Καλό ταξίδι Νίκο….

ΝΙΚΟΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ  

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ

Tην Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013 αποχαιρετήσαμε στο Α΄Νεκροταφείο Αθηνών τον Νίκο Πετσάλη Διομήδη, εκλεκτό φίλο και άριστο ιστορικό. To υπό έκδοση πολύτομο έργο του για την περίοδο 1910-1920 είναι ένα κορυφαίο έργο και θα αποτελέσει την κύρια επιστημονική βάση για όλους όσους μελετούν εκείνο το μεγάλης σημασίας ιστορικό μεταίχμιο.  Ο Νίκος είχε εκείνη τη σπάνια στόφα του διανοούμενου, που τόσο απουσιάζει από την σημερινή Ελλάδα.  Βασιζόταν στις δυνάμεις του, αδιαφορούσε για την εξουσία,  δεν επιζητούσε την αποδοχή κανενός και περιφρονούσε βαθύτατα το επικρατόν εκείνο είδος των δημοσιοσχεσιτών, συνήθως άδειων και ανίκανων…

Ήταν ένας αυθεντικός ευπατρίδης! Ως άνθρωπος ήταν πολυδιάστατος: τεχνοκριτικός, συλλέκτης, ιστορικός.  

Κάποια βιογραφικά στοιχεία είναι τα εξής: «Ο Νίκος Πετσάλης – Διομήδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943 και μεγάλωσε σε περιβάλλον με παράδοση στα γράμματα και τις τέχνες. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και ιστορία στο Λονδίνο, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ (1975). Συμβολή στην διπλωματική ιστορία αποτελούν κυριώς τα έργα του: «Greece at the Paris Peace Conference, 1919» (Θεσσαλονίκη 1979, και μελλοντικά στα ελληνικά) και «Η Ελλάδα των δύο κυβερνήσεων, 1916-1917» (Αθήνα 1986). Το ενδιαφέρον του για τα εικαστικά τον έκανε να ιδρύσει την αίθουσα τέχνης «Το τρίτο μάτι» (1979-1993), στην οποία οργάνωσε πάνω από 120 εκθέσεις. Στον τομέα αυτό κυριότερα έργα του είναι ο μοναδικός ως σήμερα πλήρης κατάλογος (catalogue raisonne) έργου Έλληνα καλλιτέχνη, «Ghika 1920-1940» (Αθήνα 1979, και μελλοντικά δεύτερος τόμος, 1940-970), και «Σπύρου Βασιλέιου, οι ξυλογραφίες» (Αθήνα 1981). Για το βιβλίο του «Άγνωστη Κάλλας» εργάστηκε έξι ολόκληρα χρόνια, όσα και για το «Συνέδριο του 1919» και για τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα.»

Παρακάτω αναρτιούνται κάποιες χαρακτηριστικές φωτογραφίες από τους τελευταίους μήνες της ζωής του, καθώς και το σημείωμα ενός παλιού του φίλου :

Με μια φιλική συντροφιά κάπου στη Νέα Κηφισιά

Στο στούντιο του ραδιοφωνικού σταθμού του Σκάι, κατά την εγγραφή των εκπομπών για τη
Μικρασιατική Καταστροφή: 

Στο Σεμινάριο Ιστορίας στην Κηφισιά με μένα και τον Γιάννη Χρονόπουλο

Σε μια φιλική παρέα: τη Λήδα Ιστικοπούλου, τον Άρη Καρατζά, τον Χρήστο Γαλανίδη, τηνΈλενα Γεμελιάρη, την Ίριδα Τζαχίλη…

Στο Σεμινάριο Ιστορίας, συζητώντας με τον Χρ. Γαλανίδη για τη Δημοκρατία του Πόντου

Ένας καλός φίλος (Π.Κ.) που παρακολουθεί το Σεμινάριο Ιστορίας, με τη γνωστοποίηση του θανάτου του Νίκου Πετσάλη-Διoμήδη έστειλε το εξής μήνυμα :
«Είμαστε οι τελευταίοι που γοητευτήκαμε με όσα απλόχερα μας πρόσφερε από τις αναζητήσειs  του.»

——————————————————————

ΤΟ ΤΕΛΟΣ:   Μια θλιθερή, βροχερή μέρα κάπου στη γη της Αττικής…

«Ποία τοῦ βίου τρυφὴ διαμένει λύπης ἀμέτοχος; Ποία δόξα ἕστηκεν ἐπὶ γῆς ἀμετάθετος; Πάντα σκιᾶς ἀσθενέστερα, πάντα ὀνείρων ἀπατηλότερα· μία ῥοπὴ καὶ ταῦτα πάντα θάνατος διαδέχεται…. Πάντα ματαιότης τὰ ἀνθρώπινα, ὅσα οὐχ ὑπάρχει μετὰ θάνατον, οὐ παραμένει ὁ πλοῦτος, οὐ συνοδεύει ἡ δόξα·ἐπελθὼν γὰρ ὁ θάνατος, ταῦτα πάντα ἐξηφάνισται…. «

——————————————————-

——————————————————————-

—————————————————————————————

—————————————————
——————————
———–

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ

Συγκλονιστικό το άγγελμα από τη Λωζάννη. Ο αγαπημένος φίλος, ο ρέκτης ιστορικός ερευνητής, ο διανοούμενος με το τόσο ευρύ πνεύμα, ο Νίκος Πετσάλης-Διομήδης έφυγε απροσδόκητα. Άνθρωπος με τεράστια πνευματική καλλιέργεια, που βίωνε την Ελλάδα και τον Ελληνισμό μέσα από τη δική του δημιουργική αγωνία, ένας ιδανικός λάτρης της τέχνης, της μουσικής και πρωτίστως της σύγχρονης ιστορίας, δεν υπάρχει πια – όσο κι αν φαίνεται απίστευτο. Ούτε καν εβδομήντα χρονών, στο απόγειο της συγγραφικής προσφοράς του, απήλθε εντελώς απροσδόκητα την περασμένη Τετάρτη, 6 Φεβρουαρίου 2013…

Καταμετρήσαμε σ’ αυτόν τον μάταιο κόσμο κάποιες δεκαετίες στενής φιλίας μέχρι σήμερα, ιδίως λόγω των κοινών ενδιαφερόντων μας για τη σύγχρονη ιστορία. Άπειρες και ποικίλες οι γνώσεις του, εξαιρετικά τελειομανής στην έρευνα και τη διατύπωση του συγγραφικού έργου του. Δεν είναι κοινότυπο να λεχθεί ότι ο Νίκος Πετσάλης-Διομήδης με την απόσυρσή του από τα εγκόσμια πραγματικά φτωχαίνει την ιστορική έρευνα την Ελλάδα. Δυστυχώς δεν ευδόκησε να δει τυπωμένο το τελευταίο ογκώδες έργο του για τον Ελευθέριο Βενιζέλο στα χρόνια 1912-1920, που μόλις είχε ολοκληρώσει έπειτα από πολλών ετών κοπιώδη εργασία. Χωρίς υπερβολή θα έλεγα ότι ήταν πια ο τελευταίος προικισμένος ιστορικός με βαθυστόχαστη ματιά.

Παράλληλα υπήρξε διακεκριμένος τεχνοκριτικός και κάτοχος ανεκτίμητης συλλογής έργων τέχνης, από τους πλέον ειδικούς στη χώρα μας, αν και αθόρυβος.

Ασφαλώς τη μεγάλη δημοσιότητα και αναγνώριση (κρατικό βραβείο βιογραφίας μεταξύ άλλων) την έλαβε από τη μοναδική βιογραφία που έγραψε για τη μεγάλη Ελληνίδα ντίβα «Η άγνωστη Κάλλας», που κυκλοφόρησε στα ελληνικά και άλλες ξένες γλώσσες με μεγάλη επιτυχία. Το όνειρό του ήταν, τώρα που ολοκλήρωσε το έργο του για τον Βενιζέλο (κυριολεκτικά μνημειώδες μπορώ να πω, καθώς μου είχε κάνει την τιμή να μου δώσει να διαβάσω εκτεταμένα αποσπάσματά του, που είμαι βέβαιος ότι όταν κάποτε εκδοθεί θα αλλάξουν πολλά δεδομένα για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο), μόχθο μιας ολόκληρης σχεδόν δεκαετίας, να ασχοληθεί με τον αγαπημένο του Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, για τον οποίο ήλπιζε ότι θα κατάφερνε να τελειώσει μια εκτεταμένη βιογραφία του.

Θα τον θυμόμαστε με εξαιρετική αγάπη…

Δημοσθένης Κούκουνας

Advertisements

« Αναζητώντας την «αρχή του κακού»!

Ο Ερντογάν, οι κεμαλικοί και τα «στρατόπεδα εκπαίδευσης τρομοκρατών» »