Περί «ρωσοποντίων», «νεγροαμερικάνων» και λοιπών υποτιμητικών…
Όσοι ασχολούνται με τον ελληνισμό της πρώην Σοβιετικής Ένωσης έχουν έρθει αντιμέτωποι με τα απαξιωτικά, αν όχι και ρατσιστικά, συναισθήματα των Βαλκάνιων ομοεθνών τους. Σε συμβολικό επίπεδο, τα συναισθήματα αυτά εκφράστηκαν υπό τον μειωτικό όρο «Ρωσοπόντιοι». Ο Ηλίας Πετρόπουλος είχε ήδη περιγράψει από χρόνια την ελλαδική συμπεριφορά…
Πολλές φορές η δημόσια χρήση του όρου προκάλεσε αντιδράσεις είτε των προσφυγικών οργανώσεων είτε μεμονωμένων πολιτών. Χαρακτηριστικά αναφέρω δύο επικριτικά κείμενα που δημοσιεύτηκαν εν είδει επιστολών: «Περί ΄Ρωσοποντίων΄», εφημ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 26 Μαρτίου 2000, σελ. 87, «Περί ΄Ρωσοποντίων΄», εφημ. Το Βήμα, 11 Νοεμβρίου 2003, σελ. 7. Επίσης ενδιαφέρον έχει η επιστολή διαμαρτυρίας με τίτλο: «Χρήση ρατσιστικών όρων σε εκπομπή της ΝΕΤ», που απέστειλε (25 Νοεμβρίου 2003) η Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων Ν. Ελλάδας (ΟΠΣΝΕ) στη διεύθυνση της ΕΡΤ επί προεδρείας Άγγ. Στάγγου για σχετική χρήση του όρου σε τηλεοπτική εκπομπή. Αποσπάσματα αυτής της επιστολής δημοσιεύονται στο τέλος της ανάρτησης.
Αφορμή για το δημοσίευμα αυτού υπήρξε ένα αφιέρωμα στο «Βιβλιοδρόμιο» των Νέων, όπου υπό τον τίτλο “«Ρωσοπόντιοι» Ανάμεσα στη θυματοποίηση και στην εξιδανίκευση” αντιμετωπίζεται συγκριτικά το βιβλίο μου Ο Κόκινος Καπνας και ο ελληνισμός του Καυκάσου (1932-1937) με το βιβλίο του Αν. Γκίκα Οι Έλληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ.
Παρακάτω αναρτώ δύο επιστολές μου (καμιά από τις οποίες δεν δημοσιεύτηκε, έστω αποσπασματικά), χρήσιμες σε όσους μελετούν τις ιδεολογικές αψιμαχίες στη γκρίζα εποχή μας:
1η ΕΠΙΣΤΟΛΗ :
«…..
Μ’ αφορμή το δημοσίευμά σας στο Βιβλιοδρόμιο των Νέων της 11ης Σεπτεμβρίου με τον γενικό τίτλο «’Ρωσοπόντιοι’ Ανάμεσα στη θυματοποίηση και στην εξιδανίκευση» σας στέλνω το βιβλίο μου «Παρευξείνιος Διασπορά. Οι ελληνικές εγκαταστάσεις στις βορειονατολικές περιοχές του Εύξεινου Πόντου». Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια καταγραφής και περιγραφής των βασικών παραμέτρων που σχετίζονται με την ιστορία της ελληνικής σοβιετικής διασποράς. Με μια έννοια, αυτή είναι η δική μου μονογραφία που θα μπορούσε να παρουσιαστεί κριτικά, παράλληλα με το έργο του κ. Γκίκα.
Γιατί «Ο Κόκινος Καπνας και ο ελληνισμός του Καυκάσου» είναι μια εξειδικευμένη μελέτη εντύπου που αποσκοπεί στην αναλυτική παρουσίαση μιας ελληνικής σοβιετικής εφημερίδας του Μεσοπολέμου και όχι στην κριτική αποτίμηση των θέσεών της ή στον έλεγχο της ματιάς της και των στοιχείων που εισφέρει, με βάση τη σημερινή γνώση και τις υποκειμενικές πολιτικές προσεγγίσεις. Αυτό το πλαίσιο περιγράφεται με σαφήνεια στον Πρόλογο (σελ. 31-2):
«Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η αναλυτική παρουσίαση της ελληνικής εφημερίδας Κόκινος Καπνάς η οποία εκδιδόταν στο Σοχούμι του Καυκάσου, σε δύο επίπεδα. Το πρώτο αφορά την εφημερίδα καθεαυτή. Δηλαδή τεχνικά χαρακτηριστικά, ανάλυση δομής, ιδεολογική ανάλυση κ.λπ. Το δεύτερο επίπεδο αφορά τη διερεύνηση της πνευματικής και οικονομικής δραστηριότητας καθώς και της ιδεολογικής κατάστασης του ελληνισμού στην περιοχή του Καυκάσου από το 1932 έως το 1938, στην περίοδο κυκλοφορίας της εφημερίδας. Στις σελίδες της αντικαθρεφτίζονταν η επιτρεπτή από τη σοβιετική εξουσία δραστηριότητα, καθώς και μια συγκεκριμένη ερμηνεία των διεθνών γεγονότων, της ιστορίας του ελληνισμού της Σοβιετικής Ένωσης, των σχέσεών του με την Ελλάδα, τον Πόντο κ.λπ.»
Εξάλλου, αυτή η προσέγγιση επελέγη από τους επιβλέποντες καθηγητές στη διαδικασία της μελέτης της εφημερίδας κατά την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής. Οπότε η μονογραφία αυτή θα μπορούσε να συγκριθεί μόνο με ανάλογες αναλύσεις εντύπων. Όπως π.χ. μια παλιότερη μελέτη του Γιώργου Κόκκινου για το φασιστικό περιοδικό «Νέον Κράτος» (1937-1941) που εκδιδόταν στη μεταξική Ελλάδα.
Eπιτρέψτε μου τώρα να κάνω έναν σχολιασμό με θετική διάθεση. Για τα σημεία φυσικά που χρήζουν σχολιασμού:
-Κατ’ αρχάς η χρήση του περιφρονητικού όρου «ρωσοπόντιος», έστω και σε εισαγωγικά στον τίτλο του αφιερώματος υποδεικνύει σημειολογικά μια υπόρρητη προκατάληψη. Κάτι ανάλογο –λιγότερο αρνητικό- θα ήταν εάν σε αφιέρωμα για τις διώξεις που υπέστησαν οι Εβραίοι ή τη συζήτηση για τα όρια του αντισημιτισμού χρησιμοποιούσατε στον τίτλο τον όρο: «Οβριοί : Ανάμεσα στη θυματοποίηση και στην εξιδανίκευση.» Ούτε φυσικά σε δημοσίευση για τους Ρομά θα χρησιμοποιούσαμε τον όρο «Γύφτοι». Αντίστοιχα, μιλώντας για το «δράμα» των κνιτών που από κολιγιαννικοί μεταμορφώθηκαν εν μία νυκτί σε ζαχαριαδικούς, δεν θα γράφαμε ποτέ: «ΚΝΑΤ: Ανάμεσα στη θυματοποίηση και στην εξιδανίκευση.» Εάν επίσης τολμούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο «Νέγροι» σε κείμενο για τα προβλήματα του μαύρου πληθυσμού σε κάποια χώρα με εμπεδωμένα αντιρατσιστικά κριτήρια, θα είχαμε βρεθεί στο στόχαστρο των αντιρατσιστικών οργανώσεων. [Για το ζήτημα του ρατσισμού και των στερεοτύπων κατά των προσφύγων του ’22, αλλά και κατά των νέων προσφύγων από την τ. ΕΣΣΔ, δείτε στο μπλογκ μου, π.χ. «-Πρόσφυγες του ’22 στη «μητέρα-πατρίδα» (https://kars1918.wordpress.com/2010/03/09/refugees-1922/ )] Και εσείς ο ίδιος γράφοντας κάπου : «τη δεκαετία του 1990 οι μειωτικές αναφορές στους «ρωσοπόντιους», η περιθωριοποίηση στις παρυφές των αστικών κέντρων…», αποδέχεστε ότι ο όρος αυτός είναι μειωτικός.
–Η απουσία διάκρισης μεταξύ Ποντίων προσφύγων του ’22 και νέων προσφύγων από την ΕΣΣΔ κάνει δυσδιάκριτες τις εντονότατες διαφορές μεταξύ δύο πολύ διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων.
–Οι Έλληνες της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν απλώς «ελληνόφωνοι» αλλά «Έλληνες». Δεν ήταν δηλαδή ένας προνεωτερικός πληθυσμός χωρίς πνευματική ηγεσία, που μπορεί να οριστεί μόνο με βάση τα εξωτερικά πολιτισμικά στοιχεία. Αντίθετα ήταν ένας πληθυσμός με βιωμένη εθνική ταυτότητα, όπως συνάγεται από τα δικά τους κείμενα, είτε αυτά της προσοβιετικής εποχής είτε αυτά της νέας ελληνικής κομμουνιστικής ηγεσίας -που ανέλαβε την εξουσία επί των κοινοτήτων έως και το 1937- αλλά και των απλών κολχόζνικων.
–Η χρήση του όρου «ελληνόφωνοι» για τους Έλληνες της ΕΣΣΔ οδηγεί σε μια λάθος περιγραφή του πληθυσμού, όχι μόνο γιατί τους προσεγγίζει ιδεολογικοποιημένα αλλά και γιατί δεν τους περιγράφει ορθά. Υπήρχαν πλήθος Ελλήνων, απολύτως ελληνικής συνείδησης, που δεν ήταν ελληνόφωνοι. Ήταν ρωσόφωνοι, τουρκόφωνοι ή ταταρόφωνοι. Σε επίπεδο όμως ταυτότητας είχαν επιλέξει να δηλώσουν εθελοντικά και επισήμως ότι ήταν μέρος της ελληνικής μειονότητας. Εάν ακολουθήσουμε τη δική σας πρόταση, τότε πώς θα ονομάσουμε τους ελλαδίτες κομμουνιστές, μέλη του ΚΚΕ, που είχαν καταφύγει μετά την ψήφιση του Ιδιώνυμου στην ΕΣΣΔ, είχαν εγκατασταθεί στις ελληνικές σοβιετικές κοινότητες και είχαν κι αυτοί την ίδια ακριβώς μοίρα, όπως οι Πόντιοι και οι Μαριουπολίτες ομοεθνείς τους; Αυτοί είναι «ελληνόφωνοι» ή «Έλληνες»;
–Ελληνόφωνος μπορεί να είναι οποιοσδήποτε έχει ως μητρική γλώσσα την ελληνική χωρίς να είναι Έλληνας. Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν έως σήμερα πολλοί από τους Γκρίζους Λύκους της περιοχής της Τραπεζούντας, ενώ μάλλον ελληνόφωνος ήταν και ο πατέρας του Ταγίπ Ερντογάν (από το χωριό Ποταμιά της Ριζούντας), όπως και ο ίδιος ο Ντεκτάς (προερχόμενος από ελληνόφωνους Τουρκοκύπριους). Γνωστό είναι επίσης ότι στη σφαγή των Ελλήνων και των Αρμενίων της Σμύρνης το 1922 συμμετείχε και πλήθος ελληνοφώνων Τουρκοκρητών.
–Η πλέον ατυχής χρήση του όρου αυτού βρίσκεται στο «Χρονολόγιο»: «το 1989 αρχίζει η μαζικότερη και τελευταία πορεία των ελληνόφωνων πληθυσμών προς την Ελλάδα». Είναι ατυχής γιατί οι πληθυσμοί αυτοί υπέστησαν τις διώξεις του ’37-38 ή τις εκτοπίσεις της δεκαετίας του ’40 στην Κεντρική Ασία όχι γιατί ήταν ελληνόφωνοι αλλά γιατί ήταν Έλληνες. Επίσης στην πλειονότητά τους το 1989 δεν ήταν πλέον ελληνόφωνοι, αλλά είχαν μετατραπεί -λόγω των εκτοπίσεων και της απαγόρευσης της ελληνικής εκπαίδευσης μετ΄ατο 1937- σε ρωσόφωνους, ενώ οι προερχόμενοι από την περιοχή της Τσάλκας (κεντρική Γεωργία) ήταν τελείως τουρκόφωνοι (και τελείως ελληνικής συνείδησης χωρίς καμιά παρέμβαση και κατασκευή κανενός κράτους-έθνους).
–Νομίζω ότι όταν ένα φαινόμενο που βρίσκεται σε εξέλιξη -όπως αυτό της ανασυγκρότησης της προσφυγικής μνήμης- αντιμετωπίζεται φοβικά και συνδέεται ερμηνευτικά «με εθνικιστικά αιτήματα και συντηρητικές πολιτικές», η συμβολή στην κατανόησή του μειώνεται σημαντικά. Μέσα στον ενεργοποιημένο ποντιακό χώρο υπάρχουν από αναρχοκομμουνιστές και σταλινικούς έως εθνικοσοσιαλιστές και θεοσεβόμενους. Το εν μέρει φαίνεσθαι απ’ τους απέξω, όπως ακριβώς το περιγράφετε, επικαλύπτει τη βασική σημασία που είναι:
α) αμφισβήτηση των βασικών παραδοχών του ελληνικού εθνικισμού, ο οποίος βαρύνεται με τη συνειδητή αποσιώπηση για 7 δεκαετίες των γεγονότων στην Ανατολή, όπως και της συμπόρευσής του με τον τουρκικό εθνικισμό, όσον αφορά τις ερμηνείες των ιστορικών γεγονότων
β) δημιουργία γεφυρών φιλίας και επικοινωνίας με τον τουρκικό λαό, πολύ περισσότερο αποτελεσματικών από τις κινήσεις άλλων κύκλων,
γ) τη διαμόρφωση μιας προσφυγικής ιστοριογραφίας που μελετά τα ιστορικά θέματα-ταμπού για τους νεοέλληνες και συνδιαλέγεται με την τουρκική αντικεμαλική ιστοριογραφία με ουσιαστικότατο τρόπο.
Η αποστασιοποίηση από τον οργανωμένο ποντιακό χώρο και η ελιτίστικη αντιμετώπιση από μεγάλο μέρος της Αριστεράς -η οποία είναι βαθύτατα διαποτισμένη με τα νάματα ενός παράδοξου παλαιοελλαδικού σταλινισμού, που στη θέση της εργατικής τάξης έχει τοποθετήσει τους ιερούς μηχανισμούς του «πρωτοπόρου κόμματος»- φαίνεται ότι οδηγεί αφενός στην υποτίμηση της ελληνικής σοβιετικής εμπειρίας του Μεσοπολέμου και αφετέρου στην περιφρόνηση αυτού του κινήματος Μνήμης που εμφανίστηκε την τελευταία 20ετία στον ελλαδικό χώρο. Με τον τρόπο αυτό προσφέρει μια εξαιρετική υπηρεσία στον εθνολαϊκισμό, ο οποίος, προερχόμενος από την αντιδραστική και αντιπροσφυγική Δεξιά, σήμερα καθάρεται και ομνύει στην εμπειρία των προσφύγων του ’22 λόγω της συγκεκριμένης στάσης της Αριστεράς μας!
Ίδια αμηχανία υπάρχει και μπρος στο ζήτημα των σταλινικών διώξεων και του γεγονότος ότι έως το 1937 οι Έλληνες κομμουνιστές της ΕΣΣΔ άσκησαν εξουσία σε αντίθεση με τους εν Ελλάδι συντρόφους τους που παρέμειναν εσαεί μια καταδιωκόμενη περιθωριακή γκρούπα, πλην της δεκαετίας του ‘40. Φαίνεται ότι στην Αριστερά παραμένει κυρίαρχη η παραδοχή ότι αφού αποφάνθηκαν οι Στάλιν, Γιέζοφ και Μπέρια, σίγουρα οι σοβιετικοί Έλληνες ήταν εχθροί της «σοσιαλιστικής οικοδόμησης»!! Η ειρωνία είναι ότι και τα δύο ζητήματα (γενοκτονία στην Ανατολή και σταλινικές διώξεις) που συναντούν τις βαθύτατα ριζωμένες προκαταλήψεις της Αριστεράς μας, αναδείχθηκαν και μετατράπηκαν σε πολιτικό κίνημα από παρέες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς πριν από μια εικοσιπενταετία περίπου.
Και δυο τελευταία, παρότι όλα αυτά είναι τμήμα μιας μεγάλης συζήτησης που δυστυχέστατα ακόμα δεν έχει αρχίσει:
–ο χαρακτηρισμός των σταλινικών διώξεων ως «εθνοτικών» για τη μετά το 1937 περίοδο δεν απορρέει από δική μας αυθαίρετη ερμηνεία, αλλά από τα επίσημα έγγραφα με τα οποία ξεκίνησαν οι διωγμοί, (Γιέζοφ 1937, Στάλιν 1944 για Κριμαία, Μπέρια 1949) όπου υποδεικνύεται ονομαστικά η «ελληνική εθνική ομάδα».
–το 1937 δεν υπήρχαν ούτε «αντιδραστικοί», ούτε δεξιοί, ούτε μενσεβίκοι. Αυτοί είχαν εξοντωθεί ή εκδιωχθεί μέχρι την πρώτη πενταετία της δεκαετίας του ’20. Πιθανόν να υπήρχαν οπαδοί του Τρότσκι ή του Μπουχάριν. Αλλά και πάλι αυτό δεν χαρακτήριζε το σύνολο των Ελλήνων κομμουνιστών. Επίσης σε ταξικό επίπεδο δεν υπήρχαν ούτε μεταπράτες, ούτε έμποροι, ούτε βιομήχανοι. Μη εξαρτημένοι από το κράτος ήταν μόνο οι λίγοι ελεύθεροι μικροί αγρότες, οι λεγόμενοι «μονονοικοκύρηδες», οι οποίοι είχαν αρνηθεί στον Καύκασο να ενταχθούν στα κολχόζ (στην υπόλοιπη ΕΣΣΔ δεν υπήρχε περιθώριο άρνησης), αλλά υφίσταντο εξαιρετικά σκληρή φορολογία για υποχρεωθούν να ενταχθούν στα κολχόζ….»
2η ΕΠΙΣΤΟΛΗ
«…
Στην αρχή, για να σας πω την αλήθεια, με ενόχλησε ακόμα και η ουδέτερη –και λίγο κυνική- αντιμετώπιση μιας ανθρώπινης τραγωδίας, που καλώς ή κακώς είχε νεκρούς, εκτοπισμένους και πρόσφυγες. Είχα ξεχάσει βέβαια ότι στην βαθύτερη χαρακτηροδομή της Αριστεράς, έχει ενσωματωθεί ολοκληρωτικά αυτό που διαπίστωνε ο Λένιν για το χαρακτήρα των κομμουνιστών στη Διαθήκη του, με την οποία επιζητούσε ματαίως την αποπομπή του Γεωργιανού, φοιτητή κάποτε της Θεολογικής Ακαδημίας Τιφλίδας.
Αλλά η απορία πέρασε και με τις υποκειμενικές μου ερμηνευτικές δυνατότητες μπόρεσα να δώσω απαντήσεις στον εαυτό μου. Απλά θα ήθελα να επισημάνω κάτι που αγνοήσατε ή μάλλον υποβαθμίσατε, γιατί ακριβώς επικεντρωθήκατε στο πιο ενδιαφέρον και το πλέον προκλητικό στοιχείο αυτού του φαινομένου, δηλαδή στην εμπλοκή του σταλινισμού. Αυτό που εμείς αποκαλούμε «σταλινικές «διώξεις» και οι σταλινικοί κάτι σαν «ορθολογική αντιμετώπιση από τη σοβιετική εξουσία των αντεπαναστατών εχθρών του λαού» ή των «τέως ανθρώπων», όπως εύστοχα τους αποκαλεί ένας από τους αρθρογράφους του «Κόκινυ Καπνα»,ο οποίος λίγα χρόνια μετά θα μετατραπεί και ο ίδιος σε «τέως άνθρωπο». [Είναι φυσικά κατανοητό ότι αυτά δεν έχουν καμιά σημασία για την «ανασυγκρότηση της ελληνικής αριστεράς». Ασήμαντες βιδούλες στον τεράστιο μηχανισμό (που μας οδηγούσε κατευθείαν στην κομμουνιστική κοινωνία) ήταν έτσι κι αλλιώς, για να ασχολείται η αριστερά μας μαζί τους!]
Αυτό που νομίζω ότι υποβαθμίσατε στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι ότι ο «Κόκινος Καπνας» ήταν πρωτίστως μια σοβιετική εφημερίδα. Την οποία αναλύοντάς την, αποκαλύπτονται όλοι οι σοβιετικοί κώδικες εκείνης της εποχής, που είναι ίδιοι είτε η εφημερίδα ήταν ρωσόγλωσση, είτε ταταρόγλωσση, είτε ουκρανόγλωσση, είτε ουζμπεκόγλωσση, είτε γεωργιανόγλωσση. Και ακριβώς αυτή είναι η σημασία της! Ότι έχουμε μπροστά μας μια αυθεντική σοβιετική εφημερίδα από την οποία πρέπει να μάθουμε…
Παράλληλα έχουμε και ένα ενδιαφέρον φαινόμενο, που κάτω από κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να αφορά την αριστερά μας (εννοώ βέβαια το δημιουργικό και ανήσυχο κομμάτι της): Οι Έλληνες κομμουνιστές άσκησαν κατά το δοκούν και για μια μεγάλη περίοδο την εξουσία επί των ελληνικών κοινοτήτων με τις ελληνικές κομματικές οργανώσεις, στις οποίες εντάχθηκαν και οι ελλαδίτες φυγάδες κομμουνιστές, μέλη του ΚΚΕ. [Πιθανόν ο αριθμός των εκτελεσμένων απ’ αυτή την κατηγορία να ανέρχεται σε αρκετές δεκάδες άτομα –κάποιοι ισχυρίζονται ότι γύρω στα 300 ήταν τα άτυχα μέλη του ΚΚΕ. Φυσικά ούτε κι αυτό ενδιαφέρει την ελλαδική αριστερά, η οποία δε χρειάζεται να έχει ούτε γνώση του παρελθόντος της, ούτε και να γνωρίζει γιατί εξοντώθηκαν τα καλύτερα παιδιά της. Φτάνει να έχει όραμα, ιερές γραφές, ιεροφάντες και φίνους καθοδηγητές!]… «
Παρακάτω αναδημοσιεύονται αποσπάσματα από την επιστολή που στάλθηκε το Νοέμβριο του 2003 από την ΟΠΣΝΕ «Προς τον διευθυντή της ΕΡΤ κ. ‘Αγγελο Στάγκο» και είχε ως θέμα «Χρήση ρατσιστικών όρων σε εκπομπή της ΝΕΤ», όπου φαίνεται ξεκάθαρα ο τρόπος με τον οποίον αντιμετώπιζαν οι προσφυγικές οργανώσεις τον επίμαχο όρο :
«…Όμως ο δημοσιογράφος χρησιμοποίησε μερικές φορές τον όρο «ρωσοπόντιοι», θέλοντας να αναφερθεί σε ομογενείς από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Νομίζουμε ότι ο ρόλος του δημοσιογράφου, ακόμα και του ρεπόρτερ, είναι να διαμορφώνει έτσι το υλικό που θα προβάλλει ώστε να αποφεύγονται μειωτικοί, υβριστικοί ή ρατσιστικοί χαρακτηρισμοί.
Θεωρούμε ότι ο συγκεκριμένος όρος, εκτός από την απαξιωτική σημασία που έχει, είναι και ρατσιστικός. Δημιουργεί στους θεατές το συναίσθημα για την ύπαρξη μιας ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας, η οποία χαρακτηρίζεται από αρνητικά στοιχεία.
Φυσικά είναι περίεργο ότι μέχρι σήμερα συζητούμε για ένα θέμα, το οποίο θα έπρεπε να είχε τελειώσει στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Γιατί η συζήτηση περί του όρου «Ρωσοπόντιος» και της δυνατότητας χρήσης του, έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Γράφτηκαν βιβλία -μερικά πληρούσαν όλους τους όρους που θέτει η ιστορική επιστήμη- που απαντούσαν σ’ όλες τις απορίες ενός ανυποψίαστου κοινού, αλλά και ιστορικών. Ο λόγος που άρχισε η συζήτηση για τον επίμαχο όρο, ήταν ότι δεν απεικόνιζε πιστά τον πληθυσμό που φιλοδοξούσε να περιγράψει. Επιπλέον, είχε εξ αρχής μειωτική σημασία και διαμόρφωνε λάθος εικόνα τη στιγμή που βρισκόταν σε εξέλιξη μια νέα μετακίνηση του πληθυσμού προς την Ελλάδα, πολλές φορές κάτω από την πίεση των ένοπλων συγκρούσεων της μετασοβιετικής εποχής.
Καθαυτός ο όρος «Ρωσοπόντιος» θα μπορούσε να σημαίνει -εάν ήταν απαλλαγμένος από την αρνητική σήμανση- τον «Έλληνα από το μικρασιατικό Πόντο που κατοικούσε στη Ρωσία». Όμως μεγάλο μέρος των ομογενών μας από την πρώην Σοβιετική Ένωση προέρχεται από το Καζαχστάν, τη Γεωργία, την Αρμενία, την Ουκρανία, την Κιργιζία κ.α. Κατά συνέπεια θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν οι όροι «Καζαχοπόντιος», «Γεωργιανοπόντιος», «Κιργιζοπόντιος» κ.λπ. Όμως στην περίπτωση της Ουκρανίας, όπου οι ομογενείς μας δεν είναι Πόντιοι αλλά Μαριουπολίτες, ο αντίστοιχος όρος θα έπρεπε να είναι «Ουκρανομαριουπολίτης». Στη Κριμαία, όπου κατυοικούν και Θρακιώτες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί ο όρος «Ουκρανο θρακιώτες».
Και για να το τραβήξουμε ακόμα πιο πέρα: ο Κρητικός που κατοικεί στο Βέλγιο θα έπρεπε να ονομασθεί «Βελγοκρητικός», ο Πελοποννήσιος που κατοικεί στο Μεξικό «Μεξικανοπελοποννήσιος» και ο Καβαλιώτης που κατοικεί στη Αμερική «Αμερικανοκαβαλιώτης». Όλα αυτά, με δεδομένο ότι είναι γνωστό ότι η ελληνική μειονότητα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης ήταν επίσημα αναγνωρισμένη, ενώ πολλά μέλη της διέθεταν ελληνικά διαβατήρια ως πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής του ’22.
Η άποψή μας είναι ότι, όσοι -και ειδικά οι δημοσιογράφοι- θέλουν να αναφερθούν στη συγκεκριμένη ομάδα, επιθυμούν παράλληλα να ακριβολογούν και δεν ταυτίζουν τον «Έλληνα» με τον «Ελλαδίτη», θα πρέπει να χρησιμοποιούν τον όρο «Έλληνας από τη Ρωσία», ή το «Καζαχστάν» ή την «Ουκρανία» ή τη «Γεωργία» ή την «Αρμενία», όπως ακριβώς και για τη δυτική διασπορά θα πρέπει να χρησιμοποιούν αντίστοιχους όρους: «Έλληνας από τη Γερμανία» ή τις «Ηνωμένες Πολιτείες» ή την «Αυστραλία».
Ειδάλλως, η ελλαδική κοινωνία, η οποία με δυσκολία απαλλάχτηκε από τους μειωτικούς και ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς για τους πρόσφυγες του ’22 -όπως «τουρκόσποροι» κ.ά.’- θα αποδείξει για άλλη μια φορά ότι ελάχιστα διδάχτηκε από την πρόσφατη ιστορία και ότι δεν μπόρεσε να αποβάλλει το άξενο πρόσωπό της.
Επίσης, πιστεύουμε ότι θα ήταν καλό σε μια από τις εκπομπές λόγου της κρατικής τηλεόρασης να υπάρχει αφιέρωμα για το φαινόμενο της ύπαρξης Ελλήνων προσφύγων από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της εμφάνισης ενός ιδιότυπου ενδοεθνικου ρατσισμού….»
———————————————
Το κείμενο του «Βιβλιοδρόμιου» σχολιάστηκε και στο μπλογκ «Πόντος και Αριστερά»:
Ένα blog του Βλάση Αγτζίδη 
Συγχαρητήρια για την τοποθέτηση. Δυστυχώς πολλοί Ελλαδίτες είναι ρατσιστές από άγνοια και αδιαφορία για τους Πόντιους πρόσφυγες από την πρώην ΕΣΣΔ και δημοσιεύματα σαν κι αυτό των Νέων συντηρούν τα αρνητικά στερεότυπα.
Δείτε κάποια άθλια ρατσιστικά δημοσιεύματα και συζητήσεις:
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2009/08/blog-post_4575.html
http://tro-ma-ktiko.blogspot.com/2011/01/blog-post_6350.html
http://www.troktiko2010.com/2011/01/23/%CE%B1%CF%80%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CF%85/
http://tro-ma-ktiko.blogspot.com/2011/01/blog-post_939.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+blogspot%2FhyMBI+%28tromaktiko%29
http://www.roufianos.com/showthread.php/288423-%CE%A3%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%BF%CF%80%CF%8C%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%82
ΝΙΩΘΩ ΜΕΓΑΛΗ ΔΩΣΗ ΠΙΚΡΙΑΣ, ΒΛΕΠΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΚΟ, ΤΩΝ ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΩΝ ΦΕΣΤΙΒΑΛ,ΚΑΙ ΣΥΝΑΥΛΙΩΝ, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ,ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΣΝΑΣΤΕΣ ΜΗ ΕΛΛΗΝΕΣ(!!!!!!) ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΕΧΟΝΤΑΣ ΤΟ «ΣΤΙΓΜΑ» ΤΟΥ ΡΩΣΟΠΟΝΤΙΟΥ ΜΕ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΕΓΑΛΩΣΑΜΕ ΚΑΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΠΕΙΣΤΙΚΟ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΖΟΥΜΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ.ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ ΑΣΧΗΜΑ, ΙΣΩΣ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΥΒΡΗ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΘΕΣΗ,ΑΛΛΑ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΩ ΟΤΙ ΚΥΒΕΡΝΙΕΤΑΙ ,ΑΠΟ ΟΤΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ, ΑΠΟ ΜΗ ΕΛΛΗΝΕΣ.ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΗΜΩΝ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΠΟΥ ΗΡΘΑΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣΣΔ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ, ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ,ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕ ΤΑ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ ΕΔΩ.ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΡΙΖΩΣΗ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΠΟΥ ΛΕΓΕΤΑΙ ΕΛΛΑΔΑ. ΔΕΝ ΚΑΝΩ ΟΥΤΕ ΤΟΝ ΕΞΥΠΝΟ, ΟΥΤΕ ΤΟΝ ΥΠΕΡΠΑΤΡΙΩΤΗ, ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙΡΟΣ ΝΑ ΚΥΒΕΡΝΗΘΕΙ ΑΥΤΗ Η ΧΩΡΑ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΣ.
ΕΥΓΕ κ.ΑΓΤΖΙΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΣΑΣ,ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΝΤΙΔΩΤΟ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΙΔΙΟΤΥΠΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΜΑΣ, ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΑΔΙΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΣΧΕΤΙΚΑ Μ’ΕΜΑΣ.
Έχω την εντύπωση πως δεν είναι καθόλου ιδιότυπος αυτός ο ρατσισμός. Διότι ο ρατσισμός πάντα έχει σαν στόχο τον νεοφερμένο, που συνήθως, ως ξεριζωμένος, έχει αφήσει την περιουσία του πίσω και είναι αδύναμος. Εμένα δε με ενδιαφέρει από που κατάγεται κάποιος. Με ενδιαφέρει αν είναι τίμιος άνθρωπος ή αν είναι καθίκι.
Το να βάζεις ταμπέλες σε ανθρώπους έτσι όπως άκουγα να μιλάνε για «ρωσοπόντιους» οι «ελληναράδες» εδώ πέρα, ή για τους «βρωμομετανάστες», έτσι γενικά κι αόριστα, είναι υποκριτικό.
Αυτός είναι ο ορισμός του ρατσισμού: Να κρίνεις τον άλλο όχι γιαυτό που είναι, μα για την καταγωγή του.
«Εμένα δε με ενδιαφέρει από που κατάγεται κάποιος. Με ενδιαφέρει αν είναι τίμιος άνθρωπος ή αν είναι καθίκι.»
Μα αυτό είναι που πληγώνει φίλε, πως αποδεικνύεται οτι για το κράτος (αλλά και τον λαό) δεν έχει σημασία ποιοί είναι αυτοί που έρχονται. Οτι όλη η επιχειρηματολογία αναλώνεται στον ανθρωπισμό, στα δίκαια των λαών κτλ, το ότι γεννηθηκαμε Ελληνες ουτε είναι γνωστό, ούτε και πως για να διατηρήσουμε την εθνική μας συνείδηση και γλώσσα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι το πλήρωσαν με τη ζωή τους κατα τις σταλινικές διώξεις. Είτε είναι Αλβανός, είτε Πακιστανός, αρκεί να είναι «καλός άνθρωπος». Πληγώνει πως ενώ οι Σοβιετικοί μας εκτελούσαν για το ότι μας θεωρούσαν Ελληνες, εδώ στην Ελλάδα δεν έχει σημασία , αρκεί να είμαστε «καλοί άνθρωποι».
Γιώργο, γράφοντας «Πληγώνει πως ενώ οι Σοβιετικοί μας εκτελούσαν για το ότι μας θεωρούσαν Ελληνες, εδώ στην Ελλάδα δεν έχει σημασία , αρκεί να είμαστε “καλοί άνθρωποι”»
βάζεις το δάκτυλο επί τον τύπο των ήλων. Δηλαδή αναφέρεσαι στο γεγονός ότι αυτό το κράτος υποδυόταν από την ίδρυσή του το έθνος-κράτος των Ελλήνων και ουσιαστικά υπήρξε ένα κρατικό απόκομμα των εκάστοτε ομάδων που κατείχαν την εξουσία που και αυτές υποδυόταν και πλειοδοτούσαν πάνω στον ελληνισμό, χωρίς να κατανοούν ούτε στιγμή το τι ήταν αυτός. Γι αυτό και οι δύο μεγαλύτερες καταστροφές που συνέβησαν ποτέ, δηλαδή η Μικρασιατική καταστροφή και η τραγωδία της Κύπρου, προκλήθηκαν από τις ομάδες εξουσίας που διοικούσαν αυτό το, φαντασιακά και μόνον,έθνος-κράτος των Ελλήνων.
Μα ο Στάλιν δεν εκτελούσε μόνο Έλληνες. Εδώ καθάρισε σχεδόν όλους τους «συντρόφους» του, όλα τα ηγετικά στελέχη της επανάστασης του ’17! Γιατί ήταν κάθαρμα; Ή επειδή ήταν Γεωργιανός;
Ποιος κινείται στην Ελλάδα με βάση Ανθρωπιστικά κριτήρια; Μακάρι να ήταν έτσι…Μακάρι να μαθαίναμε τι σημαίνει αλληλεγγύη για τον συνάνθρωπο. Όχι μόνο για αυτόν που είναι στο κόμμα μας. Ή μόνο για αυτόν που είναι «συνάδελφος» (στο συντεχνιακό συνδικαλισμό). Ή μόνο για τον κύκλο μας (γνωστούς και οικογένεια). Ή μόνο για τους Έλληνες…Γιατί οι «άλλοι» είμαστε εμείς τελικά. Η αλληλεγγύη δεν μπορεί να είναι επιλεκτική. Ούτε και η ηθική…
Ο δήμαρχος Πειραιά Μιχαλολιάκος ακόμα δεν ανέλαβε άρχισε να δείχνει το αυταρχικό του πρόσωπο . Άρχισε να κυνήγα από της παρυφές του παζαριού που γίνεται κάθε Κυριακή εξαθλιωμένους μικροπωλητές ρομά και μετανάστες που προσπαθούν να βγάλουν ένα μεροκάματο.
Επίσης δηλώνει ότι θα πάταξη έξω από το εγκαταλειμμένο στρατόπεδο στα Καμίνια τους Πόντιους που έχουν κάνη κατάληψη στα οικήματα του στρατοπέδου διότι θέλει να φτιάξη γήπεδο.
Γνωρίζω τους ανθρώπους αυτούς γιατί με κάποιους έχουμε δουλέψει μαζί , οι ομογενείς Πόντιοι αυτοί κατάγονται από το Σοχούμι της Αμπχαζίας και ήρθαν στην Ελλάδα αρχές του ’90 όταν ξέσπασε ο πρώτος πόλεμος μεταξύ Αμπχάζιων και Γεωργιανών.
Οι συνάνθρωποι αυτή δεν ήθελαν να πάρουν το μέρος κανενός δεδομένου ότι είχαν φίλους γαμπρούς και νύφες και από τις δυο μεριές, εστί έχασαν τα υπάρχοντα τους σπίτια και λοιπά γιατί προτίμησαν να φύγουν και να έρθουν στην Ελλάδα.
Κάποιους από αυτούς τους τοποθέτησαν στο στρατόπεδο στα Καμίνια, ο καιρός πέρασε και αυτοί κατάλαβα τα οικήματα που υπάρχου τα επισκεύασαν και έκτοτε κατοικούν σε αυτά .
Οι συνάνθρωποι αυτοί υπερήφανοι και αξιοπρεπείς δήλωσαν στον δήμαρχο ότι άμα ξεκινήσει διαδικασία εξώσεων θα αντιδράσουν με δυναμικό τρόπο .
Κάτω τα χέρια από τους Πόντιους των Καμινίων, ας έχουμε τον νου μας για πράξεις αλληλεγγύης όταν χρειαστεί.
_________________
Ένα κίνημα που αγνοεί ή αποστρέφεται την κοινωνική ιστορία, αλλά και την ιστορικότητά του, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να βρίσκεται διαρκώς στο νησί των λωτοφάγων .
Να κι άλλο ένα χτύπημα από την ίδια εφημερίδα:
«Ψάχνουν συμμορία ρωσοπόντιων για το φόνο του φαρμακοποιού»
http://www.tovima.gr/society/article/?aid=462584
……………..
Εμένα λένε Ρωσοπόντιο γεννέθα στην Ρωσία…
Ρωμαίος εγεννέθα εγώ, Ρωμαίος θα πεθάνω
……………..
………
μη λέτε Ρωσοπόντιο
αυτό είν’ αδικία
τραντέλληνας είμαι εγώ
και ασήν Ρωμανίαν
…………
Ο Ρωσοπόντιος εξολοθρευτής
Τα επεισόδια της Τούμπας και η κοινή λογική που λείπει. Μήπως είναι ώρα να σοβαρευτούμε;
Ανδρέας Ανδριανόπουλος
Μάρτιος 03 2016 12:53
Ομολογώ πως δυσκολεύτηκα να αναγνωρίσω την γλώσσα στην οποία έκανε δηλώσεις στα …Ρώσικα ο Πρόεδρος του ΠΑΟΚ κ Σαββίδης! Ισως στο Ροστώβ του μακρινού ποταμού Ντόν, να γίνεται ευχερέστερα κατανοητός. Σίγουρα όμως όχι και στη Μόσχα!!
Φαίνεται πως στα Νοτιορώσικα λημέρια του Ιβάν, όταν ένας παίκτης σπρώχνει την μπάλα με τα χέρια μπροστά από τον τερματοφύλακα, δεν είναι παράβαση. Παρά μοναχά η μετέπειτα ενέργεια του γκολκήπερ.
Με ενοχλεί να σχολιάζω ποδοσφαιρικά γεγονότα. Όταν όμως έχουν σχεδόν τα πάντα ποδοσφαιροποιηθεί είναι αδύνατον να μείνει κάποιος αδιάφορος. Κυρίως στους αστήρικτους ισχυρισμούς περί ‘κράτους των Αθηνών’. Που καταπιέζει τους πάντες. Σαν να μην έχουν περάσει Βορειοελλαδίτες από τους υψηλότερους θώκους της ελληνικής πολιτικής και πολιτειακής ιεραρχίας. Που άφησαν όμως να τους καταπιεί ο Λεβιάθαν της Αθήνας; Πραγματικότητα λοιπόν η φαντασίωση;
Η επιδίωξη επίσης να αντικατασταθούν τα πάντα από Θεσσαλονικιούς σε τι ακριβώς αποσκοπεί; Να δημιουργηθεί δηλαδή ένα καινούργιο ‘κράτος του Βορρά’; Κι αν αποδειχθεί κι αυτό κατώτερο των όποιων προσδοκιών, τι μήνυμα θα περάσει; Πως διαβρώθηκαν οι εκπρόσωποί του από τις σειρήνες του Nότου; Η πως αντικειμενικά κάποιοι είναι ίσως καλύτεροι από κάποιους άλλους;
Οι πράξεις ντροπής που σημειώνονται σε διάφορους αγωνιστικούς χώρους δεν έχουν να κάνουν με τον Βορρά η τον Νότο. Και οι Παναθηναικοί έχουν παρόμοια παράπονα. Το πρόβλημα εστιάζεται στους απογοητευμένους οπαδούς και στους ανώριμους, η και αδύναμους, διοικητικούς παράγοντες. Όταν ακούγονται φράσεις του είδους «ελπίζουμε να μην αντιμετωπίσουμε διαιτησία σαν αυτή του αγώνα Ολυμπιακού – Αντερλεχτ’ τι μήνυμα ακριβώς προωθείται; Μήπως πως ο Ολυμπιακός ελέγχει και την ΟΥΕΦΑ και, ίσως, και την ΦΙΦΑ; Κι εκεί το ‘κράτος των Αθηνών’;
Μήπως τότε θα έπρεπε να απευθυνόμαστε στους παράγοντες της ομάδας του Πειραιά για να λύσουμε κι άλλα ζωικά μας προβλήματα – όπως το προσφυγικό η των δημοσιονομικών εκκρεμοτήτων με τους περίφημους θεσμούς;
Αν έχει τέτοια δύναμη ο Μαρινάκης, είναι κρίμα να σπαταλιέται στα στενά πλαίσια ενός ποδοσφαιρικού οργανισμού. Ας κινηθεί λοιπόν ο Ρωσοπόντιος πολέμαρχος της Θεσσαλονίκης να τον πείσει να αναλάβει ευρύτερες αρμοδιότητες κι εξουσίες. Ισως τότε ο Πρόεδρος του Ολυμπιακού να τον διευκολύνει να υλοποιήσει κάποιους, για την ώρα άπιαστους, ποδοσφαιρικούς στόχους…
Είναι καιρός πλέον να αρχίσουμε και στην πολύπαθη Ελλάδα να σοβαρευόμαστε.
*Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος υπήρξε για πολλά χρόνια Βουλευτής, Υπουργός και Δήμαρχος Πειραιά. Από το 1994 έχει εγκαταλείψει την πολιτική κι απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, στην ενημέρωση και στον πανεπιστημιακό χώρο.
http://news247.gr/eidiseis/gnomes/andreas-andrianopoulos/o-rwsopontios-eksolothreyths.3937719.html
[…] (με μπόλικα όμως λάθη πάνω στον υποτιμητικό όρο «Ρωσοπόντιος«) έκανε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο […]
[…] (με μπόλικα όμως λάθη πάνω στον υποτιμητικό όρο «Ρωσοπόντιος«) έκανε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο […]
[…] (με μπόλικα όμως λάθη πάνω στον υποτιμητικό όρο «Ρωσοπόντιος«) έκανε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο […]
Μια πολύ εντυπωσιακή (και τελευταία) επιβίωση της ταυτότητας των «Ρωμαίων» εντοπίζεται στους Πόντιους της τ.ΕΣΣΔ , οι οποίοι παρέμειναν για 7 10ετίες εντελώς αποκομμένοι από τον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο. Μόλις είδα ένα τετράστιχο που έγραψε ένας από αυτούς (που κατοικεί στη Ρωσία) με αφορμή την περιγραφή του Ιβάν Σαββίδη ως ‘Ρωσοπόντιου»
Viktor Stoforandov μαζί με Aggelos Aslanidis και 73 ακόμη.
Emen lene rousopontie
Ke ego apesim` spano…
ROMEOS egenetha`ego
ROMEOS apothano…
συγκρότημα ο ποντος στο γκελεντζικ της ρωσιας ( pontiakο ) https://www.youtube.com/watch?v=hQFd-DdBwik