Καλό ταξίδι Νίκο….
ΝΙΚΟΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ
Tην Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013 αποχαιρετήσαμε στο Α΄Νεκροταφείο Αθηνών τον Νίκο Πετσάλη Διομήδη, εκλεκτό φίλο και άριστο ιστορικό. To υπό έκδοση πολύτομο έργο του για την περίοδο 1910-1920 είναι ένα κορυφαίο έργο και θα αποτελέσει την κύρια επιστημονική βάση για όλους όσους μελετούν εκείνο το μεγάλης σημασίας ιστορικό μεταίχμιο. Ο Νίκος είχε εκείνη τη σπάνια στόφα του διανοούμενου, που τόσο απουσιάζει από την σημερινή Ελλάδα. Βασιζόταν στις δυνάμεις του, αδιαφορούσε για την εξουσία, δεν επιζητούσε την αποδοχή κανενός και περιφρονούσε βαθύτατα το επικρατόν εκείνο είδος των δημοσιοσχεσιτών, συνήθως άδειων και ανίκανων…
Ήταν ένας αυθεντικός ευπατρίδης! Ως άνθρωπος ήταν πολυδιάστατος: τεχνοκριτικός, συλλέκτης, ιστορικός.
Κάποια βιογραφικά στοιχεία είναι τα εξής: «Ο Νίκος Πετσάλης – Διομήδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943 και μεγάλωσε σε περιβάλλον με παράδοση στα γράμματα και τις τέχνες. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και ιστορία στο Λονδίνο, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ (1975). Συμβολή στην διπλωματική ιστορία αποτελούν κυριώς τα έργα του: «Greece at the Paris Peace Conference, 1919» (Θεσσαλονίκη 1979, και μελλοντικά στα ελληνικά) και «Η Ελλάδα των δύο κυβερνήσεων, 1916-1917» (Αθήνα 1986). Το ενδιαφέρον του για τα εικαστικά τον έκανε να ιδρύσει την αίθουσα τέχνης «Το τρίτο μάτι» (1979-1993), στην οποία οργάνωσε πάνω από 120 εκθέσεις. Στον τομέα αυτό κυριότερα έργα του είναι ο μοναδικός ως σήμερα πλήρης κατάλογος (catalogue raisonne) έργου Έλληνα καλλιτέχνη, «Ghika 1920-1940» (Αθήνα 1979, και μελλοντικά δεύτερος τόμος, 1940-970), και «Σπύρου Βασιλέιου, οι ξυλογραφίες» (Αθήνα 1981). Για το βιβλίο του «Άγνωστη Κάλλας» εργάστηκε έξι ολόκληρα χρόνια, όσα και για το «Συνέδριο του 1919» και για τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα.»
Παρακάτω αναρτιούνται κάποιες χαρακτηριστικές φωτογραφίες από τους τελευταίους μήνες της ζωής του, καθώς και το σημείωμα ενός παλιού του φίλου :
Με μια φιλική συντροφιά κάπου στη Νέα Κηφισιά
Στο στούντιο του ραδιοφωνικού σταθμού του Σκάι, κατά την εγγραφή των εκπομπών για τη
Μικρασιατική Καταστροφή:
Στο Σεμινάριο Ιστορίας στην Κηφισιά με μένα και τον Γιάννη Χρονόπουλο
Σε μια φιλική παρέα: τη Λήδα Ιστικοπούλου, τον Άρη Καρατζά, τον Χρήστο Γαλανίδη, τηνΈλενα Γεμελιάρη, την Ίριδα Τζαχίλη…
Στο Σεμινάριο Ιστορίας, συζητώντας με τον Χρ. Γαλανίδη για τη Δημοκρατία του Πόντου
Ένας καλός φίλος (Π.Κ.) που παρακολουθεί το Σεμινάριο Ιστορίας, με τη γνωστοποίηση του θανάτου του Νίκου Πετσάλη-Διoμήδη έστειλε το εξής μήνυμα :
«Είμαστε οι τελευταίοι που γοητευτήκαμε με όσα απλόχερα μας πρόσφερε από τις αναζητήσειs του.»
——————————————————————
ΤΟ ΤΕΛΟΣ: Μια θλιθερή, βροχερή μέρα κάπου στη γη της Αττικής…
«Ποία τοῦ βίου τρυφὴ διαμένει λύπης ἀμέτοχος; Ποία δόξα ἕστηκεν ἐπὶ γῆς ἀμετάθετος; Πάντα σκιᾶς ἀσθενέστερα, πάντα ὀνείρων ἀπατηλότερα· μία ῥοπὴ καὶ ταῦτα πάντα θάνατος διαδέχεται…. Πάντα ματαιότης τὰ ἀνθρώπινα, ὅσα οὐχ ὑπάρχει μετὰ θάνατον, οὐ παραμένει ὁ πλοῦτος, οὐ συνοδεύει ἡ δόξα·ἐπελθὼν γὰρ ὁ θάνατος, ταῦτα πάντα ἐξηφάνισται…. «
——————————————————-
——————————————————————-
—————————————————————————————
—————————————————
——————————
———–
Συγκλονιστικό το άγγελμα από τη Λωζάννη. Ο αγαπημένος φίλος, ο ρέκτης ιστορικός ερευνητής, ο διανοούμενος με το τόσο ευρύ πνεύμα, ο Νίκος Πετσάλης-Διομήδης έφυγε απροσδόκητα. Άνθρωπος με τεράστια πνευματική καλλιέργεια, που βίωνε την Ελλάδα και τον Ελληνισμό μέσα από τη δική του δημιουργική αγωνία, ένας ιδανικός λάτρης της τέχνης, της μουσικής και πρωτίστως της σύγχρονης ιστορίας, δεν υπάρχει πια – όσο κι αν φαίνεται απίστευτο. Ούτε καν εβδομήντα χρονών, στο απόγειο της συγγραφικής προσφοράς του, απήλθε εντελώς απροσδόκητα την περασμένη Τετάρτη, 6 Φεβρουαρίου 2013…
Ασφαλώς τη μεγάλη δημοσιότητα και αναγνώριση (κρατικό βραβείο βιογραφίας μεταξύ άλλων) την έλαβε από τη μοναδική βιογραφία που έγραψε για τη μεγάλη Ελληνίδα ντίβα «Η άγνωστη Κάλλας», που κυκλοφόρησε στα ελληνικά και άλλες ξένες γλώσσες με μεγάλη επιτυχία. Το όνειρό του ήταν, τώρα που ολοκλήρωσε το έργο του για τον Βενιζέλο (κυριολεκτικά μνημειώδες μπορώ να πω, καθώς μου είχε κάνει την τιμή να μου δώσει να διαβάσω εκτεταμένα αποσπάσματά του, που είμαι βέβαιος ότι όταν κάποτε εκδοθεί θα αλλάξουν πολλά δεδομένα για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο), μόχθο μιας ολόκληρης σχεδόν δεκαετίας, να ασχοληθεί με τον αγαπημένο του Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, για τον οποίο ήλπιζε ότι θα κατάφερνε να τελειώσει μια εκτεταμένη βιογραφία του.
Φιλολογικό Μνημόσυνο για τον ΝΙΚΟ ΠΕΤΣΑΛΗ-ΔΙΟΜΗΔΗ
Την Πέμπτη, 28-2-213, 6-7.30 μ.μ στην «Έπαυλη Δροσίνη»-Βιβλιοθήκη Δήμου Κηφισιάς, (Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού) θα γίνει φιλολογικό μνημόσυνο για τον ιστορικό και τεχνοκριτικό Νίκο Πετσάλη Διομήδη. Στην εκδήλωση θα μιλησει η φιλόλογος Λία Βαλάτα-Τσιάμα, ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης, ο τ. πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Κωσταντίνος Σβολόπουλος, ο Χρήστος Γαλανίδης κ.ά. Θα προβληθούν επίσης αποσπάσματα από τις πρόσφατες παρεμβάσεις του στο Σεμινάριο Ιστορίας που διοργανώνεται στο πλαίσιο του «Ελεύθερου Πανεπιστημίου»
Ο Νίκος Πετσάλης Διομήδης απεβίωσε την Τετάρτη 13 Μαρτίου μετά από καρδιακό επεισόδιο στη Λωζάννη, όπου είχε μεταβεί για νε μελετήσει κάποια αρχεία που είχε εντοπίσει και αφορούσαν το έργο του. To υπό έκδοση πολύτομο έργο του για την περίοδο 1912-1920 είναι ένα κορυφαίο έργο και θα αποτελέσει την κύρια επιστημονική βάση για όλους όσους μελετούν εκείνο το μεγάλης σημασίας ιστορικό μεταίχμιο.
Ο Πετσάλης-Διομήδης, γόνος μιας ιστορικής φιλελεύθερης οικογένειας, είχε εκείνη τη σπάνια στόφα του διανοούμενου, που απουσιάζει πλήρως από τους διανοούμενους της σημερινής Ελλάδας. Γι αυτό και ήταν ουσιαστικά εκτός του κυρίαρχου συστήματος. Ως άνθρωπος ήταν πολυδιάστατος: τεχνοκριτικός, συλλέκτης, ιστορικός. Κάποια βιογραφικά στοιχεία είναι τα εξής: “Ο Νίκος Πετσάλης – Διομήδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943 και μεγάλωσε σε περιβάλλον με παράδοση στα γράμματα και τις τέχνες. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και ιστορία στο Λονδίνο, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ (1975). Συμβολή στην διπλωματική ιστορία αποτελούν κυριώς τα έργα του: “Greece at the Paris Peace Conference, 1919″ (Θεσσαλονίκη 1979, και μελλοντικά στα ελληνικά) και“Η Ελλάδα των δύο κυβερνήσεων, 1916-1917″ (Αθήνα 1986). Το ενδιαφέρον του για τα εικαστικά τον έκανε να ιδρύσει την αίθουσα τέχνης “Το τρίτο μάτι” (1979-1993), στην οποία οργάνωσε πάνω από 120 εκθέσεις. Στον τομέα αυτό κυριότερα έργα του είναι ο μοναδικός ως σήμερα πλήρης κατάλογος (catalogue raisonne) έργου Έλληνα καλλιτέχνη, “Ghika 1920-1940″ (Αθήνα 1979, και μελλοντικά δεύτερος τόμος, 1940-970), και “Σπύρου Βασιλέιου, οι ξυλογραφίες” (Αθήνα 1981). Για το βιβλίο του “Άγνωστη Κάλλας” εργάστηκε έξι ολόκληρα χρόνια, όσα και για το “Συνέδριο του 1919″ και για τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα.”
[…] Φιλολογικό Μνημόσυνο για τον ΝΙΚΟ ΠΕΤΣΑΛΗ-ΔΙΟΜΗΔΗ […]