Άρθρο του 1993 στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο»
Η γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής
του Βλάση Αγτζίδη (*)
To 1914 αρχίζουν οι μεγάλες διώξεις των Ελλήνων της Ιωνίας και της Ανατολικής Θράκης. Το 1915 γίνεται η γενοκτονία των Αρμενίων μe ενάμιση εκατομμύριο νεκρούς, ενώ το 1916 αρχίζει η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο με 350.000 νεκρούς ως το 1923. Σε έγγραφο του Αυστριακού υπουργού Εξωτερικών προς το Βερολίνο αναφέρονται τα εξής:
«Η πολιτική των Τούρκων είναι μέσω μιας γενικευμένης καταδίωξης του ελληνικού στοιχείου, να εξοντώσει τους Έλληνες ως εχθρούς του Κράτους, όπως πριν τους Αρμένιους. Οι Τούρκοι εφαρμόζουν τακτική εκτόπισης των πληθυσμών, δίχως διάκριση και δυνατότητα επιβίωσης, απ’ τις ακτές στο εσωτερικό της χώρας, ώστε οι εκτοπιζόμενοι να είναι εκτεθειμένοι στην αθλιότητα και τον θάνατο από πείνα. Τα εγκαταλειπόμενα σπίτια των εξοριζoμένων λεηλατούνται από τα τούρκικα τάγματα τιμωρίας ή καίονται και καταστρέφονται. Και όλα τα άλλα μέτρα τα οποία εις τους διωγμούς των Αρμενίων ευρίσκοντο εις ημερησίαν διάταξιν, επαναλαμβάνονται τώρα εναντίον των Ελλήνων».
………………………
Από την έναρξη του Α” Παγκοσμίου Πολέμου αρχίζουν οι διώξεις κατά των Ελλήνων στις περιοχές των πολεμικών αναμετρήσεων στον Καύκασο. Έτσι το 1915, όταν ο τουρκικός στρατός προελαύνει στην περιφέρεια του Καρς, πλήθη Ελλήνων προσφύγων εγκαταλείπουν τις περιοχές τους φοβούμενοι τις σφαγές. Μόνο στο Αχαλσίν και στο Εριβάν καταφεύγουν 8.900 πρόσφυγες Έλληνες. Μερικοί απ συτούς θα εγκατασταθούν τελικά στην Τιφλίδα και στον Βόρειο Καύκασο.
Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για τη γενοκτονία των Ελλήνων στον μικρασιατικό Πόντο φαίνεται από το παρακάτω κείμενο της Κεντρικής Ένωσης Ποντίων Ελλήνων εκείνης της περιόδου στο οποίο αναφέρονται οι τρόποι εξόντωσης:
Όι Τούρκοι εκτόπιζαν και εξόριζαν τους Έλληνες μέσα στην βαρύτερη κακοκαιρία, χωρίς να τους επιτρέψουν να παραλάβουν ούτε τρόφιμα, ούτε στρώματα. Τα κυβερνητικά όργανα που συνόδευαν τους εκτοπιζόμενους δεν επέτρεπαν στα θύματα τους να σταθμεύουν σε κατοικημένα μέρη. αλλά μόνο σε μέρη έρημα και εκτεθειμένα στις χειμερινές συνθήκες. Ο σκοπός ήταν διπλός: πρώτα να μην μπορούν να στεγασθούν και έπειτα να μην μπορούν να αγοράσουν τρόφιμα. Δεν επέτρεπαν για κανένα λόγο να δώσουν βοήθεια στους γέρους γονείς ή στα ανήλικα παιδιά και στους αρρώστους, οι οποίοι εγκαταλείπονταν στα φαράγγια και στα δάση και πέθαιναν από την πείνα ή αποτελειώνονταν από τη λόγχη των Τούρκων.
Σε διάφορα μέρη της χώρας ιδρύθηκαν λουτρώνες δήθεν για στρατιωτικούς λόγους. Τα κυβερνητικά και αστυνομικά όργανα που οδηγούσαν τους μετατοπιζόμενους εξανάγκαζαν τους δυστυχείς για λόγους δήθεν υγιεινής να λουσθούν. Έβαζαν κατά εκατοντάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά στα λουτρά, γυμνούς με θερμοκρασία 40 βαθμών. Τα ενδύματα των δυστυχών ελεηλατούντο.
Όταν έβγαιναν από το λουτρό, τους εξανάγκαζαν να παρατάσσονται στο χιόνι και με θερμοκρασία κάτω του μηδενός και να περιμένουν επίσκεψη του αστυνόμου για καταμέτρηση, ο οποίος ποτέ δεν ερχόταν πριν από μία ώρα. Έπειτα άλλη μία ώρα περίμεναν τον γιατρό για ιατρική επιθεώρηση. Κατά την επιθεώρηση χαρακτηρίζονταν άρρωστοι οι νεώτεροι και υγιέστεροι, οι οποίοι Θανατώνονταν κατά την αποστολή στο νοσοκομείο”
Η επιτροπή του ελληνικού υπουργείου που στέλνεται στον μικρασιατικό Πόντο καταγράφει με λεπτομέρειες τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι για την εξόντωση την πρώτη περίοδο της γενοκτονίας περισσότερους από διακόσιες χιλιάδες Έλληνες”.
Ακόμη και οι σύμμαχοι των Τούρκων διατυπώνουν εγγράφως τις αντιρρήσεις τους. Ο μαρκήσιος Pallavicini γράφει τον Ιανουάριο του 1918:
«Είναι σαφές ότι οι εκτοπισμοί του ελληνικού στοιχείου δεν υπαγορεύονται ουδαμώς από στρατιωτικούς λόγους και επιδιώκουν κακώς εννοούμε· νως πολιτικούς σκοπούς15».
Σχεδόν συγχρόνως ο Αυστριακός πρόξενος της Αμισσού Κβιατόφσκι αναφέρει:
‘Οπως επανειλημένως ετόνισα, θεωρώ τον εκτοπισμόν των Ελλήνων της ποντιακής παραλίας εν τω πλαισίω της εκτελέσεως του προγράμματος των Νεότουρκων, το οποίον επιδιώκει την εξασθένησιν του χριστιανικού στοιχείου ως μίαν κατα-στροφήν μεγίστης απηχήσεως, ήτις θα έχη εις την Ευρώπην ζωηρότερον αντίκτυπον από τας αγριότητας εναντίον των Αρμενίων».
Στις εκθέσεις της επιτροπής που στέλνεται στον Πόντο το 1919 από το ελληνικό υπουργείο Περιθάλψεως, για την καταγραφή των προβλημάτων του ελληνικού πληθυσμού αναφέρονται όλοι οι τρόποι που χρησιμοποιήθηκαν για την θανάτωση περισσότερων των διακοσίων χιλιάδων ατόμων .
Ως αντίδραση στην πολιτική αυτή των Τούρκων αρχίζει η οργάνωση δυναμικών αντάρτικων ομάδων. Στην αρχή είναι ασύνδετες και έχουν περισσότερο το ρόλο ομάδων αυτοάμυνας των ελληνικών χωριών . Χαρακτηριστικό των συνθηκών οργάνωσης των ένοπλων ομάδων των Ελλήνων είναι τα γεγονότα της Σαντάς. Στις 17 Δεκεμβρίου 1917, σε Γενική τους Συνέλευση οι κάτοικοι αποφασίζουν την ίδρυση αντάρτικων ομάδων για να προστατευθούν από τις επιθέσεις που οργάνωναν κατά καιρούς τουρκικές συμμορίες. Το σύνθημα που κυριάρχησε στη συνέλευση ήταν: «Να ληστέψουμε τους ληστές» . Μεγάλη συμμετοχή στις ένοπλες ομάδες έχουν και οι γυναίκες. Η σημαντικότερη αντάρτικη ομάδα της περιόδου ως το 1918, έχει για αρχηγό την καπετάνισσα Πελαγία, η οποία αναλαμβάνει τη διοίκηση μετά τον θάνατο του άντρα της. Ένα τραγούδι των Ελλήνων της Πάφρας του Δυτικού Πόντου, που αναφέρεται στη συμμετοχή των γυναικών έχει τους εξής στίχους:
Άπό τις γυναίκες των Παφραλήδων /
πήραν τα όπλα οι μισές /
για να διώξουν τους Τούρκους/
Σκοτώθηκαν όλες
(*) Το κείμενο και οι φωτογραφίες είναι μέρος από το Αφιέρωμα του Οικ. Ταχυδρόμου της 2ας Σεπτεμβρίου 1993 στην Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Για την ιστορία της αφίσας με το χάρτη και την πορεία των εκτοπισμένων με τίτλο:“L’ Odysee des Grecs du Pont Euxin” δες στο κείμενο: Κατασκευάζοντας χάρτες
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
Σχολιάστε