απριλίου 22 (1793).
Εγό ο φότος τζαβέλας
κάνο θύμησ
ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΙΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ;;;
Το παλαιότερο γνωστό τυπογραφημένο βιβλίο στα Αλβανικά είναι το Μεσάρι (Meshari) ή σύνοψη θείας λειτουργίας, γραμμένο από τον Γκιον Μπουζούκου (Gjon Buzuku), καθολικό ιερέα, το 1555.[4]
ΑΡΑ ΑΝ ΗΘΕΛΕ Ο ΤΖΑΒΕΛΑΣ ΘΑ ΕΓΡΑΦΕ ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΟΠΩΣ ΕΚΑΝΕ Ο ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΛΒΑΝΟΣ ΙΕΡΕΑΣ,
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΚΑΝΕ
ΓΙΑΤΙ ΕΓΡΑΨΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΟΠΩΣ ΚΑΝΑΝΕ ΠΑΝΤΑ ΟΙ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΡΩΜΕΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΗΣ ΑΠΛΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΠΟΥ ΕΠΙΣΗΣ ΣΥΝΕΤΑΞΕ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ
Σημαντικότατη άποψη είναι και η γλωσσολογική παρατήρηση του μεγαλύτερου «αρβανιτολόγου» της εποχής του Τίτου Γιοχάλα(2α):
«…Τέλος, ας προστεθή και η κατά λέξιν μετάφρασις των φράσεων ερημίτου αγάπη-askitiut dashuri αντί dashuri asqitiut, φίλον ασπάζομαι- mik puth αντί puth mik(un), και το σύνθετον καλογεννημένος-mirelere αντί I lere mire.
Η παρουσία αύτη φαινομένων της ελληνικής συντάξεως εις το αλβανικόν ιδίωμα του Λεξικού είναι δυνατόν να ερμηνευθεί κατά δύο τρόπους:
Α) Ότι μητρική γλώσσα του Μπότσαρη και των συνεργατών του(Εκτός από τον Μάρκο, στην συγγραφή συνέβαλαν και ο Νότης και ο πεθερός του Καλογήρου) ήτο η Ελληνική, αφού ως γνωστόν, άνθρωποι πειορισμένης παιδείας, ως οι «λεξικογράφοι» μας, σκέπτονται βασικώς εις την μητρικήν των γλώσσαν. Παρατηρούμεν ότι συντακτικά λάθη δεν εσημειώθησαν εις το ελληνικόν τμήμα του Λεξικού, ούτε επιδράσεις της Αλβανικής εις την ελληνικήν σύνταξιν.
Β) Είναι επίσης δυνατόν η επίδρασις της ελληνικής γλώσσης να ήτο τόσον μεγάλη επι της Αλβανικής της ομιλουμένης πιθανώς εις την περιοχήν του Σουλίου(πράγμα το οποίον είναι εμφανέστατον εις το λεξιλόγιον του Λεξικού), ώστε να κλονίση ακόμη και την σύνταξίν της. Δυστυχώς ο Μπότσαρης δεν μας παρέδωσεν εκτενές πεζόν κείμενον εις την Ελληνικήν με αντίστοιχον απόδοσιν εις την Αλβανικήν, ώστε να δυνηθώμεν να ελέγξωμεν ευχερέστερον παρομοίας φύσεως συντακτικά φαινόμενα.
ΑΡΑ ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΔΙΓΛΩΣΣΟΥΣ .
ΣΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΠΟΤΕ Η ΛΕΞΗ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΣ Η ΑΛΒΑΝΟΣ ΕΝΩ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ »ΡΩΜΕΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΗΣ ΑΠΛΗ»’
ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ ΗΔΗ ΓΚΕΚΗΔΕΣ ΚΑΙ ΤΟΣΚΗΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΝ ΩΣ »ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ» ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑΣ ΣΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ.
ΑΝ ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΗΤΑΝΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΙ ΟΜΟΦΥΛΟΙ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΘΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΟΝΤΑΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΜΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΚΑΝΑΝ.
ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΠΑΛΙ ΛΕΓΕΤΑΙ ΟΤΙ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟ ΕΦΤΑΞΕ Ο ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΓΙΑ ΝΑ »ΜΑΘΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ» ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΝΝΕΝΟΟΥΝΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ.
ΑΥΤΑ ΒΕΒΑΑΙ ΤΑ ΛΕΝΕ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΑΣ ……
TΩΡΑ ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΝΤΑΝ ΣΤΟ ΟΡΕΙΝΟ ΣΟΥΛΙ ΕΧΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΞΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΣΟΥΛΙΩΤΗ ΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ .
Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ »»’ η τε Αλβανική και Ελληνική γλώσσα ομιλείτο παρ’ αυτοίς»»
»’εκαυχοντε πρασαγορευομενοι Ελληνες»’,
δηλαδη δηλωνανε με περιφανεια την ελληνικοτητα τους παρα τη διγλωσσια τους ,οπωσ δηλαδη κανανε παντα οι Αρβανιτες .
Ο ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΚΟΥΤΟΝΙΚΑΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΟΥΛΙΟΥ , ΛΑΚΑΣ ΣΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΦΑΝΑΡΙΟΥ
»’΄Λαλείτε η ελληνικη και η αλβανικη διαλεκτος»’
ΔΗΛΑΔΗ ΕΧΟΥΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΣΟ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΗ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ ΟΤΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΕΞΙΣΟΥ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΗΔΗ ΠΡΙΝ ΤΟ 1821 .
ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΕΛΕΓΑΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ
ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΝ ΑΥΤΟΙ ΕΝΩΠΙΟ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ
Ο βιογράφος του Αλή Πασά, Αχμέτ Μουφίτ, αποκαλεί τους Σουλιότες ως ‘Ρωμαίγους’.
Ο Βελή πασάς ,γιος του Αλη Πασα, στην αλληλογραφία με τον πατέρα του, ονομάζει τους Σουλιώτες Ρωμέους. Ρομέγους .
Επισης και ο μουσουλμάνος Αλβανος αξιωματούχος του Αλή Μπεκίρ Τζογαδούρος τους ονομαζει Ρωμαιους
: «Ακόμη, εφένδη μου, δόστους κι έναν παπάν ότι οι Ρομέγη χωρής παπάν δεν ημπορούν να γκάμουν.»
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΑΝΕ ΡΩΜΙΟΥΣ
.
ΒΕΒΑΙΑ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΤΟΥΣ ΒΓΑΛΟΥΝ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΑΛΛΑ ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΘΑ ΞΕΡΑΝΕ.
ΝΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1821 [ Η ΟΠΟΙΑ ΤΕΛΙΚΑ ΔΕΝ ΤΗΡΗΘΗΚΕ ]
ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
Συνθήκη της 15ης Ιανουαρίου 1821
Ημείς οι υπογεγραμμένοι Αγαδο-Αλβανοί και Καπετανέοι Σουλιώται ορκωνόμεθα ο καθείς εις την Πίστιν του, να βαστάξωμεν το παρόν γράμμα στερεόν, βέβαιον και αμετάτρεπτον και ότι, επειδή και ο Αφέντης μας Αλή Πάσσας, πολιορκείται στενά από τον Ισμαήλ και λοιπούς Πασσάδες, να ήμαστε αδέλφια, ένα κορμί και μία ψυχή, και να χύσωμεν το αίμα μας δια το σελαμέτι (σωτηρία) αυτού του Αφεντός και, εάν κανένας από ημάς τους Τουρκους γένη άπιστος και αρνηθή τον όρκον, να ήναι όξω από το ντιν-ισλάμ και να αποθάνη Οβριός ειδέ και από ημάς του Ρωμιους κανένας, να ήναι αρνητής του Χριστού. Αυτά στέργομεν όλοι μας, και, ως άνωθεν, μεθ΄όρκους μας υπογράφομεν
Σούλι 15 Ιανουαρίου 1821
Οι Αγάδες Αλβανοί
(Τ.Σ.)
Σιλιχτάρ Πόττας
Άγο Μουχουρδάρης
Ταχήρ Αμπάζης
Τσέγκο Βέγης
Μουρτοτσάλης
Ελμάς Μέτσης
Σουλεϊμάν Μέτος
Λεάζ Λουλέχης
Κοζτάρ Μίτσανης
Χασσάν Πελούσης
Τέμης Σαλίτσας
Οι Καπεταναίοι Σουλιώται
Μάρκος Βότσαρης
Νότης Βότσαρης
Γεώργιος Δράκος
Κίτσος Τζαβέλλας
Γιώτης Δαγγλής
Λάμπρος Βέϊκος
Τούσας Ζέρβας
Νάστος Καραμπίνης
Κίτσος Διαμαντή Τσαβέλλας
Κότσης Λώπης
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ Ο ΚΑΘΕ ΕΝΑΣ
ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΥΜΦΩΝΙΑ.
ΟΙ ΜΕΝ,
ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΕ ΩΣ ΑΛΒΑΝΟΙ [ ΕΘΝΟΤΙΚΑ] ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΙ [ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ]
ΕΝΩ ΟΙ ΔΕ,
ΩΣ ΡΩΜΙΟΙ [ ΕΘΝΟΘΡΗΣΚΥΕΤΙΚΑ ] ΚΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ [ ΤΟΠΙΚΑ ] .
ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΜΠΟΔΙΖΕ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΑΝ ΗΤΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ »’ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ »»
ΝΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΥΠΟΓΡΑΨΟΥΝ ΕΝΩΠΙΟ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΩΝ ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΩΝ »’ΟΜΟΦΥΛΩΝ»» ΤΟΥΣ
ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΤΟΥΣ
ΩΣ »ΑΛΒΑΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ»’
Η ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΩΣ »’ΑΛΒΑΝΟΙ ΡΩΜΙΟΙ»’
ΟΠΩΣ ΚΑΝΑΝΕ ΟΙ ΑΛΗΑΠΑΣΑΛΗΔΕΣ
ΠΟΥ ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΩΣ »ΑΛΒΑΝΟΙ» ΚΑΙ ΩΣ »ΤΟΥΡΚΟΙ» .
ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΤΟ ΕΚΑΝΑΝ .
ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ .
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
ΤΩΝ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΤΩΝ ΜΠΟΤΣΑΡΕΩΝ AΠΟ ΤΟ ΝΟΤΗ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ……
«Θανόντος του Σκεντέρμπεη οι Μποτσαραίοι μαχόμενοι προς Τούρκους και Τουρκαλβανούς, κατήλθον προς την Δράγανη. Κατά τας αρχάς δ ε του 17ου αιώνος ίδρυσαν με άλλους αδούλωτους Έλληνες την Σουλιώτικη Συμπολιτεία».
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΝΩ ΔΙΑΣΩΖΕΤΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ
Η ΤΟΣΟ ΜΑΚΡΙΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΩΝΩΝ ΤΟΥ ΠΕΡΙ »ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗ »’
ΔΕΝ ΔΙΑΣΩΖΕΤΕ ΚΑΠΟΙΑ »ΑΛΒΑΝΙΚΗ» ΚΑΤΑΓΩΓΗ .
ΤΟΥΝΑΝΤΙΩΝ ΘΑ ΛΕΓΑΜΕ .
Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΕ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΒΥΡΩΝΑ
η τελευταία επιστολή τού Μάρκου, πρίν από τόν ηρωϊκό θάνατό του απευθύνονταν ακριβώς στόν Λόρδο Βύρωνα και, μεταξύ άλλων, τόν ενημερώνει γιά τήν πολεμική επιχείρηση πού προετοίμαζε. Η επιστολή του εκείνη, τής 8ης Αυγούστου 1823, έχει ως εξής :
”” Τό γράμμα σας, με ενέπλησε χαράς…..
Κανέν εμπόδιον άς μή σταματήση τόν ερχομόν σας εις τό μέρος τούτο τής Ελλάδος. ……..
Απόψε σκοπεύω κάτι νά επιχειρήσω εναντίον ενός σώματος Αλβανών εξ έξη έως επτά χιλιάδων, στρατοπεδευμένων σιμά εις αυτό τό μέρος . ””’
ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Ο ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΟΛΕΜΑΕΙ ΩΣ ΕΛΛΑΔΑ
ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥΣ ΤΟΥ ΩΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ.
ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΑΥΤΗ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΟΥ ΜΟΥΣΤΑΗ ΠΑΣΑ ΤΗΣ ΣΚΟΔΡΑΣ Ο ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ .
Μέλη της οικογένειας Μπότσαρη ως μετανάστες στην Ρουμανία εμφανίζονται ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα να χρηματοδοτούν ελληνικά σχολεία στο Ανήλιο Μετσόβου και σε άλλες περιοχές της Ηπείρου.
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΡΙΝ ΤΟ 1821….
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΚΑΙ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ ΑΛΛΑ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Συναθροισθέντες άπαντες οι Σουλιώτες πλησίον του ναού του αγίου Γεωργίου, καί συσκεφθέντες ……, εξ ών οι σημαντικώτεροι ήσαν:
Φώτος Τζαβέλλας, Δήμος Δράκος, Τούσας Ζέρβας, Τζήμας Ζέρβας, Κουτζονίκας, Γκόγκας Δαγκλής, Γιαννάκης Σέχος, Κωλέτζης Φωτομάρας, Πάσχος Λάλας, Βεΐκος Ζάρμπας, Θανάσης Πάνου, Κατζιμπέλης, Γεώργιος Μπούζμπος, Ζηγούρης Διαμαντής, Κωλέτζης Μαλάμου, Πανταζής Δότας, Αναστάσης Κάσκαρης, Κολιοδημήτρης, Αναστάσης Βάγιας, Γεώργιος Καραμπίνης, Κίτσος Πανταζής, Γιάννης Πεπόνης, Θανάσης Τζάκαλης, Μήτος Παπαγιάννης.
ΑΡΑ ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΟΥ ΗΤΑΝ ΚΥΡΙΩΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΩΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ
ΑΡΑ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟ ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΝΑ ΗΤΑΝ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΚΕΤΑ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΜΕ ΤΕΤΟΙΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ .
ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ ΗΤΑΝ .
Οι πρώτοι κάτοικοι που εγκαταστάθηκαν στην ορεινή περιοχή του Σουλίου, δημιούργησαν αρχικά τέσσερα χωριά, το Σούλι (ή Κακοσούλι), τη Σαμονίβα, την Κιάφα και το Αβαρίκο, μισή ώρα το ένα από το άλλο, που όλα μαζί αποτελούσαν το λεγόμενο ‘Τετραχώρι’. Αργότερα, δημιούργησαν άλλα επτά χωριά, το Τσεκούρι, το Αλποχώρι, το Παλιοχώρι, την Γκιονάλα, το Περιχάτι, τα Βίλια και τους Κοντάντες, που όλα μαζί αποτελούσαν το λεγόμενο ‘Εφταχώρι’.
ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ »ΣΚΕΤΑ ΑΛΒΑΝΟΙ-ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟ
ΚΑΙ ΝΑ ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΤΕΤΡΑΧΩΡΙ- ΕΦΤΑΧΩΡΙ ΑΛΠΟΧΩΡΙ,,ΤΣΕΚΟΥΡΙ , ΠΑΛΙΟΧΩΡΙ ΚΛΠ;;;;
ΕΙΠΑΜΕ ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΟΧΙ ΛΟΓΩ …»»ΚΕΡΚΥΡΑΣ».
Τώ 1754 ο Μουσταφά πασσάς εξεστράτευσε κατά τού Σουλίου μέ απόφασιν τούτο μέν νά κατερημώση, τούς δέ κατοίκους εξανδραποδίση. Οι δέ Σουλιώται, …. δράξαντες τά όπλα καί καταβάντες από τάς ακρωρείας, αντιπαρετάχθησαν ανδρείως ….., ενίκησαν νίκην λαμπράν, αποδιώξαντες κακήν κακώς καί μετά μεγάλης ζημίας τόν εισελάσαντα εις τά σύνορα των αγέρωχον Μουσταφάν πασσάν, όστις κατησχυμένος διέχυσεν ο βάρβαρος τήν λύσσαν του κατά τών αθλίων Χριστιανών τών Ιωαννίνων…..
ΚΑΛΑ ΑΥΤΟΣ Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΠΑΣΑΣ
ΓΙΑΤΙ ΞΕΣΠΑΣΕ ΣΤΟΥΣ [ΕΛΛΗΝΕΣ ] ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΩΝ
ΔΕΝ »ΕΒΛΕΠΕ»’ΟΤΙ ΕΧΑΣΕ ΑΠΟ »’ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ»’ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ .
ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΗΓΑΙΝΕ ΑΝ ΞΕΣΠΑΣΕΙ ΣΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ;;;
Σ’ ένα γράμμα τους, στις 28 Ιουνίου 1821 οι Έλληνες Αρβανίτες Μάρκος Μπότσαρης και Κίτσος Τζαβέλλας, προς τους κατοίκους της Πάργας, γράφουν: «Είμαστε Έλληνες, πιστοί στον όρκο μας….Ο όφις επατάχθη από τον Σταυρόν….δράμετε υπό τας σημαίας ημών. Η ιερά σημαία του Σταυρού κυματίζει απανταχού της Ηπειρωτικής ακτής…Αι σημαίαι ημών φέρουσιν ένα Σταυρόν και ένα στέφανο εκ δάφνης. Ελευθερία! Θρησκεία! Πατρίς! Ιδού το έμβλημα ημών».
Ο σημαιοφόρος του Μάρκου Μπότσαρη, ωνομάζετο Κοντογούρης Καλόγερος και κατήγετο από το Μαντούκιο Κερκύρας.
Ο Τούσιας Μπότσαρης, είχε σημαία δώρο της Μεγ. Αικατερίνης, με παράσταση του Αγίου Γεωργίου στην μία πλευρά και του αγίου Δημητρίου στην άλλη και επιγραφή «Απόγονοι του Πύρρου»
ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΔΕΝ ΞΕΡΑΝΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΙΝ ΠΑΝΕ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ
Η ΙΔΙΑ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΗΛΑΔΗ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΔΙΑΨΕΥΔΕΙ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ.
META ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΕΝΕ OI AΠΟΛΟΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ …..
΄»»ΗΤΑΝ ΜΕΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΚΑΙ ΠΡΙΝ ΠΑΝΕ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ
ΑΛΛΑ ,
ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗ
ΠΡΙΝ ΔΗΛΑΔΗ ΠΡΟΣΜΙΧΤΟΥΝΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΕΒΕΖΗΣ ΚΛΠ
ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝΕ ΕΡΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΚΑΙ ΑΡΑ ΣΚΕΤΑ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ»’
ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΝ ΤΙΣ ΑΝΑΛΟΓΕΣ ΠΗΓΕΣ
»’«Ο Πέτρος Φουρίκης γράφει επίσης ότι « . .ακολουθούντες την γραπτήν παράδοσιν και μαρτυρίας ξένων τινών περιηγητών, πιστεύουμε ότι οι πρώτοι καταφυγόντες εις τας κορυφάς των βουνων του Σουλίου ησαν Αλβανοί, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, κατά πάσαν πιθανότητα Τσάμηδες.
Ενω και ο Φινλευ ο Λαμπρυνιδης κλπ υποθετουν οτι ηρθαν οι πρωτοι οικιστες απο τη Τσαμουρια
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Α]ΗΤΑΝ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ »’ΣΚΕΤΟ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ»
Η ΜΗΠΩΣ
ΗΤΑΝ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ – ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ [ΔΗΛΑΔΗ ΑΠΟ ΚΕΙ ΠΟΥ ΗΡΘΑΝ ΟΙ »ΠΡΩΤΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ»»
ΑΜΙΓΩΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ;;;
Β] ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΗΚΑΝΕ ΠΟΤΕ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ ΩΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ Η ΩΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΠΩΣ ΚΑΝΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ;;;
Γ]ΑΝ ΗΤΑΝ ΣΚΕΤΑ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΤΟΤΕ ΣΕ ΠΟΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΕΝΝΟΟΥΝΤΑΝ ΜΕ ΟΣΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΝΕΒΑΙΝΑΝΕ ΚΑΙ ΕΓΚΑΘΙΣΤΑΝΤΕ ΜΟΝΙΜΑ ΣΤΟ ΣΟΥΛΙ;;;;;
ΑΣ ΔΟΥΜΕ…..
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΑ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ..
Ο Περαιβος αναφερει…
»»….. μολονότι ομιλούσι την αλβανικήν διάλεκτον, ως φυσικήν αλλά και μετά την απλοελληνικήν, εκφράζονται όμως ορθώς άνδρες τε και γυναίκες και μάλιστα όσοι κατοικούν τα πέριξ της Παραμυθίας. »»
Βλεπουμε δηλαδη οτι αναφερει οτι ειδικα οι μουσουλμανοι της Παραμυθιας και των κοντινων σε αυτη χωριων
μιλανε »’ορθως» ,ανδρες και γυναικες, την απλοελληνικη.
Συνεπως ειναι λογικοτατο να μιλαγανε [και] τα ελληνικα οι κατοικοι των χριστιανικων χωριων της περιοχης ,ποσο μαλλον και οι αρχικοι προγονοι των Σουλιωτων που προερχονταν απο τη ανατολικη καιι νοτιοανατολικη Τσαμουρια.
Ο Βολντκαμφ αναφερει και αυτος
»’Οι Τσαμηδες ,ανδρες και γυναικες , εκτος απο τα αλβανικα εκφραζοντε με ανεση και στα απλοελληνικα».
Εδω ο Βολντκαμφ αναφερει και αυτος οτι ανδρες και γυναικες στη Τσαμουρια μιλανε και τα απλοελληνικα ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΑΝΕΣΗ πραγμα που ηταν εμφανες στη Παραμυθια και στα νοτια αυτης απο τους μουσουλμανους ποσο μαλλον απο τους χριστιανους της περιοχης .
Ο Γουιλλιαμ Εατον αναφερει μεταξυ αλλων….
»» Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι
της Παραμυθιάς και της επαρχίας της είχαν ως μητρική γλώσσα την ελληνική …..»»’
Αρα και αυτος αναφερει οτι οι μουσουλμανοι της επαρχιας Παραμυθιας ,δηλαδη του ανατολικου τμηματος της λεγομενης Τσαμουριας , ηταν διγλωσσοι τουλαχιστον . Δηλαδη του τμηματος που συνορευε με το ορεινο Σουλι.Ποσο μαλλον οι χριστοανοι της περιοχης .
Ο Κουτσονικας με καταγωγη απο το Σουλι
αναφερει για τις περιοχες Λιαπουριας ,Μαλλακαστρας,Τοσκεριας κλπ
οτι »»λαλειτε η αλβανικη γλωσσα»
ενω για τη Τσαμουρια αναφερει
οτι »’λαλειτε κυριως η αλβανικη γλωσσα»
πραγμα που σημαινει οτι λαλουντανε [λιγοτερο] και η ελληνικη
Συνεπως και αυτος μας δινει την εικονα μιας εν πολλοις αλβανοφωνης μεν αλλα και διγλωσσης σε αρκετα χωρια περιοχης κυριως αυτα που ηταν στις ακρες της Τσαμουριας οπως η Παραμυθια και τα χωρια της μουσουλμανικα και χριστιανικα .
Για το Σουλι αναφερει ο ιδιος οτι λαλουντε και οι δυο γλωσσες.
Ο Αραβαντινος στον πινακα που συνεταξε με τις γλωσσες που μιλιοτανε σε καθε περιοχη της Ηπειρου και Αλβανιας , αναφερει για ολα τα χωρια της Τσαμουριας οτι μιλαγανε αλβανικα και ελληνικα
[δηλαδη κυριως αλβανικα και δευτερευοντως ελληνικα τα περισσοτερα προς τα δυτικα κυριως
και διγλωσσα τα λιγοτερα κυριως προς τη Παραμυθια]
σε αντιθεση με βορειοτερες αλβανικες περιοχες πχ της Λαμπεριας οπου αναφερει οτι εκει μιλιοτανε μονο τα αλβανκα.
ΑΡΑ ΕΧΟΥΜΕ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΣΙΓΟΥΡΑ
ΣΤΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ
IΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΑΚΡΑ ΑΥΤΗΣ ,
ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ -ΓΛΥΚΗ ,
ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ
ΜΙΛΙΟΤΑΝΕ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΞΙΣΟΥ ΜΕ ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ ΑΚΟΜΑ
[ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ,ΚΑΜΙΝΙ ,,ΔΡΑΓΟΥΜΗ ΚΛΠ ]
ΠΟΣΟ ΜΑΛΛΟΝ ΣΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ [ΚΑΡΙΩΤΗ ΒΕΛΛΙΑΝΙ ΤΣΙΦΛΙΚΙ , ΒΟΙΝΙΚΟΥ ΠΑΓΚΡΑΤΙ ΚΛΠ]
ΕΙΝΑΙ ΑΡΑ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΜΗΝ ΜΙΛΙΟΤΑΝΕ ΣΤΟ ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΟ ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΣΟΥΛΙ ΟΤΑΝ ΟΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΟΙ ΑΡΧΙΚΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ
ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΡΟΣΜΙΧΤΗΚΑΝΕ ΜΕ
ΔΙΓΛΩΣΣΟΥΣ ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΓΛΩΣΣΟΥΣ ΛΑΚΟΣΟΥΛΙΩΤΕΣ
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑΝΝΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥΣ ΜΟΝΟΓΛΩΣΣΟΥΣ- ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ;;;;;
ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ;;;
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ….
προσέτρεχον προς αποφυγήν βιαιοπραγιών ή και ματαίωσιν αντιποίνων συγγενικών τιμωριών (γκιάκ) εν τη πατρίδι των ου μόνον Χριστιανοί Τσιάμιδες, Αλβανοί δηλ. κατά το πλείστον αλλά και Ελληνες αλλαχόθεν. Μεταξύ δε των διαφόρων πατριών, αίτινες εκεί μετανάστευσαν από της δης” ιδίως δεκαετηρίδος του ΙΖ” αιώνος μέχρι των αρχών του IH” μνημονεύονται η του «Ζέρβα» εξ ομωνύμου της Λάκκας Λελόβου χωρίου Ζερβό• η του Δράκου εκ του παρά την Καμαρίναν χωρίου Μαρτινιών, ένθα μόνη ανέκαθεν η Ελληνική γλώσσα ομιλείται• η του Τζαβέλα εκ Δράγανης• η του Μπούσμπου εκ Κορίστιανης• η των Πασσάτων εκ Βασταβέτζ• η του Δαγκλή εκ Φαναριού κ.λ.π.» (Ι. Λαμπρίδης, 1971, τ. 10, σ. 20;)
ΛΑΚΚΑ ΛΕΛΟΒΟΥ ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΔΙΓΛΩΣΣΗ
ΕΝΩ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΚΑΜΑΡΙΝΑ
»»ΕΝΘΑ ΜΟΝΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΙΛΕΙΤΕ» ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΡΕΒΕΖΗΣ ΠΧ ΦΑΝΑΡΙ ,ΝΟΤΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΜΙΛΙΟΤΑΝΕ ΟΧΙ ΜΟΝΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΑΛΛΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΡΟΦΑΝΩΣ Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΗ.
ΕΝΩ ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΒΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΙΟ ΔΥΤΙΚΑ ,ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΝΙΝΑ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΟΤΕΡΑ
ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΣΕ ΣΧΕΔΟΝ ΑΠΟΛΥΤΑ Ο ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΣΜΟΣ
ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΥΡΙΩΣ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ ΠΕΡΑΙΒΟ ΚΛΠ .
»»»’Ο Leake στο έργο του «Researches in Greece», αναφέρει , πως «στην ακμή τους οι Σουλιότες είχαν στην κατοχή τους ολόκληρο τον κάμπο του Γλυκύ, με ριζότοπους και αραποσιτοχώραφα. Για την καλλιέργεια των κτημάτων χρησιμοποιούσαν τους Έλληνες της περιοχής»».
ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΟ ΟΤΙ ΣΤΟ ΚΑΜΠΟ ΤΟΥ ΓΛΥΚΗ
ΓΕΙΤΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ
ΠΡΟΣ ΤΑ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΑ ,ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ,ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ
ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΜΙΛΟΥΣΑΝΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΟΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ .
ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΑΠΟ ΚΕΙ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΝΑ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ -ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ»ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ»
ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΕ ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ LEAKE .
ΕΙΝΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΧΕΡΟΝΤΑ ΠΟΤΑΜΟΥ-ΦΑΝΑΡΙ , ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ-ΚΑΜΠΟΣ ΓΛΥΚΗΣ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΩΝ ΣΟΥΛΙΟΤΟΧΩΤΙΩΝ ΟΠΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟ ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ
ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΕΒΕΖΗΣ ΑΡΤΑΣ ΠΩΓΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΟΝΟΓΛΩΣΣΟΙ .
ΚΑΙ ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΜΙΣΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ [ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΝΙΝΑ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΟΤΕΡΑ .ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΙΣΟ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΠΟΥ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΥΡΙΩΣ ΑΛΒΑΝΙΚΑ.
Ο Pouqueville λέει για την Πρεμετή: «Η Πρεμετή, στη δυτική ακτή του Αωού, είναι μία εντελώς νέα πόλη και τα τείχη της, τα οποία περικλείουν την κορυφή ενός βράχου πέρα απ’ το ποτάμι, είχα την εντύπωση ότι ανήκαν σε μία από τις ακροπόλεις που κατασκεύασε ο Ιουστινιανός…Οι κάτοικοι αριθμούν 700 οικογένειες, τα δύο τρίτα είναι Τούρκοι, το ένα έκτο χριστιανοί, και το υπόλοιπο ένα έκτο Γύφτοι: οι τελευταίοι, παρόλο που ισχυρίζονται ότι είναι μουσουλμάνοι, γίνονται αποδέκτες απέχθειας από τους πραγματικούς πιστούς και είναι οφειλέτες του κεφαλικού φόρου από κοινού με τους Χριστιανούς. Στην πόλη υπάρχουν 2 εκκλησίες, 2 τζαμιά και ένα όμορφο νέο παλάτι του Αλή των Ιωαννίνων, κατασκευασμένο μέσα σε ένα φρούριο, επιβλητικό στο πέρασμα του Αωού.» (François Pouqueville, Travels in Epirus, Albania, Macedonia, and Thessaly, London: (Sir Richard Phillips and Co.) 1820), p. 7-66; reprinted by James Pettifer in Classic Balkan Travel Series (London: Loizou 1998))
Ο Αραβαντινός γράφει ότι η Κλεισούρα, πολύ κοντά στην Πρεμετή, «περιελάμβανε 130 περίπου χωριά, κατοικούμενα από Αλβανότουρκους και χριστιανούς της αυτής φυλής», δηλαδή από μουσουλμάνους και χριστιανούς Αλβανούς.
Ο Βρετανός ιστορικός και περιηγητής Thomas Smart Hughes, περιγράφοντας το ταξίδι του στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1813, μας λέει για το Τεπελένι: «Το Τεπελένι έχει περίπου 200 σπίτια, με πληθυσμό αποκλειστικά αλβανικό. Δεν έχει αρχιτεκτονικές ομορφιές, αν εξαιρέσουμε το μεγάλο σαράι το οποίο ο Αλή έχτισε πάνω στην οικογενειακή του έπαυλη…» ενώ παρακάτω μας λέει για την Κόνιτσα: «Η Κόνιτσα είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα τυπικής αλβανικής πόλης που είδαμε: τα σπίτια της στο μεγαλύτερο ποσοστό είναι χωριστά (το ένα από το άλλο), και στις αυλές είναι φυτευμένα δέντρα, μία πολύ χωριτωμένη εμφάνιση δίνεται έτσι στην εξωτερική της όψη. Έχει 5.000 κατοίκους, από τους οποίους τα 2/3 είναι μουσουλμάνοι…Το παζάρι είναι ιδιαίτερα τακτοποιημένο, και γενικότερα οι κατοικίες πολύ καλές, χτισμένες από πέτρα, με όμορφες σκεπές.» (Thomas Smart Hughes, Travels in Sicily, Greece and Albania, volume II. (London: J. Mawman, 1820), chapter x & chapter xi, p. 231-281)
Η Κόνιτσα (Konicë στα αλβανικά ή Κονίτα στα βλάχικα), είναι μέρος όπου γεννήθηκαν μερικοί σημαντικοί άνθρωποι στην ιστορία της Αλβανίας. Εκεί γεννήθηκε η Χάνκο, μητέρα του Αλή Πασά και κόρη του Ζεϊνέλ μπέη, ο Φαΐκ Κονίτσα (15 Μαρτίου 1875 – 15 Ιανουαρίου 1942), συγγραφέας και πρέσβης της Αλβανίας στην Washington, ο Μεχμέτ Κονίτσα, δύο φορές Υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας, κ.α. Στην Κόνιτσα ζούσαν και χριστιανοί και μουσουλμάνοι Αλβανοί και Βλάχοι. Οι Αλβανοί χριστιανοί ζουν ακόμα στην Κόνιτσα, αν και δεν παραδέχονται ανοιχτά την καταγωγή τους.
Ο Pouqueville περιγράφοντας την Κόνιτσα, λέει: «Είχε 600 σπίτια, όπου οι μουσουλμάνοι αποτελούν το μεγαλύτερο μισό του πληθυσμού.» (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, Vol. I, p. 71)
Αυτά λοιπόν μας λένε για την Κόνιτσα ο Hughes και ο Pouqueville. Η Κόνιτσα ήταν το κέντρο του Καζά (επαρχίας) της Κόνιτσας που αποτελούνταν από την πόλη και από 35 χωριά, και που διοικητικά ανήκε στο Σαντζάκι Ιωαννίνων. Στην πόλη υπήρχε επίσης μία μεγάλη ζαουίγια (τεκκές), ένα τζαμί που χτίστηκε το 1536 από τον Σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή, και ένα ελληνικό σχολείο που επαναλειτούργησε μετά τη δολοφονία του Αλή Πασά. Την περίοδο 1830-1867 η Πωγωνιανή κατοικούνταν από 145 οικογένειες, από τις οποίες οι 100 ήταν αλβανικές.
Απ’ την άλλη, στην Τσαμουριά (περιοχή που αντιστοιχεί γεωγραφικά με τα σημερινά όρια του νομού Θεσπρωτίας αλλά και το βόρειο τμήμα του νομού Πρεβέζης) ξεχωρίζουν οι Τσάμηδες αγάδες και γαιοκτήμονες με τις οικογένειες τους, τον 16ο-18ο αιώνα. Η οικογένεια Πρόνιο στην Παραμυθιά, η οικογένεια Τσαπάρι στο Λουαράτι και Μαργαρίτι, οι οικογένειες Ντέμι και Σέικο στους Φιλιάτες, η οικογένεια Νταλιάνι στην Κονίσπολη, η οικογένεια Τάκα, κ.α. Αν και εκπρόσωποι της κεντρικής εξουσίας στην περιοχή, απολάμβαναν εντούτις ένα άτυπο καθεστώς αυτονομίας και ανεξαρτησίας. Ο γεωγραφικός παράγοντας και η μορφολογία του εδάφους, διαδραμάτισαν και αυτοί τον ρόλο τους, καθώς η περιοχή ήταν απομονωμένη απ’ τα Ιωάννινα, λόγω των οροσειρών που διαχωρίζουν τη Θεσπρωτία από την υπόλοιπη Ήπειρο.
«Όλη η γη της Παραμυθιάς ανήκει σε μουσουλμάνους», παρατηρεί ο Leake. (W.M. Leake, «Travels in Northern Greece…», London – 1835, τ. Δ’, σ. 66.) Ο Pouqueville θα αναφέρει μια σειρά χωριών στην κοιλάδα του Καλαμά που ανήκουν στους αγάδες των Φιλιατών και πολλά τσιφλίκια στην κοιλάδα της Αρπίτσας (Πέρδικα), ιδιοκτησίας των αγάδων του Μαργαριτιού. (F. Pouqueville, «Voyage de la Grece», Παρίσι – 1826, τ. Δ’, σ. 107, 160;)
Η Παραμυθία (στον νομό Θεσπρωτίας) αναφερόταν ως ‘Αϊντονάτ’ στα οθωμανικά αρχεία (Defter-i mufassal-i liva-i Delvine, nr. 273. 48), ενώ ήδη από τον 16ο αιώνα οι κάτοικοι της είχαν κυρίως αλβανικά ονόματα. Το 1583 μ.Χ. είχε 600 σπίτια και περίπου 4.320 κατοίκους. (Ferit Duka, Fasada bregdetare e Shqipërisë osmane, Studime historike, 2004 (3-4), Tiranë, 2004) Σύμφωνα με τον Γερμανό γεωγράφο Heinrich Kiepert (1818-1899), ο οποίος επισκέφτηκε αρκετές φορές την Οθωμανική Αυτοκρατορία ανάμεσα στα 1840-1890, και με τη βοήθεια των πληροφοριών που πήρε από τον Έλληνα ιστορικό Αραβαντινό, στα τέλη του 18ου αιώνα οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής ήταν αλβανόφωνοι. (H. Kiepert, Ethnographische Karte von Epirus, vorzüglich nach den Angaben von Aravandinos, D. Reimer (Berlin)/ Bibliothèque nationale de France) Την περίοδο 1830-1867 από τις 278 οικογένειες της Παραμυθιάς, οι 180 ήταν αλβανικές.
Στην Παραμυθία λειτουργούσε ένα ελληνικό γυμνάσιο και ένα παρθεναγωγείο. Τον 17ο αιώνα, όπως λέει ο Εβλιγιά Τσελεμπί, η πόλη υπάγεται στο Σαντζάκι του Δελβίνου και διοικείται από αντιπρόσωπο του Σουλτάνου που κάθε χρόνο έρχεται και εισπράττει 100 ασκιά λάδι για φόρο. Έχει κεχαγιά, φρούραρχο και 70 στρατιώτες. Αργότερα η πόλη πέρασε στην κυριαρχία του Αλή Πασά. Ο Holland και ο Pouqueville που επισκέπτηκαν την περιοχή, μας μεταδίδουν ότι στην πόλη υπήρχαν 5 τζαμιά και μία εκκλησία. Στην πόλη υπήρχαν πεύκα και πλατάνια, κάτω από τα οποία υπήρχαν πηγές νερού, ενώ πολλά από τα σπίτια είχαν μεγάλους κήπους και ήταν ξεχωριστά μεταξύ τους. Ο Pouqueville αναφέρει ότι ο πληθυσμός της πόλης ήταν 3.500 άτομα, στην πλειοψηφία τους Αλβανοί. (François Pouqueville, Voyage en Grèce, (Paris – 1820), vol. 2, p. 128;)
Το Μαργαρίτι (Margëlliç) λέγεται ότι ιδρύθηκε περίπου το 1430 μ.Χ. από τους Ενετούς. Ήταν μια κωμόπολη, κέντρο καζά στο σαντζάκι της Πρέβεζας του βιλαετίου των Ιωαννίνων. Βρίσκεται 50 χιλιόμετρα βορειο-δυτικά της Πρέβεζας, σε μια απόσταση 10 χιλιομέτρων από την ακτή της θάλασσας, σε μία περιοχή που παλαιότερα ονομαζόταν Ελινία. Είχε 3000 κατοίκους, το 90% των οποίων ήταν Αλβανοί μουσουλμάνοι. Ο Καζάς του Μαργαριτίου μαζί με τους ναχιγιέδες της Πάργας και του Φαναρίου αποτελούνταν από 71 χωριά με 25.000 περίπου κατοίκους, οι περισσότεροι Αλβανοί, στο μεγαλύτερο τους ποσοστό μουσουλμάνοι, αλλά και χριστιανοί ορθόδοξοι. Σύμφωνα με τη Στατιστική της Ηπείρου του 1895, το Μαργαρίτι είχε 546 σπίτια με 1.153 άνδρες και 1.077 γυναίκες: σύνολο 2.230 κατοικους. Το 1924 είχε 2.600 κατοίκους περίπου. Στην Χρονογραφία Ηπείρου, ο ιστορικός Αραβαντινός αναφέρει ότι το Μαργαρίτι μέχρι το 1815 απαριθμούσε 8.500 κατοίκους, οι οποίοι αποδεκατίστηκαν από λιμό. Τα σπίτια ήταν συνήθως διώροφα ή τριώροφα με βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, αποχωρητήρια κ.λπ). Η περιοχή αυτή γενικά ήταν γόνιμη, παρήγαγε σιτηρά, ρίζι, ελιές κ.α. ενώ τα μέρη κοντά στη θάλασσα αντιμετώπιζαν ήπιους χειμώνες. Πάνω από το Μαργαρίτι υπάρχουν τα ερείπια του κάστρου. Το κάστρο άρχισε να κατασκευάζεται από τους Τούρκους το 1549, πάνω στα ερείπια προϋπάρχοντος βυζαντινού κάστου και καταστράφηκε από τους Ενετούς το 1571. Στην περιοχή του Μαργαριτίου, οι κάτοικοι για να προμηθεύονται νερό για την τροφοδοσία των ίδιων και των κοπαδιών τους, παλαιότερα είχαν πολλά πηγάδια και βρύσες, διάσπαρτα στην πόλη και στην ύπαιθρο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 1600 που πέρασε από το Μαργαρίτι ο Τούρκος περιηγητής Eβλιά Τσελεμπή, σημείωσε ότι στο Μαργαρίτι είδε τέσσερις βρύσες με νοστιμότατο νερό, κήπους περιποιημένους και νοστιμότατα σύκα.
Ο Βρετανός περιηγητής Valentine Chirol που είχε επισκεφτεί το Μαργαρίτι το 1880, μας λέει για τους Αλβανούς της κωμόπολης (και των γύρω περιοχών) ότι σε ενδεχόμενη μελλοντική κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Τσάμηδες είχαν αποφασίσει να υπερασπιστούν την περιοχή τους από μία ενδεχόμενη εισβολή του ελληνικού στρατού:
«…οι Τσάμηδες ήταν αποφασισμένοι να πολεμίσουν μέχρι την τελευταία σταγόνα του αίματος τους για την τιμή της γης που τους είχε δόσει ο Θεός…» (Valentine Chirol, Twixt Greek and Turk, Edinburgh and London, (W. Blackwood & sons), 1881, chapter 18;)
O Valentine Chirol επισκέφτηκε τη γειτονική Μαζαρακιά (Mazrrek) και λέει αναφορικά με μία συγκέντρωση επιφανών Τσάμηδων που είχε γίνει εκεί: «Αρκετές εκατοντάδες ορεσίβιοι των οποίων η τάξη και το κύρος θα μπορούσε να γίνει αντιληπτό μόνο από τα έξοχα πουκάμισα, από τα λαμπερά σακάκια ή από τις μεγάλες τους ζώνες απ’ όπου κρέμονταν πιστόλια και στιλέτα σε αριθμούς δύσκολο να υπολογιστούν.» (Valentine Chirol, Twixt Greek and Turk, Edinburgh and London, (W. Blackwood & sons), 1881, p. 237;)
Οι Φιλιάτες (Filati) βρίσκονται 17 χλμ βορειο-ανατολικά της Ηγουμενίτσας, έχουν έκταση περίπου 965 στρέμματα και το υψόμετρο τους κυμαίνεται από τα 190 έως τα 250 μέτρα. Είναι κτισμένοι σε ένα μικρό οροπέδιο με ευχάριστο φυσικό περιβάλλον, περιβάλλονται από πευκοδάσος, ενώ οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν μπορούν να χαρακτηριστούν ιδανικές. Η πόλη έχει φαρδύς ή στενούς δρόμους με μικρά καλντερίμια, τοπικές διαπλατύνσεις, αδιέξοδα, κ.α. Η σημερινή πολεοδομική μορφή της πόλης, οφείλεται σε γενικές γραμμές στην ιδιαίτερη μορφολογία του εδάφους, αλλά και στην ύπαρξη κτισμάτων από την Οθωμανική περίοδο. Η γύρω περιοχή χαρακτηρίζεται από γεωγραφική ποικιλία, ποτάμια, βουνά, ρέματα και μικρές πεδιάδες. Την εποχή του Αλή Πασά η περιοχή γνώρισε ακμή. Ο François Pouqueville λέει ότι στην περιοχή κατοικούσαν αποκλειστικά Αλβανοί που εντυπωσίαζαν με την ομορφιά τους και Γύφτοι. Το 1821 είχαν 420 σπίτια, 3 τζαμιά, δημόσια λουτρά και μεγάλες δεξαμενές. Αργότερα όμως το χωριό ερημώθηκε από λοιμό, για να εποικισθεί έπειτα από μία μικρή ομάδα Ελλήνων, οι οποίοι το 1875 δημιούργησαν ιδιαίτερη κοινότητα. Σύμφωνα με τον ιστορικό Αραβαντινό, το επίθετο Φίλιος ή Φίλης, επιφανούς οικογένειας του τόπου έδωσε το όνομα σε όλη την περιοχή. Πιο πιθανή είναι η εκδοχή ο Φίλιος να ήταν ο αρχηγός της φάρας των Αλβανών κατοίκων και με την κατάληξη «ατ» έγινε Φιλιάτ, Φιλιάτι, Φιλιάτες. Το Φιλάτι βρίσκεται πάνω στο δρόμο που ένωνε τη Σαγιάδα με τα Γιάννενα και τη Λάρισσα. Ο δρόμος είναι γνωστός από την αρχαιότητα κι αναφέρεται στις εκστρατείες των Ρωμαίων στους πολέμους με τους Μακεδόνες.
Εκεί που σήμερα βρίσκεται η πάνω πλατεία στους Φιλιάτες, υπήρχε το μεγάλο τζαμί της πόλης το οποίο το γκρέμισαν.
Ο François Pouqueville, Γάλλος γιατρός και πρόξενος στην Αυλή του Αλή Πασά, είπε για τους κατοίκους των Φιλιατών: «Οι Αλβανοί των Φιλιατών είναι φιλελεύθεροι ή μάλλον αναρχικοί. Είναι χωρισμένοι σε φάρες κι απολαμβάνουν την ευτυχία τους με το δικό τους τρόπο. Σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν συναντάει κανείς πληθυσμό τόσο φανταχτερό, τόσο λαμπρό. Η ευρωστία και η υγεία τους ήταν μεγάλα φυσικά χαρίσματα κα αγαθά.» (François Charles Hugues Laurent Pouqueville, Travels in Epirus, Albania, Macedonia, and Thessaly, (London: 1820);)
Κοντά στους Φιλιάτες βρίσκεται το Κάστρο του χωριού Γαρδίκι, που είναι γνωστό και ως «Πύργος της Μονοβύζας», Βασίλισσας των Ιλλυριών (231 π.Χ.). Ποια ήταν η Μονοβύζα; Υπάρχει ένας θρύλος, ο θρύλος της Μονοβύζας, η οποία είχε μόνο ένα μεγάλο βυζί που το έριχνε πίσω στην πλάτη της, και «προξένησε πολλά κακά στον τόπο», όταν ο γιος της σκοτώθηκε προσπαθώντας να καταλάβει την περιοχή. Υπάρχουν διάφορετικές παραλλαγές του θρύλου αυτού, όπου σε κάθε παραλλαγή η περιοχή που καταλαμβάνεται ή καταστρέφεται είναι διαφορετική. Στη συγκεκριμένη παραλλαγή του θρύλου, στο κάστρο αυτό βασίλευε η ΜΟΝΟΒΥΖΑ. Σε μία μάχη έξω από τα τείχη του Κάστρου στην οποία ηγούνταν ο γιός της Μονοβύζας, πληγώθηκε και συνελήφθη ζωντανός στον κάμπο κάτω από το κάστρο, και στη συνέχεια τον σκότωσαν. Εδώ λοιπόν με την Μονοβύζα εννοείται η Ιλλυριά βασίλισα Τεούτα (Teuta), η οποία κατέλαβε τη Φοινίκη το 231 π.Χ. Το κάστρο του Γαρδικίου και το μικρό χωριό που ήταν μέσα, καταστράφηκε ολοσχερώς από τον Ρωμαίο Στρατηγό Αιμίλιο Παύλο Β” περί το 167 π.χ. μαζί με τα κάστρα από τις γύρω περιοχές, σε αντίποινα της καταστροφής που είχε προξενήσει ο Βασιλιάς Πύρρος της Ηπείρου κατά την εκστρατεία του στην Ιταλία, όπως λέει και ο Pouqueville, επειδή ο Πύρρος από το σημείο εκείνο συνέταξε τα στρατεύματά του και εξόρμησε για την Ιταλία και επειδή λέγεται ότι σ’ αυτό το κάστρο ο Πύρρος έκρυβε τους θησαυρούς του.
Ο Αθανάσιος Ψαλίδας, αναφερόμενος στην Αλβανία και στα όρια της, – αν και αργότερα μετέβαλε την άποψη του – είπε:
«…Όρια και γεωγραφική διάπηξις. Η δε Αλβανία (το ποτέ Ιλλυρικόν και Ήπειρος) συνορεύει ανατολικά με την κάτω Μακεδονίαν και Θεσσαλίαν. Βόρεια με την Μπόσναν και Σερβίαν. Δυτικά με το Ιόνιον Πέλαγος και μεσημβινά με τον Αμβρακικόν κόλπον. Η δε των υψηλών βουνών της, από την Ραγούζαν έως το Ζητούνι, της είναι σύνορον της στεριάς επιτηδειότατον, σαν το μακρόν τείχος της Κίνας. Ο τόπος της σχεδόν όλος βουνώδης. Πλην έχει και ανάμεσα τόπους πεδινούς ευφορώτατους, καθώς η πεδιάδα της Τζαμουριάς, του Φαναρίου, ήγουν περί την Αχερουσίαν λίμνην, όπου και πολύ ρύζι γίνεται, του Δελβίνου, Αργυροκάστρου, Κορυτζάς, Αλμπασανιού, Σκόδρας, Δίμπρας και εξής…Η Αλβανία τον παλαιόν καιρόν εσύσταινε δύο τοπαρχίας ή βασίλεια, το της Ηπείρου και του Ιλλυρικού. Και το μεν της Ηπείρου περιείχε τας ακολούθους επαρχίας: την των Ιωαννίνων, της Κονίτζης, της Πωγωνιανής, του Αργυροκάστρου, του Δελβίνου, της Παραμυθίας και της Αυλώνος. Το δε του Ιλλυρικού περιείχε τους πέραν του ποταμού Βιώσης τόπους, δηλαδή το Ταγκλί, την Κολόνιαν, Γκιόρτζιαν, Όχριν, την άνω και κάτω Δίμπραν (η Όχρη και Δίμπρα ελέγετο και κάτω Μακεδονία), το Σκραπάρι, την Δεσνίτζαν, την Τοσκηριάν, το Μπεράτι, το Αλμπασάνι, την Κρούϊαν, την Τυράνναν, Καβάγιαν, το Δουρράτζο (Δυρράχιον), την Σκόδραν, το Δουλτζίνο, και όλην την Ερτζεγοβίναν μαζί με το Μαυροβούνι, Ραγούζαν και Μπόσναν. Οι εγκάτοικοι δέ τούτων των τόπων…» (Παπαχαρίσης, Α., Κοσμά Θεσπρωτού και Αθανασίου Ψαλίδα, Γεωγραφία Αλβανίας και Ηπείρου, Ιωάννινα 1964, σελ. 49-50)
Ο Ψαλίδας αναφέρει λοιπόν ως πόλεις και περιοχές της Αλβανίας τις εξείς: Δέλβινο (Delvinë), Αργυρόκαστρο (Gjirokastër), Κορυτσά (Korçë), Ελμπασάν (Elbasan), Σκόδρα (Shkodër), Μπεράτι (Berat), Κρούγια (Krujë), Τίρανα (Tiranë), Καβάγια (Kavajë), Δυρράχιο (Durrës), Αυλώνα (Vlorë), Κολόνια (Kolonjë), Σκραπάρ (Skrapar) και Τοσκαρία (Toskëri), που σήμερα βρίσκονται εντός των συνόρων της Αλβανίας, συνεχίζει αναφέροντας τα Ιωάννινα (Janinë), την Κόνιτσα (Konicë), την Πωγωνιανή και την περιοχή ως την Πίνδο, την Παραμυθιά (Paramithi), το Φανάρι (Frar), την Πρέβεζα (Prevezë) και την Τσαμουριά (Camëri) ως τον Αμβρακικό κόλπο (σήμερα εντός των συνόρων της Ελλάδας), την Οχρίδα (Ohër) και την Ντίμπρα (Dibër) που σήμερα βρίσκονται εντός της Π.Γ.Δ.Μ., το Ουλτσίν (Ulqin) και το Τίβαρ (Tivar) που σήμερα είναι εντός του Ματροβουνίου κ.α.
Αξίζει να πούμε, ότι ορισμένοι (όχι όλοι) από αυτούς τους περιηγητές που αναφέρω, είναι φιλέλληνες. Για παράδειγμα ο Πουκεβίλ το 1799 οδηγήθηκε δέσμιος στην Κωνσταντινούπολη, όπου κρατήθηκε στις φυλακές Επταπυργίου για δυο χρόνια. Αποφυλακίστηκε το 1801. Στο διάστημα αυτό ο Πουκεβίλ έμαθε την ελληνική γλώσσα και συνέγραψε το πεντάτομο έργο του «Voyage en Moree, a Constantinople, en Albanie et dans plusiers autres parties de l’ empire ottoman» (Ταξίδι στο Μοριά, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλβανία και σε πολλά άλλα μέρη της οθωμανικής αυτοκρατορίας), που εκδόθηκε το 1805 στο Παρίσι. Με το έργο του αυτό, έδωσε νέα δύναμη στο πνεύμα του Φιλελληνισμού που εκείνο τον καιρό είχε αναπτυχθεί σε όλη την Ευρώπη. Το γεγονός ότι στο κείμενό του δεν περιορίστηκε μόνο σε περιγραφές των χωρών αλλά αναφέρθηκε και σε πολιτικά ζητήματα της Ανατολής, στάθηκε η αφορμή να διοριστεί από τον Ναπολέοντα επίσημος διπλωματικός εκπρόσωπος της Γαλλίας στην αυλή του Αλή πασά των Ιωαννίνων. Στα Ιωάννινα ο Pouqueville έμεινε δέκα χρόνια (1805-1815).
Ο Άγγλος συνταγματάρχης Martin Leake, αν και δεν θεωρείται φιλέλληνας, ωστόσο δεν μπορεί να κατηγορηθεί για φιλοαλβανική προπαγάνδα.
Ο George Finlay, που έγραψε για την επανάσταση του 1821, έχει κατηγορηθεί από τους Έλληνες ιστορικούς και ερευνητές ότι γενικά ήταν εμπαθής απέναντι στους Έλληνες. Ο ίδιος όμως ο Φίνλεϋ – ο οποίος πρέπει να πούμε ότι γνώρισε από κοντά πολλούς από τους ‘πρωταγωνιστές’ των γεγονότων που κατέγραψε, αλλά και πολέμησε σε ορισμένες περιπτώσεις ως εθελοντής – είπε για την ιστορία που κατέγραψε: «Κρίνατέ την αυστηρώς. Δεν είναι άξια αβρότητος, διότι είναι ψυχρά και τραχεία καθώς το έργον απογοητευμένου ανθρώπου… Απελπισθείς ότι θα εξυπηρέτουν κατ’ άλλον τρόπον τον Ελληνικόν λαόν, έγινα ο ιστορικός του…» (Γεώργιος Φίνλεϋ, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Φιλολογική επιμέλεια: Άγγελος Μαντάς, εκδ. Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2008;)
Ο Φίνλεϋ δηλαδή ήταν ‘εμπαθής’ για τον ίδιο λόγο που έγιναν εμπαθής και πολλοί άλλοι φιλέλληνες και μη. Ήρθε στην Ελλάδα ενθουσιασμένος για των αγώνα του 1821, περιμένοντας να βρει ανθρώπους άξιους της ιστορίας και του παρελθόντος του, αλλά απογοητεύτηκε από αυτά που είδε: έριδες μεταξύ των επαναστατών, εγωισμοί, εμπάθειες, κακία, κερδοσκοπία, φιλαρχία, φιλοχρηματία, ιδιοτέλεια, δειλία, ανηθικότητα, συναλλαγές με τους Τούρκους, ληστρικές επιδρομές πολλών αγωνιστών,τη ληστρική στάση των Σουλιοτών, κ.α. Περιγράφει π.χ. τις ληστρικές επιδρομές των Υδραίων στη Χίο, όπου βιάζαν κι έσφαζαν Ελληνίδες κι έκλεβαν τα ζώα των κατοίκων, την ώρα που ο τουρκικός στόλος επερχόταν! Περιγράφει για τους κλέφτες του Πηλίου, οι οποίοι κυνηγημένοι απ’ τους Τούρκους κατέφυγαν στη Σκιάθο και εκεί ρήμαξαν τον τόπο αρπάζοντας τις περιουσίες των ομοθρήσκων τους! Περιγράφει ακόμα και τον Κολοκοτρώνη να αναβάλει την επίθεση για την κατάληψη της Τριπολιτσάς, διαπραγματευόμενος περισσότερα λύτρα απ’ τους πολιορκημένους και μετά να κλέβει και να καίει τα γύρω ελληνικά χωριά για να εξασφαλίσει λάφυρα στους στρατιώτες του! Περιγράφει τον Υδραίϊκο στόλο να μη βγαίνει για επιχειρήσεις αν δεν προπληρώνονταν απ’ το εθνικό ταμείο τα πληρώματα για 15 μέρες!
Γράφει για τον Οδυσσέα Ανδρούτσο: «Επεδίωκε το ίδιον συμφέρον του, χωρίς να υποτάσσεται εις χαλινόν τινα καθήκοντος, ηθικής ή θρησκείας. Ο χαρακτήρ του ήτο κράμα εκ των χειρίστων κακιών των Ελλήνων και Αλβανών. Ήτο κίβδηλος όσον ο δολερώτερος Ελλην και φιλέκδικος όσον ο πλέον αιμοδιψής Αλβανός. Είχε προσέτι άκραν φιλαργυρίαν, καθολικήν δυσπιστίαν και θηριώδη σκληρότητα.»
Περιγράφει την προδοτική στάση των καλογέρων του Αγίου Ορους, τον κομματισμό πολλών αγωνιστών και τις εμφύλιες εριδες μεταξύ τους, περιγράφει τη στάση των Αρβανιτών αλλά και πόσο εύκολα άλλαζαν κάθε λίγο και λιγάκι στρατόπεδο, κ.α. Στην ουσία ο Φίνλεϋ, χωρίς να είναι αλάθητος στο έργο του, περιγράφει – ίσως με υπερβολικό τρόπο – τα όσα έχουν περιγράψει στα απομνημονεύματα τους και οι ίδιοι οι αγωνιστές του 1821, αλλά και άλλοι ιστορικοί, ερευνητές, και περιηγητές της εποχής εκείνης, και δεν γράφει ψευδή ιστορικά γεγονότα.
Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα πλήρωνε μέσω μυστικών κονδυλίων διάφορους περιηγητές, δημοσιογράφους και ιστορικούς, ώστε αυτοί να γράφουν άρθρα αλλά ακόμα και ολόκληρα βιβλία, που να υποστηρίζουν τις ελληνικές θέσεις πάνω σε διάφορα θέματα, όπως για παράδειγμα στο θέμα των Ελλήνων της Αλβανίας. Ένας από αυτούς ήταν ο Γάλλος ιστορικός και δημοσιογράφος – και φιλέλληνας με το αζημίωτο – Rene Puaux, ο οποίος έγραψε το βιβλίο ‘La Malheureuse Epire’ (σημαίνει ‘Η δυστυχισμένη Ήπειρος’) που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1914. Το βιβλίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον καθηγητή Αχιλλέα Λαζάρου, και εκδόθηκε από τις εκδόσεις Τροχαλία με τίτλο ‘Δυστυχισμένη Βόρειος Ήπειρος (Οδοιπορικό 1913, απελευθέρωση, αυτονομία)’. Ο τίτλος στην ελληνική μετάφραση είναι λοιπόν διαφορετικός, ώστε να ακούγεται περισσότερο ευχάριστα στα εθνικά αντανακλαστικά των Ελλήνων. Ορισμένοι άλλοι ήταν οι Michel Paillares, Gaston Deschamps και άλλοι. (Δημήτριος Κιτσίκης, Ελλάς και ξένοι 1919-1967: Από τα αρχεία του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών, Εστία, 1977)
Μία σχετική είδηση για την προπαγάνδα που έγραφε (κατώπιν πληρωμής) ο Ρενέ Πυώ, δημοσίευσε η εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στις 3/6/2007. Παραθέτω τη δημοσίευση έτσι ακριβώς δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα:
«ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΠΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ.
Μυστικά κονδύλια φανερά άρθρα……..
Η εξαγορά ξένων δημοσιογράφων και συγγραφέων με «μυστικά κονδύλια» του ΥΠΕΞ για την υποστήριξη των εθνικών μας δικαίων. Οι «μαρτυρίες» αυτών των «φιλελλήνων» (Rene Puaux …) ανακυκλώθηκαν αργότερα για εσωτερική χρήση, αποτελώντας πλέον συστατικό στοιχείο της εθνικής μας μυθολογίας. …».
(Κυρ.Ελευθεροτυπία – 03/06/2007)
Το 1901 τυπώθηκε στην Αθήνα από το τυπογραφείο του Υπουργείου Στρατιωτικών, κατά μετάφραση εκ του γερμανικού από τον ίλαρχο Ευγένιο Ρίζο Ραγκαβή, το βιβλίο του Αυστριακού αντιστράτηγου και Ιππότη του «Τάγματος του Φραγκίσκου Ιωσήφ», Αντωνίου Τούμα φον Βάλδκαμπφ με τίτλο «Ελλάς, Μακεδονία και Νότιος Αλβανία, ήτοι η Μεσημβρινή Ελληνική Χερσόνησος». Και το βιβλίο αυτό, τυπωμένο σε ελληνική μετάφραση από το Υπουργείο Στρατιωτικών Ελλάδας, είναι ένα από τα αγαπημένα βιβλία των Ελλήνων ‘αλβανοφάγων’ εθνικιστών και των με το μυαλό τους ‘απελευθερωτών’ της Βορείου Ηπείρου.
Επίσης, όπως φαίνεται, μέρος των Ελλήνων της Αλβανίας, μετανάστευσαν εκεί από νοτιότερα μετά τον 18ο αιώνα και δεν έχουν σχέση με τους αρχαίους Έλληνες της Ιλλυρίας. Αυτό άλλωστε το μαρτυράει η πλήρης ανυπαρξία ιχνών αρχαιοελληνικής γλώσσας στην περιοχή – όπως στη γλώσσα των Ποντίων για παράδειγμα – εκτός από την περιοχή της Χιμάρας (όπου οι δίγλωσσοι κάτοικοι της χρησιμοποιούν ένα ελληνικό γλωσσικό ιδίωμα που μοιάζει πολύ με τα ελληνικά που μιλούσαν στην Κέρκυρα, στη Μάνη και σε διάφορα άλλα ελληνικά νησιά). Πληροφορίες για την εγκατάσταση ελληνικών πληθυσμών στην Ήπειρο – και ειδικά στον κάμπο της Δρόπολης – υπάρχουν στο Χρονικό της Δρόπολης, που εξέδoσε ο Γάλλος γιατρός, περιηγητής και διπλωμάτης, François Pouqueville.
Στην Τσαμουριά πάντως κατοικούσαν σε μεγάλο ποσοστό μουσουλμάνοι και χριστιανοί Αλβανοί (Τσάμηδες), όπως λέγεται και στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπέδια. (Πυρσός, Αθήνα 1933)
Άρα λοιπόν η ιδανική εικόνα μια ελληνικής Βορείας Ηπείρου που την εξαλβάνισαν οι κακοί Αλβανοί με τη δημιουργία του αλβανικού κράτους, είναι μια εθνική νεοελληνική φαντασίωση!!!
Η ιταλική κατάκτηση της Αλβανίας είχε ξεκινήσει πολύ πριν από τις 7 Απριλίου 1939, όταν έπειτα από βομβαρδισμό, 40.000 Ιταλοί στρατιώτες αποβιβάστηκαν στον Αυλώνα και σχεδόν περπατώντας κατέλαβαν το μικρό βασίλειο. Ήδη από το 1926 η Ιταλία προέβαλλε ως περίπου επικυρίαρχος της Αλβανίας. Μέχρι την εισβολή του ’39 το 92,1% των αλβανικών εξαγωγών και το 82,5% των εισαγωγών διεξαγόταν με την Ιταλία.
Η επίλεκτη αλβανική προεδρική φρουρά, που εξοπλίστηκε και οργανώθηκε από Ιταλούς αξιωματικούς, παρέλασε με τις φουστανέλες της στο Κολοσσαίο υπό τις ιαχές του πλήθους. Οι Ιταλοί οργάνωσαν και ενέταξαν στις μεραρχίες τους δέκα αλβανικά τάγματα, μια «πλωτή» ταξιαρχία και άγνωστο αριθμό χωροφυλάκων. Πολλοί Τσάμηδες πέρασαν λαθραία τα σύνορα, ώστε να συμμετέχουν σε ένοπλα στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα πολεμούσαν στο πλευρό των Ιταλών. Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε περίπου 2-3.000. Μαζί με αυτούς, τους επόμενους μήνες οι Ιταλοί άρχισαν να οργανώνουν πολλούς εθελοντές, ώστε να συμμετέχουν στην “απελευθέρωση της Τσαμουριάς” – όπως έλεγαν – δημιουργώντας έναν στρατό ισοδύναμο με μία ολόκληρη μονάδα 10 ταγμάτων: 4 παραστρατιωτικά βοηθητικά τάγματα (τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër), 2 τάγματα πεζικού (τα Gramos and Dajti), 2 τάγματα εθελοντών (τα Tomori και Barabosi), μία πυροβολαρχία (την Drin) κ.α. Συνολικά 338 Αλβανοί αξιωματικοί και 4.220 υπαξιωματικοί και οπλίτες προετοιμάστηκαν για να βρεθούν απέναντι στον ελληνικό στρατό.
Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.
Στην Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος, δύο αλβανικά τάγματα – τα Tomori και Barabosi – που σχεδόν με τη βία εστάλησαν στα σύνορα, αρνήθηκαν να πολεμήσουν. Σύμφωνα με την αλβανική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν από τους Ιταλούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Αλβανία (ενώ σύμφωνα με την ελληνική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν στην περιοχή της Κορυτσάς). Ο αρχηγός αυτών των δύο ταγμάτων, ο Σπίρο Μοϊσίου, επρόκειτο να γίνει ο στρατηγός του Αλβανικού Αντιφασιστικού Στρατού, και τελικά επικεφαλής του αλβανικού στρατού μετά τον πόλεμο.
Ο Άλφρεντ Μοϊσίου λοιπόν, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη χώρα των Αετών (Αλβανία), είναι γιος ενός ήρωα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, ο Σπίρο Μοϊσίου, στρατιωτικός του βασιλιά Ζώγου αρνήθηκε το 1940 να υπακούσει τους Ιταλούς και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. «Δεν έχω τίποτα εναντίον της Ελλάδας», δήλωσε. Με τους (Αλβανούς) στρατιώτες του – κατ’ άλλους μία διμοιρία, κατ’ άλλους ένα τάγμα – «λιποτάκτησε» και βρήκε καταφύγιο στα βουνά. Ήταν η αρχή του (πιθανότατα) πρώτου αντιφασιστικού αντάρτικου του B’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτά έχουν καταγραφεί στα επίσημα Ιταλικά Αρχεία. Σύμφωνα μάλιστα με τον πρώτο τη τάξει στην ιταλική στρατιωτική ιεραρχία στρατάρχη Badoglio: «Οι Αλβανοί στρατιώτες που υπό τη μορφή ταγμάτων συμμετείχαν στις δικές μας μεραρχίες ή αποδείχθηκαν άπιστοι και δόλιοι, καθώς επιδόθηκαν σε πράξεις δολιοφθοράς εναντίον μας ή πέρασαν στις γραμμές των Ελλήνων. Τότε αναγκαστήκαμε να αποσύρουμε τις αλβανικές δυνάμεις και εν μέρει να τις αφοπλίσουμε.»
Δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο λοιπόν.
Ακολουθώντας την ιταλική εισβολή στην Αλβανία, το Βασίλειο της Αλβανίας έγινε προτεκτοράτο της Ιταλίας. Οι Ιταλοί χρησιμοποίησαν την αλβανική μειονότητα στην Ελλάδα, ως δικαιολογία για να ξεκινήσουν τον πόλεμο. Η τελική αφορμή ήταν η δήθεν δολοφονία από Έλληνες παρακρατικούς ενός επιφανούς Αλβανού Τσάμη. Παρόλο που η φασιστική Ιταλία ηττήθηκε στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, μία ραγδαία γερμανική εκστρατεία ακολούθησε τον Απρίλιο του 1941, και στα μέσα του Μαΐου, κάτω από την παράλληλη κατοχή των τριών δυνάμεων του Άξονα: της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Την ίδια στιγμή η Ιταλία εισήγαγε μία τοπική διοίκηση, τη λεγόμενη Këshilla, στην Θεσπρωτία, η οποία υποστηρίχθηκε από πολλούς εκατοντάδες Τσάμηδες Αλβανούς. Μερικές εκατοντάδες όπως είπαμε συμμετείχαν στον Τάγμα Αλή Ντέμι και άλλοι στο Τάγμα Τσαμουριάς.
Μία από τις μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις στην Ελλάδα, ήταν το καθοδηγούμενο κυρίως από Κομμουνιστές, ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), με τον ένοπλο κλάδο του, τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), και που ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου του 1941. Μέχρι την ίδρυση του ελασίτικου τάγματος Αλή Ντέμι, οι Τσάμηδες Αλβανοί που πολεμούσαν εναντίον των Γερμανών, είχαν οργανωθεί σε μικρές ανοργάνωτες ομάδες, υπό την ηγεσία κυρίως του Εθνικού Αντιφασιστικού Απελευθερωτικού Στρατού της Αλβανίας (Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare / LANÇ), που δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1942, ως ο ένοπλος κλάδος του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος (Lëvizja Nacional Çlirimtare / LNÇ), καθοδηγούμενου από τους Κομμουνιστές της Αλβανίας. Αργότερα αυτοί οι Τσάμηδες δημιούργησαν και το τάγμα “Çamëria”, υπό το LANÇ.
Στα τέλη του 1943, μία ομάδα Τσάμηδων Αλβανών, υπό την αρχηγία του Ali Demi, επιτέθηκε σε μία γερμανική φρουρά, στην Αυλώνα (Vlorë) της Αλβανίας, σκοτώνοντας 39 Γερμανούς στρατιώτες και χάνοντας 12 μέλη της ομάδας τους, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Ali Demi. Τότε ήταν που ο ΕΛΑΣ ζήτησε από τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένα τάγμα και να συμπολεμίσουν στις γραμμές του. Έτσι λοιπόν, ο ΕΛΑΣ και το LANÇ, έπεισαν τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένοπλα σώματα υπό τον ΕΛΑΣ.
Τον Μάιο του 1944 λοιπόν, μία ομάδα Τσάμηδων, δημιούργησαν το Τάγμα Αλή Ντέμι, στο χωριό Μηλιά (στα αλβανικά: Kastanjë) της Θεσπρωτίας, το οποίο τάγμα συμπεριλήφθη, όπως ήδη είπαμε, στο 15ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Τη στιγμή της δημιουργίας του εμπεριείχε περίπου 1000 μέλη, η πλειονότητα των οποίων ήταν Τσάμηδες, ενώ οι υπόλοιποι ήταν Τσάμηδες Ορθόδοξοι και Έλληνες της περιοχής. Το Τάγμα δεν είχε ιδιαίτερη συμμετοχή στις συγκρούσεις. Παρόλα αυτά, περισσότεροι από 60 Τσάμηδες σκοτώθηκαν σε μία μάχη με τους Γερμανούς στην Ηγουμενίτσα. Άλλοι Τσάμηδες ανείκαν στην 5η, στην 7η, στην 9η, και στην 11η ταξιαρχία του ΕΛΑΣ και συμμετείχαν σε διάφορες μάχες, πολλές από τις οποίες εναντίον των δυνάμεων του Ζέρβα και άλλες εναντίον των Γερμανών.
Ο Εθνικός Αντιφασιστικός Απελευθερωτικός Στρατός της Αλβανίας δημιούργησε το Τάγμα Τσαμουριά (Batalioni Çamëria), στις 15 Ιουνίου 1943, στην Κονίσπολη (Konispol). Η απόφαση υιοθετήθηκε στις 30 Ιουνίου του 1943, όταν ενώθηκαν τρεις αντιστασιακές ομάδες. Αυτές ήταν η ομάδα του Hasan Tahsini που είχε ως βάση την Κονίσπολη (Konispol), αυτή του Stathi Melani που είχε ως βάση τους Φιλιάτες (Filati) και αυτή του Alush Taka που είχε ως βάση την Παραμυθία (Paramithi). Κάθε ομάδα είχε περίπου 170-180 μέλη, από τα οποία μόνο οι 75 δεν ήταν Τσάμηδες, και από τους οποίους οι 35 ήταν από το Δέλβινο (Delvinë) και οι 40 ήταν από την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας. Περίπου 500 Τσάμηδες στρατολογήθηκαν στο τάγμα αυτό (αρχικά), οι περισσότεροι από τους οποίους (πάνω από το μισό) ήταν από το ελληνικό τμήμα της Τσαμουριάς, ενώ οι υπόλοιποι από την Κονίσπολη (Konispol) και το Μαρκάτι (Markat).
Αυτό το τάγμα ήταν η πρώτη μεγάλη αντάρτικη ομάδα στην περιφέρεια του Αργυροκάστρου (Gjirokastër) – στην οποία τότε ανήκαν οι νομοί Αργυροκάστρου (Gjirokastër), των Αγίων Σαράντα (Sarandë) και του Δελβίνου (Delvinë) – και διοικούνταν από τον Haki Rushit Shehu από την Κονίσπολη, και από τους Taho Mehmet Sejko απ’ τους Φιλιάτες, Ελευθέριο Μήτσο Τάλο από το Χαϊντάραγα (Lefter Talo), Ali Demi από τους Φιλιάτες (Filati) και από τον Qazim Kondi από το Πολυνέρι (Kuç) ως πολιτικό επίτροπο (κομισσάριο).
Τον Σεπτέμβριο το Τάγμα Τσαμουριά πολέμησε επί 55 ημέρες εναντίον των Γερμανών, στη λεγόμενη μάχη της Κονίσπολης. Στη μάχη αυτή συνεργάστηκαν πολλοί Τσάμηδες, αλλά και Αλβανοί από το Δέλβινο και Έλληνες από την μειονότητα της Αλβανίας. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκαν 350 Γερμανοί στρατιώτες και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν. Αργότερα, πολέμησε στο Vurg (Βούρκος) εναντίον των συμμοριών του Θύμιου Λώλη και του Κάβο Κόκκαλη, στην περιοχή Ura e Kranës.
Μπορούμε να πούμε ότι περισσότεροι από 1.500 Τσάμηδες, και από τις 2 πλευρές των συνόρων, ήταν μέλη των αντιστασιακών οργανώσεων, 300 από τους οποίους σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις των Ναζί και του ΕΔΕΣ. Μετά την εθνοκάθαρση που υπέστεισαν οι Τσάμηδες, δημιούργησαν στην Αλβανία την Εθνική Αντιφασιστική Τσάμικη Επιτροπή, η οποία διαλύθηκε το 1947, όταν έχασαν το καθεστώς του πρόσφυγα.
H παραπανω προκυρηξη ειναι ενα προπαγανδιστικο κειμενο ,
στην υπηρεσια του ελληνικου κρατικου εθνικισμου .
Κειμενο με καθαρα πολιτικους σκοπους [ δημιουργια φιλελληνισμου μεταξυ του λαου των Σκιπεταρων και μελλοντικη συμμαχια τους με τους Ελληνες και το ελληνικο κρατος ]
και οχι ενα »’ανοιγμα ψυχης»’ των Αρβανιτων οπως παρουσιαζετε απο ορισμενους κυκλους .
.
Αυτο φαινεται ξεκαθαρα απο μερικες απο τις φρασεις τις προκυρηξης οι οποιες αποδυκνυουν το »πνευμα» με το οποιο γραφτηκανε .
»»’Ημείς οι αρβανίτες είμασταν πάντοτε οι στήλοι της Τουρκία΄»’
Αληθεια , ποτε ακριβως ο Σεχος η ο Τζαβελας [που υπεγραψαν την προκυρηξη] υπηρξε στυλοι της Τουρκιας;;;
Ασφαλως ποτε.
Στυλος της Τουρκιας υπηρξε ο Ομερ Βρυωνης ,
Ο Μουσταης πασα της Σκονδρας και οι αρκετοι Αλβανοι της Σκιπεριας, Καθολικοι και Μουσουλμανοι τους οποιους προασπαθουσανε οι Ελληνες να προσσεγγισουν τα χρονια εκεινα ακριβως γιατι ηταν με »την αλλη πλευρα» την Οθωμανικη
και αρα εναντια στου Ελληνες και αρα εναντια και στους Αρβανιτες .
Αλλη μια φραση που δειχνει το »πνευμα» γραφης , ειναι η παρακατω
»» Όλα τα έθνη που είχε πατήσει η Τουρκιά πιο λίγο, πιο πολύ ελευτερώθηκαν κι ημείς, οι αρβανίτες, βρισκόμεστε χωρίς δική μας λευτεριά, και το χειρότερο που χάσαμε την εθνική μας ύπαρξη, και λογαριαζόμαστε από τον κόσμο ως τούρκοι,»»
Αληθεια πως γινετε το ετος που γραφτηκε η προκυρηξη να λενε οι απογονοι του Τζαβελα οτι »χασαμε τη λευτερια μας και λογιζομαστε ως Τουρκοι»»’.
Απο ποιον λογιζοτανε ο Τζαβελας ως »Τουρκος»’;
;Μα απο φυσικα κανενα.
Απλα θελησε να δειξει προ το λαο της Σκιπεριας οτι ταυτιζοτανε με τους αυτους για λογους που θα φανουν παρακατω.
Το κειμενο αυτο
προσπαθουσε να δειξει οτι μερος του πληθησμου του ελλαδικου βασιλειου [ οι αρβανιτες ] αισθανονταν τους Σκιπεταρους »’σαν αδερφια»’ τους,
και οτι νοιαζονταν για το καλο τους
το οποιο ηταν μονο η συμμαχια με τους Ελληνες .
Για αυτο και αναφερερετε στο κειμενο οτι
»»’Αλλ’ αν βαθύνουμε λίγο στην ουσία, αν συμβουλευτούμε λίγο την ιστορία, αν εξετάσωμε το πράγμα καλά, θα ιδούμε ότι η Ελλάδα δεν έχει καμμιά έχτρα μ’ εμάς.»»
Οι λογοι δηλαδη της υποτιθεμενης ταυτισης του Τζαβελα με τους Σκιπεταρους ειναι φανερα και ξεκαθαρα πολιτικοι .
Αλλη μια φραση ,
»’Κυττάξετε τους Μαυροβουνιώτες!…Ημείς μονάχα οι Αρβανίτες, είμεστε ακόμα στον ύπνο, κι οι εχτροί μας μας περικυκλώνουν και θέλουν να μας καταξεσκίσουν και να μας κατακομματιάσουν»’
Ποιοι ακριβως εχθροι περικυκλωνου τους τζαβελαιους και θελαν να ξεσκισουν τους απογονους του Σεχου;;;;;
Κανενας φυσικα .
Απλα το παραπανω κειμενο θελει να καταδειξει στους Αλβανους οτι στην Ελλαδα υπαρχει φιλοαλβανισμος και αρα κακως υπαρχει στην Αλβανια φιλοτουρκισμος – ανθελληνισμος [βλεπε συμμετοχη πολλων αλβανων το 1821 υπερ των Οθωμανων , οπως κα στα Ορλωφικα το 1770 κλπ ] .
Αρα φαινεται πεντακαθαρα οτι το κειμενο ειναι ενα καλοδουλεμενο πολιτικο εργαλειο σε μια εποχη που οι αρβανιτοφωνοι τη Ελλαδας χρησιμοποιηθηκανε απο το ελληνικο κρατος [ και χρησμοποιησανε οι ιδιοι τους εαυτους τους στην υπηρεσια αυτου ]
για την προσεγγιση του αλβανικου λαου της Σκιπεριας ο οποιος ηταν με το πλευρο των Τουρκων [ και αρα εναντια στους Ελληνες ] οπως παραδεχεται και η προκυρηξη και ειναι και ιστορικα επιβεβεωμενο.
Αυτο φαινεται και απο τις πρωτες γραμμες της προκυρηξεως ,
»’Σας λέγομε και σας ονομάζομε αδέρφια, γιατί όσο κι αν μας χωρίζουν ο τόπος κι η θρησκεία, δεν παύομε να είμεστε αδέρφια…»»’
Αν πραγματι ηταν »’αδερφια»» οι Αρβανιτες της Ελλαδος και οι Αλβανοι της Σκιπεριας τη εποχης
τοτε γιατι {ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ } οι αρβανιτες »εξηγουν» στους αλβανους το λογο που τους αποκαλουν αδελφια;;;
Δεν ξεραν οτι ηταν αδερφια πριν να συνταξουν τη παραπανω προκυρηξη;;;;Δηλαδη γιατι σε κατι »προφανες και γνωστο» αυτοι το τονιζουν και το επεξηγουν;;
Μα γιατι ηταν κατι που δεν ισχυε.
Γιατι μαλλον δεν υπηρχε κανενα τετοιο συναισθημα .
Για αυτο και προσπαθουσε μεσω των προκυρηξεων αυτων να δημιουργηθει .
Αλλα και γιατι ξερανε οτι οι Σκιπεταροι δεν αισθανονταν καποιο τετοιο συναισθημα προς αυτους .
Αρα επρεπε να τους εξηγησουν οτι εμεις αισθανομαστε ετσι προς εσας . και αρα και σεις ,ως Πελασγοι αρα ομοφυλοι με μας και τους Ελληνες θα επρεπε αισθανεστε με αυτο τον τροπο , να αφησετε τη Τουρκια , να κοιταξετε προς Ελλαδα, να κανουμε κοινο κρατος και τα λοιπα.
Καθαρα κειμενο που παλευε για ενα κοινο μελλον ελληνων και αλβανων αλλα με προσχηματα ειτε αληθινα ειτε ανιστορητα ειτε απλα προπαγανδιστικα
ενω οι ξεκαθαροι πολιτικοι λογοι φαινοντε απο τα παρακατω
»»Αν θελησωμε να ενεργησουμε μονοι μας,πρωτο θα μας χτυπησει η Τουρκια δε μπορουμε να ζησωμε μονοι μας..Η υπαρξη τετοιου κρατους αρβανιτικου στη μεση εξη χριστιανικων κρατων Ιταλιας,Αυστριας,Μαυροβουνιου,Σερβιας,Βουλγαριας και Ελλαδας,ειναι ολιγοζωη,και μεγαλη καταστροφη δια τον εθνισμο μας»»»
Εδω φαινεται οτι μονο »αλβανοφιλα»» δεν ηταν τα οσα ανεφεραν οι Αρβανιτες αφου φαινεται ξεκαθαρα η πληρη αντιθεση της προκυρηξεως στην μελλοντικη »αλβανικη ανεξαρτησια»»
η οποια τα χρονια εκεινα κυοφορουνταν απο τους πρωτους αλβανους ακτιβιστες.
Αρα αν πραγματι οι αρβανιτες τους αισθανονταν ως αδερφια τους Σκιπεταρους δεν θα τους απετρεπαν να φτιαξουν δικο τους κρατος αλλα ανιθετα θα τους ενθαρυναν.
Αντιθετα οι αρβανιτες οχι μονο ηταν αντιθετοι στην αλβανικη ανεξαρτησια, αλλα , αντιθετα θα φανει παρακατω ποιοι ηταν οι στοχοι.
»»Οπως ειμαστε,εχομε αναγκη ν’ακουμπησωμε στες πλατες ενος γειτονα μας.Αν μεινουμε με την Τουρκια κιντυνευομε να χθουμε μαζυ μ’αυτη.Αν παμε με την Ιταλια θα μας ρουφηση,κι’υστερα απο λιγα χρονια θα χασωμε τον εθνισμο μας . Αν παμε με την Αυστρια θα παθωμε τα ιδια και χειροτερα,απ’οτι θα παθωμε με την Ιταλια.Αν παμε με τους Μαυροβουνιωτες,τους Σερβους η τους Βουλγαρους,θα γεινωμε μια μερα ρουσσικο κυβερνειο»»»
»»Κυτταξτε,αδερφια,ποσους μεγαλους λογους εχομε να γεινωμε ενα με τους Ελληνες,ενω δεν εχομε κανενα λογο να ζυγωσωμε τους Ιταλους,τους Αυστριακους,τους Βλαχους,τους Μαυροβουνιωτες,τους Σερβους και τους Βουλγαρους!!!»»
Επεξηγηση…
Δηλαδη τους λενε πρωτα οτι »’δεν μπορειτε να ζησετε »αυτονομοι»» ,
υστερα δεν μπορειτε και να συμμαχησετε με κανενα γειτονα [Τουρκο,Σερβο κλπ ]
Και επειτα αναφερουν τις μονες ασφαλης για τους ιδιους τους Σκιπεταρους προοπτικες
Εμπρος αδερφια!Ελατε να γεινωμε ενα Ελληνοαρβανιτικο Βασιλειο
Αρα σκοπος της πορκυρηξης ειναι ξεκαθαρα , η προσεγγιση ενος λαου , των Σκιπεταρων , εξισλαμισμενου
ο οποιος ειχε ταχθει εναντια στην ελληνικη επανασταση ενοπλα ,
οπως αληθως παραδεχεται η προκυρηξη , και οι οποιος συνεχιζε να στεκοντε εμποδιο σε θεματα οπως το Ηπειρωτικο με τις πλατες Ιταλιας και Αυστριας ενω παραλληλα συνεχιζε να ειναι ο »’χωροφυλακας» των Τουρκων στα βαλκανια , δηλαδη ενας λαος μερικως εκτουρκισμενος τα χρονια εκεινα .
Ετσι επικεντρωνεται στη προσπαθεια να καταδειξει στους Σκιπεταρους οτι υπαρχει στην Ελλαδα φιλοαλβανισμος , ιδιως δε απο τους αρβανιτοφωνους οι οποιοι μαλιστα αισθανοντε αυτους ως αδερφια ’ και παλευουν για το συμφερον της Αλβανιας το οποιο φυσικα κατα αυτους ειναι η Ελλαδα και η ενωση των δυο περιοχων .
Με λιγα λογια η προκυρηξη παλευει τοσο για να τους αφαιρεσει τους μεχρι τοτε εχθρους Σκιπεταρους απο το πλευρο των Τουρκων οσο και στη πορεια να καταφερει να τους αναπτυξει τον φιλελληνισμο και τελικα να τους πεισει να ενωθουν με το τους Ελληνες εναντια στους Τουρκους .
Προκυρηξη στην υπηρεσια του ελληνικου κρατικου εθνικισμου με λιγα λογια για τον οποιο οι Αρβανιτες αγωνιζονταν εξ αρχης αλλωστε.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΓΡΑΨΑΝΕ ΤΗΝ ΠΡΟΚΥΡΗΞΗ
ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΕ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΧΙΚΑ ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΞΟΥΝ ΟΤΙ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ
ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΕ
ΚΑΙ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΒΛΕΠΑΝΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ,
ΚΑΙ ΣΤΗ ΠΟΡΕΙΑ ομωσ ΤΟ ΓΥΡΝΑΝΕ ΕΝΤΕΛΩΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΟΧΙ ΓΙΑΤΙ ΘΥΜΗΘΗΚΑΝΕ ΟΤΙ ΕΙΧΑΝΕ ΑΦΟΜΕΙΩΘΕΙ Η ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΠΕΛΑΣΓΟΙ
ΑΛΛΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΤΑΥΤΙΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΚΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΑ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΤΩΝ 2 ΛΑΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΣΚΙΠΕΤΑΡΩΝ – ΤΟ ΔΥΑΔΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ .
ΑΦΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΠΑΡΑΔΕΧΘΗΚΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟΥΤΑ ΚΑΙ ΜΕ ΚΕΙΝΑ.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΟΙ ΕΘΝΟΤΙΚΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΡΟΚΥΡΗΞΕΩΝ
ΕΙΝΑΙ ΔΩΣΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΡΟΠΟ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΙΚΟ
ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΠΡΟΙΟΝ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΟΣΩΝ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ [ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ] ΑΛΛΑ ΤΟ ΟΤΙ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΕΙΧΕ ΚΑΘΑΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ .
ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΚΥΡΗΞΕΙΣ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝΕ ΚΑΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΕΡΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΠΛΥΘΗΣΜΟ .
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ [ ΚΑΤ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ] ΔΕΝ ΠΕΤΥΧΑΝ ΤΟ ΣΤΟΧΟ ΤΟΥΣ .
ΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΠΑΡΕΜΕΙΝΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΠΑΡΕΜΕΙΝΑΝ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ
Λιγα στοιχεια για τους Αρβανιτες
που κατεβηκαν κατα τον υστερο Μεσαιωνα στον νοτιο ελλαδικο χωρο,
και τα οποια και καταδεικνυουν οτι στη μεγαλη τους πλειοψηφεια
ηταν Ελληνες απο τα Αρβανα
δηλαδη Αρβανιτες διγλωσσοι
και για αυτο ομοιοι σε μεγαλο βαθμο με τους ντοπιους
που βρηκανε στα μερη στα οποια εγκατασταθηκανε
με κοινη εθνικη συνειδηση-αυτοπροσδιορισμο ηδη απο τα πρωτα χρονια
και κοινη δραση και γλωσσα-διγλωσσια .
Η αλβανικη προπαγανδα λεει οτι
»Ηταν καθαροι Αλβανοι μιλαγανε μονο αλβανικα απλα αφομειωθηκανε με το περασμα των χρονων»
Ειναι αυτη η αληθεια ομως;;;;
Μηπως οι Αρβανιτες ηταν εξ αρχης Ελληνες στη συνειδηση και τη καταγωγη [οι περισσοτεορι εξ αυτων Ελληνες και καποιοι λιγοτεροι Ελληνοαλβανοι]
Λιγα στοιχεία που αποδεικνυουν τις αλβανικες ανακριβιες.
Ενα Βενετικο εγγραφο του 1481 αναφερει για τη Μονεμβασιά
και για οσους φυλαγανε το φρουριο της .
»’Το μεγαλυτερο μερος των μισθοφορων ειναι
»Γρετσι και Αλβανιεν Γκρετσι»…
Δηλαδη οι φρουροι ηταν ντοπιοι Μωραιτες -αμιγως ελληνοφωνοι [Γρετσι] και επιλυδες διγλωσσοι Ελληνες απο τα Αρβανα [Αλβανιεν Γρετσι ] .
Αυτος ο χαρακτηρισμος αυτων που μιλουσανε τα αρβανιτικα ως »Γρετσι» ειναι ξεκαθαρα εθνοτικος και οχι θρησκευτικος [ πχ Γραιτσοι=ορθοδοξοι ] αφου σε αυτη τη περιπτωση θα τους ονομαζε ολους ως Γρετσι δηλαδη ορθοδοξους και τους ντοπιους και τους επιλυδες .
Ομως εχει εθνοτικη σημασια για να τους διαχωρισει και για να καταδειξει
οτι οι μεν ηταν ντοπιοι ελληνοφωνοι »Γραικοι»-Γρετσι και οι δε οι επιλυδες »διγλωσσοι Γραικοι» -Αλβανιεν Γρετσι.
Τους ονομασε επισης ως »Αλβανιεν Γρετσι» ακριβως για να τους διαχωρισει απο τους προγονους των σημερινων Σκιπεταρων ,τους Αλβανους της Αλβανιας ,τους Σκιπεταρους ,
οι οποιοι ας μην ξεχναμε ως σημερα αποκαλουν τον εαυτο τους ως »Σκιπεταρ» και τους Ελληνες ως »Γρεκ» και ποτε τον εαυτο τους ως τετοιο .
ΠΑΡΑΚΑΤΩ..
Ο Βενετσιανος Μπαρμπαριγο μολις το 1479
αναφερει μεταξυ αλλων για τα γεγονοτα στο Μωρια οτι..
»»Η εκβαση του πολεμου θα βλαψει τη Βενετια
γιατι ,Αρβανιτες και Ρωμιοι [ Αlbanais et Gkrecs ]
δεν ειναι παρα ενας λαος , που μισει καθε ξενο.»’
Βλεπουμε εδω οτι αυτοι οι »Αλβανιανς» δηλαδη οι επιλυδες που ομιλουσανε [και] τα αρβανιτικα
ηταν κατα τον Βενετο τοσο ομοιοι σε ολες τις εκφανσεις της ζωης ,
και το κυριοτερο
ειχανε ακριβως ιδια εθνικη συνειδηση και δραση [-»ενας λαος» αναφερει χαρακτηριστικα ]
με τους ντοπιους [Γκρεκς]
και μαλιστα οτι »μισουσανε καθε ξενο» δηλαδη αντιπαθουσανε ολους τους ξενους
προφανως χωρις να θεωρουν ο ενας τον αλλο ως ξενο-
γιατι πραγματι ηταν »ενας λαος» και αυτο ακριβως αποδεικνυει οτι ητανε
»μια φυλη»οπως αναφερει επι λεξη
ντοπιοι και επιλυδες ,και οχι ξενοι μεταξυ τους ,
παρα τη διγλωσσια των τελευταιων .
Ας δουμε τωρα οτι ενω οι Αλβανοι αυτοπροσδιοριζονταν μαζικα ηδη απο τον καιρο της Τουρκοκρατιας ως »Σκιπεταρ» ,λεξη αγνωστη στους Αρβανιτες ,και αποκαλουσανε ως Γραικους τους Ελληνες
αντιθετα οι Αρβανιτες αποκαλουσανε τον ιδιο τους τον εαυτο ως »Γρεκ»
πραγμα που οι σημερινοι αλλα και οι παλιοι Αλβανοι ποτε δεν κανανε
αλλα αντιθετα αποκαλουσανε ετσι μονο τους Ελληνες.
Πραγμα πολυ σημαντικο για οσα θα δουμε παρακατω.
Ας δουμε τα πολυ χαρακτηριστικα στοιχεια αγνωστα στο πολυ κοσμο.
»»Η Βενετία εχει πολλά μνημεία τα οποία έχουν μεγάλη ιστορική αξία για πολλά έθνη. Φυσικά, για τους Έλληνες, τα μνημεία που σχετίζονται με την ίδρυση και δραστηριότητα της Ελληνικής κοινότητας (Scuola e Nazione Greca η απλούστερα Scuola dei Greci) έχουν πολύ μεγάλη αξία . Τέτοια μνημεία είναι φυσικά ο Αγιος Γεώργιος των Ελλήνων, αλλά και τα κτήρια που σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία της κοινότητας εκείνης το 1494.
Οι Μπούιοι/Αρβανίτες ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη της κοινότητας εκείνης κι ο πολυπληθέστερος πληθυσμός της, στην αρχή τουλάχιστον,αφοτου κατεφυγαν απο τη Πελοπονησο.
Θα βρείς τα ονόματα των Μπούιων/Αρβανιτών ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη αυτής της κοινότητας τον Νοέμβριο του 1494, όπως θα τους βρείς, λίγο αργότερα, να υπογράφουν και την αίτηση για την ανέγερση του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
Η Ελληνική κοινότητα δεν ήταν όμως η μόνη “εθνική” κοινότητα στην Βενετία. Υπήρχαν κι άλλες “εθνικές’ κοινότητες σ’ εκείνη την πόλη. Σε μικρή λοιπόν απόσταση απ’ τα κτήρια που στέγαζαν την Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας βρίσκεται ένα άλλο κτήριο-μνημείο. Είναι το κτήριο που είναι γνωστό με την ονομασία “Scuola di Santa Maria degli Albanesi”. Το κτήριο αυτό στέγαζε τα χρόνια εκείνα την Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας, την “εθνική” κοινότητα των Αλβανών της Βενετίας οι οποιοι προερχονταν από τους πολεμιστες του Καστριωτη που κατεφυγαν εκει απο τη βορεια Αλβανια.
Η Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας ήταν αρχαιότερη απ’ την αντίστοιχη Ελληνική, ιδρύθηκε το 1447.
Την εποχή κατά την οποία οι πρώτοι Μπούιοι/Αρβανίτες αποβιβάσθηκαν στην Βενετία, στα τέλη του 15ου αιώνα, η Αλβανική Κοινότητα λειτουργούσε ήδη.
Σε εκείνο τον μακρινό τόπο οι Μπούιοι/Αρβανίτες, χωρίς κανέναν καταναγκασμό, επέλεξαν, τελείως ανεπηρέαστοι και πολυ πριν την ιδρυση του οποιουδηποτε ελληνικου κρατους , να “συνταχθούν” με τους υπόλοιπους Ελληνες ηδη από τον 15ο αιωνα ,και όχι με τους ηδη κατοικουντες Αλβανούς της Βενετιας.
Συνεπως ,
oι Αρβανιτες ,
πολυ πριν την ιδρυση του ελληνικου κρατους [ που υποτιθετε οτι εξελληνισε
τους »αλλοεθνεις Αρβανιτες»]
δρουν αλλα και αυτοπροσδιοριζοντε ως Ελληνες
και μαλιστα σε ξενο εδαφος ,ιδρυοντας την κοινοτητα των Γραικων στη Βενετια
και μαλιστα ενω ηδη υπηρχε κοινοτητα Αλβανων στη πολη αυτη.
Τα λογια περιτευουν …..
Να δουμε τι αναφερουν κι αλλες Βενετικες αναφορες για τους Αρβανιτες που ειχανε απομεινει στη Πελοπονησσο.
»’ΠΑΜΕ ΤΩΡΑ ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ ΠΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΜΙΞΗ .
Ο δε διάδοχος του Φραγκίσκος Γριμάνης(1706-1709), αυτά λέει για την Πελοπόννησο γενικά αλλά και για τους Αρβανίτες ειδικότερα προς τη Γερουσία του :
« Η Πελοπόννησος κατοικείται υπό Ελλήνων και Αλβανών,
τούτων οι Έλληνες, πολυπληθέστεροι,οικούσι τας πόλεις και καταγίνονται εις το εμπόριον και τη ναυτιλίαν,οι δε Αλβανοί οίτινες τοσούτον έχουσι συγχωνευθή μετά των Ελλήνων, ώστε δεν θεωρούνται αποτελούντες ίδιαν φυλήν αλλ’απλώς διάφοροι τάξιν,
είσιν ολιγώτερον εύποροι και πεπολιτισμένοι…..»»’
Απο τη παραπανω αναφορα συμπεραινουμε οτι …
Οι ντοπιοι ηταν πολυπληθεστεροι των επιλυδων – Αρβανιτων.
Οι επιλυδες ακριβως γιατι ηταν εξ αρχης »ενας λαος» με τους ντοπιους οπωσ εχουν αναφερει παραπανω οι ιδιοι οι Ενετοι
,ειχανε οπως αναφερει χαρακτηριστικα »συγχωνευθει τοσο με τους ντοπιους» ωστε »δεν αποτελουν διαφορετικη φυλη»
αλλα »διαφορετικη ταξη».
Μα ειναι λογικο αφου εξ αρχης οπως φανηκε παραπανω ηταν »ενας λαος- μια φυλη»
ντοπιοι και επιλυδες
ποσο μαλλον τον 18 αιωνα που γρφτηκε η πηγη αυτη .
Αρβανιτες στη Πελοπονησο.
Λογω ακριβως αυτης της προσμιξης ντοπιων και επιλυδων, που συνεβη ηδη στις πρωτες δυο -τρεις γενιες απο την καθοδο τους ,επειδη ακριβως ηταν »ενας λαος»
εχουμε τις παρακατω παρατηρησεις για τους Αρβανιτες της Ιταλιας που κατεφυγαν εκει .
»Ελληνικά επώνυμα βρίσκουμε ακόμα και στους σημερινούς Arberesh της Κάτω Ιταλίας και Σικελίας δηλώνοντας έτσι το μέγεθος της επιμιξίας των Αρβανιτών με των ντόπιων όταν ήρθαν στον Μοριά. Αυτή η επιμιξία έγινε μόλις σε διάστημα δύο γενεών(!). Ο Τίτος Γιοχαλάς στην συνεδρία της 6ης Ιουνίου του 1974 στην Ακαδημία Αθηνών και στην ομιλία του με τίτλο « Επόψεις του Ελληνισμού των αλβανικών κοινοτήτων της Σικελίας» αναφέρει αρκετά ελληνικά επώνυμα Αρβανιτών(Arberesh) της Σικελίας. Αναφέρει λοιπόν τα πλέον συνήθη ελληνικά επώνυμα που βρήκε στα βιβλία του αρχείου ελληνόρυθμου ναού της Martorana και είναι τα εξής: Βαπτισμένος, Διαμάντης, Λογοθέτης, Μυστράς, Κυπαρήσιος, Τηνιακός, Λάσκαρις, Παντελεήμονος, Αρκολαίων, Καντιώτης, Φωκάς, Χρυσόπουλος, Παλαμάρης, Παπαδόπουλος, Κυπριώτης,Ραβδάς. Αλλά και σε άλλες αρβανίτικες κοινότητες της Σικελίας συναντάμε τα επώνυμα: Αγιοβλασίτης,Αργυρόπουλος,Χαλκιόπουλος,Καλύβας,Καλογιάννης,Καλογεράς, Καβαδής, Κεφαλάς, Κοντολέων, Δροσερός, Χρυσόπουλος, Γερογιάννης, Μακρής, Πανταλαίων, Παπαδάς, Παλαιολόγος, Παριώτης, Προβατάς, Ροδιώτης, Σκορδίλης, Σκυλίτζης, Σοφιανός, Θεοδωρόπουλος κ.α.»
Η μιξη αυτη [ ακριβως γιατι ηταν »ενας λαος»] ειναι ολοφανερη ακομα και απο τις ανθρωπολογικες μελετες.
»’Στις ανθρωπολογικές έρευνες του Θεόδωρου Κ. Πίτσιου,επικαλουμενος τα πορισματα του Βουλγαρου ανθρωπολογου Μποεβ , οι Αρβανίτες αποτελούν αιγιακό πληθυσμό με διαφορετικά μορφολογικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τους Αλβανούς. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Η εξέταση αυτών των ομάδων (Αρβανιτοφώνων), μία στη Μεσσηνία, μία στην Αργολίδα και δύο στην Κορινθία, έδειξε ότι σε καμία περίπτωση δεν ξεχωρίζουν από το συνολικό πληθυσμό της Πελοποννήσου ή από τις γειτονικές ομάδες. Σε κανέναν από τους ενενήκοντα χάρτες γνωρισμάτων που σχεδιάστηκαν, δεν μοιάζουν μεταξύ τους περισσότερο από όσο με τις γειτονικές τους γεωγραφικές ομάδες. Επίσης, στα στατιστικά δενδρογράμματα ,ταυτόχρονης σύγκρισης περισσοτέρων γνωρισμάτων, δεν διαχωρίζονται οι αρβανιτόφωνες ομάδες από τις υπόλοιπες της Πελοποννήσου».
Αναφερει επισης οτι »’Διαφερουν αρκετα απο τους Γκεκηδες Αλβανους σε μια σειρα μορφολογικων και μετρικων χαρακτηρων».
Συνεπως οχι μονο δεν διαφερουν απο τα γειτονικα αμιγως ελληνοφωνα
αλλα διαφερουν κατα πολυ κυριως απο τους Γκεκηδες Αλβανους
που αποτελουν την πλειοψηφεια της Αλβανικης φυλης ,
περιπου τα δυο τριτα αυτης και κατοικουν απο τη κεντρικη Αλβανια ως το Κοσσοβο.
Δεν θα ειχε συμβει αλλωτσε αυτη η προσμιξη αν δεν ηταν διγλωσσοι οι περισσοτεροι Αρβανιτες,
και δεν αισθανοτανε ενας λαος ντοπιοι και επιλυδες αν δεν »μπορουσανε να συννεοηθουν» λογω υποτιθεμενης
»αλλοφωνιας» και υποτιθεμενης διαφορετικης εθνικης συνειδησης.
ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΠΗΓΗ .
Ο Βρετανός καθηγητής P. Trudgill ύστερα από επιτόπιες έρευνες διαπιστώνει ότι: «Οι άνθρωποι για τους εαυτούς τους αναφέρονται όχι ως Αλβανοί, αλλά ως Αρβανίτες, λαλούν: Ἀρβανίτης» ( «The people themselves are refferred, not as Albanians, but as Arvanites, sing: Arvanitis».
Ενω ειναι γνωστο οτι εκτος του Αλβανος που οπως λεει η πηγη δεν δεχονταν ως εθνοτικο προσδιορισμο τους ,ακομα και ο αυτοπροσδιορισμος »Σκιπεταρ»-εθνικο ονομα των Αλβανων
ηταν αγνωστος σε αυτους,
οταν ηδη πριν 250 χρονια Γκεκηδες και Τοσκηδες μαζικα ,
τον χρησιμοποιουσαν ως εθνονυμιο [Βλεπε απομνημονευματα του Σουλιωτη αγωνιστη Κουτσονικα ] .
Αυτο οπως ειδαμε ισχυει απο την εποχη του Μπουα και του Μπλεση οπου αυτοπροσδιοριζνταν εξισου ως Αρβανιτες και Ελληνες αλλα ποτε ως Σκιπεταροι .
Oλα αυτα ισχυουν και για τους Αρβανιτες της δυτικης Ηπειρου απογονοι των οποιων ηταν οι Σουλιωτες
»»Τον Ιούνιο του 1632 οι αρχές του νησιού της Κερκυρας αναφέρουν:
«…Από τίνος ήλθον ενταύθα από την γειτονικήν Τουρκία περί τους 2.000 Ελληνες Αλβανοί εκ των οποίων άλλοι μεν διότι επείνων και εστερούντο εργασίας και άλλοι φεύγοντες την τυραννίαν.» (Κ. Μέρτζιος, «Το εν Βενετία Κρατικόν Αρχείον, Α’ περί Κοσμά του Αιτωλού», Ηπειρωτικά Χρονικά, 1940, τ. 19, σ. 42-44;»’
Δηλαδη και εδω αυτους τους »αλβανοφωνους» τους καλουν οι Βενετοι ως
»Ελληνες Αλβανους» ακριβως γιατι ηταν Ελληνες διγλωσοι.
Ειδαμε οτι οι Αρβανιτες χαρακτηριζονταν απο τους Ενετους
ως »Γρεεκς Αλμπανιανς»
τοσο στη Πελοπονησο οσο και στην Ηπειρο.
Οι ιδιοι αυτοπροσδιοριζονταν ως Ελληνες και Αρβανιτες [ ποτε ως Σκιπεταρ ]
και δρουσανε εξ αρχης ως Ελληνες-Γραικοι
τοσο στη Βενετια
οσο και στην Ηπειρο[ Σουλιωτες ] και τη Πελοπονησο.
Ας δουμε λιγα στοιχεια για τη δραση των Αρβανιτων στην Ηπειρο .
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν είναι απο το κείμενο “Breve memoria de li discendenti de nostra casa Musachi. Per Giovanni Musachi, despoto d’Epiro” όπως δημοσιεύθηκαν στο βιβλίο “Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues publiées avec notes et tables généalogiques” του Charles Hopf, Βερολίνο 1873, σελίδες 270 έως 340.
Στο πρώτο απόσπασμα ο Μουζάκης αναφέρεται στην εκστρατεία του Ιωάννη Καντακουζηνού στην Αλβανία και τον αφανισμό των Αλβανών το 1336 (σελίδα 304).
«…et il prefato Giovanni Catacusino fa alcuni anni Imperadore, che fè la guerra in Albania et la roino».
Η μετάφραση έχει ως εξής.
«…κι ο προαναφερθείς Ιωάννης Καντακουζηνός ήταν σε παλαιότερους χρόνους Αυτοκράτορας, κι αυτός έφερε τον πόλεμο στην Αλβανία και την κατέστρεψε (την μετέτρεψε σε ερείπια)».
Στο δεύτερο απόσπασμα αναφέρεται πιο αναλυτικά στον αφανισμό των Αλβανών και το σταμάτημα της προέλασης τους (σελίδα 321), απο τον Ιωάννη Καντακουζηνό. Αναφέρεται επίσης και στον τοπικό ηγέτη της Ηπείρου που βρίσκεται πίσω απ’ την καταστροφή των Αλβανών.
Η μετάφραση έχει ως εξής.
“…και σ’ αυτούς τους πολέμους ο προαναφερθείς Ανδρέας Μουζάκης ο Δεσπότης έχασε [επίσης] και την πόλη των Ιωαννίνων, την πρωτεύουσα της Ηπείρου κι άλλα μέρη όταν ο προαναφερθείς Αυτοκράτορας Καντακουζηνός ήλθε εκεί από μακριά και διόρισε ως κυβερνήτη αυτής της πόλης έναν “ιδιώτη” (δηλαδή χωρίς προηγούμενα αξιώματα) ευγενή άνδρα που ονομαζόταν ΤΖΙΝΟΣ (η Γκίνος) ΣΠΑΤΑΣ, ο οποίος (δηλαδή ο Τζίνος Σπάτας) ήταν η μεγάλη αιτία για τον “ξεπεσμό” του οίκου του προαναφερθέντα Δεσπότη Μουζάκη αλλά κι [η αιτία για τον “ξεπεσμό”] κι άλλων Αρχόντων (της Αλβανίας). Κι αμέσως μετά ήλθε ο Τούρκος στην προαναφερθείσα Αλβανία και προκάλεσε την καταστροφή της, όπως θ’ ακούσετε, αλλά κι άλλων επαρχιών της Ελλάδας. Αλλά αυτό δεν ήταν καταστροφή μόνο για την Αλβανία αλλά για όλη την Χριστιανοσύνη”.
Αν κανείς διαβάσει προσεκτικά τα παραπάνω κείμενα, θα καταλάβει πως ο άνθρωπος τον οποίο οι ίδιοι οι πραγματικοί (εθνικά) Αλβανοί (όπως ο συγγραφέας των κειμένων) θεωρούν υπεύθυνο για την καταστροφή τους δεν ήταν άλλος από τον [Αρβανιτη ] Τζίνο Μπούα Σπάτα. Οι Αλβανοί μέχρι να “συναντήσουν” τους Μπούιους/Αρβανίτες των Σπαταίων προέλαυναν ασταμάτητοι, εκμεταλλευόμενοι το χάος που επικρατούσε στην Ηπειρο τα χρόνια εκείνα. Οταν τελικά οι Αλβανοί “συνάντησαν” τους Σπαταίους/Μπούιους/Αρβανίτες συνάντησαν και την “καταστροφή” τους, όπως έγραψε κι ο Μουζάκης, ο οποίος ήταν ένας απ’ αυτούς.
Οι Μοσχολεων και Μιχαηλ Μουσας
στη Ναπολη της Ιταλιας αυτη τη φορα
οχι μονο εγραψανε τα ονοματα τους στην ελληνικη εκκλησια της πολης
αλλα προσθετουν και το »νατιονις γρεακε» δηλαδη εθνικοτις ελληνικη .
Βλεπουμε οτι οιΑρβανιτες αυτη οπως ο Μπουας και πολεμησανε εναντιων Αλβανων
και αυτοπροσδιοριζονταν εντος ιταλικου εδαφους ως Γρεκς.
Ο Γαλλος Commines που βρεθηκε και συνομιλησε με τους stradioti ,Aρβανιτες πολλοι εξ αυτων,
γραφει για αυτους
»Απαντες Ελληνες στο γενος αποσπαστηκαν απο τα φρουρια που κατεχουν οι Βενετοι….»
Για αλλη μια φορα οχι μονο οι Βενετοι αλλα και οι Γαλοι
παρα τη διγλωσσια αυτων , παραδεχονταν-παρατηρουσανε οτι ειχανε ελληνικη καταγωγη.
Μα ειναι λογικα ολα τα παραπανω.
Ας δουμε ποιες περιοχες της σημερινης Αλβανιας
αδειασανε απο πλυθησμο κατα τον υστερο Μεσσαιωνα
και τι καταγωγη ειχανε αυτοι [ η πλεοψηφεια αυτων] που φυγανε απο κει με βαση παλιοτερες πηγες.
https://postimg.org/image/499a4kesx/
Η γνωση της ιστοριας για τα παραλια εκεινα μερη [και μερικως της ενδοχωρα ]
της κεντρικης και νοτιας σημερινης Αλβανιας ,οι οποιες φαινοντε σχεδον αδειες τον καιρο της απογραφης της τουρκικης ,γιατι απο κει φυγανε οι περισσοτεροι Αρβανιτες,
οι αναφορες ιστορικων προβυζαντινων αλλα και Βυζαντινων για την παρουσια παμπολλων Ελληνων
στα μερη εκεινα
μας οδηγουν στο συμπερασμα οτι τα μερη εκεινα ηδη απο τα αλεξανδρινα χρονια ηταν τουλαχιστον Ελληνοιλλυρικα [ πραγμα λογικο αφου ελληνοσυριακα ηταν μερικως τα παραλια της Συριας τα χρονια εκεινα ποσο μαλλον τα γειτονικα ιλλυρικα παραλια] .
Σε μερη οπως αυτα που αφησαν και που δειχνει ο παραπανω χαρτης
[πεδινα-παραλιακα και δευτερευοντως ημιορεινα και ορεινα ] εγκατασταθηκαν και εδω οι Αρβανιτες ,
ενω συνεχισαν την μακραιωνη ναυτικη ελληνικη παραδοση.
Στον ελλαδικο χωρο οπως εχει αποδειξει και η επιστημη αλλα και η ιστορικη ερευνα
προσμιχτηκανε αλλου σε μεγαλο βαθμο
αλλου σε μικροτερο
με τους ντοπιους ακριβως γιατι ειχανε κοινη συνειδηση γιατι ειχανε κοινη καταγωγη οπως φανηκε παραπανω απο πολες πηγες .
Ετσι εξηγειται τοσο η διγλωσσια τους οσο και η φυλετικη και συνειδησιακη ελληνικοτητα τους πολυ πριν την ιδρυση του ελληνικου κρατους και τον νεοελληνικο διαφωτισμο .
Περαν αυτου τα μερη αυτα [ιδιως τα παραλια ειχαν σε τετοιο βαθμο εξελληνιστει ωστε οι Ρωμαιοι τους δωσανε την ονομασια »’Νεα Ηπειρος» [σε αντιθεση με την παλαια Ηπειρο που ξεκινουσε απο τον Αμβρακικο ως τα Ακροκεραυνεια ορη στο βορα ] η αλλιως τα ειπανε »Ελληνικη Ιλλυρια»’ σε αντιθεση με την »Βαρβαρη Ιλλυρια» που αρχιζε βορειοτερα αυτης [πανω απο το Δυρραχιο ] και η οποια ειχε κρατησει τον ιλλυρικο – μη ελληνικο χαρακτηρα της .
O Βυζαντινος ιστορικος Προκοπιος αναφερει για τους κατοικους των παραλιων και μερικως της ενδοχωρας της σημερινης νοτιας και κεντρικης Αλβανιας.
»’Ελληνες εισι ,Ηπειρωτες καλουμενοι ,αχρι Επιδαμνου πολεως» πραγμα που σημαινει οτι ο ελληνικο χαρακτηρας της περιοχης ειχε διατηρηθει ως τον 6μΧ αιωνα .
Τα ιδια αναφερει και ο Πολυβιος λιγους αιωνες πριν.
Απο τα μερη εκεινα κατηλθαν οι Αρβανιτες.
Διγλωσσοι βεβαια αλλα Ελληνες.
Τα ορια μεταξυ Παλιας Ηπειρου [καθεαυτο αρχαια Ηπειρος]
και Νεας Ηπειρου-Ελληνικης Ιλλυριας [εξελληνισμενη΄΄πλεον αρχαιας νοτιας Ιλλυριας ]
και βαρβαρης Ιλλυριας [αρχαιας κεντρικης και βορειας Ιλλυριας]
συμφωνα με τους Ρωμαιους
Βλεπουμε οτι οι Αρβανιτες κατηλθαν απο τις περιοχες της Νεας Ηπειρου-αρχαια νοτια Ιλλυρια,
τα παραλια της περιοχης και μερικως την ενδοχωρα [καθολου τυχαιο η ναυτικη παραδοση των Αρβανιτων η οποια απουσιαζει σε πολυ μεγαλο βαθμο απο τους Αλβανους]
περιοχη η οποια ειχε τοσο εξελληνιστει ηδη κατα την ελληνιστικη περιοδο
που στα ματια των Ρωμαιων θυμιζε την Παλαια Ηπειρο
και για αυτο την ονομασανε »Νεα Ηπειρο-Ελληνικη Ιλλυρια» λογω των πολυπληθεστερων Ελληνων στα παραλια και μερικως την ενδοχωρα της περιοχης.
ΚΑΛΗΜΕΡΑ!!ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΠΩΣ ΘΑ ΤΑ ΠΑΡΟΥΜΕ??ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!!
24.03.2007
Οι Αρβανίτες της Αττικής και η συμβολή τους στην εθνική παλιγγενεσία
Του Θεοδωρου Παγκαλου
Λίγο πριν από την Επανάσταση, στα 1815, στην Αθήνα κατοικούσαν 7 χιλιάδες χριστιανοί και 3 χιλιάδες μουσουλμάνοι σύμφωνα με τον Pouqueville. Από τους 7 χιλιάδες χριστιανούς οι 4 χιλιάδες ήταν αρβανίτες και προέρχονταν από όλα τα χωριά της Αττικής. Είχαν εγκατασταθεί μεταξύ Πλάκας και Μακρυγιάννη.
Το 1821, δεύτερη μέρα του Πάσχα, οι Τούρκοι της Αθήνας συνέλαβαν 12 Αθηναίους προκρίτους ως ομήρους επειδή υποψιάζονταν ότι οι ραγιάδες θα επαναστατούσαν. Η αρχική τους απόφαση ήταν να σφάξουν όλους τους χριστιανούς αλλά η εναντίωση του Χαλήλ Εφέντη, κατή (δηλαδή δικαστή), το απέτρεψε.
Στις 25 Απριλίου 1821, σύμφωνα με τον Διονύσιο Σουρμελή, αγωνιστή και αυτόπτη μάρτυρα, συγκεντρώθηκαν στο Μενίδι (Αχαρνές) 1.200 χριστιανοί. Προέρχονταν από τη Χασιά (Φυλή) με αρχηγούς τον Μελέτη Βασιλείου και τον Μήτρο Σκευά, από το Μενίδι με αρχηγό τον Αναγνώστη Κιουρκατιώτη, από τα Μεσόγεια με αρχηγό τον Ιωάννη Δάβαρη και από την Αθήνα με αρχηγό τον Δήμο Αντωνίου.
Απελευθέρωσαν την Αθήνα
Υπό την ηγεσία του Μελέτη Βασιλείου οι επαναστάτες μπήκαν στην Αθήνα και την ελευθέρωσαν. Σήμερα έξω από το δημαρχείο της Φυλής μπορεί κάποιος να δει το άγαλμά του να ατενίζει ακόμα τους συγχωριανούς του, δείχνοντας τον δρόμο του χρέους και της περηφάνιας.
Τον Σεπτέμβριο του 1821 εβδομήντα παληκάρια από τη Χασιά υπό την ηγεσία του Μήτρου Σκευά και του Αναστασίου Λέκκα πολέμησαν εναντίον 500 Τούρκων (πεζών και ιππέων) υπό την ηγεσία του Ομέρ Βρυώνη. Σ’ αυτήν τη μάχη κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του ο τρομερός πασάς. Ετσι πήρε την απόφαση και εγκατέλειψε την Αθήνα λέγοντας «αν 70 άνθρωποι με ενίκησαν και με έκαμαν να κινδυνεύσω την ζωήν μου, τι θέλει γίνει, αν συσσωματωθώσιν εις 1.000».
Η μετέπειτα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους απελευθερώθηκε από τους Αρβανίτες της Αττικής, μια πολεμική φυλή ορθόδοξων χριστιανών με τα δικά της ήθη και έθιμα, τον δικό της πολιτισμό, τη δική της γλώσσα. Μια φυλή που ποτέ δεν προσκύνησε τους Τούρκους και ποτέ δεν έκανε ειρήνη μαζί τους. Εμαθαν να ζουν με το μαχαίρι στα δόντια για να υπερασπίζουν την τιμή και τη ζωή τους -και αυτή ήταν η σειρά προτεραιότητας- από τους Τούρκους κατακτητές που δεν γνώριζαν νόμο και δεν είχαν μπέσα.
Οι Αρβανίτες της Αττικής που άλλοι τους αποκαλούν «δωριείς του σύγχρονου ελληνισμού», άλλοι τους θεωρούν Ηπειρώτες και άλλοι Αλβανούς που εποίκησαν την Αττική τον 10ο-11ο αι. μ.Χ., ήταν εκείνοι που σήκωσαν τα όπλα τα ιερά για τον μεγάλο αγώνα υπέρ πίστεως και πατρίδας – τα αναφέρω με τη σειρά που τα αναφέρει ο Κολοκοτρώνης στον περίφημο λόγο του της Πνύκας.
Πιστοί στη μεγάλη ελληνική ιδέα, διψασμένοι για ελευθερία, οι Αρβανίτες της Αττικής όπως και όλων των ελληνικών χωρών, πρωταγωνίστησαν στην Επανάσταση, ανήκαν και εκείνοι στη μεγάλη γενιά των Ελλήνων που άλλαξαν για πάντα την ιστορία του έθνους μας προσφέροντας στον Ελληνισμό, έπειτα από 4 αιώνες, ανεξάρτητη κρατική υπόσταση.
Ιστορία των οικογενειών
Δεν είμαι ιστορικός για να μπορώ να εκφέρω τεκμηριωμένη ιστορικά άποψη. Είμαι όμως Αρβανίτης και γνωρίζω την ιστορία της δικής μου οικογένειας, όπως και οι περισσότεροι Αρβανίτες της Αττικής. Ας μην ξεχνούν οι αναγνώστες ότι σε αντίθεση με την Αθήνα, η περιφέρεια Αττικής κυριαρχούνταν ώς πρόσφατα -και σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζει να κυριαρχείται- από χωριά που οι ρίζες τους πάνε πολύ πίσω και εκεί οι οικογένειες γνωρίζονται καλά μεταξύ τους.
Από την πλευρά του πατέρα μου, ο Γιαννάκης Μελέτης (Χατζημελέτης) είχε την ύψιστη τιμή να βρεθεί στο πλευρό του Γ. Καραϊσκάκη ως υπαρχηγός του. Για όποιον κάνει τον κόπο να ρωτήσει θα μάθει πολλές ιστορίες από όλα τα αρβανίτικα χωριά για τους τοπικούς καπετάνιους και τα παλικάρια που πολέμησαν για την ελευθερία της πατρίδας μας.
Ο Γ. Βλαχογιάννης στην ιστορική του ανθολογία διασώζει μια μικρή διήγηση όπου σε συνεδρίαση της Βουλής, όταν τα αίματα είχαν ανάψει, ένας παλιός αγωνιστής του ’21 απευθύνθηκε στους πρωταγωνιστές του επεισοδίου στα αρβανίτικα για να σταματήσει η διχόνοια. Και σταμάτησε.
Τα αρβανίτικα ήταν η γλώσσα που μιλούσε ο Κουντουριώτης, πρωθυπουργός της Ελλάδας, η Μπουμπουλίνα, ο Μπότσαρης, οι Σουλιώτες και πολλοί άλλοι. Ηταν η γλώσσα που ήξερε και καταλάβαινε ο Καραϊσκάκης, ο Αντρούτσος και πολλοί άλλοι αγωνιστές της Επανάστασης.
Στη μικρασιατική εκστρατεία του 1919-1922 οι Λιοσιώτες Αρβανίτες πολεμούσαν με δικό τους μπαϊράκι. Δεν υποχώρησαν ούτε βήμα, έπεσαν μέχρι τον τελευταίο. Μόνο όταν το ξέρουμε αυτό καταλαβαίνουμε εκείνο το σκοτεινό βλέμμα των Αρβανιτών της Αττικής που περιγράφει ο Τίτος Αθανασιάδης στα «Παιδιά της Νιόβης». Στα ηρώα των χωριών μας ο κατάλογος των νεκρών του 1922 είναι μεγαλύτερος από όλα τα άλλα χωριά της Ελλάδας σε σχέση με τον πληθυσμό μας.
Σημαντική παρουσία
Οι Αρβανίτες βέβαια δεν έχουν σημαντική παρουσία μόνο στο μεγάλο βιβλίο των τιμημένων νεκρών του έθνους μας. Εξίσου σημαντική παρουσία έχουν στα γράμματα, τις επιστήμες και στις δομές του νέου κράτους, ιδιαίτερα καταλαμβάνοντας υψηλά στρατιωτικά και πολιτικά αξιώματα.
Η 25η Μαρτίου είναι η ημέρα ανάστασης του γένους μας. Είναι η ημέρα που το ελληνικό έθνος απέκτησε ξανά ένα δικό του ανεξάρτητο κράτος. Οπως περιγράφει και στη «Βαβυλωνία» του ο Βυζάντιος, αυτό το ελληνικό έθνος δεν μιλούσε την ίδια γλώσσα, δεν είχε τα ίδια έθιμα, αλλά είχε την ίδια πίστη, την ίδια αίσθηση ότι αποτελεί μια ξεχωριστή κοινότητα, την ίδια αντίληψη ότι έχει τη δική του ταυτότητα πέρα και πάνω από τις διαφορές και τις πολυποίκιλες επιμέρους γλωσσικές και πολιτισμικές κοινότητες που το συναποτελούσαν. Αλλά περισσότερο απ’ όλα αυτό το έθνος ήθελε να είναι ένα, ενιαίο και αδιαίρετο, έθνος με δική του πολιτική υπόσταση και κυριαρχία. Και αυτή η πολιτική υπόσταση και κυριαρχία είναι θεμελιωμένη στην ιστορία, στη γλώσσα και κυρίως στο αίμα των ηρώων που θυσιάστηκαν στους αγώνες για την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία μας.
http://www.kathimerini.gr/281397/article/epikairothta/ellada/oi-arvanites-ths-attikhs-kai-h-symvolh-toys-sthn-e8nikh-paliggenesia
Από το «Λεξικό Εθνών- Εθνοτήτων-Λαών» του Γιόζεφ Βολφ, παραθέτουμε τα παρακάτω:
«Αρβανίτες ή Αλβανοί: Λαός που διαμορφώθηκε στο χώρο της σημερινής Αλβανίας τους πρώτους μ.Χ. αιώνες. Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (πέθανε το 160-168 μ.Χ.) αναφέρει μια φυλή στην Ιλλυρία με το όνομα Άλβανες, που ζούσε στο χώρο μεταξύ Δυρραχίου και Δίβρης. Είναι φανερό ότι πρόκειται για ένωση πατριών που συγκροτήθηκε για αυτοάμυνα. Αυτή η ένωση ενισχύεται πολύ την εποχή των μεγάλων βαρβαρικών επιδρομών του 4ου-7ου μ.Χ. αιώνα. Τότε, στην περιοχή θα εισβάλουν σλαβικά φύλα που θα καταστρέψουν τις πόλεις. Μεγάλο μέρος των κατοίκων αυτών των πόλεων καταφεύγει στα βουνά και πυκνώνει τις γραμμές των Αλβανών, οι οποίοι φυσικά αντιστέκονται και αποκρούουν τους Σλάβους. Στις αρχικές ιλλυρικές πατριές, που συγκρότησαν τους Αλβανούς ή Αρβανίτες, προστέθηκαν τώρα και στοιχεία των παραλίων, ελληνικά, ρωμαϊκά κ.λπ. Οι Αλβανοί ή Αρβανίτες ενισχύονται ακόμα περισσότερο στην περίοδο της βουλγαρικής επέκτασης. Είναι καθαρά ποιμενικές πατριές, που κρατούν το όπλο στο χέρι. Οι Βυζαντινοί θα τους χρησιμοποιήσουν ως κλεισουράρηδες, φύλακες στα ορεινά μέρη. Θα ξεχωρίσουν τρεις διαφορετικές ομάδες: Οι Γκέγκηδες, οι Τσάμηδες και οι Τόσκηδες, με μια μικρότερη υποδιαίρεση, τους Λιάπηδες. Δε συγκρότησαν έθνος, παρόλο που είχαν βρεθεί από νωρίς μπροστά σε κοινό εχθρό. Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, οι αρβανίτικες πατριές χρησιμοποιούνται ως στρατός στα φεουδαρχικά κρατίδια που συγκροτήθηκαν στον ελλαδικό χώρο. Τον 14ο αιώνα οι ένοπλοι αυτοί Αρβανίτες που είχαν εγκατασταθεί σʼ όλη την οροσειρά της Πίνδου εξεγείρονται, ανατρέπουν την εξουσία στην Ήπειρο και δημιουργούν τρία κρατίδια: των Μπουαίων με κέντρο το Αγγελόκαστρο, των Λιοσαίων με κέντρο την Άρτα και του Κάρολου Τόπια, που καταλάμβανε τη Β. Ήπειρο και μέρος της Αλβανίας Με τη διάλυση αυτών των κρατιδίων οι πολεμικές πατριές των Αρβανιτών σκορπούν ως μισθοφόροι σε διάφορα μέρη της Ελλάδας: στην Αττική και Βοιωτία ως μισθοφόροι των Ατσαγιόλι και στην Πελοπόννησο ως μισθοφόροι των Παλαιολόγων. Οι Τούρκοι θα τους βρουν απλωμένους σʼ όλη την Ελλάδα. Οι Τούρκοι θα εξισλαμίσουν το βασικό όγκο των αρβανίτικων φατριών, που κατοικούσαν πέρα από τα όρια της σημερινής Ελλάδας και θα τους χρησιμοποιήσουν ως στήριγμα της εξουσίας τους. Οι Αρβανίτες που βρέθηκαν σκορπισμένοι, ως μισθοφόροι θα μείνουν κατά το πλείστο χριστιανοί και γιʼ αυτό θα πολεμούν τους Τούρκους. Αυτοί οι Αρβανίτες θα συγχωνευτούν τελικά με το Νεοελληνικό έθνος. Αντίθετα, οι εξισλαμισμένοι θα συγκροτήσουν το έθνος των Αλβανών, που ζει στην Αλβανία. Οι Αλβανοί όμως ονομάζουν τον εαυτό τους Σκιπετάρ. Ως μισθοφόροι, οι Αρβανίτες βρίσκονται σκορπισμένοι στα πέρατα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι χριστιανοί Αρβανίτες θα είναι οι βασικοί μισθοφόροι της Βενετίας και θα δράσουν σʼ όλη τη διάρκεια των τουρκοβενετικών πολέμων. Μεγάλος αριθμός Αρβανιτών μισθοφόρων θα εγκατασταθούν στο βασίλειο της Νεάπολης, όπου θα παραμείνουν Και μετά την κατάλυση. Απόγονοί τους ζουν σήμερα σκορπισμένοι στη Ν. Ιταλία. Μεγάλος όγκος Αρβανιτών θα κατέβει στον ελλαδικό χώρο και ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο το 1770, την εποχή των Ορλωφικών. Για μια περίοδο θα κυριαρχήσουν στην Πελοπόννησο, ενώ θα εξαναγκάσουν σε φυγή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Πελοποννήσου. Έγιναν πραγματική συμφορά. Οι ίδιοι οι Τούρκοι θα τους καταδιώξουν. Σε συνεργασία με τις κλέφτικες ομάδες της Πελοποννήσου οι Τούρκοι θα τους εξοντώσουν. Μαζί με τις ένοπλες πατριές είχαν κατέβει στην Πελοπόννησο και πολλοί ποιμένες. Με το διωγμό, οι περισσότεροι θα φύγουν για να εγκατασταθούν στα νησιά (Κυκλάδες, Σάμο κ.λπ.), ενώ ένα μεγάλο μέρος θα επιστρέψει στην Αλβανία, μετά από περίπου 10 χρόνια παραμονής στην Πελοπόννησο. Αρβανίτες θα εγκατασταθούν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας, τόσο ως μισθοφόροι των Βενετών, όσο και ως μισθοφόροι των Τούρκων. Οι χριστιανοί Αρβανίτες, που εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο πριν από την Τουρκοκρατία, θα πολεμήσουν τους Τούρκους και στη συνέχεια, μέσα από κοινούς με τον ελληνικό πληθυσμό αγώνες κατά των Τούρκων, θα συγχωνευτούν με τους Έλληνες. Οι Αρβανίτες θα αφομοιωθούν από το νεοελληνικό έθνος. Η γλώσσα των Αρβανιτών γενικά ήταν φτωχή και οι Αρβανίτες υποχρεώθηκαν να χρησιμοποιούν πολλές ελληνικές λέξεις. Σιγά σιγά η γλώσσα τους χάνεται. Η αρβανίτικη γλώσσα δε χάθηκε εντελώς μόνο στις περιοχές, όπου οι Αρβανίτες έμειναν ως αποκλειστική-κλειστή κοινωνία(Αττική και Βοιωτία και κατά κάποιο τρόπο η Κορινθία). Όταν η κλειστή κοινωνία τους θα σπάσει (από τα μέσα του 18ου αιώνα και έπειτα) η αρβανίτικη γλώσσα θα αρχίσει να υποχωρεί. Εξακολουθεί να αντιστέκεται όμως, στα ορεινά χωριά της Βοιωτίας-Αττικής.»
Η πρώτη γνωστή κάθοδος των Αλβανών άρχισε το 1354 μ.Χ. Ο Ιωάννης Καντακουζηνός γράφει ότι μετά από κάποια φυσική καταστροφή (ξηρασία) που συνέβη στις αλβανικές περιοχές, κατέβηκαν προς τα κάτω (προς τις νοτιότερες περιοχές, τα «αφύλαρχα γένη των Αλβανών με τις οικογένειες τους…»
Οι Αρβανίτες στην καταγωγή τους ήταν Αλβανοί που εξελληνίστηκαν και ήρθαν σε επιμιξία με τους Έλληνες, είτε αυτό αρέσει σε μερικούς είτε ΌΧΙ.
Ο Άγγελος Έμμος, Βενετός κυβερνήτης της Πελοποννήσου κατά τα έτη 1703-1706, χαρακτηρίζει τους Αρβανίτες: «γένος άθλιον, περιορισθέν μετά των οικογενειών αυτών εις τα κρησφύγετα των όρεων, εν πενιχραίς καλύβαις, αποζών εκ των προιόντων των ποιμνίων, ων αυτοί σχεδόν αποκλειστικώς εισίν οι επιμεληταί.» Ο δε διάδοχος του Φραγκίσκος Γριμάνης (1706-1709), επιεικέστερος, αυτά λέει για την Πελοπόννησο γενικά αλλά και για τους Αρβανίτες ειδικότερα προς τη Γερουσία του: «Η Πελοπόννησος κατοικείται υπό Ελλήνων και Αλβανών, τούτων οι Έλληνες, πολυπληθέστεροι, οικούσι τας πόλεις και καταγίνονται εις το εμπόριον και τη ναυτιλίαν, οι δε Αλβανοί οίτινες τοσούτον έχουσι συγχωνευθή μετά των Ελλήνων, ώστε δεν θεωρούνται αποτελούντες ίδιαν φυλήν αλλ’απλώς διάφοροι τάξιν, είσιν ολιγώτερον εύποροι και πεπολιτισμένοι, διάγοντες βίον πλάνητα και νομαδικόν και διαιτώμενοι το μεν θέρος εις τα όρη της Αρκαδίας, τον δε χειμώνα εις την Ηλίδα και την Αργολίδα και τα παράλια του Φαναρίου (Ερμιονίδα,Τροιζήνα και Επιδαυρίαν).»
Ευφυώς λοιπόν, ο Κωνσταντίνος Παπαρρήγοπουλος, ο επονομάζομενος και εθνικός ιστορικός συγγραφέας, αντιπαρέρχεται τις αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις γύρω από το θέμα των Αρβανιτών και της καταγωγής τους και λέει ξεκάθαρα τη γνώμη του. Αναφερόμενος λόγου χάρη στη καταγωγή των Σουλιωτών τονίζει: «Ήταν κράμα Ελλήνων και εξελληνισθέντων Αλβανών και εις των επιφανεστέρων γόνων του συνοικεσίου των δυο φυλών του από της 14ης εκατονταετηρίδος αρξαμένου μέχρι της σήμερον. Η Αλβανική εκράτυνε το μάχιμον της ελληνικής πνεύμα, η δε Ελληνική ενεφύσησεν εις την Αλβανικήν, τα ευγενέστερα αισθήματα της φιλομαθείας και της ευνομίας. Τα δύο κάλλιστα προϊόντα του συνδυασμού τούτου υπήρξαν οι Σουλιώται επί της Στερεάς, οι Υδραίοι και οι Σπετσιώται κατά θάλασσαν.» (Κωνστ. Παπαρρηγόπουλος, «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», έκδ. 7η μετά προσθηκών, σημειώσεων και βελτιώσεων υπό Νίκου Α. Βέη, εκδόσεις «Σεφερλής», Αθήναι 1955, Τόμος Ε΄ σελ. 441)
Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Παλαιολόγος, στον επιτάφιο προς τον αυτάδελφό του Θεόδωρο Παλαιολόγο, μας δίνει αξιοπρόσεκτες πληροφορίες για την μετοίκηση χιλιάδων Αλβανών στην Πελοπόννησο, τους οποίους αποκαλεί ‘Ιλλυριούς’, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους και τα ζώα τους όπως χαρακτηρηστικά λέει: «Αλλά και Ιλλυριοί, περίπου μία μυριάδα, αθρόοι μετοίκησαν με τα παιδιά και τις γυναίκες και τα ζώα τους…» (Λάμπρου: «Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά», τ. Β, σ. 41–42)
Στον σατυρικό διάλογο ‘Ταξίδι στον Άδη’ (Επιδημία Μάζαρι εν Άδου) του βυζαντινού Μάξιμου Μάζαρι, ο συγγραφέας περιγράφει τις επτά γλωσσικές–πολιτισμικές κοινότητες που κατοικούν από κοινού (οικεί αναμίξ γένη) το 1415 στην Πελοπόννησο: Λακεδαίμονες (Μανιάτες), Ιταλοί, Πελοποννήσιοι (Μοραΐτες), Σθλαβίνοι, (Σλάβοι) Ιλλυριοί (Αρβανίτες), Αιγύπτιοι (Τσιγγάνοι) και Ιουδαίοι (Εβραίοι). (D. Α. Zakythinos, Le Despotat grec de Morée, II Athènes 1953, σελ. 1.)
Ο Φραντζής γράφει: «Τω αυτώ δε φθινοπώρω του s&ηβ έτους (6962 ήτοι 1454 μ.Χ.) δηλονότι επανεστάτησαν οι της Πελοποννήσου Αλβανίται κατά των Δεσποτών και των Αυθεντών αυτών». Ο Κριτόβουλος γράφει: «Οι γαρ της Πελοποννήσου Δεσπόται, της Βυζαντίδος αλούσης, ευθύς νεωτερισάντων των εν Πελοποννήσω Ιλλυριών και επαναστάντων αυτοίς…» (Κριτοβούλου, Ιστορία των πράξεων του Μωάμεθ, Β’-Γ’, 1)
Η αύξηση της μεγάλης ιδιοκτησίας, οι ενδοβυζαντινές συγκρούσεις και οι καταστροφικές επιδρομές των Αλβανών και των Καταλανών κάνουν το Marino Sanudo Torcello (1325) να περιγράφει την κατάσταση ως αξιοθρήνητη σε μία Θεσσαλία ερημωμένη και κατεστραμμένη: “Deusmisit hanc pestem patriae Blachiae supradictae, quia ipsa miserat quodam genus, Albanensium gentisnomine, in tanta quantitate numerosa: quae gens omnia quae errant extra castra penitusdestruxerunt”
Albanensium λοιπόν.
Οι Καταλάνοι και οι Φράγκοι, που υποδέχτηκαν τότε στα εδάφη της κεντρικής Ελλάδος τους Αρβανίτες, δεν τους καταγράφουν ως «δίγλωσσους Έλληνες», αλλά ως «Αρβανίτες» (για την ακρίβεια ως «Αλβανούς»), στα «κατάστιχα» δε των απογραφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που συντάχτηκαν το 1460 μ.Χ., αλλά και μέχρι τον 16ο αιώνα, οι κάτοικοι π.χ. της ανατολικής Λοκρίδας, αναφέρονται ως «Αρναούτ». Ειδικά δε για το χωριό Μαρτίνο, ο συντάκτης του βιβλίου «Η στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι», που πέρασε απ΄ την περιοχή το 1856, αναφέρει, ότι οι γυναίκες του χωριού, που συνάντησε στο «παλιο-πούσ», μαζί με τα άλλα μέλη του αποσπάσματος στο οποίο συμμετείχε, 400 χρόνια μετά την κάθοδο των υποτιθέμενων «δίγλωσσων-Ελλήνων», δεν ήξεραν τη λέξη «νερό» και ότι για να συνεννοηθούν τελικά μαζί τους, χρησιμοποίησαν…μεταφραστή. Ο ίδιος δε μας λέγει, ότι το Μαρτίνο έχασε την έδρα του Δήμου Λαρύμνης από τον Προσκυνά, γιατί οι κάτοικοί του δεν ήξεραν καθόλου ελληνικά! Μόλις δε πρόσφατα, στη δεκαετία του ‘70, στο Λούτσι, του οποίου οι κάτοικοι κατάγονται από το Μαρτίνο, πέθανε η τελευταία γυναίκα, που δεν ήξερε καθόλου ελληνικά. Επομένως, για ποια διγλωσσία του 14ου αιώνα μιλάμε, όταν αυτή δεν υπήρχε ούτε τον 19ο αιώνα;
Τί ήταν το Άρβανό ή Άρβανα; Άρβανα ονομαζόταν περιοχές που κατοικούνταν από Αλβανούς και αλβανόφωνους πληθυσμούς. Υπήρχαν τα Άρβανα στην κεντρική Αλβανία, υπήρχαν τα Άρβανα στην περιοχή μετά την αριστερή όχθη του ποταμού Vjosë (Αωού) και νότια της Αυλώνας, μέχρι τα βόρεια και δυτικά του Δελβίνου, η σημερινή δηλαδή Labëria (άρα μάλλον σιγά-σιγά το Arbëria έγινε Labëria) ή Λιαπουριά στα ελληνικά. Την Λιαπουριά ο Παναγιώτης Αραβαντινός την αναφέρει στο έργο του ‘Χρονογραφία της Ηπείρου’ ως ‘Άρβανον’ και ‘Άρμπρι’, ενώ ο Ψαλίδας την ονομάζει ‘Άρβανον’ και ‘Άρμπηρι’. Υπήρχε όμως και το Πριγκηπάτο των Άρμπερ (Principata e Arbërit) στα βόρεια της Αλβανίας, με πρωτεύουσα την Nderfandina (κατά πάσα πιθανότητα ήταν άλλο όνομα της πόλης Κρούγια/Krujë), υπήρχαν τα Άρβανα Μαζαρακαίων στην Τσαμουριά (Θεσπρωτία), εξ’ ου και το τσάμικο χωριό Mazrrek (Μαζαράκι), κ.τλ.
Η Γεωγραφία νεωτερική είναι έργο των Δανιήλ Φιλιππίδη και Γρηγόριου Κωνσταντά, γραμμένο στη δημοτική, που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1791. Είναι περιηγητικό έργο που επικεντρώνεται σε κοινωνικά και ιστορικά θέματα των περιοχών που περιγράφονται, και κατακρίνει την κοινωνική ανισότητα. Θεωρείται από τα πιο σημαντικά έργα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Στις σελίδες 246-248 διαβάζουμε… για μια ευρύτατη αρχαία Μακεδονία που περιελάμβανε στα εδάφη της και την «Αρβανιτιά» (Αλβανία) και συνόρευε στο βορρά με Δαλματία και Βοσνία (μάλλον υπονοούσαν την ρωμαϊκή Επαρχία Μακεδονίας) της οποίας οι πρώτοι (αρχαίοι) κάτοικοι «ήταν εκείνοι που ήταν και της Ελλάδος», των οποίων η θρησκεία «ήταν αυτή με τα λοιπά έθνη της Ελλάδος» και «είχε κάθε άδικο λοιπόν ο Δημοσθένης να λέγη τους Μακεδόνας βαρβάρους. Μάλιστα τότε αυτό το επώνυμο άρμοζε περισσότερο εις τους Αθηναίους παρά εις τους Μακεδόνας.»
Διαβάστε τους σχολιασμούς στο κατώθι σαιτ που αναφέροντε στο θέμα που θίξατε για τους αρβανίτες
https://olympia.gr/2014/10/21/%ce%b2%ce%b9%ce%b2%ce%bb%ce%b9%ce%bf%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b1%cf%83%ce%b7-%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%ce%b3%cf%89%ce%b3%ce%ae-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b1%ce%bb%ce%b2/comment-page-2/#comment-2696084
Η ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
————————————————————————-
Βασίλης Παναγιωτόπουλος: Ο Έλληνας ιστορικός καλείται να απαντήσει σήμερα σε καινούρια μεγάλα προβλήματα, αλλά δεν νομίζω να θέλει κανείς τη συμβολή του. Κανείς δεν θέλει να ανακατευτούν τα χαρτιά από την πλευρά των ιστορικών. Όταν π.χ. έγινε η συνέντευξη τύπου του Έντι Ράμα για τις ελληνοαλβανικές σχέσεις, ήταν εμφανές ότι δεν υπήρχε ελληνικός αντίλογος ιστορικά τεκμηριωμένος που να είναι ταυτόχρονα ειλικρινής και καίριος, για να απαντήσει στις εθνικιστικές υπερβολές του Αλβανού πρωθυπουργού. Γιατί; Μα διότι μας λείπει η συναίσθηση των πραγματικών δεδομένων.
Δεν μπορούμε να δεχτούμε και να καταλάβουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό του ελληνικού λαού είναι Αρβανίτες μετανάστες των αρχών του 15ου αιώνα, που έχουν ενταχθεί τελεσίδικα και ανυποχώρητα στην ελληνική εθνότητα και δεν έχουν καμία πολιτιστική αναφορά στη σημερινή Αλβανία. Μιλούσαν την αρβανίτικη γλώσσα της εποχής, γλώσσα αυτοτελή και αυτοδύναμη, η οποία δεν είναι διάλεκτος της ελληνικής όπως νομίζουν μερικοί καλοπροαίρετοι συμπολίτες μας. Οι αρβανίτικοι πληθυσμοί αφομοιώθηκαν γλωσσικά από την ελληνική κοινότητα, αφήνοντας μερικά ίχνη σε ονόματα, τοπωνύμια και κάποιες εκφράσεις. Οι ιστορικοί λοιπόν, αλλά και οι πολιτικοί επιστήμονες, θα έπρεπε να είναι παρόντες σε μια τέτοια συζήτηση και να καταστήσουν κατανοητή την αυτόβουλη ενσωμάτωση των Αρβανιτών στην ελληνική εθνότητα. Ενσωμάτωση η οποία συντελέστηκε μάλιστα σε συνθήκες δουλείας του ελληνικού έθνους, δεν υπήρξε δηλαδή αποτέλεσμα οποιασδήποτε μορφής βίας. Έτσι θα στριμωχνόταν ο Ράμα σχετικά π.χ. με το αν έχει αλυτρωτικό πρόβλημα με την Ελλάδα…
Όμως, για να είμαστε «παρόντες» χρειάζεται να είμαστε κατάλληλα εκπαιδευμένοι. Αλλά όταν δεν καλλιεργούμε με τη δέουσα επιμονή την ιστορική έρευνα, πώς να έχουμε επάρκεια; Στην προκειμένη περίπτωση θα χρειαζόταν ένας συνδυασμός ιστορικής δημογραφίας, ιστορίας των πληθυσμών, ιστορικής γεωγραφίας, οικολογίας των γλωσσών και άλλων συναφών κλάδων των πολιτισμικών σπουδών, ώστε η συμμετοχή στον συγκεκριμένο προβληματισμό να είναι ουσιαστική…
https://chronos.fairead.net/panagiotopoulos-chartoulari
ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
Βενετία εχει πολλά μνημεία τα οποία έχουν μεγάλη ιστορική αξία για πολλά έθνη. Φυσικά, για τους Έλληνες, τα μνημεία που σχετίζονται με την ίδρυση και δραστηριότητα της Ελληνικής κοινότητας (Scuola e Nazione Greca η απλούστερα Scuola dei Greci) έχουν πολύ μεγάλη αξία . Τέτοια μνημεία είναι φυσικά ο Αγιος Γεώργιος των Ελλήνων, αλλά και τα κτήρια που σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία της κοινότητας εκείνης το 1494.
Οι Μπούιοι/Αρβανίτες ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη της κοινότητας εκείνης κι ο πολυπληθέστερος πληθυσμός της, στην αρχή τουλάχιστον. Θα βρείς τα ονόματα των Μπούιων/Αρβανιτών ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη αυτής της κοινότητας τον Νοέμβριο του 1494, όπως θα τους βρείς, λίγο αργότερα, να υπογράφουν και την αίτηση για την ανέγερση του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
Η Ελληνική κοινότητα δεν ήταν όμως η μόνη “εθνική” κοινότητα στην Βενετία. Υπήρχαν κι άλλες “εθνικές’ κοινότητες σ’ εκείνη την πόλη. Σε μικρή λοιπόν απόσταση απ’ τα κτήρια που στέγαζαν την Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας βρίσκεται ένα άλλο κτήριο-μνημείο. Είναι το κτήριο που είναι γνωστό με την ονομασία “Scuola di Santa Maria degli Albanesi”. Το κτήριο αυτό στέγαζε τα χρόνια εκείνα την Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας, την “εθνική” κοινότητα των Αλβανών της Βενετίας οι οποιοι προερχονταν από τους πολεμιστες του Καστριωτη που κατεφυγαν εκει .
Η Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας ήταν αρχαιότερη απ’ την αντίστοιχη Ελληνική, ιδρύθηκε το 1447.
Την εποχή κατά την οποία οι πρώτοι Μπούιοι/Αρβανίτες αποβιβάσθηκαν στην Βενετία, στα τέλη του 15ου αιώνα, η Αλβανική Κοινότητα λειτουργούσε ήδη.
Σε εκείνο τον μακρινό τόπο οι Μπούιοι/Αρβανίτες, χωρίς κανέναν καταναγκασμό, επέλεξαν, τελείως ανεπηρέαστοι, να “συνταχθούν” με τους υπόλοιπους Ελληνες ηδη από τον 15ο αιωνα ,και όχι με τους Αλβανούς της Βενετιας.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΠΟΥ ΛΥΝΟΥΝ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ
»»Σουλιότες, η πιο αξιοσημείωτη φυλή Αλβανών Ορθοδόξων» είχε πει ο George Finlay το 1861.»»
Ο ΦΙΝΛΕΥ ΕΒΛΕΠΕ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΣΤΗ ΜΙΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΟ ΠΡΑΓΜΑ ΑΝΑΛΗΘΕΣ .
ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΤΑΝ ΜΙΛΑΕΙ ΠΕΡΙ »ΑΛΒΑΝΩΝ» , ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ .
ΕΔΩ ΕΙΧΕ ΓΡΑΨΕΙ ΟΤΙ , ΚΑΘΩΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΠΟΛΛΟΙ , Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ , ΚΑΤΑ ΤΑ »ΠΟΛΥΤΕΛΗ ΣΥΜΠΟΣΙΑ» ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΑΛΒΑΝΙΚΑ.
ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΙΛΛΥΡΙΚΑ ΑΛΛΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ .
ΒΕΒΑΙΑ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΤΙ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΙΛΙΟΥΝΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ
ΑΙΟΛΟΔΩΡΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ .
ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΕΓΕ ΕΝΩ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ KAN ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ [ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ ΟΜΩΣ ] Η ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΛΛΥΡΙΚΗΣ ΛΑΛΙΑΣ . ΔΗΛΑΔΗ ΣΑΝ ΙΛΛΥΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΙΔΙΑ ΛΑΛΙΑ .
ΠΑΡΟΛΑ ΑΥΤΑ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ »’ΑΛΒΑΝΙΚΑ» ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΩΣΣΟΛΟΓΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΙΑ ΜΕΡΙΚΩΣ ΕΚΛΑΤΙΝΙΣΜΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ.
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΩΝ – ΡΩΜΑΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΕΚΛΑΤΙΝΗΣΑΝΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΛΑΛΙΑ .
ΚΟΥΛΟΥΒΑΧΑΤΑ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ .
ΑΣΧΕΤΑ ΜΕ ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ ΤΑ ΕΚΑΝΕ ΛΙΓΟ ΜΑΝΤΑΡΑ .
»»’Κάποιοι ωστόσο υποστηρίζουν ότι οι Σουλιότες δεν είναι Τσάμηδες αλλά Γκέγκηδες Αλβανοί, προερχόμενοι από την Δίβρη (Dibër) της κεντρικής Αλβανίας. Οι Σουλιότες ξύριζαν τους κροτάφους τους, που είναι συνήθεια γκέγκικη και φορούσαν τη γνωστή μας φουστανέλλα που είναι το συνηθισμένο φόρεμα στην κεντρική Αλβανία.»»
ΠΡΩΤΟΝ ΤΟ ΞΥΡΙΣΜΑ ΚΡΟΤΑΦΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΛΛΑ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΥΟΘΕΤΗΣΑΝ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΝΟΠΛΟΙ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ .
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΝΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΙΜΠΡΑ ΔΕΝ ΦΟΡΑΝΕ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΛΛΑ ΓΚΕΚΗΚΕΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΕΣ .
Η ΦΟΥΣΤΝΕΛΑ ΦΟΡΙΕΤΕ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΦΙΕΡΙ , ΜΠΕΡΑΤΙΟΥ ΚΑΙ ΑΧΡΙΔΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΑ ,
ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΔΗΛΑΔΗ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ.
ΟΣΟ ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΑ – ΜΑΚΡΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ [ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΓΡΑΜΜΗ ] ΟΥΤΕ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΦΟΡΙΕΤΕ ΟΥΤΕ ΚΛΑΡΙΝΑ ΚΑΙ ΧΟΡΟΥΣ ΠΟΥ ΩΣ ΕΚΕΙ ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ .
ΤΡΙΤΟΝ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΣΚΕΝΤΕΡΜΠΕΗ ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΑΚΡΙΝΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΩΝ ΜΠΟΤΣΑΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΖΑΒΕΛΑΙΩΝ , ΚΑΙ ΟΧΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ . ΣΩΖΕΤΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΠΟΤΣΑΡΕΙΚΗ [ ΤΟΥ ΝΟΤΗ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ] ΜΕΧΡΙ ΠΡΙΝ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ
«Θανόντος του Σκεντέρμπεη οι Μποτσαραίοι μαχόμενοι προς Τούρκους και Τουρκαλβανούς, κατήλθον προς την Δράγανη. Κατά τας αρχάς δ ε του 17ου αιώνος ίδρυσαν με άλλους αδούλωτους Έλληνες την Σουλιώτικη Συμπολιτεία».
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΝΩ ΔΙΑΣΩΖΕΙ ΤΗΝ ΤΟΣΟ ΜΑΚΡΙΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΩΝΩΝ ΤΟΥ ΠΕΡΙ »ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗ »’ ΔΕΝ ΔΙΑΣΩΖΕΙ ΚΑΠΟΙΑ »ΑΛΒΑΝΙΚΗ» ΚΑΤΑΓΩΓΗ .
ΤΟΥΝΑΝΤΙΩΝ ΘΑ ΛΕΓΑΜΕ .
»»Ο Pouqueville αποκαλεί τους Σουλιότες ως Έλληνες, επειδή ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το καταλαβαίνουμε αυτό επειδή τους μουσουλμάνους του Αλή Πασά που επιτέθηκαν στους Σουλιότες, τους αποκαλεί Αλβανούς.»’
Ο ΠΟΥΚΕΒΙΛ ΣΩΣΤΑ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙ.
ΟΙ ΜΕΝ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΛΙΑΜΠΗΔΕΣ-ΑΛΒΑΝΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΕΝΩ Ο ΔΕ ΗΤΑΝ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΔΗΛΑΔΗ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ .
ΔΗΛΑΔΗ ΜΙΛΑΕΙ ΚΑΘΑΡΑ ΜΕ ΕΘΝΟΤΙΚΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥΣ .
ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΑΝΕΦΕΡΕ ΤΟΥΣ ΑΝΕΦΕΡΕ ΩΣ ΡΩΜΙΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΑΥΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ .
Να δούμε τι λέει και η ανακριτική έκθεση των Αυστριακών όταν συνέλαβαν τον Ρήγα:
»’Μετά την απελευθέρωσιν δε της Πελοποννήσου ήθελε να εισβάλη εις την Ήπειρον, να ελευθερώσει και ταύτην την χώραν, να συνενώση τους Μανιάτας μετά των άλλων Ελλήνων στασιαστών, των καλουμένων Κακοσουλιωτών»»
ΑΡΑ ΗΔΗ ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ ΟΙ ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΙ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΑΝΕ ΕΛΛΗΝΕΣ .
ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΕ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΟΥΝ ΣΤΟ ΑΣΚΕΡΙ ΤΟΥ ,ΣΩΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΤΟΝ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ .
My friends, Captain Bogia and Captain Giavella, I, Ali Pasha, salute you, and kiss your eyes, because I well know your courage and heroic minds……..
……Your paycheck will be double that which I give to the Albanians,»»
ΔΗΛΑΔΗ ΘΑ ΣΑΣ ΔΩΣΩ »»’ ΔΙΠΛΟ ΜΙΣΘΟ ΑΠΟ ΟΣΑ ΔΙΝΩ ΣΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ»»’
BΛΕΠΟΥΜΕ ΔΗΛΑΔΗ ΟΤΙ Ο ΑΛΒΑΝΟΣ ΑΛΗ ΠΑΣΑΣ ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΑΣΚΕΡΙΟΥ ΤΟΥ .
ΤΙ ΙΔΙΟ ΚΑΝΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΗ ΤΟΣΟ Ο ΑΛΒΑΝΟΣ ΟΣΟ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΨΑΛΛΙΔΑΣ .
ΨΑΛΙΔΑΣ.
»’Εις την Τζαμουριαν, ειναι και το περιφημο Σουλι ή Κακοσουλι, αυτη η περιοχη των χωριων τουτων εκατοικειτο απο Γραικους πολεμικους, ….»»
ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΡΩΜΑΙΓΟΥΣ .
Ο Βελή πασάς, στην αλληλογραφία με τον πατέρα του, ονομάζει τους Σουλιώτες Ρωμέους. Ρομέγους .
Επισης και ο μουσουλμάνος Αλβανος αξιωματούχος του Αλή Μπεκίρ Τζογαδούρος τους ονομαζει Ρωαμιους
: «Ακόμη, εφένδη μου, δόστους κι έναν παπάν ότι οι Ρομέγη χωρής παπάν δεν ημπορούν να γκάμουν.»
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΑΝΕ ΡΩΜΙΟΥΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ο ΑΛΗ ΠΑΣΑΣ ΤΟΥΣ ΔΙΑΧΩΡΙΖΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ .
ΒΕΒΑΙΑ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΕ ΤΟΥΣ ΒΓΑΛΟΥΝ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΑΛΛΑ ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΘΑ ΞΕΡΑΝΕ.
ΝΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
Συνθήκη της 15ης Ιανουαρίου 1821
Ημείς οι υπογεγραμμένοι Αγαδο-Αλβανοί και Καπετανέοι Σουλιώται ορκωνόμεθα ο καθείς εις την Πίστιν του, να βαστάξωμεν το παρόν γράμμα στερεόν, βέβαιον και αμετάτρεπτον και ότι, επειδή και ο Αφέντης μας Αλή Πάσσας, πολιορκείται στενά από τον Ισμαήλ και λοιπούς Πασσάδες, να ήμαστε αδέλφια, ένα κορμί και μία ψυχή, και να χύσωμεν το αίμα μας δια το σελαμέτι (σωτηρία) αυτού του Αφεντός και, εάν κανένας από ημάς τους Τουρκους γένη άπιστος και αρνηθή τον όρκον, να ήναι όξω από το ντιν-ισλάμ και να αποθάνη Οβριός ειδέ και από ημάς του Ρωμιους κανένας, να ήναι αρνητής του Χριστού. Αυτά στέργομεν όλοι μας, και, ως άνωθεν, μεθ΄όρκους μας υπογράφομεν
Σούλι 15 Ιανουαρίου 1821
Οι Αγάδες Αλβανοί
(Τ.Σ.)
Σιλιχτάρ Πόττας
Άγο Μουχουρδάρης
Ταχήρ Αμπάζης
Τσέγκο Βέγης
Μουρτοτσάλης
Ελμάς Μέτσης
Σουλεϊμάν Μέτος
Λεάζ Λουλέχης
Κοζτάρ Μίτσανης
Χασσάν Πελούσης
Τέμης Σαλίτσας
Οι Καπεταναίοι Σουλιώται
Μάρκος Βότσαρης
Νότης Βότσαρης
Γεώργιος Δράκος
Κίτσος Τζαβέλλας
Γιώτης Δαγγλής
Λάμπρος Βέϊκος
Τούσας Ζέρβας
Νάστος Καραμπίνης
Κίτσος Διαμαντή Τσαβέλλας
Κότσης Λώπης
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΩΣ Ο ΚΑΘΕ ΕΝΑΣ ΑΥΤΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΥΜΦΩΝΙΑ.
ΟΙ ΜΕΝ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΕ ΩΣ ΑΛΒΑΝΟΙ [ ΕΘΝΟΤΙΚΑ] ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΙ [ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ]
ΕΝΩ ΟΙ ΔΕ ΩΣ ΡΩΜΙΟΙ [ ΕΘΝΟΤΙΚΑ ] ΚΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ [ ΤΟΠΙΚΑ ] .
ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΜΠΟΔΙΖΕ ΤΟΥΣ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΑΝ ΗΤΑΝ »’ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ »» ΝΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΥΠΟΓΡΑΨΟΥΝ ΩΣ »ΑΛΒΑΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ»’
Η »’ΑΛΒΑΝΟΙ ΡΩΜΙΟΙ»’ ΟΠΩΣ ΟΙ ΑΛΗΑΠΑΣΑΛΗΔΕΣ ΠΟΥ ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΩΣ »ΑΛΒΑΝΟΙ» ΚΑΙ ΩΣ »ΤΟΥΡΚΟΙ» .
ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΤΟ ΕΚΑΝΑΝ .
ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ .
TΩΡΑ ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΝΤΑΝ ΣΤΟ ΟΡΕΙΝΟ ΣΟΥΛΙ ΕΧΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΞΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ .
ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ »»’ η τε Αλβανική και Ελληνική γλώσσα ομιλείτο παρ’ αυτοίς»»
ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΚΟΥΤΟΝΙΚΑΣ »’΄Λαλείτε η ελληνικη και η αλβαβικη διαλεκτος»’
ΔΗΛΑΔΗ ΕΧΟΥΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΣΟ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΗ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΠΟΥ ΕΖΗΣΑΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ ΟΤΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΕΞΙΣΟΥ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ .
Η ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΤΟΥΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΙΔΡΥΣΑΝΕ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΤΗΣΑΝΕ .
ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΤΟ ΟΡΕΙΝΟ ΣΟΥΛΙ
Οι πρώτοι κάτοικοι που εγκαταστάθηκαν στην ορεινή περιοχή του Σουλίου, δημιούργησαν αρχικά τέσσερα χωριά, το Σούλι (ή Κακοσούλι), τη Σαμονίβα, την Κιάφα και το Αβαρίκο, μισή ώρα το ένα από το άλλο, που όλα μαζί αποτελούσαν το λεγόμενο ‘Τετραχώρι’.
Αργότερα, δημιούργησαν άλλα επτά χωριά, το Τσεκούρι, το Αλποχώρι, το Παλιοχώρι, την Γκιονάλα, το Περιχάτι, τα Βίλια και τους Κοντάντες,
ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ [ ΣΟΥΛΙ , ΚΙΑΦΑ , ΚΛΠ ] ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΠΩΣ ΑΛΠΟΧΩΡΙ ΠΑΛΙΟΧΩΡΙ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΚΛΠ , ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ , ΟΣΟ ΚΑΙ Η ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΕΤΡΑΧΩΡΙ ΚΑΙ ΕΦΤΑΧΩΡΙ .
Χαρακτηριστική υπήρξε και η τοπική σημαία ΤΟΥ 1770-1780 με την ανορθόγραφη επιγραφή «ΑΠΟΓΟΝΙ ΤΟΥ ΠΥΡΟΥ» που σώζεται μέχρι τις μέρες μας.
ΤΟ ΑΥΤΟ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΤΖΑΒΕΛΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΓΡΑΨΕ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ , ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣΕ Ο ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ ΤΟ 1984 .
ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΠΟΥ ΕΠΙΣΗΣ ΣΥΝΕΤΑΞΕ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ.
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΥΠΑΡΞΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΓΡΑΜΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΕ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΠΡΙΝ.
Με εξαίρεση ένα, μέχρι τώρα αδημοσίευτο, χειρόγραφο κάποιου «Θεόδωρου της Σκόδρας», το οποίο χρονολογείται πιθανόν το 1210,[2] καθώς και ορισμένες γραμμές στο χειρόγραφο Bellifortis, οι οποίες έχουν προταθεί ως Αλβανικές,[3] η πρώτη επιβεβαιωμένη, γραπτή μαρτυρία της Αλβανικής προέρχεται από γράμμα του αρχιεπισκόπου του Δυρραχίου Παύλου Αγγέλου (Paulus Angelus, στα αλβανικά Pal Engjëll) το οποίο χρονολογείται στα 1462.[2]
Το παλαιότερο γνωστό τυπογραφημένο βιβλίο στα Αλβανικά είναι το Μεσάρι (Meshari) ή σύνοψη θείας λειτουργίας, γραμμένο από τον Γκιον Μπουζούκου (Gjon Buzuku), καθολικό ιερέα, το 1555.[4]
ΟΠΟΙΟΣ ΑΛΒΑΝΟΣ ΑΡΑ ΗΘΕΛΕ ΕΓΡΑΦΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΕ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ .ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΚΑΝΑΝΕ ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ .
ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΜΠΟΔΙΖΕ ΤΟΥΣ »’ΑΛΒΑΝΟΥΣ» ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΝ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.
ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΝΑΝΕ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΠΟΤΕ ΓΡΑΦΑΝΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.
ΕΝΩ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΕΡΙ »ΑΛΒΑΝΩΝ» ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ , ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΕΡΙ »’ΕΛΛΗΝΩΝ » ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ
ΝΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΤΕΤΟΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΟΥΝ ΤΟΣΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΤΟΥΣ.
»»»’Ο Leake στο έργο του «Researches in Greece», αναφέρει , πως «στην ακμή τους οι Σουλιότες είχαν στην κατοχή τους ολόκληρο τον κάμπο του Γλυκύ, με ριζότοπους και αραποσιτοχώραφα. Για την καλλιέργεια των κτημάτων χρησιμοποιούσαν τους Έλληνες της περιοχής»».
ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΟ ΟΤΙ ΣΤΟ ΚΑΜΠΟ ΤΟΥ ΓΛΥΚΗ ΓΕΙΤΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ , ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΜΙΛΟΥΣΑΝΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΟΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ . ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΕ ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ LEAKE .
ΕΙΝΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΧΕΡΟΝΤΑ ΠΟΤΑΜΟΥ-ΦΑΝΑΡΙ , ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ-ΚΑΜΠΟΣ ΓΛΥΚΗΣ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΩΝ ΣΟΥΛΙΟΤΟΧΩΤΙΩΝ ΟΠΟΥ ΣΥΦΜΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΑ ΘΕΣΠΡΩΤΟ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΣΕ ΑΝΤΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΕΒΕΖΗΣ ΑΡΤΑΣ ΠΩΓΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΟΝΟΓΛΩΣΣΟΙ .
Ο Λόρδος Byron περιγράφει τους Σουλιότες ως «κακότροπους Ρωμαίους που μιλούν λίγα Ιλλυρικά»»
EΛΛΗΝΕΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΔΗΛΑΔΗ ΑΦΟΥ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΡΩΜΕΙΚΑ ΜΙΛΟΥΝ ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΙΛΥΡΙΚΑ .
»οι Ορθόδοξοι Σουλιότες, ένα θαυμαστό μείγμα από Έλληνες και εξελληνισμένους Αλβανούς, που κέρδισαν τον θαυμασμό του Byron.» [William Miller, ]»
»Με τη φράση «Εκείνο το ελληνικό φύλο που κατοικεί στο βουνό Σούλι…» αρχίζει την περιγραφή του για το Σούλι ο Γερμανός διπλωματης Bartholdy («Voyage en Grece fait dans les Anees 1803 et 1804».
Ο William Eton αναφέρει και αυτός , στο βιβλιο «A Survey of the Turkish Empire» (1798) ,τα εξης
για τους στρατιώτες του Αλη Πασα τους οποιους ονομαζει »»’as they were all Albanians»»» ,
ενώ αναφερει τους Σουλιωτες ως »»Greek inhabitants of the mountain of Sulli»»’
Δηλαδη Ελληνες οι μεν Αλβανοι οι δε .
ΕΤΣΙ ΚΑΤΑΡΙΠΤΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΕΡΙ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΕΙΤΕ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΕΙΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΟΥ.
ΑΦΟΥ ΤΟΣΟ ΣΤΗ ΛΑΛΙΑ [ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ] ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ .
Οι Σουλιότες ήταν – στο μεγαλύτερο μέρος τους – χριστιανοί Αλβανοί Τσάμηδες, που προέρχονταν – σύμφωνα με ορισμένους – από το γειτονικό Γαρδίκι και που για να αποφύγουν τις καταπιέσεις των εξισλαμισμένων Τσάμηδων κατέφυγαν στο ορεινό Σούλι. Ο Edmund Spencer αν και θεωρεί τους Αλβανούς ως προερχόμενους από τον Καύκασο και όχι ως απογόνους των Ιλλυριών, γράφει: «Έχουμε δει τους Τσάμηδες, τους δυστυχισμένους Χριστιανούς του Σουλίου και της Πάργας – μια χούφτα ανθρώπων – να υπερασπίζονται επιτυχώς για χρόνια την ελευθερία τους και τους ορινούς τόπους τους ενάντια στις πολυπληθέστερες δυνάμεις των μουσουλμάνων Αλβανών υπό του Αλή πασά των Ιωαννίνων…» (Edmund Spencer, A journey from Ohrid to Janina, 1850)
«Οι Σουλιότες ήταν μία φυλή ή μεγάλη φατρία Χριστιανών Αλβανών οι οποίοι κατοίκησαν ανάμεσα σε αυτά τα θεαματικά αλλά αφιλόξενα βουνά κατά τη διάρκεια του δέκατου τέταρτου ή δέκατου πέμπτου αιώνα…. Οι Σουλιότες, όπως οι άλλοι Αλβανοί, ήταν μεγάλοι δανδήδες. Φορούσαν κόκκινους σκούφους, μαλλιαρές κάπες ριγμένες απρόσεκτα πάνω στους, διακοσμημένα γιλέκα, κατακόκκινα σανδάλια, τσαρούχια με αιχμηρές μύτες και άσπρα κιλτ (φουστανέλλες).» (Arthur Foss, ‘Epirus’, Faber (London, 1978), pp. 160-161.)
Οι Σουλιότες ήταν Αλβανοί στην καταγωγή και χριστιανοί ορθόδοξοι στο θρήσκευμα. Ήταν Αλβανοί που σιγά-σιγά εξελληνήστικαν. Συνεργάζονταν με όλους αρκεί να είχαν συμφέρον, και με τις επιθέσεις τους στα γειτονικά χωριά προκαλούσαν τρόμο, όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο Pouqueville. Συνεργάστηκαν με τον Αλή Πασά, ο οποίος τους χρηματοδότησε αδρά. Όταν πλέον η συνεργασία τους μαζί του δεν ήταν προς το συμφέρον τους, εξεγέρθηκαν εναντίον του. Αργότερα, τα ξαναβρήκαν μαζί του αλλά τελικά ο Αλή Πασάς σκοτώθηκε. Αυτά όμως δεν τα διδάσκουν στα ελληνικά σχολεία.
Κατά τον Παπαρρηγόπουλο «…οι Σουλιότες ήσαν κράμα Ελλήνων και εξελληνισθέντων Αλβανών και εις των επιφανέστερων γόνων του συνοικεσίου των δύο φυλών… Η αλβανική εκράτυνε το μάχιμον της ελληνικής πνεύμα, η δε ελληνική ενεφύσησεν εις την αλβανική τα ευγενέστατα ασισθήματα της φιλοπατρίας, της φιλομαθείας και της ευνομίας. Τα δύο κάλλιστα προϊόντα του συνδυασμού τούτου υπήρξαν οι Σουλιώται επί της Στερεάς, οι Υδραίοι και οι Σπετσιώται κατά θάλασσαν…». Ο Μ. Μπενέκος στο Βιβλίο του «Οι αληθινοί Σουλιώτες» (σελ. 2-4) αναφέρει ότι οι Σουλιότες ήταν καθαροί Αρβανίτες, οι οποίοι ήταν χριστιανοί ορθόδοξοι. Ο Πέτρος Φουρίκης γράφει επίσης ότι «…ακολουθούντες την γραπτήν παράδοσιν και μαρτυρίας ξένων τινών περιηγητών, πιστεύουμε ότι οι πρώτοι καταφυγόντες εις τας κορυφάς των βουνων του Σουλίου ησαν Αλβανοί, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, κατά πάσαν πιθανότητα Τσάμηδες. Εις την αντίληψιν ταύτην συνεπικουρεί και το γεγονός ότι όλα συλλήβδην τα παλαιά τοπονύμια της περιοχής, μηδ’ αυτού του Σουλίου εξαιρουμένου είναι αλβανικά. Συντρέχει επίσης εις την άποψιν ταύτην και το γεγονός ότι οι Σουλιώται εγνώριζον και μεταχειρίζοντο την αλβανικήν γλώσσαν.»
Εδώ ο Πέτρος Φουρίκης λοιπόν μας λέει ότι «όλα συλλήβδην τα παλαιά τοπονύμια της περιοχής, μηδ’ αυτού του Σουλίου εξαιρουμένου είναι αλβανικά». Μερικά από τα τοπονύμια αυτά είναι ‘Σούλι’ (σημαίνει ‘βίγλα’, ‘σκοπιά’), ‘Κιάφα’ ( ‘λαιμός’, ‘πέρασμα’), ‘Γκούρα’ που σημαίνει ‘βράχος’, ‘πέτρα’, ‘Φίριζα’ που σημαίνει ‘φακή’, ‘βάτος’, κ.α., ‘Γκρόπα’ που σημαίνει ‘τρύπα’, ‘Δέμπες’ (σημαίνει ‘οδοντοτός’), ‘Ντάλλα’ (κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από το αλβανικό δάλε-α που σημαίνει ‘ξυνόγαλο’), ‘ρέθι’ (σημαίνει ‘περιοχή’), ‘Στρέθεζα’ που μεταφράζεται ως ‘μικρό οροπέδιο’ (προέρχεται από το αλβανικό ‘στρέχε’ που σημαίνει ‘στέγη’ σύμφωνα με το λεξικό του Χριστοφορίδη, ‘καταφύγιο’, ‘προστατευόμενος χόρος’, κ.α.), ‘Στρούμπουλο’ (από το ‘strumbulle’ που σημαίνει ‘τοποθεσία’, ‘μαζεμένος’, ‘στέρεος’, κ.α.), οι κορυφές ‘μπιρα’ (σημαίνει ‘τρύπα’, ‘οπή’), ‘Βετετίμα’ (σημαίνει ‘αστραπή’), ‘Κούγκι’ (σημαίνει ‘μικρός σφηνωμένος πάσσαλος’), ‘Βούτσι’ (σήμαινε ‘φυτό’, ‘αβρότονο’), κ.α.
Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν επίσης ορισμένα σλάβικα και βλάχικα τοπονύμια. Π.χ. Σαμονίβα, Γλαβίτσα ή Γκλαβίστα, Ζαβρούχο, Αβαρίκο, Μούργκα, Σκάπετα, Κορίστιανη ή Κορίτιανη, κ.α.
Τέλος ο Ι. Λαμπρίδης θεωρεί τον σουλιώτικο πληθυσμό κράμα μιας αρχικής ποιμενικής αλβανικής πατριάς, ήδη εγκατεστημένης στην περιοχή, στην οποία είχε δώσει και το όνομά της, και περιοίκων, αλβανοφώνων και ελληνοφώνων χριστιανών, που κατέφυγαν στο Σούλι στις αρχές του 17ου αιώνα προκειμένου να αποφύγουν οθωμανικές αυθαιρεσίες και συγγενικές αντεκδικήσεις. Αναφέρει σχετικά με την ίδρυση του Σουλίου:
«Προς τους κατοίκους του Σούλη, πολλαχού της περιοχής αυτού κατά πάτριας εις 84 οικογεν. σκηνούντας, εχθρούς δε των εξισλαμισθέντων περιοίκων από του 1635 επισήμως κεκηρυγμένους και εκ φύσεως καλώς οχυρουμένους, προσέτρεχον προς αποφυγήν βιαιοπραγιών ή και ματαίωσιν αντιποίνων συγγενικών τιμωριών (γκιάκ) εν τη πατρίδι των ου μόνον Χριστιανοί Τσιάμιδες, Αλβανοί δηλ. κατά το πλείστον αλλά και Ελληνες αλλαχόθεν. Μεταξύ δε των διαφόρων πατριών, αίτινες εκεί μετανάστευσαν από της δης’ ιδίως δεκαετηρίδος του ΙΖ’ αιώνος μέχρι των αρχών του IH’ μνημονεύονται η του «Ζέρβα» εξ ομωνύμου της Λάκκας Λελόβου χωρίου Ζερβό• η του Δράκου εκ του παρά την Καμαρίναν χωρίου Μαρτινιών, ένθα μόνη ανέκαθεν η Ελληνική γλώσσα ομιλείται• η του Τζαβέλα εκ Δράγανης• η του Μπούσμπου εκ Κορίστιανης• η των Πασσάτων εκ Βασταβέτζ• η του Δαγκλή εκ Φαναριού κ.λ.π.» (Ι. Λαμπρίδης, 1971, τ. 10, σ. 20;)
Ας δούμε τι είπε και ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος, συγγραφέας, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 και υπασπιστής του Κολοκοτρώνη: «…Αυτά έλεγαν στους ξένους, οι οποίοι ευκόλως πείθονταν, και ένας ένας ερχόντουσαν και προσκολλούνταν στον ένα και στον άλλο εξ’ αυτών, ο μεν δηλαδή στον Μαυροκορδάτο, ο δε στον Νέγρη, και ο άλλος σε άλλον, στον Δημήτριο Υψηλάντη, όμως δεν πλησίαζαν, διότι αυτός ήταν ενωμένος με το στοιχείο του τόπου, και γι’ αυτό δεν τον εμπιστεύονταν ούτε ο Νέγρης, ούτε ο Καρατσάς, ούτε ο Μαυροκορδάτος. Κατά δυστυχία όμως με τούς τελευταίους αυτούς συμφώνησαν όλη η φυλή των Αλβανών-Ελλήνων-Σουλιωτών…» (Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα 1858: Τύποις και βιβλιοπολείω Π. Δ. Σακελλαρίου)
Αναμφίβολα, μέσω της ελληνορθόδοξης εκκλησίας αλλά και των κοινών αγώνων που έδωσαν οι χριστιανοί ορθόδοξοι Σουλιότες μαζί με τους Έλληνες εναντίον των Οθωμανών, απέκτησαν ελληνική εθνική συνείδηση, η καταγωγή τους όμως ήταν αλβανική. Ο Pouqueville αποκαλεί τους Σουλιότες ως Έλληνες, επειδή ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το καταλαβαίνουμε αυτό επειδή τους μουσουλμάνους του Αλή Πασά που επιτέθηκαν στους Σουλιότες, τους αποκαλεί Αλβανούς. (François Charles Hugues Laurent Pouqueville, Travels in Greece and Turkey: Comprehending a Particular Account of the Morea, Albania, &c., 2nd edition (London: Henry Colburn and co., 1820), p. 390-394) Οι Σουλιότες δηλαδή ήταν Αλβανοί, που μέσω της Ορθοδοξίας και της εν-μέρη συμμετοχής τους στην ελληνική επανάσταση, εξελληνίσθηκαν.
Θα ξέραμε πιο πολλά για το Σούλι αλλά παρακρατικοί με τον Μαμούρη και τον Παπακώστα έκαψαν το αρχείο της Σουλιότικης φάρας των Μποτσάρι, που μέχρι το 1932 διατηρούσε ο Νώτης Μπότσαρης στην Άμφισσα. (Λεόντιος Λεοντίου, Το Αλβανικόν Ζήτημα, σελ. 135, 1897)
«Σουλιότες, η πιο αξιοσημείωτη φυλή Αλβανών Ορθοδόξων» είχε πει ο George Finlay το 1861. (George Finlay, A History of Greece, vol. 6, Cambridge University Press, 2014)
«Οι εντυπώσεις του Finlay από τα τέλη του 19ου αιώνα μας δίνουν κάποιες εικόνες της κοινωνικής διαστρωμάτωσης σε αυτή την περιοχή. Όσο για τους Σουλιώτες (δοξάστηκαν από τον Byron και στην ελληνική εθνική ιστορία για τον ρόλο τους στην απελευθέρωση της Ελλάδας) ήταν {κλάδος των Τσάμηδων, μία από τις τρεις μεγάλες υποδιαιρέσεις των Τόσκηδων} (Finlay 1939:42), με άλλες λέξεις κυρίως μιλούσαν αλβανικά… ερώτηση εδώ περί της εθνικής (τους) ταυτότητας, δύσκολα θα μπορούσε να τεθεί.» (Laurie Kain Hart, “Culture, Civilization, and Demarcation at the Northwest Borders of Greece”, American Ethnologist, Vol. 26, No. 1 (Feb., 1999), pp. 196-220. Blackwell Publishing on behalf of the American Anthropological Association)
«Οι Σουλιώτες ήταν ένα σύνολο χριστιανών Αλβανών, οι οποίοι ανέπτυσαν περίπου 1500 πολεμηστές στην καλύτερη των περιστάσεων και ήταν ανεξάρτητοι από την Πύλη [την Οθωμανική Αυτοκρατορία], όπως είναι οι Μιρδίτες σήμερα. Ανήκαν στη φυλή των Τσάμηδων και σε αναλογία με τη δύναμη τους και το ιδιαίτερο φυλετικό αίσθημα του ανήκειν, υπαρκτό στους Αλβανους, είχαν τους σκληρότερους αντιπάλους τους σε μία άλλη τοσκική φυλή, τους Λιάπηδες, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων τους με τον Αλή [τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων]. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής κυριαρχίας είχαν υποταχτεί, όπως και οι άλλες φυλές γύρω τους και για πολλούς αιώνες συνέχιζαν να πληρώνουν το χαράτσι [φόρο υποτέλειας]. Δεν ήταν παρά τον 18ο αιώνα που βρήκαν τους εαυτούς τους σε θέση να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους και το δικαίωμα τους να φέρουν όπλα…» (“Researches in the highlands of Turkey: Visits to mount Ida, Athos, Olympus and Pelion, to the Mirdite Albanians and other remote tribes”, by the Henry Fanshawe Tozer. Vol. 2, p. 210, London 1869)
«Το γένος των Αλβανών ή Αρβανιτών, Αρναούτων και όπως λέγονται στη γλώσσα τους Σκιπετάρων, όσοι κατοικούν ιδιαίτερα στην επαρχία της Αλβανίας, στην πρώην μακεδονική Ιλλυρία και στην Ήπειρο και διασκορπισμένοι σε διάφορες άλλες ευρωπαϊκές επαρχίες του Οθωμανικού βασίλειου. Έχουν αρχαία ιλλυρική καταγωγή, είναι πολύ ρωμαλέοι, μάχιμοι, τραχείς στα ήθη και λιτότατοι κατά τη διατροφή. Εύθυμοι και εραστές του χορού και της μουσικής, διάγουν βίο κυρίως ένοπλο και αθλητικό…το μεγαλύτερο μέρος τους πρεσβεύει το Κορανικό δόγμα. Διαχωρίζονται μεταξύ τους σε φυλές με επικρατέστερους τους Γέγες ή Γκέγκιδες και τους Μιρδίτες, που κατοικούν μεταξύ των συνόρων της Σερβίας και του Δρίνου ποταμού, τους Τόσκηδες (ή Τόσκους ή Τόξιδες) που ζουν πιο νότια από τους προηγούμενους, έχοντας ως κέντρο τους το Μπεράτι, σλαβικής καταγωγής σύμφωνα με ορισμένους [θεωρείται ότι η ονομασία Μπεράτι προέρχεται από τη σλαβική ονομασία Βέλεγκραντ], τους Ιάπυγες ή Λιάπηδες ή Λάπηδες που κατικούς στην κάτω Αλβανία και στα Κεραύνια όρη, που διασώζουν τον αρχαίο σκληρό τους χαρακτήρα και τη ληστρική ζωή, και πρεσβεύουν οι περισσότεροι το δόγμα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και τους Τσάμηδες ή Τσιάμηδες που κατοικούς γύρω από τον ποταμό Αχέροντα και από τους οποίους προέρχονται οι Σουλιώτες και οι Παργηνοί, ευφυέστεροι και ημερότεροι των άλλων.» («Νεώτατη Διδακτική Γεωγραφία, προς εύχερη γνώσιν όλων των μερών και κατοίκων της γης» -συγκεντρώνει στοιχεία από τις νεώτερες γεωγραφίες και στατιστικά συγγράματα των Σομμέρ, Α.Βάλβη, Ρεττέρου, Κανναβίχου, Φρ.Σχιουβέρτου και άλλων- του Νικόλαο Λωρέντη, Β τόμος, σελ. 373-374, εκδ. Γκαρπολά και Ρεφερενδάρη, Βιέννη 1838)
Κάποιοι ωστόσο υποστηρίζουν ότι οι Σουλιότες δεν είναι Τσάμηδες αλλά Γκέγκηδες Αλβανοί, προερχόμενοι από την Δίβρη (Dibër) της κεντρικής Αλβανίας. Οι Σουλιότες ξύριζαν τους κροτάφους τους, που είναι συνήθεια γκέγκικη και φορούσαν τη γνωστή μας φουστανέλλα που είναι το συνηθισμένο φόρεμα στην κεντρική Αλβανία. Ο Αν. Γούδας βλέπει να καταφεύγει στην περιοχή του Σουλίου στρατιωτικό απόσπασμα ορθοδόξων Αλβανών από τη βόρεια Αλβανία, οπαδών του Σκεντέρμπεη: «Μετά την καταστροφήν του Σκεντέρμπέη, απόσπασμα ορθοδόξων Αλβανών εκ 200 περίπου μάχιμων συγκειμένον, διεσώθη εν Ηπείρω και απεφάσισε να εγκατασταθεί εν αυτή. Οι προϊστάμενοι του αποσπάσματος, Μπότσαρης και Τζαβέλλας, εξελέξαντο τα απρόσιτα όρη του Σουλίου, ίνα διατηρήσωσι εν αυτοίς το τε μάχιμον ήθος και την θρησκείαν.» (Αθ. Γούδας, «Βίοι Παράλληλοι», 1876, τ. Η1, σ. 46-47;)
Την παράδοση αυτή επιβεβαιώνει μέσω μαρτυριών Σουλιωτών και ο Λεόντιος Λεοντίου. («Το Αλβανικόν ζήτημα», 1897, σελ. 122 επ.)
«Τέτοιοι ήταν οι άνθρωποι του Σουλίου, χριστιανοί Αλβανοί οι οποίοι ποτέ δεν υποτάχτηκαν μέχρι το 1803, όταν ηττήθηκαν από τον Αλή των Ιωαννίνων. Ήταν μία κατάκτηση Χριστιανών από μουσουλμάνους, αλλά δεν ήταν κατάκτηση χριστιανών από Τούρκους. Ήταν στην πραγματικότητα μία κατάκτηση Αλβανών από Αλβανούς. Ο Αλή ήταν βάναυσος και άπιστος τύραννος. Ακόμα, δεν ήταν Τούρκος αλλά Αλβανός. Στασίασε κατά του Σουλτάνου και μέχρις αυτού ήταν ένας έμμεσος φίλος των εχθρών του Σουλτάνου.» (Henry Noel Brailsford, ‘Macedonia: Its Races and their future’, London: Methuen & Co. – 1906, p. 222)
Ας δούμε τι είπε και ο Richard Clogg, από τους παγκοσμίως πιο έγκριτους ειδικούς σε θέματα της νεώτερης Ελλάδας: «Οι Σουλιότες ήταν μία πολεμοχαρής αλβανική χριστιανική κοινότητα which που αντιστάθηκε στον Πασά στην Ήπειρο στα χρόνια που άμεσα προηγήθηκαν του ξεσπάσματος του Πολέμου της Ανεξαρτησίας το 1821.» (Richard Clogg, Minorities in Greece: Aspects of a Plural Society, Hurst & Company Publishers, London 2002, p.178)
«Η περιοχή του Σουλίου, του οποίου οι κάτοικοι αποκαλούνταν Σουλιότες, όλοι Χριστιανοί, όχι Έλληνες αλλά Αλβανοί στη γλώσσα, τα έθιμα και την καταγωγή.» (Ibrahim Manzour Efendi, Mémoires sur la Grèce et l’Albanie pendant le government d’Ali-Pacha, (Paris: Paul Ledoux, 1827) – Translated from the French by Robert Elsie)
https://3.bp.blogspot.com/-7bkECWcyfxc/WD6IlReLOYI/AAAAAAABHEg/kwg8rnAScXATBd-Zg_IzGl2U6V63otYjQCLcB/s1600/%25CE%25B7%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25BD%25
Ε ΤΟΤΕ ΑΛΒΑΝΟΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
https://www.phorum.gr/fetchimg?src=aHR0cDovL2ltYWdlcy5idXljb3N0dW1lcy5jb20vbWdlbi9tZXJjaGFuZGlzZXIvMTIzOTYuanBn
https://www.phorum.gr/fetchimg?src=aHR0cDovL3VwbG9hZC53aWtpbWVkaWEub3JnL3dpa2lwZWRpYS9jb21tb25zLzYvNjYvQWMua2xlb2Jpc2FuZGJpdG9uLmpwZw%3D%3D
ΓΚΕΚΗΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ.
Oνόματα και επώνυμα
των Σουλιωτισών
που δεν γνωρίζανε υποτίθετε
»»γρι ελληνικά »»
και που εγκαταστάθηκαν σε Ναυπακτία ,Αγρίνιο κλπ
μετά την επανάσταση.
248. Φώτω Τζούκαινα, χήρα 43
5. Δεσπούλα, γυνή του 18
98. Ανδριάνα Π. Ντζάμου, χήρα 20
338. Αθανασία Δράκαινα , χήρα 35
310. Αικατερίνα Βλάχα 45
261. Αγγελική, γυνή του 30
42. Σόφω Κοντούλη, πενθερ., χήρα
296. Πηνελόπη, θυγ.
342. Ελένη, γυνή του 32
174. Χάϊδω, γυνή του 30
311. Τασά Φυλάκτω 25
84. Δημήτρω, μητέρα του 70
85. Δέσπω Σίταινα, Τζαμαλή χήρα 50
290. Αικατερ. Μάρκου Αγρίμη, χήρα 30
76. Μητέρα του, Ζωΐτσα 60
299. Χρύσω, γυνή του 25
312. Δέσπω Γ. Κολιούκα, χήρα 45363. Μαρούλα, γυνή του
144. Μηλιά, γυνή του 30
245. ΚίτσοΠρίφταινα Μαρία, χήρα 45
151. Κυριακούλα, γυνή του 30
374. Γεωργούλα, γυνή του 30
224. Ζαχάρω Ιω. Σίχα, χήρα 45
396. Ζωΐτσα, γυνή του 25
174. Χάϊδω, γυνή του 30
397. Φώτω, θυγ. 2
415. Αρχόντω Π. Μπατούση 35
443. Κρυστάλλω, γυνή του 50
Τελικά το να μην γνωρίζανε »’γρι ελληνικά»’ οι Σουλιώτισσες
η να τα μάθανε στη Κέρκυρα
αποκλείεται γιατί
τα βαφτιστικά τους ονόματα ήταν ούτως η άλλως ελληνικα-ελληνικης ρίζας.
Τα περισσοτερα από τα επώνυμα τους ήταν ελληνικά-ελληνικής ρίζας.
Ενώ τα γυναικεία ονοματα μετατρέπονταν με το χαρακτηριστικό ελληνικό -»ω»
πχ Ασήμω,Δέσπω κλπ
πράγμα που γινότανε σε όλο τον ελλαδικό χώρο [ ακόμα και στη Κρήτη]
Η Γυναίκα έπαιρνε πολλές φορές ως επώνυμο το όνομα η επώνυμο του άνδρα
πχ Αθανασία Δράκαινα [Αθανασία ,η γυναλικα του Δράκου]
όπως επίσης γινότανε σε όλη την Ελλάδα [ακόμα και στη Κρήτη ]
Αυτά όλα οι
»»αλλόγλωσσσες Σουλιώτισσες»»
που δεν μιλάγανε
»»γρί ελληνικά»’ και δεν είχανε »»καμία σχέση με τον ελληνισμό»’.
Bέβαια αν οι Σουλιώτες δεν ήταν δίγλωσσοι Ελληνες
αλλά
σκέτο αλβανόφωνοι
και άρα Αλβανοί
δεν θα είxαμε τα παρακάτω.
A]Δεν θα έγραφε ο Μαρκο Μπότσαρης το λεξικό της »ρωμείκης και αρβανίτικης απλής»’ γιατί απλά δεν θα ήξερε ρωμέικα .
Στο όποιο μάλιστα λεξικό τα όποια λάθη συντακτικά για παράδειγμα
παρατηρούντε μόνο στην αρβανίτικη μεριά.
»’Θεωρείται άξιο προσοχής το ότι συχνά ο Μπότσαρης και οι συνεργάτες του αποδίδουν τις ελληνικές φράσεις στα αλβανικά σκεπτόμενοι «ελληνικά», μεταφέροντας δηλαδή την ελληνική σύνταξη στην αλβανική. Το ίδιο συμβαίνει και με σύνθετες ελληνικές λέξεις ενώ παρατηρείται και λανθασμένη μεταφορά των γενών ουσιαστικών και επιθέτων από την ελληνική στην αλβανική. Επίσης δύο ελληνικές λέξεις δεν μεταφράστηκαν στην αλβανική είτε από άγνοια είτε εκ παραδρομής, ενώ υπάρχουν και άλλα είδη λαθών στην αλβανική.»'[Γιοχαλάς]
Η παρουσία αυτών των φαινομένων ερμηνεύεται με δύο τρόπους:
α) Η μητρική γλώσσα του Μπότσαρη και των συνεργατών του ήταν η ελληνική.[ε’ιχαμε δηλαδή διγλωσσία στο Σούλι]
β) Και μάλιστα η επίδραση της ελληνικής να ήταν πολύ μεγάλη στην αλβανική που ομιλούνταν στη πειοχή
Το αλβανικό ιδίωμα του λεξικού ανήκει στην τσάμικη διάλεκτο της Ν. Αλβανίας και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό δανείων από την ελληνική
περίπου το 1/4 των λέξεων πολύ μεγαλύτερο από ότι η σημερινή αλβανική
B]Ο Τζαβέλας
δεν θα έγραφε το ιδιόχειρο ημερολόγιο του στα ρωμείκα και μάλιστα με τόσα Ηπειρωτικά στοιχεία σε αυτό.
Και όμως αυτό έκανε.
«Απριλίου 20.
ʺΣύρε πάρε τους άλλους, μου λέγει , να πάτε και αν θελήσης κατόπι έλαʺ.
Και κινήσαμαν στις 20 τʹ Απριλίου από το νησί (των Ιωαννίνων) και κοιμηθήκαμαν στο Λευτεροχώρι Απριλίου 20 και στις 21 αλλαχτήκαμαν (=αλλαγή με άλλους ομήρους) και πάγει ο Γηώργος Σέχος και μεις ήρθαμαν στου Σούλι
Απριλίου 22 (1793).
Εγό ο φότος τζαβέλας
κάνο θύμηση»»»»’
Προφανώς
αν οι Σουλιώτες »’μάθαιναν τα ελληνικά στη Κέρκυρα»’
το ημερολόγιο του Τζαβέλα
θα είχε μόνο Κερκυραικά ελληνικά στοιχεία
και όχι Πρεβεζάνικα-Θεσπρωτικά-δυτικοΗπειρώτικα , όπως αυτό.
Γ]Οι ενθυμήσεις στις ορθόδοξες εκκλησίες της Τσαμουριάς ,πόσο μάλλον του Σουλίου
[ως γνωστόν οι ενθυμήσεις πέρα από τα »’όποια»’ λόγια στοιχεία , γράφονταν κυρίως στη γλώσσα της εκάστοτε περιοχής ]
δεν θα ήταν γραμμένες στα ρωμείκα της περιοχής ,αλλά , αν όχι στην αλβανική [ που έτσι κι αλλίώς δεν ήταν γραπτή γλώσσα τότε ]
θα γράφονταν τότε »’στη καλύτερη »’ περίπτωση
στην »ελληνιστική κοινή» επίσημη γλώσσα της εκκλησίας
πράγμα που όμως δεν συνέβη.
Μια ενθύμηση από τη Κρήτη…
»’1770 εποίγασι υ Τούρκυ σα σφακιά κε κάψασιντα κεκάμασι μεγάλο κακό. »’
Βλέπουμε ότι η ανορθόγραφη αυτή ενθύμηση είναι στην κρητική διάλεκτο [ κε κάμασι-και έκαναν ,δηλαδη]
Μια ενθύμηση από τα χριστιανικά χωριά της νότιας Τσαμουριάς [Σενιτσα ,Σπαθαράτι κλπ] ….
<>.
Όπως βλέπουμε στις ενθυμήσεις χρησιμποιείτε κυρίως η ντόπια λαλιά
είτε στη Κρήτη
έιτε στη Τσαμουριά.
Όπως στη Κρητη έτσι και στη Τσαμουριά μια χαρά ξέρανε [και] τα ελληνικά
πόσο μάλλον στο Σούλι.
Δ] Ο Κοσμάς ο Αιτωλός πέρασε από μέρη της Τσαμουριάς.
Συγκεκριμένα και αποδεδειγμένα από τα χριστιανικά και μεικτά χωριά
στη περιοχή του Μαργαρίτιου και της Παραμυθιάς
-νότια και δυτική Τσαμουριά .
Είναι γνωστό ότι οι επιστολές του [που έστειλε σε χριστιανικά χωριά της Τσαμουριάς τα οποία υποτίθετε δεν μιλάγανε γρί ελληνικά ] ήταν γραμμένες στα ελληνικά.
Θα πει καποιος καλόπιστος η και κακόπιστος
ότι »»ηταν η μόνη γραπτη γλώσσα , τα ελληνικά τα ξέρανε ο παππάς και οι προεστοί ,αυτοί τα διαβάζανε κλπ»’
Αλήθεια όμως σε αυτά τα [υποτιθετε ]
μη κατανοούντα την ελληνικη γλωσσα, χωριά ,
δεν έστελνε μόνο επιστολές αλλά δίδασκε κιόλας.
Σε ποιά γλώσσα δίδασκε;;;
Το κυριότερο όλων ότι
ο Σουλιώτης Κουτσονίκας
αλλά και ο Παργινός Αραβαντινός και ο Περαιβός ,
αγωνιστές του 1821 όλοι τους ,
Σουλιώτης ο πρώτος και σύντροφοι των Σουλιωτών οι αλλοί δύο
δεν θα έγραφαν στα απομνημονεύματά τους
ότι το Σούλι είναι δίγλωσσο.
Κάτι θα ξέρανε παραπάνω από εμάς σήμερα.
https://www.phorum.gr/fetchimg?src=aHR0cDovL2Jvb2tzLmdvb2dsZS5nci9ib29rcz9pZD13c0UwQUFBQU1BQUomYW1wO3BnPVBBNTAmYW1wO2ltZz0xJmFtcDt6b29tPTMmYW1wO2hsPWVsJmFtcDtzaWc9QUNmVTNVMUUyNHhXS19WVDdBNjgtM18xTmkwdDlrbGZXdyZhbXA7Y2k9MTQxJTJDMTA3JTJDNzU1JTJDMzA2JmFtcDtlZGdlPTA%3D
Ο William Parry σελίδα 50 «The Last Days of Lord Byron»
ΤΟ ΑΛΛΟ ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΙΣ »’ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΞΥΡΙΣΜΑ ΑΛΒΑΝΩΝ – ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ»
ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΑΔΡΟ ΑΝΑΜΕΙΚΤΟΥΣ ΛΙΑΠΗΔΕΣ , ΤΟΣΚΗΔΕΣ , ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ , ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΕΣ ,ΜΩΡΑΙΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ….ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ …
ΤΙ ΝΑ ΠΡΩΤΟΣΧΟΛΙΑΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ…..
ΟΛΟ ΑΥΤΟΙ »»ΑΛΒΑΝΟΙ»’…..ΠΩΩΩΩΩ….
Τσάμηδες ,
γλώσσα
και Σουλιώτες.
Στη Θεσπρωτία [στα πεδινά και ημιορεινά του νομού ,στη περιοχή Φιλιάτες-Παραμυθιά-Μαργαρίτι ] κατοικούσανε οι λεγόμενοι Τσάμηδες ,
πολλοί μουσουλμάνοι-Αλβανοτσάμηδες η Τουρκοτσάμηδες
και λίγοι χριστιανοί.
Λίγα λόγια και μερικές μαρτυρίες προ 2 αιώνων ως και σήμερα
για τους μουσουλμάνους Τσάμηδες που αποτελούσανε και την μεγάλη πλειοψηφεία των Τσάμηδων.
Ο Σουλιώτης Κουτσονίκας , αγωνιστής του 1821, αναφέρει για τις περιοχές Λιαπουριάς ,Τιράνων
και άλλες αλβανικές περιοχές
οτι σε αυτές »»λαλείτε η αλβανική γλώσσα» πράγμα γνωστό ως σήμερα
ενω για τη Τσαμουριά αναφέρει ότι »’λαλεέτε κυρίως η αλβανική γλώσσα» πράγμα που σημαίνει ότι λαλούντανε [λιγότερο] και η ελληνική γλώσσα.
Ο Βόλντκαμφ αναφέρει και αυτός
»’Οι Τσάμηδες ,άνδρες και γυναίκες , εκτός απο τα αλβανικά εκφράζοντε με ΑΝΕΣΗ και στα απλοελληνικά».
Εδώ ο Βόλντκαμφ αναφέρει και αυτός ότι άνδρες και γυναίκες στη Τσαμουριά μιλάνε και τα απλοελληνικά
και μάλιστα με άνεση.
Ο Αραβαντινός ,αγωνιστής του 1821 ,
αναφερόμενος στις γλώσσες που μιλιότανε σε κάθε περιοχή της Ηπείρου και Αλβανίας , αναφέρει για όλα τα χωριά της Τσαμουριάς οτι μιλάγανε αλβανικά και ελληνικά
δηλαδή κυρίως αλβανικά και δευτερευόντως ελληνικά στα περισσοτερα
και διγλωσσια σε μερικα εξ αυτων,
σε αντίθεση με βορειότερες αλβανικές περιοχές πχ της Λαμπερίας όπου αναφέρει οτι στα στα χωριά ης περιοχής μιλιότανε μόνο τα αλβανικά.
Ενώ και ο Μπαλτσιώτης παρά τις όποιες υπερβολές του για την επέκταση της αλβανοφωνίας
αναφέρει μεταξύ άλλων για τη Τσαμουριά.
»’Although the langue-vehiculaire of the area was Albanian, a much higher status was attributed to the Greek language, even among the Muslims themselves»
Δηλαδή οτι στη λεγόμενη Τσαμουριά ,από τους Φιλιάτες βόρεια ,ως νότια στα περίχωρα Μαργαριτίου,
ακόμα και οι μουσουλμάνοι της περιοχής , μιλάγανε και τα ελληνικά.
Ο Περαιβός αναφέρει για τους αυτούς μεταξύ άλλων για τους μουσουλμάνους της Τσαμουριάς.
»»….. μολονότι ομιλούσι την αλβανικήν διάλεκτον, ως φυσικήν αλλά και μετά την απλοελληνικήν, εκφράζονται όμως ορθώς άνδρες τε και γυναίκες και μάλιστα όσοι κατοικούν τα πέριξ της Παραμυθίας. »»
Βλέπουμε δηλαδή οτι αναφέρει οτι όλοι οι Τσάμηδες,ανδρες και γυναίκες μιλάγανε τα απλοελληνικά
αλλά ότι οτι ειδικά οι μουσουλμάνοι της Παραμυθιάς και των κοντινών σε αυτή χωριών
μιλούσανε »’ορθώς» ,άνδρες και γυναίκες, την απλοελληνικη.
Eνω και ο Ηπειρωτης Χριστοβασιλης πριν 1 αιωνα
σημειωνε στο εργο του οτι
πολλοι μουσουλμανοι της Τσαμουριας μιλαγανε εξισου και τα ελληνικα
Ο Γουίλλιαμ Εατον αναφέρει μεταξύ άλλων….
»» Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι
της Παραμυθιάς και της επαρχίας της είχαν ως μητρική γλώσσα την ελληνική …..»»’
΄Αρα και αυτός αναφέρει ότι οι μουσουλμάνοι της επαρχίας Παραμυθιάς
δηλαδή της ανατολικής Τσαμουριάς ήταν τουλάχιστον δίγλωσσοι είχανε δηλαδή ως μητρική γλώσσα και τα ελληνικά.
Ο Άγγλος Γουντχάουζ της συμμαχικής αποστολής που έζησε στη δυτική ΄Ηπειρο κατά τη κατοχή 1941-44
αναφέρει μεταξύ άλλων για τους Αλβανοτσάμηδες στο βιβλίο του »Μήλον της Έριδος»’
»Οι Τσάμηδες είναι φυλετικά , εν μέρει Αλβανοί εν μέρει ΄Ελληνες και εν μέρει Τούρκοι.»’
Αυτό το συμπέρασμα το έβγαλε για πολλούς λόγους.
Λεει ότι μέρος αυτών ήταν [και] Έλληνες γιατι διέκρινε τη διγλωσσία αρκετων εξ αυτών
ιδίως της επαρχίας Παραμυθιάς.
Που οφειλοτανε αυτη η γνωση και ομιλια της ελληνικης;;;;
Στη Τσαμουριά δεν υπήρχανε ελληνικά σχολεία την εποχή της τουρκοκρατίας ωστέ να υποτεθεί ότι
σε αυτά μάθανε τα ελληνικά η απλοελληνικά.
Oύτε και ελληνικές εκκλησίες .
Στις λιγοστές που υπήρχανε στη περιοχή
εκκλησιαζόντανε άλλωστε μόνο οι χριστιανοί της περιοχής
και όχι οι Μουσουλμάνοι
Όπως είδαμε
Οι Αλβανοτσάμηδες
από την εποχή τουρκοκρατίας
άνδρες και γυναίκες μάλιστα
μιλάγανε [και] ελληνικά-ρωμέικα
ειτε ως κυρια γλωσσα-διγλωσσια
ειτε ως δευτερη γλωσσα
ειτε τσατρα πατρα
Στη κεντρική και δυτική Τσαμουριά τα μιλάγανε ως δεύτερη γλώσσα και πιο απλοικά –
μιλαγανε δηλαδη απλοελληνικά για την ακριβεια ,
οπως εχει γραψει και ο Περαιβός κατά λέξη.
Μεταξύ τους όμως μιλάγανε κυριως τα αλβανικά.
Τα ελληνικα στο μεγαλυτερο μερος της Τσαμουριας οπωσ ειδαμε
ηταν οχι μητρική αλλα δεύτερη – ξένη γλώσσα
η γνώση και η ομιλια της οποία οφειλότανε κυριως
α] Στο ‘οτι οι πρόγονοι τους πατήσανε – κατοικήσανε πάνω σε εδάφη ελληνικά-Θεσπρωτία
τα οποία δεν ήταν εντελώς έρημα από τους ντόπιους Έλληνεςμε τους οποιους ηρθαν σε επαφη απο την στιγμη της καθοδους τους
β]Ο Αλβανοτσάμικος θύλακας απο ολες τις πλευρές του περιβαλότανε απο ελληνικά – ελληνόφωνα χωριά με οτισυνεπαγεται αυτο στο τομεα της επικοινωνιας .
γ]Και γιατί κάποιοι εξ αυτών [αρκετοι αλλα οχι η πλειοψηφεια ]
ηταν απόγονοι εξισλαμισμένων Αλβανων και Ελλήνων της περιοχής,
ήταν δηλαδή μεικτής καταγωγής .
Στην ανατολική Τσαμουριά ,
περίχωρα Παραμυθιάς
τα πράγματα ηταν διαφορετικά αφού οι μουσουλμάνοι ,
άνδρες και γυναίκες μαλιστα ,
τα ελληνικά τα μιλάγανε εξίσου με τα αλβανικά,
ήταν δηλαδή δίγλωσσοι.΄
Είχανε δηλαδή δυο μητρικές γλώσσες γιατί η πλειοψηφεια
[ και οχι η μειοψηφεια οπως στην υπόλοιπη Τσαμουριά]
ήταν μεικτής καταγωγής δηλαδή απόγονοι εξισλαμισμένων Αλβανών και Ελλήνων.
Λόγω ακριβώς αυτής της διγλωσσίας στα ανατολικά ,
η περιοχή εκείνη δεν ειχε εξισλαμιστεί μαζικά
οπως η υπόλοιπη Τσαμουριά ,
αφού σχεδόν οι μισοί κάτοικοι ήταν-παρέμειναν χριστιανοί .
Απο κεινες τις περιοχες προερχονταν και οι περισσοτεροι
απο οσους πρωτοεγκατασταθηκανε στο ορεινο Σουλι.
Για αυτο και στο Σουλι υπηρχε εξ αρχης διγλωσσια.
Κάτι πολύ σημαντικό επίσης.
»’Oi Τσάμηδες του νότου πιστεύουν ότι προέρχονται από τους θρυλικούς «jelims», γίγαντες από τη μυθολογία του αλβανικού νότου , ονομασία η οποία σημαίνει «Ελληνες»'[lsie, Robert (2000). Λεξικό της αλβανικής θρησκείας, της μυθολογίας και του λαϊκού πολιτισμού . London, UK: Εκδόσεις C. Hurst & Co., 2001. σελ. 131]
Βλέπουμε δηλαδή ότι μεταξύ αρκετών Τσάμηδων ειδικα στο νοτιο τμημα , υπήρχε ο κοινός με τη Ρωμιοσύνη μύθος των αρχαίων γιγάντων
»Γέλλενων»-΄Ελλενων-Ελλήνων που οφειλότανε στην μεικτή καταγωγή αρκετών εξ αυτών οπως προειπαμε .
http://www.oodegr.com/oode/istoria/newteri/kakridis_e8nomhdenismos_1.htm
Οταν υπηρχε αυτος ο μυθος μεταξυ ενος μερους των Αλβανοτσαμηδων – οσων μαλιστα συνορευαν γεωγραφικα με το ορεινο Σουλι,
μπορουμε να αντιληφθουμε το γιατι οι Σουλιωτες
κρατοντας την πιστη τους
κρατησαν και την ελληνικοτητα τους.
Είναι αδύνατο κατι ακομα,
οτι δηλαδη
οι χριστιανοί Σουλιώτες
οι οποιοι κατοικούσανε
και ανατολικότερα και νοτιότερα της δίγλωσσης επαρχίας Παραμυθιάς
να μην ηταν δίγλωσσοι
αλλα σκέτο ”’αλβανοφωνοι”’-και αρα »Αλβανοι ορθοδοξοι»
όταν μάλιστα η καταγωγή των πρώτων προγόνων τους
ήταν απο χωριά της ανατολικής , νοτιοανατολικης
και δίγλωσσης Τσαμουριάς ,
αλλά και μετέπειτα από διάφορα χωριά της υπόλοιπης Ηπείρου .
Συνεπως τα τσιτατα
»Οι Σουλιωτες μαθανε τα ελληνικα στη Κερκυρα»
»Οι Σουλιωτισσες μιλαγανε μονο αλβανικα»
Ειναι απλα παραμυθια της χαλιμας
Η ΣΚΙΠΕΤΑΡΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΛΕΕΙ ΟΤΙ …
»’ Οι Αλβανοί της Χιμάρας την ελληνική γλώσσα την έμαθαν κυρίως χάρη της εντατικής επικοινωνίας και θρησκευτικής-στρατιωτικής συμμαχίας με την Ελλάδα και ξεχωριστά με το νησί της Κέρκυρας (και όχι μόνο)»’
ΔΗΛΑΔΗ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΡΑ ΣΚΕΤΟ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΠΟΥ ΑΠΛΑ »’ΜΑΘΑΝΕ» ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΟΡΕΙΑ .
ΚΑΤΑΡΧΗΝ ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΛΟΓΙΚΟ ΑΝ ΗΤΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΑΛΒΑΝΟΙ – ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΝΑ ΚΡΑΤΑΓΑΝΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΤΟΥΣ ΑΦΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΕ ΑΠΟ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΥΣ ΤΗΣ ΛΙΑΜΠΟΥΡΙΑΣ ΠΑΡΑ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΝ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΥΟΘΕΤΗΣΟΥΝ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΟΣ ΝΗΣΙΟΥ-ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥΣ . ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΑ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ Η ΛΑΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΞΗΡΑ ΠΑΡΑ ΔΙΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΟΥΝ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΥΤΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΩΝ …
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΩΣ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ…
ΘΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΘΑ ΠΑΡΑΘΕΣΟΥΜΕ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ .
ΑΣ ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ .
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΥΠΗΡΧΕ ΣΤΗ ΧΕΙΜΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΙΣ »ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ » ΜΕ ΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ.
ΑΥΤΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΟΠΟΥ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ .
ΙΔΟΥ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΗΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΖΗ ….
Για τα τοπωνύμια ελληνικής αρχής διαπιστώνουμε ότι, αν και απαντάνε καθ’ όλη την παραλιακή γραμμή από την/τον Αυλώνα και μέχρι το Βουθρωτό, πυκνώνουν ωστόσο σε ορισμένα σημεία του Bregu i Detit (Παλάσα, Δρυμάδες, Χιμάρα), ενώ αλλού αραιώνουν (Πικέρας – Piqeras) ή απαντάνε κυρίως ως μακροτοπωνύμια.
ΑΜΑ ΚΑΠΟΙΟΣ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΜΙΑ »ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ» , ΔΕΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ΑΛΛΑΖΟΝΤΑ ΤΑ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ .
ΑΝ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΑΥΤΟ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΙΣΩΣ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΒΑΘΜΟ , ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ.
ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΕ ΩΣ ΤΗΝ ΑΥΛΩΝΑ ΔΗΛΑΔΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΑΜΠΟΥΡΙΑΣ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΔΣΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΙΑ , ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΠΟΥ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΙΑ – ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ .
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ .
Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ 1431 .
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΚΕΙΝΗ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΧΩΡΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ »ΑΓΙΟ ΓΙΩΡΓΟ» ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΤΙΣ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ [ ΚΑΙ ΟΧΙ »ΣΕΝ ΓΕΡΓΙ» ΔΗΛΑΔΗ ΑΓΙΟΣ ΓΙΩΡΓΙΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ, ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ ΠΟΥ ΑΛΛΩΣΤΕ ΜΑΡΤΥΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΣΟ ΣΤΗ ΤΟΣΚΕΡΙΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΚΕΚΑΡΙΑ ] ΚΑΙ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝΕ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ ΑΥΛΩΝΑΣ ΣΤΟ ‘ΩΡΙΚΟΥΜ’ ΑΡΑ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ , ΣΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΑΜΠΟΡΙΑΣ .
ΑΥΤΟ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ Η ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΙΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΑΥΛΩΝΑΣ [ ΟΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΕΚΛΕΙΠΕΙ ΤΕΛΕΙΩΣ] ΥΠΗΡΧΕ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ.
ΚΑΝΕΝΑΣ »ΑΠΛΑ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΣ» ΔΕΝ ΘΑ ΟΝΟΜΑΖΕ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ ΩΣ »ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΟ»’ ΕΙΔΙΚΑ ΣΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ ΔΕΝ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ , ΚΑΙ ΑΡΑ ΗΤΑΝ ΜΙΑ [ΚΑΙ ΚΑΛΑ] ΑΜΙΓΩΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ .
ΣΥΝΕΠΩΣ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΛΙΑΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΧΕΙΜΑΡΑ ΑΛΛΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ ΑΥΛΩΝΑΣ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ .
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΡΙΑΖΗ ….
Όπως σημειώσαμε συνοπτικά και παραπάνω, τα τοπωνύμια ελληνικού ετύμου της περιοχής Χιμάρας σχηματίζουν σειρές (παραδείγματα) σαφώς διακριτές, απ’ τις οποίες η πιο χαρακτηριστική είναι εκείνη με την περιληπτική παραγωγική κατάληξη –έος, που, μαζί με την τροπή σε s του συμπλέγματος -st-, προσδίδει στις ντοπιολαλιές της Χιμάρας-χωριού, των Δρυμάδων και της Παλάσας γνωρίσματα ενός αυτοτελούς υποστρώματος (βλ. λ.χ. το τοπωνύμιο Κασανέος ‘καστανεώνας’ στη Χιμάρα). Σε πρόσφατη μελέτη μας είχαμε οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι «το ελληνικό ιδίωμα της Χιμάρας δεν συγκεντρώνει χαρακτηριστικά ειδικής ή αποκλειστικής συγγένειας με κανένα απó τα υπόλοιπα νεοελληνικά ιδιώματα που να δικαιολογούν την προέλευσή του από μια συγκεκριμένη περιοχή» της ελληνόγλωσσης επικράτειας, και τονίζαμε ότι τα γλωσσικά δεδομένα δείχνουν πως «η ελληνοφωνία στην περιοχή είναι αρκετά παλιά» ……
ΔΗΛΑΔΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΜΠΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΣΤΗΝ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΗΣ Η ΜΑΝΙΑΤΙΚΗΣ .
ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΕΠΗΡΕΣΑΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑ . ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΤΙΣ ΥΟΘΕΤΗΣΕ ΟΠΩΣ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
ΕΠΙΣΗΣ ΑΥΤΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΩΝ…
ΤΟΝ 16 ο ΑΙΩΝΑ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΣΤΕΙΛΑΝΕ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΠΑ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ …..
Στην επιστολή που στειλανε τον 16ο αιωνα [1581] στον Παπα και του ζητάγανε να τους βοηθησει ακομα και με ανταλλαγμα να προσχωρησουν στην καθολικη εκκλησια [ ξερανε και ειχανε καταλαβει ότι μονο με αυτόν τον τροπο ισως πειθανε τους δυτικούς να τους βοηθησουν ηταν να υποταχθουν στο δογμα τους ]
Εκει αναφερουν μεταξυ αλλων τα εξης …..
»»’’Μονο η παναγιοτητα σου να μας καμει τη χαρη ,ιερεις αρχιερείς ….. να ιερουργουν και να λειτουργουν κατά τη ταξη ημων ,εστωντας το πληθος ο λαος είναι ρωμαιοι και δεν ηξευρουν τη γλωσσα των φραγκων»»» .
Αυτή η προταση δειχνει ότι αυτοπροσδιοριζονταν ως »Ρωμαιοι» και ότι σιγουρα τα ελληνικα [δηλαδή τα ρωμεικα ] τα μιλάγανε και τα καλαβαινανε από τα χρονια εκεινα πολύ πριν την φυγη τους στη Κερκυρα αφου ζητανε η λειτουργια να γινετε στα ρωμεικα.
Ισως και αυτος είναι ενας ακομα λογος που δεν αλλαξοπιστησανε . Το ότι η γλωσσα της εκκλησιας δεν ηταν »ακατανοητη» για αυτους . Όπως ηταν για τους μετεπειτα Λιαμπηδες δηλαδή για τους βορεια της Χειμαρας αλβανοφωνους και μουσουλμάνους εδώ και 300 χρονια .
ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΠΗΓΗ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑ ΟΜΙΛΟΥΣΑΝΕ ΠΡΙΝ ΠΑΝΕ – ΕΞΟΡΙΣΤΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ.
Γράφει χαρακτηριστικά ο Σίλβεστρος Κωνσταντίνος Σλάδης, , σε επιστολή του στο Βατικανό (1780)[ Αρα πριν εξοριστουν στην Κερκυρα ]
«… οι απέναντι Βενετοί της Κέρκυρας για να έχουν βέβαιη τη σύμπραξη των Χειμαρριωτών στους πολέμους τους πληρώνουν μισθό σε 250 περίπου επιφανείς οικογένειες της περιοχής. Οι άνθρωποι των παραλίων ομιλούν νέα ελληνικά και αλβανικά,
του εσωτερικού αλβανικά. Οι λειτουργίες τους γίνονται στα αρχαία ελληνικά…».
ΔΗΛΑΔΗ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΣΤΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΟΜΙΛΟΥΝΤΕ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΕΝΩ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ [ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΗ ΛΑΜΠΕΡΙΑ ] ΟΜΙΛΟΥΝΤΑΝ ΜΟΝΟ ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ.
ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΚΡΑΤΗΣΑΝΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΤΟΥΣ ΕΝΩ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΗΝ ΧΑΣΑΝΕ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
Ο ιδιος ο Χειμαριωτης Σπυρος Σπυρομηλιος αναφερει …
»Εμεις …χριστιανοι Ορθοδοξοι Ελληνες ,ομιλούντες την ελληνικη και γνωριζοντες και την αλβανικη»’
Επισης ο Αθανάσιος Πετριδης παρατηρει
»’Οι Χειμαριωτες ομιλουσι Γραικιστι και Aλβανιστι , αλλα η γραικικη αυτων εiναι αξιοσημείωτος τοσο για την προφορα οσο και δια το εχειν εν αυτή αρχαιοτατας δωρικης διαλεκτου λεξεις »»
ΕΠΙΣΗΣ ΤΟ ΑΛΛΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΕΡΙ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΠΟΥ ΕΜΑΘΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΤΑΡΙΠΤΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ.
ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΝΟΤΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ [ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΚΡΗΤΗ , ΚΥΠΡΟ , ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΣΟΥ ,ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ ,ΚΑΙ ΕΝ ΠΟΛΟΙΣ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ] ΚΑΙ ΟΧΙ ΒΟΡΕΙΟ [ΟΠΩΣ ΣΕ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ,ΝΟΤΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗ ,ΛΗΜΝΟ ΓΕΝΙΚΑ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΙΑΟ ΚΛΠ ]
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΣΤΙΣ ΔΡΥΜΑΔΕΣ ΤΗΝ ΠΑΛΑΣΑ ΚΛΠ ΜΙΛΟΥΝ ΕΝΑ ΙΔΙΩΜΑ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΟΥΣ ΗΜΙΒΟΡΕΙΟ ΔΗΛΑΔΗ ΒΟΡΕΙΑ ΑΡΧΗΣ ΜΕ ΕΠΗΡΕΑΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΤΙΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ .
ΑΡΑ ΕΠΗΡΕΑΣΤΗΚΑΝΕ ΑΠΟ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ .
ΔΕΝ ΤΗΝ »ΜΑΘΑΝΕ» , ΞΕΧΝΩΝΤΑΣ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ .
ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΤΟ ΝΟΤΙΟ ΙΔΙΩΜΑ ΠΟΥ ΜΙΛΙΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ .
ΑΥΤΟ ΚΑΤΕΡΙΠΤΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΕΡΙ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ…
ΝΑ ΜΙΑ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΥΡΙΑΖΗ .
Και η άποψη ότι η ελληνική διαδόθηκε στη Χιμάρα χάρις στο δίκτυο ελληνικών σχολείων έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός ότι εκεί χρησιμοποιούν ένα αρχαϊκό ιδίωμα, το οποίο, ασφαλώς, δεν μπορεί να διδάχτηκε στο σχολείο, ούτε να μεταφέρθηκε από τα απέναντι νησιά, που έχουν διαφορετική ντοπιολαλιά.
ΟΥΤΕ ΒΕΒΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ »ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ» ΑΦΟΥ ΤΟΤΕ ΘΑ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ .
Ας δούμε και μια επιστολή του έτους 1532, σωσμένη στο ελληνικό της πρωτότυπο, την οποία στέλνει ο «ιερεύς πρωτονοτάριος Χειμάρας» στον «συνιόρ Λαρκονη τζενεράλη του ρηάμη της Πουλίας.» Μέσω της επιστολής «γέροι της Χειμάρας και Αλβανητίας» εκτιμούν ότι «ο Τούρκος» σκοπεύει «να κατεβή εις τον Αυλώνα … και έπητα να περάση ειστην Μπούλια» (Floristan, J.M., Erytheia 13, 1992, p. 86)
Ο ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΤΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΣ.
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΕΘΝΟΤΙΚΟΣ .
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΑΦΟΥ ΤΟΤΕ ΟΛΟΙ ΗΤΑΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ,ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ .
ΚΑΙ ΛΟΓΩ ΟΜΟΘΡΗΚΣΕΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΗΤΑΝ ΣΥΜΜΑΧΟΙ [ ΑΥΤΟ ΚΡΑΤΗΣΕ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ]
Ο ιδιος ο Σουλιώτης Κουτσονικας κανοντας γλωσσολογικη αναλυση της Ηπειρου διαχωριζει και αυτος τη περιοχη της Χειμαρας από αυτή της Λιαμπουριας και αναφερει ότι στην πρωτη ομιλουντε και οι δυο γλωσσες ενώ στη δευτερη ομιλιετε μονο η αλβανικη πραγμα που επιβεβαιωνει όλα τα παραπανω.
AΣ ΔΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΩΝ…
Σε χρηστήριο έλασμα[2] που βρέθηκε στο Μαντείο της Δωδώνης και που χρονολογείται στο α΄ μισό του δ΄ π.Χ. αιώνα, αναφέρεται :
ΣΕ ΑΥΤΟ ΑΝΑΦΕΡΕΤΕ ΟΤΙ »ΠΕΡΙΤΑΣΟΙΚΗΣΕΟΣ ΤΑΣΕΓ ΧΕΙΜΕΡΙΩΝ ΠΟΤΕΡΟΝ ΑΥΤΕΙΟΙΚΕΩΝΤΙ»’
(Σχετικά με την εγκατάσταση από τους κατοίκους της Χιμάρας, [υποβάλλουν το ερώτημα] εάν θα πρέπει (ή μπορούν) να εγκατασταθούν εδώ).
Από το κείμενο του ελάσματος δεν καταλαβαίνουμε τι μέρος έχουν επιλέξει να εγκατασταθούν οι πανάρχαιοι αυτοί Χιμαραίοι, ούτε και τους λόγους που τους ώθησαν να μετοικήσουν. Προς το παρόν, για τις ανάγκες της μελέτης μας έχει σημασία το γεγονός ότι ……. το ερώτημα προς το Μαντείο διατυπώνεται στη δωρική διάλεκτο της αρχαίας ελληνικής .
ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΛΥ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΑΡΑ ΑΝ ΚΑΠΟΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ »’ΝΤΟΠΙΑ» ΑΛΛΑ ΕΙΣΗΛΘΕ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ ,ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ Η ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΜΠΑΛΑΙΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.
ΛΙΓΑ ΑΚΟΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
Ο Ιουστινιανός θα ανακαινίσει και θα ισχυροποιήσει το φρούριο της Χιμάρας που αναφέρει ο Πλίνιος (Ηist. Natur. 1,4) ήδη από τα ρωμαϊκά χρόνια: “Ιη Ερiri ora castellum in Acrocerauniis Chimera”. Το φρούριο (που υπήρξε ορμητήριο για επιθέσεις κατά των βαρβάρων της Δύσεως) αναφέρεται ως Χίμαιρα από τον Προκόπιο (περί Κτισμάτων Δ4), Χιμάρα από την Άννα Κομνηνή (Αλεξιάς Β΄,σελ.168,169) και Χείμαρρο (με ει) από τον Ιωάννη Καντακουζηνό (Ιστοριών Α΄ 509).
ΔΗΛΑΔΗ Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΛΕΞΗ ΧΕΙΜΕΡΑ , ΤΗ ΛΕΞΗ ΗΠΕΙΡΟΣ [ ΚΑΙ ΟΧΙ ΙΛΛΥΡΙΑ ] ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΞΗ ΑΚΡΟΚΕΡΑΥΝΙΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΒΟΥΝΩΝ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ . ΑΥΤΟ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΠΟΥ ΥΠΗΡΧΕ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Δεν υπάρχει ελληνική μειονότητα στη Χιμάρα. Οι Χιμαριότες είναι δίγλωσσοι, και όχι αποκλειστικά ελληνόφωνοι, και η περιοχή τους δεν συμπεριλαμβάνεται στην λεγόμενη μειονοτική ζώνη. Οι Αλβανοί της Χιμάρας την ελληνική γλώσσα την έμαθαν κυρίως χάρη της εντατικής επικοινωνίας και θρησκευτικής-στρατιωτικής συμμαχίας με την Ελλάδα και ξεχωριστά με το νησί της Κέρκυρας (και όχι μόνο). Εκεί τα παιδιά τους εκπαιδεύονταν στα σχολεία και οι οικογένειες τους προστατεύονταν και η περιουσία τους έβγαινε από το εμπόριο. Κοιτάξτε τη γράφει ο πατέρας Giuseppe Schirò – στα αλβανικά Zef Skiroi – το έτος 1720: «Η περιοχή της Χιμάρας έπαθε δύο καταστροφές από την πανούκλα και από την ισχυρή επίθεση του Τούρκων, γιατί οι Αλβανοί της χιμαριότικης ακτής είχαν βοηθήσει στην προστασία της Κέρκυρας πολεμώντας πλάι στους Κερκυραίους.»
Είναι οι Χιμαριότες απόγονοι Σπαρτιωτών αποίκων από την περιοχή της Μάνης; Οι διάλεκτοι των δύο περιοχών μοιάζουν, έχουν όμως και διαφορές.
Ο Μ.Δένδιας θεωρεί ότι οι Χιμαριότες είναι ντόπιοι και δεν σχετίζονται με αποίκους από τη Μάνη. «Πιθανώτερον όθεν οι μεν Χιμαριώται να είναι αρχαίων ή μεσαιωνικών εκεί πληθυσμών απόγονοι.» (Μ.Δένδιας, «Απουλία και Χιμάρα. Γλωσσικαί και ιστορικαί σχέσεις των ελληνικών αυτών πληθυσμών.», Αθηνά – 1926, σελ. 76.)
Ο Δένδιας στηρίζεται στο γεγονός της μη ύπαρξης ειδικών ισογλώσσων ανάμεσα σε Μάνη και Χιμάρα, αλλά και στο ότι όπως λέει «Πιθανώτερον…η δε παράδοσις να επήγασεν εξ ομοιότητος, ην παρουσίαζεν, ιδίως απέναντι των Τούρκων, η κατάστασις των Χιμαριωτών προς εκείνην της Μάνης.» (Μ.Δένδιας, «Απουλία και Χιμάρα. Γλωσσικαί και ιστορικαί σχέσεις των ελληνικών αυτών πληθυσμών.», Αθηνά – 1926, σελ. 76.)
Ο Δ.Βαγιακάκος, παραμένει επιφυλακτικός σχετικά με μια πιθανή εγκατάσταση Μανιατών στη Χιμάρα: «Διά την επαλήθευσιν της παραδόσεως δεν έχουμεν βεβαίως ιστορικάς αποδείξεις.» (Βαγιακάκος, Δ., «Συμβολή εις την μελέτην του γλωσσικού ιδιώματος της Χιμάρας Βορείου Ηπείρου.», Πρακτικά Α΄ Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου «Βόρειος Ήπειρος – Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός» (Κόνιτσα 1987), Αθήνα : Ι.Μ. Δρυινουπόλεως-Πωγωνιανής και Κονίτσης – Πανελλήνιος Σύνδεσμος Β/ηπειρωτικού Αγώνος, σελ. 333)
Υπάρχει όντως σχέση των Χιμαριοτών με τους Μανιάτες, ή πρόκειται για μία επινοημένη παράδοση, με στόχο, όπως λέει ο Hobsbawm, «τη συνέχεια με ένα ταιριαστό ιστορικό παρελθόν;» [Hobsbawm, E. & Ranger, T., “The Invention of Tradition.”, Cambridge University Press, 1983, σελ. 7;]
Θυμίζουμε ότι στις αρχές του 19ου αιώνα ανακαλύφθηκε το «Χρονικόν της Δρυοπίδος», ένα λόγιο κατασκεύασμα, που εξυπηρετούσε και αυτό την ανάγκη και την προσδοκία των Δροπολιτών να αποκτήσουν άμεση σχέση με την αρχαία Ελλάδα, και μάλιστα με την Αττική:
«Ο ευφάνταστος συντάκτης του Χρονικού … παρετυμολογεί και αξαρχαΐζει δεκάδας τοπωνυμίων της βόρειας Ηπείρου, διά να εφεύρη ηγεμόνας και οικιστάς πόλεων, κωμοπόλεων και φρουρίων, φιλοδοξεί δε να συνδέση την ιστορίαν του τόπου του με τα ενδοξότερα ονόματα της αρχαιότητος. Δεν πρόκειται καν περί λαϊκών παραδόσεων, αλλά περί ιστορικού μυθιστορήματος λογίας κατασκευής.» (Βρανούσης, Λ., «Χρονικά της Μεσαιωνικής και Τουρκοκρατούμενης Ηπείρου – Εκδόσεις και χειρόγραφα.» Ιωάννινα 1962: Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, σελ. 119; και Βερνίκος, Ν. & Δασκαλοπούλου, Σ., «Στις απαρχές της νεοελληνικής ιδεολογίας. Το χρονικό της Δρόπολης.» Αθήνα 1999: Αφοί Τολίδη.)
Το ελληνικό ιδίωμα της Χιμάρας δεν συγκεντρώνει χαρακτηριστικά ειδικής ή αποκλειστικής συγγένειας με κανένα απó τα υπόλοιπα νεοελληνικά ιδιώματα, που να δικαιολογούν την προέλευσή του από μια και μόνο συγκεκριμένη περιοχή (π.χ. Μάνη κτλ.), αλλά έχει τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά, παρά τις όποιες ομοιότητες. Επίσης, στη Μάνη δεν υπάρχουν τοπωνύμια με καταλήξεις σε –έος ή –έο όπως στη Χιμάρα. Αντίστοιχα στη Χιμάρα δεν συναντούνται επίθετα με καταλήξεις –άκος ή –έας, όπως στη Μάνη. Ας δούμε όμως τι επίθετα συναντούνται και τι σημαίνει αυτό.
«Εξαιτίας της γεωγραφικής τους απομόνωσης, της δυσκολίας στο εμπόριο με την αλβανική ενδοχώρα και την πίεση που δέχτηκαν από την οθωμανική διοίκηση, συνήθισαν να θεωρούν την Ελλάδα ως φυσικό προστάτη τους. Ειδικά η Κέρκυρα επειδή ήταν αρκετά προσβάσιμη, λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης, ήταν αρκετά ελκυστική σε αυτούς, καθώς όλο και περισσότερες Χιμαριότικες οικογένειες έστελναν τα παιδιά τους να σπουδάσουν σε σχολεία σ’ αυτό το νησί και εμπόρους να κάνουν εμπόριο με τον τοπικό πληθυσμό. Η ελληνική διάλεκτος που αυτή τη στιγμή ομιλούν στη Χιμάρα και σε μερικά παρακείμενα χωριά, φαίνεται ότι έχει άμεση σχέση με την ελληνική διάλεκτο που μιλούσαν στην Κέρκυρα και πολλοί εθνολόγοι έχουν κάνει λόγο για το πώς οι Χιμαριότες κάνουν χρήση της αλβανικής για ιδιαίτερους τελετουργικούς σκοπούς. Γλωσσολόγοι που έχουν ερευνήσει την αλβανική διάλεκτο που ομιλείται στη Χιμάρα, έχουν βρει σε αυτή στοιχεία φωνητικού νασαλισμού, τα οποία μαζί με τη χρήση αρχαϊκών επιθέτων όπως ‘Γκιολέκα, Γκιπάλι, Γκιντέντε’ (από τα ‘Gjon Leka’, ‘Gjin Pali’, ‘Gjin Deda’) αποτελούν απόδειξη για μία πολύ παλιά αλβανική παρουσία στην περιοχή.» (Ardian Vehbiu, Shqipja totalitare, Çabej 2008 (a:4))
«Ο εξελληνισμός της Χιμάρας δεν έχει μία ξεκάθαρη χρονική αρχή…τα λαογραφικά στοιχεία εξ’ ίσου μας δείχνουν αρκετά σαφέστατα τις εθνικές αλβανικές ρίζες στην περιοχή: τα παραδοσιακά τραγούδια και οι τραγουδιστές τελετουργίες (στους γάμους, στους θανάτους και στις τελετές ταφής) είναι τυπικά και καθαρά αλβανικά…Μουσικά, η Χιμάρα είναι ίδια με την υπόλοιπη Labëria (Λιαπουριά) και είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι Έλληνες ‘αυτόχθονες’ ήρθαν στην περιοχή για να ξεχάσουν τα ίδια τους τα τραγούδια και τις παραδόσεις, να εγκαταλείψουν τα μουσικά τους όργανα και να υιοθετήσουν μια κουλτούρα που την θεωρούσαν κατώτερη.» (Ardian Vehbiu, Shqipja totalitare, Çabej 2008 (b:2-3))
Αξίζει εδώ να αναφερθούμε στον Αλή πασά, ο οποίος εξόρισε τον πληθυσμό ολόκληρων χωριών της Χιμάρας σε άλλα μέρη όπου μιλιόταν η ελληνική, όπως φαίνεται και από τα δημοτικά τραγούδια της περιοχής Bregu i Detit:
“Palasë, Dhërmi, Vunoi /
Pilur, Kudhës, Qeparoi /
Himarë zeza e pagoi /
Pashai ç’i eksuroi [=syrgjynosi]”. (S. Rusha, Qeparoi, historia dhe kultura popullore, Tiranë 2005.)
καθώς και από μια σειρά από έγγραφα του Αλή πασά, που είδαν το φως της δημοσιότητας τελευταία. (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. ΑΡΧΕΙΟ ΑΛΗ ΠΑΣΑ (Γενναδείου Βιβλιοθήκης). Έκδοση – Σχολιασμός – Ευρετήρια Β. Παναγιωτόπουλος με τη συνεργασία των Δ. Δημητρόπουλου, Π. Μιχαηλάρη. Τ.: Α΄ (1747-1808), Β΄ (1809-1817), Γ΄ (1818-1821) Αθήνα 2007, Δ΄ Εισαγωγή – Ευρετήρια – Γλωσσάρι. Αθήνα 2009.).
Οι άνθρωποι αυτοί, επιστρέφοντας ύστερα από χρόνια στις εστίες τους, φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν ένα ιδίωμα με γνωρίσματα βόρειου φωνηεντισμού, διαφορετικό από εκείνο που είχαν αφήσει κάποτε πίσω τους.
Ας δούμε και μια επιστολή του έτους 1532, σωσμένη στο ελληνικό της πρωτότυπο, την οποία στέλνει ο «ιερεύς πρωτονοτάριος Χειμάρας» στον «συνιόρ Λαρκονη τζενεράλη του ρηάμη της Πουλίας.» Μέσω της επιστολής «γέροι της Χειμάρας και Αλβανητίας» εκτιμούν ότι «ο Τούρκος» σκοπεύει «να κατεβή εις τον Αυλώνα … και έπητα να περάση ειστην Μπούλια» (Floristan, J.M., Erytheia 13, 1992, p. 86)
Της Αλβανιτίας λοιπόν.
Ο Petro Marko (1913-1991), συγγραφέας από το χωριό Δρυμάδες (Dhërmi), μερικά χιλιόμετρα από τη Χιμάρα, έγραψε για τη διγλωσσία που υπάρχει στα χωριά της περιοχής:
«Έτσι λοιπόν τι είμαστε; Αλβανοί! Αλλά γιατί χάσαμε τη γλώσσα μας; Θα πω ό,τι ξέρω: Γιατί οι μητέρες μας και οι γιαγιάδες μας ξέρουν καλύτερα αλβανικά π’ ότι ελληνικά; Γιατί τραγουδάμε και θρυνούμε στα αλβανικά; Γιατί οι παροιμίες μας είναι στα αλβανικά; Φαίνεται ότι από το 1820, ο εξελληνισμός έγινε πολιτικός στόχος από την ίδια την Ελλάδα…» (Petro Marko, Intervistë me vetveten: Retë dhe gurët, Shtëpia botuese: OMSCA, Tiranë 2000)
Αναφερόμενος στην προσπάθεια να ανοίξουν αλβανικά σχολεία στη Χιμάρα και στα γύρω χωριά, και στην αντίσταση που επέδειξε η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία και το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο είχε ως απώτερο στόχο του τον έλεγχο του πληθυσμού της περιοχής και γιατί όχι τον σταδιακό εξελληνισμό του, ο Petro Marko είχε πει:
«Οι πρόγονοι μας πολέμησαν με τα όπλα στο χέρι προστατεύοντας την ελευθερία και την τιμή τους, αλλά ήταν σε πόλεμο και για τα αλβανικά σχολεία. Ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, με τον Επίσκοπο των Ιωαννίνων καταριόταν και αφόριζε όλους εκείνους που μάθαιναν στα αλβανικά σχολεία. Είναι αυτονόητη η αγριότητα των πρακτόρων του Φαναρίου, που δεν άφησαν τίποτα χωρίς να κάνουν για να απεθνικοποιήσουν την ηρωική επαρχία της Αλβανίας, τη Χιμάρα της Λαμπερίας.» (Petro Marko, Intervistë me vetveten: Retë dhe gurët, Shtëpia botuese: OMSCA, Tiranë 2000)
Ο Dhimitër Kamarda (1821-1882), Arbëreshë από την Ιταλία, υποστήριζε ότι οι Σουλιότες και οι Χιμαριότες ήταν Αλβανοί που είχαν εξελληνισθεί. Η άποψη του κατά την προσωπική μου γνώμη έχει σημασία, καθώς ο Καμάρντα είτε το συνολικό του έργο ήταν σωστό είτε λάθος, πέθανε 30 χρόνια πριν την ίδρυση του αλβανικού κράτους. Έτσι, η θέση του για την αλβανική καταγωγή των Σουλιοτών και των Χιμαριοτών, δεν μπορούμε να πούμε ότι προέρχεται από την ενβερχοτζική προπαγάνδα. Η Nathalie Clayer καταγράφει τη θέση του Καμάρντα: «Η ιδέα ήταν ότι οι Αλβανοί – οι Χιμαριότες, οι Σουλιότες και άλλοι – συνεργάστηκαν μαζί με τους Έλληνες για την ελευθερία.» (Nathalie Clayer, Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d’une nation majoritairement musulmane en Europe, KARTHALA Editions, 2007, ISBN 2845868162, p.207)
«Οι Χιμαριότες είναι σαν τους προγόνους τους την εποχή του αυτοκράτορα Καντακουζηνού, τους οποίους αποκάλεσε ‘Αλβανούς αυτόνομους νομάδες’. Οι Χιμαριότες που κατοικούν στην οροσειρά των Ακροκεραυνίων, είναι μία σκληραγωγημένη και επιθετική ράτσα Αλβανών χριστιανών, οι οποίοι μερικές φορές εξέρχονται από τους βράχους τους και μετακινούνται με βάρκες, τις οποίες βλέπουν ακινητοποιημένες απ’ τις ακτές τους. Ο καπετάνιος μας μας διαβεβαίωσε ότι πουλούν τους χριστιανούς αιχμαλώτους τους στους Τούρκους.» (Classical and Topographical tour through Greece, during the years 1801, 1805, and 1806, by Edward Dodwell, ESQ. F.S.A., London: Rodwell and Martin, 1819, vol. 1, p. 24)
Ο Eqrem bej Vlora, αναφερόμενος στους κατοίκους της Χιμάρας, έγραφε στα Απομνημονευματά του για τους Χιμαριότες:
«Ανάμεσά τους είναι μόνο 3000 άτομα που μιλούσαν ανέκαθεν ελληνικά και που όλοι τους ανάγονται σε μια μοναδική ρίζα, οπωσδήποτε μακρόχρονη, ελληνικής προέλευσης.» (Eqrem bej Vlora, «Kujtime (1885-1925)», Shtëpia e Librit & Komunikimit, Tiranë 2003, fq. 194.)
Από την άλλη, ο προσωπικός γιατρός του λόρδου Byron που έζησε από μέσα τα γεγονότα της επανάστασης του 1821 (τουλάχιστον 80-100 χρόνια πριν γράψει ό,τι έγραψε ο Eqrem bej Vlora), είπε:
«Μερικές ημέρες ύστερα από την άφιξή μας στο χωριό αυτό, παρουσιάσθηκε στον Μαυροκορδάτο ο Σπυρομίλιος, με ένα σώμα από 200 Χιμαριότες, πού είχαν την πιό πολεμοχαρή εμφάνιση μέσα σε όλον τον στρατό. ΔΕΝ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ ΑΥΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ, γιατί το ντυσιμό τους και η γλώσσα τους είναι εντελώς αλβανικά, αλλά παρ’ όλο πού η θρησκεία τους είναι ελληνική (χριστιανική), δεν καταλαβαίνουν ούτε λέξη ελληνική.». (Julius Millingen, Memoirs of the affairs of Greece, London 1831, p. 208-209)
ΓΡΑΦΤΗΚΑΝΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΕΣ
Δεν υπάρχει ελληνική μειονότητα στη Χιμάρα.
ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ.
Οι Χιμαριότες είναι δίγλωσσοι, και όχι αποκλειστικά ελληνόφωνοι,
ΟΙ ΚΑΤΟΚΟΙ
ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΔΡΥΜΑΔΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΑΣΣΑΣ ΜΙΛΑΝΕ ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΕΝΩ ΣΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΜΙΛΑΝΕ
ΕΙΤΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ [ΟΠΩΣ ΣΤΟ ΚΗΠΑΡΟ]
ΕΙΤΕ ΜΙΛΑΝΕ ΚΥΡΙΩΣ ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ [ΟΠΩΣ ΣΤΟ ΚΟΥΔΕΣΙ ΚΛΠ ]
ΑΛΛΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΟ 1914 ΟΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΛΙΑΜΠΟΥΡΙΑΣ.
Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΠΑΛΙ ΤΑ ΤΡΙΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΧΩΡΙΑ ΩΣ ΓΡΑΙΚΟΥΣ
ΚΑΙ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΩΣ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΥΣ ΠΟΥ ΟΠΩΣ ΛΕΕΙ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ.
ΕΝ ΤΕΛΕΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΧΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ Ο ΙΔΙΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΛΙΑΜΠΟΡΙΑΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΣΚΕΤΑ ΑΛΒΑΝΟΥΣ
και η περιοχή τους δεν συμπεριλαμβάνεται στην λεγόμενη μειονοτική ζώνη.
ΚΑΛΑ ΑΥΤΟ ΙΣΧΥΕΙ ΑΠΟ ΤΟ 1945
ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Ο ΧΟΤΖΑ
ΑΦΟΥ ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ ΤΟ
ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΖΟΓΚΟΥ
ΤΗ ΧΕΙΜΑΡΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕ ΩΣ ΜΕΟΝΟΤΙΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗ.
Γιατί οι παροιμίες μας είναι στα αλβανικά; Φαίνεται ότι από το 1820, ο εξελληνισμός έγινε πολιτικός στόχος από την ίδια την Ελλάδα…» (Petro Marko, Intervistë me vetveten: Retë dhe gurët, Shtëpia botuese: OMSCA, Tiranë 2000)
ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ 1820 ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΝ.
ΑΡΑ ΚΑΠΟΙΟ ΛΑΘΟΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΔΩ.
κά η Κέρκυρα επειδή ήταν αρκετά προσβάσιμη, λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης, ολο και περισσότερες Χιμαριότικες οικογένειες έστελναν τα παιδιά τους να σπουδάσουν σε σχολεία σ’ αυτό το νησί και εμπόρους να κάνουν εμπόριο με τον τοπικό πληθυσμό. Η ελληνική διάλεκτος που αυτή τη στιγμή ομιλούν στη Χιμάρα και σε μερικά παρακείμενα χωριά, φαίνεται ότι έχει άμεση σχέση με την ελληνική διάλεκτο που μιλούσαν στην Κέρκυρα
ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΦΟΥ ΣΕ ΔΡΥΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΠΑΛΑΣΣΑ ΜΙΛΙΕΤΕ ΗΜΙΒΟΡΕΙΟ ΕΛΗΝΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΟΜΟΙΟ ΜΕ ΤΟ ΓΙΑΝΝΙΩΤΙΚΟ ΠΑΡΑ ΜΕ ΤΟ ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΩΣΤΕ ΝΟΤΙΟ ΙΔΙΩΜΑ.
Από την άλλη, ο προσωπικός γιατρός του λόρδου Byron που έζησε από μέσα τα γεγονότα της επανάστασης του 1821, είπε:
«Μερικές ημέρες ύστερα από την άφιξή μας στο χωριό αυτό, παρουσιάσθηκε στον Μαυροκορδάτο ο Σπυρομίλιος, με ένα σώμα από 200 Χιμαριότες, πού είχαν την πιό πολεμοχαρή εμφάνιση μέσα σε όλον τον στρατό. ΔΕΝ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ ΑΥΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ, γιατί το ντυσιμό τους και η γλώσσα τους είναι εντελώς αλβανικά,
ΕΠΙΣΗΣ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΑ ΣΟΒΑΡΗ ΑΦΟΥ Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ 1821 ΣΠΥΡΟΜΗΛΙΟΣ ΕΓΡΑΨΕ ΑΠΟΜΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΕΝΩ ΚΑΜΙΑ ΠΗΓΗ
ΔΕΝ ΜΑΡΤΥΡΑΕΙ ΟΤΙ ΤΟ1821 ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΑΝΕ …….ΔΙΕΡΜΗΝΕΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΝΕΝΟΕΘΟΥΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ.
ΑΡΑ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΙΣΧΥΕΙ ΟΥΤΕ ΑΥΤΗ Η ΠΗΓΗ.
Ας δούμε και μια επιστολή του έτους 1532, σωσμένη στο ελληνικό της πρωτότυπο, την οποία στέλνει ο «ιερεύς πρωτονοτάριος Χειμάρας» στον «συνιόρ Λαρκονη τζενεράλη του ρηάμη της Πουλίας.» Μέσω της επιστολής «γέροι της Χειμάρας και Αλβανητίας» εκτιμούν ότι «ο Τούρκος» σκοπεύει «να κατεβή εις τον Αυλώνα … και έπητα να περάση ειστην Μπούλια» (Floristan, J.M., Erytheia 13, 1992, p. 86)
Της Αλβανιτίας λοιπόν.
ΑΥΤΗ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ [ΑΡΑ ΤΟ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΡΑΝΕ ΓΡΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟ 1821 ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΑΤΟΠΟ ΟΤΑΝ ΞΕΡΑΝΕ ΤΡΕΙΣ ΑΙΩΝΕΣ ΝΩΡΙΤΕΡΑ ]
ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΑΥΤΗ
ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΤΕ Η ΧΕΙΜΑΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ »ΑΛΒΑΝΙΤΙΑ
ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΕΛΕΓΕ »Γεροι της Χειμαρας της Αλβανιτιας»’
ΤΟΝ 16 ο ΑΙΩΝΑ ΟΙ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΕΣ ΣΤΕΙΛΑΝΕ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΠΑ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ …..
Στην επιστολή που στειλανε τον 16ο αιωνα [1581] στον Παπα και του ζητάγανε να τους βοηθησει ακομα και με ανταλλαγμα να προσχωρησουν στην καθολικη εκκλησια [ ξερανε και ειχανε καταλαβει ότι μονο με αυτόν τον τροπο ισως πειθανε τους δυτικούς να τους βοηθησουν ηταν να υποταχθουν στο δογμα τους ]
Εκει αναφερουν μεταξυ αλλων τα εξης ….. »»’’Μονο η παναγιοτητα σου να μας καμει τη χαρη ,ιερεις αρχιερείς ….. να ιερουργουν και να λειτουργουν κατά τη ταξη ημων ,εστωντας το πληθος ο λαος είναι ρωμαιοι και δεν ηξευρουν τη γλωσσα των φραγκων»»» . Αυτή η προταση δειχνει ότι αυτοπροσδιοριζονταν ως »Ρωμαιοι» και ότι σιγουρα τα ελληνικα [ δηλαδή τα ρωμεικα ] τα μιλάγανε και τα καλαβαινανε από τα χρονια εκεινα πολύ πριν την φυγη τους στη Κερκυρα που υποτιθετε »’εξελληνισε γλωσσικα»’ του Χειμαριωτες.
Αλλωστε οπως σωστα γραφτηκε
»»Το ελληνικό ιδίωμα της Χιμάρας δεν συγκεντρώνει χαρακτηριστικά ειδικής ή αποκλειστικής συγγένειας με κανένα απó τα υπόλοιπα νεοελληνικά ιδιώματα, που να δικαιολογούν την προέλευσή του από μια και μόνο συγκεκριμένη περιοχή (π.χ. Μάνη κτλ.), αλλά έχει τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά, παρά τις όποιες ομοιότητες.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΩΝ ΕΙΝΑΙ ΝΤΟΠΙΑΚΑΙ ΟΧΙ ΦΕΡΤΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥ
ΛΙΓΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Journals of a Landscape Painter in Albania
Από τον/την Edward Lear
Ονομαζει τα χωρια της Xειμαρας ως »’as a body o greek christians»»
Ενω μαρτυραει την ελληνοφωνια και ελληνικη καταγωγη των Χειμαριωτων
»’The people o Chimara are all of Greek origin and speak Romeic ,though those of the towns i have passed on my way , although Christians are all Albanians»’
Δηλαδη μιλανε ρωμεικα και ειναι Ελληνες σε αντιθεση με τους χριστιανους ων βορειοτερων πολεων που ηταν Αλβανοι
Eνω για τα αλβανομουσουλμανικα χωρια Τραγιαδες Δουκαδες αναφερει οι
»’Albania only is spoken and very little Greek undrestood here»
Αρα ειναι προφανης η διαφορα των μεν απο τους δε.
Έτσι λοιπόν τι είμαστε; Αλβανοί! Αλλά γιατί χάσαμε τη γλώσσα μας;
ΠΑΝΤΩΣ ΟΧΙ ΛΟΓΟ ΚΕΚΡΥΡΑΣ ΚΥΡΙΕ ΜΑΡΚΟ ΠΕΤΡΟ ΓΙΑΤΙ ΕΚΕΙ ΜΙΛΙΕΤΑΙ ΝΟΤΙΟ ΕΛΛΔΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΒΟΡΕΙΟ ΟΠΩΣ ΣΤΙΣ ΔΡΥΜΑΔΕΣ.
Αναφερόμενος στην προσπάθεια να ανοίξουν αλβανικά σχολεία στη Χιμάρα και στα γύρω χωριά, και στην αντίσταση που επέδειξε η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία και το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο είχε ως απώτερο στόχο του τον έλεγχο του πληθυσμού της περιοχής και γιατί όχι τον σταδιακό εξελληνισμό του, ο Petro Marko είχε πει:
«Οι πρόγονοι μας πολέμησαν με τα όπλα στο χέρι προστατεύοντας την ελευθερία και την τιμή τους, αλλά ήταν σε πόλεμο και για τα αλβανικά σχολεία.
ΣΤΗ ΧΕΙΜΑΡΑ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΣΥΝΕΒΗ
ΑΛΛΟΥ ΙΣΩΣ……
MΗΝ ΛΕΜΕ ΟΤΙ ΘΕΛΟΥΜΕ
ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΤΑΝΕ ΚΑΝΕΝΑ »’ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟ» Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΑΦΟΥ
ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
[ ΕΠΙ ΧΟΤΖΑ ΞΕΦΥΓΑΝ ΚΑΤΙ ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΩΣ ΣΥΝΗΘΩΣ]
ΚΑΙ ΣΤΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΙ
Είναι οι Χιμαριότες απόγονοι Σπαρτιωτών αποίκων από την περιοχή της Μάνης; Οι διάλεκτοι των δύο περιοχών μοιάζουν, έχουν όμως και διαφορές.
ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΟ ΝΑ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ.
ΕΔΩ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΜΙΛΑΝΕ ΚΡΗΤΙΚΑ ΑΛΛΑ ΑΛΛΙΩΣ ΤΑ ΜΙΛΑΝΕ ΟΙ ΧΑΝΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΙΩΣ ΟΙ ΗΡΑΚΛΕΙΩΤΕΣ
Ο Μ.Δένδιας θεωρεί ότι οι Χιμαριότες είναι ντόπιοι και δεν σχετίζονται με αποίκους από τη Μάνη. «Πιθανώτερον όθεν οι μεν Χιμαριώται να είναι αρχαίων ή μεσαιωνικών εκεί πληθυσμών απόγονοι.» (Μ.Δένδιας, «Απουλία και Χιμάρα. Γλωσσικαί και ιστορικαί σχέσεις των ελληνικών αυτών πληθυσμών.», Αθηνά – 1926, σελ. 76.)
ΕΙΝΑΙ ΝΤΟΠΙΟΙ ΠΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΣΤΗ ΠΟΡΕΙΑ ΑΠΛΑ ΠΡΟΣΜΙΧΤΗΚΑΝΕ ΚΑΙ ΜΕ ΜΑΝΙΑΤΕΣ.
Ο Δένδιας στηρίζεται στο γεγονός της μη ύπαρξης ειδικών ισογλώσσων ανάμεσα σε Μάνη και Χιμάρα, αλλά και στο ότι όπως λέει «Πιθανώτερον…η δε παράδοσις να επήγασεν εξ ομοιότητος, ην παρουσίαζεν, ιδίως απέναντι των Τούρκων, η κατάστασις των Χιμαριωτών προς εκείνην της Μάνης.»
ΤΟ ΠΙΟ ΠΙΘΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΑΝΙΑΤΕΣ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΕΚΕΙ
ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΗΡΕΑΣΑΝΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΟΛΥΠΛΗΘΟΥΣ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ ΧΕΙΜΑΡΑΣ.
ΑΣ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΟΤΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΠΟΛΥΠΛΗΘΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ
ΑΛΛΙΩΣ ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΑΝΕ ΝΑ ΜΗΝ ΠΑΤΗΣΕΙ ΠΟΤΕ ΤΟΥΡΚΟΣ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥΣ.
Ο Δ.Βαγιακάκος, παραμένει επιφυλακτικός σχετικά με μια πιθανή εγκατάσταση Μανιατών στη Χιμάρα: «Διά την επαλήθευσιν της παραδόσεως δεν έχουμεν βεβαίως ιστορικάς αποδείξεις.»
ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΕΤΟΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
ΣΙΓΟΥΡΑ ΘΑ ΣΥΝΕΒΗ ΤΕΤΟΙΟ ΓΕΓΟΝΟΣ.
ΑΣΕ ΠΟΥ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΥΜΜΑΧΗΣΑΝ ΤΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ ΜΕ ΤΗ ΜΑΝΗ ΠΟΥ ΛΟΓΙΚΑ ΘΑ ΕΙΧΑΝΕ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ.
ΕΝ ΤΩ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟ ΟΤΙ ΣΥΜΜΑΧΗΣΑΝ ΗΔΗ ΕΠΙ ΕΠΟΧΗΣ ΚΛΑΔΑ
[15 Ο ΑΙΩΝΑ ] ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΣΥΝΕΝΝΟΟΥΝΤΑΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΡΩΜΕΙΚΑ.
ΑΡΑ ΟΠΩΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑ ΜΙΛΑΝΕ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΟ »»ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΕ ΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑ»’ ΟΠΩΣ ΛΕΓΟΤΑΝΕ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΠΙ ΧΟΤΖΑ.
ΑΣΕ ΠΟΥ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΝΥΜΙΩΣ ΩΣ ΤΗΝ ΑΥΛΩΝΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΑΠΟΤΕ ΚΑΙ ΣΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΑΠΟΥΡΙΑΣ
Υπάρχει όντως σχέση των Χιμαριοτών με τους Μανιάτες, ή πρόκειται για μία επινοημένη παράδοση, με στόχο, όπως λέει ο Hobsbawm, «τη συνέχεια με ένα ταιριαστό ιστορικό παρελθόν;»
ΚΑΛΑ Ο ΧΟΜΠΣΜΠΑΟΥΝ
ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΚΑΝ ΣΤΑ ΕΘΝΗ
ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
ΟΠΟΤΕ ΛΟΓΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΔΙΕΡΩΤΑΤΕ…
O καθε Γενναδιος της συγκεκριμενης εποχης- εποχη προσπαθειας προσσεγγισεως του αλβανικου λαου που ειχε εν πολλοις ηδη απο τα Ορλωφικα ταυτισει τις τυχες του με την Ωθωμανια και τους Τουρκους,
»’εβγαζε»’ τον καθε χειμαριωτη και σουλιωτη ως Αλβανο για να καταδειξει οτι οι Αλβανοι βοηθησαν τους Ελληνες.
Ειναι η μοναδικη περιοδο που οι Ελληνες πολιτικοι
ονομαζουν τους χειμαριωτες ως »’Αλβανους» για λογους καθαρα προπαγανδας.
Σημερα αλλα και πρωτυτερα της εριοδου εκεινης
ολοι οι ερευνητες [Θεσπρωτος,Αραβαντινος κλπ ] τους ονομαζουν ως Γραικους.
Οι ιδιοι παλι ονομαζονταν και ονομαζοντε ως σημερα ως Γραικοι και Ρωμιοι τον 15ο αιωνα .
[παλιογραικους τους αποκαλουσανε επι Χοτζα ορισμενοι Λιαμπηδες μουσουλμανοι γειτονες των Χειμαριωτων οποτε κατι παραπανω θα ξερανε ]
Συνεπως οι αποσπασματικες αναφορες Ελληνων των πρωτων 100 ετων του ελληνικου κρατους δεν αποδυκνυουν τιποτα.
Δειχνουν απλα την προσπαθεια προσσεγγισεως του αλβανικου λαου και την αναπτυξη αισθηματος »φιλοαλβανισμου» μεταξυ των Ελληνων πραγμα που λογω του 1821 ειχε εκλειψει.
ήταν εμφανές ότι δεν υπήρχε ελληνικός αντίλογος ιστορικά τεκμηριωμένος που να είναι ταυτόχρονα ειλικρινής και καίριος,
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΙΛΟΓΟ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ ΒΑΘΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΘΕΜΑ .
ΚΑΛΑ ΟΙ ΔΕΡΒΕΝΟΧΩΡΙΤΕΣ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΟ 1770 ΚΑΙ ΤΟ 1821 ΕΙΝΑΙ »»ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΕΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ»’…..
ΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΠΟΥ ΙΔΡΥΣΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ ΑΡΑΓΕ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΤΗΚΑΝΕ;;;;
ΚΑΤΙ ΑΚΟΜΑ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΓΝΩΣΤΟ ….
ΟΙ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΟΦΡΟΝΕΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ ΑΡΑΓΕ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΤΗΚΑΝΕ;;;
ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Η ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΑΥΤΟ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΕ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ.
ΕΚΕΙ ΠΑΣΧΕΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΝΟΗΣΗ.
ΣΤΗ ΜΗ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΑΥΤΟΥ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΕΝΤOΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ .
ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΓΝΩΣΗ ΛΥΝΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΟΦΩΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ .
ΚΑΙ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΑΣΦΑΛΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ »ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΕΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ»’ ΟΠΩΣ ΜΕΡΙΚΟΙ ΚΑΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ.
ΑΦΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΝΤΑΧΘΗΚΕ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥΣ ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΠΕΡΑΣΕ ΣΤΟΥΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΥΣ .
ΣΥΝΕΠΩΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΒΑΘΙΑ ΡΙΖΩΜΕΝΗ ΛΟΓΟ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ .
ΑΛΒΑΝΟΙ ΣΤΗ ΦΩΝΗ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ .
ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΑΥΤΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΝΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΚΤΟΣ [ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΩΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ] ΤΗΣ ΛΕΓΟΜΕΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ .
ΤΑ ΕΝΤΟΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΕΝΑΙ ΑΛΛΩΣΤΕ ΑΜΙΓΩΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΑ…
ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΥΤΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΕ
ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ ΩΣ ΒΟΡΕΙΑ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ . ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΖΑΓΟΡΑΣ , ΡΙΖΑΣ ΚΑΙ ΛΙΝΤΖΟΥΡΙΑΣ .
ΣΗΜΕΡΑ ΜΙΛΑΝΕ ΣΗΜΕΡΑ ΩΣ ΚΥΡΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΤΑ ΤΟΣΚ
Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΑΝΗΚΕ ΣΤΗ ΤΟΣΚΕΡΙΑ [ Η ΟΠΟΙΑ ΑΡΧΙΖΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΟΥ ΑΩΟΥ , ΟΥΤΕ ΣΤΗ ΛΑΜΠΕΡΙΑ ΠΟΥ ΑΡΧΙΖΕ ΔΥΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΡΙΝΟΥ ]
ΑΠΟ ΚΕΙ ΚΑΤΑΓΟΝΤΑΝ ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΥΕΓΕΡΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΠΩΣ Ο ΖΑΠΠΑΣ [ ΕΞ ΟΥ ΚΑΙ ΖΑΠΠΕΙΟ ] Η ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΟ 1914 Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΒΡΙΖΕΙ Ο ΣΑΛΙ ΜΠΕΡΙΣΑ ΩΣ »’ΑΧΡΕΙΟ»’ ΣΥΜΜΟΡΙΤΗ
ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΥΠΟΔΕΧΘΗΚΑΝΕ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ ΤΟ 1940 ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΕΝΩ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝΕ ΕΝΕΡΓΑ ΚΑΤΑ ΤΟ 1940-44 ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΙΚΗΣ ΜΑΒΗ [ ΜΕΤΩΠΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ] ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΑΜΙΓΩΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΕΣ , ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΒΕΒΑΙΑ ΟΠΩΣ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΒΟΡΕΙΟΕΙΠΗΡΩΤΕΣ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝΕ ΣΤΑ ΕΑΜ ΑΛΒΑΝΙΑΣ.
ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΩΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΤΟΥΣ ΤΡΑΓΟΥΔΑΝΕ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΕΞΙΣΟΥ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ.
ΕΝΩ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥΣ ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΠΟΛΥ ΜΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΑ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΑΚ [ΓΙΑΝΝΑΚ ,ΧΡΙΣΤΑΚ ,ΒΑΣΙΛΑΚ ] ΔΗΛΑΔΗ ΤΟ -ΑΚΗΣ
ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΤΕΒΗΚΑΝΕ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝΕ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ 1821 ΚΑΙ ΕΜΕΙΝΑΝ ΓΝΩΣΤΟΙ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ »’ΧΟΡΜΟΒΙΤΑΙ» ΕΠΕΙΔΗ ΚΑΤΑΓΟΝΤΑΝ ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΟΜΟΝΥΜΟΥ [ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ- ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΟΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΗ ΠΑΣΑ] ΚΩΜΟΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΧΟΡΜΟΒΟΥ .
ΤΟΥΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΙ Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΛΑΓΟΥΜΤΖΗ ΟΝΟΜΑΤΙ ΝΤΑΛΑΡΟΠΟΥΛΟ ΚΑΤΑΓΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΡΙΖΑ ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ ΠΟΥ ΕΣΩΣΕ ΜΕ ΤΑ ΛΑΓΟΥΜΙΑ ΠΟΥ ΕΦΤΙΑΧΝΕ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΣΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΑΡΟΥΤΙ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ .
ΜΕΡΙΚΑ ΧΩΡΙΑ-ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΩΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑ
ΔΟΞΑΤΕΣ ,ΚΕΣΤΟΡΑΤΕΣ ,ΣΤΕΓΟΠΟΥΛΟΙ , ΚΡΙΝΑ , ΤΡΑΝΟΣΙΣΤΑ , ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ ,
ΚΑΡΓΙΑΝΗ ΚΛΠ ΚΛΠ.
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΤΟ 1914 ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝΕ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΞΙΣΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΟΤΙΑ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΑΜΙΓΩΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΕΣ.
ΙΔΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟ 1913 ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ .
Στις 16 Ιουνίου 1913, οι αντιπρόσωποι των «τμημάτων Ρίζης και Ζαγοριάς» έστειλαν ένα υπόμνημα προς τις Μεγάλες Δυνάμεις. Χρησιμοποιούν ιστορικά, γεωγραφικά και εθνολογικά επιχειρήματα για να τεθούν τα σύνορα «της Ελληνικής Ηπείρου και της Αυτονόμου Αλβανίας, της οποίας σχεδιάζεται η δημιουργία».
Μεταξύ άλλων αναφέρονται και στο φαινόμενο της διγλωσσίας (που με το καθεστώς του Τζάτζη μεταβλήθη σε αποκλειστική αλβανογλωσσία): «Η στενότης των σχέσεων μετά των Αλβανών εισήγαγε την χρήσιν εκτός της Ελληνικής και της Αλβανικής γλώσσης … το εξαγώμενον εκ της χρήσεων της αλβανικής γλώσσης εις τα βόρεια της Ηπείρου καταπίπτει προ της πραγματικότητος της Εθνικής συνειδήσεως των χριστιανών».
Για το ζήτημα της διαφοροποίησης τους από τους Αλβανούς είναι
ξεκάθαροι: «Ζητούντες να ωφεληθώσιν εις βάρος άλλων, αντετάχθησαν απ” εναντίας πάση δυνάμει συμπράττοντες μετά των Τούρκων και ανθιστάμενοι μετ” ιδιτέρας ορμής εις τον απελευθερωτικόν αγώνα της Ελλάδος εν Ηπείρω. Οι Αλβανοί δυστυχώς είναι εκείνοι, οι οποίοι μετέβαλον τα Ελληνικά χωριά εις σωρούς τάφρας και παρεξετράπησαν εις τας φρικωδεστέρας ωμότητας κατά των κατοίκων της
Ηπείρου».
Παρακάτω, προχωρούν στην έκδοση ψηφίσματος μέσω του οποίου ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να εξοπλίσει και να εκπαιδεύσει όλους τους άνδρες από 20 – 40 ετών και μάλιστα τα χωριά τους θα αναλάβουν όλα τα έξοδα. Οι αντιπρόσωποι αυτών των περιοχών εξέλεξαν πενταμελή επιτροπή
για να τηλεγραφήσει τις αποφάσεις τους στον Ελευθέριο Βενιζέλο:
1. Ντίλιος Κ. Βασίλειος, εκ Λαμπόβου
2. Χαρίτος Πέτρος, εκ Νίβανης
3. Χατζηβασιλείου Θωμάς, εκ Μικράς Τσέτας Λαμπόβου
4. Μαρκόπουλος Θεοδώσιος, εκ Λέκλης
5. Γιάσσου Αναστάσιος, εκ Σέπερης
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΝ [ ΑΡΚΕΤΟΙ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΕ ΩΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ] ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΙΧΑΝ ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΠΑΡΑ ΤΗΝ [ΤΟΤΕ] ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΣΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ
ΕΠΙΣΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΒΟΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ Ο ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΚΥΡΙΩΣ Η ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ.
ΤΟ ΚΥΡΙΩΣ ΤΟ ΕΓΡΑΦΕ ΓΙΑΤΙ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ.
ΕΝΩ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΕΣ ΑΥΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΚΕΤΟ .
Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΣΗΣ ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΟΥΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΚΑΙ
ΣΕ ΑΛΒΑΝΟΥΣ Η ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΥΣ
ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΥΣ
ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΟΣΟΥΣ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗ ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΗ ΖΩΝΗ ΓΙΑΤΙ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΗΤΑΝ ΑΜΙΓΩΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ [ ΕΚΤΟΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ]
ΕΝΩ ΩΣ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΜΙΛΑΝΕ ΚΥΡΙΩΣ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΑΛΛΑ ΜΙΛΑΝΕ [ ΩΣ ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΛΩΣΣΑ] ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΥΣ ΠΟΥ ΜΙΛΑΝΕ ΜΟΝΟ ΑΛΒΑΝΙΚΑ.
ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΨΕΥΤΟΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΙΠΤΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ
ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΙΕΡΙ- ΣΤΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ .
ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΔΕΝ ΕΔΕΙΞΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΟΥΤΕ ΤΟ 1821 ΟΥΤΕ ΤΟ 1940 ΟΥΤΕ ΣΗΜΕΡΑ.
ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟΙ ΗΤΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΟΥ ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΤΗΚΑΝΕ .
ΑΥΤΟ ΤΟ ΛΕΩ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΠΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΕΚΕΙΝΗ Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΛΒΑΝΟΣ ΓΙΝΟΤΑΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ.
ΓΙΝΟΤΑΝ ΑΝ ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ.
ΑΝ ΗΤΑΝ ΚΑΘΑΡΟΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΣ ΟΠΩΣ Ο ΑΛΒΑΝΟΣ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΕ ΤΟΝ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟ ΥΜΝΟ ΤΟ 1913 ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΑΛΛΑ ΚΑΘΑΡΟΣ ΑΛΒΑΝΟΣ ] ΤΟΤΕ ΠΑΡΕΜΕΝΕ ΑΛΒΑΝΟΣ .
ΑΥΤΑ ΤΑ ΟΛΙΓΑ ΑΝΑΤΡΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ .
ΑΣ ΛΕΜΕ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΙΣΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ .
ΠΡΟΠΑΘΩΝΤΑΣ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΝΑ ΒΓΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΩΣ ΜΗ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΓΡΑΨΑΝΕ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ .
Αυτό άλλωστε το μαρτυράει η πλήρης ανυπαρξία ιχνών αρχαιοελληνικής γλώσσας στην περιοχή – όπως στη γλώσσα των Ποντίων για παράδειγμα – εκτός από την περιοχή της Χιμάρας …
). Πληροφορίες για την εγκατάσταση ελληνικών πληθυσμών στην Ήπειρο – και ειδικά στον κάμπο της Δρόπολης – υπάρχουν στο Χρονικό της Δρόπολης, που εξέδoσε ο Γάλλος γιατρός, περιηγητής και διπλωμάτης, François Pouqueville.
ΠΡΩΤΟΝ Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΕΠΗΡΕΑΣΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΗ .
ΔΗΛΑΔΗ ΑΥΤΟΧΘΟΝΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΗ .
ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ .
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ 1431 ΦΑΙΝΟΝΤΕ ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΑ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΣΤΗ ΔΡΟΠΟΛΗ.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΕΙΧΑΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.
ΑΛΛΑ ΣΕ ΜΙΑ ΗΔΗ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕ ΠΑΜΠΟΛΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΠΟΥ ΑΠΛΑ ΓΙΝΑΝΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ .
ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΑ ΙΧΝΗ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ .
ΟΛΑ ΤΑ ΙΔΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΤΑΓΟΝΤΕ – ΕΙΝΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΗΣ Η ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΡΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗ ΛΑΛΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ.
ΑΡΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΜΕΓΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟ.
ΑΣΕ ΠΟΥ ΣΕ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΞΗ »ΑΠΟΘΑΝΟΥΝ» [ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ] ΧΡΗΣΙΜΟΠΙΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΞΗ ΑΠΟΘΝΗΣΚΟΥΝ .
ΑΝ ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΤΕ ΤΙ ΕΙΝΑΙ;;;
Στην Τσαμουριά πάντως κατοικούσαν σε μεγάλο ποσοστό μουσουλμάνοι και χριστιανοί Αλβανοί (Τσάμηδες), όπως λέγεται και στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπέδια. (Πυρσός, Αθήνα 1933)
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΕΙΣΗΛΘΑΝ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΠΙ ΣΕΡΒΟΚΡΑΤΙΑΣ – ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΟΥΣΑΝ ΑΡΑ ΕΙΝΑΙ »ΜΗ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ» ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΟΠΩΣ ΛΕΝΕ ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΟΠΩΣ ΛΕΝΕ ΜΕΡΙΚΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΕΣ .
ΑΣΕ ΠΟΥ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΝ ΚΑΙ ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΡΩΜΙΟΥ ΓΡΑΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΩΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡ ΟΠΩΣ ΚΑΝΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ .
ΒΛΕΠΕ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ [ ΒΛΕΠΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΧΟΛΙΟ ] .
ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΕΔΕΣΙΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΔΙΩΞΑΝΕ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙΤΕ ΓΙΑ »»’ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ »’ ΗΤΑΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ »’ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ»’ ΟΠΩΣ ΑΡΕΣΚΕΣΤΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟΚΑΛΕΙΤΕ .
ΟΠΟΤΕ ΠΑΕΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΕΡΙ »ΟΜΟΕΘΝΙΑΣ».
ΑΣΕ ΠΟΥ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ [ ΒΛΕΠΕ ΠΕΡΑΙΒΟ , ΒΟΛΝΤΑΜΦ , ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΑΔΗ ] ΕΝ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ ΦΥΛΕΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΕΣ ΜΟΝΟ.
ΑΡΑ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΗΤΑΝ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΕΝΩΝ .
ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΕΡΙΞ ΧΩΡΙΑ ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ .
ΤΟ ΟΤΙ ΕΙΧΑΝΕ ΜΕΙΚΤΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΙΝΑΙ ΦΑΝΕΡΟ.
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΣΤΑ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΧΩΡΙΑ .
ΟΥΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΕΙΧΕ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥΣ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 17 ου ΑΙΩΝΑ ΟΠΟΤΑΝ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΤΗΚΑΝΕ .
ΑΡΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ [ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ] ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟ ΠΑΠΟ ΠΡΟΣ ΠΑΠΟ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ ΑΥΤΗΣ ΛΟΓΩ ΑΛΒΑΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ.
ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΟΥΤΕ »ΚΑΘΑΡΟΙ» ΑΛΒΑΝΟΙ , ΟΥΤΕ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΟΠΩΣ ΑΡΕΣΚΕΣΤΕ ΝΑ ΑΥΤΟΠΑΡΑΜΥΘΙΑΖΕΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ .
ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΤΟΝΙΣΤΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΕΠΡΙΟΧΗΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΘΕΠΣΡΩΤΙΑ ΩΣ ΤΟΝ ΑΧΕΡΟΝΤΑ ΠΟΤΑΜΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΟΥΛΙ .
ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΗΠΕΙΡΟ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΗΤΑΝ ΑΜΙΓΩΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ [ ΒΛΕΠΕ ΚΟΣΜΑ ΘΕΣΠΡΩΤΟ , ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΛΕΠΤΟΜΕΡΩΣ ΤΑ ΜΕΡΗ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΥΠΗΡΧΕ ΑΜΙΓΗΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΥΠΗΡΧΕ ΔΓΛΩΣΣΙΑ ]
«Στην Τσαμουριά πάντως κατοικούσαν σε μεγάλο ποσοστό μουσουλμάνοι και χριστιανοί Αλβανοί (Τσάμηδες), όπως λέγεται και στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπέδια. (Πυρσός, Αθήνα 1933)
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΕΙΣΗΛΘΑΝ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΠΙ ΣΕΡΒΟΚΡΑΤΙΑΣ – ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΟΥΣΑΝ ΑΡΑ ΕΙΝΑΙ »ΜΗ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ» ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ»
Και λοιπόν; Αν έχουν 700 χρόνια παρουσία σε μία περιοχή, είναι λίγα; Ξεχνάς βέβαια να πεις ότι τα αλβανικά αυτά φύλα εισήρθαν στην περιοχή σταδιακά και όχι ως κατακτητές (πλην ίσως κάποιους στρατιώτες του Ντουσάν).
Ο Βρετανός συγγραφέας, δάσκαλος και οεριηγητής, Henry Fanshawe Tozer (1829-1916), το 1865 επισκέφτηκε την Αλβανία. Για το Αργυρόκαστρο γράφει ότι: «Η πόλη στην ουσία κατοικείται από Αλβανούς και οι Έλληνες που βρίσκονται εκεί, θεωρούνται ξένοι. Οι γυναίκες εδώ φοράνε ένα άσπρο βέλο ή πετσέτα, τυλιγμένο γύρω από το κεφάλι, και κρεμασμένο προς τα πίσω.» ενώ στα νότια του Αργυροκάστρου όπως γράφει, υπάρχουν ελληνικά χωριά. (Henry Fanshawe Tozer, Researches in the Highlands of Turkey, Including Visits to Mounts Ida, Athos, Olympus, and Pelion, to the Mirdite Albanians, and Other Remote Tribes, (London: John Murray 1869), Volume 1, Chapter X, pp. 218-233;)
Με το ξεκίνημα του 19ου αιώνα και αργότερα, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Αυστριακοί περιηγητές που επισκέφτηκαν τη Λουντζερία (περιοχή στα βόρεια του Αργυροκάστρου γνωστή και ως ‘Λιντζουριά’), οι περισσότεροι ερχόμενοι μέσω των Ιωαννίνων, περιέγραψαν τους Λουντζεριότες ως ορθόδοξους χριστιανούς που μιλούσαν αλβανικά, και είχαν την αίσθηση ότι, ξεκινώντας από το Δελβινάκι, έμπαιναν σε μία άλλη χώρα. Τα ελληνικά δεν ομιλούνταν όπως σε πιο νότιες περιοχές, ενώ υπήρχαν και διαφορές στον τρόπο ζωής και στα έθιμα των χωριατών.
«Τα δε χοριά της Λιντζουριάς είναι Αλβανοί χριστιανοί, ομοίως και Ζαγοριάς όλοι χριστιανοί Αλβανοί, αρχίζοντας από Σέπερην, το μεγαλύτερων χορίων της. Η δε Ρίζα περιέχει τα χωριά Πέστανη, Κόδρα, Λέκλη, Λάμποβον, Χόρμοβο, Ερήντι και εξής, Αλβανοί χριστιανοί, ανδρείοι εις τους πολέμους.» (Αθανασίου Ψαλίδα (και Κοσμά Θεσπρωτού), «Γεωγραφία Αλβανίας και Ηπείρου, εξ ανεκδότου χειρογράφου του Κοσμά Θεσπρωτού, με τοπογραφικά σχεδιογραφήματα και γεωγραφικούς χάρτας του ιδίου», προλεγόμενα και σημειώσεις Αθαν. Χ. Παπαχαρίση, Ιωάννινα 1964, σελ. 65;)
Ο Hobhouse που το 1813 επισκέφτηκε το χωριό Κεστοράτ (Qestorat) της Λουντζερίας, γράφει: «Σε αυτό το μέρος όλα ήταν διαφορετικά σε σχέση με όπως ήταν στα ελληνικά χωριά. Γίναμε αποδέκτες μιας ιδιαίτερης προσοχής και καλοσύνης από το άτομο που μας φιλοξενούσε, αλλά δεν είδα καθόλου στο πρόσωπο του (αν και ήταν χριστιανός) από το τρεμάμενο, μελαγχολικό, ντροπαλό βλέμα των Ελλήνων χωριατών. Το χωριατόσπιτο του ήταν άψογα σοβαντισμένο, και ασβεστομένο, και είχε έναν στάβλο και μικρή αποθήκη στο κάτω πάτωμα, και δύο υπνοδωμάτια στον πάνω όροφο, σε ελαφρώς διαφορετικό στυλ από ό,τι είχαμε δει στην κάτω Αλβανία. Θα μπορούσε σίγουρα να χαρακτηριστεί άνετο και εδώ περάσαμε την καλύτερη νύχτα μας από τότε που ήρθαμε από τα Γιάννενα.» (John Cam Hobhouse, “A journey through Albania and other provinces of Turkey in Europe and Asia, to Constantinople, during the years 1809 and 1810”, James Cawthorn, London 1813)
Οι Αθανάσιος Ψαλίδας και Κοσμάς Θεσπρωτός λοιπόν, στις αρχές του 19ου αιώνα, θεωρούσαν τη Λουντζερία (Lunxhëri) και τη Ρίζα (Rrëzë) ως αλβανικές περιοχές που κατοικούνταν από Αλβανούς χριστιανούς ορθόδοξους. Όπως καταγράφει και ο Gilles De Rapper στο ‘Better than Muslims, not as good as Greeks.’ (‘The New Albanian Migration’, Sussex Academic Press, pp.173-194, 2005) στις δύο αυτές περιοχές κατοικούν α) Αλβανοί χριστιανοί ορθόδοξοι – εκτός από το χωριό Erind όπου κατοικούν μουσουλμάνοι – που οι ίδιοι ονομάζουν τους εαυτούς τους Λιντζουριότες (Lunxhot) ή αυτόχθονες (autoktonë) ενώ οι άλλοι τους αποκαλούν χωριάτες (fshatarë), β) λίγοι Αλβανοί μουσουλμάνοι που έχουν έρθει από τη Λιαπουριά (Labëri) και που συνήθως οι ντόπιοι τους αποκαλούν μουσουλμάνους, αλλά και γ) μερικές οικογένειες Βλάχων που εγκατέστησε στην περιοχή το κομμουνιστικό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα, τους οποίους οι ντόπιοι αποκαλούν ‘të ardhur’ (αυτοί που ήρθαν) ενώ οι ίδιοι αποκαλούν συνήθως τους εαυτούς τους ‘çoban’ (τσομπάν).
Από την άλλη, οθωμανικές πηγές αλλά και αναφορές περιηγητών, αναφέρουν ότι στις αρχές του 19ου αιώνα η κοιλάδα του Δρίνου, γνωστή και ως κάμπος της Δρόπολης, που είναι μία από τις δύο περιοχές όπου σήμερα κατοικεί το μεγαλύτερο ποσοστό της ελληνικής μειονότητας, ανήκε στον μεγαλύτερο βαθμό σε Αλβανούς.
γ) Γραικοαλβανούς ή Ημιέλληνες, απογόνους συγκατοίκησης και επιμιξίας Ελλήνων και Αλβανών, οι οποίοι μιλούν κυρίως την Αλβανική αλλά και την Γραικική διάλεκτο με αλβανίζουσα προφορά,
Ο Αραβαντινός λοιπόν λέει ότι: «Κατά τα ήθη και έθιμα πανόμοιοι «τοις αμιγέσιν Αλβανοίς» Οεο;;;;;;;
ΦΥΣΙΚΑ ΑΦΟΥ ΟΙ ΝΤΟΠΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΣΜΙΧΤΗΚΑΝ ΜΕ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΝΑ ΕΙΣΗΛΘΑΝ
ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΗΘΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΟΥ ΤΕΛΙΚΑ ΚΡΑΤΗΣΑΝΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.
ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΟ ΟΤΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 103 ΕΤΗ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΚΕΙΝΩΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΧΑΣΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ Η ΑΛΒΑΝΟΙ.
ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΙ .
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑ ΤΑ ΗΘΗ[ ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ] ΟΜΟΙΟΙ ΜΕ ΤΟΙΣ ΑΜΙΓΕΣΙ ΑΛΒΑΝΟΙΣ ΤΗΣ ΤΟΣΚΕΡΙΑΣ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΟΜΩΣ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΗΣ ΓΚΕΚΑΡΙΑΣ ΠΑΡΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ
Αναφέρθηκες στους «Ελληνοαλβανούς» της Χορμόβας (Αλβανούς κατ’ εμέ) που πολέμησαν το 1821 υπέρ της Ελλάδας. Ας δούμε πώς τους το ανταπέδωσαν οι Έλληνες.
ΟΙ ΧΟΡΜΟΒΙΤΕΣ ΚΑΤΑΓΟΝΤΑΝ ΑΠΟ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΗΣ ΧΟΡΜΟΒΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΧΟΡΜΟΒΑ Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝΤΑΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΛΙΑΜΠΗΔΕΣ.
ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΧΟΡΜΟΒΙΤΕΣ [ΛΕΚΛΙΩΤΕΣ ΚΕΣΤΟΡΑΤΙΩΤΕΣ ΚΛΠ] ΕΝΩ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΤΗΣ ΧΟΡΜΟΒΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΑ.
ΑΠΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ.
Και λέει ότι οι «Έλληνες» της Κορυτσάς είναι όλοι μα όλοι από αυτούς τους Ελληνοαλβανούς, οι οποίοι ομοιάζουν με τους Αλβανούς στα πάντα (συνήθειες, ήθη, έθιμα κ.α.) αλλά απλώς μιλάνε ελληνικά
Οεο;;;;;
ΚΑΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΚΟΡΥΤΣΑ ΤΟ ΞΕΡΟΥΜΕ
ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΩΣΤΕ ΤΟΣΟ ΒΟΡΕΙΑ ΑΥΤΗ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΕΝΑΙ ΑΠΟΡΙΑΣ ΑΞΙΟΝ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ – ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ .
ΑΛΛΩΣΤΕ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΥΡΙΚΝΩΘΗΚΕ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΡΙΚΝΩΣΕΩΣ
ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΕΚΕΙΝΩΝ
ΚΑΘΟΛΟΥ ΕΠΙΣΗΣ ΤΥΧΑΙΟ ΟΤΙ ΑΥΤΑ ΧΩΡΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΕ ΣΤΙΣ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ 1431 ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΙΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΟ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ.
ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ
ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΤΟΚΟΥΣΑΝ ΩΣ ΤΗ ΡΙΖΑ ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ
ΑΠΛΑ ΣΤΑ ΜΕΡΗ ΕΚΕΙΝΑ ΠΡΟΣΜΙΧΤΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ
ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΕΒΗ ΝΟΤΙΟΤΕΡΑ.
ΕΤΣΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΑΙ ΚΑΙ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΚΕΙΝΩΝ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ο ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΛΩΝ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΩΣ ΓΡΑΙΚΩΝ .
ΦΙΛΟΓΡΕΚ ΤΟΥΣ ΛΕΝΕ ΟΙ ΑΜΙΓΟΙΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ
ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΙ.
ΑΛΛΩΣΤΕ EINAI ΓΝΩΣΤΟ ΟΤΙ ΥΠΗΡΞΕ ΚΑΘΟΔΟΣ ΑΛΒΑΝΩΝ
ΠΧ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΒΟΣΝΙΑΣ ΚΑΤΗΛΘΑΝ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΒΟΡΕΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ
ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ ΜΕΡΗ .
ΑΛΛΩΣΤΕ ΕΤΣΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΚΑΙΟΛΟΓΗΣΕΤΑΙ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΙΛΛΥΡΙΟΙ ΑΦΟΥ ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ Η ΙΛΛΥΡΙΑ ΑΡΧΙΖΕ ΚΑΠΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΚΑΙ ΕΦΤΑΝΕ ΩΣ ΤΗ ΒΟΣΝΙΑ .
γ) Γραικοαλβανούς ή Ημιέλληνες, απογόνους συγκατοίκησης και επιμιξίας Ελλήνων και Αλβανών, οι οποίοι μιλούν κυρίως την Αλβανική αλλά και την Γραικική διάλεκτο με αλβανίζουσα προφορά, «ότε μετά Ελλήνων ανταποκρίνονται». Κατά τα ήθη και έθιμα πανόμοιοι «τοις αμιγέσιν Αλβανοίς),, κατοικούν κυρίως στα παράλια του Δελβίνου, και κατά τόπους στο Αργυρόκαστρο, το Τεπελένι, την Πρεμετή, την Κορυτσά, την Οπάρα, το Μπεράτι έως και στα Τίρανα. Τους υπολογίζει σε μια σχέση 1: 2 ως προς τους «αυτόχρημα» Έλληνες της «Βορείου Ηπείρου», ενώ σε
ορισμένες περιφέρειες, όπως του Δελβίνου, της Πρεμετής και της Οπάρας, τους σημειώνει ως πολυπληθέστερους των κυρίως Ελλήνων, στις δε περιπτώσεις της Κορυτσάς και του Τεπελενίου, ως τους μόνους «Έλληνες» οιουδήποτε τύπου.»
ΣΥΝΕΠΩΣ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΑΝΓΝΩΡΙΣΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΩΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ [ ΚΑΙ 3 ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ [ ΜΕ ΤΗ ΝΑΡΤΑ ΑΥΛΩΝΑΣ ] ΦΤΑΝΟΥΝ ΤΑ 103 ΓΡΑΙΚΙΚΑ ΧΩΡΙΑ .
ΔΗΛΑΔΗ ΠΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΜΙΛΑΝΕ ΓΡΑΙΚΙΚΑ.
ΑΛΛΑ ΥΠΗΡΧΑΝΕ
ΟΠΩΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ
ΑΛΛΑ ΑΡΚΕΤΑ ΑΚΟΜΑ ΧΩΡΙΑ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ [ΣΕ ΠΡΕΜΕΤΗ ΚΑΙ ΚΟΤΣΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΠΡΟΦΑΝΩΣ ]
ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΟΜΩΣ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΕΙΝΑΙ
[ΚΑΙ] ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ.
Ασφαλώς οι χριστιανοί ορθόδοξοι Αλβανοί δεν είναι Έλληνες αλλά Αλβανοί, όπως επίσης οι μουσουλμάνοι Αλβανοί δεν είναι Τούρκοι αλλά Αλβανοί. Σίγουρα όμως με τα χρόνια πολλοί χριστιανοί ορθόδοξοι Αλβανοί εξελληνίστηκαν και πολλοί μουσουλμάνοι Αλβανοί εκτουρκίστηκαν.
ΣΩΣΤΑ
ΟΜΩΣ ΕΚΤΟΥΡΚΙΣΤΗΚΑΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΦΥΛΕΤΙΚΑ [ ΠΧ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΕΙΧΑΜΕ ΑΡΚΕΤΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΩΝ ]
ΕΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ
ΑΛΒΑΝΟΙ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΗΚΑΝ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΜΕΝΟΝΤΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΤΗΚΑΝΕ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΤΟΠΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΑΝ ΤΟΥ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΥΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝΕ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΤΟ 1821
ΤΟ 1913
ΤΟ 1940 ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ
ΟΙ ΤΟΡΥΚΑΛΒΑΝΟΙ [ΑΛΛΟΙ ΕΝΤΟΣ ΑΛΛΟΙ ΕΚΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ]
ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΤΟ 1821 ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΤΟ 1913 ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΥΨΩΝΟΝΤΑΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΛΟΝΤΑΣ ΕΝ ΠΟΛΛΟΙΣ ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ .
«Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΣΗΣ ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΟΥΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΚΑΙ
ΣΕ ΑΛΒΑΝΟΥΣ Η ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΥΣ
ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΥΣ
ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ»
Και λέει ότι οι «Έλληνες» της Κορυτσάς είναι όλοι μα όλοι από αυτούς τους Ελληνοαλβανούς, οι οποίοι ομοιάζουν με τους Αλβανούς στα πάντα (συνήθειες, ήθη, έθιμα κ.α.) αλλά απλώς μιλάνε ελληνικά
Οεο;;;;;
Και λοιπόν; Αν έχουν 700 χρόνια παρουσία σε μία περιοχή, είναι λίγα;
ΟΥΕ ΛΙΓΑ ΟΥΤΕ ΠΟΛΛΑ ΟΥΤΕ ΑΥΤΟ ΠΑΙΖΙ ΚΑΝΕΝΑ ΡΟΛΟ .
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΣΕΙΣ Γ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΤΕ ΝΑ ΒΓΑΛΕΤΕ ΩΣ ΜΗ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΤΟΥΣ ΒΟΡΕΟΗΠΕΡΩΤΕΣ [ ΤΟ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΑΤΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΜΕ ΚΑΤΙ ΑΣΤΗΡΙΧΤΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ »’ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΡΧΑΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥΣ ΟΠΩΣ ΟΙ ΠΟΝΤΙΟΙ ΑΡΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΤΟΠΙΟΙ »’ ΠΡΑΓΜΑ ΨΕΥΔΕΣ ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ .
Ε ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ Η ΑΠΟ ΔΩ ΘΥΜΙΖΟΥΜΕ ΠΟΙΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΟΧΙ . ΟΧΙ ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΛΛΑ ΓΙΑΤΙ ΑΓΑΠΑΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ .
ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΕ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΑΥΤΗ ΤΗ ΚΑΘΟΔΟ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ .
ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΙ.
ΠΟΛΛΟΙ ΚΟΡΒΕΛΕΣΙΩΤΕΣ ΗΡΘΑΝ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΑ [ΤΟ ΟΤΙ ΠΟΛΛΟΙ ΚΟΥΡΒΕΛΕΣΙΩΤΕΣ ΗΡΘΑΝ ΑΠΟ ΠΙΟ ΒΟΡΕΙΑ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ , ΤΟ ΛΕΕΙ ΑΛΛΩΣΤΕ ΚΑΙ Η ΙΔΙΑ ΤΟΥΣ Η ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ.]
ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΑΜΕΣΩΣ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ.
Ο ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ Η ΕΣΤΩ ΚΑΤΑ ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑ ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
ΟΣΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΕΚΤΟΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΗΤΑΝ ΑΠΛΑ ΜΕΙΟΨΗΦΕΙΑ .
ΟΠΩΣ ΒΛΕΠΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΤΟΥ ΚΡΟΑΤΗ ΑΛΒΑΝΟΛΟΓΟΥ ΣΟΥΦΛΑΥ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΑΡΑΔΕΧΟΝΤΕ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ , ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΣΤΗΝ »ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ»’ ΔΕΝ ΑΝΗΚΑΝ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΑΛΛΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΩΣ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΥΣ Η ΗΜΙΕΛΛΗΝΕΣ ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΚΟΜΑ ΠΛΗΡΩΣ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΗΜΕΡΑ.
ΤΑ ΝΟΤΙΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΟΤΕ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΔΗΛΑΔΗ ΗΤΑΝ ΩΣ ΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΣΟΥΦΛΑΥ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΝ ΣΤΑ…
ΝΟΤΙΑ ΤΟΥ ΑΥΛΩΝΑ – ΤΕΠΕΛΕΝΙ – ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ ΑΧΡΙΔΑΣ.
ΔΗΛΑΔΗ Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕ,
ΟΛΗ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ,
ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΣΟΒΟΥ ΤΕΤΟΒΟΥ ΚΑΙ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ .
ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΝΟΤΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ .
ΑΥΤΗ ΔΕΝ ΑΝΗΚΕ ΣΤΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ .
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΗΜΙΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΣΑΝ ΕΚΤΟΣ [ΝΟΤΙΑ] ΑΥΤΗΣ , ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΝΟΤΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ .
ΑΥΤΟ ΕΥΚΟΛΑ ΕΞΗΓΗΤΕ.
ΤΑ ΚΑΤΟΠΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ,
ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΣΤΕΡΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ,
ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΗ ΚΑΘΟΔΟ ΑΛΒΑΝΩΝ
ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ,
ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΝΟΤΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ,
ΑΛΛΟΥ ΥΠΗΡΞΕ ΠΛΗΡΗΣ ΕΞΑΛΒΑΝΙΣΜΟΣ [ΟΠΩΣ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΑΠΑΝΟΧΩΡΙ ΛΥΚΟΦΩΝΙ ΤΟΥ ΜΠΕΡΑΤΙΟΥ ΕΝΤΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ Η ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΑΥΛΩΝΑΣ ΕΚΤΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΟΠΟΥ ΧΑΘΗΚΑΝΕ ΚΑΙ ΟΙ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΟΥΣ ΑΚΟΜΑ ]
ΕΝΩ ΑΛΛΟΥ ΥΠΗΡΞΕ ΖΕΥΞΗ-ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΥΠΗΡΞΕ ΜΕΡΙΚΩΣ ΕΞΑΛΒΑΝΙΣΜΟΣ-ΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΔΗΛΑΔΗ ,
ΟΠΩΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΩΣ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΥΣ .
ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΑΤΙ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΗΣΑΝΕ ΟΛΙΚΩΣ Η ΜΕΡΙΚΩΣ ΚΡΑΤΟΝΤΑΣ ΟΜΩΣ ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ .
ΤΙΠΟΤΑ ΠΑΡΑΞΕΝΟ , ΑΣΤΗΡΙΧΤΟ Η ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟ .
ΑΠΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΕΞΗΓΟΥΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΠΛΥΘΗΣΜΩΝ ΕΚΕΙΝΩΝ .
«ΥΠΗΡΞΕ ΜΕΡΙΚΩΣ ΕΞΑΛΒΑΝΙΣΜΟΣ-ΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΔΗΛΑΔΗ ,
ΟΠΩΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΩΣ ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΟΥΣ .
ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΑΤΙ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΗΣΑΝΕ ΟΛΙΚΩΣ Η ΜΕΡΙΚΩΣ ΚΡΑΤΟΝΤΑΣ ΟΜΩΣ ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ»
Ο Αραβαντινός γράφει επίσης ότι αυτοί οι «Ελληνοαλβανοί» ήταν σαν τους Αλβανούς σε όλα (στο ντύσιμο, στις συνήθειες, στα ήθη και έθιμα κ.α.) αλλά μιλούσαν και ελληνικά. Πρόσεξε καλά τη διατύπωση του Αραβαντινού.
ΠΑΛΙ ΜΙΣΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΙΕΡΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΡΣΕΚΑ .
ΟΜΩΣ ΑΥΤΟΥΣ Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΩΣ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΥΣ.
ΠΟΛΥ ΣΩΣΤΑ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟ ΚΕΙΝΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΥΤΕ ΤΟ 1821 ΟΥΤΕ ΤΟ 1913 ΟΥΤΕ ΤΟ 1940.
ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ….
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΟΙ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΙ ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ , ΔΕΙΞΑΝΕ ΟΙ ΙΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΤΟ 1913 ΟΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝΕ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ.
Ο ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΡΑΨΕΣ.
ΟΤΙ ΟΙ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΙ ΕΙΝΑΙ …..
»ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΠΙΜΕΙΞΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΜΙΛΟΥΝ ΚΥΡΙΩΣ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ»’…..
ΕΠΙ ΛΕΞΗ …..
ΑΥΤΑ ΠΡΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
αλλά απλώς μιλάνε ελληνικά
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΙΕΡΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΡΣΕΚΑ [ ΔΕΣ ΚΑΝΕΝΑ ΧΑΡΤΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ]
ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΔΕΝ ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.ΟΥΤΕ ΕΔΕΙΞΕ ΠΟΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.
ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ
ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1940 ΠΟΛΕΜΗΣΑΝ ΤΟΣΟ ΟΙ ΑΜΙΓΩΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΟΣΟ ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ.
ΑΛΛΟ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΑΛΒΑΝΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ .
ΜΗΝ ΤΟ ΚΟΥΡΑΖΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ
ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ – ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΥΠΗΡΧΑΝ
ΤΟΣΟ ΕΝΤΟΣ ΙΤΑΛΙΑΣ [ ΜΠΟΥΙΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΒΛΕΠΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΧΟΛΙΑ ]
ΟΣΟ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ .
ΟΣΟ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ [ ΒΛΕΠΕ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΥΣ Η ΗΜΙΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ ] .
«Ο Παναγιώτης Αραβαντινός με τη σειρά του, στα μέσα του 19ου αιώνα, διακρίνει τους κατοίκους της περιοχής στις εξής κατηγορίες:
α) Έλληνες, «ήτοι οι απόγονοι των αυτοχθόνων Ελλήνων Ηπειρωτών, οι προαιωνίως ούτως ειπείν εξευγενισθέντες Πελασγοί».
β) Αλβανούς ή Σκιπετάρους, τους οποίους επίσης θεωρεί «ως γηγενείς», απογόνους των αρχαίων Πελασγών και Ιλλυριών, «ανήκοντες εις τον Χριστιανισμόν και Ισλαμισμόν», και οι οποίοι υφίστανται «που μεν αμιγείς, που δε συμμιγείς τω Ελληνικώ στοιχείω». Μιλούν την Αλβανική.
γ) Γραικοαλβανούς ή Ημιέλληνες, απογόνους συγκατοίκησης και επιμιξίας Ελλήνων και Αλβανών, οι οποίοι μιλούν κυρίως την Αλβανική αλλά και την Γραικική διάλεκτο με αλβανίζουσα προφορά, «ότε μετά Ελλήνων ανταποκρίνονται». Κατά τα ήθη και έθιμα πανόμοιοι «τοις αμιγέσιν Αλβανοίς),, κατοικούν κυρίως στα παράλια του Δελβίνου, και κατά τόπους στο Αργυρόκαστρο, το Τεπελένι, την Πρεμετή, την Κορυτσά, την Οπάρα, το Μπεράτι έως και στα Τίρανα. Τους υπολογίζει σε μια σχέση 1: 2 ως προς τους «αυτόχρημα» Έλληνες της «Βορείου Ηπείρου», ενώ σε
ορισμένες περιφέρειες, όπως του Δελβίνου, της Πρεμετής και της Οπάρας, τους σημειώνει ως πολυπληθέστερους των κυρίως Ελλήνων, στις δε περιπτώσεις της Κορυτσάς και του Τεπελενίου, ως τους μόνους «Έλληνες» οιουδήποτε τύπου.»
Ο Αραβαντινός λοιπόν λέει ότι: «Κατά τα ήθη και έθιμα πανόμοιοι «τοις αμιγέσιν Αλβανοίς» Οεο;;;;;;;
Αναφέρθηκες στους «Ελληνοαλβανούς» της Χορμόβας (Αλβανούς κατ’ εμέ) που πολέμησαν το 1821 υπέρ της Ελλάδας. Ας δούμε πώς τους το ανταπέδωσαν οι Έλληνες.
«…Όλη η νότια Αλβανία είχε ρημαχτεί. Οι δύο όμορφες περιοχές της Κορυτσάς και του Αργυροκάστρου, συμπεριλαμβανομένων και των περιοχών του Bilisht, Kolonjë, Leskovik, Përmet, Frashër, Skrapar, Opar, Tepelenë and Kurvelesh have been είχαν καταστραφεί… χωριά είχαν καεί ολόκληρα, χιλιάδες αντρών, γυναικών και παιδιών είχαν βασανιστεί, και μερικές χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να αφήσουν τα σπίτια τους (πολλοί από τους οποίους πέθαναν από την πείνα στην Αυλώνα). Σε πολλά χωριά οι άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί, για παράδειγμα έξι άντρες και τρεις γυναίκες κάηκαν ζωντανοί στη Graca, νοτιοανατολικά της Κορυτσάς, στις 5 Απριλίου του 1914, και τέσσερις άντρες και τέσσερις γυναίκες στην Starjë κοντά στην Kolonjë, νότια της Κορυτσάς, στις 30 Απριλίου 1914. Οι Έλληνες διέπραξαν σφαγές και αλλού, όπως στην Kodra… 144 χωριά κάηκαν ολοσχερώς από τους Έλληνες… Στις 25 Απριλίου, οι Έλληνες εκκένωσαν το Τεπελένι και στις 26 Απριλίου οι χωροφύλακες μας μπήκαν στην πόλη. Την ίδια μέρα, Έλληνες άτακτοι επιτέθηκαν στην πόλη ανεπιτυχώς. Σύμφωνα με δύο χριστιανούς, τους Kote Peçi και Dhame Kole Pestani, ανάμεσα στους επιτηθέμενους υπήρχαν και 300 Έλληνες στρατιώτες, με τους αξιωματικούς τους, τον Σακελλάριο και…Μετά την επίθεση εκείνη την ημέρα, οι άτακτοι μπήκαν στο χωριό Kodra, απ’ όπου πυροβολούσαν στο Τεπελένι με ένα κανόνι και πολυβόλα. Στις 26 Απριλίου, αυτός ο Σακελλάριος πήγε με τους στρατιώτες του στη Hormova. Εκεί, άρπαξε με τη βία 40 κατοίκους τους οποίους οδήγησε ως αιχμαλώτους στην Kodra. Πολλοί από αυτούς που κατάφεραν και δραπέτευσαν στο Τεπελένι, έδωσαν περιγραφές αυτού του άντρα, αναγνωρίζοντας τον. Στις 28 Απριλίου, ένα απόσπασμα στάλθηκε ξανά από την Kodra στη Hormovë. Αυτή τη φορά, είχαν μια λίστα με τα ονόματα των κατοίκων, και πήραν 45 από αυτούς μαζί τους στην Kodra. Τελικά, στις 29 Απριλίου, για Τρίτη φορά, ένα απόσπασμα έφτασε στη Hormova και μάζεψαν όλους τους άντρες που μπόρεσαν να βρουν. Μόνο 16 άντρες, τώρα στο Τεπελένι, μπόρεσαν να το σκάσουν. Εκείνο το απόγευμα, οι Έλληνες άτακτοι άφησαν την Kodra φεύγοντας προς το Labovë. Πριν την αναχώρηση τους, έσφαξαν όλους τους αιχμαλώτους, ανάμεσα στους οποίους ήταν πέντε άντρες απ’ το Salari, και πέντε άντρες απ’ το Luzat. Οι κραυγές τους ακούγονταν μέχρι το Dragot, προς την κατεύθυνση του Beçisht και του Luzat, όπως και οι πυροβολισμοί…». (Lumo Skendo (Mid’hat bey Frashëri), L’Affaire de l’Epire: le martyre d’un people, (Sofia: L’Indépendance Albanaise, 1915), p. 48 – Translated from the French by Robert Elsie.)
Σήμερα στο χωριό αυτό (Kodra) υπάρχει ένα μνημείο, όπου είναι χαραγμένα τα ονόματα των θυμάτων.
Στο χωριό Kodra, που σήμερα ανήκει στον νομό Τεπελενίου (rrethi i Tepelenës), οι Έλληνες στρατιώτες προσκάλεσαν όλους τους κατοίκους, άντρες, γυναίκες και παιδιά, να συγκεντρωθούν στην ορθόδοξη εκκλησία χωριού. Όταν συγκεντρώθηκαν όλοι, 230 στον αριθμό, οι Έλληνες αξιωματικοί έδωσαν διαταγή στους στρατιώτες να ανοίξουν πυρ με τα πολυβόλα. Όλοι δολοφονήθηκαν, τους έκοψαν τα κεφάλια και τα κρέμασαν στους τοίχους. Ο Στρατηγός De Veer της Ολλανδικής Αποστολής πήγε ο ίδιος του σ’ αυτό το χωριό, και κατέγραψε αυτό το απαίσιο γεγονός.
«Η (ελληνική) απαίτηση στη νότια Αλβανία (Ήπειρος) στηρίζεται απόλυτα στον ισχυρισμό ότι η πλειονότητα του πληθυσμού είναι Έλληνες. Οι Έλληνες αριθμούν 120.000 ως Έλληνες και ως Αλβανούς 80.000. Αλλά ποιοι είναι οι ‘Έλληνες’; Τουλάχιστον τα 5/6 από αυτούς [περίπου το 80%] – αν όχι περισσότεροι – είναι Αλβανοί Χριστιανοί του ορθόδοξου δόγματος, Αλβανοί στην καταγωγή και στη γλώσσα, οι οποίοι επειδή αναγνωρίζουν το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, θεωρούνται Έλληνες υπό την έννοια ότι έχουν αφομοιωθεί από την ελληνική κουλτούρα.» (“The Nineteenth Century and After XIX-XX a Monthly Review”, founded by James Knowles, Vol. LXXXVI, July-December 1919, page 645.)
Το ίδιο διατυπώνει και ο Βρετανός περιηγητής και συγγραφέας Edmund Spencer στο βιβλίο του ‘Travels in European Turkey, in 1850, through Bosnia, Servia, Bulgaria, Macedonia, Thrace, Albania, and Epirus, with a visit to Greece and the Ionian Isles’ (εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1851) στο μέρος εκείνο του βιβλίου που ονομάζει ‘A journey from Ohrid to Janina’, όπου θεωρεί ότι μεγάλο μέρος των Ελλήνων και των ελληνόφωνων του νότου της Αλβανίας, ήταν στην πραγματικότητα εξελληνισμένοι Αλβανοί, οι οποίοι επηρεάστηκαν – γλωσσικά και πολιτισμικά – από την ελληνορθόδοξη εκκλησία.
Το ίδιο αναφέρει η εγκυκλοπέδια Britannica το 1910, ότι δηλαδή υπήρχε ένας πληθυσμός Ελλήνων στην Ήπειρο, που όμως δεν ήταν γνήσιοι Έλληνες (υπονοώντας ότι ήταν πληθυσμός που είχε αφομοιωθεί από τους Έλληνες και ήταν πλέον ελληνόφωνοι): «Υπάρχει ένας αξιόλογος πληθυσμός ελληνόφωνων στην Ήπειρο, οι οποίοι ωστόσο, πρέπει να διαχωριστούν από τους γνήσιους Έλληνες των Ιωαννίνων, της Πρέβεζας και των πιο νότιων περιοχών. Αυτοί μπορούν να υπολογιστούν γύρω στις 100.000.» (Encyclopedia Britannica, section on Albania, 1910, p. 483)
Ο Βαρώνος John Cam Hobhouse Broughton, αναφερόμενος όχι μόνο στην Ήπειρο, μας λέει για τους ‘Έλληνες’ που είναι Αλβανοί, Βλάχοι ή Βούλγαροι στην καταγωγή, που στην πραγματικότητα δεν είναι ελληνικής καταγωγής αλλά μέλη της Ελληνο-ορθόδοξης Εκκλησίας και γι’ αυτό αποκαλούνται συνήθως και αυτοί ως ‘Έλληνες’ ή ‘Ρωμαίοι’ (Ρωμιοί):
«Ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς που συμπεριλαμβάνονται υπό τον όρο ‘Ρωμαίοι’ ή Χριστιανοί της Ελληνο-ορθόδοξης Εκκλησίας…είναι σίγουρα μεικτής καταγωγής…Αυτοί λοιπόν είναι οι Αλβανοί, οι Μανιάτες, οι Μακεδόνες, οι Βούλγαροι και οι Βλάχοι Έλληνες…Αν δούμε συνολικά τους Έλληνες, δεν μπορούν παρ’ όλα αυτά, να αναφερθούν ξεκάθαρα ως μεμονομένος λαός, αλλά περισσότερο ως μία θρησκευτική ομάδα που αντιτίθεται στην καθεστηκυία τάξη της εκκλησίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…» (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, (James Cawthorn, London 1813), Vol. II, p. 58)
«Τελικά μία συνθήκη στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούλιο του 1881, με την οποία η οριοθέτηση μιας (συνοριακής) μεθορίου λιγότερο ευνοϊκής για την Ελλάδα, ανατέθηκε σε μία διεθνή επιτροπή…Η Ελλάδα δεν εγκατέλειψε την πρόθεση της να εισβάλει στη νότια Αλβανία μέχρι που μία ναυτική διαμαρτυρία και αποκλεισμός των ακτών της διενεργήθηκε απ’ τις Μεγάλες Δυνάμεις…Έκτοτε η Ελλάδα πραγματοποίησε κάθε πιθανό βήμα ώστε να αποσπάσει τη νότια Αλβανία απ’ την Τουρκία με μία βαθμιαία διείσδυση και εξελληνισμό του πληθυσμού.» (Stavro Skendi, The Albanian national awakening, 1878-1912, Princeton, N.J. : Princeton University Press, 1967, p. 57)
Ας δούμε την καταγραφή πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε από το II Γραφείο του Ελληνικού Επιτελείου το 1913 και δημοσιεύτηκε το 1919. Ενώ ο πληθυσμός της νότιας Αλβανίας (Βόρειας Ηπείρου) κατηγοριοποιείται σε Ελληνες και Αλβανούς, διαπιστώνεται ότι ως ελληνικά έχουν χαρακτηριστεί όλα τα χριστιανικά χωριά ανεξαρτήτως του εάν οι κάτοικοι τους είναι Έλληνες ή Αλβανοί, ανεξαρτήτως αν η μητρική τους γλώσσα είναι ελληνικά ή αλβανικά.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η διεθνής επιτροπή συνόρων που συστήθηκε το 1913 για να εξετάσει τη χάραξη των συνόρων της Αλβανίας με την Ελλάδα, είχε να αντιμετωπίσει αστεία τεχνάσματα που δημιουργούσαν οι Έλληνες (προσπαθώντας να δείξουν ότι διάφορες περιοχές της Αλβανίας κατοικούνταν από Έλληνες), όπως αυτό που διηγείται ο λοχαγός Leveson Gower: «Η επιτροπή φτάνει το βράδυ σε κάποιο χωριό…ακούγεται το χτύπημα καμπάνας…οι Έλληνες έχουν στήσει αυτοσχέδιο καμπαναριό πάνω σ’ένα δέντρο…» (Edith Durham, ‘The Burden of the Balkans’, London 1905)
Επειδή αναφέρθηκα στις προσπάθειες εξελληνισμού των χριστιανών Αλβανών της Ηπείρου και της νότιας Αλβανίας, ας δούμε δύο μαρτυρίες.
Ας δούμε τη μαρτυρία του Εκρέμ Μπέη Βλόρα, που επισκέφτηκε το Μπεράτι το 1908: «Παράλληλα με την επίσκεψη μου στο τουρκικό σχολείο ινταντιγιέ, επισκέφτηκα επίσης το κύριο ελληνικό σχολείο. Αυτό μου έδωσε μία ευκαιρία να ελέγξω τις προσπάθειες των σημερινών Ελλήνων να εκπολιτίσουν τους αγροίκους και βάρβαρους Αλβανούς. Ο οδηγός μου ήταν ο Έλληνας Πρόξενος. Το σχολείο είναι σε ένα μεγάλο, αρκετά ρημαγμένο σπίτι στη γειτονιά Mangalem. Είναι το αντίστοιχο του εξατάξιου γυμνάσιου. Επιπλέον, το Μπεράτι έχει οκτώ δημοτικά ελληνικά σχολεία – τέσσερα για αγόρια και τέσσερα για κορίτσια. Το γυμνάσιο λειτουργεί για περισσότερο από τριάντα χρόνια και είναι το πρώτο ίδρυμα του είδους του που έχει χτιστεί στο σαντζάκι του Μπερατίου. Εβδομήντα με ογδόντα αγόρια διδάσκονται εδώ χωρίς δίδακτρα, αφού τα έξοδα καλύπτονται από την Ένωση για τη Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας στην Αθήνα. Οι δάσκαλοι διορίζονται κυρίως από τον μητροπολίτη και πληρώνονται απ’ την Αθήνα. Η εκκλησία έχει επιβάλλει έναν μικρό φόρο στον πληθυσμό, στο επίπεδο των δέκα πιάστρων (δύο κορώνες) ετησίως, τις οποίες συλλέγει ο subashi, συχνά μόνο από τους πλουσιότερους. Είναι για την πληρωμή των μισθών των ιερέων, αλλά το μεγαλύτερο μέρος καταλήγει στο θησαυροφυλάκιο της ελληνικής σχολικής ένωσης στην Αθήνα. Πρέπει να πω ότι η διδασκαλία σε αυτό το σχολείο και στα άλλα κρατικά ελληνικά σχολεία είναι καλύτερη σχεδόν σε όλα από αυτή στο τουρκικό σχολείο. Οι Έλληνες έχουν δουλέψει αφοσιωμένοι επιμελώς για δεκαετίες, ακολουθώντας σταθερούς στόχους, με την πρόθεση αφομοίωσης του πληθυσμού. Οποιοσδήποτε δεν είναι πεπεισμένος από τη δικιά μου ερμηνεία των προθέσεων και των αποτελεσμάτων αυτής της “εκπολιτιστικής και σχολαστικής” δουλειάς, θα έπρεπε να έρθει στο Μπεράτι το απόγευμα, όταν τα παιδιά – όλοι Αλβανοί – φεύγουν από το σχολείο, ενώ τραγουδάνε τον ελληνικό εθνικό ύμνο.» (Ekrem bey Vlora, Aus Berat und vom Tomor: Tagebuchblätter, (Sarajevo: Daniel A. Kajon, 1911), p. 24-54 – Translated from the German by Robert Elsie.)
Ο Δανός αρχαιολόγος Peter Oluf Brønstedt, οποίος στις 12 Δεκεμβρίου του 1812 επισκέφτηκε την Πρέβεζα, είπε ότι «Κάθε χριστιανός Αλβανός που έχει δεχτεί οποιουδήποτε είδους μόρφωση, καταλαβαίνει τα σημερινά ελληνικά, συχνά καλύτερα απ’ τη μητρική του γλώσσα. Όλη η φιλολογική εκπαίδευση, στα θρησκευτικά και σε άλλα σχολεία, πραγματοποιείται στα νέα ελληνικά, εκτός από μερικές φυλές, που εδώ και μερικούς αιώνες έχουν ασπαστεί το Ισλάμ…» (Peter Oluf Brønstedt, Interview with Ali Pacha of Joanina, in the Autumn of 1812; with Some Particulars of Epirus, and the Albanians of the Present Day, (Edited with an introduction by Jacob Isager), Athens: The Danish Institute at Athens 1999, p. 34-77)
«…Οι χριστιανοί ορθόδοξοι στον αλβανικό νότο, οι οποίοι, μέσω της ελληνικής εκπαίδευσης και της επιρροής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είχαν αποκτήσει μία ελληνική συνείδηση και πολλοί από αυτούς έγιναν πρωτοπόροι στην ενδυνάμωση της ελληνικής κουλτούρας και επίσης ωφέλησαν το ελληνικό κράτος με διάφορους τρόπους. Η επιρροή του ελληνισμού στον Αλβανό Ορθόδοξο ήταν τέτοια που, όταν αναπτύχθηκε η αλβανική εθνική ιδέα, στις τρεις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, ήταν πάρα πολύ μπερδεμένοι όσον αφορά την εθνική τους ταυτότητα. Συνεπώς παρατηρούμε το φαινόμαινο ότι πρωταγωνιστές των δύο εθνικών κινημάτων να έρχονται από το ίδιο χωριό. Για παράδειγμα, το χωριό Qestorat στο Αργυρόκαστρο ήταν ο τόπος γέννησης του γνωστού ευεργέτη Χριστάκη Ζωγράφου (Kristaq Zografi) (1820-1896) και του γιου του Γεωργίου, Υπουργού των Εξωτερικών της Ελλάδας, ηγετικής προσωπικότητας του ελληνικού εθνικού κινήματος και πρώτου γενικού κυβερνήτη της Ηπείρου μετά την απελευθέρωση της το 1913. Το ίδιο χωριό ήταν επίσης τόπος της ηγετικής προσωπικότητας του αλβανικού εθνικού κινήματος Παντελί Σοτίρι (Pandeli Sotiri), που ήταν μαθητής του δασκάλου ελληνικών Κότο Χότζι (Koto Hoxhi). Ο Hoxhi συνήθιζε να διδάσκει την αλβανική γλώσσα μυστικά στους μαθητές του, αυτός είναι ο λόγος που συγκρούστηκε με το ελληνικό προξενείο στα Γιάννενα, όπου στην πραγματικότητα είχε κάνει ένα ατυχές αίτημα για την ίδρυση ενός αλβανικού σχολείου. Στην πραγματικότητα αφορίστηκε από τον Επίσκοπο του Αργυροκάστρου. Ακόμα, εκτός από τον Sotiri, το σχολείο του Qestorat παρήγαγε ακόμα έναν σημαντικό αντιπρόσωπο του αλβανικού εθνικού κινήματος, τον Πέτρο Νίνι Λουαράσι (Petro Nini Luarasi)…Πιστεύω ότι θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί, τηρουμένων των αναλογιών, πώς αυτοί οι νεαροί Αλβανοί θα μπορούσαν να είναι τον 19ο αιώνα στα χωριά τους, σπουδάζοντας στα ελληνικά σχολεία αρχικά στα ίδια τους τα χωριά και αργότερα στη Ζοσιμαία Σχολή στα Γιάννενα, και να επηρεάζονται έτσι απ’ την ελληνική κουλτούρα, ένα γεγονός που, σε συνδιασμό με τη χριστιανική ορθόδοξη πολιτισμική παράδοση με την οποία μεγάλωσαν στο σπίτι, τους οδήγησε στον εξελληνισμό…» (Vassilis Nitsiakos, On the Border: Transborder Mobility, Ethnic Groups and Boundaries on the Albanian-Greek frontier, LIT Verlag Münster, Berlin 2010, p. 153-154)
Ας δούμε τώρα ένα παράδειγμα εξελληνισμού της Ηπείρου (και όχι μόνο) και των Αλβανών, από τη Λουντζερία, μέσω της εκκλησίας αυτή τη φορά.
«Είναι επίσης πολύ καλά γνωστό, σ’ αυτό το μέρος των Βαλκανίων, και πίσω στους οθωμανικούς χρόνους, τα εθνόνυμα ‘Έλληνας’ και ‘Χριστιανός Ορθόδοξος’ ήταν κατά πολύ συνώνυμα, έτσι ώστε ήταν δύσκολο να είσαι χριστιανός και να λες ότι δεν είσαι Έλληνας. Η Λουντζερία (Lunxhëri) αυτής της ασάφειας ή αντίθεσης. Με το ξεκίνημα του 19ου αιώνα και αργότερα, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Αυστριακοί περιηγητές που επισκέφτηκαν τη Λουντζερία, οι περισσότεροι ερχόμενοι μέσω των Ιωαννίνων, περιέγραψαν τους Λουντζεριότες ως ορθόδοξους χριστιανούς που μιλούσαν αλβανικά, και είχαν την αίσθηση ότι, ξεκινώντας από το Δελβινάκι, έμπαιναν σε μία άλλη χώρα, παρόλο που τα πολιτικά σύνορα δεν υπήρχαν τότε. Δεν μιλούσαν ελληνικά, όπως μιλούσαν πιο νότια, υπήρχε μία αλλαγή στον τρόπο ζωής και στα έθιμα των χωριατών… Τα ελληνικά, παρόλα αυτά, χρησιμοποιούνταν στις εκκλησιαστικές ακολουθίες σε όλη τη Λουντζερία, και οι ηλικιωμένες γυναίκες από το χωριό Këllëz έλεγαν ότι ‘εμείς οι γυναίκες δεν καταλαβαίναμε τι έλεγε ο παπάς’. Επίσης, λέγεται ότι οι νεαροί άντρες που άφηναν τη Λουντζερία στον δρόμο του κουρμπέτ (ξενιτιάς) για την Κωνσταντινούπολη, μιλούσαν μόνο αλβανικά και μάθαιναν τα ελληνικά και τα τούρκικα στην Κωνσταντινούπολη.» (Gilles De Rapper, Better than Muslims, not as good as Greeks: Emigration as experienced and imagined by the Albanian Christians of Lunxhëri, Sussex Academic Press, 2005, p.10-11)
Αυτός ήταν ο σφιχτός εναγκαλισμός από την ελληνο-ορθόδοξη εκκλησία.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι όταν στη Βοστώνη των Η.Π.Α. πέθανε από βαριά γρίπη ένας ορθόδοξος χριστιανός Αλβανός, ο Kristaq Dishnica, μέλος της αλβανικής κοινότητας του Hudson της Μασσαχουσέττης, ένας εκεί Έλληνας ορθόδοξος ιερέας, αρνήθηκε να ψάλει την νεκρώσιμη ακολουθία. Ο λόγος ήταν ότι ο Dishnica ήταν από αυτούς που διεκδικούσαν οι εκκλησιαστικές ακολουθίες για τους χριστιανούς Αλβανούς να γίνονται στην αλβανική γλώσσα. (Constance J.Tarasar, Orthodox America, 1794-1976: development of the Orthodox Church in America, Bavarian State Library, (1975), p. 309)
Τότε ήταν που ο Φαν Νόλι και μία ομάδα Αλβανών πατριωτών δημιούργησαν στο New England την ανεξάρτητη Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Ο Νόλι, γεννημένος στα αρβανίτικα χωριά της Ανατολικής Θράκης και πρώτος ιερέας της εκκλησίας αυτής, συγγραφέας, ποιητής, ιστορικός, μουσικολόγος, συνθέτης, εξαιρετικός μεταφραστής κλασσικών έργων (Σαίξπηρ, Ομάρ Καγιάμ κλπ), προσωπικότητα με παγκόσμια αναγνώριση που το έργο του απέσπασε το θαυμασμό των Μπέρναρντ Σω, Τόμας Μαν, Σιμπέλιους και άλλων, κάτοχος δέκα γλωσσών, χειροτονήθηκε ιερέας το 1908 από τον Ρώσο ορθόδοξο επίσκοπο της Αλάσκας στις Η.Π.Α. Έτσι, η πρώτη λειτουργία με το ορθόδοξο τυπικό στην αλβανική γλώσσα, πραγματοποιήθηκε στη Βοστώνη στις 22 Μαρτίου 1908. Το 1921-‘22 μέσω κληρικολαϊκού συνέδριου ο Νόλι ανακήρυξε αυτοκέφαλη την αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία και τέθηκε επικεφαλής της το 1923 ως μητροπολίτης Δυρραχίου. (Stavro Skendi, The Albanian National Awakening 1878-1912, Princeton 1967, σελ. 162-163)
Να σημειωθεί ότι το πατριαρχείο καθαίρεσε τους συμπρωταγωνιστές της ανεξαρτησίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, τον μητροπολίτη Βελεγράδων (Μπεράτ) Βησσαρίωνα Τζοβάνι και τον ιερέα Ατ Βασίλι Μάρκου, τους οποίους αποκατέστησε αργότερα. Ακόμα και μετά το 1990 όμως και ενώ υπήρχαν αξιόλογοι Αλβανοί ορθόδοξοι ιερείς στην Αμερική, ο αρχικά έξαρχος του Πατριαρχείου και στη συνέχεια αρχιεπίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας Αναστάσιος διόρισε Έλληνες επισκόπους και ιερείς, ξεσηκώνοντας αντιδράσεις. Την ίδια στιγμή η πολύ μικρότερη Ρωμαιο-καθολική Εκκλησία της Αλβανίας αρχικά είχε Ινδό νούντσιο και από το 1992-‘93 Αλβανό προκαθήμενο από την Μιρντίτα (περιοχή της βόρεις Αλβανίας όπου κατοικούν καθολικοί χριστιανοί) και 4 Αλβανούς ή αλβανογενείς επισκόπους, ακόμη και για την μικρή ουνιτική επισκοπή του Νότου (δημιουργήθηκε το 1660 όταν ο ορθόδοξος επίσκοπος προσχώρησε στην Ουνία, ενώ διατηρούνται μέχρι σήμερα πάνω από 3.000 πιστοί). Μετά το 1998 διορίστηκαν τελικά και Αλβανοί επίσκοποι στην αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Για τους Αλβανούς μετανάστες στις Η.Π.Α. που είχαν προσχωρήσει στην αλβανική εθνική κίνηση, διατείνονταν ο πρόξενος Μοναστηρίου το 1909: «Επίσης την προσοχήν ημών δέον να ελκύση και η Αμερική, εν η ο Αλβανισμός των Ορθοδόξων επετέλεσεν ατυχώς σπουδαίαν πρόοδον…» (Α.Υ.Ε., 1909, Ι’, αρ. 517, Προξενείο Μοναστηρίου προς Υπουργείο Εξωτερικών, Μοναστήρι, 25 Ιουνίου 1909)
Ο αλβανισμός λοιπόν προχώρησε ατυχώς σύμφωνα με τον Έλληνα πρόξενο, ακριβώς επειδή ο στόχος της Ελλάδας ήταν η αφομοίωση και ο εξελληνισμός του κάθε χριστιανού ορθόδοξου, ανεξαρτήτως της πραγματικής καταγωγής του. Οι ορθόδοξοι ιερείς στήριζαν με τον τρόπο τους όπως είδαμε τις επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης και ήταν κατά της ίδρυσης αλβανικών σχολείων και κατά της εισαγωγής της αλβανικής γλώσσας στις θρησκευτικές εκκλησιαστικές ακολουθίες.
Ήδη από το 1892, ο Μητροπολίτης Καστοριάς Φιλάρετος απευθυνόμενος σε τμήματα του πληθυσμού της πνευματικής του επικράτειας, καλούσε τους πιστούς να αντιταχθούν στην προσπάθεια για τη σύσταση αλβανικών σχολείων, που ήταν τότε σε εξέλιξη, φτάνοντας ως το σημείο να ισχυριστεί πως η αλβανική γλώσσα ουσιαστικά δεν υφίσταται. (Stavro Skendi, The Albanian National Awakening 1878-1912, Princeton 1967, σελ. 137-138.)
Αξίζει εδώ να ειπωθεί ότι η Ρωμαιο-καθολική Εκκλησία επέτρεπε στους Αρμπερές της Καλαβρίας την χρήση της αλβανικής γλώσσας κατά τη διάρκεια της λειτουργίας και των εκκλησιαστικών τους ακολουθιών στο ορθόδοξο τυπικό.
Έγραφε η αλβανική εφημερίδα «Drita» που τυπώνονταν στη Σόφια για τον Μητροπολίτη Κορυτσάς Φώτιο:
«Είναι θεοσεβής ο Αρχιερεύς μας, αλλά και Ιησουΐτης τέλειος, νηστεύει πάντοτε αλλά και κινεί κάθε κακοποιό ελατήριο κατά των ατυχών ημών Αλβανών ώστε να ματαιώσει κάθε εθνικό μας σκοπό, ώστε να μας προσηλυτίσει στην ελληνική ιδέα, φροντίζοντας με καταχθόνια μέσα ώστε να κλείσουν τα Αλβανικά μας σχολεία, ώστε να γίνουν έρευνες στον κάθε Αλβανό, αδιαφορώντας για την περαιτέρω τύχη μας και περιορίζοντας μας με πρόστιμα και κατάρες και αφορισμούς να μη μιλάμε την μητρική μας γλώσσα ούτε στον δρόμο, ούτε στις συναναστροφές, ούτε ακόμα και στα ίδια μας τα σπίτια! Παράλογη απαίτηση και παράτολμη αξίωση! Με άλλα λόγια να επιβάλλουμε ακόμα και στους γέροντες γονείς μας, στους παππούδες μας και στους υπόλοιπους ηληκιωμένους συγγενείς μας, να συνδιαλέγονται μαζί μας Ελληνιστί! … Αλλά με πιο δικαίωμα, Σεβασμιώτατε; Τι είστε εσείς και μας επιβάλλεστε με αυτόν τον τρόπο; Μήπως δεν είστε ένας κληρικός, ένας μισθωτός μας για τα χριστιανικά μας καθήκοντα; … Εάν τολμήσουμε να κατηγορήσουμε τη γλώσσα και τον εθνισμό σας, θα μας μισήσετε; Βεβαίως. Τότε με πιο δικαίωμα εσείς κατηγορείτε και καταδιώκετε τη γλώσσα μας και τον εθνισμό μας;» (Εφημερίδα Drita, αρ. φύλλου 74, Α.Υ.Ε. (Αρχεία Υπουργείου Εξωτερικών) 1906, 64. 3)
Ο εναγκαλισμός των Αλβανών από την ελληνορθόδοξη εκκλησία συνεχίζεται κατά κάποιο τρόπο ακόμα και σήμερα. Με πρωτοβουλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας και με τη στήριξη του Ιδρύματος «Πνοή Αγάπης» της Εκκλησίας της Αλβανίας, λειτουργεί δίγλωσσο ιδιωτικό οκτατάξιο Δημοτικό Σχολείο στο Αργυρόκαστρο, καθώς και άλλα δίγλωσσα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία, τετρατάξιο Ενιαίο Εκκλησιαστικό Λύκειο, Τεχνικό Λύκειο και ΙΕΚ). Επίσης, δίγλωσσα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν στην Κορυτσά (Όμηρος), στα Τίρανα (Αρσάκειο) και στη Χιμάρα, όπου στα παιδιά διδάσκεται η ελληνική ιστορία, οι ελληνικές εθνικές γιορτές, ο ελληνικός εθνικός ύμνος κ.α. Στα σχολεία αυτά δεν φοιτούν μόνο τα παιδιά των Ελλήνων της Αλβανίας, αλλά και Αλβανοί μαθητές.
Η Ελλάδα ήθελε να αφομοιώσει τους χριστιανούς ορθόδοξους Αλβανούς, ήθελε να τους εξελληνίσει, έτσι ώστε να καταλάβει τα εδάφη της Ηπείρου.
Ας δούμε τι είχαν πει και τι είχαν γράψει ορισμένοι Έλληνες και ας κρίνουμε την προπαγάνδα τους.
«…Ο Ελληνισμός συνδεόμενος μετά του Χριστιανισμού αρρήκτως, αντιπροσωπεύεται εν Ηπείρω υπό τε των αλβανογλώσσων και των 77.103 βλαχογλώσσων Χριστιανών…» (Χ. Χρηστοβασίλης, «Η Ήπειρος γεωγραφικώς και εθνολογικώς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον», Ελληνισμός, τόμος 8ος (1905), σελ. 497-502.)
Μάλιστα, ο ελληνισμός κατ’ αυτούς αντιπροσωπεύεται από τους αλβανόφωνους και τους βλαχόφωνους χριστιανούς. Ώστε Αλβανοί δεν υπήρχαν κατ’ αυτούς, υπήρχαν μόνο αλβανόφωνοι και βλαχόφωνοι Έλληνες. Συνεχίζουμε.
«…αν οι εξωμόσαντες Αλβανοί της Ηπείρου διετηρούντο μέχρι τώρα στην πατρώα θρησκεία, ο Ελληνισμός εν Ηπείρω δεν θα είχεν κανένα αντίπαλον σήμερον, εκτός της κρατούσης Αρχής» (Χ. Χρηστοβασίλης, «Η Ήπειρος γεωγραφικώς και εθνολογικώς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον», Ελληνισμός, τόμος 8ος (1905), σελ. 205-208.)
Τι θέλει να μας πει εδώ ο ‘ποιητής’; Θέλει να πει ότι αν οι Αλβανοί δεν είχαν γίνει μουσουλμάνοι και παρέμεναν όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι, θα ήταν πιο εύκολο να εξελληνιστούν, αφού το μόνο εμπόδιο δεν θα ήταν η θρησκεία (το Ισλάμ), αλλά μόνο η οθωμανική κυριαρχία (η κρατούσα αρχή). Συνεχίζουμε.
«Πάντοτε δε οι Ορθόδοξοι Αλβανοί ήσαν και θα ώσιν Έλληνες.» (Παύλος Καρολίδης, «Αλβανία και Αλβανοί», Ελληνισμός, τόμος 5ος (1899), σελ. 635-637.)
Εδώ ο συγκεκριμένος συγγραφέας γίνεται πιο αποκαλυπτικός. Θεωρεί ότι οι ορθόδοξοι Αλβανοί ήταν και θα είναι Έλληνες, άρα με τον τρόπο αυτόν εννοεί ότι η Ελλάδα είχε δικαίωμα να κατέχει τα εδάφη της Ηπείρου (βόρειας και νότιας). Οι ορθόδοξοι Αλβανοί όμως είναι αυτό που λέει και το όνομα τους, είναι Αλβανοί.
«Οι ορθόδοξοι Αλβανοί είναι Έλληνες, ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο. Ομοίως και οι Τουρκοαλβανοί είναι Τούρκοι.» (Παύλος Καρολίδης, «Οι εν τη Κάτω Ιταλία και Σικελία Ελληνοαλβανοί», Ελληνισμός, τόμος 7ος (1904), σελ. 176-183.)
Ασφαλώς οι χριστιανοί ορθόδοξοι Αλβανοί δεν είναι Έλληνες αλλά Αλβανοί, όπως επίσης οι μουσουλμάνοι Αλβανοί δεν είναι Τούρκοι αλλά Αλβανοί. Σίγουρα όμως με τα χρόνια πολλοί χριστιανοί ορθόδοξοι Αλβανοί εξελληνίστηκαν και πολλοί μουσουλμάνοι Αλβανοί εκτουρκίστηκαν. ‘Τουρκαλβανοί’ αποκαλούνταν από τους χριστιανούς οι μουσουλμάνοι Αλβανοί, αλλά αυτό είναι λάθος. Εκείνα τα χρόνια, όποιος ασπαζόταν το Ισλάμ, έλεγαν γι’ αυτόν ότι τούρκεψε. Ασφαλώς, αυτή είναι μία λάθος αντίληψη, καθώς όποιος αλλάζει τη θρησκεία του, δεν σημαίνει ότι αλλάζει και την καταγωγή του. Ο παραπάνω συγγραφέας προφανώς το γνωρίζει αυτό, αλλά χρησιμοποιεί τις διάφορες λέξεις με τέτοιο τρόπο, ώστε να προβάλλει αυτό που εκείνος θέλει. Θέλει ο συγγραφέας να πει ότι οι ορθόδοξοι Αλβανοί είναι Έλληνες, οπότε δικαιούμαστε να προσαρτήσουμε τα εδάφη τους στην επικράτεια μας.
«… αλβανική εθνότητα δεν υπάρχει στην Ιστορία, διότι δεν δημιουργήθηκε σ’ αυτή, αλλά υπάρχει αλβανική φυλή, διαιρεμένη σε δύο μεγάλες εθνότητες, την τουρκική και την ελληνική…» (Παύλος Καρολίδης, «Οι εν τη Κάτω Ιταλία και Σικελία Ελληνοαλβανοί», Ελληνισμός, τόμος 7ος (1904), σελ. 176-183.)
Οι Αλβανοί ανήκουν σε μία εθνότητα, την αλβανική. Κατά τα άλλα, η απάντηση στο απόσπασμα αυτό είναι ίδια με την παραπάνω. Ο σκοπός και οι προθέσεις του συγγραφέα είναι προφανείς.
Ας δούμε τι έλεγε ο Έλληνας πρόξενος της Αυλώνας το 1901: «Αλλά μη αρκούμενη (η Αυστρία) στις επί των Μωαμεθανών Αλβανών ενέργειες της, αποπειράται να εμσυσήσει τη διαίρεση και διχόνοια και στους δικούς μας ομοεθνείς, διαιρώντας τους σε τρεις κατηγορίες, σ’ αυτές των Ελληνόφωνων, Βλαχόφωνων και Αλβανόφωνων, ενσπείροντας έτσι και περιθάλπουσα μίση και έχθρες, ώστε με αυτό το μέσο να προσελκύσει τις δύο τελευταίες κατηγορίες…» (Α.Υ.Ε., 1901, αακ, αρ. 127, Προξενείο Αυλώνας προς Γενικό Προξενείο Ιωαννίνων, Αυλών, 30 Ιουνίου 1901)
Μάλιστα, ώστε οι χριστιανοί ορθόδοξοι είναι ομοεθνείς των Ελλήνων σύμφωνα με τον Έλληνα πρόξενο. Όμως η διαίρεση τους σε Έλληνες, Βλάχους και Αλβανούς, είναι μία πραγματικότητα. Τώρα, όπως είπαμε, πράγματι το ‘γίνομαι μουσουλμάνος’ ήταν κάποτε (κακώς) συνώνυμο με το ‘τουρκεύω’, όπως επίσης το ‘Έλληνας’ (και το ‘Γραικός’ και το ‘Ρωμιός’) ήταν συνώνυμο με το χριστιανός ορθόδοξος. Εδώ όμως, είναι προφανές ότι ο Έλληνας πρόξενος, δεν χρησιμοποιεί στην επιστολή του αυτή τον όρο Έλληνας με τη σημασία του χριστιανός, αλλά εννοεί ότι οι Αλβανοί και οι Βλάχοι είναι ελληνικής καταγωγής. Αυτό ή κάτι παρόμοιο εννοεί ο Πρόξενος, θέλοντας έτσι να προβάλλει ότι οι Έλληνες είχαν το δικαίωμα να προσαρτήσουν τα αλβανικά εδάφη. Ασφαλώς, όπως η Αυστρία έκανε προπαγάνδα για τους δικούς της σκοπούς, προπαγάνδα έκανε – και κάνει ακόμα – και η Ελλάδα, αλλά αυτό δεν το λέει ο Έλληνας Πρόξενος.
Ας δούμε και την έκθεση του Προξένου Αργυροκάστρου, Π. Καρυτσινού, προς την Πρεσβεία Κωνσταντινουπόλεως, σχετικά με την οθωμανική απογραφή στο σαντζάκι Αργυροκάστρου. Οι Οθωμανικές αρχές απάλλαξαν από το καθήκον του απογραφέα κάποιον Αναγνώστη Μουζίνα, επειδή αυτός επέμεινε να καταγραφούν οι Αλβανοί χριστιανοί ορθόδοξοι κάτοικοι ενός χωριού απλώς ως χριστιανοί, ανείκοντες στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, και όχι ως Αλβανοί Χριστιανοί. Ο Μουζίνας δηλαδή ήθελε να μην καταγραφεί η καταγωγή των κατοίκων του χωριού. Ο Έλληνας πρόξενος, υπηρετώντας την πολιτική της κυβέρνησης του (σκοπός της οποίας ήταν η αφομοίωση και ο εξελληνισμός των Αλβανών Ορθοδόξων), κατακρίνει την πράξη των Οθωμανικών αρχών να απαλλάξουν τον Μουζίνα. Σύμφωνα με τον Πρόξενο: «…τον Αναγνώστην Μουζίναν, αντικατασταθέντα δι’ ετέρου, διότι, κατά τας πρώτας ημέρας της απογραφής, επέμεινεν, ίνα οι κάτοικοι του αλβανοφώνου χωρίου Μουζίνα, του καζά Δελβίνου, απογραφώσι, κατά την επιδήλωσίν των, ‘Ρουμ – Πατριαρχικοί’ και ουχί ‘Ρουμ – Αρναούτ – Πατριαρχικοί’» και παρακάτω ο Έλληνας Πρόξενος λέει «ολόκληρον το χριστιανικόν στοιχείον του Σαντζακίου Αργυροκάστρου είναι και μένει ενιαίον και αδιαχώριστον, μίαν και μόνην αποτελούν εθνότητα την ελληνικήν.» (Α.Υ.Ε., 1905, αακ ΙΕ’, αρ. 129, Προξενείο Αργυροκάστρου προς Πρεσβείαν Κωνσταντινουπόλεως, Αργυρόκαστρο, 15 Δεκεμβρίου 1905)
Ασφαλώς, το χριστιανικό στοιχείο του Αργυροκάστρου δεν ήταν ούτε τότε (το 1905) αλλά ούτε και τώρα εξ’ ολοκλήρου ελληνικό, αλλά τα λόγια του Πρόξενου είναι πλήρως ευθυγραμμισμένα με την ελληνική προπαγάνδα, η οποία έχριζε Έλληνα τον κάθε χριστιανό ορθόδοξο που ζούσε στη νότια Αλβανία.
Χαρακτηριστικές είναι και οι οδηγίες που έδινε το Υπουργείο Εξωτερικών στον Νομάρχη Κέρκυρας, όταν τον Μάιο του 1911: «Καθ’ όσον αφορά την Αλβανίαν, επειδή εν τη χώρα ταύτη δεν δυνάμεθα να έχωμεν ιδίας βλέψεις, το κύριον ημών μέλημα είναι να εργαζώμεθα αθορύβως και δεξιώς παρά τοις Αλβανοίς ίνα εδραιώσωμεν παρ’ αυτοίς την προς ημάς πεποίθησιν και ότι το μόνον έθνος μετά του οποίου δέον να συμπράξωσι και συνεννοηθώσιν είνε το Ελληνικόν, το οποίον κοινά προς αυτούς έχει τα συμφέροντα.» (Α.Υ.Ε., 1911, 34.1, Υπουργείον Εξωτερικών προς τον Νομάρχην Κερκύρας, Αθήνα, 23 Μαΐου 1911.)
Αθόρυβα λοιπόν και πολύ προσεκτικά θα έπρεπε να εργάζωνται οι Έλληνες, ώστε να εξελληνίσουν τους Αλβανούς. Αν και δεν αναφέρονται ανοιχτά στον πρόθεση τους για τον εξελληνισμό, παρόλα αυτά αυτό εννοεί, όπως είδαμε και στα παραπάνω αποσπάσματα.
Ας δούμε κάτι που συνέβη μερικούς μήνες πριν. Ο πρόεδρος της οργάνωσης Ομόνοια, Λεωνίδας Παπάς, έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, όπου του έγραψε τα εξής:
«Προς
Αξιότιμο Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος
κ. Νίκο Κοτζιά
Κύριε Υπουργέ!
Με την παρούσα θα ήθελα να εκφράσω την έντονη δυσαρέσκεια μου για ένα θέμα που προέκυψε το τελευταίο διάστημα με την Μεταφραστική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών. Πολλοί συμπατριώτες μας εξέφρασαν την δυσφορία τους για το γεγονός ότι η μετάφραση των (ελληνικών) ονομάτων τους από τα αλβανικά έγγραφα αντιμετωπίζονται ως ξένα, νομιμοποιώντας έτσι την βάρβαρη αλλοίωση των ονομάτων μας που μας έκανε το αλβανικό κράτος.
Ενδεικτικά σας αναφέρω:
Ο Λευτέρης που στην Αλβανικά γράφτηκε Lefter πρέπει να μεταφραστεί (σύμφωνα με τη Μεταφραστική Υπηρεσία Λεφτέρ.
Η Eleni (Ελένη) – πρέπει να γίνει Ελένι.
Ο Aristidh (Αριστείδης) – πρέπει να γίνει Αριστίδ.
Ο Sokrat (Σωκράτης) – πρέπει να γίνει Σοκράτ.
Ο Foti (Φώτιος) – πρέπει να γίνει Φότι.
Κ. Υπουργέ,
Αυτό δεν είναι μόνο παράλογο αλλά και αντεθνικό!
Άλλωστε ο Νόμος 4251/2014, άρθρο 142, δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο της σωστής απόδοσης των ελληνικών ονομάτων αλλά (εφόσον ο ενδιαφερόμενος το επιθυμεί) και τον εξελληνισμό κάποιων παρεμφερή ονομάτων όπως το Gjergji (Γκέργκι) σε Γεώργιος ή Kola (Κόλα) σε Νικόλαος.
Ευελπιστώντας στη δική σας ευαισθησία, αναμένουμε την παρέμβαση σας για τη διευθέτηση του θέματος.
Με εκτίμηση!
Λεωνίδας Παππάς
Γενικός Πρόεδρος Δ.Ε.Ε.Ε.Μ «ΟΜΟΝΟΙΑ»»
Ποια είναι η Δ.Ε.Ε.Ε.Μ. Ομόνοια; Η Δημοκρατική Ένωση Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας Ομόνοια ή σκέτο Ομόνοια, είναι ένας πολιτικός και πολιτισμικός οργανισμός της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας. Η οργάνωση ιδρύθηκε το 1991, μετά την κατάρρευση του τότε καθεστώτος, στο χωριό Δερβιτσάνη (Derviçan), από μέλη της εθνικής ελληνικής μειονότητας. Στις βουλευτικές εκλογές του 1991, συμμετείχε ως κόμμα στις αλβανικές βουλευτικές εκλογές, με το όνομα Δημοκρατική Ένωση της Ελληνικής Μειονότητας, κερδίζοντας 5 έδρες στο αλβανικό κοινοβούλιο (250 τότε μελών). Στις εκλογές του 1992 απαγορεύτηκε η συμμετοχή της στις βουλευτικές εκλογές, και έτσι στις επόμενες εκλογές ιδρύθηκε και συμμετείχε το Κόμμα Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή Κ.Ε.Α.Δ (στα αλβανικά Partia Bashkimi për të Drejtat e Njeriut ή P.B.D.NJ), που εκφράζει ή τουλάχιστον μέχρι πριν μερικά χρόνια εξέφραζε την ελληνική μειονότητα και κάποιες άλλες μικρές μειονότητες.
Την Κυριακή 11 Ιανουαρίου 2015 στους Αγίους Σαράντα, ύστερα από ψηφοφορία των μελών, εκλέχτηκε νέος πρόεδρος της Ομόνοιας ο Λεωνίδας Παππάς από το χωριό Αλύκο των Αγίων Σαράντα.
Τι είπε λοιπόν ο Παππάς στην επιστολή που έστειλε στον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας; Καταρχάς, αντιλαμβάνομαι το δικαίωμα κάποιου να γράφει όπως επιθυμεί το όνομα του, ως εκ τούτου θα συμφωνήσω σε αυτό το σκέλος με τον Παππά. Μπορώ να αντιληφθώ την αδικία που αισθάνεται κάποιος, όταν θεωρεί ότι αλλοιώνονται τα προσωπικά του στοιχεία. Ωστόσο, θέλω να παραμείνω ιδιαίτερα σε ένα σημείο της επιστολής αυτής, στο σημείο όπου λέει «Άλλωστε ο Νόμος 4251/2014, άρθρο 142, δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο της σωστής απόδοσης των ελληνικών ονομάτων αλλά (εφόσον ο ενδιαφερόμενος το επιθυμεί) και τον εξελληνισμό κάποιων παρεμφερή ονομάτων όπως το Gjergji (Γκέργκι) σε Γεώργιος ή Kola (Κόλα) σε Νικόλαος.» Αυτή η παράγραφος φανερώνει νομίζω ποιες είναι οι πραγματικές επιδιώξεις της Ομόνοιας και των ελληνικών προσπαθειών, ο εξελληνισμός.
ΘΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ ΟΛΑ ΕΝ ΚΑΙΡΩ.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΜΙΣΕΣ ΑΛΗΘΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΨΕΥΔΗ .
ΕΧΕΤΕ ΠΑΡΕΙ ΑΛΛΩΣΤΕ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΑΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΣΑΙΤ ΠΟΥ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΤΕ ΤΑ ΙΔΙΑ , ΑΛΛΑ ΚΑΝΕΤΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΤΙΣ ΕΧΕΤΕ ΔΕΙ .
ΑΦΟΥ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΟΣΤΙΚΟΣ- ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ.
ΠΑΝΤΩΣ ΟΤΙ Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΣΙΓΟΥΡΟ .
Μάλλον με μπερδεύετε με τον άλλο Αλή. Λυπάμαι αλλά δεν είμαι το ίδιο πρόσωπο. Συχνά μας μπερδεύουν. Απλώς έχω ζητήσει τη βοήθεια του σε κάποια κείμενα επειδή λίγο δυσκολεύομαι με μερικές εκφράσεις στα ελληνικά.
«ΟΤΙ Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΣΙΓΟΥΡΟ»
Από τί και από ποιόν;
ΜΕΡΙΚΕΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Για τους Αλβανούς μετανάστες στις Η.Π.Α. που είχαν προσχωρήσει στην αλβανική εθνική κίνηση, διατείνονταν ο πρόξενος Μοναστηρίου το 1909: «Επίσης την προσοχήν ημών δέον να ελκύση και η Αμερική, εν η ο Αλβανισμός των Ορθοδόξων επετέλεσεν ατυχώς σπουδαίαν πρόοδον…»
ΑΥΤΟΙ ΗΤΑΝ ΕΙΤΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ [ ΕΡΣΕΚΑ ΦΙΕΡΙ , ΚΑΠΟΙΑ ΧΩΡΙΑ ΣΤΗ ΚΟΡΥΤΣΑ , ΜΟΥΖΑΚΙΑ ]
ΕΙΤΕ »’ΣΥΓΧΥΣΜΕΝΟΙ»’ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑΣ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝΕ ΜΑΛΛΟΝ ΙΔΙΟΤΕΛΗ ΚΙΝΗΤΡΑ .
ΝΑ ΕΝΑ ΤΡΑΝΤΑΧΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΠΩΣ ΜΕΡΙΚΟΙ ΠΡΩΗΝ ΜΗ ΑΛΒΑΝΟΙ »’ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΑΝ ΣΤΟΝ ΑΛΒΑΝΙΣΜΟ»’ ΟΠΩΣ ΛΕΕΙ Η ΠΗΓΗ ΣΟΥ , ΜΕ ΙΔΙΟΤΕΛΗ ΜΑΛΛΟΝ ΚΙΝΗΤΡΑ . .
Από ένα γράµµα που προέρχεται από τον αποδηµούντα στην Tolosa της Αµερικής, Μ. Μάρκο από το Τόποβο και στέλνεται στον πατέρα του, βλέπουµε ότι στις αρχές του 20ου αι. οι Ζαγορίσιοι ως προς τη συνείδηση ήταν διηρηµένοι σε δύο στρατόπεδα.
Χαρακτηριστικό του γράµµατος είναι το παρακάτω «σας παρακαλώ να µου γράφετε αλβανικά, διότι και εγώ αγαπώ πολύ να γράφω αλβανικά, αφού άλλωστε η γλώσσα µας είναι η νοστιµωτέρα πάσης άλλης.
ΓΙΑ ΝΑ ΖΗΤΑΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΝΑ ΤΟΥ ΓΡΑΦΟΥΝ ΑΛΒΑΝΙΚΑ , ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ ΤΟΥ ΓΡΑΦΑΝΕ ΣΕ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ , ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ .
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΟΥ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΟΤΕ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΗ .
ΓΡΑΦΕΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
Σας παρακαλώ όπως αφήσετε τον Ελληνικό φανατισµόν,
ΑΡΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟΝ »ΑΝΕΞΗΓΗΤΟ ΛΟΓΟ»» ΥΠΗΡΧΕ »ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ» ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ .
ΕΠΡΕΠΕ ΟΜΩΣ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΗΦΘΕΙ ΚΑΙ ΕΞΗΓΟΥΣΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΛΟΓΟ…..
αφήσετε την Μεγάλην Ιδέα, διότι δεν µας δίδει
ψωµί…
ΤΑ ΙΔΙΟΤΕΛΗ ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΟΥ ΣΟΥ ΕΛΕΓΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΞΗΓΟΥΝ ΤΗΝ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΡΚΕΤΩΝ ΕΞ ΑΥΤΩΝ .
ΠΑΜΕ ΠΑΡΑΠΕΡΑ
.Του θείου Θύµιου στέλλω πολλά χαιρετίσµατα και τον παρακαλώ πολύ, όπως φροντήσει να ανοιχθή αλβανικό σχολείο στο Τόποβο. Μάθε και τούτο ότι ο παπά Ιωσήφ έρχεται στην Αλβανία..»
ΔΗΛΑΔΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΖΗΤΟΥΣΕ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ.
ΕΝΩ ΗΔΗ ΥΠΗΡΧΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ .
ΑΡΑ ΟΠΩΣ Η ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΙΣΗΛΘΕ ΣΤΗ ΠΑΝΩ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ , ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕ ΩΣ ΕΝΑ ΒΑΘΜΟ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΚΑΙ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ .
ΕΤΣΙ ΕΙΣΗΛΘΕ ΚΑΙ Η ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΑ ΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19 ου ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙΩΣΕ ΩΣ ΕΝΑ ΒΑΘΜΟ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ .
ΔΗΛΑΔΗ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΛΕΤΕ ΟΤΙ ΕΚΑΝΑΝ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ [ΕΞΕΛΛΗΝΣΙΜΟΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΟΣ ] ΣΥΝΕΒΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΥΣ .
ΑΛΛΩΣΤΕ ΟΠΩΣ ΘΑ ΦΑΝΕΙ ΠΟΛΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΑ ΙΔΡΥΑΝΕ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΑΥΤΩΝ .
Ο Hobhouse που το 1813 επισκέφτηκε το χωριό Κεστοράτ (Qestorat) της Λουντζερίας, γράφει
ΚΑΤΑΡΧΗΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟ ΛΕΝΕ ΚΕΣΤΟΡΑΤΙ…
ΔΕΝ ΛΕΕΙ ΚΑΤΙ ΑΥΤΟ
ΑΛΛΑ ΣΕ ΒΛΕΠΩ ΚΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣ ΣΥΝΕΧΩΣ ΝΑ ΕΞΑΛΑΒΑΝΙΣΕΙΣ ΤΑ ΠΑΝΤΑ .
ΣΤΟ ΚΕΣΤΟΡΑΤΙ ΥΠΗΡΧΕ ΣΧΟΛΕΙΟ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1827…
ΤΕΤΡΑΤΑΞΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ [ΚΙΤΣΟΣ , »ΖΩΓΡΑΦΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ» ]
ΚΑΙ ΤΙΘΕΤΑΙ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ.
ΥΠΗΡΧΕ ΤΟΤΕ [ 1827 ] , ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΕ ΝΑ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΕΙ ΤΟΥΣ »’ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ»’ ;;;;
ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΟΧΙ .
ΛΙΓΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΓΩΝΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ [ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΥΤΗΣ ] .
ΔΗΛΑΔΗ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟ ΙΔΡΥΣΑΝΕ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥΣ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.
Πιστεύω ότι θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί, τηρουμένων των αναλογιών, πώς αυτοί οι νεαροί Αλβανοί θα μπορούσαν να είναι τον 19ο αιώνα στα χωριά τους, σπουδάζοντας στα ελληνικά σχολεία αρχικά στα ίδια τους τα χωριά και αργότερα στη Ζοσιμαία Σχολή στα Γιάννενα, και να επηρεάζονται έτσι απ’ την ελληνική κουλτούρα, ένα γεγονός που, σε συνδιασμό με τη χριστιανική ορθόδοξη πολιτισμική παράδοση με την οποία μεγάλωσαν στο σπίτι, τους οδήγησε στον εξελληνισμό…» (Vassilis Nitsiakos
ΑΠΑΝΤΗΘΗΚΕ ΗΔΗ ΠΑΡΑΠΑΝΩ.
ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΕ Η ΖΩΣΙΜΑΙΑ ΣΧΟΛΗ .
ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΥΠΗΡΧΕ ΗΔΗ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥΣ , ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΤΟ ΕΙΧΑΝΕ ΙΔΡΥΣΕΙ . ΑΥΤΟ ΤΑ ΛΕΕΙ ΟΛΑ .
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΜΑΡΤΥΡΕΙΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ.
ΣΤΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΤΟ 1829-30 Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΑΝΕΦΕΡΕ ΣΕ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΣΑΝΕ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΟΡΕΙΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ , ΟΤΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΑΩΟ ΠΟΤΑΜΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΤΑΣΟΥΝ ΤΑ ΒΟΡΕΙΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ .
ΚΑΙ ΩΣ ΕΠΙΧΙΡΗΜΑ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΟΥ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΑΝΑΦΕΡΕ ΟΤΙ ΥΠΗΡΞΑΝ , ΟΙ ΚΑΤΑΓΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΡΗ ΕΚΕΙΝΑ , ΕΚ ΤΩΝ ΜΑΧΙΜΟΤΕΡΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ .
ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΤΗΝ ΕΡΣΕΚΑ ΤΗ ΛΙΑΠΟΥΡΙΑ , ΤΗΝ ΑΥΛΩΝΑ , ΤΗ ΣΚΟΝΔΡΑ ΤΟ ΕΛΜΠΑΣΑΝΙ ΚΑΤΕΒΑΙΝΑΝΕ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ,
ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΥ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥΣ ΑΝΗΚΕ ΕΚΤΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΚΟΡΥΤΣΑΣ ΚΑΙ ΠΡΕΜΕΤΗΣ ΠΗΓΑΝΕ ΜΕ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ .
ΕΙΠΑΜΕ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΟΡΕΙΑ
ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΞΗΓΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΣΧΗΜΑ
»’ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΟΥ ΕΞΕΛΛΗΝΣΙΤΗΚΑΝΕ ΑΠΟ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΟΥ ΙΔΡΥΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥΣ»’.
ΜΕΤΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙΣ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΟΥ ΑΝΤΙΦΑΣΚΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ….
Ας δούμε τώρα ένα παράδειγμα εξελληνισμού της Ηπείρου (και όχι μόνο) και των Αλβανών, από τη Λουντζερία, μέσω της εκκλησίας αυτή τη φορά.
ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
Τα ελληνικά, παρόλα αυτά, χρησιμοποιούνταν στις εκκλησιαστικές ακολουθίες σε όλη τη Λουντζερία, και οι ηλικιωμένες γυναίκες από το χωριό Këllëz έλεγαν ότι ‘εμείς οι γυναίκες δεν καταλαβαίναμε τι έλεγε ο παπάς’.
ΤΕΛΙΚΑ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΑΝΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΩΣ ΝΑ ΕΞΕΛΛΗΝΙΖΟΝΤΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΥ ΜΟΝΟ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΕ , ΔΗΛΑΔΗ ΜΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΑΝΕ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ;;;
ΡΕ ΠΑΙΔΙΑ ……. ΔΟΥΛΕΥΟΜΑΣΤΕ;;
«Είναι επίσης πολύ καλά γνωστό, σ’ αυτό το μέρος των Βαλκανίων, και πίσω στους οθωμανικούς χρόνους, τα εθνόνυμα ‘Έλληνας’ και ‘Χριστιανός Ορθόδοξος’ ήταν κατά πολύ συνώνυμα
ΤΟ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΚΑΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ [ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ] ΟΙ ΔΥΟ ΕΝΝΟΙΕΣ ΟΠΩΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΕΕΙ Η ΠΗΓΗ ΣΟΥ , ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Η ΤΗ ΣΕΡΒΙΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΠΛΥΘΗΣΜΩΝ ΠΟΥ ΚΡΑΤΗΣΑΝΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΜΕΡΟΣ ΕΚΕΙΝΟ .
«…αν οι εξωμόσαντες Αλβανοί της Ηπείρου διετηρούντο μέχρι τώρα στην πατρώα θρησκεία, ο Ελληνισμός εν Ηπείρω δεν θα είχεν κανένα αντίπαλον σήμερον, εκτός της κρατούσης Αρχής
ΑΥΤΟ ΑΠΛΑ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝΕ ΟΠΩΣ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΚΤΗΤΙΚΟΙ .
ΚΑΙ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ – ΚΡΑΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ ΟΠΩΣ ΛΕΕΙ Η ΠΗΓΗ ΣΟΥ , ΕΙΧΑΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΤΟ 1821 ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΕ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΕΝΟ ΑΛΒΑΝΟ – ΤΟΥΡΚΑΛΒΑΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣΤΕ ΑΚΡΙΒΕΙΣ .
ΚΑΛΑ ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΚΟΛΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΚΕΙΝΗΣ ;;;;
Σύμφωνα με τον Πρόξενο: «…τον Αναγνώστην Μουζίναν, αντικατασταθέντα δι’ ετέρου, διότι, κατά τας πρώτας ημέρας της απογραφής, επέμεινεν, ίνα οι κάτοικοι του αλβανοφώνου χωρίου Μουζίνα, του καζά Δελβίνου, απογραφώσι, κατά την επιδήλωσίν των, ‘Ρουμ – Πατριαρχικοί’ και ουχί ‘Ρουμ – Αρναούτ – Πατριαρχικοί’»
ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΘΕΛΑΝΕ ΝΑ ΑΠΟΓΡΑΦΟΥΝ ΩΣ ΡΟΥΜ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΩΣ ΡΟΥΜ-ΑΡΝΑΟΥΤ .
ΑΥΤΟ ΙΣΑ ΙΣΑ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΑΜΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ.
ΟΤΙ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ , ΕΝΤΟΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ – ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ .
άρα με τον τρόπο αυτόν εννοεί ότι η Ελλάδα είχε δικαίωμα να κατέχει τα εδάφη της Ηπείρου (βόρειας και νότιας).
ΓΙΑ ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ .
ΠΑΝΩ ΑΠΟ Ο ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΘΑ ΒΡΕΙΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΠΧ ΣΤΟ ΦΙΕΡΙ ΚΑΙ ΤΗ ΜΟΥΖΑΚΙΑ .
ΜΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΜΙΛΑΝΕ ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΔΕΙΞΑΝΕ ΣΤΟ ΠΕΡΑΜΣΑ ΤΩΝ ΕΤΩΝ , ΠΑΡΟΤΙ ΕΙΧΑΝΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ .
ΠΑΡΑΜΕΙΝΑΝΕ ΑΛΒΑΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΜΕ ΜΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ .
ΣΤΑ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ ΜΕΡΗ [ ΒΟΡΕΙΟΥ ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙΣ ΕΣΥ ] ΥΠΗΡΧΑΝΕ 2 ΕΙΔΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ .
Α] ΓΡΑΙΚΟΙ ,
ΠΟΥ ΔΙΑΤΗΡΗΣΑΝΕ ΤΗ ΛΑΛΙΑ ΤΟΥΣ ΑΤΟΦΙΑ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΕΤΩΝ .
ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ.
ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΡΗ ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ – ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΙΚΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ .
Β] ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΙ ,
ΔΗΛΑΔΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΘΟΔΟΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΤΙΑ ,
ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ , ΑΦΟΥ ΕΠΗΡΕΣΤΗΚΑΝΕ– ΑΛΟΙΩΘΗΚΑΝΕ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΣΤΕΡΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ,
ΔΙΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΟΜΩΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ , ΑΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙΩΘΗΚΑΝΕ ΚΑΤΑ ΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19 ου ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΑΦΟΥ ΤΑΥΤΙΣΤΗΚΑΝΕ ΜΕ ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ , ΕΙΤΕ ΛΟΓΩ ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ Η ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΙΔΙΟΤΕΛΕΙΣ .
ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΙΤΕ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ ΚΑΙ ΣΕ ΛΙΓΑ ΚΑΟΜΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ , ΕΙΤΕ ΣΤΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ , ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΟ ΑΚΡΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ .
ΑΦΟΥ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΧΡΙΣΤΑΝΟΙ ΑΛΛΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ ΗΤΑΝ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΟΠΩΣ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΠΕΡΑΙΒΟΣ ,ΒΟΛΝΤΑΜΦ ,ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑΣ , ΠΟΥΚΕΒΙΛ .
ΤΩΡΑ ΤΑ ΠΕΡΙ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΦΗΝΩ ΤΟΝ ΚΑΘΕ ΕΝΑ ΝΑ ΤΑ ΚΡΙΝΕΙ .
ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΣΠΕΙΡΕΤΑΙ ΤΟ ΜΙΣΟΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΡΩΣΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ .
ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΝΑ ΤΟΝ ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ .
ΔΙΔΑΧΘΕΙΤΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΑΣ .
ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΔΕΝ ΔΕΚΔΙΚΕΙ ΤΗ ΛΟΥΝΤΖΕΡΙΑ Η ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΚΑΙ ΕΓΩ ΤΙ ΑΛΛΟ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΝΑ ΒΓΑΖΕΤΕ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΟΛΗ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΕΙΤΕ ΑΠΟ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΕΠΙΛΥΔΕΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ.
ΕΛΕΟΣ.
«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΖΗΤΟΥΣΕ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ.
ΕΝΩ ΗΔΗ ΥΠΗΡΧΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ»
Αφού τα αλβανικά σχολείθα απαγορευόντουσαν, ενώ ελληνικά σχολεία υπήρχαν εκατοντάδες, με τη βοήθεια κυρίως της Εκκλησίας και όχι μόνο του ορθόδοξου κράτους.
«ΑΥΤΟ ΑΠΛΑ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝΕ ΟΠΩΣ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΚΤΗΤΙΚΟΙ»
Αυτό απλά αποδεικνύει ότι οι Αλβανοί σώθηκαν από το Ισλάμ, και ότι αν δεν υπήρχε το Ισλάμ, οι Αλβανοί πολύ πιθανόν θα είχαν αφομοιωθεί.
«ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΘΕΛΑΝΕ ΝΑ ΑΠΟΓΡΑΦΟΥΝ ΩΣ ΡΟΥΜ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΩΣ ΡΟΥΜ-ΑΡΝΑΟΥΤ»
Αυτό ισχυριζόταν ο Πρόξενος. Δεν ξέρουμε όμως αν όντως έτσι έγιναν τα γεγονότα. Αλλά όπως και αν έγιναν, δεν λέει τίποτα αυτό και ξέρεις γιατί.
«ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΙ ,
ΔΗΛΑΔΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΘΟΔΟΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΤΙΑ»
Που ο Αραβαντινός είπε ότι αυτοί οι Γραικοαλβανοί ομοιάζουν ΣΕ ΌΛΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ, σε ΉΘΗ, ΈΘΙΜΑ, ΣΥΝΉΘΕΙΕΣ, κ.α. Άρα; Μάλλον ήταν απόγονοι Αλβανών που αφομοιώθηκαν και αναμίχθηκαν με Έλληνες (και Βλάχους).
«ΟΧΙ ΚΑΙ ΝΑ ΒΓΑΖΕΤΕ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΟΛΗ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ»
Δεν νομίζω να έδωσα αυτή την εντύπωση.
ΜΙΑ ΔΙΟΡΘΩΣΗ .
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΟΥ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΟΤΕ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΗ
μονο αλβανοφωνη ηταν να γραψω και όχι ποτε.
ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΝΑΦΕΡΕΙΣ .
Ο Βρετανός συγγραφέας, δάσκαλος και οεριηγητής, Henry Fanshawe Tozer (1829-1916), το 1865 επισκέφτηκε την Αλβανία. Για το Αργυρόκαστρο γράφει ότι: «Η πόλη στην ουσία κατοικείται από Αλβανούς και οι Έλληνες που βρίσκονται εκεί, θεωρούνται ξένοι.
ΚΑΛΑ ΑΥΤΗ Η ΠΗΓΗ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΟΛΗ , ΤΗΝ ΟΜΟΝΟΙΑ ΑΘΗΝΩΝ , ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΡΟΠΟ.
ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ »’Η πολη στην ουσια κατοικείται από Πακιστανούς και Βαλκανιους και οι Ελληνες που βρισκοντε εκει θεωρουντε ξενοι.
ΠΑΛΙ ΑΛΗΘΗΣ ΘΑ ΤΑΝΕ .
ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΣΗΜΑΙΝΕ ΟΤΙ Η ΟΜΟΝΟΙΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ Η ΔΕΝ ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ Η ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΤΟΠΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ .
ΕΠΕΙΣΗΣ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΟΤΙ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΙΓΛΩΣΣΙΑΣ ΕΥΚΟΛΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΜΟΝΟΓΛΩΣΣΙΑ ΟΤΑΝ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΘΕΩΡΕΙ ΥΠΟΠΤΗ ΤΗΝ ΜΙΑ ΕΚ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ .
ΠΧ ΑΝ ΤΟ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΟΤΕ ΠΡΟΤΙΜΑΣ ΝΑ ΜΙΛΑΣ ΤΗΝ ΜΙΑ ΕΚ ΤΩΝ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΩΝ ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΝΟ .
ΑΝ ΑΥΤΟ ΚΡΑΤΗΣΕΙ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΟΠΩΣ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΧΟΤΖΑ ΤΟΤΕ Η ΤΡΙΤΗ ΓΕΝΙΑ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΘΑ ΜΙΛΑΕΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΤΗΝ ΜΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΑΛΛΑ ΜΟΝΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ .
είναι μία από τις δύο περιοχές όπου σήμερα κατοικεί το μεγαλύτερο ποσοστό της ελληνικής μειονότητας, ανήκε στον μεγαλύτερο βαθμό σε Αλβανούς.
ΕΠΕΙΣΗΣ Η ΜΙΣΗ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΜΙΣΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΑΝΗΚΕ ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΟΝ ΑΛΗ ΠΑΣΑ .
ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΧΙ ΠΟΙΟΣ ΔΙΟΙΚΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΛΛΑ ΠΟΙΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΕΙ .
ΚΑΚΩΣ ΤΑ ΜΠΕΡΔΕΥΕΙΣ .
λειτουργεί δίγλωσσο ιδιωτικό οκτατάξιο Δημοτικό Σχολείο στο Αργυρόκαστρο, καθώς και άλλα δίγλωσσα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία, τετρατάξιο Ενιαίο Εκκλησιαστικό Λύκειο, Τεχνικό Λύκειο και ΙΕΚ). Επίσης, δίγλωσσα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν στην Κορυτσά (Όμηρος), στα Τίρανα (Αρσάκειο) και στη Χιμάρα, όπου στα παιδιά διδάσκεται η ελληνική ιστορία, οι ελληνικές εθνικές γιορτές, ο ελληνικός εθνικός ύμνος κ.α. Στα σχολεία αυτά δεν φοιτούν μόνο τα παιδιά των Ελλήνων της Αλβανίας, αλλά και Αλβανοί μαθητές.
ΑΦΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΛΟΥΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ.
Ο ΧΟΤΖΑ ΘΕΛΗΣΕ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΣΕ ΠΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΧΩΡΟ .
ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ Η ΦΥΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ .
ΕΛΛΗΝΕΣ [ ΟΧΙ ΝΤΟΠΙΟΥΣ ΑΛΛΑ ΕΠΙΛΥΔΕΣ ] ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ .
ΚΥΡΙΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 1944.
ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΛΕΣ .
ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΝΑ ΠΑΝΕ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ .
ΚΑΘΕ ΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΥΤΟ ΘΑ ΕΚΑΝΕ .
Πολλοί συμπατριώτες μας εξέφρασαν την δυσφορία τους για το γεγονός ότι η μετάφραση των (ελληνικών) ονομάτων τους από τα αλβανικά έγγραφα αντιμετωπίζονται ως ξένα, νομιμοποιώντας έτσι την βάρβαρη αλλοίωση των ονομάτων μας που μας έκανε το αλβανικό κράτος.
Ενδεικτικά σας αναφέρω:
Ο Λευτέρης που στην Αλβανικά γράφτηκε Lefter πρέπει να μεταφραστεί (σύμφωνα με τη Μεταφραστική Υπηρεσία Λεφτέρ.
Η Eleni (Ελένη) – πρέπει να γίνει Ελένι.
Ο Aristidh (Αριστείδης) – πρέπει να γίνει Αριστίδ.
Ο Sokrat (Σωκράτης) – πρέπει να γίνει Σοκράτ.
Ο Foti (Φώτιος) – πρέπει να γίνει Φότι.
Ωστόσο, θέλω να παραμείνω ιδιαίτερα σε ένα σημείο της επιστολής αυτής, στο σημείο όπου λέει «Άλλωστε ο Νόμος 4251/2014, άρθρο 142, δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο της σωστής απόδοσης των ελληνικών ονομάτων αλλά (εφόσον ο ενδιαφερόμενος το επιθυμεί) και τον εξελληνισμό κάποιων παρεμφερή ονομάτων όπως το Gjergji (Γκέργκι) σε Γεώργιος ή Kola (Κόλα) σε Νικόλαος.» Αυτή η παράγραφος φανερώνει νομίζω ποιες είναι οι πραγματικές επιδιώξεις της Ομόνοιας και των ελληνικών προσπαθειών, ο εξελληνισμός
ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ
ΟΤΑΝ ΚΑΤΙ ΓΙΝΕΤΕ ΟΙΚΙΩΘΕΛΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙΣ ΚΑΝΕΝΑ .
ΑΛΛΩΣΤΕ ΑΥΤΟ ΕΧΕΙ ΚΑΘΑΡΑ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ , ΑΛΒΑΝΩΝ Η ΑΛΒΑΝΟΕΛΛΗΩΝ.
ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑΣ ΣΟΥ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙΣ ΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΣΟΥ ΔΕΝ ΤΗΝ ΑΛΛΑΖΕΙΣ ΕΤΣΙ ΑΠΛΑ .
ΤΟ ΕΧΕΙ ΔΕΙΞΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ .
«ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΣΗΜΑΙΝΕ ΟΤΙ Η ΟΜΟΝΟΙΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ Η ΔΕΝ ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ Η ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΤΟΠΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ»
Δεν λέω κάτι αντίθετο.
«Στα σχολεία αυτά δεν φοιτούν μόνο τα παιδιά των Ελλήνων της Αλβανίας, αλλά και Αλβανοί μαθητές.
ΑΦΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΛΟΥΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ.»
Το ότι έχουν καταγωγή ελληνική είναι μια άποψη, ένας ισχυρισμός. Συνείδηση ενδεχομένως να το δεχτώ. Αλλά οι Έλληνες διεκδικούν ως Έλληνες και τους καθαρούς Έλληνες (ελληνόφωνους), και τους Βλάχους και τους Αλβανούς χριστιανούς.
Ανέφερες τα Τίρανα και είπες ότι και εκεί πήγαν άνθρωποι από αλλού. Καλά. Το 80% του πληθυσμού της Αθήνας και το 50% (και περισσότερο) του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης από αλλού ήρθανε. Και τί με αυτό;
Επειδή ανέφερες και την Αθήνα, να παραθέσω κάτι; Έτσι απλώς για υπενθύμιση, για ιστορικούς λόγους.
Ο γερμανός αρχαιολόγος και φιλέλληνας Ludwig Ross, που ήρθε στην Ελλάδα για να αναλάβει τη διεύθυνση της αρχαιολογικής υπηρεσίας και την έδρα της αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών, συνειδητοποιώντας το πλήθος και την έκταση του αρβανίτικου πληθυσμού, σημείωνε απελπισμένος το 1832, φτάνοντας στην Ελλάδα: “ήμουνα, αλήθεια, πάνω σε ελληνικό χώμα, ανάμεσα σε Έλληνες; Στην πραγματικότητα όχι. Ο γυμνός βράχος της Ύδρας, τα γειτονικά νησιά, Σπέτσες και Πόρος, το Καστρί και το Κρανίδι… είχαν καταληφθεί από Σκιπετάρους Αρβανίτες.” [Ρος Λουδοβίκου, Αναμνήσεις και ανακοινώσεις από την Ελλάδα 1832 – 1833, μετάφραση Α. Σπήλιου, Αθήνα 1976., σ. 25]
Ο γάλλος αρχαιολόγος Edmond About, που έζησε δυο χρόνια στην Ελλάδα, έγραφε το 1855, πως η ίδια η Αθήνα όταν ιδρύθηκε ήταν ένα αρβανιτοχώρι και πως ακόμα, “κάθε βράδυ που βασιλεύει ο ήλιος, συναντάς γύρω από την Αθήνα μεγάλες συντροφιές από Αλβανούς που γυρίζουν με τις γυναίκες τους από τη δουλειά στα χωράφια.” [Αμπού Εντμόντ, Η Ελλάδα του Όθωνος / η σύγχρονη Ελλάδα, μετάφραση Α. Σπήλιου, χωρίς χρονολογία., σ. 70]
Ο δε σκωτσέζος ιστορικός George Finlay, που έζησε τη μισή ζωή του στην Αθήνα και γνώρισε όσοι λίγοι τη χώρα και τους ανθρώπους της, παρατηρούσε το 1861: “Στο Μαραθώνα, στις Πλαταιές, στα Λεύκτρα, στη Σαλαμίνα, στη Μαντινεία, στην Είρα και στην Ολυμπία, δεν κατοικούν τώρα πια Έλληνες, αλλά Αλβανοί. Ακόμα και στην Αθήνα, που είναι, ένα τέταρτο του αιώνα και πλέον πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου, ακούει κανείς τα παιδιά που παίζουνε στους δρόμους, κοντά στο Θησείο και στην Πύλη του Αδριανού, να μιλάνε στην αλβανική γλώσσα” [George Finlay, Ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως, τόμος Α΄, Αθήνα – 2009, σ. 46].
Μερικα ακομα στοιχεια προς υποστηριξη των παραπανω .
Στην τουρκικη απογραφη του 1431 φαινοντε και αλλα αξιοσημείωτα στοιχεια που προσδιοριζουν ,και αυτά , τα ορια της Μεσαιωνικης Αλβανιας»’ τα οποια είναι στο περιπου γνωστα από το χαρτη του αλβανολογου Σουφλαυ που παρατεθυκε παραπανω .
Καταρχήν το εντος μεσαιωνικης αλβανιας -Μπελγραντ – Μπερατ λεγοτανε και τοτε Μπερατ και τωρα .
Στην Αυλωνα είχαμε το χωριο Μικατ και τοτε Μεκατ και τωρα
Το Λουζατ τοτε Λουζατ και τωρα .
Χωρια εκτος της τοτε Αλβανιας ,νοτια αυτης , ειχανε συνηθως ονομασιες περισσοτερο κοντα στα ελληνικα παρα στα αλβανικα πρωτυπα.
Ας δουμε μερικα απο αυτα πως ονομαζοντε επισημα σημερα και πως σημειωθηκαν στην τουρκικη απογραφη του 1431 από τον τροπο που τα σημειώσανε οι Τουρκοι όπως τα ακουσανε από τους ντοπιους και θα καταλάβουμε πολλα για αυτή τη καθοδο αλβανων στα μερη της σημερινης νοτιου Αλβανιας που επηρεσανε εν μερη την γλωσσα αυτης [ κυριως πανω από το Αργυροκαστρο ,στη Πρεμετη , και τη Τσαμουρια] και απεδωσε ειτε γραικοαλβανους ειτε σκετο αλβανους στα μερη εκεινα .
Ας παμε τωρα εκτος της Μεσαιωνικης Αλβανιας , νοτια αυτης , στη σημερινη νοτια Αλβανια στο δυτικο τμημα της οπου ως σημερα συγκεντρωνοντε τα ελληνόφωνα χωρια της περιοχης .
Αντιθετα με το Μπερατ
Το σημερινο »Τζιροκαστρ» , σημειωθηκε ως ΑΡΓΙΡΙΚΑΣΡΙ δηλαδή η ελληνικη λεξη Αργυροκαστρο »»στα τουρκικα»» , πραγμα που σημαινει ότι ετσι αποκαλούνταν από τους κατοικους της περιοχης .
Το χωριο Βεργο [ σημερα αλβανικο μουσουλμανικο στα ορια της μεινοτικης ζωνης και της Λιαπουριας ] λεγοτανε Βεργος .
Η Πετραν [αλβανοφωνη σημερα ] λεγοτανε Πετρανη.
Το σημερινο Στεγοπουλ των γραικοαλβανων του Αραβαντινου σημειωθηκε Στεγοπολη.
Το σημερινο Λαμποβο ε βογκελ των γραικοαλβανων του αραβαντινου καταγραφηκε ως Κ.Λαμποβο δηλαδή Κατω Λαμποβο [ αλλωστε ως και σημερα εχει και αυτην την ονομασια , περα από την επισημη ] .
Το ελληνοφωνο ως σημερα Χλωμο καταγραφηκε Χλωμος
Η πολη Περμετ [ σημερινη ονομασια ] καταγραφηκε Πρεμετη.
Το σημερινο Πυλιουρ καταγραφηκε ως Πυλιουρι .
Η σημερινη αλβανοφωνη μουσουλμανικη Κελτσιρε ως Κλεισουρα .
Ενώ και χωρια όπως Δερβιτσαμη [ το τελευταιο αμιγως ελληνοφωνο χωριο της μειονοτητας σημερα ] ,Νιβαν ,Σεπερ [γραικολαβανοι του Αραβαντινου κι εκτος μειονοτικης ζωνης , ] κλπ
αναφεροντε με το χαρακτηριστικο »ι» στο τελος των λεξεων
δηλαδή Δερβιτσανη ,Νιβανη ,Σεπερη όπως δηλαδή προφεροντε ως σημερα στα ελληνικα και όχι στα αλβανικα οπου αφαιρειτε το τελικο »ι» .
Δηλαδη η προφορα των τοπονυμιων των χωριων από τους ντοπιους , ανα περιοχη , δειχνει το κατα τα χρονια εκεινα ελληνοφωνο συνεχες ως το Τεπελενι στο περιπου
.
«Το σημερινο »Τζιροκαστρ» , σημειωθηκε ως ΑΡΓΙΡΙΚΑΣΡΙ δηλαδή η ελληνικη λεξη Αργυροκαστρο »»στα τουρκικα»» , πραγμα που σημαινει ότι ετσι αποκαλούνταν από τους κατοικους της περιοχης .»
Μα και η λέξη «Gjirokaster» είναι ελληνολατινικής προέλευσης. Τί σημαίνει αυτό δηλαδή; Οι βόρειοι το προφέρουν Gjinokaster.
«Το χωριο Βεργο [ σημερα αλβανικο μουσουλμανικο στα ορια της μεινοτικης ζωνης και της Λιαπουριας ] λεγοτανε Βεργος .» Λογικό, αφού βρισκόταν σε περιοχή με την επιρροή της ελληνικής κουλτούρας και γλώσσας. Σου φαίνεται για ελληνικό όνομα;
«Η Πετραν [αλβανοφωνη σημερα ] λεγοτανε Πετρανη.» Εντάξει. Μάλλον από την ελληνική λέξη πέτρα. Λογικό. Και λοιπόν;
«Το σημερινο Στεγοπουλ των γραικοαλβανων του Αραβαντινου σημειωθηκε Στεγοπολη.» Η κατάληξη όπουλος-όπουλο ελληνική. Ναι. Όμως το «Στεγκ» πρέπει να είναι αλβανικό ή σλάβικο.
«Το σημερινο Λαμποβο ε βογκελ των γραικοαλβανων του αραβαντινου καταγραφηκε ως Κ.Λαμποβο δηλαδή Κατω Λαμποβο [ αλλωστε ως και σημερα εχει και αυτην την ονομασια , περα από την επισημη ] .» Υπάρχουν 4 χωριά με το ίδιο όνομα. Το Άνω Λάμποβο (Labova e Siperme), το Κάτω Λάμποβο (Labova e Postem), το Λάμποβο του Σταυρού (Labova e Kruqit) και το Λάμποβο του Ζάπα (Labova e Zhapes).
«Το ελληνοφωνο ως σημερα Χλωμο καταγραφηκε Χλωμος» Παράλογο;
«Η πολη Περμετ [ σημερινη ονομασια ] καταγραφηκε Πρεμετη.» Και το «Πρεμετή» από τα αλβανικά προέρχεται. Είναι ελληνοποίηση του Permet. Νομίζω έχει σχέση με κάποιον ‘Άγιο Πρέμτε’, ίσως καθολικό, δεν είμαι σίγουρος. Η λέξη premtim σημαίνει πάντως υπόσχεση.
«Το σημερινο Πυλιουρ καταγραφηκε ως Πυλιουρι .» Και το pilur είναι παλαιοαλβανικό. Δεν θυμάμαι όμως ακριβώς τι σημαίνει. Το έβλεπα προχθές μάλιστα.
«Η σημερινη αλβανοφωνη μουσουλμανικη Κελτσιρε ως Κλεισουρα .» Το Kelcyre προφέρεται ως «Κλιτσούρ».
«Ενώ και χωρια όπως Δερβιτσανη [ το τελευταιο αμιγως ελληνοφωνο χωριο της μειονοτητας σημερα ]» σλάβικο όνομα… ,»Νιβαν ,Σεπερ [γραικολαβανοι του Αραβαντινου κι εκτος μειονοτικης ζωνης , ] κλπ
αναφεροντε με το χαρακτηριστικο »ι» στο τελος των λεξεων
δηλαδή Δερβιτσανη ,Νιβανη ,Σεπερη όπως δηλαδή προφεροντε ως σημερα στα ελληνικα και όχι στα αλβανικα» Και το Νίβαν και το Σέπερ είναι αλβανικά (ίσως και σλάβικα) αλλά και άλλο ονόματα της περιοχής έχουν λατινική και σλάβικη ρίζα, π.χ. Τρανοσίστ, Φράταρ, Μπεντουκιάς, κ.α.
Πού βρήκες αυτό το κείμενο για την απογραφή; Σε ποιά πηγή; Το πρότυπο πρέπει να διαβάσουμε ή αντίγραφο.
Κατ’ αρχάς, για να ξέρουμε σίγουρα τι καταγράφει η απογραφή, θα πρέπει να βρούμε την πηγή. Θα πρέπει να δούμε το πρωτότυπο κείμενο ή αντίγραγα του πρωτότυπου. Αλλά επειδή μου ανέφερες απογραφή, θα σου αναφέρω εγώ 2 άλλες απογραφές (το κείμενο στα αγγλικά), χωρίς να τις υιοθετώ με απόλυτη σιγουριά. Μπορεί τα κείμενα που έχω να λένε την αλήθεια, μπορεί να λένε και ψέματα.
Με κάθε επιφύλαξη λοιπόν.
Originally it was the Albanian researcher, Ferid Duka, that had reported about apparent ethnicity of Thesprotia/Cameria’s population, based on the names of households heads, as shown on the Ottoman defters in 15th and 16th centuries, after Turkish takeover. According to Duka, these defters contain an overwhelming number of households heads with Albanian names, names such as,
Gjin Jorga, Gjin Gjoni, Gjin Kemerxhiu, Gjin Steri, Gjin Nikolla, Gjin Moçare, Gjin Gjurka, Gjin Nika, Gjin Mirali, Gjinaq Tupe, Gjin Todri, Tupe Gjin Todri, Gjin Ngjevi, Ngjevi Gjini, Deda Gjini, Nika Gjini, Martin Gjini, Gjin-lala Marushi, Martin Gjin Lala, Llaq Gjini, Niko Gjini, Gjin Lapa, Gjin Dhimaqi, Gjin Jani, Dhimo Gjini, Nika Gjini, Thanas Gjini, Gjin Andria, Ahmed Gjini, Hasan Gjini, Osman Gjin-Leka, etc., in Adjonat and Mazrek.
Same type of finding is revealed for the area further north, the Sanxhak of Delvina (1431-1432) in Vurg, which today has some Greek speaking villages, had only four villages, Finiki, Vurgo, Jeromi dhe Krajna, with few inhabitants. Evident in this area are Albanian names as Gjin Reçi, Gjin Panariti, Gjin Zagorino, Gjin Krali, Leka Gjini, Kozha Gjini, Gjin Vija, Zhupa Gjin, Gjini Spiri, Gjin Andrea, Gjon Dorza, Gjon Zhurmo, Meksh Gjoni, Polimer Gjoni, Gjin Ilia, Gjin Pelegri, Gjin Kasnesi, Gjon Pelegri, Dhimo Gjini, Gjon Martini, Martin Gjoni, Deda Gjoni.
More or less the same onomastics picture is revealed in the 1583 defters for the area. For Finik are shown names as Nikë Gjoni, Gjoni Duka, Dhimo Gjoni, Qirjak Gjoni, Gjero Gjoni, Jani Gjoni, Gjon Nikolla, Ilia Gjoni, Gjin Nika, Gjin Dhimo, Jani Gjini etc. At the same time it should be pointed out at this time many names of Greek influence appear, names such as Jani, Jorgo, etc.
The same reality is shown for the area to the west, the seashore strip, in the defters of 1583. In Himara, for the 137 registered household names, the Albanian name Gjin appears 19 times, Todor Gjini, Gjin Gjon Aleksi, Gjin Gjorzaj, Gjin Todori, Gjin Meksi, Gjok Dhim Gjini, Gjok Gjini, Todor Gjin Gjoni, Dhimo Gjin Dhima, Gjok Gjin Petri, Nika Gjini, Martin Gjini; ndërsa emri Gjon (Gjokë) 17 herë: Gjon Palloshi, Gjon Pavllari Mëhilli, Gjon Leondari, Gjon Menika, Gjoka Boga, Gjoka Dhamo, Gjoka Nika, Gjok Gjini, Gjoka Jorgo, Gjok Menkuli, Petri Gjoni, Mark Gjoni, Gjika Gjoni, Dhimo Gjon Vllasi, Kond Gjoni, Nikolla Gjoni.
It is interesting to note the findings for the area which today is populated by the Greek minority in Albania. The Ottoman registration for Sanxhak of Vlora 1519-1520 defters, include the names of the heads of households for the Dropull Valley, specifically for villages Goranxi e Sipërme, Qestorat, Asharat, Goranxi e Poshtme, Vodhinë, Korshovicë, Jorgucat, Bodrishtë (together with the Karasili neighborhood), Terihat, Lugari, Goricë, Grapsh, Dhuvjan, Llovinë, Krinë, Derviçan, Haskovë, Vanishë dhe Sofratikë (19 villages in all).
The household heads of these villages bear characteristically Albanian personal names such as Gjon, Gjin, Gjergj, Leke, Pale, etc., but Greek versions of these names also appear.
In Goranxi të Sipërme (with 170 household heads), Gjon appears 30 as first name or last: Gjon Sima, Gjon Braili, Gjon Petra, Gjon Martini, Gjon Guma, Gjon Tupe, Gjon Gjini, Gjon Brati, Gjon Thanasi, Gjon Nika, Gjon Pali, Gjon Leka, Dhima Gjoni, Leka Gjoni, Deda Gjoni, Kava Gjoni, Guma Gjoni, Sima Gjoni, Martin Gjoni, Zoja Gjoni, Vreto Gjoni, Stamad Gjoni, Gjin Gjoni, Gjika Gjoni.
Albanian names are present also for the other half of the name Gjin: Gjin Leka, Gjin Dedushi, Gjin Dhima, Gjin Gjoni, Gjin Isheri, Gjin Muzhaqi, Gjin Martini, Gjin Deda, Gjin Boga, Gjin Kondi, Lush Gjini, Gjon Gjini, Leka Gjini, Deda Gjini, Stoja Gjini, Nika Gjini, Andre Gjini, Dhima Gjini, Kond Gjini, Shtin Gjini…
Also in Derviçan, which appears fairly Hellenized, are encountered characteristically Albanian names, such as, Jani Gjini, Gjin Spato, Gjon Jorgji, Jorgo Gjoni, Nako Bard(h)i, Jorgo Babi, Mano Çuni, Dartho Çuni, Jani Çuni, Kosta Lula, Mano Shpata, Lluka Prushi, Dhimo Prushi, Jani Dragoi etj. *
This information confirms the validity of the information conveyed in Anonymous Panegyric of Emperors Manuel and John VIII Paleologos that Epirus was Albanian inhabited.
Τα παραπανω αποδυκνυοντε και από τα παρακατω.
Ως γνωστον στην βορεια Αλβανια, στο βορειοδυτικο τμημα της , περιξ της Σκονδρας υπαρχουν αλβανοι με θρήσκευμα καθολικών .
Δηλαδη που δεν εξισλαμιστηκανε και παραμείνανε καθολικοι .
Παρολα αυτά εχουν μερικες τεράστιες διαφορες σε σχεση με τους Γραικοαλβανους του αραβαντινου παροτι ομόθρησκοι .
Δηλαδη συμφωνα με το αλβανικο σχημα »’αλβανοι ορθοδοξοι που εξελληνιστηκανε από τα σχολεια και πολεμάγανε υπερ των Ελλήνων και εναντιων των μουσουλμάνων Αλβανων λογω ομοθρησκειας μονο και μονο »» θα επρεπε τοτε με βαση αυτό το αφήγημα και οι καθολικοι Αλβανοι να πολεμανε εναντιων των Αλβανων μουσουλμαμνων και υπερ των καθολικών Κροατων η των καθολικών Ιταλων για παράδειγμα .
.
Ας δουμε μερικα ιστορικα στοιχεια που δειχνουν ότι αυτό δεν συνεβη και ότι ειχανε εν τελει τελειως διαφορετικη πορεια ακριβως γιατι ειχανε διαφορετικη καταγωγή.Γιατι και αυτοι ηταν απλα αλβανοι καθολικοι .
Καταρχήν κατοικούσανε εντος μεσαιωνικης Αλβανιας στο βορειο δυτικο τμημα αυτης [ βλεπε χαρτη παραπανω ] .
θα μελετήσουμε τωρα την ιστορικη πορεια τω καθολικών τοσο το 1821 οσο και το 1913 .
Ξερουμε ότι ολοι οι γραικοαλβανοι πολεμήσανε υπερ των Ελλήνων το 1821 και το 1913 οι περισσοτεροι , και εναντιων των Αλβανων.
Ας δουμε τι κανανε οι καθολικοι Αλβανοι . Ποια ηταν η συμπεριφορα τους το 1821 το 1913 και τι εθνικη συνειδηση ειχανε .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΕΓΡΑΦΕ Ο ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑΣ .
«Ο Μουσταφά πασσάς βεζύρης τής Σκόδρας υποσχεθείς εις τόν σουλτάνον ότι θέλει εκστρατεύσει κατά τής Ελλάδος, ήρχισε νά στρατολογή εις τάς επαρχίας τής Ιλλυρίας καί Αλβανίας καί συσσωματωθείς έλαβε τόν δρόμον τής κάτω Μακεδονίας πρός τήν Θεσσαλίαν. …..
Περί τά μέσα τού Ιουλίου 1823 ο Μουσταφά πασσάς έφθασεν εις Τρίκαλα τής Θεσσαλίας ένθα επεθεώρησε καί συνεκέντρωσε τόν στρατόν του συγκείμενον ως επί τό πλείστον από πολίτας Σκοδριανούς καί από τούς ορεινούς Λατίνους (καθολικούς) τής Λέσνιας
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΠΟΛΕΜΑΓΑΝΕ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΑΛΛΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ ΠΟΛΕΜΑΓΑΝΕ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ .
ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΥΣ .
ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΜΕΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΝ ΣΑΝ ΟΜΟΦΥΛΟΙ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΕ ΣΑΝ ΟΜΟΦΥΛΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
καθώς καί από τά μικρά πασαλίκια τής Γκεκαριάς, Ιπέκα, Πίσδενα, Ιάκωβα, Βράννα, Τρίμπρα, Όχριδα, Αλμπάσανη καί λοιπά καί από Αλβανούς, όλος δέ ο αριθμός ούτος ήτο περί τάς είκοσι χιλιάδας.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΛΗ Η ΓΚΕΚΑΡΙΑ – ΒΟΡΕΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΜΠΑΣΑΝΙ ΚΑΙ ΠΑΝΩ , ΚΑΤΕΒΗΚΕ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΕΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΧΑΡΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ . ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΟΥΔΕΜΙΑ ΕΝΝΟΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΑΛΛΑ ΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΟ.
ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΥ ΟΠΩΣ ΛΕΕΙ ΚΑΙ Ο ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ »Η ΠΑΤΡΙΣ ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ »»
ΑΣ ΠΑΜΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ 1913 , ΣΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΕΙΧΑΝΕ ΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΤΙ ΖΗΤΑΓΑΝΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ .
Επίσης, στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τα εδάφη της Αλβανίας μοιράστηκαν μεταξύ των γειτονικών χωρών, μια αντιπροσωπεία με επικεφαλή τον καθολικό αρχιεπίσκοπο της Lezhë, Luigj Bumçi, πήγε στις Βερσαλλίες το 1919 για να εξηγήσει στις νικήτριες τότε χώρες ότι οι ρωμαιο-καθολικοί Αλβανοί δεν ήθελαν να ζήσουν χωριστά από τους μουσουλμάνους συμπατριώτες τους. Ο Μπούμτσι δήλωσε ενόπιων των ξένων αρχών ότι: «…με τους μουσουλμάνους είμαστε αδέρφια», ζήτησε την ανεξαρτησία της Αλβανίας μέσα στα εθνικά της σύνορα και τον σεβασμό των δικαιωμάτων του αλβανικού έθνους.
ΔΗΛΑΔΗ ΜΙΛΑΓΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΓΙΑ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ , ΚΑΙ ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΜΟΘΡΗΣΚΕΣ ΙΤΑΛΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΟΑΤΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝΕ ΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΥΤΕ ΤΟΤΕ ΟΥΤΕ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ.
ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΚ ΤΩΝ »»ΓΡΑΙΚΟΛΑΛΒΑΝΩΝ»» ΠΟΛΕΜΑΓΑΕΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ [ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1821 , ΚΑΙ ΣΤΕΛΝΑΝΕ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟ 1913 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥΣ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΗΠΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝΟΝΤΑΝ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΠΟΥ ΤΟΤΕ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΤΑΝΕ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΟΥ [ΒΛΕΠΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΧΟΛΙΑ ] ,
ΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΑΓΑΝΕ ΚΑΙ ΖΗΤΑΓΑΝΕ ΝΑ ΕΝΝΟΘΟΥΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ .
ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΦΕΡΝΟΥΝ ΤΟΥΜΠΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ .
ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ Η ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΠΛΑ
ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ »ΑΛΒΑΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ»
ΚΑΙ Η ΑΛΛΗ ΑΠΛΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ »’ΑΛΒΑΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ».
ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΑΙ ΔΗΛΑΔΗ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΠΛΥΘΗΣΜΩΝ ΑΥΤΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΦΗΓΗΜΑ .
ΚΑΙ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΑΠΟΡΙΕΣ ΕΥΚΟΛΑ ΜΑΣ ΤΙΣ ΛΥΝΕΙ Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΒΝΙΑΣ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΟΛΟΓΟΥ ΣΟΥΦΛΑΥ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΕΡΙΟΧΩΝ .
«εχουν μερικες τεράστιες διαφορες σε σχεση με τους Γραικοαλβανους του αραβαντινου παροτι ομόθρησκοι .»
Όχι ομόθρησκοι. Άλλο δόγμα είχαν και έχουν οι μεν από τους δε και άλλη κουλτούρα.
«λογω ομοθρησκειας μονο και μονο…θα επρεπε τοτε με βαση αυτό το αφήγημα και οι καθολικοι Αλβανοι να πολεμανε εναντιων των Αλβανων μουσουλμαμνων και υπερ των καθολικών Κροατων η των καθολικών Ιταλων για παράδειγμα .»
Αυτό είναι υπόθεση. Γιατί οπωσδήποτε θα έπρεπε να συμβεί αυτό;
Kαθολου τυχαιο που τα μερη αυτά , τα νοτια της Γραμμης Σουφλαυ , στη σημερινη νοτια Αλβανια , είναι σε μεγαλο βαθμο εκεινα με τα οποια υπαρχουν σε μεγαλο βαθμο κοινα πολιτιστικα στοιχεια με των Ελλήνων .
Αντίθετα βορεια από τη γραμμη Σουφλαυ ειδικα από τη μεση Αλβανια και πανω τα πραγματα αλλαζουν αρδην. .
Eνω λοιπον από την κεντρικη Αλβανια και πανω υπαρχει πολυ μεγαλη διαφορα ,
η ομοιοτητα αλβανικων πολιτιστικων με εμας αρχιζει να διαφαινεται περιξ της νοτιας γραμμης Σουφλαυ .
Πιο συγκεκριμενα , από ολες τις γεωγραφικες περιοχες της Αλβανιας την πιο μεγαλη ομοιοτητα εχουμε στις περιοχες Πρεμετη και τη Κορυτσα και Τσαμουρια ουσιαστικα της κατω από τη Γραμμη Σουφλαυ .
Πρεμετη
Τσαμουρια
Περίχωρα Κορυτσας
Βεβαια και οι Ελληνες πηρανε πολιτιστικα στοιχεια από τους αλβανοφωνους , πχ υοθετησανε το πολυφωνικο τραγουδι το οποιο υοθετησανε ολοι οι βορειοηπειρωτες , οι Θεσπρωτοι , και στο Πωγωνι , δηλαδή σε περιοχες που αμεσα η εμμεσα γειτνιάζανε με αλβανοφωνους .
Ηδη ανεβαίνοντας προς τα πανω προς το εσωτερικο της χωρας , από την κεντρικη Αλβανια ηδη , το Ελμπασανι και τη Μουζακια , βλέπουμε ότι οι περιοχες εκεινες διαφερουν πλεον κατα πολύ από τους Ελληνες σε ότι αφορα τον πολιτιστικο κομματι
Πιο βορεια στα Τιρανα ακομα περισσοτερο
Πιο βορεια στη Τροπογια και στη Μιρντιτια ακομα πιο πολύ
Ακομα πιο βορεια στο Κοσσοβο ακομα περισσοτερο
ΓΕΝΙΚΑ ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ.
ΟΣΟ ΠΙΟ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΒΑΔΙΖΕΙΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ .
ΕΙΔΙΚΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΙ ΥΣΤΕΡΑ ΤΕΛΕΙΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ .
ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΝΟΤΟ .
ΕΚΕΙ ΔΩΣΑΜΕ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΗΡΑΜΕ ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΙ .
Ας δούμε και κάποια πράγματα σχετικά με τον Σούφλαϊ.
Ο Κροάτης ιστορικός και πολιτικός Milan von Šufflay (1879-1931), γεννήθηκε στη Lepoglava, νοτιοδυτικά του Varaždin, και σπούδασε ιστορία και κλασσική φιλολογία στο Πανεπιστήμιοτου Zagreb. Από το 1904 έως το 1908, δούλεψε στο εθνικό μουσείο της Βουδαπέστης, και από το 1912 έως το 1918, ως καθηγητής μεσαιωνικής ιστορίας στο Zagreb. Για πολιτικούς λόγους εξαναγκάστηκε σε πρόωρη σύνταξη το 1918 και έζησε από τότε ως εκδότης στο Zagreb. Συχνά βρέθηκε σε ανοιχτή πολιτική σύγκρουση με το νεότευκτο Βασίλιο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, και το 1921 καταδικάστηκε σε τρισύμισυ χρόνια φυλάκιση. Το 1928, του προσέφεραν την έδρα της νοτιοανατολικής ευρωπαϊκής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης, αλλά η κυβέρνηση του Βελιγραδίου τον εμπόδισε απ’ το να αποδεχτεί αυτή την θέση. Δολοφονήθηκε το 1931 από 2 Σέρβους μυστικούς πράκτορες.
Ανάμεσα στα γραπτά του Šufflay τα σχετικά με τους Αλβανούς, είναι τα “Povijest severnih Arbanasa” (Η ιστορία των βόρειων Αλβανών), που εκδόθηκε στο Βελιγράδι το 1924, το “Städte und Burgen Albaniens hauptsächlich während des Mittelalters” (Οι Πόλεις και τα Φρούρια της Αλβανίας, Πρωταρχικά κατά τη διάρκεια των Μεσαιωνικών Χρόνων), που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1924, και το “Srbi i Arbanasi: njihova simbioza u srednjem vjeku” (Σέρβοι και Αλβανοί: Η συμβίωση τους κατά τα Μεσαιωνικά Χρόνια), που εκδόθηκε στο Βελιγράδι το 1925, καθώς και μία μεγάλη σειρά άρθρων. Μαζί με τους Ludwig von Thallóczy και Konstantin Jireček, εξέδοσε τη σημαντική δίτομη συλλογή αλβανικών ιστορικών κειμένων με τίτλο ‘Acta et diplomata res Albaniae mediae aetatis illustrantia’ (Πράξεις και Διπλωματικές Υποθέσεις που εξιστορούν τα μεσαιωνικά χρόνια στην Αλβανία), που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1913 και το 1918 ο δεύτερος τόμος, καλύπτοντας τα χρόνια από το 344 έως το 1406 μ.Χ.
Ο Milan von Šufflay – όπως και ο Σέρβος εθνολόγος Jovan Erdeljanović – θεωρούσε τους Αλβανούς ως γηγενής στην Αλβανία και απόγονους των Ιλλυριών, ενώ ο γνωστός Τσέχος σλαβολόγος Konstantin Jireček που προαναφέραμε, αν και μεροληπτούσε υπέρ των Σλάβων, θεωρούσε τους Αλβανούς ως απόγονους των Ιλλυριών μεν, αλλά θεωρούσε ότι είχαν έρθει από βορειότερα, από τις ιλλυρικές φυλές που κατοικούσαν στην Δαλματία.
Ας δούμε τώρα ένα μικρό κομάτι ενός άρθρου που έγραψε ο Šufflay σε μία Βιεννέζικη εφημερίδα τον Νοέμβριο του 1912, όταν οι σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις είχαν κατακτήσει το Κόσοβο και έναμεγάλο μέρος της σημερινής Αλβανίας:
«Οι Σέρβοι πολιτικοί θα ήταν καλύτερο να μην αναφέρουν ιστορικές απαιτήσεις στο κυριότερο αλβανικό λιμάνι, αυτό του Δυρραχίου (Durrës), που πρτίθενται να το κατακτήσουν… Σε ιστορικά γραπτά, η ‘Αλβανία’ έγινε τότε ένας συμβατικός όρος, αναφερόμενη στην ορθογώνια ορεινή περιοχή ανάμεσα στο Τίβαρ, Πρίζρεν, Οχρίδα και Βαλόνα (Αυλώνα). Αυτή είναι η περιοχή στην οποία οι αυτόχθονες λαοί (Ιλλυριοί, Θράκες) βρέθηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά υπό την εξουσία νέων (κρατικών) σχηματισμών από Έλληνες, Ρωμαίους και Σλάβους, όπως ο κισσός εξαπλώνεται πάνω στα γρανιτένια μνημεία ενός πρώην μεγάλου έθνους, οι Ιλλυριοί. Η λέξη ‘Αλβανία’ έχει χρησιμοποιηθεί ώστε να περιγράψει το μέσο αυτής της ορθογώνιας περιοχής από τα παλιά ιλλυρικά χρόνια…Αυτή η περιοχή ήταν πάντα μία παραμεθόρια περιοχή στην ουσία, ένα όριο ανάμεσα σε γλώσσες, θρησκείες και πολιτικές δυνάμεις. Ήταν ένα προϊόν ανατολής και δύσης, μία συγχώνευση των λιμανιών των Λατίνων και των Ελλήνων, ή ένα αμάγαλμα του Ρωμαϊκού και του Βυζαντινού κόσμου, που ήταν σε ευθεία επαφή με τους βάρβαρους – οι αυτόχθονες Αλβανοί και οι κατακτητές Σλάβοι…Ήταν μόνο στα χρόνια του Σκεντέρμπέη, του οποίου η εξέγερση ακολουθήθηκε σε όλη την Ευρώπη από μεγάλο ενδιαφέρον και υποστηρίχθηκε δραστήρια, που οι άνθρωποι άρχισαν να ενδιαφέρονται περισσότερο για τη σπουδαιότητα της Αλβανίας. Η χώρα έγινε διάσημη, χάρη στη γεωγραφική της θέση. Η μάχη του Σκεντέρμπέη ήταν ένα ακριτικό έπος, οι τελευταίες οδές του οποίου ακόμα τραγουδιούνται…» (Das mittelalterliche Albanien, Neue Freie Presse, Vienna, 28 November 1912, p. 26 & reprinted in Illyrisch-Albanische Forschungen, edited by Ludwig von Thallóczy, Volume 1 (München & Leipzig: Düncker & Humblot, 1916), p. 282-287)
Μάλλον με μπερδεύετε με τον άλλο Αλή.
ΠΑΝΤΩΣ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΕΣΥ .
ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΝΑ ΛΕΣ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟΣ ΚΑΤΙ ΘΑ ΞΕΡΕΙΣ .
Αυτό απλά αποδεικνύει ότι οι Αλβανοί σώθηκαν από το Ισλάμ, και ότι αν δεν υπήρχε το Ισλάμ, οι Αλβανοί πολύ πιθανόν θα είχαν αφομοιωθεί.
ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ ΝΑ ΣΩΘΗΚΑΝΕ ΑΠΟ ΚΑΤΙ .
ΑΛΛΩΣΤΕ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΣΤΟ ΒΟΡΡΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΤΗΚΑΝΕ ΔΕΝ ΕΙΔΑΜΕ ΝΑ ΑΠΟΡΟΦΟΝΤΕ ΟΥΤΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΘΟΛΙΚΟΥΣ ΚΡΟΑΤΕΣ ΟΥΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΠΠΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΟΥΤΕΝΑ ΕΧΟΥΜ ΜΗΤΕΡΑ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ .
Αυτό ισχυριζόταν ο Πρόξενος. Δεν ξέρουμε όμως αν όντως έτσι έγιναν τα γεγονότα.
.
ΛΟΓΙΚΑ ΕΤΣΙ ΕΓΙΝΑΝ . ΑΝ ΕΙΧΑΝΕ ΓΙΝΕΙ ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΗΓΗ ΠΟΥ ΝΑ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΟΥΣΕ ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ ΣΟΒΑΡΟ ΤΟ ΘΕΜΑ.
ΑΛΛΩΣΤΕ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ,
ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΥΠΗΡΞΑΝΕ ΛΙΓΑ ΧΩΡΙΑ , ΠΟΥ ΔΗΛΩΣΑΝΕ ΕΛΛΗΝΕΣ , ΟΜΩΣ ΟΙ ΑΠΟΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΗΜΕΙΩΣΑΝΕ ΩΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΠΟΙΟΙ ΤΙΜΙΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΠΟΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΤΗΓΓΗΛΑΝΕ ΤΗΝ ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΗΛΩΣΑΝΕ .
ΑΡΑ ΑΥΤΑ ΕΧΟΥΝ ΞΑΝΑΣΥΜΒΕΙ .
Μάλλον ήταν απόγονοι Αλβανών που αφομοιώθηκαν και αναμίχθηκαν με Έλληνες .
ΟΧΙ ΜΑΛΛΟΝ.
ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟΣ.
ΤΟ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΟ ΑΝΕΦΕΡΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΤΣΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ .
ΕΝΩ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΙ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΒΑΣΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥΣ ,
ΟΤΙ ΜΙΛΑΝΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ [ ΕΝΩ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΦΙΕΡΙ ΔΕΝ ΜΙΛΑΓΑΝΕ ]
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΑΝΕΦΕΡΕ ΚΑΙ Ο ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑΣ .
ΕΝΩ ΟΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΕΙΧΑΝΕ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ -ΕΛΛΗΝΙΚΗ – ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΜΙΓΩΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΥΣ .
Δεν νομίζω να έδωσα αυτή την εντύπωση.
ΟΤΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΜΕ ΕΙΚΑΣΙΕΣ ΟΤΙ ΟΙ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΤΟΠΙΟΙ ΑΛΛΑ »ΦΕΡΤΟΙ»’ ΚΑΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΟΤΑΝ ΕΙΣΗΛΘΑΝ ΣΕ ΑΥΤΗ ΒΡΗΚΑΝΕ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΑ »ΙΛΛΥΡΙΚΑ ΦΥΛΑ» ΠΑΛΙ ΜΕ ΕΙΚΑΣΙΕΣ , ΤΟΤΕ ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΝΝΟΕΙ;;;
ΑΝ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΑΛΒΑΝΙΣΜΟΣ ΠΩΣ ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΜΕ ΝΑ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΟΥΜΕ;;;;
ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΙΣΜΟ ΣΤΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ .
ΣΟΥ ΞΑΝΑΠΑΜΕ.
ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΔΙΕΚΔΙΚΕΙ ΚΑΜΙΑ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ.
ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΝΑ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΒΓΑΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ , ΤΗ ΜΙΑ ΩΣ ΦΕΡΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΩΣ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΕΝΟΥΣ ΙΛΛΥΡΙΟΥΣ.
ΑΥΤΟ ΑΓΓΙΖΕΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΙΣΤΟΡΙΑΣ .
ΑΡΧΙΖΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΤΑΕΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ »ΣΛΑΒΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ» ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΚΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΙΣΤΟΡΙΑ.
Ο Αλή (ο άλλος) είναι Έλληνας. Έχουμε συναντηθεί μια-δυο φορές. Συμφωνούμε σε πολλά, διαφωνούμε σε κάποια άλλα.
Υ.Γ.
Ο Αραβαντινός ξαναλέω είπε ότι αυτοί οι Ελληνοαλβανοί ομοιάζουν σε όλα με τους Αλβανούς, εκτός του ότι μιλάνε και ελληνικά.
Μια από τις παραπανω ανακριβείς πηγες εκανε αστοχη μνεια στις ενδυμασίες της Διμπρας της βορειου Αλβανιας ,
λεγοντας πραγματα που δεν ισχυουν προκειμενου να βγαλει συμπερασματα που ηθελε .
Ας παρουμε μια γευση από Διμπρα
Ενώ μια ακομα αναφορα στο Κοσσοβο την πιο βορεια περιοχη της Αλβανιας
Τί έλεγε η πηγή για την Ντίμπρα;
»»»»»’«ΟΤΙ Η ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΣΙΓΟΥΡΟ»
Από τί και από ποιόν;»»»»»’
ΚΑΤΑΡΧΗΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΒΑΝΟΛΟΓΟ ΣΟΥΦΛΑΥ.
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΕΓΚΡΙΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ.
ΑΚΑΙ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ
»»’«λογω ομοθρησκειας μονο και μονο…θα επρεπε τοτε με βαση αυτό το αφήγημα και οι καθολικοι Αλβανοι να πολεμανε εναντιων των Αλβανων μουσουλμαμνων και υπερ των καθολικών Κροατων η των καθολικών Ιταλων για παράδειγμα .»
Αυτό είναι υπόθεση. Γιατί οπωσδήποτε θα έπρεπε να συμβεί αυτό;»»»»
ΣΩΣΤΑ .
ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΚΙΑ ΣΟΥ ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΗΤΑΝ
»’ΑΛΒΑΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΛΟΓΩ ΟΜΟΘΡΗΣΚΕΙΑΣ»»
ΚΑΙ ΑΥΤΗ Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΜΕ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΣΤΟ ΒΟΡΡΑ .
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΚΑΝΑΝ.
ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΜΕΝ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΕΝΩ ΟΙ ΔΕ ΓΡΑΙΚΟΑΛΒΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ.
ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΝΑΛΥΣΑΜΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
Μα και η λέξη «Gjirokaster» είναι ελληνολατινικής προέλευσης. Τί σημαίνει αυτό δηλαδή; Οι βόρειοι το προφέρουν Gjinokaster.
ΠΡΩΤΟΝ ΕΙΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ.
ΔΗΛΑΔΗ ΟΝΟΜΑΤΟΔΩΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΑΝ ΗΤΑΝ »’ΕΛΛΗΝΟΛΑΤΙΝΙΚΗ»’ ΘΑ ΛΕΓΟΤΑΝΕ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΕΛΟ.
ΠΟΥ ΠΑΛΙ ΔΕΝ ΛΕΕΙ ΚΑΤΙ ΑΦΟΥ ΚΑΙ Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΣΤΕΛΟ [ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΣΤΡΟ] ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΛΕΞΗΣ ΚΑΣΤΕΛΟΥΜ.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΩΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ
»’ΕΛΛΗΝΟΛΑΤΙΝΟΦΩΝΟΥΣ»’ .
ΑΠΛΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΟΙ ΒΟΡΕΙΟΙ ΛΕΝΕ ΚΑΙ ΤΗ ΒΛΟΡΑ ΩΣ ΒΛΟΝΑ
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΩΤΕΡΗ »ΑΛΒΑΝΙΚΗ» ΟΝΟΜΑΣΙΑ.
ΑΠΛΑ ΟΙ ΤΟΣΚΗΔΕΣ ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΓΝΩΣΤΟ ΡΩΤΑΚΙΣΜΟ ΚΑΙ ΛΕΝΕ »’ΒΛΟΡΑ ,ΤΖΙΡΟΚΑΣΤΡΑ»’ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΓΚΕΚΗΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΛΕΝΕ »»ΒΛΟΝΑ , ΓΚΙΝΟΚΑΣΤΡΑ»’
ΑΠΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ……
«Η σημερινη αλβανοφωνη μουσουλμανικη Κελτσιρε ως Κλεισουρα .» Το Kelcyre προφέρεται ως «Κλιτσούρ».
ΣΩΣΤΑ ΑΛΛΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Η ΠΑΛΙΑ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΝΟΤΙΩΣ ΤΗΣ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΕΧΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΕΙΤΕ ΕΞΞΕΛΛΗΝΙΣΜΕΝΕΣ ΑΛΛΟΕΘΝΕΙΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΛΛΩΣΤΕ .
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ……
ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
ΣΤΑ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
Η ΚΥΡΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ-ΠΕΡΙΞ ΤΩΝ ΤΙΡΑΝΩΝ ΗΤΑΝ
ΤΑ ΑΛΒΑΝΙΚΑ
ΕΝΩ ΣΤΟ ΑΡΓΥΡΙΚΑΣΤΡΟ – ΠΕΡΙΞ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΗΤΑΝ
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Ανέφερες τα Τίρανα και είπες ότι και εκεί πήγαν άνθρωποι από αλλού.
ΓΙΑ ΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΔΕΝ ΑΝΕΦΕΡΑ ΚΑΤΙ .
ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΣΧΟΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΙΣΤΟΡΙΑ
ΕΙΠΑ ΟΤΙ ΠΟΛΛΟΙ ΚΟΡΒΕΛΕΣΙΩΤΕΣ ΗΡΘΑΝ ΑΠΟ ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΑ . ΑΥΤΟ ΤΟ ΛΕΝΕ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΙΟΙ .
ΚΑΙ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ »’ΤΟ ΚΟΡΒΕΛΕΣΙ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ »»
«Το σημερινο Πυλιουρ καταγραφηκε ως Πυλιουρι .» Και το pilur είναι παλαιοαλβανικό.
ΠΡΩΤΟΝ ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΚΕ ΩΣ ΠΥΛΙΟΥΡΙ ΔΗΛΑΔΗ Η ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΤΕΓΡΑΨΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟΥ
ΑΡΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟ ΑΚΟΥΣΑΝΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΤΟΠΙΟΥΣ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΠΟΓΡΑΦΕΙΣ .
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΛΑΙΟΑΛΒΑΝΙΚΟ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΤΟ ΑΠΟΚΛΕΙΩ ΚΙΟΛΑΣ .
ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΣΟΥ ΒΡΩ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣΗ ΠΑΛΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΒΑΣΙΜΕΣ
ΠΥΛΙΟΥΡΙ – ΠΥΛΙΟΥΡΟΣ….
ΠΥΛΗ – ΟΥΡΟΣ . ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΦΥΛΑΕΙ ΤΗΝ ΠΥΛΗ – ΠΕΡΑΣΜΑ ΑΡΚΕΤΑ ΒΑΣΙΜΗ ΕΤΥΜΟΛΟΓΗΣΗ .
Η ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΙΟΥΡΙ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΩΣ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ .
Και το Νίβαν και το Σέπερ είναι αλβανικά (ίσως και σλάβικα) αλλά και άλλο ονόματα της περιοχής έχουν λατινική και σλάβικη ρίζα, π.χ. Τρανοσίστ, ……
ΠΡΩΤΟΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙΣ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΤΟΠΟΝΥΜΙΩΝ ΟΠΩΣ Ο ΦΑΛΜΕΡΑΥΕΡ……ΔΗΛΑΔΗ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΑ ….
ΔΗΛΑΔΗ »ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΙΚΟ Η ΣΛΑΒΙΚΟ»’
ΔΗΛΑΔΗ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΔΩ ΚΟΝΤΙΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ
ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ.
ΚΑΙ ΤΟ ΛΕΣ ΜΑΛΙΣΤΑ ΘΑΡΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ.
ΝΑ ΜΟΥ ΕΛΕΓΕΣ »ΜΑΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΣΕΡΒΙΚΟ Η ΒΟΥΛΑΡΙΚΌ» ΝΑ ΠΩ ΝΤΑΞΕΙ ……
ΑΛΛΑ ΝΑ ΛΕΣ ΕΙΝΑΙ »ΑΛΒΑΝΙΚΟ Η ΣΛΑΒΙΚΟ» ΜΟΝΟ ΚΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΙΣ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ …..
ΕΠΙΣΗΣ Η ΛΕΞΗ ΤΡΑΝΟΣΙΣΤΑ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΤΙ ΣΤΑ ΣΛΑΒΙΚΑ
ΕΠΙΣΗΣ ΕΙΣΑΙ ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΛΕΓΟΝΤΑΣ »’ΑΛΒΑΝΙΚΟ Η ΣΛΑΒΙΚΟ»’ ΑΦΟΥ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΣΟΥ ΒΡΩ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΥΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ
ΠΧ ΝΙΒΑΝΗ ΕΚ ΤΟΥ ΝΙΒΩ ΒΛΕΠΕ ΠΟΔΟΝΥΦΤΗΣ ΠΟΤΑΜΟΣ .
ΝΙΒΑΝΗ , ΠΕΤΡΑΝΗ
ΣΕΠΕΡ ΕΚ ΤΟΥ ΙΣΑ ΠΕΡΑ- ΣΑΠΕΡΑ ΛΕΞΗ ΠΑΣΙΓΝΩΣΤΗ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ .
ΔΕΝ ΔΟΥ ΛΕΩ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΙΣΧΥΕΙ
ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΩ ΠΙΟ ΙΣΧΥΡΕΣ ΤΙΣ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ ΕΤΥΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΟΤΙ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ .
Η κατάληξη όπουλος-όπουλο ελληνική. Ναι. Όμως το «Στεγκ» πρέπει να είναι αλβανικό ή σλάβικο.
ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ .
ΣΛΑΒΙΚΟ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΘΑ ΤΟ ΔΕΙΞΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ.
ΠΑΝΤΩΣ ΚΑΝΕΝΑΣ ΣΛΑΒΟΣ ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ ΝΑ ΕΔΙΝΕ ΤΕΤΟΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ .
ΔΗΛΑΔΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΛΑΒΙΚΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ »’ΣΤΕΓ» ,
Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΗ ΕΠΙΡΟΗ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ
»»»’ λεγοτανε Βεργος .» Λογικό, αφού βρισκόταν σε περιοχή με την επιρροή της ελληνικής κουλτούρας και γλώσσας. Σου φαίνεται για ελληνικό όνομα;
ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΤΙ ΕΝΝΟΕΙΣ »ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ»
ΠΑΝΤΩΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΚΕ ΩΣ ΒΕΡΓΟΣ ΑΡΑ ΗΛΙΟΥ ΦΑΙΝΟΤΕΡΟΝ .
ΕΠΙΣΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΕΡΜΗΕΥΣΟΥΝ
ΠΧ ΒΕΡΓΑ
ΟΠΟΤΕ ΣΥΝΕΧΙΖΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΠΟΥ ΠΟΥ ΣΠΑΝΙΑ ΚΟΙΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΕΝΟΣ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟΥ .
λεγοτανε Πετρανη.» Εντάξει. Μάλλον από την ελληνική λέξη πέτρα. Λογικό. Και λοιπόν;
ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΟΤΙ
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΛΙΑ ΗΤΑΝ ΕΞΑΠΛΩΜΕΝΗ ΣΕ ΕΥΡΗΤΕΡΗ ΕΚΤΑΣΗ ΑΠΟ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ .
ΤΟΣΟ ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΕΡΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ
ΛΙΓΟ Η ΠΟΛΥ , ΣΕ ΜΟΡΦΗ ΜΟΝΟΓΛΩΣΣΙΑ Η ΔΙΓΛΩΣΣΙΑΣ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΤΟ ΞΕΡΟΥΜΕ.
«Ενώ και χωρια όπως Δερβιτσανη [ το τελευταιο αμιγως ελληνοφωνο χωριο της μειονοτητας σημερα ]» σλάβικο όνομα
ΜΗΝ ΤΑ ΜΠΛΕΚΕΙΣ.
ΠΡΩΤΟΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΣΛΑΒΙΚΟ.ΕΧΕΙ ΥΠΟΘΕΙ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΛΠ .
ΔΕΥΤΕΡΟΝ
ΔΕΡΒΙΤΣΑΝΗ ΤΗΝ ΛΕΓΑΝΕ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ.
ΜΗΝ ΚΟΙΤΑΣ ΤΟ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ ΑΛΛΑ ΤΟ ΠΟΙΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝ ΣΤΟ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΟ ΠΡΟΦΕΡΟΥΝ .
ΑΛΛΙΩΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ ΟΤΙ Η
ΒΛΟΡΑ
Η ΝΤΟΥΡΕΣ ΚΛΠ
ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ.
Η ΟΤΙ Η ΝΙΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ
ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΛΕΕΙ ΚΑΤΙ.
ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝΕ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΤΗ ΝΙΣ ΓΑΛΛΟΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΦΕΡΟΥΝ ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ
.ΟΠΟΤΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝ Η ΔΕΡΒΙΤΣΑΝΗ ΕΙΝΑΙ ΣΛΑΒΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ [ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΠΟΔΥΚΝΥΕΤΑΙ ΚΙΟΛΑΣ ] ΑΛΛΑ ΤΟ ΟΤΙ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΖΑΝΕ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ .
Είπα ότι τα ονόματα Δερβιτσάνη και Τρανοσίστ είναι σλάβικα, όχι ότι οι κάτοικοι τους είναι Σλάβοι. Η κατάληξη ιστ (iste) στα τοπονύμια είναι σλάβικη. σλαβικό τοπωνυμικό επίθημα που στην ελληνική γλώσσα αποδίδεται σχεδόν πάντα ως -ίστα. Το σλαβικό πρωτότυπο μπορεί να είναι τόσο το θηλυκό -išta όσο και το ουδέτερο -ište. Παραδείγματα είναι η Χρούπιστα, η Σιάτιστα, η Λαψίστα, η Τριχοβίστα και η Σφήνιστα κλπ.
Το επίθημα –išt- έχει αναμφίβολα συλλογικό (collective) χαρακτήρα μιας και χρησιμοποιείται γραμματικά σε ορισμένες σλαβικές γλώσσες για το σχηματισμό πληθυντικών όπως λ.χ. στις λέξεις δρόμος και όνειρο. Τα πρωτο-σλαβικά pǫtŭ = «δρόμος» και sŭnŭ «όνειρο» έδωσαν τα ΠΣΜ (πρότυπα σλαβομακεδονικά) pat, son και τα βουλγαρικά pət και sən. Οι αντίστοιχοι πληθυντικοί είναι patišta/pətišta και soništa/ səništa. Τα σερβικά ανάλογά τους είναι τα put/san με πληθυντικό putovi/snovi (sni).
Όπως θα εξηγήσω παρακάτω, το συλλογικό επίθημα -išt- του Σλαβικού κλάδου είναι ισολειτουργικό με το συλλογικό επίθημα Hoffmann που στην Ελληνική απαντά ως -ων:
Ελληνική:
κάλαμος > καλαμ-ών = «μέρος με πολλά καλάμια»
πόσθη/σάθη (= «πούτσα») > παρατσούκλι πόσθ-ων/σάθ-ων = «πουτσαράς, που έχει μεγάλη πούτσα»
Σλαβική:
OCS grobŭ = «τάφος» > grob-ište = «μέρος με πολλούς τάφους, νεκροταφείο»
βουλγ. žena = «γυναίκα» > παρατσούκλι žen-ište = «μεγαλόσωμη γυναίκα, νταρντανογυναίκα»
Στην σλαβομακεδονική διάλεκτο της Καστοριάς απαντά ο διαλεκτικός τύπος -šč- = -št- και…..
Στις παρακάτω εικόνες από τον Αυστρουγγρικό Χάρτη του 1904 με κόκκικο τα επιθήματα -ište/-išta (Zupaništa, Hrupišta κλπ.) και με μπλέ τα δύο παραδείγματα σε -išča (Gališča, Slimnišča).
Η «φτέρη» στις νοτιο-σλαβικές γλώσσες είναι paprat, επομένως το σερβικό τοπωνύμιο Papratište είναι «το μέρος με τις πολλές φτέρες». Το «παζάρι» στην σερβο-κροατική είναι trg, o «έμπορος» trgovac και η πόλη με το «μεγάλο παζάρι» όπου «μαζεύονται πολλοί έμποροι» είναι trgovište και απαντά στα τοπωνύμια Trgovište. Στην Ρουμανία, η πρωτεύουσα της Βλαχίας του Δράκουλα ήταν το Târgoviște, ενώ ομώνυμη πόλη υπάρχει και στη Βουλγαρία (Tǎrgovište).
Στην Ελλάδα έχουμε σύμφωνα με τον Φαίδωνα Μαλιγκούδη:
» Τεργοβίτσα: Μικροτοπωνύμιο της κοινότητας Ζάβιτσα στην Ακαρνανία (25). Μιας περιοχής, στην οποία υπάρχουν εμφανή τα ίχνη της σλαβικής τοπωνυμίας, διότι παραδίδονται πρωτογενείς σλαβικοί σχηματισμοί (με επιθήματα –ovo, ica κ.τ.λ.) από σλαβικά προσηγορικά, όπως τα τοπωνύμια Korytьno, Stěnovьcь, Grazdenica κ.τ.λ. (27). Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν δυσκολίες να ετυμολογηθεί το μικροτοπωνύμιο αυτό από το σλαβικό Tъrgovica από το ουσ. tьrgь= «αγορά». Ο εντοπισμός του τοπωνυμίου αυτού στην περιοχή αυτή έχει σημασία για δύο λόγους: πρώτον, διότι αποτελεί το μοναδικό μέχρι σήμερα γνωστό στον ελλαδικό χώρο τοπωνύμιο που σχηματίστηκε από το παραπάνω ουσιαστικό και δεύτερον, διότι παρέχει ενδείξεις για τη λειτουργία αγοράς στην περιοχή αυτή, όπου, κατά το Μεσαίωνα, υπήρχε εγκατάσταση φορέων της σλαβικής. Η ύπαρξή του επιβεβαιώνει εξάλλου έμμεσες μαρτυρίες των γραπτών πηγών ότι οι Σλάβοι της Ελλάδος διατηρούσαν εμπορικές σχέσεις τόσο με τα μεγάλα αστικά κέντρα (28), όσο και μεταξύ τους για την ανταλλαγή των προϊόντων τους (29).»
Εδώ θα διορθώσω τον Μαλιγκούδη λέγοντας πως η Τεργοβίτσα Ακαρνανίας ΔΕΝ είναι το μόνο σλαβικό τοπωνύμιο εν Ελλάδι που περιέχει τον όρο tьrgь= «αγορά». Ήδη έχω αναφέρει την Τριχοβίστα (νυν Καμποχώρι) στο Ρουμλούκι Ημαθίας, κοντά στην οποία υπήρχε η «Σκάλα» (= μικρή αποβάθρα στην Λουδιακή λίμνη/βάλτο των Γιαννιτσών) της Τριχοβίστας…..
.,.,.,.,.
«ΑΥΤΗ Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΜΕ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΣΤΟ ΒΟΡΡΑ .»
Δεν είναι έτσι. Το ένα είναι μία υπόθεση (κάτι που υποθετικά θα μπορούσε να συμβεί), το άλλο είναι ένα γεγονός (κάτι που συνέβη).
.,.,.,.
κάστρο < μεσαιωνική ελληνική κάστρον < λατινική castrum
castrum < ινδοευρωπαϊκή (ρίζα) *From Proto-Indo-European *ḱes- (“to cut, cut off, separate”(κόβω, χωρίζω)) (Watkins, 1969). An older etymology (1899) derived castrum from Latin casa, and proposed an ultimate etymon from a Sanskrit root (sic) *skad-, "to cover".
Υπάρχει όμως και η θεωρία ότι το λατινικό castrum είναι δάνειο από την ελληνική λέξη 'καστρώ' ή 'καταστρόω' που σημαίνει 'σκορπάω στο έδαφος'. (Francis Edward Jackson Valpy, "A Manual of Latin Etymology, as Ultimately Derived … from the Greek", Longman, 1852)
Αλλόγλωσσα παράγωγα
~ μεσαιωνική ελληνική: κάστρον
~ νέα ελληνική: κάστρο
Συνώνυμα
~ castellum
~ castra (θηλυκό)
"Αλλοτε πάλι τα λατινικά ήταν το σημείο εκκίνησης της γλωσσικής αλυσίδας: το castrum, ας πούμε, που εμείς το πήραμε ως κάστρον και το δανείσαμε με τη σειρά μας στους άραβες που το είπαν κασρ -θα θυμάστε το Ουμ Κασρ του πρόσφατου πολέμου, που δικαίωσε την ετυμολογία του, καθώς μέρες πολλές ανακοίνωναν τα προπαγανδιστικά πρακτορεία των εισβολέων την κατάληψη της μικρής πόλης χωρίς να την έχουν ολότελα κυριεύσει. Το αραβικό λοιπόν κασρ ξαναγύρισε στα ιταλικά ως cassaro και στα ελληνικά κάσαρο, το &πρυμναίο τμήμα του καταστρώματος, που καθώς είναι ανυψωμένο θυμίζει όντως κάστρο· με το άρθρο μαζί, αλ-κασρ, η ίδια λέξη περνάει στα ισπανικά, όπου alcazar είναι μέρος οχυρό, φρούριο -κι αν μας διαβάζει κάποιος Λαρισαίος μπορεί να μας διαφωτίσει γιατί άραγε το γήπεδο της ΑΕ Λάρισας έχει βαφτιστεί Αλκαζάρ; άραγε είναι κάστρο άπαρτο στα εντός έδρας παιχνίδια ή υπάρχει άλλος λόγος;" του Σαραντάκου.
The commonest Latin syntagmata for the term castra are:
~ castra stativa: permanent camp/fortresses
~ castra aestiva: summer camp/fortresses
~ castra hiberna: winter camp/fortresses
~ castra navalia or castra nautica: navy camp/fortresses
In Latin the term castrum is much more frequently used as a proper name for geographical locations: e.g. Castrum Album, Castrum Inui, Castrum Novum, Castrum Truentinum, Castrum Vergium. The plural was also used as a place name, as Castra Cornelia, and from this come the Welsh place name prefix "Caer" and English suffixes "Caster" and "Chester"; e.g. Winchester, Lancaster.
Castrorum Filius was one of names used by the emperor Caligula and then also by other emperors.
"Castro", also derived from "Castrum", is a common Spanish family name as well as toponym in Italy, the Balkans and Spain and other Hispanophone countries, either by itself or in various compounds such as the World Heritage Site of Gjirokastër (earlier Argurokastro).
The terms stratopedon ("army camp") and phrourion ("fortification") were used by Greek language authors to translate castrum and castellum, respectively.
ΛΙΓΑ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ ΠΟΥ ΑΠΟΔΥΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΤΡΟΠΑΡΑΔΟΤΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ .
ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟ ΠΑΛΙΑ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΕΣ .
∆οξάτες. Το 1905-1906 κάτοικοι του χωριού, εγκατεστηµένοι στην Κων/πολη ή ακόµα και στο χωριό ήταν συνδροµητές των «Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστήµατων εν Κωνσταντινούπολει»1047.
1047. Κατάλογος εγγραφέντων συνδροµητών, «Εθνικά Φιλανθρωπικά Καταστήµατα εν Κωνσταντινούπολει», Εν Κων/πολει 1906, σελ. 382 1048
ΕΠΙΣΗΣ ΜΙΑ ΕΝΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΗ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ
Ως προς το θρήσκευµα όλοι οι κάτοικοι ήταν και είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και ως προς την γλώσσα µιλούσαν την αλβανική παραφθαρµένη και λιγότερο την ελληνική µέχρι που µετά το 1913 περιορίστηκε τόσο πολύ που εγκαταλήφθηκε. Η µη σωστή χρήση της αλβανικής γλώσσας939 στην περιοχή της Ζαγοριάς, όπως και στις γύρω αλβανόφωνες περιοχές…..
939. Vasil Bici, Ceshtje te dygjuhesise ne shkollat e pakicave, σελ. 70
Η ΠΑΛΑΙ ΠΟΤΕ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΥΤΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΝΟΤΙΩΣ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΕΣ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
Σύµφωνα µε το τουρκικό κατάστιχο του 1431 ανήκε στο Vilayet Aryurikasri και αποκαλούνταν nahiyet Edrine (υποδιοίκ. ∆ρυνούπολις) και περιελάµβανε την περιοχή από τη Λέκλη µέχρι και την κοιλάδα του Γυφτοποτάµου598.
ΕΠΙΣΗΣ
Ήθη και έθιµα, προλήψεις και δεισιδαιµονίες, µοιρολόγια και παραµύθια της Ρίζας [ Rheze ] , είναι σχεδόν τα ίδια, όπως και στα άλλα τµήµατα της Ηπείρου.
ΝΑ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΟΦΡΟΝΕΣ ΤΟΥ ΛΑΜΠΟΒΟΥ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ [ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΦΡΟΝΕΣ ]
Κάποιοι Κατωλαµποβίτες στα µέσα Σεπτεµβρίου του 1910 έστειλαν επιστολή534 στον πρόξενο Αργυροκάστρου Χαλκιόπουλο, στην οποία ανέφεραν ενδιαφέροντα ζητήµατα όπως: «-προ δέκα µηνών οι φατρίες προελθούσες εξ ατοµικών λόγων ανήλθαν µέχρι του σηµείου ώστε εξερράγη αγώνας τροµερός που αποβλέπει στην εξόντωση µας, αγώνας ζωής ή θανάτου…κατά της πατρίδας .
-εµείς οι άµοιροι παιδείας, τελείως παρασυρθήκαµε αφ’ενός µεν υπό επιτηδείων προσώπων, αφ’ετέρου δε καταπιεσθήκαµε υπό της άλλης µερίδας
ΑΥΤOI ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΟΤΕ ΑΛΒΑΝΟΦΡΟΝΕΣ
τόσο ώστε απελπισθέντες πλέον και µη ευρίσκοντας άλλη διέξοδο, διότι θελή- σαµε να έλθοµε σε συνεννόηση µε το εθνικό µας κέντρο
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΙΧΑΝΕ »ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ»’
αλλά αδύνατον, τούτο διατεθέν ύπουλος και τεχνηέντως υπό των εκάστοτε επιτηδείων, όχι µόνο µας απέπεµψε και δεν µας δέχτηκε, αλλά και τους δυστυχείς διδασκάλους που είχαµε διορίσει, απέπεµψε εν ώρα χειµώνος.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΟΠΩΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΦΡΟΝΩΝ ΤΟΥΣ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟ ΚΕΙ ΜΕΡΙΑ ΠΑΡΟΤΙ ΩΣ ΤΟΤΕ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΜΕΡΙΑ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ .
Και έτσι ριφθήκαµε στο κίνηµα της 20ης Μαρτίου 1909 ή του Αλβανισµού. Και ότι υποπέσαµε στον αλβανισµό όχι εκ πεποι- θήσεως και ελευθέρης βουλήσεως αλλά καταπιεσθέντες από της άστοργης διαγωγής του τότε προξένου και της τότε Μητροπόλεως χάρη της µερίδας των επιτηδείων.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΑ ΛΑΘΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΦΙΛΑΡΓΡΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΑΡΚΕΤΟΥ ΕΚ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΦΡΟΝΩΝ ΠΡΟΣ ΤΙ ΑΓΚΑΛΕΣ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟ ΔΙΚΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΟΠΩΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΜΟΛΟΓΟΥΝ….
Μη νοµίζετε
ότι ο Κ. Ντίλιος έχει συναίσθηση εθνισµού …..
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΟΤΙ ΕΝΑΣ ΣΥΝΤΟΠΙΤΗΣ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΕΘΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΞΗΓΟΥΝ …..
όταν ανακηρύχθηκε το οθωµανικό σύνταγµα περιφερόνταν διάφορα χωριά Λιούντζης υπέρ του αλβανισµού.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤ ΠΕΡΙΕΡΧΟΤΑΝΕ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΙΟΥΝΤΖΗΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΣΜΟΥ.
ΑΝ ΥΠΗΡΧΕ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΟ ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΕΝ ΘΑ ΧΡΕΙΑΖΟΤΑΝΕ ΝΑ ΠΕΡΙΕΡΧΕΤΑΙ ΤΑ ΧΩΡΙΑ .
ΤΟ ΕΚΑΝΕ ΓΙΑΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΗΤΑΝ [ΤΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ] ΔΙΧΑΣΜΕΝΟΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥΣ .
ΝΑ ΜΗΝ ΠΟΥΜΕ ΕΛΛΗΝΟΦΡΟΝΕΣ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ.
ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.
Σούχα. ….
. Η κεντρική εκκλησία ήταν αφιερωµένη στην Αγία Παρασκευή και επί του κατωφλίου της θύρας του νάρθηκα ήταν εντοιχισµένη επιτύµβιος πλάκα, που έφερε την εξής επιγραφή: «Λυσίµαχε Φιλίππου, Άνδρων Λυσήνος Πράϊνε Σωστρίωνος, Φιλίστα Σωστρίων χαίρετε»1008
Ζέη. Ήταν το µοναδικό χωριό της περιοχής Ζαγοριάς που τελούσε την Θεία Λειτουργία στην ελληνική γλώσσα µέχρι το 1953.
Ιερά Μονή Σπηλαίου στη Σαρακινίστα.
»’Την πρώτη αναφορά έχουµε στα 1613, από επιγραφή που αναφέρει: «Ανιστορήθη .. Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας εν τις ηµέρες του Επισκόπου Ματθαίου δια συνδροµή, κόπου και εξόδων των ευγενεστάτων Σαρακινίστης»»
Είπα ότι τα ονόματα Δερβιτσάνη και Τρανοσίστ είναι σλάβικα, όχι ότι οι κάτοικοι τους είναι Σλάβοι. Η κατάληξη ιστ (iste) στα τοπονύμια είναι σλάβικη. σλαβικό τοπωνυμικό επίθημα που στην ελληνική γλώσσα αποδίδεται σχεδόν πάντα ως -ίστα. Το σλαβικό πρωτότυπο μπορεί να είναι τόσο το θηλυκό -išta όσο και το ουδέτερο -ište. Παραδείγματα είναι η Χρούπιστα, η Σιάτιστα, η Λαψίστα, η Τριχοβίστα και η Σφήνιστα κλπ
ΤΙΠΟΤΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ.
ΤΟ ΘΕΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΟΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΚΕΙΝΕΣ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΕΣ ΩΣ ΤΟ ΤΕΠΕΛΕΝΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΩΣ ΤΗ ΔΕΡΒΙΤΣΑΝΗ.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΟΛΗ Η ΝΟΤΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ [ ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΡΟΥΓΙΑΣ ] ΕΧΕΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ ΣΛΑΒΙΚΑ- ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΑΛΒΑΝΙΚΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ. ΟΠΟΤΕ ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙ ΤΟΠΟΝΥΜΙΩΝ ΔΕΝ ΣΥΜΦΕΡΕΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΣΟΥ .ΓΙΑΤΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧΕΙ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΤΕΙ ΤΟ ΘΑΜΕ , ΕΧΕΙ ΑΠΑΝΤΗΘΕΙ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥΣ , ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΠΑΛΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΚΑΤΙ ΑΝΑΛΟΓΟ
ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΟ ΝΑ ΤΟ ΕΠΑΙΖΑ ΚΑΙ ΕΓΩ ΦΑΛΜΕΡΑΥΕΡ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΛΑΒΙΚΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΣΚΙΠΕΡΙΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕ ΤΙΠΟΤΑ .
ΕΠΙΣΗΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑ ΑΚΟΜΑ ΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΡΑΝΟΣΙΣΤΑ ΣΤΑ ΣΛΑΒΙΚΑ ;;;;
ΓΙΑΤΙ ΓΙΑ ΝΑ ΛΕΣ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΛΑΒΙΚΟ ΚΑΤΙ ΘΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ…..
ΑΛΛΑ ΣΟΥ ΛΕΩ ΟΤΙ ΚΑΙ ΣΛΑΒΙΚΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΟΙ ΤΟ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ.
ΕΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝ Η ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΙΣΤΑ ΚΑΝΕΙ ΕΝΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ ΣΛΑΒΙΚΟ [ΤΡΑΝΟΣΙΣΤΑ ] ΕΝΩ Η ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΟΠΟΥΛΟ [ ΣΤΕΓΟΠΟΥΛΟ] ΚΑΝΕΙ ΕΝΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΟ ΠΑΛΙ ΣΛΑΒΙΚΟ ΓΙΑΤΙ
»’ΤΟ ΣΤΕΓ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΒΑΝΙΚΟ Η ΣΛΑΒΙΚΟ»»
ΔΥΟ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΔΥΟ ΣΤΑΘΜΑ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ.
Δεν είναι έτσι. Το ένα είναι μία υπόθεση (κάτι που υποθετικά θα μπορούσε να συμβεί), το άλλο είναι ένα γεγονός (κάτι που συνέβη).
ΤΟ ΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΓΕΓΟΝΟΣ Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΕ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ »’ΑΛΒΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΟΥ ΛΟΓΩ ΟΜΟΔΟΞΙΑΣ ΤΑ ΒΡΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ»»
ΕΝΩ Η ΑΛΛΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΒΑΡΗΤΗΤΑ ΑΦΟΥ ΕΧΕΙ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΚΙΑ ΣΑΣ
Α] ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΖΟΥΝΕ ΣΑΝ ΣΕ ΘΥΛΑΚΑ
Β]Ο ΘΥΛΑΚΑΣ ΒΡΙΣΚΕΤΕ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΗΣ ΣΚΙΠΕΡΙΑΣ
Γ]Ο ΘΥΛΑΚΑΣ ΕΧΕΙ ΕΠΑΦΗ ΕΣΤΩ ΕΜΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΜΟΔΟΞΟΥΣ ΚΡΟΑΤΕΣ
Δ]Ο ΘΥΛΑΚΑΣ ΕΧΕΙ »’ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ»’ ΚΕΦΑΛΗ ΤΟΝ ΠΑΠΑ
ΔΗΛΑΔΗ ΠΛΗΡΗ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΛΗΡΕΙ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ »ΑΛΒΑΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ »’ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ.
ΑΡΑ ΕΣΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΡΜΗΝΕΥΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΝΤΕΛΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝΕ.
ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ.
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΥ ΗΤΑΝ ΠΟΛΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ , ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΟΣΟ ΧΡΕΙΑΖΟΤΑΝΕ .
κάστρο < μεσαιωνική ελληνική κάστρον < λατινική castrum
ΚΑΛΗ Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΕ ΤΙΠΟΤΑ ΤΟ ΟΤΙ ΤΟ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΠΩΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ
.
ΑΝΑΡΩΤΙΜΕ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΕ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΥΦΥΛΙΟ ΝΑ ΛΕΛΕ ΜΕ ΥΠΕΡΗΦΑΝΙΑ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΕΝΟΣ ΤΟΠΟΥ ''ΕΔΩ ΜΕΝΟΥΝ ΕΛΛΗΝΕΣ'' Η ''ΑΠΟ ΔΩ ΠΕΡΑΣΑΝΕ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ'''
ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΤΕ ΝΑ ΣΒΗΣΕΤΕ ΚΑΘΕ ΙΧΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ
ΝΑ ΜΟΥ ΠΕΙΣ ΕΔΩ ΕΙΧΑΤΕ ΕΠΙ ΧΟΤΖΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΗΚΩΝΕ ΠΟΛΛΑ ΕΤΗ ΦΥΛΑΚΗΣΗΣ Η ΟΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΟΥΣΙΑΣΙΤΚΑ Η ΛΕΞΗ '''ΦΙΛΕΛΛΗΝΑΣ''.
ΔΗΛΑΔΗ Η ΛΕΞΗ ΦΙΛΕΛΛΗΝΑΑΣ ΗΤΑΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ.
ΟΠΟΤΕ ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ
Για την Ελλάδα το θέμα των τοπονυμίψν έχει ξεκαθαριστεί όπως λες, αλλάζοντας το κράτος χιλιάδες τοπονύμια από τα σλαβικά σε νεότερα ελληνικά.
εγώ 2 άλλες απογραφές (το κείμενο στα αγγλικά), χωρίς να τις υιοθετώ με απόλυτη σιγουριά. Μπορεί τα κείμενα που έχω να λένε την αλήθεια, μπορεί να λένε και ψέματα
ΠΑΝΤΩΣ ΤΟ ΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙΣ ΚΑΤΙ ΑΚΡΙΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΟ.
ΟΥΤΕ ΤΙΜΙΟ.
ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΝ ΛΕΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΤΟ ΔΕΧΕΣΑΙ.
ΠΧ
ΛΙΓΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ …
ΣΤΗ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΕΛΙΔΑ ΑΠΟ ΟΠΟΥ ΑΝΤΛΗΣΕΣ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΟΥ , ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΧΑΡΤΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΩΝ ΤΟΝ ΛΙΘΟΞΟΟΥ
ΡΙΞΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΒΡΕΣ ΤΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 5 ΛΑΘΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ.
ΘΑ ΣΕ ΒΓΑΛΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΠΟ ΚΑΙ ΘΑ ΣΟΥ ΠΑΡΑΘΕΣΩ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ…..
ΠΧ1 ΕΧΕΙ ΧΩΡΙΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟ ΝΑ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗ ΑΠΟ ΔΩ ΜΕΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΕΝΩ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ…
ΠΧ2 ΕΧΕΙ ΧΩΡΙΟ ΑΜΙΓΩΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ , ΩΣ ΑΜΙΓΩΣ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟ
ΠΧ3ΕΧΕΙ ΧΩΡΙΟ ΝΑ ΚΑΤΟΙΚΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΕΝΩ ΣΕ ΑΥΤΟ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ
ΠΧ4 ΕΧΕΙ ΧΩΡΙΟ ΣΤΟ ΠΟΙΟ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΝΑ ΚΑΤΟΙΚΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ.
ΠΧ5 ΕΧΕΙ ΧΩΡΙΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΙ ΝΑ ΚΑΤΟΙΚΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΑΛΒΑΝΟΦΩΝΟΥΣ….
ΚΑΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ ΑΛΛΑ ΩΡΑΙΑ ΓΕΜΑΤΑ»»’ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ »»»……
ΛΟΙΠΟΝ ΓΙΑ ΕΘΝΟΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΑΠΑΙΤΗΤΑΙ ΚΑΤΑΡΧΑΣ ΓΝΩΣΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ .
ΟΥΤΕ Ο ΛΙΘΟΞΟΟΥ ΟΥΤΕ Ο ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ
ΕΠΙΣΗΣ ΕΧΕΙ ΚΑΤΙ ΑΛΛΟΥΣ ΠΕΡΙΕΡΓΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ »»ΧΡΥΣΑΥΓΙΤΕΣ» ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΟΚΙΜΟΣ Ο ΟΡΟΣ.
ΩΡΑΙΑ ΚΟΛΠΑΚΙΑ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΠΙΑΝΟΥΝ……
ΜΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΑΠΟ ΜΕΝΑ……
ΑΛΛΟ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΛΛΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Για την Ελλάδα το θέμα των τοπονυμίψν έχει ξεκαθαριστεί όπως λες, αλλάζοντας το κράτος χιλιάδες τοπονύμια από τα σλαβικά σε νεότερα ελληνικά.
ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΤΟΠΟΝΥΜΙΩΝ ΕΚΛΕΙΣΕ ΑΠΟ ΟΣΟΥΣ ΕΞΗΓΗΣΑΝΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΟΡΕΙΑ ,
ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥΣ [ΠΧ Ο HOPF ΜΕ ΣΠΟΥΔΑΙΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ] ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ .
ΟΠΟΤΕ ΔΙΑΒΑΣΕ ΚΑΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΚΑΙ ΘΑ ΒΟΗΘΗΘΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ΜΑΣ ΜΑΛΥΤΕΡΑ ΕΣΥ ΓΙΑ ΤΑ ΟΝΤΩΣ »ΧΙΛΙΑΔΕΣ» ΣΛΑΒΙΚΑ ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ , ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ….
.
Σε οτι αφορα τις αναφορες για τη φουστανελα
Ας μην ξεχναμε οτι οι ανθρωποι
που απλα υπεθεταν [ και ποτε δεν αποδεικνυαν ]
την »αλβανικη» καταγωγη της φουστανελας ηταν συνηθως οι παρακατω,
α] ανθρωποι-περιηγητες καλοπροαιρετοι που απλα ελεγαν-υπεθεταν οτι ισως η φουστανελα ειναι αλβανικη-τοσκικη [ βαζανε το »ισως»και λεγανε τοσκικη και οχι γενικα αλβανικη , γιατι ακριβως ηταν καλοπροαιρετοι]
β] ανθρωποι – περιηγητες που ηταν ισως καλοπροαιρετοι αλλα ηταν επηρασμενοι απο τον πανιλλυρισμο που επικρατουσε την εποχη εκεινη . Ετσι και η φουστανελα τι αλλο θα μπορουσε να ταν παρα αλβανικη [δηλαδη , ιλλυρικη κατ αυτους].
Ας μην ξεχναμε δηλαδη και το πανιλλυρικο κλιμα εντος του οποιου γραφτηκανε μερικα πραγματα τα χρονια εκεινα.
γ] ανθρωποι τυπου φαλμεραυερ [ εννοω με προαποφασισμενα αποτελεσματα και προαποφασισμενη αποψη περι του θεματος ] που ουτως η αλλως δεν θελανε τιποτα εν ελλαδι να εχει ελληνικη καταγωγη…
ετσι και η φουστανελα τι αλλο θα μπορουσε να ειναι παρα μη ελληνικη και αρα αλβανικη
δ] περιηγητες [ εντος πολλων εισαγωγικων ] οι οποιοι ειχανε σταλει στην περιοχη, απο τα κρατη τους –
μεγαλες δυναμεις της εποχης ,
και ειχανε προαποφασισει οτι τα συνορα της ελλαδας πρεπει να φτασουνη να παραμεινουν το πολυ ως την ακαρνανια [ η να μην επεκταθουν παραπανω με λιγα λογια ] και οι οποιοι παρουσιαζανε την ηπειρο ως κατοικουμενη απο ελαχιστους [ και επιλυδες ακομα ακομα ] ελληνες , τη φουστανελα αλβανικη και γενικα προπαγνδα με λιγα λογια πραγμα γνωστο ως σημερα …
ε] ανθρωποι μεταγενεστεροι των παραπανω που απλα στηριζομενοι στα γραπτα των παραπανω και απλα αντιγραφοντας τις αποψεις τους συνεχιζαν να αναπαραγουν την εικασια περι αλβανικης φουστανελας……
μερικοι εξ αυτων που χρησιμοπουντε κατα κορον απο τουςς αλβανους εθνικιστες σημερα , ειναι οι εξης
vikers leake ,hobhouse , κλπ κλπ ειναι μερικοι εξ αυτων , των οποιων τα παραμυθια ειναι τοσο ολοφανερα ετσι κι αλλιως.
Oλοι αυτοι λοιπον
εντασοντε σε μια εκ των παραπανω κατηγοριων ,
για αυτο και γραφανε που και που
πραγματα εντελως ανυποστατα
παροτι ηταν παροντες και υποτιθετε ειχανε μια πιο ξεκαθαρη εικονα.
Και γενικα ας μην ξεχναμε οτι διαφοροι δυτικοι περιηγητες ειχανε παντα μενος με τους Γραικους
Λογω κυριως της αντιπαλοτητας παπικων με τους Γκραικους.
Ας μην ξεχναμε οτι η ονομασια Γραικος ειχε παρει μειοτικη χριεα γιατι ειχε ταυτιστει μη την εννοια του ορθοδοξος.
Περα δηλαδη απο τον Πανιλλυρισμο
υπηρχανε δηλαδη και αντιθεσεις που βασταγανε απο τα πολυ παλια χρονια .
Θα δωσουμε ενα κλασικο παραδειγμα ανυποστατης πηγης
ενος »’μελετητη» της εποχης εκεινης που αναπαραγεται συνεχως απο Αλβανους εθνικιστες .
«Η αλβανική εθνική φορεσιά λέει ο Hobhouse …. έχει χρησιμεύσει ως πρότυπο σε πολλούς από τους πρώην υποτελής του Σουλτάνου, ιδιαίτερα στους Έλληνες του Μωριά και της Μάνης και στους ορεσίβιους του Ηρακλείου, που το έχουν αντιγράψει με περισσότερη ή λιγότερη ακρίβεια, αλλά περιορίστηκαν να το χρησιμοποιούν άντρες που βρίσκονταν σε πολεμικές ασχολίες» (The Penny magazine of the Society for the Diffusion of Useful …, Volume 5 By Charles Knight, p. 181)»»
Καταρχην τελειως ακυρη η παρατηρηση αυτη.
Ως γνωστον ποτε δεν φορεθηκε η φουστανελα στη Μανη
η καλυτερα ποτε δεν εγινε ευραιως διαδεδομενη ουτε ποτε εγινε κυρια ενδυμασια,οποτε κακως και την επισημαινει το παραπανω κειμενο ως »φουστανελοφορος» περιοχη .
Σχεδον παντα φοριοτανε η νησιωτικη βρακα ακριβως λογο της μορφολογιας του εδαφους και της »’περικυκλωσης» της περιοχης απο θαλασσα τοσο ανατολικα και δυτικα οσο και νοτια και την επακολουθη ενασχοληση των κατοικων με την πειρατεια για λογους
Αρα τελειως ακυρο τα παραμυθι.
Ειδικα απο τη στιγμη που κανενας »Σκιπεταρος» δεν πατησε στη Μανη.
Αλλη ακυρη μεγαλοαλβανικη πηγη.
»’ο Άγγλος συνταγματάρχης William Martin Leake παρατήρησε ότι η αρβανίτικη φορεσιά είχε μεγάλη διάδοση ιδιαίτερα στον Μωριά, στην Ύδρα, στην Αργολίδα αλλά και στην Αττική και στη Βοιωτία (λόγω των Αρβανιτών που κατοικούσαν εκεί). (Travels in Morea, London, 1830, vol. A’, p. 209-210).
Αλλη μια »φοβερη» πηγη αλλα συγχρονως και πολυ ακυρη.
Πρωτον….
Λεει οτι η »αρβανιτκη» φορεσια εχει μεγαλη »διαδοση» ιδιαιτερα στο Μωρια»’..
Δηλαδη στη Ρουμελη ειχε πιο »’μικρη» διαδοση απο οτι στο Μωρια;;;
Τι φοραγανε στη Φωκιδα και την Αιτολοακαρνανια οι κατοικοι;;;
Δευτερον αναφερει αρβανιτοφορια στην Υδρα.
Πραγμα και παλι μη αληθες αφου στην Υδρα τα χρονια εκεινα
φοριοτανε εκει η ιδια ενδυμασια με τον υπολοιπων νησιωτων , η λεγομενη βρακα.
Τωρα που ειδε τη
φουστανελα στην Υδρα ειναι αποριας αξιον.
Τετοιες πηγες χρησιμοποιουντε ως »’αποδειξη»’.
Μεταξύ όμως των τελευταίων δίγλωσσων χωριων της Λειβαδειά Βοιωτίας [Στείρι και Κυριάκι ]
ως τη περιοχή του Φαναρίου της Πρέβεζας [πρώτη δίγλωσση περιοχή της Ηπείρου οπως ανεβαίνουμε βόρεια] δεν κατοικούσανε καθόλου δίγλωσσοι πλυθησμοί.
Και είναι μία πολύ μεγάλη και κυρίως ορεινή στο μεγαλύτερο μέρος της έκταση και συμπεριλαμβάνει ,Φωκίδα ,Άγραφα ,Νότιο τμήμα της Ηπείρου κλπ .
Και εκεί ομως
η κύρια ενδυμασία ειναι σχεδόν παντα η φουστανέλα.
Συνεπώς είναι δύσκολο να διαδόθηκε στα μέρη εκείνα η φουστανέλα απο τους Αρβανίτες της Βοιωτίας η της Αττικής .
Επίσης οι Αρβανίτες αυτοί
περασανε βεβαια καποτε από τα μέρη της Ρούμελης [πάνω της Λειβαδειάς περιοχές που αναφέραμε παραπάνω] ομως ήταν περαστικοί
δηλαδή μείνανε για λίγο και φύγανε.
Φουστανέλα όμως φοράνε οι κάτοικοι οχι μόνο εκεί αλλά
και ως τη Νάουσα ενώ φουστανέλες και φουστανελοειδή ως τη Φλώρινα ακομα και καποιες περιοχες στα νοτια Σκοπια .
Το σίγουρο εν τέλει είναι ότι η μεγάλη ομοιότα [και στις ενδυμασίες] των όσων κατοικούσανε την Ηπειρωτικη Ελλάδα
και όσων κατοικούσανε τη νότια αρχαία Ιλλυρία μαρτυρείτε πολύ παλιότερα
ήδη απο τον 15ο αιώνα απο Βενετικές αρχές.
Να τι γράφει για τους ερχόμενους απο αυτήν στο Μωριά .
Ο Γενικός Προνοητής του Μοριά, Jacomo Barbarrigo, έγραψε τον 1479: «Οι Αλβανοί και οι Γραικοί δεν είναι παρά ένας μόνος λαός που μισεί κάθε ξένο»
Αναφέρεται δηλαδη στους αρβανιτόφωνους και διγλώσσους νεοφερμενους και στους ντόπιους ελληνοφωνους-γραικοφωνους του Μωριά .
Οταν λεει »’ενας λαος» εννοει ασφαλως
τουλάχιστον και πρωταρχικά
την πολιστισμική ομοιότητα
των δυο αυτών ομάδων
επιλύδων αρβανιτοφωνων και διγλώσσων
και ντόπιων ελληνοφώνων.
Δεν μπορεί οι »Αλβανοί» αυτοί
να ήταν μόναχα αρβανιτόφωνοι
ούτε να φοράγανε διαφορετικά ρούχα απο τους ντόπιους
και παρόλα αυτά να τους περιέγαφε ο Βενετός
ως »’έναν λαό».
Αρα είχανε παρα πολλές [πολιτιστικές ] ομοιότητες πέρα φυσικά από την κοινή συνείδηση πασιφανώς [ »’ένας λαός που μισει καθε ξενο »’ οπως χαρακτηριστικά αναφέρει πραγμα που σημαινει οτι δεν θεωρουσε ξενο ο ενας τον αλλο γιατι ακριβως και οι δυο ηταν ελληνικης καταγωγη] .
Ακόμα και πιό παλιά τωρα,
από περιηγητές προ της καθόδου των Αρβανιτών στον ελλαδικό χώρο
έχουμε άλλη μια μαρτυρία που αφορά την πολιτιστική ομοιότητα όσων κατοικουσανε κατα το Μεσαίωνα
στα εδάφη της αρχαίας Ελλάδας και της νότιας αρχαίας Ιλλυρίας .
Γύρω στο 1322, ένα Φραγκισκανός (Καθολικός) μοναχός, ο Simon Fitzsimons, ταξίδεψε απ’ την Ιρλανδία στους Αγιους Τόπους.
Το λατινικό κείμενο που ακολουθεί προέρχεται απ’ το βιβλίο “Itinerarium Symonis Semeonis ab Hybernia ad Terram Sanctam”, σελίδες 36-38, που εκδόθηκε στο Δουβλίνο το 1960. Περιγράφει ορισμένα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά των μεσαιωνικών Αλβανών (1322).
»»’ Η Αλβανία είναι μια επαρχία που βρίσκεται ανάμεσα στην Σκλαβηνία και την Ρωμανία, έχει μια δική της γλώσσα, και πρόσφατα την υπέταξε και την πρόσθεσε στην κυριαρχία του ο προαναφερθείς σχισματικός βασιλιάς της Ρασσίας.
Οι Αλβανοί είναι κι αυτοί σχισματικοί και χρησιμοποιούν την [θρησκευτική] τελετουργία των Ελλήνων και είναι ακριβώς ίδιοι μ’ αυτούς στο ντύσιμο και τους τρόπους»»».
Ο περιηγητής πέρασε απο μέρη της τοτε Αλβανιας που κατοικούσανε οι μετέπειτα Τόσκηδες και οι Αρβανιτες και αυτούς περιγράφει ως »ομοιους των Ελληνων στον πολιτισμοκι τομεα»’
Αυτό τα καταλαβαίνουμε και απο το ότι τους περιγράφει ως »σχισματικούς» δηλαδη ορθοδοξους
πραγμα που δεν ηταν οι πανω του Δυραχιου και της ενδοχωρας Αλβανοι μετεπειτα Γκεκηδες
αφου ηταν καθολικοι .
Άρα προφανώς
η ομοιότητα στις ενδυμασίες των Ρωμιών
με τους μετέπειτα των αρχαιων ετων
κατοικουντες την αρχαια
νοτια και παραλια Ιλλυρια ,
Αρβανιτες
αλλα και Αλβανούς Τοσκηδες
βαστάει απο πολύ παλιότερα της επόχης εκείνης
και πιθανώς από τα τα ελληνιστικά χρόνια όταν όλη η νότια αρχαία Ιλλυρία ιδιως τα παραλια της και το νοτιο τμημα της [ως το Δυρράχιο ] είχε πολιτισμικώς εξελληνιστεί τόσο πολύ
ώστε οι ίδιοι οι Ρωμαίοι κατακτητές
να την ονομάσουν »’Νεα Ήπειρο η αλλιως Ελληνική Ιλλυρία»
Δηλαδη μια Ιλλυρια που ειχε πλεον »χρωμα» ελληνικο
ειχε δηλαδη σε μεγαλο βαθμο εξελληνιστει κυριως πολιτισμικα
και λιγοτερο[κυριως στα παραλια και στο νοτο] φυλετικα .
Και »’πολιτισμικώς»’ εξελληνισμος
σημαίνει πρωτίστως παρομοια
ήθη έθιμα ενδυμασίες τρόπος ζωής,χοροι κλπ.
Μερικες ακομα ανθελληνικες πηγες που παρουσιαζοντε απο τους Αλβανους εθνικιστες και
που παρουσιαζουν την φουστανελα ως »κλεμενη απο τους Αλβανους μετεπαναστατικα»
δηλαδη ως προινο υοθετησης κατα τα ετη 1821 -1831.
Ας δουμε μερικες.
»’Η φουστανέλλα καθιερώθηκε το 1828 από τον Καποδίστρια σαν ελληνική εθνική φορεσιά, ενώ από λαογραφική σκοπιά δεν πρόκειται παρά για αλβανικό λαϊκό ένδυμα.»»»
»’Ως εθνική στολή, ξέμεινε στην Ελλάδα απ’ την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης»’
»» «…η φορεσιά της νότιας Αλβανίας υιοθετήθηκε ως εθνική φορεσιά της Ελλάδας…» (The Leisure hour, By William Haig Miller, James Macaulay & William Stevens, p. 520)»»’
«Από τον πόλεμο της ανεξαρτησίας, η αλβανική φορεσιά έγινε η εθνική φορεσιά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το άσπρο κιλτ (φουστανέλλα) με τις πολλές πτυχώσεις φοριέται τώρα αρκετά κοντό, παρόλο που ακόμα μπορεί να βρεθούν μερικοί παλιομοδίτες με το πιο αέρινο (κομψό) φουστάνι, στις αρχές του αιώνα, το οποίο πέφτει μία ή δύο ίντσες κάτω από το γόνατο.» (The customs and lore of modern Greece, Rennell Rodd, 1892, p.73)
«Μερικοί από τους διάσημους επονομαζόμενους «Έλληνες» ήρωες του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, ήταν, όπως μας έχουν πει, πραγματικοί Αλβανοί. Ακόμα και η «εθνική» ελληνική φορεσιά – η φουστανέλλα – είναι στην πραγματικότητα η φορεσιά μίας από τις μεγάλες αλβανικές φυλές, των Τόσκηδων.» (The pursuit of Greece: an anthology, Philip Sherrard, 1964, p.10)
«Είναι εξαιρετικά πιθανό ότι η αλβανική φουστανέλλα, η οποία υιοθετήθηκε από τους Έλληνες μετά την απελευθέρωση τους το 1821 ως η εθνική τους φορεσιά…» (The nomads of the Balkans: an account of life and customs among the Vlachs of Northern Pindus, Alan John Bayard Wace, Maurice Scott Thompson, 1972, p.60)
»»’Οι Έλληνες πήραν την εθνική ενδυμασία των Αλβανών και την καθιέρωσαν ως επίσημη τότε στρατιωτική στολή, αντιγράφοντας τούς Άγγλους που φορούσαν στον στρατό τους παρόμοια ενδύματα. »»
ΕΝΩ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΗΓΗ
ΠΟΙΟ ΛΑΙΤ , ΠΑΕΙ ΠΙΟ ΠΙΣΩ ΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΙ
ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ
Ακόμα και οι ίδιοι οι Έλληνες, κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας στον Μοριά του Βελί, δευτερότοκου γιου του Αλή Πασά του Τεπελενίου, άρχισαν να φοράνε αυτή τη στολή έτσι προέκυψε η καλαίσθητη στολή των παλικαράδων.» (Jurien de la Graviere, «La station du Levant», Paris – 1876, vol. 1, p. 71
Η ΑΠΑΝΗΣΗ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ »»’ ΠΕΡΙΕΡΓΑ »»
ΕΡΧΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ .
ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ ΚΑΙ ΣΩΜΑ ΦΡΑΓΚΩΝ
ΑΛΛΑ ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΜΕΝΩΝ ΣΕ ΕΛΛΗΝΕΣ [ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΦΑΝΕΙ ΟΤΙ ΑΥΤΟΙ ΗΤΑΝ ΠΟΥ ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΣΑΝΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ]
Τὸ σχέδιον ποὺ ἐκάμαμε μὲ τὸν Δονζελὸτ ἦτον τὸ ἀκόλουθο: Νὰ μᾶς δώσει 500 κανονιέρους μὲ φουστανέλες ἐνδυμένους, 5.000 Ἕλληνες ὁποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὴν γαλλικὴν δούλευση.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΣΙΦΑΝΕΣ ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΜΩΡΑΙΤΕΣ [ ΠΛΗΝ ΦΥΣΙΚΑ ΤΩΝ ΜΑΝΙΑΤΩΝ ]
ΦΟΡΑΓΑΝΕ ΜΑΖΙΚΑ ΤΗΝ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΩΣ ΦΟΡΕΣΙΑ ΚΥΡΙΑ
ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΝΤΥΣΑΝΕ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ΤΟΥ ΔΟΝΖΕΛΟΤ ΔΗΛΑΔΗ ΜΕ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ
ΓΙΑ ΝΑ ΦΑΙΝΟΝΤΕ ΩΣ ΜΩΡΑΙΤΕΣ .
ΑΡΑ ΗΔΗ ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΟΥ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ ΚΑΙ ΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΟ 1821 Η ΤΟ 1830
Η ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΜΩΡΑΙΤΩΝ ΦΟΡΟΥΣΕ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ
ΑΡΑ ΤΑ ΠΕΡΙ ΥΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑΣ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ [»»ΩΣ ΠΡΟΙΟΝ ΚΛΟΠΗΣ»’ ΠΑΡΑΚΑΛΩ]
Η ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΤΩΝ ΤΟΥ ΒΕΛΗ ΠΑΣΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΕΛΕΙΣ ΑΝΑΚΡΙΒΙΕΣ.
KAI EΠΕΙΔΗ ΚΑΠΟΙΟΙ ΜΙΛΑΝΕ ΟΧΙ ΓΙΑ ΕΘΝΟΤΗΤΑ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΦΥΛΗ ΚΑΙ ΦΥΛΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ .
Ανθρωποι της εποχης εκεινης αλλωστε που την εζησαν αυτή τη μιξη καθως ειχε ηδη συμβει στα χρονια τους την περιέγραψαν . Τρανο παράδειγμα ο Ιταλος Γριμμανης ο οποιος αναφέρεται σε αυτό το γεγονος ηδη 110 χρονια πριν το 1821. Να τι αναφερει για τους Αρβανιτες του Μωρια μεσα στα αλλα. , προς την Γερουσια του .
« Η Πελοπόννησος κατοικείται υπό Ελλήνων και Αλβανών, τούτων οι Έλληνες πολυπληθέστεροι ……»» ,
»»»’οι δε Αλβανοί οίτινες τοσούτον έχουσι συγχωνευθή μετά των Ελλήνων, ώστε δεν θεωρούνται αποτελούντες ίδιαν φυλήν ….»»
Αρα ομιλει για »’πολυπλυθεστερους»» Ελληνες [ δηλαδη πολυπλυθεστεροι οι αμιγως ελληνοφωνους Μωραιτες ] και για Αλβανους [ αρβανιτοφωνους – διγλωσσους ] οι οποιοι όπως αναφερει »’τοσουντων συγχωνευμενων μετα των Ελληνων»»’ , ώστε όπως χαρακτηριστικα αναφερει , δεν μπορουν να »»θεωρουντε αποτελούντες διαφορετικη φυλη »» απο τους αμιγως ελληνοφωνους
Και όλα αυτά 100 περιπου χρονια πριν το 1821.
ΑΡΑ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΙΤΑΛΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΗΔΗ 300 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΟΤΙ ΟΙ ΜΩΡΑΙΤΕΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΦΩΝΟΙ ΗΤΑΝ ΠΛΕΟΝ ΜΙΑ ΦΥΛΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΟΙΠΟΥΣ ΜΩΡΙΑΤΕΣ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΥΣ . ΑΠΛΑ ΜΩΡΑΙΤΕΣ.ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ.ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ . ΤΕΛΟΣ.
ΕΠΙΣΗΣ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΠΕΔΕΙΞΕ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Ο καθηγητης Πιτσιος με τη βοηθεια πορισματων του Βουλγαρου καθηγητη- ανθρωπολογου Βοεβ αναφερει. »’Οι αρβανιτοφωνες ομαδες του Μωρια δεν διαφερουν καθολου από τους υπολοιπους Μωραιτες ενώ παρουσιαζουν σημαντικες διαφορες από τους Γκεκηδες της Αλβανιας σε μια σειρα μετρικων και μορφολογικων χαρακτηριστικων» .
ΑΡΑ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΓΚΕΚΗΔΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΜΠΑΣΑΝΙ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ,ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΦΥΛΗΣ .
ΕΠΙΣΗΣ ΑΚΟΜΑ ΝΩΡΙΤΕΡΑ
Ο Γενικός Προνοητής του Μοριά, Jacomo Barbarrigo, έγραψε τον 1479: «Οι Αρβανίτες και οι Γραικοι δεν είναι παρά ένας μόνος λαός που μισεί κάθε ξένο).
ΔΗΛΑΔΗ ΕΝΩ ΕΙΧΑΝ ΠΡΩΤΟΕΙΣΕΛΘΕΙ ΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΣΤΟ ΜΩΡΙΑ, ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΤΑΛΟΥ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΛΑΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΝΤΟΠΙΟΥΣ ΟΠΩΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΜΑΖΙ .ΑΡΒΑΝΙΤΟΦΩΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΜΙΣΟΥΣΑΝ ΚΑΘΕ ΞΕΝΟ [ΙΤΑΛΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ,ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΚΛΠ ] ΔΗΛΑΔΗ ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΔΕΝ ΕΘΕΩΡΟΥΣΑΝ ΑΛΛΗΛΟΥΣ ΩΣ ΞΕΝΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ.ΘΕΩΡΟΥΣΑΝΕ ΩΣ ΞΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΦΥΛΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟ .
AΡΑ ΑΝ ΚΑΝΕΙΣ ΝΟΜΙΖΕΙ ΟΤΙ Ο ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟ ΕΧΟΥΝ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΤΙ ΝΑ ΠΕΙ ΚΑΝΕΙΣ.
ΟΥΤΕ ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΟΥΤΕ ΣΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑ ΟΥΤΕ ΣΤΟΝ ΦΙΛΟΤΟΥΡΚΙΣΜΟ
ΟΥΤΕ ΤΕΛΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΥΛΗ .
ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΧΟΝΤΕ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΑΝΤΙΦΑΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΟΜΗΔΕΝΙΣΤΩΝ ΠΕΡΙ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ- ΤΩΝ ΕΘΝΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΑ
’Οι αρβανιτοφωνες ομαδες του Μωρια δεν διαφερουν καθολου από τους υπολοιπους Μωραιτες ενώ παρουσιαζουν σημαντικες διαφορες από τους Γκεκηδες της Αλβανιας
ΔΗΛΑΔΗ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΦΥΛΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΟΡΕΙΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ , ΑΛΛΑ ΦΥΛΕΤΙΚΑ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΙΑ »ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΟΜΑΔΑ΄» , ΑΛΛΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΙΟΥΣ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΝΩΣΤΑ ΚΑΙ ΦΑΝΕΡΑ ΑΛΛΩΣΤΕ ΚΑΙ ΜΕ ΓΥΜΝΟ ΜΑΤΙ.
ΑΡΑ ΑΡΒΑΝΙΤΟΦΩΝΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΥΣ ΦΥΛΕΤΙΚΑ , ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ , ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ .
«ΑΡΑ ΑΡΒΑΝΙΤΟΦΩΝΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΚΙΠΕΤΑΡΟΥΣ ΦΥΛΕΤΙΚΑ , ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ , ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΑ .»
Χμμμμμ, για το ‘συνειδησιακά’ συμφωνώ. Ας δούμε τώρα για τα υπόλοιπα. Οι Αρβανίτες στην καταγωγή τους ήταν Αλβανοί που ήρθαν σε επιμιξία με τους Έλληνες που συνάντησαν στις περιοχές όπου μετανάστευσαν και εγκαταστάθηκαν, και εξελληνίστηκαν. Πολιτισμικά, κοινωνικά και εθνικά αφομοιώθηκαν πλήρως, είτε αυτό αρέσει σε μερικούς είτε ΌΧΙ, και σταδιακά απέκτησαν ελληνική εθνική συνείδηση. Υπάρχουν αυτοκρατορικά διατάγματα, αναφορές και ιστορικά κείμενα, ακόμα και παλιά σχολικά βιβλία στα οποια οι Αρβανίτες χαρακτηρίζονται «Αλβανοί». Οι μεσαιωνικές ελληνικές – και όχι μόνο – πηγές περιγράφουν τους πληθυσμούς αυτούς ως Αλβανούς (συνήθως οι λόγιοι) και Αρβανίτες (ή Αλβανίτες), ενώ σε άλλες γλώσσες αποκαλούνταν ως Arbanenses (και Albanenses), Arbanaski, Αρμπερόρ, κ.α. Οι ονομασίες αυτές αφορούν ταυτόχρονα χριστιανικούς και μουσουλμανικούς αλβανόφωνους πληθυσμούς.
Η πρώτη γνωστή κάθοδος των Αλβανών άρχισε το 1354 μ.Χ. Ο Ιωάννης Καντακουζηνός γράφει ότι μετά από κάποια φυσική καταστροφή (ξηρασία) που συνέβη στις αλβανικές περιοχές, κατέβηκαν προς τα κάτω (προς τις νοτιότερες περιοχές, τα αβασίλευτα γένη των Αλβανών με τις οικογένειες τους: «Διατριβόντα δε εν Θετταλία βασιλέα, οι τα ορεινά της Θεσσαλίας Αλβανοί αβασίλευτοι Μαλακάσιοι, Μπούιοι και Μεσαρίται από των φυλάρχων προσαγορενόμενοι, περί δισχιλίους και μυρίους όντες, προσεκύνησαν ελθόντες και υπέσχοντο δουλεύσειν…»
Ο Άγγελος Έμμος, Βενετός κυβερνήτης της Πελοποννήσου κατά τα έτη 1703-1706, χαρακτηρίζει τους Αρβανίτες: «γένος άθλιον, περιορισθέν μετά των οικογενειών αυτών εις τα κρησφύγετα των όρεων, εν πενιχραίς καλύβαις, αποζών εκ των προιόντων των ποιμνίων, ων αυτοί σχεδόν αποκλειστικώς εισίν οι επιμεληταί.» Ο δε διάδοχος του Φραγκίσκος Γριμάνης (1706-1709), επιεικέστερος, αυτά λέει για την Πελοπόννησο γενικά αλλά και για τους Αρβανίτες ειδικότερα προς τη Γερουσία του: «Η Πελοπόννησος κατοικείται υπό Ελλήνων και Αλβανών, τούτων οι Έλληνες, πολυπληθέστεροι, οικούσι τας πόλεις και καταγίνονται εις το εμπόριον και τη ναυτιλίαν, οι δε Αλβανοί οίτινες τοσούτον έχουσι συγχωνευθή μετά των Ελλήνων, ώστε δεν θεωρούνται αποτελούντες ίδιαν φυλήν αλλ’απλώς διάφοροι τάξιν, είσιν ολιγώτερον εύποροι και πεπολιτισμένοι, διάγοντες βίον πλάνητα και νομαδικόν και διαιτώμενοι το μεν θέρος εις τα όρη της Αρκαδίας, τον δε χειμώνα εις την Ηλίδα και την Αργολίδα και τα παράλια του Φαναρίου (Ερμιονίδα,Τροιζήνα και Επιδαυρίαν).»
Ευφυώς λοιπόν, ο Κωνσταντίνος Παπαρρήγοπουλος, ο επονομάζομενος και εθνικός ιστορικός συγγραφέας, αντιπαρέρχεται τις αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις γύρω από το θέμα των Αρβανιτών και της καταγωγής τους και λέει ξεκάθαρα τη γνώμη του. Αναφερόμενος λόγου χάρη στη καταγωγή των Σουλιωτών τονίζει: «Ήταν κράμα Ελλήνων και εξελληνισθέντων Αλβανών και εις των επιφανεστέρων γόνων του συνοικεσίου των δυο φυλών του από της 14ης εκατονταετηρίδος αρξαμένου μέχρι της σήμερον. Η Αλβανική εκράτυνε το μάχιμον της ελληνικής πνεύμα, η δε Ελληνική ενεφύσησεν εις την Αλβανικήν, τα ευγενέστερα αισθήματα της φιλομαθείας και της ευνομίας. Τα δύο κάλλιστα προϊόντα του συνδυασμού τούτου υπήρξαν οι Σουλιώται επί της Στερεάς, οι Υδραίοι και οι Σπετσιώται κατά θάλασσαν.» (Κωνστ. Παπαρρηγόπουλος, «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», έκδ. 7η μετά προσθηκών, σημειώσεων και βελτιώσεων υπό Νίκου Α. Βέη, εκδόσεις «Σεφερλής», Αθήναι 1955, Τόμος Ε΄ σελ. 441)
Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Παλαιολόγος, στον επιτάφιο προς τον αυτάδελφό του Θεόδωρο Παλαιολόγο, μας δίνει αξιοπρόσεκτες πληροφορίες για την μετοίκηση χιλιάδων Αλβανών στην Πελοπόννησο, τους οποίους αποκαλεί ‘Ιλλυριούς’, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους και τα ζώα τους όπως χαρακτηρηστικά λέει: «Αλλά και Ιλλυριοί, περίπου μία μυριάδα, αθρόοι μετοίκησαν με τα παιδιά και τις γυναίκες και τα ζώα τους…» (Λάμπρου: «Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά», τ. Β, σ. 41–42)
Στον σατυρικό διάλογο ‘Ταξίδι στον Άδη’ (Επιδημία Μάζαρι εν Άδου) του βυζαντινού Μάξιμου Μάζαρι, ο συγγραφέας περιγράφει τις επτά γλωσσικές–πολιτισμικές κοινότητες που κατοικούν από κοινού (οικεί αναμίξ γένη) το 1415 στην Πελοπόννησο: Λακεδαίμονες (Μανιάτες), Ιταλοί, Πελοποννήσιοι (Μοραΐτες), Σθλαβίνοι, (Σλάβοι) Ιλλυριοί (Αρβανίτες), Αιγύπτιοι (Τσιγγάνοι) και Ιουδαίοι (Εβραίοι). (D. Α. Zakythinos, Le Despotat grec de Morée, II Athènes 1953, σελ. 1.)
Ο Φραντζής γράφει: «Τω αυτώ δε φθινοπώρω του s&ηβ έτους (6962 ήτοι 1454 μ.Χ.) δηλονότι επανεστάτησαν οι της Πελοποννήσου Αλβανίται κατά των Δεσποτών και των Αυθεντών αυτών». Ο Κριτόβουλος γράφει: «Οι γαρ της Πελοποννήσου Δεσπόται, της Βυζαντίδος αλούσης, ευθύς νεωτερισάντων των εν Πελοποννήσω Ιλλυριών και επαναστάντων αυτοίς…» (Κριτοβούλου, Ιστορία των πράξεων του Μωάμεθ, Β’-Γ’, 1)
Η αύξηση της μεγάλης ιδιοκτησίας, οι ενδοβυζαντινές συγκρούσεις και οι καταστροφικές επιδρομές των Αλβανών και των Καταλανών κάνουν το Marino Sanudo Torcello (1325) να περιγράφει την κατάσταση ως αξιοθρήνητη σε μία Θεσσαλία ερημωμένη και κατεστραμμένη: “Deusmisit hanc pestem patriae Blachiae supradictae, quia ipsa miserat quodam genus, Albanensium gentisnomine, in tanta quantitate numerosa: quae gens omnia quae errant extra castra penitusdestruxerunt”
Albanensium λοιπόν.
Οι Καταλάνοι και οι Φράγκοι, που υποδέχτηκαν τότε στα εδάφη της κεντρικής Ελλάδος τους Αρβανίτες, δεν τους καταγράφουν ως «δίγλωσσους Έλληνες», αλλά ως «Αρβανίτες» (για την ακρίβεια ως «Αλβανούς»), στα «κατάστιχα» δε των απογραφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που συντάχτηκαν το 1460 μ.Χ., αλλά και μέχρι τον 16ο αιώνα, οι κάτοικοι π.χ. της ανατολικής Λοκρίδας, αναφέρονται ως «Αρναούτ». Ειδικά δε για το χωριό Μαρτίνο, ο συντάκτης του βιβλίου «Η στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι», που πέρασε απ΄ την περιοχή το 1856, αναφέρει, ότι οι γυναίκες του χωριού, που συνάντησε στο «παλιο-πούσ», μαζί με τα άλλα μέλη του αποσπάσματος στο οποίο συμμετείχε, 400 χρόνια μετά την κάθοδο των υποτιθέμενων «δίγλωσσων-Ελλήνων», δεν ήξεραν τη λέξη «νερό» και ότι για να συνεννοηθούν τελικά μαζί τους, χρησιμοποίησαν…μεταφραστή. Ο ίδιος δε μας λέγει, ότι το Μαρτίνο έχασε την έδρα του Δήμου Λαρύμνης από τον Προσκυνά, γιατί οι κάτοικοί του δεν ήξεραν καθόλου ελληνικά! Μόλις δε πρόσφατα, στη δεκαετία του ‘70, στο Λούτσι, του οποίου οι κάτοικοι κατάγονται από το Μαρτίνο, πέθανε η τελευταία γυναίκα, που δεν ήξερε καθόλου ελληνικά. Επομένως;
Τί ήταν το Άρβανό ή Άρβανα; Άρβανα ονομαζόταν περιοχές που κατοικούνταν από Αλβανούς και αλβανόφωνους πληθυσμούς. Υπήρχαν τα Άρβανα στην κεντρική Αλβανία, υπήρχαν τα Άρβανα (στα αλβανικά ‘Αρμπερία’) στην περιοχή μετά την αριστερή όχθη του ποταμού Vjosë (Αωού) και νότια της Αυλώνας, μέχρι τα βόρεια και δυτικά του Δελβίνου, η σημερινή δηλαδή Labëria (άρα μάλλον σιγά-σιγά το Arbëria έγινε Labëria) ή Λιαπουριά στα ελληνικά. Την Λιαπουριά ο Παναγιώτης Αραβαντινός την αναφέρει στο έργο του ‘Χρονογραφία της Ηπείρου’ ως ‘Άρβανον’ και ‘Άρμπρι’, ενώ ο Ψαλίδας την ονομάζει ‘Άρβανον’ και ‘Άρμπηρι’. Υπήρχε όμως και το Πριγκηπάτο των Άρμπερ (Principata e Arbërit) στα βόρεια της Αλβανίας, με πρωτεύουσα την Nderfandina (κατά πάσα πιθανότητα ήταν άλλο όνομα της πόλης Κρούγια/Krujë), υπήρχαν τα Άρβανα Μαζαρακαίων στην Τσαμουριά (Θεσπρωτία), εξ’ ου και το τσάμικο χωριό Mazrrek (Μαζαράκι), κ.τλ.
Η Γεωγραφία νεωτερική είναι έργο των Δανιήλ Φιλιππίδη και Γρηγόριου Κωνσταντά, γραμμένο στη δημοτική, που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1791. Είναι περιηγητικό έργο που επικεντρώνεται σε κοινωνικά και ιστορικά θέματα των περιοχών που περιγράφονται, και κατακρίνει την κοινωνική ανισότητα. Θεωρείται από τα πιο σημαντικά έργα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Στις σελίδες 246-248 διαβάζουμε… για μια ευρύτατη αρχαία Μακεδονία που περιελάμβανε στα εδάφη της και την «Αρβανιτιά» (Αλβανία) και συνόρευε στο βορρά με Δαλματία και Βοσνία (μάλλον υπονοούσαν την ρωμαϊκή Επαρχία Μακεδονίας) της οποίας οι πρώτοι (αρχαίοι) κάτοικοι «ήταν εκείνοι που ήταν και της Ελλάδος», των οποίων η θρησκεία «ήταν αυτή με τα λοιπά έθνη της Ελλάδος» και «είχε κάθε άδικο λοιπόν ο Δημοσθένης να λέγη τους Μακεδόνας βαρβάρους. Μάλιστα τότε αυτό το επώνυμο άρμοζε περισσότερο εις τους Αθηναίους παρά εις τους Μακεδόνας.»
Υ.Γ.
Σουλιότες και Μιρδίτες (υποφυλή των Γκέγκηδων) είναι σχεδόν ίδιοι.
1939-1940
Πολλοί Aλβανοτσάμηδες πέρασαν λαθραία τα σύνορα, ώστε να συμμετέχουν σε ένοπλα στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα πολεμούσαν στο πλευρό των Ιταλών.
Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε περίπου 2-3.000. Μαζί με αυτούς, τους επόμενους μήνες οι Ιταλοί άρχισαν να οργανώνουν πολλούς εθελοντές, ώστε να συμμετέχουν στην «απελευθέρωση της Τσαμουριάς» – όπως έλεγαν – δημιουργώντας έναν στρατό ισοδύναμο με μία ολόκληρη μονάδα 10 ταγμάτων: 4 παραστρατιωτικά βοηθητικά τάγματα (τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër), 2 τάγματα πεζικού (τα Gramos and Dajti), 2 τάγματα εθελοντών (τα Tomori και Barabosi), μία πυροβολαρχία (την Drin) κ.α.
Οι Ιταλοί οργάνωσαν και ενέταξαν στις μεραρχίες τους δέκα αλβανικά τάγματα, μια «πλωτή» ταξιαρχία και άγνωστο αριθμό χωροφυλάκων.
Συνολικά 338 Αλβανοί αξιωματικοί και 4.220 υπαξιωματικοί και οπλίτες προετοιμάστηκαν για να βρεθούν απέναντι στον ελληνικό στρατό.
Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.
»’Ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, που άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940, επεκτάθηκε αυτόματα και μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Η Αλβανία, συνδεδεμένη την εποχή εκείνη με καθεστώς «προσωπικής ένωσης» με την Ιταλία, είχε δεχθεί με νόμο του Κοινοβουλίου της (Αλβανικός Νόμος, 10 Ιουνίου 1940) ότι: «το Βασίλειο της Αλβανίας αναγνωρίζει ότι θα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με τα κράτη τα οποία θα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση με το Βασίλειο της Ιταλίας».
»»Στην επίθεση εναντίον του υψώματος 1289 του Λαπιστέτ, στις 09.30 της 4ης Νοεμβρίου 1940, έλαβε μέρος ένα από τα πιο επίλεκτα τμήματα των Αλβανών, το τάγμα «Τιμόρ», το οποίο και κατόρθωσε να το καταλάβει. Με άμεση αντεπίθεση των Ελλήνων το τάγμα «Τιμόρ» αναδιπλώθηκε και διασκορπίστηκε στην κοιλάδα με άτακτη φυγή. Υποχρεώθηκαν να επέμβουν οι βερσαλιέροι για να σταματήσουν τους Αλβανούς»».
»»Κατά τη διάρκεια της ιταλικής εαρινής επίθεσης (Μάρτιος 1941) ο Μουσολίνι επισκεπτόταν διάφορες μονάδες για να τονώσει το ηθικό των ανδρών, στη ζώνη του Δέβολη και στην περιοχή του Βερατίου. Μεταξύ άλλων επισκέφθηκε ομάδες ταγμάτων και εθελοντών Αλβανών Κατά τις συνομιλίες που είχε μαζί τους έμεινε ενθουσιασμένος από το παράστημα και το πολεμικό τους μένος.»’
Ας δουμε τωρα ποια ηταν η δραση αυτων των αλβανων η πλεοψηφεια των οποιων ηταν αλβανοτσαμηδες ,[περίπου 3.000 μονο οι τσαμηδες] , ενώ οι υπολοιποι ηταν από την Αλβανια και συγκροτουσαν τα παραστρατιωτικα ταγματα , Tirana, Korçë, Vlorë ,Τomor , Shkodër , Drin,Gramos, κα.
Αξιζει να σημειωθεί ότι ο αριθμος των εθελοντών Αλβανων ηταν αρκετά μεγαλύτερος αλλά μειωθηκε λίγο πριν τις εχθροπραξίες για λόγους στρατηγικούς , από την Ιταλική διοίκηση .
Να και το σχετικό απόσπασμα….
Με τη βοήθεια της αλβανικής κυβέρνησης και διαφόρων αρχηγών φυλών εξασφαλίστηκε η δυνατότητα συγκρότησης 10-12 ελαφρών ταγμάτων συνολικής δύναμης 6-7.000 ανδρών, επιλεγέντων από τις πιο πολεμικές φυλές και μάλιστα από αυτούς που υπήρχε ενδεχόμενη σχέση με πληθυσμούς εκτός συνόρων (σ.σ. προφανώς εννοούσε τους Τσάμηδες). Τα ευκίνητα τάγματα, τύπου ανταρτικών ομάδων, προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των μεραρχιών μας (…).
Το Υπουργείο Στρατιωτικών, κατόπιν επανειλημμένων οχλήσεων, τελικά ενέκρινε την αποστολή του οπλισμού για τη συγκρότηση των αλβανικών μονάδων. Όμως αργότερα άλλαξε γνώμη και διέταξε τον περιορισμό της σύστασης των εθελοντικών αλβανικών ταγμάτων μόνο στη νότια Αλβανία .
ΔΗΛΑΔΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 7.000 ΣΤΟΥΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 5.000 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΟΠΛΙΤΕΣ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥΣ
ΠΑΡΑΚΑΤΩ
»’Ο Ιταλός τοποτηρητής στην Αλβανια Τζακομόνι, σε τηλεγράφημα του προς τον Τσιάνο, στις 24 Αυγούστου 1940, μεταξύ των άλλων ανέφερε τα εξής: “Από παντού καταφθάνουν έγγραφα που αποδεικνύουν τον ορθό προσανατολισμό των Αλβανών, άπειρες είναι οι αιτήσεις για κατάταξη στα εθελοντικά σώματα (…). Σε όλα τα κεντρικά σημεία της Αλβανίας παρατηρείται ζωηρό ενδιαφέρον και προσήλωση στις προσταγές του Ντούτσε. Η κίνηση του στρατού προκάλεσε μεγάλη ζωηρότητα κι’ ανυπομονησία για δράση…”.
ΕΔΩ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΟΤΙ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΥΠΗΡΧΕ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Ο αντιβασιλιάς της Αλβανίας βεβαίωσε «ότι είναι πάρα πολλές οι αιτήσεις των Αλβανών να καταταγούν στα σχηματιζόμενα αλβανικά σώματα, προοριζόμενα να κτυπήσουν τους Ελληνες και να συνεργαστούν με τον Ιταλικό Στρατό, και ότι ο πληθυσμός ελπίζει, επίσης, να κληθούν υπό τα όπλα μερικές ηλικίες…».
»»Η προκήρυξη που διάβασε ο Αλβανος πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου Βερλάτσι, στις 28 Οκτωβρίου 1940, αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής: «…Οι στρατιώτες του ένδοξου Ιταλικού Στρατού, στις τάξεις του οποίου περιλαμβάνονται πολλές μονάδες Αλβανών στρατιωτών…»
» Ο Ελληνας αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού κατά τον πόλεμο 1940-41, σημειώνει: «Όλες οι ιταλικές μεραρχίες πεζικού ήταν ενισχυμένες σε πεζικό με τάγματα Αλβανών…».»’
»Ο Ιταλος στρατιωτικος Β. Πράσκα στο τμήμα του βιβλίου του «Εξέλιξη των επιχειρήσεων από 28 έως 31 Οκτωβρίου 1940″, ανακεφαλαιώνοντας γράφει για τη συμμετοχή των αλβανικών μονάδων τα εξής:
«…Φάλαγγα «Σολίνας» II Τάγμα της 1ης Λεγεώνας Αλβανών εθελοντών. (…) Κεντρική Φάλαγγα και Διοίκηση Μεραρχίας «Φερράρα» Ι Τάγμα Αλβανών Εθελοντών. (…) Παραλιακό Συγκρότημα… Τα τμήματα διαπεραιώθηκαν με την κάτωθι σειρά… 6) Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών «Πεσκοσόλιντο» και «Κιαραβάλλε». (…) «Τα αλβανικά τάγματα εθελοντών, προπορευόμενα του 3ου Συντάγματος Γρεναδιέρων και κινούμενα…»…»Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών, επίσης, ήλεγχαν πλήρως την αμαξιτή οδό (Ηγουμενίτσας-Βάρφανης).»”
»’Ο Γερμανός συγγραφέας Βίλιμπαλντ Κόλεγκερ, σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1942, για τη στάση των Αλβανών κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-41 γράφει τα εξής: «…Οι Ελληνες αναγκάζονταν να πολεμούν εναντίον Αλβανών συμμοριτών, κατά τη στιγμή που Αλβανοί εθελοντές προσέρχονταν αθρόα στις ιταλικές φάλαγγες. Δεν αγνοούσαν οι από γόνοι του Σκεντέρμπεη ποίοι ήταν οι πραγματικοί φίλοι τους. »’
ΔΗΛΑΔΗ ΓΕΡΜΑΝΟΙ , ΙΤΑΛΟΙ , ΕΛΛΗΝΕΣ ,ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΛΠ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΤΟΝ ΦΙΛΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΟΛΟ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 1940 -1944 ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΦΑΣΙΣΤΩΝ
ΝΑ ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΒΙΝΤΕΟ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΙΤΑΛΩΝ ΦΑΣΙΣΤΩΝ .
ΟΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΑΣΡΠΑ ΦΕΣΙΑ ΕΙΝΑ ΑΛΒΑΝΟΙ
ΤΟ ΠΡΩΤΟ EIΝΑΙ Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΦΡΟΥΡΑΣ ΣΤΗ ΡΩΜΗ…
Λιγα λογια για τους Αλβανοτσαμηδες και την δραση τους κατά τη κατοχη .
ΜΙΑ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΤΟ ΕΥΡΥ ΚΟΙΝΟ ΥΠΟΘΕΣΗ , ΕΙΝΑΙ Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΛΛΑ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΕΘΝΙΚΟΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΟΠΩΣ ΕΒΡΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ..
ΑΣ ΤΑ ΔΟΥΜΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ…..
ΣΤΗΝ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝΕ ΕΒΡΑΙΟΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ [ ΚΑΤΑ ΤΟ 1943-44] ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ
Ο ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΗΣ ΚΡΑΨΙΤΗΣ ΜΑΣ ΔΙΝΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ …
Φεβρουάριος 1943: Από του τέλους του ΙΘ’ αιώνα είναι εγκατεστημένες στην Παραμυθιά Εβραϊκές Οικογένειες. Σήμερα είναι μόνιμοι κάτοικοί της οι εξής: α) Εζρά Μπακόλα, τώρα με την Μπαλκούλα, τρίτη σύζυγό του, β) Νισήμ Μπακόλας του Εζρά, η σύζυγός του και τα δύο ανήλικα τέκνα τους, …..
…. Όλοι τους είναι οι καλύτεροι έμποροι υφασμάτων της πόλεως. Πρόσθετα ο Νισήμ Μπακόλας ασχολείται σε έκταση με το χονδρεμπόριο ξηρών καρπών, οι δε Ηλίας και Γιουσέφ Κοέν, πρόσθετα έχουν το Πρακτορείο του Αθηναϊκού τύπου και ένα μικρό Βιβλιοπωλείο.Συνειδητοποιούν τους κινδύνους με τους διάφορους εκβιασμούς που τους γίνονται από τους μωαμεθανούς κλπ. και κατορθώνουν σιγά σιγά να μεταφέρουν με φορτηγά αυτοκίνητα στα Ιωάννινα, όλα τα εμπορεύματά τους. Τελικά, αυτές τις μέρες, έφυγαν (τμηματικά) όλοι τους για τα Ιωάννινα, όπου εγκαταστάθηκαν μόνιμα.
ΔΗΛΑΔΗ ΦΥΓΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΚΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΤΩΝ ΑΠΕΙΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΩΓΜΟ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΙΩΓΜΟ ΑΛΒΑΝΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ , ΔΙΩΓΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΣΕ ΚΟΙΝΕΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα και όχι τόσο διαδεδομένη πτυχή του δοσιλογισμού των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας είναι και η δράση τους εντός αλβανικού εδάφους. Συγκεκριμένα, την 23η Αυγούστου του 1943, αμέσως μετά την καταστροφή της Σαγιάδας, το 1ο τάγμα του 99ου γερμανικού συντάγματος επιτέθηκε στην Κονίσπολη (η σημαντικότερη κωμόπολη της αλβανικής πλευράς της Τσαμουριάς) την οποία υπεράσπιζαν γύρω στους 150 αντάρτες. Η όλη επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Κονίσπολης, το θάνατο 50 ή 60 Αλβανών και – σε αντίθεση με τη Σαγιάδα που καταστράφηκε ολοσχερώς – την πυρπόληση κατά κύριο λόγο επιλεγμένων οικιών που υποδείχτηκαν από τους Τσάμηδες51.
ΔΗΛΑΔΗ ΑΦΟΤΟΥ ΚΑΨΑΝΕ ΟΛΟΣΧΕΡΩΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΗ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΗ-ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΣΑΓΙΑΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ , ΠΕΡΑΣΑΝΕ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΨΑΝΕ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΗΣ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗΣ ΕΠΕΙΔΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΑΝΕ ΤΟ ΚΚΑ .
ΑΛΛΑ ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ 1944 ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΒΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΣΕ »ΚΟΙΝΕΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΑΝΤΑΜΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΑΖΙ ΠΟΥ ΣΤΟΙΧΗΣΑΝΕ ΠΟΛΛΕΣ ΔΕΚΑΔΕΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ .
Λίγους μήνες αργότερα σχηματίστηκε, με τη στήριξη των γερμανικών δυνάμεων, τάγμα ασφαλείας 1000 ανδρών που υπό την ηγεσία του Νουρί Ντίνο συμμετείχε τον Ιανουάριο του 1944 στην εκκαθαριστική επιχείρηση Χόρριντο που διεξήχθη κυρίως εντός αλβανικού εδάφους και επέφερε το θάνατο 500 ατόμων. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, ο Ντίνο και οι άνδρες του έδρασαν στην περιοχή της Κονίσπολης52. Στη συνέχεια, ο Ντίνο έδρασε από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο του 1944 στην περιοχή του Αργυρόκαστρου ως επικεφαλής περίπου 700 ανδρών, 300 από τους οποίους προέρχονταν από τη Θεσπρωτία53.
52]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 115.
[53]Αθανάσιος Γκότοβος, Τσάμηδες, το τάγμα Νουρί Ντίνο, Άρδην, 8 Ιουνίου
ΑΛΛΩΣΤΕ Ο ΙΔΟΣ Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ Ο ΝΤΙΝΟ , ΗΔΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 ΕΙΧΕ ΓΡΑΨΕΙ-ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΙΛΕΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΣΕ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΕΣΤΕΙΛΕ ΣΤΟΝ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ , ΟΠΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ ΑΝΕΦΕΡΕ ..
»Αυτά τα άτομα πρέπει να είναι πιστοί και δοκιμασμένοι φίλοι της Ιταλίας, …. . με σκοπό να διεξαγάγουν ένα ανηλεές κυνηγητό στους αντάρτες και τους φίλους των και εν ανάγκη να καταστρέψουν τις εστίες τους και τα χωριά που τους βοηθούν αρχίζοντας από το Curvelesi.
ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ [ ΣΤΟ ΚΟΥΡΒΕΛΕΣΙ ] ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ . ΑΥΤΟ ΜΟΝΟ ΑΡΚΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ ΤΙ ΠΕΡΑΣΑΝΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΘΑ ΦΑΝΕΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
ΕΠΙΣΗΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΑΥΤΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ . …
»’Εάν δεν θεωρηθεί σκόπιμο να γίνει αυτό από μέρους των Ιταλικών δυνάμεων, δεν θα είναι δύσκολο να πετύχουμε τον σκοπό με τον σχηματισμό των 6.000 εθελοντών Τσαμουριωτών και Κοσοβάρων που είναι πραγματικοί φίλοι της Ιταλίας .»’
ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΑΓΜΑΤΑΣΦΑΛΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΘΑ ΔΡΟΥΣΑΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΑΛΒΑΒΩΝ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗ ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΣΕ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗ ΚΑΙ ΚΟΥΡΒΕΛΕΣΙ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΕΠΕΙΧΕΙΡΗΜΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ .
»ΕΞΟΠΛΙΣΤΗΚΑΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟ ΕΔΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΤΣΑΜΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ»’.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΕΝΑ ΠΛΗΡΩΣ ΚΑΤΟΠΙΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΓΚΟΤΟΒΟΥ ΑΝΑΛΥΤΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΣΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ .
»»Ωστόσο στην επίμονη ερώτησή μας για μια από τις επικρατούσες απόψεις που θέλουν τους Τσάμηδες να συμμαχούν με τις δυνάμεις Κατοχής από ανάγκη εξαιτίας των επιθέσεων που εξαπέλυσε εναντίον τους ο ΕΔΕΣ, εν αντιθέσει με τον ρόλο που έπαιξε ο ΕΛΑΣ μας λέει:
«Γνωρίζω τη θέση αυτή. Δεν μπορώ όμως να γνωρίζω αν η απολογητική του μειονοτικού εθνικοσοσιαλισμού στη Θεσπρωτία είναι προϊόν πλάνης ή θράσους. Ούτε το 1941, ούτε το 1942, αλλά ούτε μέχρι τα μέσα του 1943 κινδύνευαν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες από τις ομάδες του Ζέρβα, διότι απλά αυτές είτε δεν υπήρχαν, είτε ήταν τόσο ολιγάριθμες που δεν συνιστούσαν πραγματική απειλή. Πέραν τούτου, αν ο Ζέρβας προκάλεσε τη συνεργασία αυτή, τότε πώς δικαιολογείται η σύμπραξη των Μουσουλμάνων Τσάμηδων με τις κατοχικές δυνάμεις σε περιοχές όπως τα Φιλιατοχώρια, όπου δρούσε αποκλειστικά το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ; Πώς εξηγούνται τα δεκάδες θύματα στα χωριά αυτά; Συμμάχησαν και εκεί οι Μουσουλμάνοι με τους κατακτητές φοβούμενοι την πίεση του ΕΛΑΣ; Πρόκειται για αστείο επιχείρημα».»’
ΔΗΛΑΔΗ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΣΤΡΑΦΗΣΑΝ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΟΥ ΕΔΕΣΙΤΙΚΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗΣ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ ΣΤΑ ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΑΛΛΩΣΤΕ ΤΟ ΠΟΤΕ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝΕ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΝΤΑΡΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ…
Μιχάλης Μυριδάκης, Αγώνες της Φυλής, Α΄, σ. 165 – 166, Tsoutsoumpis, 2015, σ. 131 – 132. Εκείνη την εποχή, όπως αναφέρει και το υψηλόβαθμο στέλεχος του ΕΔΕΣ, Μιχάλης Μυριδάκης, δεν είχαν εμφανιστεί ακόμη οργανωμένοι αντάρτες στη Δυτική Ήπειρο. Αντάρτικες ομάδες πρώτα του ΕΛΑΣ και έπειτα του ΕΔΕΣ εμφανίστηκαν στην περιοχή στις αρχές του 1943.
ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ Ο ΕΛΑΣ ΒΟΡΕΙΑ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΑ [ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ] , ΚΑΙ Ο ΕΔΕΣ ΝΟΤΙΑ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ [ ΣΟΥΛΙ ] ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ .
ΑΡΑ ΤΟ ΨΕΥΤΟΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΕΥΚΟΛΑ ΑΝΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΑΝΑΛΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΟ ΤΟΥ 1943 ΚΑΤΟΧΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΤΟ ΕΤΟΣ 1942 ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ Η ΤΟΥ ΕΑΜ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.
ΕΧΟΥΜΕ 2 ΕΠΙΣΗΣΜΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1942 ,
ΜΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ ΚΑΙ ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ,
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ
»»Διοίκησις Χωροφυλακής Θεσπρωτίας
«Περί της εν Θεσπρωτία καταστάσεως και των ληπτέων μέτρων»
Ο Ελληνικός πληθυσμός της περιφερείας μας ευρίσκεται υπό το Κράτος τρομοκρατίας δεδικαιολογημένης κατόπιν και της εσχάτως δολοφονίας εντός της Ηγουμενίτσης του Νομαρχούντος. Κατά τας πληροφορίας της υπηρεσίας μου απολύτως εξακριβωμένας οι διάφοροι κακοποιοί, οι εκτελεσταί καταρτισθέντων σχεδίων τόσον εν Θεσπρωτία όσον και εν Αλβανία θα συνεχίσωσιν το βδελυρόν έργον των δολοφονιών και εγκλημάτων εν γένει μέχρις επιτεύξεως ορισμένου επιδιωκομένου σκοπού, της προσαρτήσεως της Τσαμουρίας. […] Ο υποφαινόμενος ως και οι λοιποί διοικούντες Αξιωματικοί συνεργάται του, κατέβαλλον σοβαράς προσπαθείας μέχρι σήμερον προς επιβολήν της τάξεως και γεφύρωσιν του μεταξύ Ελλήνων και Μουσουλμάνων χάσματος και μίσους όπερ εδημιούργησαν τα πολεμικά γεγονότα.
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΟΞΥΝΣΕΩΝ ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ 1940 ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 3000 ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ,ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ , ΕΚΤΟΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΠΛΗΘΗΣΜΟΥ ΣΤΗ ΧΙΟ ΚΑΙ ΤΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΑ ΑΝΤΙΠΟΝΑ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΑΞΑΝΕ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΡΟΕΛΑΣΗ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΟΙ .
ΝΑ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
στην Ηγουμενίτσα, συγγενείς θυμάτων των Τσάμηδων εισέβαλαν στη φυλακή της κωμόπολης και λύντσαραν επί τόπου τέσσερα άτομα που είχαν συλληφθεί κατηγορούμενα για αυτούς τους φόνους3. [Robert Elsie ] .
ΔΗΛΑΔΗ ΕΞ ΑΡΧΗΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΕΩΝ ΦΑΣΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.
ΕΠΙΣΗΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΕΣ ΕΙΧΑΝΕ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1942 ΜΥΡΙΣΤΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΟΣΑ ΦΟΝΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΙΧΑΝΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝΕ ΜΕ ΤΗΝ »ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΛΛΩΣΤΕ ΠΙΠΗΛΑΓΑΝΕ ΤΑ ΜΥΑΛΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟ 1939 ΟΤΑΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΛΑΒΑΝ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ . ΓΝΩΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΒΓΑΛΑΝΕ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΟΙ ΑΡΧΗΓΟΙ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΠΟΥ ΜΙΛΑΓΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ
ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΕΧΟΥΜΕ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ …..
Προς την Γενικήν Δ/σιν Ηπείρου Ιωάννινα
Εν Ηγουμενίτση τη 14/12/1942
….. ότι η κατάστασις εβελτιώθη και εκ του γεγονότος ότι εσταμάτησαν αι δολοφονίαι Χριστιανών και εκ του ότι οι Μωαμεθανοί ήρξαντο προσερχόμενοι εις εμέ προς επίλυσιν των μετά των Χριστιανών διαφορών των. …. , έργον εις το οποίον εξαίρετον συμβολήν είχε ο ρηθείς Συν/ρχης, να τορπιλλισθή διά της πράξεως ολίγων εγκληματιών, οι οποίοι εκ προσωπικών αφορμών προέβησαν εις την δολοφονίαν του Γιασίν Σαντίκ, ως αντιστρόφως ομοίας πολύ περισσοτέρας όμως εγκληματικάς πράξεις είχον εκτελέσει και Μωαμεθανοί.
ΕΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΕΤΟΣ 1942 ,ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ , Η ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΑΣ , ΣΥΝΕΒΑΙΝΑΝ ΣΥΝΕΧΩΣ ΦΟΝΟΙ . ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΘΗΤΕΣ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ .
ΕΝΩ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΚΑΙ Ο ΦΟΝΟΣ ΤΟΥ ΓΙΑΣΙΝ ΣΑΝΤΙΚ ΛΟΓΩ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΠΑΛΟΥΜΗ.
Ο ΓΙΑΣΙΝ ΗΤΑΝ ΔΩΣΙΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΙΧΑ ΕΙΣΒΑΛΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΤΗΝ 28 ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1940.
Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΕΧΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΤΑΙ ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΣΑΝΤΙΚ ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΧΕ ΠΕΡΑΣΕΙ ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΗΔΗ ΤΟ 1921-42 KAI ΠΟΙΑ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΠΑΛΟΥΜΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΠΟΥ ΕΝΤΑΧΗΚΕ ΠΡΩΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ ΣΤΟΝ ΕΔΕΣ ….
ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΠΟΥ ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΗΡΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 1942 ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
12.2.1942. Γεώργιος Βασιλάκος. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στο Κέντρο της Ηγουμενίτσας.
20.3.1942. Φώτιος Σπυρίδης και Ηλίας Γεωργίου Τσιάβος, σκοτώθηκαν με μαχαίρι στη θέση Μπούριμε από τον Λιάζε Ντίκα και άλλους Μουσουλμάνους από τη Βάρφανη.
18.6.1942. Πέτρος Αντώνης. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση Περιβόλι, υπερασπιζόμενος το θερισμένο στάρι του χωραφιού του.
20.6.1942. Ευθύμιος και Αναστάσιος Περώνης. Ληστεύθηκαν και σκοτώθηκαν στη θέση «Παλιάρεζα» από Μουσουλμάνους.
10.2.1942. Ελευθερία Π. Κίτσου, 10 χρονών. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση «Κρόνια».
10.11.1941. Πήλιο Αντώνης (Σπύρος Μώκας), σκοτώθηκε από τους Μουσουλμάνους Κίπε Νταούτ και Ρετζέπ Μεχμέτ από το Κουρτέσι.
8.8.1942. Ευάγγελος Πολιώνης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα, από Μεζάν & Τζιαμαλί Χαρούν (αδέρφια), Σαλ Μπιμπίτο και άλλοι στο δρόμο Κουσοβίτσας Γραικοχωρίου, θέση Τσούκα.
23.9.1942. Ηλίας Δ. Μίχου. Σκοτώθηκε στη θέση «Βούρκο» από τον Χάμζο και Ναζίφ Ρετζέπ.
6.10.1942. Πολιώνης Πέτρος, 12 χρονών, και Μίχου Ευάγγελος 16 χρονών καθώς έβοσκαν τα πρόβατα τους . Σκοτώθηκαν στη θέση «Φράσερι» από τον Αλήτη , Αγά & Ντουλ Ταχίρι φίλοι από (το Τζανάρι-Μαζαρακιά-28-30 ετών) .
14.6.1942. Αθανάσιος Θεοδωρίδης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα από Μουσουλμάνους της Νύστας στην θέση Μουλτσάθι.
10.11.1941. Θωμάς Νίνος, με την αδελφή του Σάνα Δημητρίου.
Σκοτώθηκαν σε ενέδρα στο δρόμο Ηγουμενίτσας Πέστανης, από τους
συγχωριανούς τους Αντέμ Ιντρίζ, Μαχμούτ Μάλε και άλλους. Στην ενέδρα
αυτή τραυματίστηκε και ο Ξενοφών Ιωάννου.
7.4.1942. Ανδρέας Βρύσης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Αμπεντί Ιντρίζ, Ισούφ Μάζε.
22.4.1942. Σπύρος Ν. Ράφτης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Ιλιάζ Νέλιο και Ισούφ Μάζε.
6.10.1942. Θεόδωρος Κανάκης. Τραυματίστηκε στην αυλή του σπιτιού
του, από συγχωριανούς του Μουσουλμάνους.
31.10.1942. Νικόλαος Αναστασίου. Σκοτώθηκε και Κώτσο Λιάκος,
τραυματίστηκε, όπως το περιγράφω σε προηγούμενη στήλη, από τους
συγχωριανούς του Ιλιάζ Νέλιο Χαμήτ και Ταχήρ Μητηλή.
20.9.1941. Βασίλειος Κομίνης και Κωνσταντίνος Λώλης. Σκοτώθηκαν
από Γραικοχωρίτες της οικογένειας των Φεταχαίων.
3.4.1942. Μουσουλμάνοι Γραικοχωρίτες. Πυροβόλησαν από μακριά στην πλατεία του χωριού που ήταν συγκεντρωμένοι κάτοικοι, χωρίς ευτυχώς θύματα.
9.10.1942. Ο Φαγκρή Αλή Μούχο από το Γραικοχώρι τραυμάτισε με
τσεκούρι τον Ανδρέα Σπύρου Δήμα, 1 2 χρονών, ο οποίος γλίτωσε, γιατί του
πρόσφεραν νοσηλεία σε νοσοκομείο τους στο Φιλιάτι οι Ιταλοί.
24.10.1942. Δονάτος Αλεξίου από τη Ντράγανη, που είχε παντρευτεί και έμεινε μόνιμα στο Λαδοχώρι, τον σκότωσαν ο Λιούτ Γκάνες από το Βροχωνά και ο Νταλιάν Φερχάτ από το Κούρτεσι.
15.7.1942. Παναγιώτης Αν. Δήμας, 9 χρονών, καθώς έπαιζε με άλλα παιδιά στην παραλία της Πλαταριάς, ο Κιαζήμ Βεήπ από την Φασκομηλιά, τον έβαλε σημάδι και τον σκότωσε. Συγκινητική περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Μάρτη 1985.
10.8.1942. Κωνσταντίνος Δημητρίου και Σπυρίδων Κωνσταντίνου. Τους σκότωσαν ο Μουρτεζάν Μουσά από το συνοικισμό Βρύση μαζί με άλλους Μουσουλμάνους από τη Φασκομηλιά. Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Γενάρη 1985.
18.8.1942. Τάκης Καράλης. Τον σκότωσε ο Νταλιάνης στο βουνό που έβοσκε τα πρόβατα του.
20.8.1942. *Παναγιώτης Μίχου. Σκοτώθηκε στην Κουσιοβίτσα που ήταν γαμπρός μαζί με τον Πήλιο Αντώνη (Σπύρο Μώκα). Από τους: Κίπε Νταούτ και Ρετζέπ Μεχμέτ από το Κουρτέσι.
6.2.1942. Θωμάς Ν. Στεργίου και Σωτήριος Ντίνης, καθώς γύριζαν από το Φιλιάτι, σκοτώθηκαν από Μουσουλμάνους και τα πτώματα τους πετάχτηκαν στον Καλαμά. Οι σκελετοί τους βρέθηκαν μετά από εξάμηνο στις εκβολές του.
26.7.42: Έμποροι από το Πωγώνι που μετέβησαν στην περιοχή Γκρόπας για την αγορά τροφίμων. Αφού πρώτα εληστεύθηκαν, ρίχτηκαν κατόπιν ζωντανοί σ’ ένα πηγάδι μεταξύ Κουτσίου και Πέρδικας. Δράστες ήταν Τουρκοτσάμηδες.
22.12.42: Ευθύμιος Περώνης, Τηλέμαχος Περώνης, Θεόδωρος Περώνης, Κούλα Χήρα Ανδρέα Πέτσινη από την Πυρσόγιαννη Κόνιτσας, που ήλθαν για την αγορά λαδιού και άλλων τροφίμων ληστεύθηκαν και κατόπιν σκοτώθηκαν στη Λάκκα Ηγουμενίτσας.
ΚΑΝΕΙΣ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΔΕΣΙΤΗΣ [ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΝ Ο ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ] Η ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΑΦΟΥ ΟΥΤΕ Ο ΕΛΑΣ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΤΑ ΤΟ 1941-42 ΕΝΩ ΜΟΛΙΣ ΕΝΑΣ ΗΤΑΝ ΠΡΩΗΝ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΑΚΣ ΕΝΩ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΕΙΧΕ ΑΡΧΙΣΕΙ ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΧΩΡΙΩΝ ΟΠΩΣ ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΕΝΩ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΙ ΚΑΨΙΜΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1942 , ΟΠΩΣ ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
1942: Οι Αλβανοτσάμηδες, αφού κατέστρεψαν το χωριό, σκότωσαν το Παππά και τον Πρόεδρο, και τους εξής κτηνοτρόφους: Κάκο Νικόλαο του Χρήστου, Κάκο Λεωνίδα, Χαντζάρα Θωμά, και απήγαγαν και τους: Τσόκα Λάζαρο, Λιάμη Κων/νο, Μπέκα Ευάγγελο, Ζήκο Λεωνίδα, Ζήκο Γεώργιο, Χαντζάρα Κων/νο, Χρηστάκη Βασίλειο, Χρηστάκη Λάμπρο, Ντίσιο Νικόλαο, Πιτούλη Θεόδωρο, Χαντζάρα Χρήστο, τους οποίους σκότωσαν μέσα στο Μαργαρίτι.
ΝΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
AΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1943 ΚΑΙ ΥΣΤΕΡΑ ΟΤΑΝ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΑΣΕ ΥΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ
ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 1943 ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ , ΚΑΙ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ .
Κατά το διάστημα 10-13 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, με την ενεργή συμμετοχή περίπου 300 Τσάμηδων, φονική εκκαθαριστική επιχείρηση στην περιοχή του Φαναρίου κατά την οποία πυρπολήθηκαν και λεηλατήθηκαν 20 χωριά, σκοτώθηκαν 250 αμαχοι πολλοι από τους οποιους ηταν γυναικες και αιχμαλωτίστηκαν άλλα 400 άτομα, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκαν από τους αλβανοτσαμηδες στις φυλακές των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης.
Για τη μεταφορα αυτή των αιχμαλωτων Ελληνων από τους Αλβανοτσαμηδες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης εχουμε την εξης μαρτυρια
ΟΤΙ Η ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΩΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ , ΑΝΑΦΕΡΕΤΕ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ……
Σε έγγραφο του ο Ρέμολντ προς τον Στέτνερ διαβεβαιώνει πως ο Νουρί Ντίνο «θα πετύχει με γερμανική υποστήριξη το στόχο του και θα επιβάλει ησυχία και τάξη, όπως τη θέλουμε».
ΔΗΛΑΔΗ Ο ΝΤΙΝΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΝΟΠΛΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΙΧΑΝΕ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΡΟΛΟ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΙΟΥΛΙΟΥ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1943 .
ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΣΕ ΑΥΤΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΗΣ ΚΡΑΨΙΤΗΣ ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ .
»’27 Ιουλίου 1943: Στο μισοσκόταδο του πρωινού ισχυρές Γερμανικές δυνάμεις της Παραμυθιάς με άριστα πολεμικά μέσα και με (800) οκτακόσιους και περισσότερους ένοπλους επίστρατους της «ΞΙΛΙΑ» μουσουλμάνους Τσάμηδες των πόλεων και Επαρχιών Παραμυθιάς και Μαργαριτιού, επέδραμαν εναντίον των χωριών του κάμπου της Παραμυθιάς και της περιφέρειας «Φαναρίου».
14 Αυγούστου 1943: Τι καταστροφή είναι αυτή από την 27 Ιουλίου 1943 μέχρι σήμερα! Όλοι στην Παραμυθιά είμαστε κατατρομαγμένοι και όσο είναι δυνατόν κρυβόμαστε. Οι πληροφορίες μας είναι ότι στις 19 αυτές μέρες οι Χιτλερικοί Γερμανοί με τους μουσουλμάνους συμπατριώτες κατάστρεψαν ολοκληρωτικά τα 24 χωριά της περιφέρειας «Φαναρίου» και μερικά κοντινά της Παραμυθιάς χωριά της. Λεηλασίες, πυρπολήσεις, φόνοι νηπίων και γερόντων, βιασμοί γυναικών, αρπαγές παρθένων κοριτσιών, με τις οποίες οι επαίσχυντοι μουσουλμάνοι πλουτίζουν τα χαρέμια τους, σύλληψη ομήρων, κάψιμο ανθρώπων μέσα στα σπίτια τους κ.α. Γέμισαν οι σπηλιές από γυναικόπαιδα και γέροντες που κατόρθωσαν να διασωθούν εκεί στις κρίσιμες ώρες, ενώ μέρα τη μέρα προστίθενται στους νεκρούς λόγω της πείνας τους και των ασθενειών
15 Αυγούστου 1943: Εμείς που έχουμε τα σπίτια μας στο κέντρο της πόλεως της Παραμυθιάς, είμαστε από τα χαράματα, με κομμένη την αναπνοή, πίσω από τα πατζούρια (ή) ανάλογα τις γρίλιες, παρακολουθώντας την επιστροφή των χιτλερικών Γερμανών και των μουσουλμάνων από την εικοσαήμερη «επιχείρησής» τους κατά του «Φαναριού».»»
ΠΑΜΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΕ ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Στις 14 Σεπτεμβρίου, Τσάμηδες συμμετείχαν και στην καταστροφή του Πλαισίου[Πλησεβιστα] όπου σκοτώθηκαν δύο κάτοικοι. Καταστροφές υπέστησαν επίσης το Ζερβοχώρι και ο Ξηρόλοφος στα νότια της Παραμυθιάς
18 Σεπτεμβρίου 1943 Γερμανοί και Τσάμηδες ένοπλοι που επιχειρούσαν βόρεια της Παραμυθιάς συνέλαβαν 60 αγρότες (εκ των οποίων 42 γυναίκες) και εκτέλεσαν τους εννέα το πρωί της επομένης στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου της Παραμυθιάς Προφανως κανενας από αυτους που συνελαβαν οι αλβανοτσαμηδες παραμυθιωτες δεν ηταν »ανταρτης μοναρχοφασιτας η χωροφυλακας»’,αλλωστε οι περισσοτερες ηταν γυναικες ουτε κανενας από τους εκτελεσθεντες ηταν εδεσιτης ανταρτης .
24 Σεπτεμβρίου, μια γερμανική περίπολος έπεσε σε ενέδρα ανταρτών στο πέρασμα της Σκάλας έξω από την Παραμυθιά. Ένας υπαξιωματικός και τέσσερις στρατιώτες έπεσαν νεκροί. Στις 27 Σεπτεμβρίου με διαταγή της 1ης Ορεινής Μεραρχίας της Βέρμαχτ άρχισε η γερμανική επιχείρηση αντιποίνων με στόχο τα μεγαλύτερα χωριά βόρεια της Παραμυθιάς και όπως αναφερει η γερμανικη αναφορα «24 νεκροί συμμορίτες, 8 τραυματίες, υπολογίζονται άλλες 15-20 απώλειες. Κανένα λάφυρο. Πυρπολήθηκαν τα ακόλουθα χωριά: Σέλλιανη, Σεμέλικα, Ελευθεροχώρι. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος (…) 150 Αλβανοί που τα πήγαν πολύ καλά».
Δηλαδη 150 αλβανοτσαμηδες παραμυθιωτες που μαλιστα τα πηγαν »»’πολύ καλα»’ όπως μαρτυρουν οι γερμανικες μαρτυριες , συμμετειχαν στη πυρποληση τριων 3 χωριων , οπου είχαμε 24 συμμοριτες νεκρους αρα ανταρτες και αλλους 15-20 νεκρους , αρα αμαχους
Μετα απο αυτα ακολουθησε τα παρακατω γνωστο γεγονος … η εκτελεση των 49 προυχωντων στη Παραμυθια. Ασφαλως και αυτοι ηταν αμαχοι .
ΝΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ 49.
Άλλη μια μαρτυρια από τον ερυθρο σταυρο αυτή τη φορα για την εθνοκαθαρση του Φαναριου και της Ηγουμενίτσας ….
Ο Ελβετός μηχανικός Χανς – Γιάκομπ Μπίκελ απεσταλμένος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού περιέγραψε την κατασταση «Η κατάσταση των ελλήνων (…) στο Φανάρι, στη μεγάλη πεδιάδα κάτω από την Παραμυθιά (…), όπου κάθε χρόνο συλλέγονται 15.000 τόνοι ρύζι, ήταν πολύ σοβαρή. Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί που ζούσαν εκεί ασκούσαν φοβερή τρομοκρατία στον υπόλοιπο πληθυσμό, αρχικά με την υποστήριξη των Ιταλών και τώρα πλέον των Γερμανών. Μόνο στο Φανάρι καταστράφηκαν 24 χωριά. Ολόκληρη η σοδειά έπεσε στα χέρια των Αλβανών (…) Στο ταξίδι μου διαπίστωσα πως οι Αλβανοί κρατούσαν τον ελληνικό αγροτικό πληθυσμό κλεισμένο μες στα σπίτια του. Νεαροί Αλβανοί που μόλις είχαν τελειώσει το σχολείο τριγύριζαν στα χωριά βαριά οπλισμένοι. Οι Έλληνες είχαν εγκαταλείψει πλήρως την Ηγουμενίτσα και είχαν φύγει στα βουνά. Οι Αλβανοί πήραν μαζί τους όλα τα ζώα από τα ελληνικά χωριά. Τα χωράφια έμειναν ακαλλιέργητα».
AΛΗΘΕΙΑ ΣΕ ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΑΥΤΑ ΤΑ ΑΙΣΧΗ ΑΠΟ ΤΑ ΟΣΑ ΑΙΣΧΗ ΠΑΘΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 1944 ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΔΕΣΙΤΕΣ;;;
ΚΑΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΟ ΤΟΤΕ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΟΥ ΕΑΜ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ …
ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ-EAMITEΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΕ ΜΕ ΑΠΟΤΡΟΠΙΑΣΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΤΡΙΕΤΗ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΟΡΕΙΝΗ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΗΝΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΜΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Του συναγωνιστού Υπολοχαγού ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΡΙΦΤΗ (Καστρινού) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος και ύστερα υπασπιστή στο ίδιο Σύνταγμα. «Για τη συγκρότηση και δράση των αρχηγείων ΣΟΥΛΙΟΥ και ΖΑΛΟΓΓΟΥ και του 24ου Συντάγματος Πεζικού». Προς Το Κλιμάκιον Ηπείρου – Δυτικής Στερεάς VIII Μεραρχίαν και Η.Γ.
Ι. ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΟΚΙΝΗΜΑ μέχρι ΤΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ ΤΟΥ 1943
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών. Παρ’ όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΑΥΤΗ ΔΙΝΕΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΑΜ ΕΛΑΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΑΓΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ-ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1943 ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΑΝΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ
ΕΝΩ ΑΛΛΟΣ ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ
ο ΕΛΑΣίτης Π. Παπασταύρου, αυτόπτης μάρτυρας της συμπεριφοράς των Τσάμηδων στην περίοδο της κατοχής: «Γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες αριθμούσε εκείνη η μειονότητα των λεγομένων Τσάμηδων. Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου είχαν ταχθεί στο πλευρό των Ιταλών. Το ίδιο έκαναν και με τους Γερμανούς αργότερα. Ντυμένοι με τις στολές των κατακτητών, λήστευαν, βασάνιζαν, ατίμαζαν, τρομοκρατούσαν την ύπαιθρο. Ο φόβος και ο τρόμος σκέπαζε όλη την Θεσπρωτία. Οι πράξεις βίας και τρομοκρατίας σε καθημερινή βάση… Όχι λίγες φορές δεν δίσταζαν, έτσι για πλάκα, να βάζουν στο σημάδι από απόσταση τσοπαναραίους και στρατοκόπους…» («Στο Στόμα του Λύκου» εκδ. Σύγχρονη Εποχή).
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΙΚΟ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣTΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΠΡΑΞΑΝΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΙΔΙΑ ΣΕ ΤΣΑΜΑΝΤΑ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ΣΑΓΙΑΔΑ….
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας του 1944 (μέσα Απριλίου), Τσάμηδες ταγματασφαλίτες συμμετείχαν στην πυρπόληση του Ασπροκκλησίου ενώ λίγες ημέρες αργότερα έλαβαν μέρος σε ανάλογη δράση στον Τσαμαντά
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ…..
Λειά Φιλιατών- Ήταν στις 20-4-1944 και εσυνόδευαν το γερμανικό τάγμα που επέδραμε στη Μουργκάνα για να την εκκαθαρίσει από τις αντάρτικες ομάδες. Ενόψει της επιδρομής των Γερμανών και Τσάμηδων, οι χωριανοί εγκατέλειψαν το χωριό. Οι Τσάμηδες έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, το λιθόκτιστο δημοτικό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 17ου αιώνα. Η μοναδική γυναίκα που παρέμεινε, η τυφλή γερόντισσα Αναστασία Χαϊδή, όταν διεπίστωσε ότι καίγεται το σπίτι της, έβαλε τις φωνές, οι Τσάμηδες την πέταξαν στο φλεγόμενο σπίτι και κάηκε ζωντανή… Σκότωσαν επίσης τρεις Λειώτες, τον Γρηγόρη Λώλη, ετών 25, τον Γιώργο Μπίλη, ετών 53 και τον Βασίλη Σδούγκα, ετών 23, τους οποίους συνέλαβαν τυχαία έξω από το χωριό.
ΕΠΙΣΗΣ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ ΚΑΨΑΝΕ ΤΗN ΕΠΙΣΗΣ EAMOKΡATOYMENH ΣΑΓΙΑΔΑ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ
Παράλληλα στις 23 του ίδιου μήνα ένοπλοι της μειονότητας (κυρίως από τη Λιόψη) συμμετείχαν, ως αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ, στην πυρπόληση της Σαγιάδας43 την οποία σύμφωνα με γερμανική αναφορά υπεράσπιζαν τριάντα αντάρτες44, προφανώς ελασίτες.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΕΣΤΡΑΦΗΣΑΝ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ , ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ , ΤΟΣΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΑΣΙΤΕΣ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΔΕΣΙΤΕΣ ΣΕ ΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ , ΣΟΥΛΙ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.
Για την αντιμετώπιση των Τσάμηδων από τις ελληνικές αρχές, αποκαλυπτική είναι μια πολυσέλιδη έκθεση (15/10/1930) του γενικού επιθεωρητή μειονοτήτων Κωνσταντίνου Στυλιανόπουλου, στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού Βενιζέλου, που εντοπίσαμε στο αρχείο του τελευταίου (φ.58).
Ανώτατος κρατικός λειτουργός επιφορτισμένος με τη διαχείριση κάθε λογής μειονοτικών τριβών, προκειμένου ν’ αποφεύγονται διεθνείς επιπλοκές, ο Στυλιανόπουλος καταγράφει, έπειτα από επιτόπια έρευνα, ένα καθεστώς ασφυκτικής καταπίεσης:
«Η απελευθέρωσις της Ηπείρου υπό της Ελλάδος επέφερε τελείαν ανατροπήν της καταστάσεως. Από κυρίαρχοι και σατραπίσκοι, [οι Τσάμηδες] εγένοντο αποτόμως ακτήμονες, άστεγοι και πένητες. Η περιουσία των περιήλθεν εις τους καλλιεργητάς εκ διαρπαγής και απαλλοτριώσεως. Εννοείται ότι η απότομος αύτη μεταβολή τούς έφερε εις δεινήν παραζάλην και τους περιήγαγε εις αθλιότητα και οικτράν δυστυχίαν, ώστε πολλοί εξ αυτών να στερούνται και αυτό το ψωμί. Τα πράγματα επιδείνωσεν έτι περισσότερον η άνευ προηγουμένης ερεύνης κατάληψις κτημάτων υπό της Εθνικής Τραπέζης και αι επιτάξεις διά προσφυγικάς ανάγκας. Εάν δε λάβωμεν υπ’ όψιν και την μεροληπτικήν και απάνθρωπον στάσιν των αρχών, συμπληρούμεν την εικόναν της απελπισίας εις ην ευρέθησαν οι Μουσουλμάνοι, αρκετοί των οποίων, κατόπιν ενεργειών μας, εζήτησαν να μεταβούν εις την Τουρκίαν.» (σ.2)
Η κατάσταση δεν άλλαξε μετά την οριστική εξαίρεση της μειονότητας από την υποχρεωτική ανταλλαγή:
«Εις απάντησιν εις τας επανειλημμένας αιτήσεις και παρακλήσεις των ενεφανίζοντο διωγμοί και χειρότεραι δημεύσεις, μέχρι του σημείου να κηρυχθή [απαλλοτριωτέο] τσιφλίκιον η Παραμυθιά, έδρα Επάρχου και επί Τουρκοκρατίας υποδιοικητού, να απαλλοτριωθούν μικροϊδιοκτησίαι και αυλόκηποι και να μη αφεθή εις πολλούς ουδέ εν στρέμμα διά να καλλιεργήσουν και ζήσουν την οικογένειάν των, να μη πληρώνωνται εις αυτούς τακτικώς τα ορισθέντα μισθώματα, τινά των οποίων είναι κατώτερα και αυτών των απαιτουμένων διά την είσπραξίν των χαρτοσήμων, να εμποδισθούν κατ’ αρχάς και είτα να καταστούν λίαν δυσχερείς αι αγοραπωλησίαι, να εκτιμηθούν τα αγροκτήματα αυτών εις ευτελεστάτας τιμάς μέχρι και 3 δρχμ. το στρέμμα, να γίνωνται θύματα εκμεταλλευτών δικολάβων και τοκογλύφων και να φυλακίζωνται διά την πληρωμήν φόρων ενίοτε και αυτών των απαλλοτριωθέντων ή επιταχθέντων υφ’ ημών κτημάτων.» (σ.2-3)
Οσον αφορά τη Χωροφυλακή, διαβάζουμε, «δυστυχώς δεν είναι σπάνια τα επεισόδια δαρμού και αυθαιρεσιών» (σ.8), ενώ αποκαλυπτική για τον σεβασμό της θρησκευτικής ταυτότητας των Τσάμηδων υπήρξε η μετατροπή του μοναδικού Ιεροσπουδαστηρίου της περιοχής (στο Φιλιάτι) σε… στάβλο του ελληνικού στρατού –«όστις μάλιστα, ηπείλησε και την δημοσίαν υγείαν, διότι πολύ πλησίον του ευρίσκονται τα μοναδικά πηγάδια από τα οποία υδρεύεται η πόλις.» (σ.11)
Οι μουσουλμάνοι αγρότες πιέζονταν, τέλος, ν’ αποπληρώσουν τους φόρους τους μέσα στον Ιούλιο, προτού πουλήσουν τη σοδειά τους, με αποτέλεσμα να «γίνονται έρμαια τοκογλύφων και εκμεταλλευτών ή [να] φυλακίζονται.» (σ.10)
Παρόμοια εικόνα σκιαγραφείται και σε εμπιστευτική έκθεση του Γενικού Διοικητή Ηπείρου (19/1/1929) που περιλαμβάνεται στο ίδιο αρχείο (φ.108): «μονόπλευρος», «τραχεία και άνευ ελέους» εφαρμογή του αγροτικού νόμου σε βάρος της μειονότητας, «σιωπηρή» απαγόρευση ακόμη και «της διδασκαλίας του Κορανίου παρά των χοτζάδων εις πλείστα χωρία», άρνηση της διοίκησης να επιτρέψει την εκλογή κοινοτικών αρχόντων από τους μουσουλμάνους και διορισμός χριστιανών στη θέση τους, εκπαιδευτικός αποκλεισμός με το σκεπτικό «ότι δέον ο μουσουλμανικός πληθυσμός να παραμείνη εις το σκότος και την αμάθειαν»· πεποίθηση, τέλος, των αρχών πως «η καλλιτέρα λύσις του ζητήματος της Τσαμουριάς θα ήτο η αναχώρησις του Μουσουλμανικού πληθυσμού.».
«Εννοείται, ότι υπό τοιαύτας απανθρώπους συνθήκας», διαπιστώνει έτσι ο Στυλιανόπουλος, «ουδέ λόγος δύναται να γίνη περί Μουσουλμάνων προσκειμένων προς την Ελλάδα ή επιθυμούντων το καλόν της, αλλά τουναντίον περί εδάφους γονίμου εις πάσαν ξενικήν προπαγάνδαν.» (σ.3)
ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΧΟΥΝ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΟΥΝ ΤΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ , ΟΤΙ »ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΑΜΕ ΝΑ ΕΞΟΠΛΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΚΑΤΑΠΙΕΖΑΝΕ ΟΙ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ»
ΒΕΒΑΙΑ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ….
ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ….
ΠΡΩΤΟΝ ….
ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΑ ΤΟ 1943 ΕΚΔΙΩΧΘΗΚΑΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΡΒΑΙΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ;;;
ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΕΙΧΑΝΕ ΚΑΤΑΠΙΕΣΕΙ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ;;;
ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ ΔΕΝ ΜΑΡΤΥΡΕΙΤΕ ΠΑΝΤΩΣ….
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ….
ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ ΣΥΝΕΒΗ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ – ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΜΑΚΟΥΣ – ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ [ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΑ ΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΛΠ ΟΠΟΥ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΙΣΟΜΟΙΡΑΣΤΟΥΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ] …
ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΕΝ ΠΗΡΑΝΕ ΤΑ ΟΠΛΑ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΣΟ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ 1941 ΟΣΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΤΟ 1941-44;;;;
ΔΗΛΑΔΗ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΡΑΞΑΝΕ ΟΣΑ ΠΡΑΞΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΕΝΑΝΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΩΝ ΕΡΒΑΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ;;;;
ΤΡΙΤΟΝ ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΛΙΣΤΑ Η ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΜΑΣ ΠΑΕΙ ΤΑ ΠΟΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΑ ΕΞΗΓΗΘΕΙ Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ….
Ζενές Τσάπαρης, Αλβανοτσάμης οπλαρχηγός έδρασε στην Πάργα το 1821.
Μωχάμετ Νταλιάνης, Τουρκαλβανός οπλαρχηγός από την Κονίσπολη, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Ισλάμ Πρόνιος, Τουρκαλβανός οπλαρχηγός από την Παραμυθιά, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Μπάλιο Χούσος, Τουρκαλβανός οπλαρχηγός από το Μαργαρίτι, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Χασάν Χούσος, Τουρκαλβανός οπλαρχηγός από το Μαργαρίτι, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Αχμέτ μπέης Δέμος, από τους Φιλιάτες, Αλβανός μισθοφόρος στην Τριπολιτσά το 1821
ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΡΧΗΓΟΙ ΕΝΟΠΛΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΗΚΑΝΕ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΗΣΑΝΕ ΤΟ 1821 ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΕΙΤΕ ΚΑ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ..
ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΚΟΜΟΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ ,
ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗ,ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ,ΦΙΛΙΑΤΕΣ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΟΥΝ ΤΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΑΙΝΑΝΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΑΓΑΝΕ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.
ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΚΕΙΝΑ ΠΟΙΟΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΠΙΕΣΕ ΚΑΙ ΕΔΕΙΞΑΝ ΤΕΤΟΙΟΝ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΣΜΟ;;;
ΤΟ ΑΝΥΠΑΡΚΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ;;;
ΤΙ ΔΟΥΛΕΙΑ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ;;;
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΠΟΤΕ ΜΙΑ ΛΟΓΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ .
«Διαπνεόμεθα υπό των καλλιτέρων και φιλικωτέρων διαθέσεων έναντι του Τουρκαλβανικού στοιχείου»
Βασίλειος Καμάρας, διοικητής της 10ης μεραρχίας του ΕΔΕΣ
(επιστολή «προς τους Τουρκαλβανούς περιοχής Φιλιατών», 3/7/1944)
Πριν από 22 ολόκληρα χρόνια, η αλβανική Βουλή καθιέρωσε νομοθετικά την 27η Ιουνίου, επέτειο της σφαγής των μουσουλμάνων της Παραμυθιάς από τον ΕΔΕΣ, σαν «ημέρα γενοκτονίας των Αλβανών της Τσαμουριάς από τους Ελληνες σοβινιστές» (30/6/1994).
Είχε προηγηθεί η αντίστοιχη απόφαση του ελληνικού Κοινοβουλίου (24/2/1994), με την οποία η επέτειος της έναρξης του τουρκικού εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος (19 Μαΐου) αναγορεύτηκε σε «ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου».
Οπως εδώ, έτσι κι εκεί μια μερίδα του πληθυσμού προσφυγικής καταγωγής συγκροτεί τα τελευταία χρόνια την ταυτότητά της με κεντρικό σημείο αναφοράς όσα τράβηξαν οι πρόγονοί της πριν από πολλές δεκαετίες, αποκομμένα συνήθως από τα συμφραζόμενα των τότε συρράξεων.
Φιλόδοξοι πολιτικοί κερδοσκοπούν επίσης πολιτικά, βγάζοντας φτηνούς πανηγυρικούς που χαϊδεύουν τα αυτιά των «εθνικά ευαίσθητων» ψηφοφόρων.
Τι συνέβη όμως στην πραγματικότητα με τους Τσάμηδες της ελληνικής επικράτειας;
«Απάνθρωπος στάσις»
Η ιστορία μας ξεκινά τη δεκαετία του 1920, όταν οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας (ή Τσαμουριάς) εξαιρέθηκαν από την ελληνοτουρκική υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών.
Μολονότι η τελική απόφαση χρεώνεται στον Αρβανίτη δικτάτορα Θεόδωρο Πάγκαλο, επί των ημερών του οποίου αποκαταστάθηκαν οι ελληνοαλβανικές σχέσεις, στην πραγματικότητα η εξαίρεση των Τσάμηδων αποφασίστηκε νωρίτερα, για πολλαπλούς λόγους: απροθυμία της κεμαλικής Τουρκίας να τους δεχτεί, δικές τους αντιδράσεις αλλά και διπλωματικές απειλές της Αλβανίας ότι σε αντίθετη περίπτωση θα ζητούσε να επεκταθεί κι εκεί η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, με εκπατρισμό της ελληνικής μειονότητας.
Σύμφωνα με την επίσημη απογραφή πληθυσμού του 1928, οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι της Ηπείρου ανέρχονταν σε 17.008.
Οι ελληνικές υπηρεσιακές στατιστικές καταγράφουν μια σταδιακή μείωσή τους, από 36.306 το 1917 σε 21.800 το 1920, 20.319 το 1923 και 19.287 το 1932, ενώ μια αναλυτική απόρρητη καταμέτρηση του Αλβανού προξένου Ιωαννίνων (1936), που από την ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία θεωρείται κοντινότερη στην αλήθεια, τους ανεβάζει σε 23.048.
Η αλβανική εθνικιστική προπαγάνδα πρόβαλλε φυσικά τερατώδη νούμερα, συγκαταλέγοντας στους «αλύτρωτους Αλβανούς» της Τσαμουριάς ακόμη και τον πολυάριθμο αλβανόφωνο χριστιανικό πληθυσμό της περιοχής, που για ιστορικούς λόγους είχε ταυτιστεί με το ελληνικό έθνος.
Για την αντιμετώπιση των Τσάμηδων από τις ελληνικές αρχές, αποκαλυπτική είναι μια πολυσέλιδη έκθεση (15/10/1930) του γενικού επιθεωρητή μειονοτήτων Κωνσταντίνου Στυλιανόπουλου, στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού Βενιζέλου, που εντοπίσαμε στο αρχείο του τελευταίου (φ.58).
Ανώτατος κρατικός λειτουργός επιφορτισμένος με τη διαχείριση κάθε λογής μειονοτικών τριβών, προκειμένου ν’ αποφεύγονται διεθνείς επιπλοκές, ο Στυλιανόπουλος καταγράφει, έπειτα από επιτόπια έρευνα, ένα καθεστώς ασφυκτικής καταπίεσης:
«Η απελευθέρωσις της Ηπείρου υπό της Ελλάδος επέφερε τελείαν ανατροπήν της καταστάσεως. Από κυρίαρχοι και σατραπίσκοι, [οι Τσάμηδες] εγένοντο αποτόμως ακτήμονες, άστεγοι και πένητες. Η περιουσία των περιήλθεν εις τους καλλιεργητάς εκ διαρπαγής και απαλλοτριώσεως. Εννοείται ότι η απότομος αύτη μεταβολή τούς έφερε εις δεινήν παραζάλην και τους περιήγαγε εις αθλιότητα και οικτράν δυστυχίαν, ώστε πολλοί εξ αυτών να στερούνται και αυτό το ψωμί. Τα πράγματα επιδείνωσεν έτι περισσότερον η άνευ προηγουμένης ερεύνης κατάληψις κτημάτων υπό της Εθνικής Τραπέζης και αι επιτάξεις διά προσφυγικάς ανάγκας. Εάν δε λάβωμεν υπ’ όψιν και την μεροληπτικήν και απάνθρωπον στάσιν των αρχών, συμπληρούμεν την εικόναν της απελπισίας εις ην ευρέθησαν οι Μουσουλμάνοι, αρκετοί των οποίων, κατόπιν ενεργειών μας, εζήτησαν να μεταβούν εις την Τουρκίαν.» (σ.2)
Η κατάσταση δεν άλλαξε μετά την οριστική εξαίρεση της μειονότητας από την υποχρεωτική ανταλλαγή:
«Εις απάντησιν εις τας επανειλημμένας αιτήσεις και παρακλήσεις των ενεφανίζοντο διωγμοί και χειρότεραι δημεύσεις, μέχρι του σημείου να κηρυχθή [απαλλοτριωτέο] τσιφλίκιον η Παραμυθιά, έδρα Επάρχου και επί Τουρκοκρατίας υποδιοικητού, να απαλλοτριωθούν μικροϊδιοκτησίαι και αυλόκηποι και να μη αφεθή εις πολλούς ουδέ εν στρέμμα διά να καλλιεργήσουν και ζήσουν την οικογένειάν των, να μη πληρώνωνται εις αυτούς τακτικώς τα ορισθέντα μισθώματα, τινά των οποίων είναι κατώτερα και αυτών των απαιτουμένων διά την είσπραξίν των χαρτοσήμων, να εμποδισθούν κατ’ αρχάς και είτα να καταστούν λίαν δυσχερείς αι αγοραπωλησίαι, να εκτιμηθούν τα αγροκτήματα αυτών εις ευτελεστάτας τιμάς μέχρι και 3 δρχμ. το στρέμμα, να γίνωνται θύματα εκμεταλλευτών δικολάβων και τοκογλύφων και να φυλακίζωνται διά την πληρωμήν φόρων ενίοτε και αυτών των απαλλοτριωθέντων ή επιταχθέντων υφ’ ημών κτημάτων.» (σ.2-3)
Οσον αφορά τη Χωροφυλακή, διαβάζουμε, «δυστυχώς δεν είναι σπάνια τα επεισόδια δαρμού και αυθαιρεσιών» (σ.8), ενώ αποκαλυπτική για τον σεβασμό της θρησκευτικής ταυτότητας των Τσάμηδων υπήρξε η μετατροπή του μοναδικού Ιεροσπουδαστηρίου της περιοχής (στο Φιλιάτι) σε… στάβλο του ελληνικού στρατού –«όστις μάλιστα, ηπείλησε και την δημοσίαν υγείαν, διότι πολύ πλησίον του ευρίσκονται τα μοναδικά πηγάδια από τα οποία υδρεύεται η πόλις.» (σ.11)
Οι μουσουλμάνοι αγρότες πιέζονταν, τέλος, ν’ αποπληρώσουν τους φόρους τους μέσα στον Ιούλιο, προτού πουλήσουν τη σοδειά τους, με αποτέλεσμα να «γίνονται έρμαια τοκογλύφων και εκμεταλλευτών ή [να] φυλακίζονται.» (σ.10)
Παρόμοια εικόνα σκιαγραφείται και σε εμπιστευτική έκθεση του Γενικού Διοικητή Ηπείρου (19/1/1929) που περιλαμβάνεται στο ίδιο αρχείο (φ.108): «μονόπλευρος», «τραχεία και άνευ ελέους» εφαρμογή του αγροτικού νόμου σε βάρος της μειονότητας, «σιωπηρή» απαγόρευση ακόμη και «της διδασκαλίας του Κορανίου παρά των χοτζάδων εις πλείστα χωρία», άρνηση της διοίκησης να επιτρέψει την εκλογή κοινοτικών αρχόντων από τους μουσουλμάνους και διορισμός χριστιανών στη θέση τους, εκπαιδευτικός αποκλεισμός με το σκεπτικό «ότι δέον ο μουσουλμανικός πληθυσμός να παραμείνη εις το σκότος και την αμάθειαν»· πεποίθηση, τέλος, των αρχών πως «η καλλιτέρα λύσις του ζητήματος της Τσαμουργιάς θα ήτο η αναχώρησις του Μουσουλμανικού πληθυσμού».
«Εννοείται, ότι υπό τοιαύτας απανθρώπους συνθήκας», διαπιστώνει έτσι ο Στυλιανόπουλος, «ουδέ λόγος δύναται να γίνη περί Μουσουλμάνων προσκειμένων προς την Ελλάδα ή επιθυμούντων το καλόν της, αλλά τουναντίον περί εδάφους γονίμου εις πάσαν ξενικήν προπαγάνδαν.» (σ.3)
Αλυτρωτισμός και εθνικοφροσύνη
Σ’ αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε, μεταξύ 1923 και 1940, ο σταδιακός μετασχηματισμός της «τουρκαλβανικής» εθνοθρησκευτικής κοινότητας των Τσάμηδων σε εθνική αλβανική μειονότητα.
«Η κυριωτέρα μέριμνα του αλβανικού πληθυσμού Τσαμουριάς», αποφαίνεται το 1933 η Χωροφυλακή Ιωαννίνων, «είναι η πνευματική προσέγγισις μετά της Αλβανίας διά την διατήρησιν της αλβανικής γλώσσης και του εθνικού αλβανικού φρονήματος.» (Κόντης 1997, τ.Δ΄, σ.185)
Την εμφανέστερη πτυχή αυτής της στροφής αποτέλεσε η φοίτηση μαθητών από την Τσαμουριά σε κρατικά οικοτροφεία της Αλβανίας, όπως ακριβώς συνέβαινε και με τους «ομογενείς» οικοτρόφους του ελληνικού κράτους.
Για τα Τίρανα, ο προσεταιρισμός των Τσάμηδων πρόσφερε ένα βολικό αντίβαρο στις παραδοσιακές ελληνικές διεκδικήσεις πάνω στη Βόρεια Ηπειρο.
Μετά την κατάκτηση της Αλβανίας από τον Μουσολίνι (1939), η ιταλική φασιστική προπαγάνδα παρέλαβε τη σκυτάλη αυτού του αλυτρωτισμού –αναθερμαίνοντας, ταυτόχρονα, παλιότερους δεσμούς από τη «συμμαχική» ιταλική κατοχή της περιοχής στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η βραχύβια προσπάθεια του Βενιζέλου να εφαρμόσει μια ηπιότερη πολιτική, με στόχο την ενσωμάτωση της μειονότητας στην ελληνική κοινωνία, δεν πρόλαβε πάλι να καρποφορήσει.
Η ελληνοαλβανική κρίση του 1934 για το Βορειοηπειρωτικό και η γενικότερη αυταρχική στροφή μετά το 1935 ενίσχυσαν, αντίθετα, τις προϋπάρχουσες διαχωριστικές γραμμές.
Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της «συμπαγούς αλαβανομουσουλμανικής μειονότητος» ιδρύθηκε μάλιστα επί Μεταξά αυτοτελής Νομός Θεσπρωτίας. (Κόντης 1997, σ.286-7)
Σύμφωνα με μεταγενέστερο απολογισμό της Πανηπειρωτικής Επιτροπής του ΕΑΜ (6/11/1944), η δικτατορία της 4ης Αυγούστου όξυνε ακόμη περισσότερο τις διαφορές: «Κάτι Πιτούληδες στην Ηγουμενίτσα, Κοτσώνηδες και Αθανασιάδηδες στην Παραμυθιά και το Φιλιάτι εκμεταλλεύτηκαν οικονομικά και έφεραν σε πλήρη διάσταση τα δυο στοιχεία.»
Η καταπίεση της μειονότητας δεν οφειλόταν μόνο σε ιδεοληψίες ή ανασφάλειες του ελληνικού εθνικισμού –που, όπως κάθε εθνικισμός της εποχής, εξακολουθούσε να ονειρεύεται μιαν «εθνικά καθαρή» επικράτεια.
Οπως εύστοχα επισημαίνουν οι ιστορικοί Λάμπρος Μπαλτσιώτης και Γιώργος Μαργαρίτης, τα σχετικά μέτρα συνδιαμορφώθηκαν από μια μερίδα του ντόπιου χριστιανικού πληθυσμού που ταύτιζε την εθνική απελευθέρωση με την ιδιοποίηση των εύφορων μουσουλμανικών γεωκτησιών.
Σχηματίστηκε έτσι ένα κύκλωμα που επέβαλλε τη σκλήρυνση της κρατικής πολιτικής και ψωμιζόταν απ’ αυτή, στο όνομα πάντα της εθνικής ασφάλειας.
Οι αλλαγές δε της ίδιας περιόδου στην τοπική οικονομία (από τη διανομή κι εντατική καλλιέργεια της γης, που περιόρισε δραστικά τους βοσκότοπους, μέχρι την καταστολή της ληστείας, που εξάλειψε τις δυνατότητες εναλλακτικού βιοπορισμού των ορεσίβιων πληθυσμών) πολλαπλασίασαν αντικειμενικά αυτές τις πρακτικές.
Στα μετόπισθεν του έπους
Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940 διέλυσε ό,τι είχε απομείνει από τις τοπικές διακοινοτικές ισορροπίες.
Ηδη πριν από την κήρυξή του, το μεταξικό καθεστώς εξόρισε για λόγους ασφαλείας έναν αριθμό «υπόπτων» μουσουλμάνων.
Κατά τη βραχύβια ιταλική προέλαση, μέλη της μειονότητας που είχαν διαφύγει το προηγούμενο διάστημα στην Αλβανία επέστρεψαν στην περιοχή ως βοηθητικά τμήματα των εισβολέων, τακτοποιώντας παλιούς λογαριασμούς και πλιατσικολογώντας χριστιανικές περιουσίες.
Την ανάκτηση της Θεσπρωτίας από τον ελληνικό στρατό, τον Νοέμβριο, ακολούθησαν σποραδικές εκτελέσεις και η εκτόπιση όλων των ανδρών της μειονότητας σε νησιά του Αιγαίου.
Ακόμη οδυνηρότερες υπήρξαν οι παράπλευρες επιπτώσεις αυτών των κατασταλτικών μέτρων.
Αποκαλυπτικά είναι εδώ τα απομνημονεύματα του ντόπιου δημοσιογράφου Γιάννη Σάρρα, γραμματέα του ΕΑΜ Ηγουμενίτσας στην Κατοχή:
«Ακόμα και στα κρατητήρια των συγκεντρωμένων για εξορία μουσουλμάνων, ορισμένοι άρπαζαν με την ανοχή των φρουρών χωροφυλάκων όποιον ήθελαν και τον σκότωναν χωρίς διατυπώσεις και διαδικασίες. […] Τα έκτροπα σε βάρος των μουσουλμάνων συνεχίστηκαν με διάφορες μορφές, από δημόσιους λειτουργούς και χριστιανούς κατοίκους, μόλις έφυγαν οι άντρες για εξορία. Με το πρόσχημα της δήθεν ανάκρισης ή της δήθεν παρουσίας για προσωπική υπόθεση καλούσαν στα γραφεία τους όμορφες χανούμισσες και τις βίαζαν. […] Οι λεηλασίες σπιτιών, οι αρπαγές ζώων φανερές. Οι βιασμοί κοριτσιών και γυναικών πολλοί και επώνυμοι. Η βίαιη έκδοση μουσουλμανίδων από ορισμένα χωριά σε δημόσιους λειτουργούς, μεγάλη.» (Σάρρας 2001, σ.52-3)
Οφθαλμόν αντί οφθαλμού
Η φορά του εκκρεμούς αντιστράφηκε με τη συνθηκολόγηση και την ιταλική κατοχή.
Μέσα στο 1941 καταγράφονται συνολικά 22 φόνοι ντόπιων χριστιανών από μουσουλμάνους (Θ. Παπαμανώλης, «Κατακαϋμένη Ηπειρος», Αθήνα 1945, σ.42-3) κι ακόμη περισσότερα περιστατικά ληστειών ή κακοποιήσεων.
Μια σειρά εμβληματικά φονικά κλιμάκωσαν την ένταση μέσα στο 1942. Στις 12/1 ο διοικητής Χωροφυλακής σκότωσε στο κέντρο της Παραμυθιάς δυο επιφανείς ντόπιους μουσουλμάνους, τον γιατρό Αχμέτ Κασίμ και τον κτηματία Τεφίκ Κεμάλ.
«Εν διαστήματι ολίγων ημερών», ενημερώνει στα τέλη Φλεβάρη τους προϊσταμένους του ο διοικητής Θεσπρωτίας, την «παράφρονα» αυτή ενέργεια ακολούθησαν «πλείσται ληστείαι και φόνοι Μουσουλμάνων κατά Ελλήνων και τανάπαλιν», με αποκορύφωμα τη δολοφονία του ίδιου του νομάρχη, Γεωργίου Βασιλάκου, στην Ηγουμενίτσα (19/2).
Ο νέος νομάρχης προσπάθησε ν’ αποκαταστήσει τις σχέσεις των δυο κοινοτήτων, απέτυχε όμως μπροστά στη συστηματική καλλιέργεια του «διαίρει και βασίλευε» από τις ιταλικές αρχές.
Ο φόνος του προύχοντα Γιασίν Σαντίκ από τους Βασίλη Μπαλούμη και Λιάμη Σερίφη (6/12) και το τυφλό φονικό 11 χριστιανών την επομένη ολοκλήρωσαν τη ρήξη. (Μαργαρίτης 2005, σ.155-61 & 173-97)
Από τον Ιούλιο του 1942, η «ανταρσία» των Τσάμηδων απέναντι στην ελληνική δωσιλογική διοίκηση πήρε επίσης τη μορφή της συγκρότησης κράτους εν κράτει, μ’ επικεφαλής ένα «Συμβούλιο» (Këshilli), γνωστότερο με την παραφθορά «Ξίλια».
Το τελευταίο εγκαταστάθηκε στην Παραμυθιά, είχε δική του εφορία και χωροφυλακή και, μολονότι δεν αναγνωρίστηκε τυπικά από τις κατοχικές αρχές, στην πράξη αποτέλεσε προνομιακό συνομιλητή και συνεργάτη τους.
Η εμφάνιση των πρώτων ανταρτοομάδων του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ στην περιοχή θα προσδώσει σ’ αυτή τη συνεργασία τα χαρακτηριστικά του ένοπλου δωσιλογισμού.
Η αξιοποίηση των πολιτοφυλακών της «Ξίλια» ως βοηθητικών σωμάτων εντασσόταν σε μια ευρύτερη στρατηγική του Αξονα, για εξοπλισμό των μειονοτήτων κατά των βαλκανικών αντιστασιακών κινημάτων, που σύμφωνα με βουλγαρικές πηγές αποφασίστηκε τον Φλεβάρη του 1943 στα Τίρανα από τους επικεφαλής της γερμανικής και ιταλικής αντικατασκοπίας. (Георги Даскалов, «Участта на българите в Егейска Македония, 1936-1946», Σόφια 1999, σ.411)
Οι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας δεν ήταν άλλωστε η μόνη μειονότητα της Ηπείρου που, εν ονόματι του αλυτρωτισμού, πήρε τα όπλα στο πλευρό της Βέρμαχτ.
Παρόμοια επιλογή έκανε κι ένα τμήμα της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας, στην περιοχή της Χιμάρας, η ένοπλη «εθνικιστική» πολιτοφυλακή, το οποίο συνεργάστηκε με τους Γερμανούς κατά των εκεί παρτιζάνων. (Κώστας Δέδες, «Δρυμάδες Χειμάρρας», Αθήνα 1978, σ.119-44)
Το ακριβές μέγεθος των πολιτοφυλακών της «Ξίλια» δεν είναι γνωστό· πηγές της εποχής τους υπολογίζουν μεταξύ 700 και 3.000.
Αποκορύφωμα της εγκληματικής δράσης τους υπήρξε το όργιο λεηλασιών, βιασμών και φόνων που διέπραξαν κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις της Βέρμαχτ στην εύφορη πεδιάδα του Φαναριού, το καλοκαίρι του 1943.
Εξίσου καθοριστική για όσα ακολούθησαν αποδείχθηκε η εμπλοκή κάποιων Τσάμηδων στη διαλογή των 49 Ελλήνων προκρίτων της Παραμυθιάς που εκτέλεσαν οι Γερμανοί στις 29/9/1943, ως αντίποινα για την εξόντωση 10 στρατιωτών τους από τον ΕΔΕΣ.
Οπως διαπιστώνει ο Λάμπρος Μπαλτσιώτης στην αδημοσίευτη διατριβή του (σ.411-3), η εμπλοκή των επιμέρους μουσουλμανικών κοινοτήτων σ’ αυτή τη δωσίλογη δραστηριότητα υπήρξε συνάρτηση λιγότερο του αλβανικού «φρονήματός» τους και περισσότερο ενός κοινωνικού και πολιτικού συντηρητισμού, που σε προηγούμενες φάσεις δεν είχε πρόβλημα να συμπορευτεί με άλλους εθνικισμούς.
Στο Φιλάτι, τη μόνη περιοχή της Θεσπρωτίας όπου καταγράφονται τάσεις αλβανικής «εθνικής αφύπνισης» ήδη από το 1901, και όπου μια μερίδα της μειονοτικής ελίτ εκδήλωνε πριν τον πόλεμο προοδευτικές ή σοσιαλίζουσες τάσεις, η δράση της «Ξίλια» υπήρξε αρκετά περιθωριακή.
Οι περισσότεροι σύμβουλοί της (25 σε σύνολο 35) προήλθαν απεναντίας από το Μαργαρίτι, το κατεξοχήν «οθωμανικό» κέντρο της Τσαμουριάς, η μουσουλμανική νεολαία του οποίου – σε αντίθεση με το Φιλιάτι – μετείχε επίσης μαζικά στην ΕΟΝ επί Μεταξά.
Στους αντίποδες του δωσιλογισμού, μια μικρή μερίδα Τσάμηδων πήρε μέρος στην Αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε εδώ η στρατηγική του ΚΚΕ για εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα με ταυτόχρονη αναγνώριση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, προκειμένου αυτές ν’ αποσπαστούν από την επιρροή του Αξονα· κυρίως όμως η ύπαρξη προπολεμικών δεσμών με προοδευτικούς προκρίτους, όπως ο Μουσά Ντέμη από το Φιλιάτι.
Περίπου είκοσι Τσάμηδες εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ μετά την εμφάνιση της πρώτης ανταρτοομάδας του, την άνοιξη του 1943· το φθινόπωρο του 1944, πάλι, το τάγμα 4/15 του ΕΛΑΣ αποτελούνταν από (πολύ περισσότερους) χριστιανούς και μουσουλμάνους.
Δεκάδες άλλοι μετείχαν στη μικτή ανταρτοομάδα «Τσαμουριά» (μετέπειτα «Τάγμα Θωμάς Λούλιας») του αλβανικού «ΕΑΜ», μαζί με Ελληνες Βορειοηπειρώτες.
Η εθνοκάθαρση του 1944
Το κλείσιμο του κύκλου ήρθε το καλοκαίρι του 1944, όταν ο ΕΔΕΣ διέκοψε την πολύμηνη άτυπη εκεχειρία του με τους Γερμανούς και, με βρετανική εντολή και καθοδήγηση, εξαπέλυσε την τελική επίθεσή του για την απελευθέρωση των παραλίων.
Η νικηφόρα αυτή προέλαση συνοδεύτηκε από μάχες με τη Βέρμαχτ και την πολιτοφυλακή της «Ξίλια», αλλά κι από ομαδικές σφαγές αμάχων «Τουρκαλβανών», κάθε φύλου και ηλικίας, σε μια σειρά χωριά και αστικά κέντρα.
Η μεγαλύτερη αιματοχυσία σημειώθηκε στην Παραμυθιά (27/6), το Μαργαρίτι (11/8), το Φιλάτι και τα περίχωρά του (23-29/9), δευτερευόντως δε στην Πάργα (29/6).
Οι πηγές του ΕΔΕΣ και οι μετέπειτα εθνικά ορθές αφηγήσεις είναι φυσικά συνήθως λακωνικές σ’ αυτό το σημείο.
Για το μακελειό της Παραμυθιάς, ο Βασίλης Κραψίτης περιορίζεται λ.χ. στην ασαφή διαπίστωση πως «όλα μεταβλήθηκαν σε χάος και οδυρμό, ήτοι η κατάσταση ξέφυγε από τα χέρια των αρχηγών των μονάδων του ΕΔΕΣ» (σ.131-2)· η αντίθεση με την αναλυτική περιγραφή βιαιοπραγιών των Τσάμηδων στις προηγούμενες σελίδες είναι εξαιρετικά εύγλωττη, όπως και η άποψή του πως οι τελευταίοι με τη συμπεριφορά τους «έβγαλαν τους εαυτούς τους από την κοινωνία των ανθρώπων.» (σ.69)
Η εκκαθάριση συνοδεύτηκε από μαζικούς βιασμούς και λεηλασίες.
«Οι αντάρτες επιδόθηκαν σ’ ένα όργιο αντεκδικήσεων, λεηλασιών κι εσκεμμένης καταστροφής των πάντων», διαβάζουμε χαρακτηριστικά σε έκθεση του Βρετανού ταγματάρχη Ουάλας (1/8/1944).
«Η όμορφη κωμόπολη Μαργαρίτι κάηκε ολοκληρωτικά. Ο μητροπολίτης Παραμυθιάς συμμετείχε στο ψάξιμο των σπιτιών για λάφυρα· βγαίνοντας από ένα σπίτι, ωστόσο, ανακάλυψε ότι το ήδη βαρυφορτωμένο μουλάρι του το είχαν ξαλαφρώσει κάτι αντάρτες».
Η χαριτωμένη αυτή λεπτομέρεια είναι φυσικά ανώδυνη, σε σχέση με τις περιγραφές βιασμών μετά φόνου που περιγράφονται αλλού.
Την εικόνα ολοκληρώνουν οι αναμνήσεις του ιερολοχίτη Σωτήρη Τσαμπηρά, για τα απροστάτευτα «χανουμάκια» που έμειναν πίσω και, μη έχοντας άλλον πόρο διαβίωσης, «ασκούσαν ένα παμπάλαιο επάγγελμα».
Πόσα ήταν τα θύματα; Στην έκθεσή της προς τον ΟΗΕ το 1947, η «Αντιφασιστική Επιτροπή Τσάμηδων Προσφύγων» υποστήριξε ότι 2.877 άτομα, το ένα όγδοο δηλαδή της μειονότητας, εξοντώθηκαν από τον ΕΔΕΣ εκείνες τις μέρες.
Μια σοβαρότερη καταμέτρηση χωριό-χωριό, από τον Αλβανό ερευνητή Ιμπραήμ Χότζα, κατέγραψε περίπου 1.100 φόνους αμάχων, εκτός από τους σκοτωμένους σε μάχη πολιτοφύλακες ή τους (εκατοντάδες) πρόσφυγες που υπέκυψαν το επόμενο διάστημα από τις κακουχίες.
Αντίθετα με ό,τι υποστηρίζεται συνήθως, τα θύματα δεν περιορίστηκαν σε όσους βαρύνονταν με εγκλήματα ή συνεργασία με τον κατακτητή· οι πιο εκτεθειμένοι Τσάμηδες είχαν άλλωστε φροντίσει ν’ απομακρυνθούν έγκαιρα, υπό την προστασία της Βέρμαχτ.
Φρικτό τέλος βρήκαν και πολλοί ειρηνικοί μουσουλμάνοι που διατηρούσαν φιλικές σχέσεις με χριστιανούς κι έμειναν πίσω θεωρώντας ότι δεν κινδύνευαν. (Σάρρας 2001, σ.147-8)
Αποτέλεσμα του μακελειού, όπως ακριβώς επιδίωκαν οι ηγέτες του ΕΔΕΣ και οι Βρετανοί καθοδηγητές τους, ήταν η ομαδική φυγή της εναπομείνασας μειονότητας στην Αλβανία.
Το 1946 θα καταγραφούν εκεί 14.530 πρόσφυγες, σε 8 διαφορετικές πόλεις (Kretsi 2002, σ.184).
Ο Ζέρβας στην Παραμυθιά, δυο μήνες μετά τη σφαγή (5/9/1944) Ο Ζέρβας στην Παραμυθιά, δυο μήνες μετά τη σφαγή (5/9/1944) | ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ Ν. ΖΕΡΒΑ (Αθήνα 2013)
Αποκαλυπτικό γι’ αυτή τη στόχευση είναι ένα μεταγενέστερο υπηρεσιακό «σημείωμα περί Τσάμηδων» του Κρις Γουντχάουζ (16/10/1945):
«Ο Ζέρβας, με ενθάρρυνση της Συμμαχικής Αποστολής που τελούσε υπό τις διαταγές μου, τους έδιωξε από τα σπίτια τους το 1944 προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις κατά του εχθρού. […] Οι Τσάμηδες άξιζαν ό,τι έπαθαν, οι μέθοδοι όμως του Ζέρβα ήταν κομματάκι άσχημες ή οι υφιστάμενοί του βγήκαν εκτός ελέγχου. Το πρακτικό αποτέλεσμα ήταν μια πληθυσμιακή μεταβολή, με την απομάκρυνση μιας ανεπιθύμητης μειονότητας από το ελληνικό έδαφος. Ισως θα ήταν καλύτερα ν’ αφεθούν τα πράγματα έτσι» (Μαντά 2004, σ.312).
Πολύ προσεκτικός στην καταγραφή τέτοιων ζητημάτων, ο ίδιος ο Ζέρβας δεν έκρυβε πάντως την αμφιθυμία του για τον ερασιτεχνισμό των υφισταμένων του:
«Οι ανόητοι οι δικοί μας κατέστρεψαν τας καλυτέρας οικοδομάς», σημειώνει χαρακτηριστικά στις 4/9/1944, περνώντας από το άρτι απελευθερωμένο Μαργαρίτι. («Ημερολόγιο στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα», Αθήνα 2013, σ.591)
Η τελευταία σφαγή – «αδικαιολόγητη», κατά τον Γουντχάουζ – πραγματοποιήθηκε από τον ΕΔΕΣ στις 12/3/1945 στο Φιλάτι, με θύματα δεκάδες μουσουλμάνους που είχαν επαναπατριστεί στο μεσοδιάστημα, μετά την κατάληψη της Ηπείρου από τον ΕΛΑΣ.
Δυο μήνες αργότερα (23/5), το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Ιωαννίνων καταδίκασε ερήμην ομαδικά 1.930 Τσάμηδες, κλείνοντας οριστικά τον δρόμο του επαναπατρισμού τους.
Οσοι Τσάμηδες επέζησαν από τη σφαγή, κατέληξαν στα προσφυγικά στρατόπεδα της Αλβανίας.
Η συστηματική αυτή εθνοκάθαρση (κι όχι, φυσικά, «γενοκτονία») έθεσε τέλος στην παρουσία των Τσάμηδων στην Ελλάδα.
Το 1947 η Χωροφυλακή μετρούσε 120 όλους κι όλους εναπομείναντες –79 γυναίκες, 34 παιδιά και μόλις 7 άνδρες. (Μαργαρίτης 2005, σ.170)
Απέμειναν κάποια ίχνη στο τοπίο της περιοχής, ένας κοινοβουλευτικός διαπληκτισμός για το ποιοι έπρεπε να ωφεληθούν από τις εγκαταλειμμένες μουσουλμανικές περιουσίες, κυρίως όμως η θεωρητική νομιμοποίηση όσων προηγήθηκαν.
Συνήθως με επίκληση των «τουρκαλβανικών θηριωδιών», ενίοτε όμως και με πιο ευφάνταστους τρόπους –όπως στο «ιστορικό» μεταπολεμικό πόνημα ενός ταγματάρχη της χωροφυλακής, εγκεκριμένο από το Υπουργείο Εσωτερικών:
«Αλβανοί… Η ιστορία δεν κατώρθωσε μέχρι σήμερα να ξεκαθαρίση ούτε την προέλευσί τους, ούτε την πρώτη τους εμφάνισι. Δεν είναι καν βέβαιο αν το σχήμα τους αρχικώς και η φωνή τους ήσαν ανθρώπινα. Η βιολογία δεν διαφωτίζει το ζήτημα… Δεν αποκλείεται τα πόδια τους να ήσαν κάποτε τέσσερα, το πρόσωπό τους ν’ απέληγε σε ρύγχος και η συνεννόησις μεταξύ τους να γινόταν με γρυλλισμούς! Κάποια ιδιότροπη συγκατάβασις της φύσεως ίσως τους μετεμόρφωσε. Τους εστύλωσε εις τα δυο μόνο πόδια και τους έδωκε το σημερινό σχήμα τους. Δεν τους άλλαξε όμως και τα ένστικτα. Η ψυχή τους ανήκει ακόμη στο προγονικό κτήνος.» (Βασίλειος Λάγιος, «Αλβανοί κι αλβανική προπαγάνδα, 1939-1944», Αθήναι 1951, σ.19)
Διαβάστε:
► Γιώργος Μαργαρίτης, Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες. Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας. Τσάμηδες – Εβραίοι (εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα 2005).
Συνοπτική εξιστόρηση της ταραγμένης σχέσης των Τσάμηδων με το ελληνικό κράτος, του φαύλου κύκλου των βιαιοτήτων της δεκαετίας του ’40 και της τελικής λύσης του «προβλήματος» από τον ΕΔΕΣ, βασισμένη κυρίως σε ντοκουμέντα της τοπικής διοίκησης.
► Λάμπρος Μπαλτσιώτης, «Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες από την είσοδό τους στο ελληνικό κράτος μέχρι την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου (1913-1940). Η ιστορία μιας κοινότητας από το millet στο έθνος» (αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα 2009).
Εξαιρετική περιγραφή της μεσοπολεμικής αντιμετώπισης των Τσάμηδων από το ελληνικό κράτος και πρωτότυπες επισημάνσεις για τον σταδιακό εξεθνισμό της μειονότητας.
► Ελευθερία Μαντά, Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου, 1923-2000 (εκδ. ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη 2004).
Μετριοπαθέστερη -και αναλυτικότερη- εξιστόρηση, με προέκταση μέχρι τις μέρες μας.
► Georgia Kretsi, «The ‘‘Secret’’ Past of the Greek-Albanian Borderlands», περ. Ethnologia Balcanica, 6 (2002), σ.171-95.
Πρωτοπόρα σκιαγράφηση του ζητήματος, από μια πολλά υποσχόμενη αλλά πρόωρα χαμένη κοινωνική ανθρωπολόγο.
► Βασίλης Κραψίτης, Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας (Αθήνα 1986).
Κλασική εθνικόφρων εξιστόρηση. Εμφαση στις βιαιοπραγίες των Τσάμηδων, εξευγενισμός και ρητή δικαιολόγηση της εθνοκάθαρσής τους.
► Γιάννης Σάρρας, Μνήμες της τραγικής περιόδου 1936-1945 (Αθήνα 2001, εκδ. Στ. Βασιλόπουλος).
Απομνημονεύματα του γραμματέα του ΕΑΜ Ηγουμενίτσας, με πληροφορίες που συνήθως αποσιωπούνται από τις εθνικά ορθές αφηγήσεις για τις διακοινοτικές συγκρούσεις της περιόδου.
► Βασίλειος Κόντης (επιμ.), Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου και Ελληνοαλβανικές σχέσεις. τ. ΙΙΙ (1922-1929) και IV (1930-1940) (Αθήνα 1997, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας).
Συλλογή εγγράφων από το αρχείο του ΥΠΕΞ για τις ελληνοαλβανικές μειονοτικές τριβές του Μεσοπολέμου, ορισμένα από τα οποία αφορούν τους Τσάμηδες.
Υ.Γ.
«ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ ΣΥΝΕΒΗ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ – ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΜΑΚΟΥΣ – ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ [ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΑ ΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΛΠ ΟΠΟΥ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΙΣΟΜΟΙΡΑΣΤΟΥΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ»
Εκεί όπου ζούσαν μειονότητες, δεν έπρεπε να γίνουν απαλλοτριώσεις και να εγκατασταθούν πρόσφυγες.
»»»Το 1943 είναι η χρονιά που η συγκρούσεις στην περιοχή της Τσαμουριάς γενικεύονται. Τμήματα ένοπλων Τσάμηδων πήραν μέρος στην εκκαθαριστική «επιχείρηση Αύγουστος» που διενήργησαν η γερμανική 1η Ορεινή Μεραρχία υπό τον Βάλτερ Στέτνερ και η ιταλική 2η Ομάδα Αλπινιστών Βάλλε υπό τις διαταγές του Ουμπέρτο Μανφρεντίνι. Στόχος ήταν ο έλεγχος της σημαντικής οδικής σύνδεσης Παραμυθιάς – Πρέβεζας με την εκκαθάριση της περιοχής Μαργαρίτι – Πάργα – Αμμουδιά – Σκεπαστό – Γλυκή. Η διαταγή του Στέτνερ ήταν σαφής: «Βασικά όλοι οι ένοπλοι θα εκτελούνται επί τόπου. Χωριά από τα οποία θα πέφτουν πυροβολισμοί (…) θα καταστρέφονται και ο ανδρικός πληθυσμός τους θα εκτελείται. Κατά τ’ άλλα όλοι οι μάχιμοι άνδρες ηλικίας 16 έως 60 ετών θα συλλαμβάνονται και θα στέλνονται αιχμάλωτοι στα Ιωάννινα. Ως όμηροι θα συλλαμβάνονται όλοι οι προύχοντες (ιερείς, δάσκαλοι, πρόεδροι κοινοτήτων).
Μάλιστα σε σήμα του ο Γερμανός διοικητής επαίνεσε τα ένοπλα τσάμικα τμήματα γιατί «με τις γνώσεις τους για την περιοχή» είχαν «αποδείξει πλήρως την αξία τους στις αναγνωριστικές επιχειρήσεις» της Βέρμαχτ.»’
O χαφιεδισμος στο μεγαλείο του με λίγα λόγια.
Ας δούμε όμως τώρα μερικές μαρτυρίες
Ελλήνων αριστερών
Ελλήνων κατοχικών
Ευρωπαίων του Ερυθρού Σταυρού
και Γερμανών Ναζιστών
που αποδεικνύουν την εγκληματική συμπεριφορά της πλειοψηφείας των Αλβανοτσάμηδων στο πλευρό των ΝΑΖΙ, .
A ] Πρώτη αναφορά…..
Ο Ελβετός μηχανικός Χανς – Γιάκομπ Μπίκελ απεσταλμένος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού περιέγραψε την κατασταση ,
«Η κατάσταση των Eλλήνων …στο Φανάρι… ήταν πολύ σοβαρή.
Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί ….. ασκούσαν φοβερή τρομοκρατία στον υπόλοιπο πληθυσμό, αρχικά με την υποστήριξη των Ιταλών και τώρα πλέον των Γερμανών.
Μόνο στο Φανάρι καταστράφηκαν 24 χωριά.
Ολόκληρη η σοδειά έπεσε στα χέρια των Αλβανών….
Στο ταξίδι μου διαπίστωσα πως οι Αλβανοί κρατούσαν τον ελληνικό αγροτικό πληθυσμό κλεισμένο μες στα σπίτια του. Νεαροί Αλβανοί που μόλις είχαν τελειώσει το σχολείο τριγύριζαν στα χωριά βαριά οπλισμένοι. Οι Έλληνες είχαν εγκαταλείψει πλήρως την Ηγουμενίτσα και είχαν φύγει στα βουνά. Οι Αλβανοί πήραν μαζί τους όλα τα ζώα από τα ελληνικά χωριά. »»’
Αναφέρει την καταστροφή των χωριών του Φαναρίου ,
την τρομοκρατία που ασκούσανε οι Αλβανοί στον υπόλοιπο πλυθησμό,
τη λεηλασία περιουσιών και αρπαγή ζώων κλπ.
Αξιοσημείωτο είναι οτι αναφέρεται στους Αλβανούς ως »σύνολο» πραγμα που σημαίνει οτι η τεραστια πλειοψηφεία τους έπαιξε αυτό το ρόλο, του διώκτη των Ελλήνων της περιοχής.
Επίσης αναφέρει και τον διωγμό των Ελλήνων της Ηγουμενίτσας απο τους Αλβανούς.
Β ] Δευτερη αναφορά….
Μετά την εθνοκάθαρση του Φαναρίου η ελληνική διοίκηση Ηπείρου έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον στρατηγό Λαντς στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων για τη δράση των Αλβανών της Τσαμουριάς ….
»»Επέδραμον προ τινών ημερών στα χωριά του Φαναρίου εις μεγάλας ομάδας και επεδόθησαν εις την τέλεια λεηλασία οικιών και περουσιών των κατοίκων ,….,
ομαδικώς δε εβιάσθησαν παρθένοι και έγγαμες γυναίκες υπό των Μουσουλμάνων ……
ο πλυθησμός εγκατέλειψε τας οικίας του και όσοι διεέφυγαν το θάνατο , κατέφυγαν στην ύπαιθρο»»
Αρα και εδώ γίνετε λόγος για
»’Επιδρομη» και λεηλασία των σπιτιών και περιουσιών,
βιασμούς πάμπολλους,
και για ΦΥΓΗ όσων διέφυγαν το θάνατο ,αρα υπήρξανε και Θάνατοι-Δολοφονίες.
ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ με λίγα λ’ογια η οποία θα φανεί πιο παραστατικά στην παρακάτω αναφορά..
Γ ] Τρίτη αναφορά
Εκθεση δράσης 24 Συντάγματος Πεζικού (αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ), Γεράσιμος Πρίφτης/20 Ιαν 1944…….
…..
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ:
»»»Όλες οι προσπάθειες μας……
δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των Τσάμηδων … είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών.»»»
Αρα αναφέρεται και εδώ ότι η πλειοψηφεία των Αλβανοτσάμηδων ήταν με τη πλευρα των ΝΑΖΙ και μάλιστα ότι οργάνωνε »δολοφονικές επιδρομές στα ελληνικά χωριά…
Και ‘ολα αυτα πριν την επιδρομή-Εθνοκάθαρση στο Φανάρι .
Και όλα αυτα πριν το Μάρτη του 1943 αρα ΠΡΙΝ την εμφάνιση του ΕΔΕΣ στη Θεσπρωτία.
Ως τότε οι Αλβανοτσάμηδες παίζανε »χωρίς αντίπαλο»’
Παρακάτω αναφέρει η ίδια αναφορά του ΕΑΜ ΕΛΑΣ για το Φανάρι ….
»»Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή»»
Και εδώ αναφέρεται απο τον ΕΑΜ ΕΛΑΣ μάλιστα
το ΄΄κάψιμο 30 χωριών»
ο ΘΑΝΑΤΟΣ 500 Ελλήνων,
Οι αρπαγή ομήρων
και τη φυγή του υπόλοιπου πλυθησμού στα ορεινά για να γλυτώσει.
Η επιτομή του ορισμού της Εθνοκάθαρσης ,
για την οποία ποτέ οι απόγονοι αυτών που σήμερα διεκδικούν »’Μεγάλες Αλβανίες»’ δεν ζητήσανε έστω μια Συγνώμη.
Εχουμε επίσης και μαρτυρίες αυτοπτών η καλύτερα αυτήκοων μαρτύρων όπως του Παραμυθιώτη Κραψίτη , απο το ημερολόγιο του τελευταίου….
»’27 Ιουλίου 1943: Στο μισοσκόταδο του πρωινού ισχυρές Γερμανικές δυνάμεις της Παραμυθιάς με άριστα πολεμικά μέσα και με (800) οκτακόσιους και περισσότερους ένοπλους επίστρατους της «ΞΙΛΙΑ» μουσουλμάνους Τσάμηδες των πόλεων και Επαρχιών Παραμυθιάς και Μαργαριτιού, επέδραμαν εναντίον των χωριών του κάμπου της Παραμυθιάς και της περιφέρειας «Φαναρίου».
14 Αυγούστου 1943: Τι καταστροφή είναι αυτή από την 27 Ιουλίου 1943 μέχρι σήμερα! Όλοι στην Παραμυθιά είμαστε κατατρομαγμένοι και όσο είναι δυνατόν κρυβόμαστε. Οι πληροφορίες μας είναι ότι στις 19 αυτές μέρες οι Χιτλερικοί Γερμανοί με τους μουσουλμάνους συμπατριώτες κατάστρεψαν ολοκληρωτικά τα 24 χωριά της περιφέρειας «Φαναρίου» και μερικά κοντινά της Παραμυθιάς χωριά της. Λεηλασίες, πυρπολήσεις, φόνοι νηπίων και γερόντων, βιασμοί γυναικών, αρπαγές παρθένων κοριτσιών, με τις οποίες οι επαίσχυντοι μουσουλμάνοι πλουτίζουν τα χαρέμια τους, σύλληψη ομήρων, κάψιμο ανθρώπων μέσα στα σπίτια τους κ.α. Γέμισαν οι σπηλιές από γυναικόπαιδα και γέροντες που κατόρθωσαν να διασωθούν εκεί στις κρίσιμες ώρες, ενώ μέρα τη μέρα προστίθενται στους νεκρούς λόγω της πείνας τους και των ασθενειών
15 Αυγούστου 1943: Εμείς που έχουμε τα σπίτια μας στο κέντρο της πόλεως της Παραμυθιάς, είμαστε από τα χαράματα, με κομμένη την αναπνοή, πίσω από τα πατζούρια (ή) ανάλογα τις γρίλιες, παρακολουθώντας την επιστροφή των χιτλερικών Γερμανών και των μουσουλμάνων από την εικοσαήμερη «επιχείρησής» τους κατά του «Φαναριού».»»
Αρα και αυτός αναφέρει την 20ήμερη »επιδρομή Γερμανών και πάμπολλων Αλβανοτσάμηδων
που συνοδεύτηκαν με
Λεηλασίες περιουσιών
Κάψιμο των χωριών της περιοχής
Βιασμούς
Δολοφονίες εν ψυχρό
Φυγή των κατοίκων στις σπηλιές
Πείνα που επακολούθησε λόγω της λεηλασίας
Με λίγα λόγια ΕΘΝΟΚΆΘΑΡΣΗ ,
όμοια με αυτή που πάθανε οι Αλβανοτσάμηδες ένα χρόνο μετά απο τον ΕΔΕΣ.
Aλλη μία μαρτυρία από τα γερμανικά αρχεία αυτή τη φορά.
Από το βιβλίο του Γκοτοβού που ερεύνησε τα Γερμανικά αρχεία έχει βρεθεί μεταξύ άλλων η εξής μαρτυρία ..
»»»Ο Γερμανός συνταγματάρχης Remold, γράφει τα εξής για την επιχείρηση «Augustus»:
«Οι Αλβανοί στις παράκτιες περιοχές είναι εξαιρετικά γερμανόφιλοι.
Είναι οργανωμένοι για την αυτοάμυνα.
Έχουν συμβάλει στην εκκαθαριστική επιχείρηση [Augustus] ως οδοδείκτες κλπ» (BA – MA Freiburg, RH 28-1-99/98).»»
Άρα εδώ φαίνεται ότι ,
οι Αλβανοτσάμηδες της παραλιακής περιοχής ηταν γερμανόφιλοι και μάλιστα »εξαιρετικά»,
συμμετείχαν στην αιματηρή εκκαθαριστική επιχείρηση »Αugust»
στην οποία και »»εχουν συμβάλει ως οδοδείκτες κλπ»’
Με αυτό το κλπ τα γερμανικά αρχεία πάντα εννοούν τα εγκλήματα που οι ίδιοι και οι σύμμαχοί του πραγματοποιούσαν ,
και τα οποία καταγράφηκαν παραπάνω.
Δηλάδη εκτός απο οδοδείκτες [ χαφιεδισμός με λίγα λόγια]
συμμετείχανε ένοπλα στις επιχειρήσεις αυτές στις οποίες εγκληματήσανε εξίσου.
Αξιοσημείωτο ότι η αναφορά αυτή δεν κάνει λόγο για »μερικούς Τσάμηδες» η για την ηγεσία των Αλβανών »»’ αλλά μιλέι για αυτούς ως ένα σύνολο πράγμα που δείχνει
οτι η τεράστια πλειοψηφεία τους υπηρξε »’εξαιρετικα γερμανόφιλη»’ και όχι μία μειοψηφεία.
Ότι η εθνοκάθαρση έγινε από Αλβανοτσαμηδες ενόπλους
και από τους Γερμανους συμμάχους τους φαίνεται απο τα παρακατω γερμανικά αρχεία .
»»’Σε έγγραφο του ο Ρέμολντ προς τον Στέτνερ διαβεβαιώνει πως ο Νουρί Ντίνο «θα πετύχει με γερμανική υποστήριξη το στόχο του και θα επιβάλει ησυχία και τάξη, όπως τη θέλουμε»».
Δηλαδή η Γερμανοί »υποστήριζαν»’-είχαν υποστηρικτικό ρόλο
στις επιχειρήσεις που οι ίδιοι σχεδίασαν
και οι Αλβανοτσάμηδες του Νουρί Ντίνο τελικά εκτέλεσαν-αποτελόντας την αιχμή του δόρατος των εκκαθαριστίκων επιχειρήσεων οπως φάνηκε από όλες τις παραπάνω πηγές
ωστε να »’επιβαλουν την ησυχια και τη ταξη»
κάνοντας τη χάρη στα αφεντικά τους που τους υποσχότανε
τη »’Μεγάλη Αλβανία»’ για χάρη της οποίας τόσα εγκλήματα γίνανε.
Η ιταλική κατάκτηση της Αλβανίας είχε ξεκινήσει πολύ πριν από τις 7 Απριλίου 1939, όταν έπειτα από βομβαρδισμό, 40.000 Ιταλοί στρατιώτες αποβιβάστηκαν στον Αυλώνα και σχεδόν περπατώντας κατέλαβαν το μικρό βασίλειο. Ήδη από το 1926 η Ιταλία προέβαλλε ως περίπου επικυρίαρχος της Αλβανίας. Μέχρι την εισβολή του ’39 το 92,1% των αλβανικών εξαγωγών και το 82,5% των εισαγωγών διεξαγόταν με την Ιταλία.
Η επίλεκτη αλβανική προεδρική φρουρά, που εξοπλίστηκε και οργανώθηκε από Ιταλούς αξιωματικούς, παρέλασε με τις φουστανέλες της στο Κολοσσαίο υπό τις ιαχές του πλήθους. Οι Ιταλοί οργάνωσαν και ενέταξαν στις μεραρχίες τους δέκα αλβανικά τάγματα, μια «πλωτή» ταξιαρχία και άγνωστο αριθμό χωροφυλάκων. Πολλοί Τσάμηδες πέρασαν λαθραία τα σύνορα, ώστε να συμμετέχουν σε ένοπλα στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα πολεμούσαν στο πλευρό των Ιταλών. Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε περίπου 2-3.000. Μαζί με αυτούς, τους επόμενους μήνες οι Ιταλοί άρχισαν να οργανώνουν πολλούς εθελοντές, ώστε να συμμετέχουν στην “απελευθέρωση της Τσαμουριάς” – όπως έλεγαν – δημιουργώντας έναν στρατό ισοδύναμο με μία ολόκληρη μονάδα 10 ταγμάτων: 4 παραστρατιωτικά βοηθητικά τάγματα (τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër), 2 τάγματα πεζικού (τα Gramos and Dajti), 2 τάγματα εθελοντών (τα Tomori και Barabosi), μία πυροβολαρχία (την Drin) κ.α. Συνολικά 338 Αλβανοί αξιωματικοί και 4.220 υπαξιωματικοί και οπλίτες προετοιμάστηκαν για να βρεθούν απέναντι στον ελληνικό στρατό.
Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.
Στην Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος, δύο αλβανικά τάγματα – τα Tomori και Barabosi – που σχεδόν με τη βία εστάλησαν στα σύνορα, αρνήθηκαν να πολεμήσουν. Σύμφωνα με την αλβανική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν από τους Ιταλούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Αλβανία (ενώ σύμφωνα με την ελληνική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν στην περιοχή της Κορυτσάς). Ο αρχηγός αυτών των δύο ταγμάτων, ο Spiro Moisiu (Σπίρο Μοϊσίου), επρόκειτο να γίνει ο στρατηγός του Αλβανικού Αντιφασιστικού Στρατού, και τελικά επικεφαλής του αλβανικού στρατού μετά τον πόλεμο.
Ο Alfred Moisiu (Άλφρεντ Μοϊσίου) λοιπόν, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη χώρα των Αετών (Αλβανία), είναι γιος ενός ήρωα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, ο Σπίρο Μοϊσίου, στρατιωτικός του βασιλιά Ζόγου αρνήθηκε το 1940 να υπακούσει τους Ιταλούς και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. «Δεν έχω τίποτα εναντίον της Ελλάδας», δήλωσε. Με τους (Αλβανούς) στρατιώτες του – κατ’ άλλους μία διμοιρία, κατ’ άλλους ένα τάγμα – ‘λιποτάκτησε’ και βρήκε καταφύγιο στα βουνά. Ήταν η αρχή του (πιθανότατα) πρώτου αντιφασιστικού αντάρτικου του B’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτά έχουν καταγραφεί στα επίσημα Ιταλικά Αρχεία. Σύμφωνα μάλιστα με τον πρώτο τη τάξει στην ιταλική στρατιωτική ιεραρχία στρατάρχη Badoglio: «Οι Αλβανοί στρατιώτες που υπό τη μορφή ταγμάτων συμμετείχαν στις δικές μας μεραρχίες ή αποδείχθηκαν άπιστοι και δόλιοι, καθώς επιδόθηκαν σε πράξεις δολιοφθοράς εναντίον μας ή πέρασαν στις γραμμές των Ελλήνων. Τότε αναγκαστήκαμε να αποσύρουμε τις αλβανικές δυνάμεις και εν μέρει να τις αφοπλίσουμε.»
Ακολουθώντας την ιταλική εισβολή στην Αλβανία, το Βασίλειο της Αλβανίας έγινε προτεκτοράτο της Ιταλίας. Οι Ιταλοί χρησιμοποίησαν την αλβανική μειονότητα στην Ελλάδα, ως δικαιολογία για να ξεκινήσουν τον πόλεμο. Η τελική αφορμή ήταν η δήθεν δολοφονία από Έλληνες παρακρατικούς ενός επιφανούς Αλβανού Τσάμη. Παρόλο που η φασιστική Ιταλία ηττήθηκε στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, μία ραγδαία γερμανική εκστρατεία ακολούθησε τον Απρίλιο του 1941, και στα μέσα του Μαΐου, κάτω από την παράλληλη κατοχή των τριών δυνάμεων του Άξονα: της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Την ίδια στιγμή η Ιταλία εισήγαγε μία τοπική διοίκηση, τη λεγόμενη Këshilla, στην Θεσπρωτία, η οποία υποστηρίχθηκε από πολλούς εκατοντάδες Τσάμηδες Αλβανούς. Μερικές εκατοντάδες όπως είπαμε συμμετείχαν στον Τάγμα Αλή Ντέμι και άλλοι στο Τάγμα Τσαμουριάς.
Μία από τις μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις στην Ελλάδα, ήταν το καθοδηγούμενο κυρίως από Κομμουνιστές, ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), με τον ένοπλο κλάδο του, τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), και που ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου του 1941. Μέχρι την ίδρυση του ελασίτικου τάγματος Αλί Ντέμι, οι Τσάμηδες Αλβανοί που πολεμούσαν εναντίον των Γερμανών, είχαν οργανωθεί σε μικρές ανοργάνωτες ομάδες, υπό την ηγεσία κυρίως του Εθνικού Αντιφασιστικού Απελευθερωτικού Στρατού της Αλβανίας (Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare / LANÇ), που δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1942, ως ο ένοπλος κλάδος του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος (Lëvizja Nacional Çlirimtare / LNÇ), καθοδηγούμενου από τους Κομμουνιστές της Αλβανίας. Αργότερα αυτοί οι Τσάμηδες δημιούργησαν και το τάγμα “Çamëria”, υπό το LANÇ.
Στα τέλη του 1943, μία ομάδα Τσάμηδων Αλβανών, υπό την αρχηγία του Ali Demi, επιτέθηκε σε μία γερμανική φρουρά, στην Αυλώνα (Vlorë) της Αλβανίας, σκοτώνοντας 39 Γερμανούς στρατιώτες και χάνοντας 12 μέλη της ομάδας τους, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Ali Demi. Τότε ήταν που ο ΕΛΑΣ ζήτησε από τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένα τάγμα και να συμπολεμίσουν στις γραμμές του. Έτσι λοιπόν, ο ΕΛΑΣ και το LANÇ, έπεισαν τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένοπλα σώματα υπό τον ΕΛΑΣ.
Τον Μάιο του 1944 λοιπόν, μία ομάδα Τσάμηδων, δημιούργησαν το Τάγμα Αλί Ντέμι, στο χωριό Μηλιά (στα αλβανικά: Kastanjë) της Θεσπρωτίας, το οποίο τάγμα συμπεριλήφθη, όπως ήδη είπαμε, στο 15ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Τη στιγμή της δημιουργίας του εμπεριείχε περίπου 1000 μέλη, η πλειονότητα των οποίων ήταν Τσάμηδες, ενώ οι υπόλοιποι ήταν Τσάμηδες Ορθόδοξοι και Έλληνες της περιοχής. Το Τάγμα δεν είχε ιδιαίτερη συμμετοχή στις συγκρούσεις. Παρόλα αυτά, περισσότεροι από 60 Τσάμηδες σκοτώθηκαν σε μία μάχη με τους Γερμανούς στην Ηγουμενίτσα. Άλλοι Τσάμηδες ανείκαν στην 5η, στην 7η, στην 9η, και στην 11η ταξιαρχία του ΕΛΑΣ και συμμετείχαν σε διάφορες μάχες, πολλές από τις οποίες εναντίον των δυνάμεων του Ζέρβα και άλλες εναντίον των Γερμανών.
Ο Εθνικός Αντιφασιστικός Απελευθερωτικός Στρατός της Αλβανίας δημιούργησε το Τάγμα Τσαμουριά (Batalioni Çamëria), στις 15 Ιουνίου 1943, στην Κονίσπολη (Konispol). Η απόφαση υιοθετήθηκε στις 30 Ιουνίου του 1943, όταν ενώθηκαν τρεις αντιστασιακές ομάδες. Αυτές ήταν η ομάδα του Hasan Tahsini (Χασάν Ταχσίνι) που είχε ως βάση την Κονίσπολη (Konispol), αυτή του Stathi Melani (Στάθι Μελάνι) που είχε ως βάση τους Φιλιάτες (Filat) και αυτή του Alush Taka (Αλούς Τάκα) που είχε ως βάση την Παραμυθία (Paramithi). Κάθε ομάδα είχε περίπου 170-180 μέλη, από τα οποία μόνο οι 75 δεν ήταν Τσάμηδες, και από τους οποίους οι 35 ήταν από το Δέλβινο (Delvinë) και οι 40 ήταν από την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας. Περίπου 500 Τσάμηδες στρατολογήθηκαν στο τάγμα αυτό (αρχικά), οι περισσότεροι από τους οποίους (πάνω από το μισό) ήταν από το ελληνικό τμήμα της Τσαμουριάς, ενώ οι υπόλοιποι από την Κονίσπολη (Konispol) και το Μαρκάτ (Markat).
Αυτό το τάγμα ήταν η πρώτη μεγάλη αντάρτικη ομάδα στην περιφέρεια του Αργυροκάστρου (Gjirokastër) – στην οποία τότε ανήκαν οι νομοί Αργυροκάστρου (Gjirokastër), των Αγίων Σαράντα (Sarandë) και του Δελβίνου (Delvinë) – και διοικούνταν από τον Haki Rushit Shehu (Χακί Ρουσίτ Σέχου) από την Κονίσπολη, και από τους Taho Mehmet Sejko (Τάχο Μεχμέτ Σέικο) απ’ τους Φιλιάτες, Ελευθέριο Μήτσο Τάλο από το Χαϊντάραγα (Lefter Talo), Ali Demi (Αλί Ντέμι) από τους Φιλιάτες (Filat) και από τον Qazim Kondi (Κιαζίμ Κόνντι) από το Πολυνέρι (Kuç) ως πολιτικό επίτροπο (κομισσάριο).
Τον Σεπτέμβριο το Τάγμα Τσαμουριά πολέμησε επί 55 ημέρες εναντίον των Γερμανών, στη λεγόμενη μάχη της Κονίσπολης. Στη μάχη αυτή συνεργάστηκαν πολλοί Τσάμηδες, αλλά και Αλβανοί από το Δέλβινο και Έλληνες από την μειονότητα της Αλβανίας. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκαν 350 Γερμανοί στρατιώτες και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν. Αργότερα, πολέμησε στο Vurg (Βούρκος) εναντίον των συμμοριών του Θύμιου Λώλη και του Κάβο Κόκκαλη, στην περιοχή Ura e Kranës.
Μπορούμε να πούμε ότι περισσότεροι από 1.500 Τσάμηδες, και από τις 2 πλευρές των συνόρων, ήταν μέλη των αντιστασιακών οργανώσεων, 300 από τους οποίους σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις των Ναζί και του ΕΔΕΣ. Μετά την εθνοκάθαρση που υπέστεισαν οι Τσάμηδες, δημιούργησαν στην Αλβανία την Εθνική Αντιφασιστική Τσάμικη Επιτροπή, η οποία διαλύθηκε το 1947, όταν έχασαν το καθεστώς του πρόσφυγα.
Ηπειρος και 1940-Mαρτυρίες
θαύμα της Παναγίας το 1940
Μάχη στο ύψωμα 731
Η ιστορία του 1940 συνμπυκνωμένη σε 5 βίντεο.
ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΕΣ ΚΑΙ ΕΑΜ – ΕΛΑΣ
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
ENA AKOMA ΠΙΟ »ΕΞΑΛΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ» ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ
»»Ο ΕΔΕΣ ΜΑΣ ΕΔΙΩΞΕ ΓΙΑΤΙ ΗΜΑΣΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ »’
ΑΣ ΤΑ ΔΟΥΜΕ ΕΝΑ ΕΝΑ …..
Ήδη από το 1942, απεσταλμένος του αλβανικόυ ΕΑΜ) ονόματι Τζελάλ Κάσιο είχε μεταβεί στην Θεσπρωτία προσπαθώντας να πείσει τη σημαντική μερίδα των Τσάμηδων που συνεργαζόταν με τις κατοχικές δυνάμεις να σταματήσει τη δράση της, χωρίς όμως αποτέλεσμα2.
ΑΡΑ ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΑΠΟ ΤΟ 1942 ΗΔΗ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΡΙΔΑ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ ΕΙΧΕ ΣΤΡΑΦΕΙ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ .
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΟΠΩΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
Τον Μάρτιο του 1943, το τοπικό ΕΑΜ σχημάτισε ειδική επιτροπή επιφορτισμένη με το ζήτημα των Τσάμηδων ενώ τμήματα του ΕΛΑΣ πραγματοποίησαν μια σειρά από περιοδείες στα χωριά της μειονότητας με σκοπό τη στρατολόγηση ανταρτών. Και σε αυτή την περίπτωση τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά3.
ΔΗΛΑΔΗ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΣ ΤΟΥ , ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 , Ο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ΕΔΩΣΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ .
ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΠΕΤΥΧΕ ΤΙΠΟΤΑ , ΑΦΟΥ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΠΑΡΕΜΕΝΕ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ .
ΑΛΛΩΣΤΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΜ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών.
ΔΗΛΑΔΗ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΟΥΣ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΝΤΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΑΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ , ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ , ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΟΜΗ-ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ,ΤΙΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΟ 1943 Η ΤΑ ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ ΤΟ 1944
ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ …….
Παρ’ όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.
ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ .
ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 1943 ΣΥΝΕΒΗ ΤΟ ΕΞΗΣ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟ…..
Λίγους μήνες αργότερα, ΕΑΜ και LNC ήρθαν σε συμφωνία για συνεργασία, η οποία μεταξύ άλλων περιλάμβανε και τη δημιουργία, υπό κοινή διοίκηση, μικτών αντάρτικων ομάδων στην περιοχή της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Και σε αυτή την περίπτωση τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά καθώς ο ΕΛΑΣ κατάφερε να στρατολογήσει από τη δεξαμενή της τσάμικης μειονότητας μόλις είκοσι5 ή τριάντα άνδρες, οι περισσότεροι από τους οποίους λιποτάκτησαν6 κατά τον δύσκολο χειμώνα του 1943.
ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΟΝΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΜΗΔΕΣ [ ΑΠΟ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΦΙΛΙΑΤΩΝ ] .
ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΟΛΥ 30 ΑΤΟΜΑ.
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του Τσάμη οπλαρχηγού Ισμαήλ Χακί από την Κώτσικα, ο οποίος κατά τα τέλη του 1943 προσήλθε μαζί με τους άνδρες του στον ΕΛΑΣ. Η αντιστασιακή του δράση του εντός του οργάνωσης περιορίστηκε αποκλειστικά στην ενεργή συμμετοχή του στις μάχες με τον ΕΔΕΣ ενώ λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1944, τον συναντούμε βόρεια των Φιλιατών να λαμβάνει μέρος σε επιδρομές εναντίον ελληνικών χωριών ως συνεργάτης των γερμανικών δυνάμεων7.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΔΡΑΣΗ ΑΡΚΕΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ [ ΕΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ] ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΤΟΥ ΕΑΜ ΗΤΑΝ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΛΛΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΠΕΡΝΑΓΑΝΕ ΠΑΛΙ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΘΟΝΤΑΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΤΑ »ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΑ» ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ.
Ανάλογες προσπάθειες προσέγγισης της μειονότητας έγιναν κατά τον Μάιο του 1943 από τον ΕΔΕΣ , και κατά τον Σεπτέμβριο από τη Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή, χωρίς όμως αποτέλεσμα8.
ΟΥΤΕΟ ΕΔΕΣ ΑΛΛΑ ΟΥΤΕ ΚΑΙ Η ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΤΑΦΕΡΑΝ ΚΑΤΙ . ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΑ Η ΑΞΟΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΥΠΟΣΧΟΤΑΝΕ ΤΗΝ ΄»’ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ »»’ ΕΙΧΕ ΔΟΥΛΕΨΕΙ ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ .
ΤΕΛΙΚΑ ΚΑΤΙ ΚΑΛΟ ΚΑΤΑΦΕΡΕ Ο ΕΑΜ ΑΦΟΥ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ , ΣΥΝΕΝΩΣΕ ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ,
Τον Μάιο του 1944 λοιπόν, μία ομάδα Τσάμηδων, δημιούργησαν το Τάγμα Αλί Ντέμι, στο χωριό Μηλιά \ της Θεσπρωτίας, το οποίο τάγμα συμπεριλήφθη, στο 15ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ.
ΕΝΩ Η ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΑΥΤΗ ΕΠΙΣΗΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ….
Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι και τα περαιτέρω στοιχεία που μπορεί να αλιεύσει κανείς σχετικά με το, μικτό, 4ο τάγμα του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ: η ίδρυσή του πραγματοποιείται τον Μάιο του 1944, δηλαδή κατά το τελευταίο διάστημα της Κατοχής και ο τομέας δράσης του εντοπίζεται βόρεια του ποταμού Καλαμά20.
Η πλειοψηφία των μουσουλμάνων παρτιζάνων του ΕΛΑΣ προερχόταν κυρίως από την περιοχή των Φιλιατών29 όπου προϋπήρχε πυρήνας συνδεδεμένος με το αντιστασιακό κίνημα της Αλβανίας30.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΜΕΙΝΑΝ ΜΑΖΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΙΚΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΤΟ ΦΙΛΙΑΤΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΑΙΣΘΗΤΑ ΠΑΡΟΤΙ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΔΡΟΥΣΑΝ ΠΟΛΛΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΦΙΛΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΣΕ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΑΜ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ [AΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΜΑΝΤΑ ]
ΤΟ 1944 ΕΑΜ Φιλιατών πιστο στην διεθνιστική ιδεολογία [ ΚΑΙ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΧΑΛΑΣΕΙ ΤΗΝ ΩΣ ΤΟΤΕ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΤΣΑΜΗΔΩΝ, ΚΑΙ ΙΣΩΣ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ] επικεντρώθηκε να καταδείξει στους τουρκοτσαμηδες της περιοχής ότι υπήρξαν θύματα της φασιστικής προπαγάνδας και των αρχηγών τους και ότι ο δρόμος που έπρεπε στο εξής να ακολουθήσουν ήταν ο πόλεμος εναντίον του φασισμού κάθε μορφής, των Γερμανών και των συνεργατών τους.
ΑΡΑ ΚΑΙ ΕΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΩΣ ΤΟΤΕ Η ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ.
Αργότερα, στις αρχές Ιουλίου το 1944 , υπογράφτηκε στη Φοινίκη ]συμφωνία μεταξύ του ΕΑΜ και εκπροσώπων των μουσουλμάνων Αλβανών της περιοχής, η οποία προέβλεπε, μεταξύ άλλων……
Α]την αμνήστευση των μουσουλμάνων για όλα τα αδικήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος των Ελλήνων μέχρι τοτε,
Β]την υποχρέωση τους να παραδώσουν στον ΕΛΑΣ τους Φιλιάτες χωρίς συγκρούσεις,
Τότε εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ και 40 επιπλέον μουσουλμάνοι Αλβανοί, ενισχύοντας το μικτό τάγμα που δρούσε ήδη στην περιοχή.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΦΟΡΑ ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΕΑΜ ΟΧΙ ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ »ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ» [ ΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΗΤΑΝ ΘΑ ΕΙΧΑΝΕ ΕΝΤΑΧΘΗ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΝΑΡΗ ΟΠΩΣ ΕΙΧΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ 30 ΑΤΟΜΑ ] ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ.
ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΦΕΥΓΑΝΕ Η ΕΙΧΑΝΕ ΗΔΗ ΦΥΓΕΙ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΝΕ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ.
ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΓΙΑ ΝΑ »ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΟΡΟΥΣ…
Α] ΑΜΝΗΣΕΥΣΗ ΤΩΝ ΩΣ ΤΟΤΕ ΑΔΙΚΗΜΑΤΩΝ ΕΙΧΑΝΕ ΔΙΑΠΡΑΞΕΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ,
ΚΑΙ ΑΡΑ ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΤΟΥΣ
Β] ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΠΟΥ ΚΟΝΤΟΖΥΓΩΝΕ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΣΕ ΑΛΛΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΑΣ.
ΑΡΑ ΤΟ ΤΙ ΡΟΛΟ ΕΠΑΙΞΕ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΚΑΤΟΧΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΙΛΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΦΑΝΕΡΟ
ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΑΝ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ,
ΘΕΛΟΝΤΑΣ Η ΜΗ
ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ….
ο Κωνσταντινίδης (βετεράνος εδεσίτης) κάνει λόγο για περισσότερους από εκατό24,
ενώ βετεράνοι ελασίτες από την περιοχή των Φιλιατών σε μεταγενέστερες συνεντεύξεις τους, τους υπολόγισαν σε όχι περισσότερους από εκατό27.
ΑΡΑ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΕΝΑΣ ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΔΕΣΙΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ,
ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ [ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΟΤΑΝ ΕΦΥΓΑΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΥΠΟΓΡΑΨΑΝΕ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΗΣ ΦΟΙΝΙΚΗΣ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ ] ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΣΤΟ ΕΑΜ ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΠΟΥ ΑΠΟ 100 .
ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΟΠΩΣ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ [ΠΕΡΙΠΟΥ 20 ΑΤΟΜΑ ] ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΕΚΕΙ ΛΟΓΩ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ ,
ΔΗΛΑΔΗ ΑΠΟ ΝΩΡΙΣ , ΚΑΙ ΜΕΝΟΝΤΑΣ ΠΙΣΤΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ .
…….ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ……
Βέβαια, κατά μια άποψη (η οποία επιβεβαιώνεται και από έγγραφα του ΚΚ Αλβανίας) πολλοί από τους Τσάμηδες αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν υπηρετήσει νωρίτερα ως επίστρατοι στα ένοπλα τμήματα της Keshilla (βλ. Γκότοβος, 2016, σ. 71).
ΑΡΑ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΑΣΙΤΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΕΣ ΗΤΑΝ ΔΗΛΑΔΗ ΔΩΣΙΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΑΠΛΑ ΑΛΛΑΞΑΝΕ ΣΤΑΤΟΠΕΔΟ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ .
[2]Νίκος Ζιάγκος, Αγγλικός ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση, 1978, Α’, σ. 156.
[3]Eleftheria K. Manta, The Cams of Albania and the Greek State (1923-1945), Journal of Muslim Minority Affairs, σ. 8.
[5]Georgia Kretsi, The Secret Past of the Greek-Albanian Borderlands. Cham Muslim Albanians: Perspectives on a Conflict over Historical Accountability and Current Rights. Ethnologia Balkanica, 2002, σ. 181.
[6]Tsoutsoumpis, 2015, σ. 132 – 133.
[7]Robert Elsie, The Cham Albanians of Greece, 2012, σ. 346 – 347, Tsoutsoumpis, 2015, σ. 130.
[8]Tsoutsoumpis, 2015, σ. 133.
Σε ένα ενδιαφέρον άρθρο διάβασα το εξής:
«…Οι ορθόδοξοι χριστιανοί σ’ αυτό το πλαίσιο αρχίζουν να αναπροσδιορίζονται ως πιο γνήσιοι Αλβανοί, υποστηρίζοντας ότι ο ορθόδοξος χριστιανισμός είναι η παλιότερη θρησκεία των Αλβανών, ενώ αντίθετα οι μουσουλμάνοι συνεργάστηκαν και ταυτίστηκαν εν πολλοίς με τους Οθωμανούς (άλλωστε γι’ αυτό τους αποκαλούν ακόμα και σήμερα «Τούρκους»). Από την πλευρά τους οι μουσουλμάνοι θεωρούν ότι αυτοί είναι πιο γνήσιοι Αλβανοί, καθώς αποτέλεσαν τον πυρήνα της εθνικής αναγέννησης και σαν μεγάλοι πατριώτες αντιστάθηκαν στους Σέρβους που επιδίωξαν να διεισδύσουν και να καταλάβουν αλβανικά εδάφη. Για τους χριστιανούς αντίθετα υποστηρίζουν ότι οι μεν ορθόδοξοι ταυτίστηκαν με τους Έλληνες οι δε καθολικοί με τους Ιταλούς. Οι καθολικοί με τη δική τους σειρά διεκδικούν μεγάλο μερίδιο της αλβανικής γνησιότητας, επειδή διατηρούν ανέπαφα τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα και ιδιαίτερα το αλβανικό εθιμικό δίκαιο με τους ανάλογους κώδικες τιμής (kanuni).[vii]..»
Λιγα λογια για την παραποιηση της ιστοριας που επιχειρηται από συγκεκριμένους κυκλους ….
Σε ότι αφορα τους αλβανοτσιαμηδες….
Μερικοι καλοθελητες θελουν να δωσουν την εικονα μιας »γλωσσικης και θρησκευτικης μειονότητας » που »ζουσε αρμονικα με τους χριστιανους της περιοχης»’ και που αναγκαστηκε μια μεριδα εξ αυτων να παρει οπλα από τους Γερμανους »όχι γιατι ηταν φιλοναζι η ανθέλληνες »’ αλλα επειδή »»’τους ειχανε καταπιεσει οι μεσοπολεμικες κυβερνησεις και τους επιτιθονταν συνεχως ο ΕΔΕΣ»’.
Βεβαια στη ουσια αυτό είναι το αφήγημα της Μεγαλης Αλβανιας και του γειτονικου εθνικιστικου κρατους.
Τωρα γιατι »’προοδευτικοι» , συμμεριζοντε τετοιου είδους αφηγήματα δεν είναι της παρουσης .
Τι δεν αναφερουν λοιπον στο ημιμαθες αφήγημα τους ……..
α] Την αντισημιτικη δραση των Αλβανων της Θεσπρωτιας όταν μεχρι της αρχες του 1943 ολοι οι Εβραοι της Παραμυθιας ειχανε αναγκαστεί να πανε να μεινουν μονιμα στα Γιάννενα λογω των αλβανοτσιαμηδων . Κουβεντα για αυτό. Σαν να μην κατοικησαν ποτε Εβραιοι στην Παραμυθια.
Εδώ είναι που ο προοδευτικος [ εντος εισαγωγικών ] χωρος ταυτιζεται
με τον φιλοναζιστικο [ εκτος εισαγωγικών] χωρο.
β]Δεν αναφερουν την αντιανταρτικη δραση των αλβανοτσιαμηδων
όχι μονο εναντιων του Εδες
αλλα και του Ελας.
Δηλαδη εναντιων οποιασδηποτε ελληνικης ανταρτικης οργανωσης.
Πχ1 Δεν κανουν καμια αναφορα για τη δραση των αλβανοτσιαμηδων [παντα μαζι με τους Γερμανους ] στα ΕΑΜοκρατουμενα Φιλιατωχωρια κατά τις αρχες του 1944 [ πχ λεηλασια και εκτελεσεις σε χωρια όπως η Λεια Φιλατων και η Σαγιαδα ] .
Πχ2 Δεν κανουν καμια αναφορα στην πρωτη μαχη της Θεσπρωτιας , αυτή του Μαντζαριου , οπου ουσιαστικα συγκρουστηκανε Αλβανοι και Ιταλοι εναντιων σωματος Ελασιτων ,
.Αυτή ηταν η πρωτη ενοπλη συγκρουση μεταξυ 2 ενοπλων σωματων αρχες 1943 αφου μεχρι τοτε είχαμε συγκρούσεις αλβανοιταλων και μεμονωμένων ανοργανοτων ομαδων χριστιανων και οχι αντερτικες ομαδες χριστιανων .
Ο λογος είναι ότι θελουν να εμφανισουν τους αλβανοτσαιμηδες ουτε λιγο ουτε πολύ ως »»αναγκαστηκα εξοπλισθεντες » από τους Γερμανους για να αποκρουουν τον »’μοναρχοφασιστικο Εδες»» .
Δηλαδη ουδεμια αναφορα για μαχες μεταξυ ενοπλων αλβανων και ενοπλων ελασιτων αφου τοτε ο αναγνωστη θα κατεληγε σε εντελως αλλα συμπερασματα για τους λογους της συνεργασιαε Αλβανων και Γερμανων.
Βεβαια και εδώ ταυτιζοντε με τον τροπο σκεψης των φιλοναζι οπου κάθε ενοπλο συνεργατη των Γερμανων τον παρουσιαζουν ως »αναγκαστηκα εξοπλισθεντα» για να αποκρουσει τους »ΕΑΜοβουλγαρους του ΚΚΕ»’.
γ] Δεν αναφερουν τους λογους που ηδη από το 1821 , όταν δεν υπηρχε κανενα μεταξικο ελληνικο κρατος να τους καταπιεσει , αυτοι ειχανε λαβει μαζικα μερος στον αγωνα των Τουρκων εναντιων των Ελλήνων οπου πολεμήσανε σωματα αλβανων τοσο από Μαργαριτι ,Παραμυθια , Φιλιατες και Κονισπολη δηλαδή από ολες τις σημαντικες κωμοπλεις της Τσαμουριας .
Αυτό γιατι ξερουν ότι τα χρονια εκεινα οι μονοι καταπιεστες ηταν οι Τουρκοι.
Όμως αντι οι αλβανοτσαιμηδες να παρουν το μερος των Ελλήνων η εστω να μεινουν ουδέτεροι κατηντησαν »τσιρακια της οθωμανικης διοικησης»’.
Εδώ απλα παρατηρούμε ότι η ιστορια επαναλαμβάνεται με τα Νεοωθωμανικα σχεδια της »Μεγαλης Αλβανιας»».
δ]Δεν αναφερουν ποτε ότι ο Μπαλουμης υπηρξε ο πρωτος ενοπλος αντιστασιακος της περιοχης ο οποιος μαλιστα ειχε αρχικα καταταχτεί στο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και υστερα στον ΕΔΕΣ .
Και αυτό γιατι θελουν να δωσουν την εικονα ενός »κοινου κατσαπλια»’ που »’δολοφονησε τον προυχοντα Σαντικ για προσωπικούς λογους»’ και επειτα καταταχτηκε στον »μοναρχοφασιστικο ΕΔΕΣ»’.
Βεβαια οι προσωπικοι λογοι που ποτε δεν αναφερουν είναι ότι το σπιτι του και το βιος του καηκε από τους Αλβανοτσιαμηδες οι οποιοι μαλιστα ειχαν απαγαγει και τον γιο του . Ενώ ο ιδιος ειχε καταφυγει στο ορεινο Σουλι [πως επαναλαμβάνεται η ιστορια ] για να γλυτωσει. Εκει ΤΟΝ ΚΥΝΗΓΗΣΕ» Ο ΣΑΝΤΙΚ»’ και η συμμορια του , και ο Μπαλουμης του εστησε ενεδρα και τον εκτελεσε .
Δηλαδη βαφτιζουν την αμυνα ως επιθεση και την επιθεση ως αμυνα .
Και ο Σαντικ παρουσιάζεται απλα ως προυχοντας των μουσουλμάνων.
Ποτε δεν αναφέρεται ότι περα από προυχοντας ηταν και Δωσίλογος που μαλιστα ειχε εισβαλει με τα ιταλικα στρατεύματα εναντιων του ελληνικου στρατου κατά τον πολεμο του 1940.
ε] Ποτε δεν αναφερουν ότι οι αλβανοτσιαμηδες πιανανε αιχμαλωτους χωρικους Ελληνες [ με γερμανικη εντολη] τους οποιους παραδιδανε ειτε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στα Γιάννενα ειτε στο Μελα Θεσσαλονικης βλεπε τα γεγονοτα του 1943 στο φαναρι .
ζ] Προσπαθουνε μαλιστα να πουνε ότι…..
»’ΠΟΛΛΟΙ αλβανοτσιαμηδες προσχωρησαν στο ΕΑΜ και ΕΙΔΙΚΑ από την περιοχη των Φιλιατων»»,
ενώ η αληθεια είναι ότι….
»»ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ αλβανοτσιαμηδες πηγανε στο ΕΑΜ , οι περισσοτεροι στο τελος της κατοχης , και ΜΟΝΟ από την περιοχη των Φιλιατων .
ΜΙΣΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΙΣΑ ΨΕΥΔΗ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ .
ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΦΤΙΑΧΝΕΤΕ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
– ΠΑΡΑΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ ,
ΒΟΛΙΚΗ
ΟΣΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΠΙΘΥΜΕΙ Ο ΝΕΟΟΘΩΜΑΝΙΣΜΟΣ
ΚΑΙ ΟΙ ΝΤΟΠΙΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ ΤΟΥ .
Ένα ακομα πολύ σημαντικο στοιχειο που δειχνει την ελληνικη εθνικη συνειδηση που οφείλεται στην ελληνικη τους καταγωγη.
οι Αλβανοι-Σκιπεταροι λενε και λεγανε – χαρακτηριζουν τα »ρωμεικα» ως »’γραικιστ»’
δηλαδή γραικικα ,
δηλαδη γλωσσα των Γραικων .
Δηλαδη ταυτιζαν αυτή τη γλωσσα με ένα άλλο εθνος ,
αυτό που την μιλουσε ,
δηλαδή το ελληνικο .
Το λεγανε γιατι οι ιδιοι δεν αισθανονταν [ γιατι δεν ηταν ] Γραικοι .
Αντίθετα οι αρβανιτες τα »ρωμεικα» τα λεγανε-χαρακτηριζανε ως »σκληριστ» δηλαδή »’σκληριτικα»’
Δεν δωσανε δηλαδή στη γλωσσα αυτή [τα γραικικα-ρωμεικα ] μια ονομασια που να προσδιοριζει ότι ειναι γλωσσα »’αλλοεθνων» όπως κανουνε ως σημερα οι Αλβανοι .
Γιατι δε θεωρούσανε ότι ηταν γλωσσα »αλλοεθνων»’ .
Η ελληνικη τους εθνικη συνειδηση [ακριβως γιατι εχουν καταγωγή ελληνικη ] φαινεται και από το παρακατω διστοιχο….
ελεγε ένα παλιο ποιημα των περιχωρων αττικης.
τρε παπορε σκουαν ε βανε
νε Σταμπολ νε βεντ τανε
δηλαδή
– τρια παπόρια πανε και ερχοντε
στη Πολη στα δικα μας μερη
Αραγε για ποιο λογο οι
υποτιθέμενοι »’αλβανοι ορθοδοξοι»’ αποκαλουσαν την Πολη ως
»»βεντ τανε»» δηλαδή »»τοπο δικο μας»’;;;
Ηταν ποτε η Πολη …»αλβανικη»
Η μηπως …Ιλλυρικη»’’
Τιποτα από τα δυο .Ουτε κατοικούνταν ουτε καν διοικούνταν ποτε από Σκιπεταρους .
Ελληνικη και μονο ηταν για πολλες 100αδες χρονια πριν το 1955 οπου αφελληνιστηκε πλήρως .
Και την Πολη , ως »τοπος μας» την αποκαλουσαν ετσι , από ολους τους λαους της περιοχης , μονο οι Ελληνες .
Για αυτό την αποκαλουσαν ετσι και οι αρβανιτες .
Γιατι ηταν Ελληνες
ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
Η Βενετία εχει πολλά μνημεία τα οποία έχουν μεγάλη ιστορική αξία για πολλά έθνη. Φυσικά, για τους Έλληνες, τα μνημεία που σχετίζονται με την ίδρυση και δραστηριότητα της Ελληνικής κοινότητας (Scuola e Nazione Greca η απλούστερα Scuola dei Greci) έχουν πολύ μεγάλη αξία . Τέτοια μνημεία είναι φυσικά ο Αγιος Γεώργιος των Ελλήνων, αλλά και τα κτήρια που σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία της κοινότητας εκείνης το 1494.
Οι Μπούιοι/Αρβανίτες ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη της κοινότητας εκείνης κι ο πολυπληθέστερος πληθυσμός της, στην αρχή τουλάχιστον. Θα βρείς τα ονόματα των Μπούιων/Αρβανιτών ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη αυτής της κοινότητας τον Νοέμβριο του 1494, όπως θα τους βρείς, λίγο αργότερα, να υπογράφουν και την αίτηση για την ανέγερση του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
Η Ελληνική κοινότητα δεν ήταν όμως η μόνη “εθνική” κοινότητα στην Βενετία. Υπήρχαν κι άλλες “εθνικές’ κοινότητες σ’ εκείνη την πόλη. Σε μικρή λοιπόν απόσταση απ’ τα κτήρια που στέγαζαν την Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας βρίσκεται ένα άλλο κτήριο-μνημείο. Είναι το κτήριο που είναι γνωστό με την ονομασία “Scuola di Santa Maria degli Albanesi”. Το κτήριο αυτό στέγαζε τα χρόνια εκείνα την Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας, την “εθνική” κοινότητα των Αλβανών της Βενετίας οι οποιοι προερχονταν από τους πολεμιστες του Καστριωτη που κατεφυγαν εκει .
Η Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας ήταν αρχαιότερη απ’ την αντίστοιχη Ελληνική, ιδρύθηκε το 1447.
Την εποχή κατά την οποία οι πρώτοι Μπούιοι/Αρβανίτες αποβιβάσθηκαν στην Βενετία, στα τέλη του 15ου αιώνα, η Αλβανική Κοινότητα λειτουργούσε ήδη.
Σε εκείνο τον μακρινό τόπο οι Μπούιοι/Αρβανίτες, χωρίς κανέναν καταναγκασμό, επέλεξαν, τελείως ανεπηρέαστοι, να “συνταχθούν” με τους υπόλοιπους Ελληνες ηδη από τον 15ο αιωνα ,και όχι με τους Αλβανούς της Βενετιας.
ΣΥΝΕΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ
ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΟΙ ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΕΝΙΩΘΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΛΒΑΝΟΙ .
ΑΝ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΙ ΘΑ ΠΗΓΑΙΝΑΝΕ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΗΔΗ ΥΠΗΡΧΕ .
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΑΥΤΟΙ ΙΔΡΥΣΑΝΕ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΓΡΑΙΚΩΝ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΣΕ ΞΕΝΟ ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΠΡΙΝ 500 ΧΡΟΝΙΑ .
ΑΡΒΑΝΙΤΟΦΩΝΟΙ-ΔΙΓΛΩΣΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ.
ΚΑΙ ΑΦΟΥ ΚΑΤΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΤΗΚΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΩΣ ΤΟΥ ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΛΟ ΘΑ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ ΝΑ ΡΙΞΟΥΝ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΛΑΙ ΠΟΤΕ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΚΟΡΥΤΣΑΣ .
Click to access GRI-2011-7052.pdf
Οι Καταλάνοι και οι Φράγκοι, που υποδέχτηκαν τότε στα εδάφη της κεντρικής Ελλάδος τους Αρβανίτες, δεν τους καταγράφουν ως «δίγλωσσους Έλληνες», αλλά ως «Αρβανίτες» (για την ακρίβεια ως «Αλβανούς»)
ΟΧΙ ΠΑΝΤΑ.
ΜΕΡΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ.
Πρώτη πηγή.
1481 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΕΝΕΤΙΚΗΣ ΓΕΡΟΥΣΙΑΣ .Εκει αναφερεται για τη φρουρα της Μονεμβασιας .
»’Το μεγαλυτερο μερος των μισθοφορων ειναι Γραικοι και Γραικοι Αλβανοι [Graeci ses Graecient Albanen]
Eδω το »Γραικοι» εχει καθαρα εθνικη εννοια και οχι θρησκετικη . Αλλιως θα τους ονομαζε ολους »Γραικους» αφου ολοι ηταν ορθοδοξοι.
Αρα η πηγη αναφερεται σε Ελληνες και ελληνοαλβανους
η αλλιως ελληνοφωνους και διγλωσσους .
Δευτερη πηγη .
»»’Από τίνος ήλθον ενταύθα από την γειτονικήν Τουρκία περί τους 2.000 Ελληνες Αλβανοί εκ των οποίων άλλοι μεν διότι επείνων και εστερούντο εργασίας και άλλοι φεύγοντες την τυραννίαν.» (Κ. Μέρτζιος, «Το εν Βενετία Κρατικόν Αρχείον, Α’ περί Κοσμά του Αιτωλού», Ηπειρωτικά Χρονικά, 1940, τ. 19, σ. 42-44;)»»’
Ειναι οι ιδιοι ιδοι που οπως φαινεται σε παρακατω σχολια ιδρυσανε με αλλους Ελληνες την ελληνικη κοινοτητα της Βενετιας ,
την κοινοτητα των Γραικων
Επισης ο Καρδιναλιας Βεμπο στο γραμμενο στα λατινκα κειμενο του τους αποκαλει
»’Αει ποτε Ελληνες , Ηπειρωτες »’ και στο πρωτοτυπο ως »’Αlbanesi Greci»[οι Μπουιοι Αρβανιτες ουσιαστικα που ιδρυσανε την κοινοτητα των Γραικων στην Βενετια μαζι με αλλους Ελληνες ].
Για αυτο ηταν οχι μονο συνειδησιακα αλλα και φυλετικα αλλα και γλωσσικα [διγλωσσοι ] Ελληνες οπως εχει αποδειχθει .
Κάτι σημαντικό .
Η πλειοψηφεία των Αλβανών δεν φοράει φουστανέλα.
Αυτη φοριέτε κυρίως σε »’μέρος»’ της Λαμπεριας και λιγο στη Μαλακαστρα στα δυτικά.
Και νοτίως-περιξ του Μπερατίου και νότια της Αχριδας λίμνης στα ανατολικά .
Δεύτερον και σημαντικότερον , »κοστουμ κομπεταρ» [δηλαδη στα ελληνικά , »’εθνικό κοστούμι»’ ]
δεν ονομάζουν οι Αλβανοί τη φουστανέλα αλλά τη φορεσιά με το παντελόνι που φοράει η πλειοψηφεία των Αλβανών.
Κατι θα ξέρουν παραπάνω άρα οι ίδιοι που ονομάσανε έτσι αυτή την ενδυμασία και όχι την φουστανελα η οποία αλλωστε φοριέτε στο νότο δηλαδη στη περιοχη που γειτνιάζει με τους Έλληνες .
Αναφερθηκε παραπάνω..
»»’Ήταν φαρδιά και μαζεμένη στη μέση με πολλές πτυχές. Την έλεγαν ‘φουστάν’, ‘άιτα’ και ‘τόσκα’, ίσως επειδή την είχαν πάρει από τις φορεσιές των Αλβανών της Τοσκαρίας.» »»’
Μα ακριβώς επειδή αυτοί τη πήρανε απο τους Τόσκηδες την λέγανε »»Τοσκα»» και ακριβώς επειδη οι Τόσκηδες την πήρανε απά τους Ελληνες δεν την ονομάσανε »’κοστουμ κομπεταρ»’ όπως κάνανε με την φορεσιά με το παντελόνι γιατί άλλη ητανν η »εθνική φορεσιά»».
Για να το αντιληφθούμε αυτο ας δούμε τον χάρτη του αλβανολόγου και αλβανόφιλου Σουφλαυ.
Aυτός προσπάθησε να προσδιορίσει [ σε κάποιο βαθμό τα κατάφερε ] τα όρια της »’Μεσαιωνικής Αλβανίας»» δηλαδη τις περιοχες οπου οι Αλβανοί πλειοψηφουσανε ετσι ωστε να μπορεί μια περιοχή στα δυτικά Βαλκάνια να ονομαστεί ως »’Αλβανία»»’.
Ο χάρτης αυτός αποδεικνύει ότι η φουστανέλα σήμερα φοριετε ως επί το πλείστον σε περιοχές που βρίσκοτε ΕΚΤΟΣ [νότια ] της οριζόμενης ως »Μεσαιωνικης Αλβανίας» ,
δηλαδη στις περιοχες που τα χρόνια εκείνα ,
ειτε δεν κατοικουσανε καν Αλβανοι ,
είτε κατοικουσανε αλλά ήταν ολιγάριθμοι δηλαδή ήταν λιγότεροι των ντόπιων .
Δηλαδή στις περιόχες όπου συνέβη ως γνωστόν κατά τον Ύστερο Μεσαίωνα »κάθοδος» Αλβανοφώνων οι οποιοι υοθετήσανε [ και δώσανε ] πολλα στους πλυθησμούς που βρήκανε εκεί .
Απο το 30′ και μετα η απαντηση των αρβανιτων της Ιταλιας
Και αλλα στοιχεια για τους εληνες της Κατω Ιταλιας μονογλωσσους η διγλωσσους
Οι ελληνες της Ιταλιας στο πολεμο του 1940
Μποιοι Αρβανιτες απαντηση προ 500 ετων .
Μπουιοι αρβανιτες και η δραση τους πριν πανε στη Βενετια .
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν είναι απο το κείμενο “Breve memoria de li discendenti de nostra casa Musachi. Per Giovanni Musachi, despoto d’Epiro” όπως δημοσιεύθηκαν στο βιβλίο “Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues publiées avec notes et tables généalogiques” του Charles Hopf, Βερολίνο 1873, σελίδες 270 έως 340.
Στο πρώτο απόσπασμα ο Μουζάκης αναφέρεται στην εκστρατεία του Ιωάννη Καντακουζηνού στην Αλβανία και τον αφανισμό των Αλβανών το 1336 (σελίδα 304).
«…et il prefato Giovanni Catacusino fa alcuni anni Imperadore, che fè la guerra in Albania et la roino».
Η μετάφραση έχει ως εξής.
«…κι ο προαναφερθείς Ιωάννης Καντακουζηνός ήταν σε παλαιότερους χρόνους Αυτοκράτορας, κι αυτός έφερε τον πόλεμο στην Αλβανία και την κατέστρεψε (την μετέτρεψε σε ερείπια)».
Στο δεύτερο απόσπασμα αναφέρεται πιο αναλυτικά στον αφανισμό των Αλβανών και το σταμάτημα της προέλασης τους (σελίδα 321), απο τον Ιωάννη Καντακουζηνό. Αναφέρεται επίσης και στον τοπικό ηγέτη της Ηπείρου που βρίσκεται πίσω απ’ την καταστροφή των Αλβανών.
Η μετάφραση έχει ως εξής.
“…και σ’ αυτούς τους πολέμους ο προαναφερθείς Ανδρέας Μουζάκης ο Δεσπότης έχασε [επίσης] και την πόλη των Ιωαννίνων, την πρωτεύουσα της Ηπείρου κι άλλα μέρη όταν ο προαναφερθείς Αυτοκράτορας Καντακουζηνός ήλθε εκεί από μακριά και διόρισε ως κυβερνήτη αυτής της πόλης έναν “ιδιώτη” (δηλαδή χωρίς προηγούμενα αξιώματα) ευγενή άνδρα που ονομαζόταν ΤΖΙΝΟΣ (η Γκίνος) ΣΠΑΤΑΣ, ο οποίος (δηλαδή ο Τζίνος Σπάτας) ήταν η μεγάλη αιτία για τον “ξεπεσμό” του οίκου του προαναφερθέντα Δεσπότη Μουζάκη αλλά κι [η αιτία για τον “ξεπεσμό”] κι άλλων Αρχόντων (της Αλβανίας). Κι αμέσως μετά ήλθε ο Τούρκος στην προαναφερθείσα Αλβανία και προκάλεσε την καταστροφή της, όπως θ’ ακούσετε, αλλά κι άλλων επαρχιών της Ελλάδας. Αλλά αυτό δεν ήταν καταστροφή μόνο για την Αλβανία αλλά για όλη την Χριστιανοσύνη”.
Αν κανείς διαβάσει προσεκτικά τα παραπάνω κείμενα, θα καταλάβει πως ο άνθρωπος τον οποίο οι ίδιοι οι πραγματικοί (εθνικά) Αλβανοί (όπως ο συγγραφέας των κειμένων) θεωρούν υπεύθυνο για την καταστροφή τους δεν ήταν άλλος από τον [Αρβανιτη ] Τζίνο Μπούα Σπάτα. Οι Αλβανοί μέχρι να “συναντήσουν” τους Μπούιους/Αρβανίτες των Σπαταίων προέλαυναν ασταμάτητοι, εκμεταλλευόμενοι το χάος που επικρατούσε στην Ηπειρο τα χρόνια εκείνα. Οταν τελικά οι Αλβανοί “συνάντησαν” τους Σπαταίους/Μπούιους/Αρβανίτες συνάντησαν και την “καταστροφή” τους, όπως έγραψε κι ο Μουζάκης, ο οποίος ήταν ένας απ’ αυτούς.
Συνεχεια για τη δραση τους….
Γνωρίζουμε με βεβαιότητα πως στην περιοχή της Θεσπρωτιας πριν το 1550 κατοικούσαν οι Μαζαρακαίοι Αρβανίτες οι οποίοι, περίπου 200 χρόνια νωρίτερα, είχαν συμμαχήσει με τον Τζίνο Μπούα Σπάτα, τον δεσπότη της Αρτας και του Αγγελοκάστρου. Αυτοί, οι Μαζαρακαίοι, είναι λοιπόν που “αναχωρούν” απ’ την περιοχή. Αυτοί που “έρχονται” εκεί είναι αυτοί που θα γίνουν αργότερα οι Τουρκοτσάμηδες, οι δυνάστες της περιοχής στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας.
Ας τα δουμε
Οι Τουρκοτσάμηδες, με την υποστήριξη των Οθωμανών, ήρθαν σε σύγκρουση με τους Μαζαρακαίους (Αρβανίτες) που ήταν ήδη εγκατεστημένοι εκεί (αυτοί είναι κι ο λόγος που στα παλιά Οθωμανικά κατάστιχα η περιοχή της Θεσπρωτίας αναφέροτανε αρχικα ως Μαζαρακιά).
Αυτό προκάλεσε την αντίδραση των Μπούιων (Αρβανιτών) της Κέρκυρας, οι οποίοι, με την βοήθεια των Βενετών, αποβιβάσθηκαν στην Θεσπρωτία και κατέστρεψαν ολοσχερώς το Μαργαρίτι το 1572.
Το ποίημα του (Αρβανίτη) Μανώλη Μπλέση “Sopra la presa de Margaritin” αναφέρεται κι εξυμνεί αυτό το γεγονός. Ωστόσο, παρά την προσωρινή ήττα τους η περιοχή εκείνη δεν γλύτωσε τελικά απ’ αυτούς.
Γρήγορα κατάφεραν να επανέλθουν και λίγο αργότερα κατόρθωσαν να εκδιώξουν απ’ την περιοχή τους Μαζαρακαίους και να γίνουν οι απόλυτοι κυρίαρχοι του τόπου.
Ο “χαλασμός” των Μαζαρακαίων φαίνεται καθαρά στις Οθωμανικές απογραφές στην περιοχή της Θεσπρωτίας που έγιναν το 1551 και 1613. Στην πρώτη απογραφή (1551) οι Μαζαρακαίοι είναι εκεί ενώ στην δεύτερη (1613) απουσιάζουν.
Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται απ’ την μελέτη “The Ethnic and Religious Composition of Ottoman Thesprotia in the Fifteenth to Seventeenth Centuries” που υπογράφουν οι Evangelia Balta, Mustafa Oguz and Filiz Yasar και θα περιέχεται στο βιβλίο “Thesprotia Expedition II”, σελίδες 347-389, το οποίο θα κυκλοφορήσει σύντομα. Το κείμενο είναι ωστόσο διαθέσιμο στο διαδίκτυο από την συγγραφέα Ευαγγελία Μπαλτά. Το κείμενο βρίσκεται στην σελίδα 362 του παραπάνω βιβλίου.
Ας το μεταφράσουμε
“Το 1551 η “περιοχή Μαζαρακίου” (Θεσπρωτίας), η οποία αργότερα μετονομάσθηκε σε “περιοχή Μαργαριτίου”, είχε 38 χωριά, ενώ το 1613 είχε 35… Το 1551 η απογραφή των φορολογούμενου πληθυσμού κατέγραφε σε μια ειδική κατηγορία τους “musellem” δηλαδή τους χωρικούς που εξαιρούνταν από την φορολόγηση, λόγω παροχής στρατιωτικών υπηρεσιών, σε 20 χωριά της περιοχής. Η καταγραφή αυτών των προσώπων συνοδευόταν πάντα με μια καθιερωμένη σημείωση σχετικά με το προνομιακό τους καθεστώς. Τα ονόματα των “musellem” είναι Gin, Gon, Leka, Andriya, Buya, Ilya, Bali, Bola, Giorgo και άλλα. Χωρίς αμφιβολία αυτοί οι άνδρες ήταν μέλη τοπικών “Αλβανικών” ομάδων που συνέχισαν μετά την Οθωμανική κατάκτηση να υπηρετούν ως συμπληρωματικά στρατιωτικά τμήματα. Ωστόσο δεν εμφανίζονται στην απογραφή του 1613”.
Ας το αναλύσουμε αυτό. Στην απογραφή του 1551 υπήρχαν 20 χωριά στην περιοχή της Μαζαρακιάς στην Θεσπρωτία, απ’ τα οποία οι Οθωμανοί στρατολογούσαν Χριστιανούς για την παροχή στρατιωτικών υπηρεσιών. Κι επειδή αυτοί οι Χριστιανοί παρείχαν αυτές τις υπηρεσίες, δεν πλήρωναν φόρους κι αυτό οι Οθωμανοί το κατέγραφαν. Απ’ τα ονόματα των ανθρώπων αυτών μπορούμε να συμπεράνουμε με κάποια σιγουριά πως αυτοί ήταν Μπούιοι/Αρβανίτες της Θεσπρωτίας. Η Μαζαρακιά άλλωστε ήταν η “πατρίδα” των Μαζαρακαίων Αρβανιτών.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν εμφανίζονται στην απογραφή του 1613, την οποία επίσης εξετάζει η μελέτη. Αυτό σημαίνει πως μάλλον δεν ήταν πια εκεί. Οι άνθρωποι αυτοί μάλλον “εκδιώχθηκαν” βίαια απ’ την αρχική τους περιοχή και εγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές. Η εμφάνιση, για πρώτη φορά, στην απογραφή του 1613 του οικισμού του Σουλίου, το οποίο σίγουρα ιδρύθηκε από τετοιους φυγάδες, σαφώς υποδηλώνει κάτι τέτοιο.
Η περιοχή εκείνη βρισκόταν σε “αναβρασμό” ήδη απ’ το 1569, όταν οι Πέτρος Λάντζας (Μπούιος/Αρβανίτης απ’ την Κέρκυρα) και Γεώργιος Ρένεσης (επίσης Μπούιος/Αρβανίτης, πιθανότατα απ’ το Αργυρόκαστρο) “ξεσήκωσαν” τον Χριστινικό πληθυσμό σε “επανάσταση”. Η “αναταραχή” κορυφώθηκε στα 1585, όταν οι αδελφοί Θεόδωρος Μπούας Γρίβας και Τζίνος (η Γκίνος) Μπούας Γρίβας, οι οποίοι επίσης “ξεσηκώθηκαν”, έφθασαν να απειλήσουν σοβαρά να καταλάβουν την πόλη των Ιωαννίνων, χωρίς βέβαια τελικά να το καταφέρουν. Κι ήταν ίσως αυτό το γεγονός που “κινητοποίησε” τους Οθωμανούς και τους οδηγησε να αποφασίσουν να “διώξουν” τους πληθυσμούς αυτούς απ’ την περιοχή εκείνη.
Είναι μάλλον σίγουρο πως μετά τα γεγονότα του 1585 οι Τούρκοι αντέδρασαν, κι “έδιωξαν” απ’ την περιοχή εκείνη τους “ταραξίες”, μετά απο περισσότερα απο 15 χρόνια αναταραχής. Η “εκκαθάριση” αυτή δεν περιορίστηκε βέβαια μόνο στην περιοχή της Θεσπρωτίας αλλά επεκτάθηκε βορειότερα.
Η αλήθεια βέβαια είναι πως ο Μανώλης Μπλέσσης στα κείμενα του αποκαλεί τον εαυτό του και τους ομοίους του Αρβανίτες κι Ελληνες (nostri Greci). Κι αυτό χρειάζεται μια εξήγηση.
Μπορεί στα μετάγενέστερα χρόνια οι όροι Αλβανός κι Αρβανίτης να έφτασαν να σημαίνουν το ίδιο πράγμα [τον ερχομενο περα απο τα Ακροκεραυνεια ορη κι χρηστη της αρβανιτικης]
, στην εποχή όμως που έζησε ο Μανώλης Μπλέσσης κι ο Νικόλαος Μάζης αλλά και σε προηγούμενες απ’ αυτούς εποχές οι όροι αυτοί σήμαιναν σίγουρα διαφορετικά πράγματα.
Οι Νικόλαoς Μάζης και Μανώλης Μπλέσσης θα επέμεναν πως ήταν σίγουρα Αρβανίτες, μάλλον όμως δεν θα δεχόταν όμως ποτέ πως ήταν Αλβανοί.
Ο Μανώλης Μπλέσσης βέβαια, έγραψε επίσης πως θεωρεί τον εαυτό του Έλληνα και γι’ αυτό οι Σκυπετάροι ιστορικοί δεν θα ασχοληθούν μάλλον ποτέ μαζί του. Ο Νικόλαος Μάζης όμως τι ήταν;
Αυτό μας φέρνει στον Καίσαρα Μάζη, τον πατέρα του Νικόλαου. Ο Καίσαρας Μάζης, όταν εγκατέλειψε οριστικά την Ελλάδα, ίδρυσε στην Σικελία, μαζί με τους συντρόφους του, ένα χωριό. Θα μπορούσε να το είχε ονομάσει Μάζι (=του Μάζη) όπως έκαναν πολλοί Αρβανίτες αρχηγοί την εποχή εκείνη. Όμως προτίμησε να το ονομάσει Casale dei Greci (=χωριό των Ελλήνων). Απ’ τους κατοίκους αυτού κι άλλων παρόμοιων χωριών στρατολόγησε ο Νικόλαος Μάζης τους εφιππους στρατιώτες του Μακεδονικού Τάγματος.
Η αναφορά των Αλβανών εθνικιστών στις «περιπέτειες» του λεγόμενου «Βασιλικού Μακεδονικού Τάγματος» έχει σοβαρές αδυναμίες γι’ αυτούς και γι’ αυτό σπάνια κάποιος απ’ αυτούς αναφέρεται σ’ αυτό. Κι αυτό γιατί στα τέλη του 18ου αιώνα, ένας ανώνυμος συγγραφέας, ο οποίος μάλλον είχε πολεμήσει στις παρατάξεις αυτού του τάγματος, έγραψε και δημοσίευσε ένα βιβλίο με τον τίτλο “Dissertazione istorico-cronologica del Regimento Real Macedone, nel quale si tratta della sua origine, formazione e progressi e delle sue vicissitudini che gli sono accadute fino all’anno 1767” (=Πραγματεία ιστορική και χρονολογική του Βασιλικού Μακεδονικού Τάγματος, στην οποία περιέχονται η προέλευση, ο σχηματισμός, η πρόοδος και η παρακμή του, όπως έχουν συμβεί μέχρι το έτος 1767), το οποίο, όπως φαίνεται κι από τον τίτλο αναφέρεται στην ιστορία εκείνου του «Μακεδονικού Τάγματος», μέχρι το 1767.
Ποιό είναι όμως το ενδιαφέρον στο βιβλίο αυτό; Το πιο ενδιαφέρον ίσως κομμάτι στο βιβλίο αυτό, που αναφέρεται όπως είπαμε στην ιστορία του Μακεδονικού Τάγματος, είναι το πρώτο κεφάλαιο. Το κεφάλαιο αυτό αναφέρεται κι εγκωμιάζει τα διαχρονικά επιτεύγματα του Ελληνικού έθνους στα Ιταλικά εδάφη, θεωρώντας πως τα «κατορθώματα» του Μακεδονικού Τάγματος είναι η συνέχεια των κατορθωμάτων των Ελλήνων που προηγήθηκαν σ’ εκείνα τα Ιταλικά εδάφη. Με άλλα λόγια, ο συγγραφέας εκείνου του βιβλίου θεωρεί πως αυτοί που συμμετείχαν σ’ εκείνο το Μακεδονικό Τάγμα ήταν Ελληνες κι επιπλέον τους κατονομάζει ως τέτοιους.
Η ύπαρξη εγκωμιαστικών αναφορών στους Έλληνες σ’ ένα τέτοιο βιβλίο δεν θα μπορούσε βέβαια να γίνει ποτέ αποδεκτή απ’ τους Αλβανούς εθνικιστές, οι οποίοι συνηθίζουν να θεωρούν ως σημείο αναφοράς τους Αρμπερέσηδες της νότιας Ιταλίας.
Παραμυθια των εθνικιστων Της Σκιπεριας.
Βαφτιζουν τον Κολοκοτρωνη Αλβανο αλλα και τον Καραισκακη .
Καταρχην ενα πολυ »»»σοβαρο»»»’ επιχειρημα ειναι η εμφανιση τους ,
δηλαδη το οτι ηταν … φουστανελοφοροι με μουστακι….
Βεβαια ατυχως για αυτους , ολοι οι Ελληνες πολεμιστες τα χρονια εκεινα ειχανε αυτη την εμφανιση και ενδυμασια οποτε ειναι λιγο ακυρο συμπερασμα.
Δευτερον η φουστανελα φοριοτανε στη κατω της γραμμης Αχριδα-Μπερατι-Μαλακαστρα Αλβανιας αρα απο μια μειοψηφεια των Αλβανων των Βαλκανιων .
Ας δουμε πρωτα για τον Καραισκακη
Για τον Καραισκακη η »ενδειξη» κατ αυτους οτι ηταν Αλβανος ειναι οτι με τον Κιουταχη οταν συναντηθηκανε στο Πειραια μιλησανε στα αλβανικα και αρα αυτο τον κανει αυτοματα Αλβανο.
Καλο θα ειναι να πληροφορηθουν οτι
α] Η πιθανη καταγωγη του Καραισκακη [ της μανας και του πιθανου πατερα του Καραισκου] ηταν απο μερη αμιγως ελληνοφωνα .
β]Τα αλβανικα τα εμαθε γιατι απο παιδικη σχεδον ηλικια[ και για πολλα χρονια ] βρισκοτανε στην Αυλη του Αλη Πασα και ολοι οσοι υπηρετησανε εκει αργα η γρηγορα μαθανε αλβανικα.
γ]Τα αλβανικα τα μιλησε με τον Κιουταχη γιατι ηταν η μονη κοινη γλωσσα που μπορουσανε να συνεννοηθουν.
Ο Κιουταχης αλλωστε ειναι γνωστο οτι ηταν »ανατολιτης» στη καταγωγη και οχι απλα Αλβανος αλλα ουτε καν Βαλκανιος ,
αλλα αυτο δεν τον εμποδισε να μιλησει στα αλβανικα.
Συνεπως μιλησανε τη γλωσσα που τσατρα πατρα και οι δυο γνωριζανε απο την στρατιωτικη τους πορεια εντος του Οθωμανικου [ και εν πολλοις Αλβανικου απο τον 18 ο αιωνα και επειτα] στρατου.
Ας μη ξεχναμε οτι οι Αλβανοι ηταν η σχεδον απολυτη πλειοψηφεια των Οθωμανικων στρατευματων….
α] Στη Μαχη της Αλαμανας [οπου σουβληστηκε ο Αθανασιος Διακος]
β]Στη Μαχη της Γραβιας [Ανδρουτσος ]
γ]Στη μαχη στο Κεφαλοβρυσο [ θανατος του Μποτσαρη ]
δ] Στη Μαχη της Αραχωβας [Καραισκακης Αρχηγος ]
Αλλα και αποτελουσανε σημαντικο [ αλλα οχι πλειοψηφικο ] μερος των στρατευματων
α] Του Δραμαλη [ Δερβενακια -Νικηταρας τουρκοφαγος]
β]Του Ιμπραημ [ πολλες μαχες στο Μωρια ]
Συνεπως τα αλβανικα ειχανε καταντησει η »κοινη γλωσσα» του Οθωμανικου στρατου τουλαχιστον απο την εποχη των Ορλωφικων αφου στα Βαλκανια αποτελουσανε οι Σκιπεταροι την πλειοψηφεια των Οθωμανικων στρατευματων.
Σε οτι αφορα το Κολοκοτρωνη.
Λενε οτι ”λεγοτανε Μπιθεκουρας” και ηταν…. ”’Αλβανος ”’
Αυτοι που αναπαραγουν αυτα τα παραμυθια δεν κανανε ποτε τον κοπο να διαβασουν τα απομνημονευματα του εστω τα απομνημονευματα του Χρυσανθακοπουλου που ηταν δεξι του χερι σε ολη τη διαρκεια των πολεμων και τον ηξερε καλυτερα απο ολους .
Αλλωστε η μονη πρωτογενη πηγη που κανει λογο για το επωνυμο του ειναι τα ιδια του τα απομνημονευματα.
Καταρχην οταν αναφερεται στους προγονους του δεν κανει λογω καθολου για ”Αλβανους” αλλα ουτε και για Αρβανιτες .
Για Αλβανους κανει λογο σε αλλα σημεια των απομνημονευματων του οπως πχ στα Ορλωφικα [1770 ] οπου αναφερει μεταξυ αλλων …
«Όταν τους επολέμησεν ο πατέρας μου, οι Αλβανοί του έλεγαν: – Κολοκοτρώνη, δεν κάμεις νισάφι; Και τους λέγει ο πατέρας μου; Τι νισάφι να σας κάμω, όπου ήλθετε και εχαλάσατε την Πατρίδα μου, μας επήρατε σκλάβους και μας εκάμετε τόσα κακά; Τα κεφάλια των Αλβανών έφτιασαν πύργο εις Τριπολιτσά»
Αυτα βεβαια δεν προκειται να αναφερθουν ποτε στην Αλβανια.
Παμε τωρα στο επωνυμο του .
Εκει ο Κολοκοτρωνης αναφερει αναλυτικα πως πηραν οι προγονοι του το επωνυμο ”Κολοκοτρωνης”’.
””’Αὐτὸς εἶχε ἕνα παιδί, Γιάννη, καὶ ἕνας Ἀρβανίτης εἶπε: «Βρέ, τί Μπιθεκούρας εἶναι αὐτός». Δηλαδὴ πόσον ὁ κῶλος του εἶναι σὰν κοτρώνι, καὶ ἔτσι τοῦ ἔμεινε τὸ ὄνομα Κολοκοτρώνης””
Αρα βλεπουμε οτι ενα παρατσουκλι ενος συμπολεμιστη Αρβανιτη [ απο τα Σουλιμοχωρια που παντα υπηρξανε πρωτοπαλικαρα των Κολοκοτρωναιων] μεταφραστηκε στα ”’ρωμεικα”’ και εγινε επωνυμο για τους Κολοκοτρωναιους.
Αν ηταν πραγματι ”Αλβανος” δεν θα ειχε κανενα λογω να ”μεταφρασει” το παραπανω παρατσουκλι .
Δευτερον το ”Κολοκοτρωνης” ηταν το πραγματικο του ονομα απο παλια , και με αυτο ηταν γνωστος σε ολους τους κατοικους του Μωρια ακομα και στους αλβανοφωνους μουσουλμανους Λαλιωτες με τους οποιους ειχε συμμαχησει ο Κολοκοτρωνης οταν κατεβηκε ο γιος του Αλη πασα στο Μωρια φαινεται απο το παρακατω .
Ο δήθεν «Αλβανός Μπιθγκούρι» αναφέρεται ξεκάθαρα Κολοκοτρών(ης) σε αλβανικό [λαλεικο] τραγούδι του 1808!
Γκίθ(ε) μπότα λε τα θον,
ου(ν) σε γιαπ Κολοκοτρών.
Γιαμ Αλή Φαρμάκη, ου
κι εσπιέ γκιάκν(ε) γκερ(ν)τε γλιου
Δηλαδή:
Όλος ο κόσμος να το πει, εγώ δεν δίνω τον Κολοκοτρώνη.
Είμαι ο Αλή Φαρμάκης και όπου πηγαίνω, φτάνει το αίμα ως το γόνατο.
[O Γέρων Κολοκοτρώνης, τ.Β’, Εν Αθήναις, Βιβλιοθήκη της Εστίας, 1889]
ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΤΑΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΛΑΒΑΝΟΙ ΤΟΥ ΛΑΛΑ ΤΟΝ ΑΠΟΚΑΛΟΥΣΑΝΕ ΩΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝ
ΑΡΑ ΕΤΣΙ ΗΤΑΝ ΓΝΩΣΤΟΣ ΣΕ ΟΛΟ ΣΤΟ ΜΩΡΙΑ ,
ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ.
ΚΑΙ ΤΟ ”’ΜΠΙΘΕΚΟΥΡΑΣ” ΑΝ ΕΙΧΕ ΚΡΑΤΗΣΕΙ ΠΑΛΙ ΙΔΙΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΘΑ ΕΙΧΕ.
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΝΑ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ, ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΝ ΕΚΑΝΕ ΑΛΒΑΝΟ ΟΠΩΣ ΕΧΕΙ ΦΑΝΕΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ .
ΑΛΛΑ ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΟΝΤΕ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ.
ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ [ΚΑΙ ΟΧΙ ΦΥΣΙΚΑ ΑΛΒΑΝΟΙ ] ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΟΠΑΛΗΚΑΡΑ ΤΟΥ.
ΠΧ Ο ΠΛΑΠΟΥΤΑΣ
ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ο ΝΤΑΡΑΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΠΡΩΤΟΠΑΛΗΚΑΡΟ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ .
To τι ρολο επαιξε η κοινοτητα των Αλβανοτσαμηδων [στην μεγαλη της πλειοψηφεια] φαινεται απο τα παρακατω στοιχεια.
Ειναι γνωστο οτι υπηρξανε Ταγματα Ασφαλειας κυριως στη νοτια Ελλαδα
οπως πχ τα Ευζωνικα ταγματα ασφαλειας
αλλα και ανεπισημα ταγματα η αλλιως ενοπλες ομαδες στο πλευρο των Γερμανων
οπως οι Πουλικοι στη Μακεδονια , οΙ Εασαδιτες στη Θεσσαλια κλπ
Παρ’ ολα αυτα η Ηπειρος ειναι απο τις ελαχιστες περιοχες της Ελλαδας που δεν υπηρξε καμια τετοια ενοπλη ομαδα στο πλευρο των Γερμανων ουτε επισημη ουτε ανεπισημη
πραγμα παραξενο αφου στη περιοχη εκεινη στα τελη του ηδη του 1943 υπηρχε ισχυρο το κινημα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ιδιως στις ορεινες περιοχες την ανατολικης Ηπειρου και στους ορεινους ογκους των ελληνοαλβανικων συνορων .
Το οτι στη περιοχη της Ηπειρου
δεν υπηρξε καμια τετοια ενοπλη ελληνικη γερμανοφιλη ομαδα
ειναι κατι λογικοτατο αφου το ρολο αυτον στη περιοχη ,κυριως στη δυτικη Ηπειρο ειχανε αναλαβει αποκλειστικα
οι Αλβανοτσαμηδες.
Η κακιας μορφη ταγματασφαλιτικη συμπεριφορα τους περιγραφεται μεσα απο τα γερμανικα αρχεια…
Απο το βιβλιο του Γκοτοβου που ερευνησε τα Γερμανικα αρχεια εχει βρεθει μεταξυ αλλων η εξης μαρτυρια ..
α]Ο Γερμανός συνταγματάρχης Remold, από τους αξιωματικούς που προώθησε ενεργά το «αλβανικό ζήτημα» γράφει τα εξής για την επιχείρηση «Augustus»: «Οι Αλβανοί στις παράκτιες περιοχές είναι εξαιρετικά γερμανόφιλοι, Είναι οργανωμένοι για την αυτοάμυνα. Έχουν συμβάλει στην εκκαθαριστική επιχείρηση [Augustus] ως οδοδείκτες κλπ» (BA – MA Freiburg, RH 28-1-99/98).»»
Αρα βλεπουμε οτι οι ενοπλοι αλβανοτσαμηδες συμφωνα με τους ιδιους τους Γερμανους , οχι απλα ηταν γερμανοφιλοι [και μαλιστα »»εξαιρετικα»» ] αλλα και συμμετειχανε στην επιχειρηση Αugust
oπου στην ουσια εγινα εθνοκαθαρση της αρβανιτικης περιοχης του Φαναριου
απο τους Αλβανοτσαμηδες ενοπλους και τους Γερμανους.
Οταν λεει η αναφορα οτι »ειναι οργανωμενοι για την αυτοαμυνα» εννοει οτι ηταν ενοπλοι με την αδεια του Αξονα
ενω οτα λεει »συμετειχανε στην επιχειρηση ως οδοδεικτες κλπ»’ με το κλπ εννοει ολα τα εγκληματα που κανανε και τα οποια που θα δουμε παρακατω μεσα απο ενα σωρο αλλες μαρτυριες…….
Σε οτι αφορα την προαναφερθεισα εθνοκαθαρση του Φαναριου εχουμε μαρτυριες οχι μονο απο τα γερμανικα αρχεια αλλα και
απο τον Ερυθρο Σταυρο ,
τις Ελληνικες αρχες της Ηπειρου
αλλα και απο το ΕΑΜ ΕΛΑΣ Ηπειρου…..
Ας τις δουμε μια μια…..
Ο Ελβετός μηχανικός Χανς – Γιάκομπ Μπίκελ απεσταλμένος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού περιέγραψε την κατασταση «Η κατάσταση των ελλήνων (…) στο Φανάρι, στη μεγάλη πεδιάδα κάτω από την Παραμυθιά (…), όπου κάθε χρόνο συλλέγονται 15.000 τόνοι ρύζι, ήταν πολύ σοβαρή. Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί που ζούσαν εκεί ασκούσαν φοβερή τρομοκρατία στον υπόλοιπο πληθυσμό, αρχικά με την υποστήριξη των Ιταλών και τώρα πλέον των Γερμανών. Μόνο στο Φανάρι καταστράφηκαν 24 χωριά. Ολόκληρη η σοδειά έπεσε στα χέρια των Αλβανών (…) Στο ταξίδι μου διαπίστωσα πως οι Αλβανοί κρατούσαν τον ελληνικό αγροτικό πληθυσμό κλεισμένο μες στα σπίτια του. Νεαροί Αλβανοί που μόλις είχαν τελειώσει το σχολείο τριγύριζαν στα χωριά βαριά οπλισμένοι. Οι Έλληνες είχαν εγκαταλείψει πλήρως την Ηγουμενίτσα και είχαν φύγει στα βουνά. Οι Αλβανοί πήραν μαζί τους όλα τα ζώα από τα ελληνικά χωριά. Τα χωράφια έμειναν ακαλλιέργητα».»»»
Εδω περα απο τη εθνοκαθαρση του Φαναριου αναφερεται και ο διωγμος των Ελληνων της Ηγουμενιτσας απο τυς Αλβανοτσαμηδες ….
Παμε παρακατω σε μια αλλη μαρτυρια…….
Μετα την εθνοκαθαρση του Φαναριου η ελληνικη διοικηση Ηπειρου στελνει επιστολη διαμαρτυριας στον στρατηγο Λαντς στην οποια αναφερει μεταξυ αλλων για τη δραση των Αλβανων της Τσαμουριας ….
»»Επεδραμον προ τινων ημερω στα χωρια του Φαναριου εις μεγαλας ομαδας και επεδοθησαν εις την τελεια λεηλασια οικιων και περουσιων των κατοικων ,…., ομαδικως δε εβιασθησαν παρθενοι και εγγαμες γυναικες υπο των Μουσουλμανων …… ο πλυθησμος εγκατελειψε τας οικιας του και οσοι διεφυγαν το θανατο , κατεφυγαν στην υπαιθρο»»
Ας δουΜε τωρα την μαρτυρια του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ …..
Εκθεση δράσης 24 Συντάγματος Πεζικού (αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ), Γεράσιμος Πρίφτης/20 Ιαν 1944…….
…..
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών.
Παρ’ όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή……………
ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΙ Ο ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΗΣ ΚΡΑΨΙΤΗΣ ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ .
»’27 Ιουλίου 1943: Στο μισοσκόταδο του πρωινού ισχυρές Γερμανικές δυνάμεις της Παραμυθιάς με άριστα πολεμικά μέσα και με (800) οκτακόσιους και περισσότερους ένοπλους επίστρατους της «ΞΙΛΙΑ» μουσουλμάνους Τσάμηδες των πόλεων και Επαρχιών Παραμυθιάς και Μαργαριτιού, επέδραμαν εναντίον των χωριών του κάμπου της Παραμυθιάς και της περιφέρειας «Φαναρίου».
14 Αυγούστου 1943: Τι καταστροφή είναι αυτή από την 27 Ιουλίου 1943 μέχρι σήμερα! Όλοι στην Παραμυθιά είμαστε κατατρομαγμένοι και όσο είναι δυνατόν κρυβόμαστε. Οι πληροφορίες μας είναι ότι στις 19 αυτές μέρες οι Χιτλερικοί Γερμανοί με τους μουσουλμάνους συμπατριώτες κατάστρεψαν ολοκληρωτικά τα 24 χωριά της περιφέρειας «Φαναρίου» και μερικά κοντινά της Παραμυθιάς χωριά της. Λεηλασίες, πυρπολήσεις, φόνοι νηπίων και γερόντων, βιασμοί γυναικών, αρπαγές παρθένων κοριτσιών, με τις οποίες οι επαίσχυντοι μουσουλμάνοι πλουτίζουν τα χαρέμια τους, σύλληψη ομήρων, κάψιμο ανθρώπων μέσα στα σπίτια τους κ.α. Γέμισαν οι σπηλιές από γυναικόπαιδα και γέροντες που κατόρθωσαν να διασωθούν εκεί στις κρίσιμες ώρες, ενώ μέρα τη μέρα προστίθενται στους νεκρούς λόγω της πείνας τους και των ασθενειών
15 Αυγούστου 1943: Εμείς που έχουμε τα σπίτια μας στο κέντρο της πόλεως της Παραμυθιάς, είμαστε από τα χαράματα, με κομμένη την αναπνοή, πίσω από τα πατζούρια (ή) ανάλογα τις γρίλιες, παρακολουθώντας την επιστροφή των χιτλερικών Γερμανών και των μουσουλμάνων από την εικοσαήμερη «επιχείρησής» τους κατά του «Φαναριού».»»
Σε οτι αφορα τους ομηρους που συνελαβαν οι Αλβανοτσαμηδες με διαταγη των Γερμανων αξιζει να δουμε τη παρακατω μαρτυρια …..
Η στενη συνεργασια Αλβανων και Γερμανων στην εθνοκαθαρση του Φαναριου φαινεται απο τα παρακατω….
»»’Η διαταγή του Στέτνερ ήταν σαφής: «Βασικά όλοι οι ένοπλοι θα εκτελούνται επί τόπου. Χωριά από τα οποία θα πέφτουν πυροβολισμοί (…) θα καταστρέφονται και ο ανδρικός πληθυσμός τους θα εκτελείται. Κατά τ’ άλλα όλοι οι μάχιμοι άνδρες ηλικίας 16 έως 60 ετών θα συλλαμβάνονται και θα στέλνονται αιχμάλωτοι στα Ιωάννινα. Ως όμηροι θα συλλαμβάνονται όλοι οι προύχοντες (ιερείς, δάσκαλοι, πρόεδροι κοινοτήτων).»»»’
Ενω το οτι η εθνοκαθαρση εγινε απο Αλβανοτσαμηδες ενοπλους και απο τους Γερμανους φαινεται απο τα παρακατω……
Σε έγγραφο του ο Ρέμολντ προς τον Στέτνερ διαβεβαιώνει πως ο Νουρί Ντίνο «θα πετύχει με γερμανική υποστήριξη το στόχο του και θα επιβάλει ησυχία και τάξη, όπως τη θέλουμε».
Δηλαδη η Γερμανοι »υποστηριζαν»’
τις επιχειρησεις που οι ιδιοι σχεδιασαν
και οι Αλβανοτσαμηδες του Νουρι Ντινο τελικα εκτελεσαν
ωστε να »’επιβαλουν την ησυχια και τη ταξη» οπως ειδαμε αναλυτικα παραπανω….
Στην γειτονικη Σκιπερια οχι απλα δεν ειναι γνωστη η φιλοαξονικη-ανθελληνικη δραση των Αλβανοτσαμηδων της Θεσπρωτιας αλλα αντιθετα ειναι διαδεδομενο ενα πολυ γνωστο παραμυθι
δηλαδη το οτι διωχτηκανε απο τον »’μοναρχοφασιστα Ζερβα»’ οχι φυσικα γιατι ηταν υπερ των Ιταλων και των Γερμανων αλλα λογω του οτι ηταν με το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και την αντισταση ,δηλαδη οτι και καλα ηταν εναντιων του αξονα .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΚΑΤΑΡΧΑΣ
ΤΟ ΠΟΤΕ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝΕ
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΝΤΑΡΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ…
[Μιχάλης Μυριδάκης, Αγώνες της Φυλής, Α΄, σ. 165 – 166, Tsoutsoumpis, 2015, σ. 131 – 132.] Εκείνη την εποχή, όπως αναφέρει και το υψηλόβαθμο στέλεχος του ΕΔΕΣ, Μιχάλης Μυριδάκης, δεν είχαν εμφανιστεί ακόμη οργανωμένοι αντάρτες στη Δυτική Ήπειρο. Αντάρτικες ομάδες πρώτα του ΕΛΑΣ και έπειτα του ΕΔΕΣ εμφανίστηκαν στην περιοχή στις αρχές του 1943.
ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943
ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ Ο ΕΛΑΣ ΒΟΡΕΙΑ- ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΑ-ΟΡΕΙΝΑ ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ
ΚΑΙ ΛΙΓΟ ΑΡΓΟΤΕΡΑ Ο ΕΔΕΣ ΝΟΤΙΑ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ – ΣΟΥΛΙ , ΠΑΝΩ ΣΚΑΛΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΛΠ
Ας δουμε λιγα στοιχεια που ανατρεπουν το παραμυθι αυτο
δηλαδη περι της αντιστασης των Αλβανοτσαμηδων εναντιων του Αξονα…..
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΟΣΟΙ AΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΤΕΤΑΓΗΣΑΝ ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΟ ΕΑΜ [ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ]
ΠΟΤΕ ΚΑΤΕΤΑΓΗΣΑΝ ΕΚΕΙ [ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥ ΛΙΓΟΥΣ , ΟΤΑΝ ΠΛΕΟΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΑΠΟΧΩΡΟΥΣΑΝΕ ΑΠΟ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ]
ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΛΟΓΟ ΠΗΓΑΝΕ ΕΚΕΙ [ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ] …..
Ήδη από το 1942, απεσταλμένος του αλβανικόυ ΕΑΜ) ονόματι Τζελάλ Κάσιο είχε μεταβεί στην Θεσπρωτία προσπαθώντας να πείσει τη σημαντική μερίδα των Τσάμηδων που συνεργαζόταν με τις κατοχικές δυνάμεις να σταματήσει τη δράση της, χωρίς όμως αποτέλεσμα2.
ΑΡΑ ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΑΠΟ ΤΟ 1942 ΗΔΗ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΡΙΔΑ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ
ΕΙΧΕ ΣΤΡΑΦΕΙ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ .
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ [ ΛΕΝΕ ΟΤΙ ΜΕΡΙΚΟΙ ΟΤΙ ΠΗΓΑΝΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΔΙΩΚΕ Ο ΕΔΕΣ , ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΙΜΑΣ ,
ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΝ ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟ 1942 ]
Τον Μάρτιο του 1943, το τοπικό ΕΑΜ σχημάτισε ειδική επιτροπή επιφορτισμένη με το ζήτημα των Τσάμηδων ενώ τμήματα του ΕΛΑΣ πραγματοποίησαν μια σειρά από περιοδείες στα χωριά της μειονότητας με σκοπό τη στρατολόγηση ανταρτών. Και σε αυτή την περίπτωση τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά3.
ΔΗΛΑΔΗ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΣ ΤΟΥ ,
ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 , Ο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ΕΔΩΣΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ .
ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΠΕΤΥΧΕ ΤΙΠΟΤΑ , ΑΦΟΥ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΠΑΡΕΜΕΝΕ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ .
Ο ΕΔΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΑΡΓΟΤΕΡΑ .
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΜ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΕΓΓΡΑΦΟ TOY EAM ΕΛΑΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ
Του συναγωνιστού Υπολοχαγού ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΡΙΦΤΗ (Καστρινού) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος και ύστερα υπασπιστή στο ίδιο Σύνταγμα. «Για τη συγκρότηση και δράση των αρχηγείων ΣΟΥΛΙΟΥ και ΖΑΛΟΓΓΟΥ και του 24ου Συντάγματος Πεζικού». Προς Το Κλιμάκιον Ηπείρου – Δυτικής Στερεάς VIII Μεραρχίαν και Η.Γ.
Ι. ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΟΚΙΝΗΜΑ μέχρι ΤΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ ΤΟΥ 1943
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών.
ΔΗΛΑΔΗ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΟΥΣ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΝΤΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΑΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ
, ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ,
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΟΜΗ-ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ,ΤΙΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΟ 1943 Η ΤΑ ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ ΤΟ 1944.
ΔΗΛΑΔΗ ΑΝΑΦΡΕΤΑΙ ΩΣ ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΑΡΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ,ΕΛΑΣ Η ΕΔΕΣ
ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ Η ΑΝΑΦΟΡΑ …….
Παρ’ όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.
ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΟΥ ΣΥΕΝΒΗ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ – ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1943 ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΒΑΝΤΕΣ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ .
ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 1943 ΣΥΝΕΒΗ ΤΟ ΕΞΗΣ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟ…..
Λίγους μήνες αργότερα, ΕΑΜ και LNC ήρθαν σε συμφωνία για συνεργασία, η οποία μεταξύ άλλων περιλάμβανε και τη δημιουργία, υπό κοινή διοίκηση, μικτών αντάρτικων ομάδων στην περιοχή της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Και σε αυτή την περίπτωση τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά καθώς ο ΕΛΑΣ κατάφερε να στρατολογήσει από τη δεξαμενή της τσάμικης μειονότητας μόλις είκοσι5 ή τριάντα άνδρες, οι περισσότεροι από τους οποίους λιποτάκτησαν6 κατά τον δύσκολο χειμώνα του 1943.
ΑΥΤΟΙ -ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ
ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΟΝΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΜΗΔΕΣ [ ΑΠΟ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΦΙΛΙΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ] .
ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΟΛΥ 10-20 ΑΤΟΜΑ ΓΙΑΤΙ ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΜΕΤΑ ΜΕΤΑ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΛΙΠΟΤΑΚΤΗΣΑΝΕ ΑΛΛΑ ΔΕΙΞΑΝΕ ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ.
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του Τσάμη οπλαρχηγού Ισμαήλ Χακί από την Κώτσικα, ο οποίος κατά τα τέλη του 1943 προσήλθε μαζί με τους άνδρες του στον ΕΛΑΣ. Η αντιστασιακή του δράση του εντός του οργάνωσης περιορίστηκε αποκλειστικά στην ενεργή συμμετοχή του στις μάχες με τον ΕΔΕΣ ενώ λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1944, τον συναντούμε βόρεια των Φιλιατών να λαμβάνει μέρος σε επιδρομές εναντίον ελληνικών χωριών ως συνεργάτης των γερμανικών δυνάμεων7.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΔΡΑΣΗ ΑΡΚΕΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ [ ΕΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ ΤΟ ΠΟΛΥ 30 ΑΤΟΜΑ ] ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΤΟΥ ΕΑΜ ΗΤΑΝ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΛΛΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΠΕΡΝΑΓΑΝΕ ΠΑΛΙ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΘΟΝΤΑΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΤΑ »ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΑ» ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ.
Ανάλογες προσπάθειες προσέγγισης της μειονότητας έγιναν κατά τον Μάιο του 1943 από τον ΕΔΕΣ , και κατά τον Σεπτέμβριο από τη Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή, χωρίς όμως αποτέλεσμα8.
ΟΥΤΕ Ο ΕΔΕΣ ΑΛΛΑ ΟΥΤΕ ΚΑΙ Η ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΤΑΦΕΡΑΝ ΚΑΤΙ .
ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΑ Η ΑΞΟΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΥΠΟΣΧΟΤΑΝΕ ΤΗΝ ΄»’ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ »»’ ΕΙΧΕ ΔΟΥΛΕΨΕΙ ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ .
ΤΕΛΙΚΑ ΚΑΤΙ ΚΑΛΟ ΚΑΤΑΦΕΡΕ Ο ΕΑΜ ΑΦΟΥ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ,
;ΦΟΥ ΣΥΝΕΝΩΣΕ ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ,
Τον Μάιο του 1944 κατα το τελος της κατοχης λοιπόν,ενω υπηρχε στους Φιλιατες [ο μοναδικος σε ολη τη Τσαμουρια ] μια φιλοαντιστασιακος – αντιγερμανικος πυρηνας Αλβανοτσάμηδων , δημιούργησε τελικα το ΕΑΜ ΕΛΑΣ το Τάγμα Αλί Ντέμι, στο χωριό Μηλιά \ της Θεσπρωτίας, το οποίο τάγμα συμπεριλήφθη, στο 15ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ.
ΕΝΩ Η ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΑΥΤΗ ΕΠΙΣΗΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ….
Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι και τα περαιτέρω στοιχεία που μπορεί να αλιεύσει κανείς σχετικά με το, μικτό, 4ο τάγμα του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ: η ίδρυσή του πραγματοποιείται τον Μάιο του 1944, δηλαδή κατά το τελευταίο διάστημα της Κατοχής και ο τομέας δράσης του εντοπίζεται βόρεια του ποταμού Καλαμά20.
Η πλειοψηφία των μουσουλμάνων παρτιζάνων του ΕΛΑΣ προερχόταν κυρίως από την περιοχή των Φιλιατών29 όπου προϋπήρχε πυρήνας συνδεδεμένος με το αντιστασιακό κίνημα της Αλβανίας30.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΜΕΙΝΑΝ ΜΑΖΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΙΚΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΟΙ ΦΙΛΙΑΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΑΙΣΘΗΤΑ
ΠΑΡΟΤΙ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΔΡΟΥΣΑΝ ΠΟΛΛΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΦΙΛΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΣΕ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ΟΠΩΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ-ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΑΜ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ [AΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΜΑΝΤΑ]
ΤΟ 1944 ΕΑΜ Φιλιατών πιστο στην διεθνιστική ιδεολογία [ ΚΑΙ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΧΑΛΑΣΕΙ ΤΗΝ ΩΣ ΤΟΤΕ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΤΣΑΜΗΔΩΝ, ΚΑΙ ΙΣΩΣ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ] επικεντρώθηκε να καταδείξει στους τουρκοτσαμηδες της περιοχής ότι υπήρξαν θύματα της φασιστικής προπαγάνδας και των αρχηγών τους και ότι ο δρόμος που έπρεπε στο εξής να ακολουθήσουν ήταν ο πόλεμος εναντίον του φασισμού κάθε μορφής, των Γερμανών και των συνεργατών τους.
ΑΡΑ ΚΑΙ ΕΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΩΣ ΤΟΤΕ Η ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ.
Αργότερα, στις αρχές Ιουλίου το 1944 , υπογράφτηκε στη Φοινίκη ]συμφωνία μεταξύ του ΕΑΜ και εκπροσώπων των μουσουλμάνων Αλβανών της περιοχής, η οποία προέβλεπε, μεταξύ άλλων……
Α]την αμνήστευση των μουσουλμάνων για όλα τα αδικήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος των Ελλήνων μέχρι τοτε,
Β]την υποχρέωση τους να παραδώσουν στον ΕΛΑΣ τους Φιλιάτες χωρίς συγκρούσεις,
Τότε εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ και 40 επιπλέον μουσουλμάνοι Αλβανοί, ενισχύοντας το μικτό τάγμα που δρούσε ήδη στην περιοχή.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΦΟΡΑ ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΕΑΜ ΟΧΙ ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ »ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ» [ ΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΗΤΑΝ ΘΑ ΕΙΧΑΝΕ ΕΝΤΑΧΘΗ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΝΑΡΗ ΟΠΩΣ ΕΙΧΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ 200 ΑΤΟΜΑ ] ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ.
ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΦΕΥΓΑΝΕ Η ΕΙΧΑΝΕ ΗΔΗ ΦΥΓΕΙ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΝΕ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ.
ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΓΙΑ ΝΑ »ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΟΡΟΥΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ …
Α] ΑΜΝΗΣΕΥΣΗ ΤΩΝ ΩΣ ΤΟΤΕ ΑΔΙΚΗΜΑΤΩΝ ΕΙΧΑΝΕ ΔΙΑΠΡΑΞΕΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ,
[ΚΑΙ ΑΡΑ ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΤΟΥΣ]
Β] ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΠΟΥ ΚΟΝΤΟΖΥΓΩΝΕ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΣΕ ΑΛΛΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΑΣ.
ΑΡΑ ΤΟ ΤΙ ΡΟΛΟ ΕΠΑΙΞΕ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΚΑΤΟΧΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΙΛΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΦΑΝΕΡΟ.ΑΝ ΔΕΝ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΑΝ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΜΑΧΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΑΣΙΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΟΠΩΣ ΕΙΧΑΜΕ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΔΕΣΙΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ Η ΜΑΝΤΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ……
Φαίνεται όμως ότι η κοινοποίηση της συμφωνίας αυτής προκάλεσε αγανάκτηση στον ελληνικό πληθυσμό της περιοχής, πράγμα που ανάγκασε αρκετά από τα πολιτικά στελέχη της τοπικής επιτροπής του ΕΑΜ να περιοδεύσουν στα χωριά προκειμένου να καθησυχάσουν τους κατοίκους και να τους διαβεβαιώσουν για την αναγκαιότητα της συμφωνίας και την ένωση όλων των διαθέσιμων δυνάμεων για τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή. Τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν, το Σεπτέμβριο του 1944, θα δώσουν την τελική και πιο ουσιαστική ώθηση στην προσπάθεια αυτή του ΕΑΜ να προσεταιριστεί μέλη της κοινότητας των Τσάμηδων, μία προσπάθεια που μέχρι τότε έδειχνε ότι είχε πενιχρά αποτελέσματα.[Πηγή:Ελευθερία Μαντά,Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου, ΙΜΧΑ, 2004, σελ 188-191]
ΣΥΝΕΠΩΣ ΠΕΝΙΧΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΕΤΑΙΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΟΠΟΥ ΟΙ ΦΙΛΙΑΤΙΩΤΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΛΛΑΞΑΝΕ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ-ΑΝΑΓΚΗΣ
…….ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ……
Βέβαια, κατά μια άποψη (η οποία επιβεβαιώνεται και από έγγραφα του ΚΚ Αλβανίας) πολλοί από τους Τσάμηδες αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν υπηρετήσει νωρίτερα ως επίστρατοι στα ένοπλα τμήματα της Keshilla (βλ. Γκότοβος, 2016, σ. 71).
ΑΡΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΚΚ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ””ΕΛΑΣΙΤΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΕΣ”’ ΗΤΑΝ ΠΡΙΝ ΕΝΤΑΧΘΟΥΝ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΔΩΣΙΛΟΓΟΙ ΕΝΟΠΛΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ,
ΠΟΥ ΑΠΛΑ ΑΛΛΑΞΑΝΕ ΣΤΑΤΟΠΕΔΟ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ .
ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ »ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΥΣ Η ΤΑΞΙΚΟΥΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥΣ.
ΤΩΡΑ ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΣΗΜΕΡΑ ΦΟΡΑΝΕ ΠΡΟΒΙΑ ”ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΥ”’ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΟΥΝ ΤΑ ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΩΣΤΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ .
ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΑΝ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ,
ΘΕΛΟΝΤΑΣ Η ΜΗ
ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ….
ο Κωνσταντινίδης (βετεράνος εδεσίτης) κάνει λόγο για περισσότερους από εκατό24,
ενώ βετεράνοι ελασίτες από την περιοχή των Φιλιατών σε μεταγενέστερες συνεντεύξεις τους, τους υπολόγισαν σε όχι περισσότερους από εκατό27.
ΑΡΑ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΕΝΑΣ ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΔΕΣΙΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ,
ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ [ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΟΤΑΝ ΕΦΥΓΑΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΥΠΟΓΡΑΨΑΝΕ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΗΣ ΦΟΙΝΙΚΗΣ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ ] ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΣΤΟ ΕΑΜ ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΠΟΥ 100 ΑΤΟΜΑ
[ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΑΤΕΣ ΚΥΡΙΩΣ] .
ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΟΠΩΣ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ [ΠΕΡΙΠΟΥ 15-20 ΑΤΟΜΑ ] ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΕΚΕΙ ΛΟΓΩ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ ,
ΔΗΛΑΔΗ ΑΠΟ ΝΩΡΙΣ [ 1943] , ΚΑΙ ΜΕΝΟΝΤΑΣ ΠΙΣΤΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ .
ΑΛΛΩΣΤΕ ΟΙ ΤΟΤΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ ,
ΥΠΗΡΞΑΝΕ , ΑΥΤΟΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ,
ΤΗΣ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ…..
ο ΕΛΑΣίτης Π. Παπασταύρου, αυτόπτης μάρτυρας της συμπεριφοράς των Τσάμηδων στην περίοδο της κατοχής: «Γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες αριθμούσε εκείνη η μειονότητα των λεγομένων Τσάμηδων. Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου είχαν ταχθεί στο πλευρό των Ιταλών. Το ίδιο έκαναν και με τους Γερμανούς αργότερα. Ντυμένοι με τις στολές των κατακτητών, λήστευαν, βασάνιζαν, ατίμαζαν, τρομοκρατούσαν την ύπαιθρο. Ο φόβος και ο τρόμος σκέπαζε όλη την Θεσπρωτία. Οι πράξεις βίας και τρομοκρατίας σε καθημερινή βάση… Όχι λίγες φορές δεν δίσταζαν, έτσι για πλάκα, να βάζουν στο σημάδι από απόσταση τσοπαναραίους και στρατοκόπους…» («Στο Στόμα του Λύκου» εκδ. Σύγχρονη Εποχή).
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΙΚΟ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣTΗ ΒΟΡΕΙΑ-ΟΡΕΙΝΗ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΠΡΑΞΑΝΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΙΔΙΑ ΣΕ ΤΣΑΜΑΝΤΑ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ΣΑΓΙΑΔΑ ΟΠΩΣ ΑΚΡΙΒVΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ….
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας του 1944 (μέσα Απριλίου), ΑλβανοΤσάμηδες συμμετείχαν στην πυρπόληση του Ασπροκκλησίου ενώ λίγες ημέρες αργότερα έλαβαν μέρος σε ανάλογη δράση στον Τσαμαντά.
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ…..
Χωριο , Λειά Φιλιατών-
Ήταν στις 20-4-1944 και εσυνόδευαν το γερμανικό τάγμα που επέδραμε στη Μουργκάνα για να την εκκαθαρίσει από τις αντάρτικες ομάδες. Ενόψει της επιδρομής των Γερμανών και Αλβανοτσάμηδων, οι χωριανοί εγκατέλειψαν το χωριό. Οι Αλβανοτσάμηδες έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, το λιθόκτιστο δημοτικό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 17ου αιώνα. Η μοναδική γυναίκα που παρέμεινε, η τυφλή γερόντισσα Αναστασία Χαϊδή, όταν διεπίστωσε ότι καίγεται το σπίτι της, έβαλε τις φωνές, οι Αλβανοτσάμηδες την πέταξαν στο φλεγόμενο σπίτι και κάηκε ζωντανή… Σκότωσαν επίσης τρεις Λειώτες, τον Γρηγόρη Λώλη, ετών 25, τον Γιώργο Μπίλη, ετών 53 και τον Βασίλη Σδούγκα, ετών 23, τους οποίους συνέλαβαν τυχαία έξω από το χωριό.
ΕΠΙΣΗΣ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ ΚΑΨΑΝΕ ΤΗN ΕΠΙΣΗΣ EAMOKΡATOYMENH ΣΑΓΙΑΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ…..
Παράλληλα στις 23 του ίδιου μήνα ένοπλοι της μειονότητας (κυρίως από τη Λιόψη) συμμετείχαν, ως αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ , στην πυρπόληση της Σαγιάδας43 την οποία σύμφωνα με γερμανική αναφορά υπεράσπιζαν τριάντα αντάρτες44, προφανώς Ελασίτες.
ΑΛΛΑ ΕΞΙΣΟΥ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ
ΑΦΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΙΩΓΜΟ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ
ΣΕ ΚΟΙΝΕΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ .
Μια άλλη ενδιαφέρουσα και όχι τόσο διαδεδομένη πτυχή του δοσιλογισμού των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας είναι και η δράση τους εντός αλβανικού εδάφους. Συγκεκριμένα, την 23η Αυγούστου του 1943, αμέσως μετά την καταστροφή της Σαγιάδας, το 1ο τάγμα του 99ου γερμανικού συντάγματος επιτέθηκε στην Κονίσπολη (η σημαντικότερη κωμόπολη της αλβανικής πλευράς της Τσαμουριάς) μαζι με Αλβανοτσαμηδες της Θεσπρωτιας ,
την οποία υπεράσπιζαν γύρω στους 150 αντάρτες Tσαμηδες ,βορειοηπειρωτες και αλλοι Αλβανοι [ Meyer, Hermann Frank (2008). Blutiges Edelweiß:]
. Η όλη επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Κονίσπολης, το θάνατο 50 ή 60 Αλβανών και – σε αντίθεση με τη Σαγιάδα που καταστράφηκε ολοσχερώς – την πυρπόληση κατά κύριο λόγο επιλεγμένων οικιών που υποδείχτηκαν από τους Τσάμηδες51.
ΔΗΛΑΔΗ ΑΦΟΤΟΥ ΚΑΨΑΝΕ ΟΛΟΣΧΕΡΩΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΗ-ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΣΑΓΙΑΔΑ, ΠΕΡΑΣΑΝΕ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΨΑΝΕ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΗΣ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗΣ ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΑΝΕ ΤΟ ΚΚΑ .
ΑΛΛΑ ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ 1944 ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΒΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΣΕ »ΚΟΙΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΠΟΥ ΣΤΟΙΧΗΣΑΝΕ ΠΟΛΛΕΣ ΔΕΚΑΔΕΣ ΝΕΚΡΟΥΣ.
Λίγους μήνες αργότερα σχηματίστηκε, με τη στήριξη των γερμανικών δυνάμεων, τάγμα ασφαλείας 1000 ανδρών που υπό την ηγεσία του Νουρί Ντίνο συμμετείχε τον Ιανουάριο του 1944 στην εκκαθαριστική επιχείρηση Χόρριντο που διεξήχθη κυρίως εντός αλβανικού εδάφους και επέφερε το θάνατο 500 ατόμων. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, ο Ντίνο και οι άνδρες του έδρασαν στην περιοχή της Κονίσπολης52. Στη συνέχεια, ο Ντίνο έδρασε από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο του 1944 στην περιοχή του Αργυρόκαστρου ως επικεφαλής περίπου 700 ανδρών, 300 από τους οποίους προέρχονταν από τη Θεσπρωτία53.
52]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 115.
[53]Αθανάσιος Γκότοβος, Τσάμηδες, το τάγμα Νουρί Ντίνο, Άρδην, 8 Ιουνίου
ΑΛΛΩΣΤΕ Ο ΙΔΟΣ Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ,
Ο ΝΤΙΝΟ ,
ΗΔΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 ΕΙΧΕ ΓΡΑΨΕΙ-ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΙΛΕΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΣΕ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΕΣΤΕΙΛΕ ΣΤΟΝ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ , ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ,
ΟΠΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ ΑΝΕΦΕΡΕ ..
»Αυτά τα άτομα πρέπει να είναι πιστοί και δοκιμασμένοι φίλοι της Ιταλίας, …. . με σκοπό να διεξαγάγουν ένα ανηλεές κυνηγητό στους αντάρτες και τους φίλους των και εν ανάγκη να καταστρέψουν τις εστίες τους και τα χωριά που τους βοηθούν αρχίζοντας από το Curvelesi.
ΜΙΛΑΕΙ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΧΩΡΙΩΝ
ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ .
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΑΡΑ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗ ΕΥΚΟΛΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΥΣΑΝΕ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΟΤΑΝ ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΔΕΝ ΔΙΣΤΑΣΑΝΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ Ο ΝΤΙΝΟ ….
»’Εάν δεν θεωρηθεί σκόπιμο να γίνει αυτό από μέρους των Ιταλικών δυνάμεων, δεν θα είναι δύσκολο να πετύχουμε τον σκοπό με τον σχηματισμό των 6.000 εθελοντών Τσαμουριωτών και Κοσοβάρων που είναι πραγματικοί φίλοι της Ιταλίας .»’
ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΝΟΠΛΟΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΘΑ ΔΡΟΥΣΑΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΑΛΒΑΒΩΝ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗ ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΣΕ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗ ΚΑΙ ΚΟΥΡΒΕΛΕΣΙ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ .
ΕΝ ΤΕΛΕΙ
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΣΚΙΠΕΡΙΑΣ.
Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως «αντιδραστικοί», «εγκληματίες πολέμου», «δολοφόνοι των Ελλήνων», «συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων» από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a]
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΜΑ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΠΟΡΕΙΑ
ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
ΠΟΥ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.
[2]Νίκος Ζιάγκος, Αγγλικός ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση, 1978, Α’, σ. 156.
[3]Eleftheria K. Manta, The Cams of Albania and the Greek State (1923-1945), Journal of Muslim Minority Affairs, σ. 8.
[5]Georgia Kretsi, The Secret Past of the Greek-Albanian Borderlands. Cham Muslim Albanians: Perspectives on a Conflict over Historical Accountability and Current Rights. Ethnologia Balkanica, 2002, σ. 181.
[6]Tsoutsoumpis, 2015, σ. 132 – 133.
[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
[7]Robert Elsie, The Cham Albanians of Greece, 2012, σ. 346 – 347, Tsoutsoumpis, 2015, σ. 130.
[8]Tsoutsoumpis, 2015, σ. 133.
[93] Kretsi, Georgia (2002). «Ethnologia Balkanica». Εφημερίδα για τη Νοτιοανατολική Ευρωπαϊκή Ανθρωπολογία . 6 : 171-195.
ΣΥΝΕΠΩΣ
Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
ΕΓΚΛΗΜΑΤΗΣΕ
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΚΑΤΟΧΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ
ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΟΛΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΗΝΣΗΣ
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΟΣΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΤΑΝ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ
Λιγα λογια απο περιηγητες της εποχης Ελληνες και ξενους για τη φυλη των Αλβανοτσαμηδων ,που εν μερει δικαιολογουν και την ιστορικη τους πορεια στο Θεσπρωτικο χωρο»’
»’Οι Τσάμηδες είναι πολύ φανατικοί μουσουλμάνοι της σουννιτικής ομάδας»’
»»Οι άντρες εδώ είναι άγριοι, υπερβολικά φανατικοί»»
[Ο Αλσατός στρατιώτης και συγγραφέας, Samson Cerfbeer de Médelsheim (1777-1826),]
»’Οι Τσάμηδες …..είναι θρήσκοι, αλαζόνες
και ορμητικότεροι από τους άλλους εις τους πολέμους, όστις όμως ανθέξη την πρώτην ορμήν των, εύκολα τους τρέπει έπειτα εις φυγήν, επειδή είναι καθ΄ υπερβολήν αμφιρρεπείς` δεν φυλάττουσι τόσον τας συμφωνίας και υποσχέσεις,»»[Περαιβος ,αγωνιστης του 1821 ]
»’Οι Οθωμανοι της Τσαμουριας ειναι εις το ακρο θρησκομανεις ,διαφεροντες πολυ των αλλων Οθωμανων»’
[Σουλιωτης Κουτσονικας ]
»’Των Τσαμηδων εν γενει ο φανατισμος προς τον ισλαμισμο υπαρχει βαθυτατος , και ο χαρακτηρ αυτων γλισχρος και ψευδεις»’
»’ευφυεις και μαχιμοι αλλα και λειαν δυσυποληπτοι και πλεονεκται , ωστε ουτε παρα τοις ομοθρησκοις τις χαιρουσι τας πιστα δια το γλισχρον και δολιον χαρακτηρα»»[Αραβαντινος αγωνιστης του 1821]
»Οι Τσαμηδες ειναι πανοπλοι με πολυτιμα οπλα»
[Βολντκαμφ]
Ενω υπηρχανε και παροιμιες
Στον ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΧΩΡΟ
»Τσαμ παμπες με θηκ να μες»’-»Ο Τσαμης ειναι παμπεσης και εχει το μαχαιρι στη μεση»’
Γενικα σε γενικες γραμμες ηταν μια φυλη
α]των οπλων – του πολεμου
β]Φανατικοι μουσουλμανοι
Αλβανοτσάμηδες και γλώσσα
Ο Περαιβος αναφερει για τους αυτους μεταξυ αλλων .
»»….. μολονότι ομιλούσι την αλβανικήν διάλεκτον, ως φυσικήν αλλά και μετά την απλοελληνικήν, εκφράζονται όμως ορθώς άνδρες τε και γυναίκες και μάλιστα όσοι κατοικούν τα πέριξ της Παραμυθίας. »»
Βλεπουμε δηλαδη οτι αναφερει οτι ειδικα οι μουσουλμανοι της Παραμυθιας και των κοντινων σε αυτη χωριων
μιλανε »’ορθως» ,ανδρες και γυναικες, την απλοελληνικη περα απο τα αλβανικά.
Ο Βολντκαμφ αναφερει και αυτος
»’Οι Τσαμηδες ,ανδρες και γυναικες , εκτος απο τα αλβανικα εκφραζοντε με ανεση και στα απλοελληνικα».
Εδω ο Βολντκαμφ αναφερει και αυτος οτι ανδρες και γυναικες στη Τσαμουρια μιλανε και τα απλοελληνικα.
Ο Γουιλλιαμ Εατον αναφερει μεταξυ αλλων….
»» Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι
της Παραμυθιάς και της επαρχίας της είχαν ως μητρική γλώσσα την ελληνική …..»»’
Αρα και αυτος αναφερει οτι οι μουσουλμανοι της επαρχιας Παραμυθιας ,δηλαδη του ανατολικου τμηματος της λεγομενης Τσαμουριας , ηταν διγλωσσοι.
Ο Κουτσονικας με καταγωγη απο το Σουλι αναφερει για τις περιοχες Λιαπουριας ,Μαλλακαστρας κλπ
οτι »»λαλειτε η αλβανικη γλωσσα» ενω για τη Τσαμουρια αναφερει οτι »’λαλειτε κυριως η αλβανικη γλωσσα» πραγμα που σημαινει οτι λαλουντανε [αλλου λιγοτερο ως δευτερη γλωσσα-ξενη ,
και αλλου περισσοτερο ως διγλωσσια ] και η ελληνικη
Συνεπως και αυτος μας δινει την εικονα μιας εν πολλοις αλβανοφωνης μεν αλλα και διγλωσσης σε πολλα χωρια περιοχης .
Ο Αραβαντινος στον πινακα που συνεταξε με τις γλωσσες που μιλιοτανε σε καθε περιοχη της Ηπειρου και Αλβανιας , αναφερει για ολα τα χωρια της Τσαμουριας οτι μιλαγανε αλβανικα και ελληνικα δηλαδη κυριως αλβανικα και δευτερευοντως ελληνικα σε αντιθεση με βορειοτερες αλβανικες περιοχες πχ της Λαμπεριας οπου αναφερει οτι εκει μιλιοτανε μονο τα αλβανκα.
Ενω ο Μπαλτσιωτης παρα τις οποιες υπερβολες του για την επεκταση της αρβανιτοφωνιας αναφερει μεταξυ αλλων για τη Τσαμουρια.
»’Although the langue-vehiculaire of the area was Albanian, a much higher status was attributed to the Greek language, even among the Muslims themselves»
Δηλαδη οτι ακομα και οι μουσουλανοι της περιοχης της Τσαμουριας μιλαγανε και τα ελληνικα .
Ο Αγγλος Γουντζαουζ της συμμαχικης αποστολης που εζησε στη δυτικη Ηπειρο κατα τη κατοχη αναφερει μεταξυ αλλων για τους αλβανοτσαμηδες στο βιβλιο του »Μηλον της εριδος»’
»Οι Τσαμηδες ειναι φυλετικα , εν μερει Αλβανοι εν μερει Ελληνε και εν μερει Τουρκοι.»’
Συνεπως υπαρχει σε ενα μερος των Αλβανοτσαμηδων η γνωση και ομιλια [και ] της ελληνικης γλωσσας απο ανδρες και γυναικες.
Kυριως στην επαρχια Παραμυθιας και λιγοτερο στους Φιλιατες υπηρχε διγλωσσια των Μουσουλμανων ποσο μαλλον των λιγοστων χριστιανικων χωριων της Τσαμουριας.
Οποτε ειναι προφανες οτι οι Σουλιωτες ηταν εξ αρχης διγλωσσοι αφου οι πρωτοι Σουλιωτες καταγονταν απο τις γεωγραφικες ακρες της Τσαμουριας απο κει δηλαδη που υπηρχε πιο εντονο το χριστιανικο στοιχειο και πιο εντονη η διγλωσσια .
Οπως ειδαμε
Οι Αλβανοτσαμηδες
ηδη επι εποχης τουρκοκρατιας
ανδρες και γυναικες μιλαγανε ελληνικα-ρωμεικα
Στη κεντρικη και δυτικη Τσαμουρια τα μιλαγανε ως δευτερη γλωσσα και πιο απλοικα – μιλαγανε δηλαδη απλοελληνικα για την ακριβεια ,
οπως εχει γραψει και ο Περαιβος κατα λεξη.
Μεταξυ τους ομως μιλαγανε σχεδον παντα αλβανικα.
Τα ελληνικα ηταν οχι μητρικη αλλα δευτερη – ξενη γλωσσα η γνωση της οποια οφειλοτανε
κυριως
α] Στο οτι οι προγονοι τους πατησανε – κατοικησανε πανω σε εδαφη ελληνικα-Θεσπρωτια
β]Ο αλβανοτσαμικος θυλακας απο ολες τις πλευρες του περιβαλοτανε απο ελληνικα – ελληνοφωνα χωρια.
γ]Και γιατι καποιοι εξ αυτων , λιγοι,
ηταν μεικτης καταγωγης δηλαδη απογονοι εξισλαμισμενων Αλβανων και Ελληνων.
Στην ανατολικη Τσαμουρια τα πραγματα ηταν διαφορετικα αφου οι μουσουλμανοι , ανδρες και γυναικες , τα ελληνικα τα μιλαγανε εξισου με τα αλβανικα ηταν δηλαδη διγλωσσοι.
Ειχανε δηλαδη δυο μητρικες γλωσσες γιατι οι περισσοτεροι [ σε αντιθεση με την υπολοιπη Τσαμουρια] ηταν μεικτης καταγωγης δηλαδη απογονοι εξισλαμισμενων Αλβανων και Ελληνων.
Λογω ακριβως αυτης της διγλωσσιας στα ανατολικα ,
η περιοχη εκεινη δεν ειχε εξισλαμιστει μαζικα οπως η υπολοιπη Τσαμουρια ,
αφου σχεδον οι μισοι κατοικοι ηταν-παραμεινανε χριστιανοι .
Και ειναι η περιοχη της Τσαμουριας οπου τα ελληνικα τοπονυμια ειναι ισα αν οχι λιγο περισσοτερα απο οτι τα αλβανικα,
σε αντιθεση με την υπολοιπη Τσαμουρια οπου τα αλβανικα ειναι περισσοτερα ως πολυ περισσοτερα.
Βλεπουμε δηλαδη οτι και εδω [ οπως και στην Αλβανια ]
η γλωσσα και η καταγωγη επαιξε το ρολο της στο να κρατησουν η οχι τη πιστη τους τα διαφορα χωριά.
Εκει που υπηρχε αμιγη διγλωσσια οι περισσοτεροι κατοικοι μεινανε χριστιανοι ενω
εκει που υπηρχε ”κυριως αλβανοφωνια”,δηλαδη στο δυτικο και το κεντρικο τμημα της Τσαμουριας
ειχαμε σχεδον μαζικο εξισλαμισμο
Ειναι αδυνατο αρα
οι χριστιανοι Σουλιωτες
οι οποιοι κατοικουσανε
και ανατολικοτερα και νοτιοτερα
της διγλωσσης επαρχιας Παραμυθιας
να μην ηταν διγλωσσοι αλλα σκέτο ”’αλβανοφωνοι”’
οταν μαλιστα η καταγωγη των προγωνων τους
ηταν απο χωριά της ανατολικης Τσαμουριας ,
αλλα και απο διαφορα αλλα χωρια της υπολοιπης Ηπειρου
1821 η ελληνική επανάσταση και ο ρόλος των Αλβανοτσάμηδων σε αυτή
μέσα από το βιβλίο του Περαιβού
Aναφέρει εκεί ο σύντροφος και συναγωνιστής των Σουλιωτών και για τις προετοιμασίες των Τούρκων για την κατάπνιξη της ελληνικής επανάστασης απο τους Οθωμανούς και για το γράμμα που έστειλαν οι αρχηγοί των Αλβανοτσάμηδων στο Χουρσίτ.
»’Διά τα οποία απεφάσισε την εκστρατεία δια την Πελοπόνησο ο αρχιστράτηγος Χουρσίτ όστις αφού εσύναξε στα Ιωάννινα 36 χιλιάδες στράτευματα εκλεκτά τουρκαλβανικά ,Τσάμηδες ,Λιαμπηδες,Τόσκηδες …..»»
»’Ένώ λοιπόν ό Χουρσίτ πασάς έξέδωκε προσταγήν πρός τούς αρχηγούς τών στρατευμάτων νά είναι έτοιμοι δι’ εκστρατείαν, οί οπλαρχηγοί Τσάμηδες έπαρουσιάσθησαν πρός αυτόν καί τώ έπρόβαλαν τά ακόλουθα:
«Υψηλότατε Βεζίρ ! ημείς κατά τήν προσκυνητήν προσταγήν σου είμεθα έτοιμοι μέ τούς ύπό τήν όδηγίαν μας νά ύπάγωμεν, οπου προστάξετε, καί μέ τήν δύναμιν του μεγάλου Προφήτου μας, και αγίαν εύχήν του κραταιοτάτου βασιλέως μας έλπίζομεν νά έξολοθρεύσωμεν αυτούς τούς άποστάτας Γκιαούρηδες· σέ παρακαλούμεν ομως νά βάλης κανένα προσωρινόν καπάκι μ’ αυτούς τούς κιαφίρηδες Σουλιώτας καί κακούς γείτονάς μας· διότι οπόταν ήμείς μακρυνθώμεν άπ’ έδώ, αυτοί δύνανται έπειτα νά σκλαβώσουν τάς γυναίκας μας καί παιδιά μας καί τότε τί μας ωφελούν πλέον οί σκλάβοι, αί σκλάβαι καί τά λάφυρα, τά οποία θά πάρωμεν, οπόταν χάσωμεν τά ιδικά μας;»
Βαθείαν έντύπωσιν έπροξένησαν ταύτα τά προβλήματα τών Τσάμηδων είς τήν κεφαλήν του Χουρσίτ πασά…..»»’
Λίγες παρατηρήσεις με βάση τα γραφόμενα των ίδιων των Αλβανών της Θεσπρωτίας
α]Προφανώς με βάση τα παραπάνω γίνετε εμφανές ότι
όπως και το 1940-44 έτσι και το 1821
οι Αλβανοτσιάμηδες πηρανε το μέρος των εχθρών των Ελλήνων .
Αυτό καταρίπτει και τα επιχειρήματα της αλβανικής πλευράς
για »συνεργασία με τους Γερμανούς λόγω προγενέστερης καταπίεσης του ελλαδικού κράτους»
πρώτον
γιατί εδω βλέπουμε ότι αρκετοί Αλβανοτσάμηδες πολεμάγανε και πριν 200 χρόνια και πάλι εναντιων των Ελλήνων όταν μάλιστα κανένα ελλαδικό κράτος δεν υπήρχε για τους καταπιέσει.
Αντίθετα οι μόνοι κατεπιεστές τα χρόνια εκείνα ήταν οι Οθωμανοί υπέρ των οποίων πολεμάγανε οι Αλβανοτσάμηδες όπως φαίνεται από τα γραφόμενα των ιδίων.
Επίσης παρατηρούμε οτι τα χρόνια εκείνα αυτά τα κάνανε οχι μόνο την Ήπειρο αλλα και στο Μωριά αφου για εκεί εκστρατεύανε μαζι με τον Χουρσίτ.
Δεύτερον γιατί το ελλαδικό κράτος καταπίεσε προπολεμικά
εξίσου και τους Μουσουλμάνους της Θράκης
Πομάκους και Τούρκους
αλλα αυτοί δεν κάνανε ούτε το ελάχιστο από τα εγκλήματα που κάνανε οι Αλβανοι της Θεπσρωτίας ,αντίθετα οι Πομάκοι εντάχθηκαν τόσο στον ΕΑΜ ΕΛΑΣ όσο και στις ομάδες του Τσαούς Αντών και πολέμησαν τους Γερμανούς.
β]Ότι τα όσα κάνανε το 1940-44,με τους Γερμανούς
κάνανε εξίσου και το 1821 ,με τους Τούρκους
πάλι εναντίων των Ελλήνων
αφού όπως λένε στο γράμμα που έστειλαν »’ καί τότε τί μας ωφελούν πλέον οί σκλάβοι, αί σκλάβαι καί τά λάφυρα, τά οποία θά πάρωμεν, οπόταν χάσωμεν τά ιδικά μας;»
Κάνουν δηλαδή λόγο για
λάφυρα[πλιάτσικο ] ,σκλάβοι και σκλάβες ,κλπ που θα αποκομούσανε από την εκστρατεία τους
στη Πελοπόνησο .
γ]Ότι όπως και το 1940-44
η συμπεριφορά τους αυτή
είχε μαζικό χαρακτήρα πράγμα που φαίνεται από το παρακάτω γραφόμενά τους
»’· διότι οπόταν ήμείς μακρυνθώμεν άπ’ έδώ, αυτοί δύνανται έπειτα νά σκλαβώσουν τάς γυναίκας μας καί παιδιά μας καί τότε τί μας ωφελούν πλέον οί σκλάβοι, αί σκλάβαι καί τά λάφυρα, τά οποία θά πάρωμεν, οπόταν χάσωμεν τά ιδικά μας;»»’
Με λίγα λόγια ,όχι ένα »μικρο ποσοστό» αλλά αντίθετα
ένα πολύ μεγάλο μέρος του ανδρικού πλυθησμού των Αλβανοτσάμηδων θα εφευγε απο τη Τσαμουριά για να πάει στη Πελοπόνησσο , τόσοι πολλοί ,
ώστε όπως αναφέρουν , σε περίπτωση επίθεσης των Σουλιωτών στα χωριά τους ,εύκολα θα τους πέρνανε σκλάβους τους »δικούς τους».
Ουσιαστικά μεγάλο μέρος του ανδρικού πλυθησμού των Μουσουλμάνων της περιοχής της Θεσπρωτίας
θα αφήνανε »’ανοχύρωτη»’ τη Τσαμουριά , για να πάνε για πλιάτσικο το Μωριά.
Οπότε είναι προφανές ότι οι Αλβαντσάμηδες είχανε ανοιχτούς λογαριασμούς, τους οποίους οι ίδιοι ανοίξανε , με τον ελληνισμό ,
ήδη απο την εποχή της τουρκοκρατίας όταν συνεχώς επέδραμανε είτε σε τοπικό επίπεδο στα γειτονικά ελληνικα χωριά της δυτικής Ηπείρου είτε ακόμα και στη στη Πελοπόνησσο για χάρη των Οθωμανών.
Η πρώτη δυσάρεστη εμπειρία του νεότερου Ελληνισμού με τον Σκιπεταρισμό και συγκεκριμένα
με την Αλβανοτσάμικη εκδοχή του
Αλβανοτσάμηδες στα 1770-79 [Ορλωφικά]
»»Κατά τα 1770 η Ήπειρος και Αλβανία ,υπήρχον εις μέγιστον και αδειάληπτον κίνηση,
αποστέλουσαι ,στίφη επί στιφών εκ των αυτοχθόνων Οθωμανών,
τους μεν ως υπομίσθιους ,τους δε ως τυχοδιώκτας,
εις την εκστρατεία των σουλτανικών δυνάμεων κατά της Πελοπονήσου,
ότε εξεράγη εν αυτή επανάσταση κατα των Οθωμανών …
εκ της επανάστασης αυτής πολλοί χριστιανοί εθυσιάσθησαν …
οι ως ανωτέρω στρατεύοντες Αλβανοί διέβαινων ,
κατέστρεφον τα προστύχοντα
και παντού η ερημία ακολούθει αυτούς……
απεριγραπτα εισί όσα δεινά επέφερον οι Αλβανοί εις την εκείσε χριστιανοσύνη…..
εις πάσαν πόλη της Πελοπονήσου κατεσφάγησαν πλείστοι χριστιανοί,εις την Τριπολιτσά μάλιστα 3.000
τα δε χωριά εκπεπάσθησαν υπό πρωμάτων……[Αραβαντινός ]»’
«Είχαν το ελεύθερο να κάνουν ότι θέλουν. Έτσι απ όπου περνούσαν σκορπούσαν τον θάνατο και την καταστροφή».
[Κορδάτος]
»»Η Ζάτουνα, ως και η περί αυτήν χώρα, ήτο πυκνώς κατωκημένη, και αρκούντως ευημερούσα κωμόπολις.
Αλλά οι Αλβανοι; αφού εφόνευσαν όσους ηδυνήθησαν, επώλησαν τους αιχμαλωτισθέντες εν Δημητσάνη και Ζατούνη εις τους πειρατάς της Βαρβαρίας, οίτιμες έδραμον εις τον κόλπον της Κυπαρισσίας, ίνα μετέσχωσι των λαιφύρων. Οικογένειαι τινές, καταφυγούσαι εις τα όρη, μόλις διεσώθηκαν…».[Κώδικας ιεράς μονής Σπηλαίου]
« Είκοσι χιλιάδες επωλήθησαν εις τους Αφρικανούς και τους Τούρκους της Ρούμελης». [Σαθάς]
«Από τους Έλληνες, μόλις έχασαν τις ελπίδες τους για απελευθέρωση, άλλοι, όπως οι Μανιάτες, κατέφυγαν στα σπήλαιά τους και στα απότομα βράχια τους,, παίρνοντας μαζί τους πολλούς που βρίσκονταν έξω από την περιοχή τους, άλλοι σώθηκαν στα μεγάλα νησιά και στα Κύθηρα, και άλλοι σαν πρόβατα, αλίμονο, σφάχτηκαν.
Γιατί οι Αλβανοί όρμησαν σαν αγέλες από όλη την Αχαΐα και τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και από τόπους πέρα από την Ιλλυρίδα, χωρία κανένας να μπορεί να τους αντισταθεί στον Ισθμό και στις παραλίες των δύο κόλπων (Σαρωνικού και Κορινθιακού), και σαν αιμοβόροι λύκοι ξεπέρασαν και τους Μανιάτες σε ωμότητα…..
Όσοι από τους βαρβάρους αρκούνταν στην αρπαγή των χρημάτων έμοιαζαν φιλάνθρωποι, αλλά στο μεταξύ οι δυστυχισμένοι ολοφύρονταν καθώς παιδιά αποχωρίζονταν από τους πατέρες τους, άνδρες από τις γυναίκες του, αδελφοί στερούνταν τους αδελφούς τους, βρέφη αρπάζονταν από τις αγκαλιές των μητέρων τους, τρυφερές παρθένες από τα δωμάτιά τους που τις τραβούσαν χέρια βαρβάρων, και συγγενείς συγγενών, φίλοι φίλων και γνωρίμων γνώριμοι απάγονταν και γίνονταν δούλοι
[Σέργιος Μακραίος]
Υπάρχει και 1 παραδοσιακό τραγούδι στην Βόρεια Ελλάδα για τα γεγονότα εκείνα ,
την κάθοδο των Αλβανών στο Μωριά ,τη σκλαβιά και τις απαγωγές των Πελοπονησίων που ακολούθησαν
΄΄΄Ξεκίνησαν οι Αλβανοί
την άκρη του θαλάσσιου
πάνε να πατήσουν το Μωριά
και το καημένου Κάστρου
πήραν μανάδες με παιδιά
αδέρφια κι αξαδέρφια
σαν πήραν και μια νιονυμφη τριων μηνών νυφούλα…..»»’
Με την απόλυτη κυριαρχία των Αλβανών στην Πελοπόννησο,άρχισαν μαζί με τους Χριστιανούς να υποφέρουν και οι Τούρκοι γιατί τα αλβανικά στίφη ζητούσαν υπέρογκους λουφέδες αλλά και δε δίσταζαν να στρέφονται κατά των τουρκικών περιουσιών.
Για αυτό η Πύλη αποφάσισε να δώσει τέρμα στην Αλβανοκρατία. Δώδεκα πασάδες στάλθηκαν στον Μοριά προκειμένου να πείσουν τους Αλβανούς να επιστρέψουν στις εστίες τους αλλά επέστρεψαν άπρακτοι. Τέλος η αρχηγία ανατέθηκε στον αρχιναύαρχο Χασάν Τζεζαερλή Μαντάλογλου (Καπουδάν Χασάν πασά),ο οποίος πήρε επιπλέον τους τίτλους του Μορά Βάλεση και του Σερασκέρη της Ρούμελης.
Ζήτησε βοήθεια από τους ντόπιους Τούρκους αλλά πήρε ελάχιστη.Με την υπόδειξη όμως πιθανότατα του δραγουμάνου του στόλου Νικόλαου Μαυρογένους,προσεταιρίστηκε τους Κλέφτες για την εκδίωξη των Αλβανών. Έπεισε μάλιστα και τον Σουλτάνο πως δε συμφέρει να εξολοθρευτούν οι ραγιάδες.Φτάνοντας λοιπόν ο Καπουδάν πασάς στην Κόρινθο το 1779,κάλεσε τους Αλβανούς να φύγουν από τον Μοριά. Αρκετοί συμμορφώθηκαν και έφυγαν για την Αλβανία.Την πρότασή του όμως απέρριψαν περί τους 7.000 Αλβανοί.
Έγραψε λοιπόν ο Χασάν Τζαζαερλής Μαντάλογλου πρόσκληση προς τους Κλέφτες «Σας διορίζομεν να σκοτώνετε χωρίς φόβον τους ζορμπάδες. Είναι δικά σας όλα τα πράγματα των. Να μας φέρετε μόνο τα κεφάλια των και σας συγχωρούμεν όσα εκάματε καπαέτια…………» (Ιω. Φιλήμων ΔΙΦΕ σελ 82).
Πριν δε της ενάρξεως της εν Τρικόρφοις μάχης, μεταξύ Πελοποννησίων κλεφτών και Αλβανών, όλοι οι αρχηγοί των Αλβανών συνελθόντες εν Τριπολιτζά εις πολεμικόν συμβούλιον, και μετά πολλάς συνδιασκέψεις των, απεφάσισαν και έπεμψαν την κάτωθι επιστολήν προς τους κατέχοντας τα Τρίκορφα Πελοποννησίους κλέφτας και αρματωλούς.
»’Δεν εκάματε καλά να σμίξετε με τους Τούρκους και ναρθήτε να μας βαρέσετε. Ναίσκε ορέ, δεν το παντέχομε ετούτο το πράμα, και σαν εσείς είχατε ατίγια μαζή με μας, τότενες ναρχούσασταν παλληκαρίσια, να τα βάζαμε ορέ τα πράματα στην καλή τη στράτα….»»»
Τριπολιτζά στη 8 Ιουλίου 1779
Οι Γενικοί Αρχηγοί
Αλή Χατζή Οσμάν Μπέης
Σουλεϊμάν Μπέης
Τότε δε και οι αρχηγοί των κλεφτών και αρματωλών συσκεφθέντες εν πολεμικώ συμβουλίω απήντησαν και αυτοί ως εξής:
»»’Το γράμμα σας το ελάβαμεν, και σας γράφομεν και ημείς ότι ποτέ δεν είχαμε σκοπόν για να αναταμωθώμεν με τους Τούρκους, διότι κι αυτούς θεωρούμεν κακούς εχθρούς μας, και νάρθουμε να σας χτυπήσουμε, τα θέλετε εσείς, γιατί από το καιρό που γένηκε το σεφέρι το Μάρτι το έτος 1769 και εμβήκατε στο Μωριά για να βοηθήστε τους Τούρκους και να κτυπήσετε εμάς τους Μωραΐτες δέκα χρόνια γένουνται από τον καιρό εκείνον έως σήμερα, που μας ετυραννίσατε, μας εγδύσατε, εσκωτώσατε τους πατέρες μας, τις μητέρες μας, τα αδέρφια μας, τις γυναίκες μας, τα παιδιά μας, τους συγγενείς μας και τους πατριώτες μας, και μας κάμετε τέτοια πολλά κακά που εμείς δεν μπορούμε πλιά να σας χωνεύσωμε, και ούτε να σας συγχωρήσωμεν, για δαυτό μαζωχθήκαμε ούλοι δω πέρα να σας χτυπήσωμε, και με την δύναμι του Θεού, αν μπορέσωμε και να σας διώξουμε πλια από το Μωριά…. »»’
»»’ ελάτε και σας καρτερούμε, γιατί παν εκείνα που ξέρατε, ελάτε το ταχύ αλοιώς θα το μετανοήσετε»»
Από Τρίκορφα 10 Ιουλίου έτος 1779
Με την συμφωνίαν από όλους τους κλέφτας και τους αρματωλούς του Μωριά, υπογράφουμε εμείς οι πρώτοι αρχηγοί
Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης
και Αλέξης Ντάρας»»
[Αθανάσιος Γρηγοριάδης-Ιστορικαί Αλήθειαι]»»
Άξιο παρατήρησης ελιναι ότι το παρπάνω γράμμα υπογράφει ο ο πατέρας του Κολοκοτρώνη με τον Αρβανίτη Ντάρα.
Άλλωστε την εποχή εκείνη οι Αρβανίτες δώσανε μάχες εναντίων των Αλβανών .
Αρβανιτες εναντιον Αλβανων και τουμπαλιν .
»»Το 1771 -72 ο Αρβανιτης Μητρομαρας οργανωνει στολισκο αποβιβαζεται στη Σαλαμινα , την ελευθερωνει και απο κει κανει πειρατικες επιδρομες εναντιων των Οθωμανων ,
Τουρκων και Αλβανων .
Σε μια μαχη τελικα την οποια ηττηθηκε το σωμα του και σκοτωθηκε ο λεονταροψυχος αυτος Αρβανιτης πιαστηκανε απο τους Οθωμανους και πολλα απο τα παληκαρια του και ειχαν οικτρο τελος.
Στα 1775 κατοικοι Κουντουρων και Καταδεματος , Αρβανιτοφωνοι ,
πληροφορουμενοι οτι συμμορια Τουρκαλβανων επιστρεφει απο το Μωρια καταφορτη με λαφυρα ,
τους εστησαν ανεδρα στο Δερβενι Κουντουρας και τους αφανισαν.
Ενα χρονο μετα ο Τουρκαλβανος Γιαχο Λιορι με το σωμα του,
πηγαινει στην Αττικη με σκοπο να εκδικηθει τον θανατο των συμπατριωτων του .
Νικηθηκαν κατα κρατος απο του χωρικους της Αττικης [ στην πλειοψηφεια τους Αρβανιτοφωνοι ]
και επεστρεψαν πισω με βαριες απωλειες .
[Καραστάθης] »»
Ας δούμε τώρα λίγα στοιχεία για τον ξολοθρεμό των Αλβανών από Τούρκους και Μωραίτες.
«Απο την Κορινθον εστειλε ο Καπουδαν πασας μπουγιουρντι στους Αλβανους εις την Τριπολιν για να ελθουν να προσκυνησουν,αυτοι δε αποκριθηκαν οτι Βολια εχουν και Μπαρουτι εχουν.Συγχρονως εδωσε και προσταγην οτι…
.Μετα ταυτα,απο 15 ημερες…παλιν τους εστειλε μπουγιουρδι δια να υπαγουν να προσκυνησουν και παλιν αυτοι απεκριθησαν τα αυτα.
Ουτω λοιπον Τουρκοι και Ρωμαιοι συνεδραμαν μαζι και επηγαν εις Τριπολιν,οπου εσυνεκεντρωθησαν οι Αλβανοι…
τους οποιους εθανατωσαν και εγινε ο πυργος με τα κεφαλια τους…»[Παλαμίδης]
Ο ίδος ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ανέφερε στα απομνημονεύματά του για τον πατέρα του και την διωγμό των Αλβανών από τη Πελοπόνησο
»’εσυνάχθησαν όλοι και πάνε εις τον πατέρα μου και αυτός τους στάθηκε με ορμήν και τους εγύρισε πίσω εις τον κάμπον· ενώθησαν και άλλοι καπεταναίοι· εμβήκαν εις τα χωράφια, εις τον κάμπον τους εσκότωσε η καβάλα ως οι θεριστάδες· έπεσεν η καβαλαριά μέσα και τους εθέρισαν· από τη μίαν μεριάν η καβαλαριά από το άλλο ο πατέρας μου. Από 12000 , 700 πέρασαν εις το Δαδί.
Όταν τους επολέμησε ο πατέρας μου του έλεγαν,
Κολοκοτρώνη δεν κάμεις νισάφι; Τι νισάφι να σας κάμω, όπου ήλθετε και εχαλάσατε την πατρίδα μου, μας πήρατε σκλάβους και μας εκάματε τόσα κακά;
Του απεκρίθησαν εφέτος δικό μας του χρόνου δικό σου.
Τα κεφάλια των Αλβανών έφτιασαν πύργον εις Τριπολιτσάν».»»»
Ο Πουκεβίλ που πέρασε από εκεί το 1799 και είδε το «κτίσμα», είχε αρχίσει να καταρρέει λόγω της αποκολλήσεως μερικών κρανίων, ονομάζει το κτίσμα «πυραμίδα».
Ο Πουκεβίλ το περιγράφει με θαυμασμό, αποκαλώντας το «Τρόπαιο των Κολοκοτρωναίων». Σύμφωνα με τον ιστορικό Φραντζή, ο Κωνσταντής «απεκεφάλισε τους εγκληματίες Αλβανούς άνευ διακρίσεως ηλικίας και γένους»……
Ύστερα ο Χασάν άρχισε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και σύντομα η Πελοπόννησος απαλλάχτηκε οριστικά από τους Αλβανούς, οι οποίοι είτε εξοντώθηκαν είτε έφυγαν, όσοι μπόρεσαν. Σ’ εκείνη την εκστρατεία ο Χασάν προσπάθησε να περιορίσει την αυτονομία των Μανιατών,απέτυχε όμως και συνέχισε τις επιχειρήσεις του κατά των Αλβανών στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η τάξη αποκαταστάθηκε και οι Αλβανοί περιορίστηκαν στην πατρίδα τους.
»»Κατά το αυτό έτος [ 1780] εις πάσαν πόλη και κοινότητα Τσαμουριάς και Αλβανίας ,
ηκούσθη μέγας θρήνος και κλαθμός ,πενθούσης εκάστης Οθωμανικής οικογένειας ,υιόν ,αδελφό η πατέρα ,
καθότι αφίχθη η είδησης ότι οι Αλβανοί όσοι εις Πελοπόνησο προ δέκα ετών ,εμάστιζον τους χριστιανούς της , κατεσφάγησαν φονευθέντες υπέρ τους 7.000
παρά του Χασάν Πασα ,των οπλαρχηγών Κωνσταντίνου και Αναγνώστου Κολοκοτρώνη……[Αραβαντινός]
Υπολογίστηκε πως από τις 300.000 χριστιανούς της Πελοποννήσου χάθηκαν περί τις 100.000,δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού ,είτε ως σκλάβοι στους Άραβες ,είτε ως εξαφανισθέντες και δολοφονημένοι είτε ως πρόσφυγες σε άλλες περιοχές ακόμα και στην επαρχία της Περγάμου .
Μόνο η Μάνη και η Κυνουρία γλίτωσαν τις θηριωδίες των Αλβανών.
Aλβανοτσάμηδες εναντίων Αρβανιτών και τανάπαλιν στη κατοχική Θεσπρωτία.
Αρβανίτες οι πρώτοι αντιστασιακοί στη περιοχή ενάντια στην κατοχική τρομοκρατία.
Βασίλης Μπαλούμης από το Σπαθαράτι Θεσπρωτίας.
Νάσης Μπάκας από το Ελευθέρι Θεσπρωτίας κλπ
Οτι η Αρβανιτικη περιοχη του Φαναριου
υπέστη ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ από Αλβανούς και Γερμανούς τον Αυγουστο του 1943
γιατί ακριβώς ηταν
α]Ελληνικη
β]Ευφορη
γ]και για αυτο πρωην τσιφλίκια τους μεχρι τα 1913 με την άδεια πάντα τω Οθωμανών .
Αυτό καταρίπτει την αλβανοτσάμικη προπάγάνδα
που ψάχνει σήμερα στη Θεσπρωτία
τα »χαμένα και αλύτρωτα αδέρφια»’
με τα οποία »ζούσαμε ειρηνικά»’ γιατι
»»δεν δίναμε σημασία στις θρησκείες , πανω απ όλα ειμασταν Αλβανοί»’.
Επίσης η προαναφερθεισα ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ
του επίσης ΕΑΜιτικων αισθηματων Φαναρίου ανατρέπει και το ψευτοεπιχειρημα
περι αντιπαλοτητας »’μονο με τον μοναρχοφασιστικό ΕΔΕΣ»
αφου τα οσα γίνανε στο ΕΑΜοκρατούμενο Φαναρι [δηλ.ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ]
δεν είχανε ουτε προηγούμενο ούτε επόμενο.
Ενώ από τις πρώτες επιδρομές που κατέληξε σε μάχη είναι του επίσης αρβανίτικου Μαντζαρίου
χωριού ΕΛΑΣιτικου ,που απόκρουσε επίθεση Ιταλων και Αλβανών
την πρώτη ισώς νικηφόρα απόκρουση επιδρομής των κατακτητών.
Επισης μια όχι πλειοψηφική
αλλά παρόλα αυτά σημαντική μερίδα των ΕΔΕΣΙΤΩΝ
που εκδίωξαν τους Αλβανοτσάμηδες
από τη Θεσπρωτία
ήταν Αρβανίτες
όπως και ο ίδιος ο Ζέρβας είχε προγόνους [και] Αρβανίτες
παρόλα αυτά σήμερα τον αποκαλούν ΄΄Γκρεκ μοναρχοφασιστ»’ ‘
παραδεχόμενοι την ελληνικότητα του και των Αρβανίτων της βορειοδυτικής Ηπείρου
όπως την παραδέχονταν το 1940-44 άλλωστε
όταν δηλαδή τους διώκανε από τη περιοχή εξίσου με τους Ρωμιούς
ακριβώς για να αλβανοποιήσουν της Τσαμουριά αλλά και και το ευφορο Φανάρι
και να τα ενώσουν μεταπολεμικά
με την »’Μεγαλη Αλβανια»’
Οι Αρβανίτες όχι μόνο της Τσαμουριάς
αλλά και της Λακκας Σουλίου
συμμετείχανε στο διωγμό Γερμανών και Αλβανοτσάμηδων από τη Θεσπρωτια
το καλοκαίρι του 1944
όπως ομολογείται και από την »’αντιφασιστική επιτροπή των Αλβανών» της Θεσπρωτίας
Ας δούμε τι γράψανε.
»»Κατά τον πόλεμο ενάντια στο Φασισμό, και ειδικότερα κατά το τέλος του, οι αντιδραστικές μοναρχοφασιστικές δυνάμεις στη Λάκκα Σουλίου, οι οποίες δημιουργήθηκαν από την αντίδραση για να εξυπηρετήσουν τον κατακτητή, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα, στράφηκαν ενάντια και δόλια έσφαξαν τους μουσουλμάνους αλβανούς κατοίκους της Τσαμουριάς.»»»'[Υπόμνημα Αντιφασιστικής Επιτροπής Τσάμηδων Προσφύγων στην Αλβανία προς την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (1947)]
Οι Λακοσουλιώτες
τους οποίους αναφερουν ως διώκτες τους οι Αλβανοτάμηδες
είναι και αυτοί Αρβανίτες.
Βέβαια η »’αντιφασιστική επιτροπή των Αλβανοτσάμηδων»»
λέγοντας αληθειες ανακατεμένες με μισές αλήθειες και με ψεματα
[όπως κάνουν σημερα με την προπαγάνδα τους οι οργανώσεις τους ] αναφέρει ότι
»» δημιουργήθηκαν από την αντίδραση για να εξυπηρετήσουν τον κατακτητή»»’
ενω η αλήθεια είναι ότι στη Λακκα Σούλι συνέβησαν μεγάλα ολοκαυτώματα χωριών από τους ΝΑΖΙ
όπως παραδέχοντε ακόμα και οι εκθέσεις του ΕΑΜ ΕΛΑΣ .
Αναφερει η προαναφερθείσα έκθεση του Γερασίμου Πρίφτη του ΕΛΑΣ.
»»’’Από τις 20-7-1943 Γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη ΛΑΚΚΑ – ΣΟΥΛΙ διαλύσανε τα τμήματα του ΕΔΕΣ που δεν έδωσαν καμία άξια λόγου σύγκρουση. Πολλά χωριά κάηκαν και το ΕΔΕΣίτικο αρχηγείο έφυγε στην ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ.»»’
Εδω βλεπουμε οτι ενα σωρο χωρια φιλοΕΔΕΣΙΤΙΚΑ
με γνωστοτερο το ολοκαυτωμα της Μουσιωτιτσας ,από τους Γερμανούς
καηκανε οπως ακριβως καηκανε τα φιλοΕΑΜΙΚΑ χωρια του Φαναριου από Γερμανούς και Αλβανοτσάμηδες.
Κανένα χωριό Αλβανοτσάμηδων δεν κάηκε στη Τσαμουριά κατά την τριετή κατοχή.
Πως γίνετε οι Γερμανοί να καίγανε τα χωριά των »’συμμαχων»» τους [συμφωνα με την αντιφασιστική επιτροπή] Λακκοσουλιωτών
και όχι των »»αντιστασιακών»’ Αλβανοτσάμηδων της Τσαμουριάς
μόνο η »αντιφασιστική επιτροπη» θα μπορούσε να μας το εξηγήσει….
Καλά αυτή η Μεραρχία Εντελβαις πως και δεν έκαψε κανένα χωριό Αλβανών στη Θεσπρωτία;;;
Γιατί μόνο χωριά Ελλήνων ;;;;
Μήπως γιατί οι Αλβανοτσάμηδες είχανε πάρει μαζικά το πλευρό τους;;;
Οι λιγοστοι χριστιανοί Τσάμηδες που ζουν ως σημερα στη Τσαμουριά αποκαλούν και αποκαλούσανε τον εαυτό τους ως
Τσάμη
Αρβανίτη
Ελληνα
Γρεκό
ενώ αποκαλούν τους μουσουλμάνους ως
Αλβανοτσάμηδες και Τουρκοτσάμηδες η σκέτο Τουρκους.
οι οποίοι με τη σειρά τους αποκαλούσαν τον εαυτό τους ως
Τσάμη
Τούρκο
Σκιπεταρο-Αλβανό
Ας δούμε και τον ετεροπροσδιορισμό από τους υπόλοιπους Ηπειρώτες.
»Οι υπόλοιποι χριστιανοί αποκαλούν τους χριστιανούς Τσάμηδες
ως Ελληνοτσάμηδες.
[Kretsi, Γεωργία. Verfolgung und Gedächtnis στην Αλβανία . Harrassowitz, 2007. ISBN 978-3-447-05544-4 , σ. 283.]
Βλέπουμε οτι
τόσο οι ίδιοι
όσο και οι υπόλοιποι Ηπειρώτες
δεχονταν την ελληνικότητα τους
και τους χαρακτηριζαν ως τέτοιους
»Στην Ελλάδα, oι μουσουλμάνοι Τσάμηδες
αναφέρθηκαν με διάφορα ονόματα από διαφορετικούς συγγραφείς. Ονομάζονταν Αλβανοτσάμηδες [14] και Τουρκαλβανοί (Τουρκαλβανοί]
[15] ή Τουρκοτσάμηδες»
14[ Kretsi, Γεωργία. Verfolgung und Gedächtnis στην Αλβανία . Harrassowitz, 2007. ISBN 978-3-447-05544-4 , σ. 283.
15 Λεξικό Μπαμπινιώτη
Σε ότι αφορά το 1913-14 και τους χριστιανούς Τσάμηδες.
»Οι ντόπιοι ομιλητες της αλβανικής δεν μοιράστηκαν τις εθνικές ιδέες των μουσουλμάνων αλβανόφωνων γειτόνων τους, ενώ αντιθέτως παρέμειναν προσανατολισμενοι στον ελληνισμο και αναγνωρίζαν τους εαυτους τους ως Έλληνες.»’
[Μπαλτσιώτης]
Κατάριψη του παραμυθιού της αλβανικού εθνικισμού
οτι εθνοτητα=γλώσσα
»Οι μουσουλμάνικες κοινότητες της Ηπειρου που ομιλουσαν ελληνικά
όπως στις πόλεις Γιάννενα και Παραμυθιά και μερικοί στις πόλεις της Πάργας και της Πρέβεζας μοιράστηκαν την ίδια διαδρομή κατασκευης ταυτότητας με τους μουσουλμάνους αλβανόφωνους.
[Baltsiotis. The Muslim Chams of Northwestern Greece. 2011.]
Kαι εδω αποδεικνυεται ότι η κύρια γλώσσα στην επαρχία Παραμυθιάς
ακόμα και μεταξυ των Μουσουλμάνων
ηταν τα ελληνικά.
Επίσης αποδεικνύει οτι η αλβανική ταυτότητα αγκαλιάστηκε από όλους τους μουσουλμάνους της Τσαμουριάς
είτε ηταν αλβανόφωνοι
ειτε διγλωσσοι
ειτε ελληνοφωνοι
Η νότια και νοτιοδυτική Τσαμουριά.
Αντε γιατί πού παραμύθι ουλάνε με την υποτιθέμενη αγάπη τους
για τα υποτιθέμενα αλυτρωτα αδέρφια τους.
Αν οι Ελληνοτσάμηδες ήταν »Αλβανοί»
δεν θα αποκαλούσανε ως Αλβανοτσάμηδες μόνο τους μουσουλμάνους,
αλλά και τον εαυτό τους.
Τελικα οι γνωστοί »»’Τουρκαλβανοι»»
ηταν απλά και μόνο,…….”’εξισλαμισμενοι Αλβανοί”’;;;;;;
Τουρκοι εγκαταστάθηκαν ναι η οχι , σε ορισμένες περιοχές της Αλβανίας
και ιδιως σε κάθε πόλη της ;;;
Εγινα ποτέ κάποια ανταλλαγή πληθησμών μεταξυ Αλβανίας και Τουρκίας και δεν το ξέρουμε;;;;
Τι απέγιναν όλοι αυτοί οι Τούρκοι;;;;
Ειναι γνωστο οτι ένα μερος των προγονων
των 2 γνωστοτερων Αλβανων,
του Χοτζα και του Αλη Πασα,
ειχανε έρθει απο την Ανατολία δηλαδή είχανε τουρκική καταγωγή …..
Τα ιδια πάνω κάτω ισχύουν και για αρκετους Τουρκοτσάμηδες-Aλβανοτσάμηδες
και για αρκετους Κοσσοβάρους.
Γιαποιο λόγο στην κεντρικη Αλβανία και το Κοσσοβο
πριν λίγες μέρες οι Αλβανοί πανιγυρισανε την εκλογική νίκη του Ερντογάν ;;;;
Μα είναι απλό ….
Γιατί σε αυτές τις περιοχές
είχανε [και συνεχιζουν να έχουν σε μικρότερο βαθμό ]
τουρκική εθνική συνείδηση λόγω της μεικτής αλβανοτουρκικής καταγωγής τους.
Τι εγινε στην κεντρικη Αλβανια
πριν 104 χρόνια ;;;;
Ενώ λοιπόν είχε ηδη υψωθει η αλβανική σημαία στην Αυλώνα ,
στην κεντρική Αλβανία συνεβησαν τα παρκάτω ……αξιοπερίεργα.
¨” Στις 12 Οκτωβρίου 1913 ο Εσάτ πασάς συγκρότησε στο Δυρράχιο
τη λεγόμενη «Γερουσία τής κεντρικής Αλβανίας» ,
ως αντίβαρο στην κυβέρνηση τής
Αυλώνας. …..¨¨¨
Εδω βλεπουμε οτι οι περισσοτεροι κατοικοι της κεντρικης Αλβανιας
δεν θελανε να ενταχθουν
σε μια ανεξαρτητη Αλβανια
οπως ειχε αυτη ανακυρυχθει μολις στην Αυλωνα
και για αυτό αυτονομησανε την περιοχη τους.
Τι όμως πραγματικά επιδιώκανε θα φανει παρακάτω.
¨¨Το κύριο αίτημά τους ήταν η απομάκρυνση τού «γκιαούρη» ηγεμόνα Wied
και η εγκατάσταση στον αλβανικό θρόνο μουσουλμάνου πρίγκιπα.
Το σύνθημά τους ήταν
«Dum babën» (στη διάλεκτο τής κεντρικής Αλβανίας σημαίνει «Θέλουμε τον πατέρα
μας», δηλ. τον σουλτάνο””….
Εδω βλεπουμε
οτι όχι μόνο δεν θέλανε να ζησουν σε ένα ανεξαρτητο κράτος
αλλά οτι θελανε μάλιστα
για αρχηγο του κρατους τους
τον Οθωμανο αυτοκρατορα
τον οποιο μάλιστα αποκαλουσανε ”’μπαμπα”” οπως κάνανε όλοι οι Τουρκοι τα χρόνια εκείνα .
¨
¨¨Οτιδήποτε σχετιζόταν με το ανεξάρτητο αλβανικό κράτος, οι ισλαμιστές το θεω-
ρούσαν βέβηλο προς τη θρησκεία τους.
Σε κάθε περιοχή, πόλη ή χωριό που καταλάμ-
βαναν,
κατέβαζαν την αλβανική σημαία
και ύψωναν την τουρκική.¨¨
Δηλαδη τα αισθματα τους ηταν τοσο εντονα Οθωμανικα
ωστε να κατεβαζουν την αλβανικη σημαια
και να υψωνουν την τουρκικη ,ακουσον άκουσον.
¨¨¨¨Από την πρωτεύουσα τού κράτους,το Δυράχιο ,
στην οποία κυμάτιζε η τουρκική σημαία,
απηύθυναν χαιρετισμό στον σουλτάνο,¨¨¨
Δηλάδη οι κατοικοι της κεντρικης Αλβανιας ,
υψωσανε την τουρκικη σημαια
στο Δυρραχιο κανοντας το πρωτευουσα του κρατους τους
και μάλιστα απυθυναν χαιρετισμο στον Σουλτανο
τον οποίο θέλανε αρχηγό τους
οπως είδαμε παραπάνω.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑ
Click to access GRI-2016-17641.pdf
Μια πολύ ορθή παρατήρηση για τις απαρχές αυτής της συμμαχίας
Ο Aλβανος διανοουμενος Σαμι Φρασερη στο βιβλιο του »’Sqiperia c’ka qene» αναφερει.
»’Οι Αλβανοι υποδουλωθεντες στους Τουρκους γινανε συνεργατες τους»
»Μαζι με αυτους
επετιθοντο κατα των αλλων εθνων
,απεγυμνωνων ,ελεηλατουν,και επεστρεφον στην Αλβανια καταφορτοι λαφυρων»
»Εκατονταδες χρονια εζησαν ετσι οι Αλβανοι»
Στο σημερινό αλβανικό κράτος ,
όπως υπήρχανε [και υπάρχουν ως σημερα] οι Τουρκαλβανοί έτσι υπήρχανε και οι Ελληνοαλβανοί.
2 χαρακτηριστικές περιοχές Ελληνοαλβανών
Λιούντζη και Ζαγοριά
Η περιοχη της Λουντζης ειναι μια τετοια χαρακτηριστικη περιοχη ανθρωπων μεικτης καταγωγης
Βρισκετε μεταξυ Αργυροκαστρου και Τεπελενιου και φυσικά δεν συμπεριλαμβάνεται στη λεγόμενη μειονοτικη ζώνη.
Ας δουμε λιγα στοιχεια από το βιβλίο
Published in R. King, N. Mai, S. Schwandner-Sievers (eds.), The New Albanian Migration.
Brighton-Portland, Sussex Academic Press (2005), p. 173-194.
Click to access de_Rapper_2005a.pdf
Λιγα χαρακτηριστικα αποσπασματα απο την παραπανω εργασια …….
¨¨¨¨ Είναι επίσης γνωστό ότι, σε αυτό το τμήμα των Βαλκανίων, και
πίσω στους Οθωμανικούς χρόνους, οι ονομασίες «Έλληνες» και «Ορθόδοξοι Χριστιανοί» ήταν σε μεγάλο βαθμό
συνώνυμο騨¨¨
Γιατί άραγε μόνο σε αυτό το τμήμα των Βαλκανίων ίσχυε σχεδόν πάντα το Ορθόδοξος = Ελληνας=Γραικός
και οχι ας πούμε στην Βουλγαρία και τη Σερβία;;;;;;;
Θα φανεί παρακάτω το γιατί
Συνεχίζει ο συγγραφέας….
¨¨¨¨Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι, στη ξενιτειά οι περισσότεροι δήλωσαν Έλληνες:
αναμνήσεις από το κουρμπέτ που δείχνουν ότι στην Κωνσταντινούπολη οι Lunxhots
ζώντας μαζί με άλλους ορθόδοξους χριστιανούς από την Ελλάδα και πηγαίνοντας στις ίδιες
εκκλησίες ήταν μέρος της ελληνικής μειονότητας εκεί.
Και στην Αμερική, φάνηκε ευκολότερο,
να δηλώσουν τους εαυτούς τους ως Έλληνες και όχι ως Αλβανοί.¨¨
Δηλαδή στο Αμέρικα αντι αν δηλώνουν »Αλμπάνιας»
δηλώνανε Γκρικς.
Συνεχιζει ο συγγραφέας ….
¨¨¨¨Μέχρι το τέλος του δέκατου ένατου αιώνα
οι Lunxhots κινήθηκαν μεταξύ δύο ακραίων θέσεων όσον αφορά την εθνοτική υπαγωγη
Από τη μία πλευρά, υπήρξαν όσοι εντάχθηκαν στο αλβανικό εθνικό κίνημα,
και προσπάθησαν να διαδώσουν ένα συναίσθημα της ύπαρξης Αλβανών
Lunxhéri……
Από την άλλη πλευρά ήταν εκείνοι που
επέμεινε στην ελληνικότητα των Lunxhots και αντιτάχθηκαν στην ανάπτυξη μιας
Αλβανική εθνική ταυτότητα μεταξύ των χριστιανών¨¨»’
Καθόλου τυχαίες οι λέξεις ΕΠΕΜΕΝΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ
και ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΑΝ ΝΑ ΔΙΑΔΩΣΟΥΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΑΛΒΑΝΙΚΟΤΗΤΑΣ……
Αρα στην περιοχή προυπύρχε ελληνικότητα και όχι αλβανικότητα .
Συνεχίζει ο συγγραφέας …
¨¨¨¨Το 1913 και πολλές οικογένειες εγκατέλειψαν την περιοχή
κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο,
να αποφύγουν να γίνουν πολίτες του νέου Αλβανικού κράτους.
Αυτοί οι άνθρωποι καλούνται απο την αλβανικη προπαγανδα ως ¨¨φιλογκρεꨨ
Δηλαδη πολλοί ανθρωποι αναχωρησαν γιατι ακριβως ασθλανονταν Ελληνες και ηρθαν στην Ελλαδα.
Παρολα αυτα ο ελληνισμοςβτης περιοχης
απασχολησε τα αλβανικα καθεστώτα οπως θα φανεί παρακάτω.
Συνεχίζει ο συγγραφέας….
¨¨¨¨¨¨Λόγω των αναχωρήσεων των »»φίλογκρεκ» το 1914
και της πολιτικής αλβανισμού που ανέλαβε
το αλβανικό κράτος από τη δημιουργία του, …»’
Κάπως έτσι εξαλβανίστηκε συνειδησιακά η περιοχή.
Συνεχίζει ο συγγραφέας….
¨¨¨¨ Ακούμε σήμερα
από τους ίδιους τους Λουντζιώτες οτι
«Το 1945 δημιουργήθηκε μια μουσουλμανική ζώνη ασφαλείας μεταξύ Δροπολης και Λουντζης
για να σταματήσει Ελληνισμός της Λιουντζης .
Εκείνη την εποχή, ο κίνδυνος εξελληνισμού ήταν πραγματικός στο Lunxheri ».
Στο χωριό Këllëz ανεφεραν «η Lunxheri περιβάλλεται από μια μουσουλμανική ζώνη ασφαλείας από τον Enver
Hoxha, ο οποίος ήταν ο ίδιος μουσουλμάνος ».¨¨¨¨
Δηλαδη ακομα και το καθεστως Χοτζα
προσπαθησε μεσω εποικισμων
να σιγουρέψει την συνειδησιακή αλλοίωση της περιοχής
μεσω της αποκοπής της απο τις υπολοιπες νοτιότερες ,και αναγνωρισμενες ως μειονοτικές περιοχές
Συνεχζει ο συγγραφέας….
»»Για παράδειγμα, για να μιλήσουν τα οικογενειακά τους ιστορικά, τα πράγματα γίνονται πολύ λιγότερο σαφεις:
Πχ η μετατοπιση από τη μια εθνική ταυτότητα σε μια άλλη δεν είναι σπάνια ,
Έτσι, πολλές οικογένειες αναγνωρίζουν μια ελληνική καταγωγή λίγες γενιές πριν……¨¨¨¨
Δηλαδη παροτι αισθανοντε σημερα Αλβανοι
κανουν συχνα λογο για προγονους Αλβανους και Ελληνες
η για ελληνικη ριζα της οικογενειας …..
Και καταληγει ο συγγραφεας
»’Όλα είναι σαν να χτίστηκε η εθνότητα σε αυτη την
αντίφαση, να είσαι ταυτόχρονα Αλβανός και Έλληνας»»…..
Ακριβως αυτο ….
και Ελληνες και Αλβανοι.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο ερευνητής Αραβαντινός
ανέφερε ότι στα χωριά της Λουντζερίας
[Κρίνα Κεστοράτι ,Κακοζι,Δοξάτες,Τρανοσίστα,Σαρακινιστα.Στεγοπουλα,Λάμποβο,Λέκλα κλπ]
μιλιότανε και οι δύο γλώσσες ,πράγμα που σήμερα εχει μεταβληθει σε αμιγή αλβανοφωνία μετα τον αυθαίρειτο ορισμό της λεγόμενης »’μειονοτικής ζώνης»»
των 99 αμιγως ελληνοφωνων χωρίων
και την απαγόρευση της ομιλίας της ελληνικής λαλιάς εκτος αυτών των χωριών.
Ετσι όλοι όσοι ηταν δίγλωσσοι βλεπε Λουντζερία
μετεβλήθηασαν μέσα σε 4 γενιές σε αμιγώς αλβανόφωνους ,πράγμα που όπως είδαμε παραπάνω μετέβαλε σταδιακά και την συνείδησή τους.
Η ελληνική εθνική συνείδηση φαίνεται και από όσα αφορούν της περιοχή της Ζαγοριάς γετονική της Λιούντζης .
Μια γειτονικη της Λιουντζης περιοχη
με παρομοιο με αυτη παρελθον ηταν αυτη της Ζαγοριάς.
Ας δουμε ενα υπομνημα που εστειλαν οι κατοικοι της το 1913
και ενα γραμμα ενος Ζαγορισιου πριν 5 γενιες στους χωριανους του
και θα καταλαβουμε πολλα για το παρελθον των περιοχων αυτων.
..Στις 16 Ιουνίου 1913, οι αντιπρόσωποι των «τμημάτων Ρίζης και Ζαγοριάς» έστειλαν ένα υπόμνημα προς τις Μεγάλες Δυνάμεις.
Χρησιμοποιούν ιστορικά, γεωγραφικά και εθνολογικά επιχειρήματα για να τεθούν τα σύνορα «της Ελληνικής Ηπείρου και της Αυτονόμου Αλβανίας, της οποίας σχεδιάζεται η δημιουργία».
Μεταξύ άλλων αναφέρονται και στο φαινόμενο της διγλωσσίας (που με το καθεστώς του Τζάτζη , επι Χοτζα μεταβλήθη σε αποκλειστική αλβανογλωσσία): «Η στενότης των σχέσεων μετά των Αλβανών εισήγαγε την χρήσιν εκτός της Ελληνικής και της Αλβανικής γλώσσης … το εξαγώμενον εκ της χρήσεων της αλβανικής γλώσσης εις τα βόρεια της Ηπείρου καταπίπτει προ της πραγματικότητος της Εθνικής συνειδήσεως των χριστιανών».
Παρακάτω, προχωρούν στην έκδοση ψηφίσματος μέσω του οποίου ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να εξοπλίσει και να εκπαιδεύσει όλους τους άνδρες από 20 – 40 ετών και μάλιστα τα χωριά τους θα αναλάβουν όλα τα έξοδα. Οι αντιπρόσωποι αυτών των περιοχών εξέλεξαν πενταμελή επιτροπή
για να τηλεγραφήσει τις αποφάσεις τους στον Ελευθέριο Βενιζέλο:
1. Ντίλιος Κ. Βασίλειος, εκ Λαμπόβου
2. Χαρίτος Πέτρος, εκ Νίβανης
3. Χατζηβασιλείου Θωμάς, εκ Μικράς Τσέτας Λαμπόβου
4. Μαρκόπουλος Θεοδώσιος, εκ Λέκλης
5. Γιάσσου Αναστάσιος, εκ Σέπερης….
Ενα ακομα τρανταχτο παραδειγμα για το πως καποιοι πρωην »μη Αλβανοι»
εξελιχθηκαν σε Αλβανοι
με κινητρα ομως ιδιοτελη τις περισσοτερες φορες….
»»Από ένα γράµµα που προέρχεται από τον αποδηµούντα στην Tolosa της Αµερικής, Μ. Μάρκο από το Τόποβο και στέλνεται στον πατέρα του, βλέπουµε ότι στις αρχές του 20ου αι.
οι Ζαγορίσιοι ως προς τη συνείδηση ήταν διηρηµένοι σε δύο στρατόπεδα.
Χαρακτηριστικό του γράµµατος είναι το παρακάτω …..
»’Σας παρακαλώ όπως αφήσετε τον Ελληνικό φανατισµόν,»’
Αρα μεχρι τοτε στο χωριο τους υπηρχε »ελληνικος φανατισμος» δηλαδη εντονη Γραικική συνειδηση.
Τους παρακινουσε ομως να τον εγκαταλειψουν τον »ελληνκό φανατισμό»’
και εξηγουσε τους λογους
»»….αφήσετε την Μεγάλην Ιδέα, διότι δεν µας δίδει ψωμι….»»»
Αυτα ακριβως ηταν σε πολες περιπτωσεις τα κινητρα που κανανε πολλους διγλωσσους χριστιανους ,
στις Αμερικες και τις Ρουμανιες,
να το ριξουν στον Αλβανισμο.
Ενα ακομα γραμμα,
των Κατωλαμποβιωτων αυτη τη φορα
την ιδια περιοπου εποχη.
..Κάποιοι- Κατωλαµποβίτες στα µέσα Σεπτεµβρίου του 1910 έστειλαν επιστολή534 στον πρόξενο Αργυροκάστρου Χαλκιόπουλο, στην οποία ανέφεραν ενδιαφέροντα ζητήµατα όπως:
«-προ δέκα µηνών οι φατρίες προελθούσες εξ ατοµικών λόγων ανήλθαν µέχρι του σηµείου ώστε εξερράγη αγώνας τροµερός που αποβλέπει στην εξόντωση µας, αγώνας ζωής ή θανάτου…κατά της πατρίδας …….
-εµείς οι άµοιροι παιδείας, τελείως παρασυρθήκαµε αφ’ενός µεν υπό επιτηδείων προσώπων, αφ’ετέρου δε καταπιεσθήκαµε υπό της άλλης µερίδας
Η αλλη μεριδα ειναι οσοι ειχαν εναγκαλησθη τα αλβανικο εθνικο κινημα …
Συνεχίζουν….
»’…..τόσο ώστε απελπισθέντες πλέον και µη ευρίσκοντας άλλη διέξοδο, διότι θελή- σαµε να έλθοµε σε συνεννόηση µε το εθνικό µας κέντρο
Εδω βλεπουμε οτι ως εθνικο κεντρο εννοουσανε την Ελλαδα.
Παρακατω αναφερουν κατι πολυ ενδιαφερον
»Μη νοµίζετε ότι ο Ντίλιος έχει συναίσθηση εθνισµού …..»’
Εδω αναφερουν για εναν συντοπιτη τους οτι δεν εχει συναισθηση εθνισμου και εξηγουν το λογο…
»»»…….όταν ανακηρύχθηκε το οθωµανικό σύνταγµα περιφερόνταν διάφορα χωριά Λιούντζης υπέρ του αλβανισµού…..»»’
Εδω απλα αποδεικνυεται οτι στην σε μεγαλο ποσοστο διγλωσση ,
τα χρονια εκεινα , Λιουντζη
δεν μπορει να υπηρχε »αλβανικη εθνικη συνειδηση»,οπως φάνηκε παραπάνω ,
γιατι αν υπηρχε
ο Ντιλιος ,
δεν θα γυριζε στα χωρια της
για την διακυρυτει,
δεν θα υπηρχε δηλαδη αναγκη για κατι τετοιο.
Κατι χαρακτηριστικο ειναι η διατηρηση επωνυμων σε οπουλος κσι ακης αλλα στην αλβανοποιημενη μορφη -οπουλι ,-ακ ,
κατι που συμβαινει ως σημερα στην νοτια Ιταλια
με επωνυμα ανθρωπων ελληνικής καταγωγής
σε καταληξεις οπως
άκης(-ace, -acci,-achi,-aci), -όπουλος(-opolli,-opulo,-opullo,-pollo κτλ), -εας( -ea), -ούδης(-oudi), -άς (à), -ιώτης(iotti,-iota,-iatti,-otto), -αίος(-eo), -ανός(-anò)
Ενω για τη γλωσσα της περιοχης εχουμε τα παρακατω.
»»Ως προς το θρήσκευµα όλοι οι κάτοικοι ήταν και είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και ως προς την γλώσσα µιλούσαν την αλβανική παραφθαρµένη και λιγότερο την ελληνική µέχρι που µετά το 1913 περιορίστηκε τόσο πολύ που εγκαταλήφθηκε …
Η µη σωστή χρήση της αλβανικής γλώσσας939 στην περιοχή της Ζαγοριάς, όπως και στις γύρω αλβανόφωνες περιοχές…..»’
939. Vasil Bici, Ceshtje te dygjuhesise ne shkollat e pakicave, σελ. 70
Δηλαδή μιλουσανε και ελληνικά ενω τα αλβανικά τα μιλούσανε παρεφθαρμένα.
Βεβαια και αυτοί γίνανε αλβανοφωνοι μετα το 1913.
Αλλωστε το βιβλο αυτό του Αλβανου συγγραφέα
αναφέρεται οπως λεει και ο τιτλος του
στους διγλωσσους της Αλβανιας
συμπεριλαμβανοντας σε αυτούς
τους κατοικους της Ζαγοριας και άλλων περιοχων
Αρβανίτες δηλαδή διγλωσσους ελληνικής καταγωγής και για αυτό ελληνικής συνείδησης
είχαμε και σε λιγοστά χωρια στο σημερινό μακεδονικό χώρο .
Αναφερει για τα 3 αρβανιτικα χωρια της Φλωρινας ο Παυλος Μελας στην τελευταια του εκθεση
¨¨¨…¨….και Λεχοβο ,καθ αμιγως ελληνοαλβανικα ,ειναι πιστα και αφοσειωμενα προς ημας…¨¨
Βλεπουμε οτι τα χαρακτηριζει »»ελληνοαλβανικα»»
και αναφερει και των αρχηγο τους τον Ζηση Δημουλιο που ηταν εχθρος με τους Βουλγαρους και τους Βουλγαροφρονες της περιοχης και συμμαχησε με το σωμα του Μελα…
Ενω παρακατω αναφερει ¨¨¨¨….Ολοι Τουρκοι και Τουρκαλβανοι κατοικοι ειναι ……¨¨¨¨
Και τα χαρακτηριστικο ειναι οτι τα χωρια αυτα
δεν ζουσαν εντος ελληνοφωνου περιβαλλοντος
για να πει κανεις οτι επειδη περιβαλονταν απο ελληνοφωνους , ετσι εξελληνιστηκανε,
αλλα κυριως απο Σλαβοφωνους .
Οποτε η συνειδηση τους δεν ηταν απορια καποιου»» εξελληνισμου»’ απο τον περιγυρο
η απο καποιο εθνος κρατος που δεν υπήρχε τέτοιο στη περιοχή
αλλα την ειχανε λογω της ελληνικής τους καταγωγής .
Αλλωστε πολλα χωριᨨ¨ελληνοαλβανων¨¨¨-διγλωσσων Ελλήνων
της Κορυτσας αυτή τη φορά
[περιοχής που συνόρευε με τα χωριά αυτά και τα τεκτενόμενα της περιοχής ]
κλαψανε-θρηνησανε για τον Παυλο Μελα.
¨¨Ζονιες βαν ε για θανε
Καπεταν Παυλο Μελανε
Ε βρανε Ζονιε ε βρανε
Καπεταν Παυλο Μελανε κλ𨨨¨
Οι Αρβανίτες
ηταν ειναι και θα ειναι Ελληνες
οπου και αν κατοικουν και οσο και αν εχουν προσπαθησει να τους αλλαξουν τη συνείδηση.
Η επιρροή των αλβανικών στην ελληνική γλώσσα
https://www.protothema.gr/stories/article/1353891/i-alvaniki-glossa-kai-i-penihri-suneisfora-tis-sta-ellinika/
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ Οι Αρβανιτες της Αττικοβοιωτιας και Ευβοιας και Λατινοκρατια (Φραγκοι Καταλανοι Ενετοι και Φλωρεντιανοι) 1205 -1456 (αναφορες και για την περιοχη του νυν Κορωπι/Κουρσαλα)
Μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινουπολης κατά την Δ’ Σταυροφορια (1204) κατελήφθη μαζι με άλλες περιοχές και η μέχρι τότε Βυζαντινή Αττικοβοιωτία από τους Φραγκους Σταυροφορους το 1205 οπού και ίδρυσαν το Δουκατο Αθηνών το οποιο, και διατηρήθηκε ως την κατάληψη των Αθηνών από τους Οθωμανούς, το 1456, έχοντας συμπληρώσει 251 έτη ζωής.
Ειχε προηγηθεί η φοβερή επιδρομή των Νορμανδών που ειχε αφανίσει την περιοχη των Θηβων /Βοιωτιας καθώς και άλλες γειτονικές περιοχες το 1148-1149..με αιχμαλωσία και μεταφορά χιλιάδων κατοίκων από αυτές τις περιοχές στη Ν Ιταλία και Σικελια (βλπ διαδίκτυο).
Η Λατινοκρατία στην Αττικοβοιωτία χωρίζεται σε τέσσερις περιόδους ..Στην Φραγκική από τον οίκο των Ντε λα Ρος (1205-1311)..την Καταλανική (1311-1388) την Φλωρεντιανή/ Ατζαγιολι από Φλωρεντία/Ιταλία (1388- 1456) με ενδιάμεσα την λιγόχρονη Ενετική(1392-1405).
Σαν Αρβανιτες μας ενδιαφέρει κυρίως η Καταλανική περίοδος που συνδέεται με την πρωτη εγκατάσταση Αρβανιτών στην Αττικοβοιωτία και Φθιώτιδα και η Φλωρεντιανή περιοδοςι. Για την φραγκοκρατία των Ντε λα Ρος έχουν γραφτεί πολλά και δεν έχουν σχέση με τους Αρβανίτες..
Η πρώτη λοιπον πολυπληθής εγκατάσταση Αρβανιτών έγινε περι το 1380-82 επι Καταλανων όπως προκύπτει εξ έγγραφου των Βενετικών αρχων τος 1382 ευρισκομένου στο εις Βαρκελώνη αρχείο του στέμματος της Αραγονίας που απευθύνεται στον τοτε τοποτηρητή ολοκλήρου της Αττικοβοιωτιας υποκόμη Ροκαμβερδη από τον βασιλέα της Αραγονίας.Πετρο τον Δ.(πηγη Στ Παπανικολαου Το Κορωπι 1947, Παπαρηγοπουλος κα ). και αφόρα τους ευρισκόμενους Αρβανιτες εις Θεσσαλίαοι οποίοι καταδυνάστευαν από το 1309 “αβασίλευτοι” τις εκεί Φράγκικες κτήσεις, Βυζαντινα εδάφη, κλπ. να εγκατασταθουν στην Αττικοβοιωτια..
Τοτε λογω των πολέμων, επιδρομών, πειρατείας αλλά κυρίως λογω των ασθενειών/επιδημιών ο πληθυσμός στην Αττικοβοιωτία είχε τότε συρρικνωθεί δραματικά.. Κατοικήσιμες πόλεις φαίνεται επι Καταλανων να ήταν μόνον η Αθηνά, τα Μέγαρα και η Θηβα με λιγοστό πληθυσμό…
Οι τότε Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν σε πολυάριθμους οικισμούς ως επι το πλείστον, κοντά/διπλά στα σπίτια των Καταλανων τιμαριούχων εργαζόμενοι στα κτήματα των σε καθεστώς αντιμισθίας..
Στο Κορωπι διασώζονται ονόματα απο Καταλανικούς συνοικισμούς/οίκους οπως.. του Πετρου Παλατη , του Ρεγγουριου Λεπουρη , του Πετρου Μαρτινι ντε Αλγγεζιρα (Λιαγκεσιριζα)..(Θα επανελθουμε σε άλλη αναρτηση).Επισης θρύλοι διηγούνται για την εγκατάσταση Αρβανιτών κάτω από το καστρο του Χριστου η Φιλιατι (το χωριου στον Αγιο Δημητρη Μπουρμπουτσανας)εις την περιοχη του άλλοτε αρχαίου Δημου του Σφηττου ….Για την εγκατάσταση στην Περιοχη Λαμπιρικα δεν έχουμε πληροφορίες..
Δευτερη και πολυπληθεστερη εγκατασταση Αρβανιτων περι το 1417-25 (Δουκας Αθηνων Αντωνιος Α Ατζαγιολι 1402-1435) όταν ο Καρολος Τοκος γαμπρος του Νεριου Α Ατζαγιολι (δουκας των Αθηνων 1388- 1394) κατέλαβε το δεσποτάτο της Ηπείρου το 1417 από τους Αλβανούς φυλάρχους (Κάρολος Τόπια, Πέτρος Λιόσας και Μπούα-Σπάτα) οι όποιοι ήταν κύριοι του δεσποτάτου από το 1358 έως το 1417.(πηγή Τα χρονικα της Ηπειρου κα ).
Τοτε ισχυροί Αλβανικοί οίκοι και φύλαρχοι (οι Μπουα) όπως ο Μπαλας ο Λιοσης ο Σπατας κλπ εφυγον από την Νότια Αλβανία και μετοίκησαν αθρόως με τους περι αυτών (την φαρα τους) εις την Αττικοβοιωτία …αλλάζοντας εκ νέου το τοπίο δίνοντας εις τα χωρία και οικισμούς που εγκαταστάθηκαν, τα ονόματα από τους Μπουα (αρχηγου/φυλαρχους) και από περιοχές/τοπωνυμια της Νοτίου Αλβανίας .(Λιαπηδες- Τοσκηδες) Πηγη (Χρονικό Ηπειρου- Στ Πανικολαου κα)
Αυτό προκύπτει εξ έγγραφου της Βενετικής πολιτειας της 12 μαιου του 1424 εις την οποια δίνεται αδεία από τους Βενετούς να εγκατασταθούν 300 οικογένειες Αλβανων από την Αττική οπου είχαν αφιχθεί πρόσφατα, στην Εύβοια. Είναι η διαμαρτυρία από τον δούκα των Αθηνών Αντώνιο Α Ατζαγιολι προς τους Βενετούς που κατείχαν τότε την Εύβοια. Η Βενετικη πολιτεία την 21η Ιανουαρίου 1425 επέτρεψε σε όσους το επιθυμούν να επιστρέψουν εις Αττικοβοιωτία. Δεν γνωρίζουμε αν επέστρεψαν και πόσοι επέστρεψαν, αλλά από το πλήθος των Αρβανίτικων οικισμών (ειδικά στην Νότια Εύβοια) θεωρούμε ότι ελάχιστοι επέστρεψαν .(Πηγη Στ Παπανικολαου. Καμπουρογλου, Παπαρηγοπουλος κα )
Ο Αντωνιο Ατζαγιολι παρεχώρησε στους Αρβανίτες Μπουα φυλαρχους/αρχηγους γαίες/τιμάρια τα οποία και εγιναν αφετηρία για κτίσιμο οικισμών παίρνοντας το όνομα του ιδρυτή φυλάρχου. Μπουα Σπατας/Σπατα, Μπουα Γκινη Μαρκοπουλο/Μαρκοπουλο, Μπουα Λιοπας/ Λιοπεσι (του Λιοπα), Κουβαλάς, Κιουρκας, Μπάλας κλπ κλπ
Τα δε χωριά η οι οικισμοί που κτίστηκαν τότε ήταν όλα στην ενδοχωρα/Μεσογειακα και «:κρυμμένα» για την αποφυγη και εντοπισμό από πειρατές και επιδρομές..έτσι ώστε περιηγητες μεχρι και 17ο αιώνα να περιγράφουν τα Μεσογεια (σχεδον) σαν ερημη γη..(σε άλλη αναρτηση περι περιηγητών. Τα δε “παράλια” κατοικήθηκαν μετά το 1840 με την πάταξη της πειρατειας.. Επισης οι πυρήνες των τοτε χωρίων ηταν οργανωμένοι σε Μπιζανια (οχυρα/φρουρια) . Το ονομα συνοικιών Μπιζάνι υπάρχει ακόμα και σήμερα στο Κορωπί, στο Μαρκόπουλο, στην Κερατέα κλπ.. με χαρακτηριστικά οχυρού που διασώζονται μέχρι σήμερα..(σε άλλη ανάρτηση για το Μπιζάνι Κουρσαλα .την ομώνυμη συνοικία του Κορωπιου.)
Τοτε έχουμε και την αλλαγή όλων σχεδόν των τοπωνυμίων και περιοχών στην Αρβανίτικη γλώσσα η οποία ήταν περιγραφική, δηλαδή δίνοντας ονόματα σε τι “εβλεπαν”.. (Στο Κορωπι…Κοντρα κουκιε, κριεζι, κριεμαδ, Φουσα κοντρατσι, Φουσα κρο, νταριβιρι, κορυτες, ντρασα, κοντρες πραρι κλπ κλπ)
Στο Κορωπι(περιοχή Κουρσαλα) φαινεται να παρέμεινε μόνον ένας οικισμός με το “Ελληνικο” όνομα του .. Αυτος του Λαμπρικα/Λαμπτραι ..
Για τα λίγα φραγκικά τοπωνύμια, Φραγκικα μνημεια/ιχνη κλπ που εχουν απομείνει στην περιοχη Κουρσαλα/Κορωπι από αυτήν την περίοδο θα ασχοληθούμε σε άλλη ανάρτηση…