…άλλη μια σύγκρουση με τον Γιώργο Μαργαρίτη

Ο Γιώργος Μαργαρίτης (όχι ο γνωστός τρικαλινός λαϊκός αοιδός), αλλά ο ιστορικός που τυχαίνει να διδάσκει στο  Τμήμα Πολιτικών Επιστημών  του Α.Π.Θ., είναι γνωστός σε αρκετούς που ασχολούνται με τα της δεκαετίας του ’40. Τον γνώρισα, μετά από ιδιαίτερη προτροπή του πατέρα μου που ασχολείται επισταμένως με τη δεκαετία αυτή, από το σημαντικό έργο του (δίτομο) «Ιστορία του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, 1946–1949«. Η εικόνα που διαμόρφωσα εκείνη την εποχή ήταν πολύ θετική… μέχρι που διάβασα μια συνέντευξη που είχε δώσει στο «Βιβλιοδρόμιο» των Νέων με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του  για τους Τσάμηδες, μειονότητες κ.λπ.  Εκεί συνειδητοποίησα
-ότι η ματιά του ανθρώπου αυτού είναι εντελώς ιδεολογικοποιημένη,
-ότι του λείπει αποδεικτικό υλικό (αλλά αυτό το ξεπερνά εύκολα, so what?),
-ότι μπερδεύει ανόμοια πράγματα απλώς και μόνο για να στηρίξει το σχήμα που προτείνει,
-ότι αδυνατεί να κατανοήσει τα νέα ρεύματα και να σεβαστεί το λαό στα σημεία εκείνα που η έκφρασή του ή η διεκδίκησή του υπερβαίνει τα ιδεολογικά και διανοητικά όρια που διαμορφώνουν την υποκειμενικότητα του ανδρός.

.

Για τα σημεία εκείνα που μας αφορούσαν έγραψα μια αντίκρουση με τίτλο «Ο κ. Μαργαρίτης, οι Πόντιοι και οι Λευκές Σελίδες» η οποία φυσικά και δεν δημοσιεύτηκε από τους υπεύθυνους τους «Βιβλιοδρόμιου», μιας και όπως κατάλαβα, πολύ καλά αρκετά αργότερα, ανήκαν στο ρεύμα της Άρνησης της Γενοκτονίας και λίγο πολύ τους ενοχλούσαν όλα αυτά τα καινοφανή περί Γενοκτονίας που άρχισαν να ψελλίζουν οι απόγονοι  των προσφύγγων-τουρκόσπορων, χαλώντας τους την εκσυγχρονιστική ή παλαιοκομμουνιστική (ανάλογα) Νιρβάνα… Το κείμενο αυτό το ανάρτησα στο μπλογκ μου ως …«μια “συζήτηση” με τον Γιώργο Μαργαρίτη»...

Στη συνέχεια βέβαια ο Μαργαρίτης, ως κλασικός σταλινικός και δη παλαιοελλαδίτης, χτύπησε δις. Πρώτα με μια αλήτικη-χουλιγκάνικη παρέμβασή του μετά την εισήγησή μου στο συνέδριο της Παντείου…  και στη συνέχεια με ένα αντιδραστικό, ηλίθιο, μνησίκακο και εμπαθές κείμενο στην «‘Εφημερίδα των Συντακτών»  με αφορμή την επέτειο της Γενοκτονίας και τη συζήτηση για την ποινικοποίηση της Άρνησης.  Είναι πολύ κρίμα που ο Μαργαρίτης δέχεται να μετατρέπεται σ’ ένα από τους τελευταίους απολογητές του σταλινισμού, αλλά και του παραδοσιακού αντιπροσφυγικού αντιλαϊκού πνεύματος, όπως και να συν-αγελάζεται με τους στρατευμένους ιδεοληπτικούς της Επιτροπής Ιστορίας του ΚΚΕ. Αλλά αυτά είναι επιλογές!!! Το κείμενό του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» -που  αναρτάται μετά το δικό μου παρακάτω- απαντήθηκε δια μέσου των σελίδων της «Εφ.Συν».  Στη συνέχεια υπάρχει και το εξαιρετικό σχόλιο της Σάρας Χαλκίδη… Η απάντησή μου είναι η εξής: 

.

Για τη Γενοκτονία στην Ανατολή και τη νεοελληνική αντίδραση

Του Βλάση Αγτζίδη*

http://www.efsyn.gr/?p=61612

Η πρόσφατη συζήτηση που έγινε με αφορμή το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο και αφορούσε την ποινικοποίηση ή μη την αναγνωρισμένων Γενοκτονιών από το ελληνικό κράτος, έφερε στην επιφάνεια απωθημένες μνήμες, άγνωστες σελίδες της Ιστορίας, διαφορετικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις και θύμισε τον τρόπο με τον οποίο υποδέχτηκε η «μητέρα-πατρίδα» τους πρόσφυγες του 1922 και συνειδητά αποφάσισε να «εξορίσει» από τη συλλογική μνήμη μια τραυματική ιστορική εμπειρία. Ο κατασταλτικός και ρατσιστικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν οι πρόσφυγες του ’22 από τις ελλαδικές ελίτ και η απόκλιση των ιδιαίτερων συμφερόντων τους από τα συμφέροντα του ελλαδικού Βασιλείου δεν άφησαν και πολλά περιθώρια για ενσωμάτωση και της δικής τους ιστορικής εμπειρίας στο συλλογικό εθνικό αφήγημα.

.

Κατάλληλες συνθήκες θα δημιουργηθούν μόλις τη δεκαετία του ΄80. Διαμορφώθηκε ένα νέο ιστοριογραφικό ρεύμα, προερχόμενο από τις ομάδες των θυμάτων, που συνομίλησε με τους Τούρκους αντιεθνικιστές ιστορικούς και πρότεινε νέες ερμηνευτικές σταθερές. Ετσι, σε ιδεολογικό επίπεδο ξαναβρέθηκε το νήμα που τους ένωνε με την άλλη Αριστερά, αυτή που βασίζεται στις αναλύσεις των Γληνού, Σκληρού και Λούξεμπουργκ.

.

Τα κύρια σημεία διαφοροποίησης της προσφυγικής ερμηνείας από την κατεστημένη ελλαδική είναι τα εξής:

.

-Η εθνική εκκαθάριση των χριστιανικών πληθυσμών (Ελλήνων της Ανατολής, Αρμενίων, Ασσυροχαλδαίων) από τον μιλιταριστικό τουρκικό εθνικισμό εντάσσεται σε μια αυτόνομη ενδο-οθωμανική διεργασία και όχι στο πλαίσιο της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης. Η Γενοκτονία των ανεπιθύμητων κοινοτήτων, ως ένας τρόπος εθνικιστικής «τακτοποίησης», δρομολογήθηκε λίγο μετά το 1908, αποφασίστηκε το 1911, οργανώθηκε το 1913 και άρχισε να υλοποιείται από το 1914. Η διαδικασία αυτή εισήγαγε στην εμπειρία της ανθρωπότητας τη μεθοδευμένη στοχοποίηση πληθυσμών και στην κυνική οργάνωση των σφαγών, κάτι που θα κορυφωθεί με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας από τους Ναζί –ιδεολογικά συγγενείς των Νεότουρκων- λίγες δεκαετίες αργότερα.

.

-Από τα 3,5 περίπου εκατομμύρια των χριστιανών της Ανατολής (Αρμενίων, Ελλήνων, Ασσυροχαλδαίων), επέζησαν λίγες δεκάδες χιλιάδες μετά το τέλος των γεγονότων. Ειδικά από την οθωμανική ελληνική κοινότητα, που ξεπερνούσε τα 2 εκατομμύρια, καταμετρήθηκαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα το ’28 λίγο περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια.

.

-Από άποψη κατηγοριοποίησης του φαινομένου, η γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής μπορεί να συσχετιστεί με τη γενοκτονία των ιθαγενών της Αμερικής και της Αυστραλίας από τους Αγγλοσάξονες, των νοτιοαμερικάνων από τους Ισπανούς, των Εβραίων από τους Γερμανούς, των μουσουλμάνων από τους Σέρβους και των Παλαιστινίων από τους Ισραηλινούς.

.

Ενδιαφέρον έχει το πως αντιμετώπισε ο παραδοσιακός πολιτικός χώρος τα αιτήματα για αναγνώριση της Γενοκτονίας. Κατ’ αρχάς ο κοινοβουλευτικός κόσμος αποφάσισε το 1994 και το 1998 να αναγνωρίσει ομοφώνως τις Γενοκτονίες. Υπό την πλήρη συμφωνία του σοσιαλδημοκρατικού ΠΑΣΟΚ, της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας και της Αριστεράς (ΚΚΕ και Συνασπισμός), ενώ απουσίαζε τότε από το κοινοβουλευτικό πολιτικό προσκήνιο κάθε ίχνος ακροδεξιάς.

.

Στη συνέχεια, η Δεξιά και η Ακροδεξιά που ιστορικά υπήρξαν οι μεγαλύτεροι εχθροί του προσφυγικού ελληνισμού καθ’ όλο το Μεσοπόλεμο και έως το 1981, φάνηκε ότι ενσωμάτωναν εργαλειακά και εύκολα -αμνήμονες ούσες- τα προσφυγικά αιτήματα. Ειδικά, όσον αφορά την Ακροδεξιά, που έλκει την καταγωγή της από τη μεταξική αντιμικρασιατική παράδοση και αναπτύσσεται ραγδαία στις μέρες μας υπό τη μορφή του νεοναζιστικού μορφώματος, παρατηρούμε την υιοθέτηση μιας στρατηγικής «δούρειου ίππου». Υπερθεματίζει επί των προσφυγικών αιτημάτων εργαλειοποιώντας τα συνθήματά τους, διαστρεβλώνοντας τελείως το περιεχόμενό τους και προσδίδοντας σ’ αυτά ένα ακραίο σοβινιστικό και ρατσιστικό περιεχόμενο. Συνδυάζει τα αιτήματα αυτά με τη γενικότερη δυσαρέσκεια, την κοινωνική ανέχεια, την ανασφάλεια προτείνοντας ένα ασφαλές εθνικιστικό καταφύγιο ιδεών. Ακολουθεί και σ’ αυτά τα ζητήματα την στρατηγική που πολύ καλά περιέγραψε η Βασιλική Γεωργιάδου: «Απέναντι στους διαμαρτυρόμενους δεν προσφέρει πρόταση πολιτικής αλλά ένα είδος δικαίωσής τους και ανακούφισης, ότι δηλαδή είναι εύλογοι οι λόγοι δυσαρέσκειας τους. Η ακροδεξιά δικαιώνει, με άλλα λόγια, την πολιτική διαμαρτυρία. Συνήθως, τα υπόλοιπα κόμματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής προσπαθούν να απαντήσουν με πολιτικές προτάσεις στα αισθήματα και τις καταστάσεις της διαμαρτυρίας. Η ακροδεξιά, από την άλλη, έχει ως στρατηγικό στόχο να θεμελιώσει αυτά τα αισθήματα δυσαρέσκειας».

.

Βοηθό σ’ αυτήν της την προσπάθεια -που προς το παρόν δεν φαίνεται να αποδίδει καρπούς- βρίσκει τη στάση μέρους της Αριστεράς, που δίνει την εντύπωση ότι αποστασιοποιείται καλυπτόμενη από έναν αγνωστικισμό. Κάποιες φορές εμφανίζεται και η γελοιοποίηση και η συκοφάντηση των προσφυγικών αιτημάτων, στάση πολύ επικίνδυνη σε μακροκοινωνικό επίπεδο. Στη στάση αυτή συναντούμε ένα ενδιαφέροντα μετασχηματισμό της παλιάς δυσαρέσκειας που προκαλούσαν οι πρόσφυγες στις «ντόπιες» ελίτ και συνοδεύονταν από κακεντρέχεια και μοχθηρία, σε μια σύγχρονη μνησίκακη στάση, που βασίζεται σε εχθρικά συναισθήματα και σε μια φιλέκδικη διάθεση, που προκύπτει μάλλον από την ασυμφωνία των ερμηνειών.

.

Η στάση αυτή, που φαίνεται να προκύπτει από ιδεολογικές ακυρώσεις, εκτός από εξυπηρετική της Ακροδεξιάς στρατηγικής, αντιστρέφει τις αξίες, προσπαθεί να αιτιολογήσει τις Γενοκτονίες, λειτουργεί με τη λογική της «εξίσωσης του αίματος».

.

Προσπαθώντας να ερμηνεύσουμε μια δυσερμήνευτη στάση, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε μπρος στο φαινόμενο όπου οι αμφισβητημένες παλιές αξίες μένουν στο παρασκήνιο του ψυχισμού χωρίς να γίνονται αντιληπτές και καθορίζουν το κανονιστικό πλαίσιο αναφοράς. Επί της ουσίας, κάποιοι που επιμένουν στα παλιά ελλαδικά ερμηνευτικά σχήματα και αρνούνται να αποδεχτούν ότι υπάρχουν νέοι τρόποι προσέγγισης, υιοθετούν συμπεριφορές ενεργητικής μνησικακίας ως τρόπο αντιμετώπισης όσων αναζητούν νέες ερμηνείες και προβάλλουν ιστορικά δεδομένα, που αποκαλύπτουν ότι οι Γενοκτονίες στην Ανατολή υπήρξαν βασικό συστατικό του μετασχηματισμού μιας πολυεθνικής Αυτοκρατορίας σε έθνος-κράτος.

Το άρθρο του Γιώργου Μαργαρίτη είναι το:

Στον Γ. Μαργαρίτη απάντησε και η Σάρα Χαλκίδη μέ ένα εξαιρετικό κείμενο που δημοσιεύτηκε στο «Πόντος και Αριστερά»:

Αγαπητέ κύριε Μαργαρίτη,

Η εισαγωγή σας στο άρθρο σας με τίτλο «Η γενοκτονία των ιστορικών και της ιστορίας» στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 10/6  με παρακίνησε να εκφράσω κάποιες σκέψεις.

Προέρχομαι από τον χώρο της «αγοράς», είμαι Διευθύντρια εταιρικής ανάπτυξης σε επιχειρηματικό όμιλο  και θεωρώ την ιστορία ένα σημαντικό εργαλείο στη δουλειά μου (όπως άλλωστε  και το σύγχρονο  management).

Έχω την εντύπωση  ότι η αναφορά σας στη σχετική με το Γαλιλαίο διαφήμιση, δεν έχει σχέση με τη γενοκτονία του Ελληνισμού της Ανατολής , που βρέθηκε στο επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου.  Θα συμφωνήσω   μαζί σας, ότι το ζήτημα αυτό είναι αρκετά σοβαρό για να το αντιμετωπίσουμε με χιούμορ. Ο ρατσισμός δεν σηκώνει αστεία! Θέριεψε μέσα στην ελληνική κοινωνία , τρεφόμενος από υπαρκτά προβλήματα. Δυστυχώς όλα τα πολιτικά κόμματα του κοινοβουλίου  συμπεριλαμβανομένου και του ΚΚΕ (που δεν αναφέρετε στον επιμερισμό ευθυνών)  απέφευγαν να σταθούν  στα προβλήματα που το γεννούσαν. Εννοείται ότι το τραγικό μερίδιο ευθύνης ανήκει στα κόμματα εξουσίας…

Αυτό που θλίβει είναι ότι η αριστερά δεν μπόρεσε να αρθρώσει πειστικό λόγο και έδωσε το περιθώριο στη Χρυσή Αυγή να καπηλεύεται με προκλητικό τρόπο κρίσιμες πλευρές της νεώτερης ιστορίας. Όταν ακόμη υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία  ζωντανές τραυματικές μνήμες κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σχίζει αυτές τις σελίδες της ιστορίας ή να τις αντιμετωπίζει με ειρωνείες. Από την επιχειρηματολογία σας καταλαβαίνω ότι ο όρος γενοκτονία δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταστροφή του Ελληνισμού της Ανατολής. Αλήθεια πως χαρακτηρίζετε την εν ψυχρώ άμεση ή έμμεση εξόντωση 800.000 Ελλήνων από του Νεότουρκους με μόνο κριτήριο τη γλώσσα και τη θρησκεία; Μπορεί αυτή  η εξόντωση που σχεδιάσθηκε το 1908 και άρχισε να  υλοποιείται από το 1914 να θεωρηθεί παράπλευρη απώλεια της  ιμπεριαλιστικής εκστρατείας του Ελλαδικού κράτους  που έγινε χρόνια μετά;

Σε μία περίοδο πολύπλευρης κρίσης, είναι λογικό να αναζητάμε ως πολίτες απαντήσεις ,και από την ιστορία , στο ερώτημα πως φθάσαμε ως εδώ.. Από τους ιστορικούς περιμένουμε  να μη προσβάλλουν τη μνήμη μας και να μιλάνε με λογικά επιχειρήματα. Και μιας και αναφέρατε το Γαλιλαίο, επιτρέψτε μου να πω πως ο Γαλιλαίος ως έξυπνος και ισορροπημένος άνθρωπος μάλλον με χιούμορ θα είχε αντιμετωπίσει τη σχετική διαφήμιση.

Η διαπόμπευση του ονόματος του είναι επί της ουσίας : όταν αγνοούνται επιστημονικά ευρήματα και εμμένουμε σε λαθεμένα θέσφατα. 

Η ερμηνεία πχ του Λένιν για το φαινόμενο του Νεοτουρκισμού αποδείχθηκε λανθασμένη , άσχετα αν ο Λένιν ήταν μία μεγάλη προσωπικότητα. Με το να δημιουργούμε όμως Πάπες, στην ουσία αφήνουμε περιθώρια για Ιερές Εξετάσεις. Αυτό ναι , προσβάλει τον Γαλιλαίο !

Με εκτίμηση στον νηφάλιο και αντικειμενικό επιστημονικό διάλογο.

Σάρα Χαλκίδη

-Ανοιχτή επιστολή στον Γιώργο Μαργαρίτη

-Ανοιχτή επιστολή στον Γιώργο Μαργαρίτη

Επίσης διαβάστε: 

Ο εκβαρβαρισμός της Ευρώπης και η αμνησία των νεοελλήνων ιστορικών…

https://kars1918.wordpress.com/2014/06/22/wild-neo-greeks/

_____________________________________________________________________________
—————————————————————————————————————————

« Η ομορφιά των μαθηματικών

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ Soma (Σώμα) των Ελλήνων »